dekens
SPORTIEVE EN REGENKLEEDING
BURGER
4000
FIRMA DUIM BURGER
DE EEMLANDEQ
L. J. LUYCX ZOON
Licht op
Zaterdag 8 December 1934 Uitgave: VALKHOFF Co.
Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
33e Jaargang No. 138
MILITAIR VLIEGTUIG
NEERGESTORT
NEDERLAND EN DE
SAARTROEPEN
Tel. 1788
LAATSTE BERICHTEN
KONINKLIJKE GIFT
VOOR HET N.C.C.
4 uur 16 min.
EXEMPLAREN
TAXI TEL. 1830
Betrouwbare
onderneming
TEL. 1093 TAXI
Wfir
WEERVERWACHTING
DAMES-MODEZAAK ARNH.WEG 26
AMERSFGORTSCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden voor Amersfoort 2.10, per maand 1 0.75, per
weck (met gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.17Vr
Binnenland franco per post per 3 maanden f 3.-. Afzonderlijke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC 513
PRI IC nFR AflVFRTFNTIFN van 1-4 regels I 1.05 met inbegrip van een bewijsnummer
HUYCniUIIILII dkc regcl mcer {0 25 L,efdadlghelds-advertentién voorde
helft vaD den prijs. Kleine Advertentlën „KEITJES" bij vooruitbetaling 1—5 regels
50 cent. elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f I.—i Bewijsnummer extra f 0.05
De generaal-veltlmaarscbalk Von
Mackensen Op 6 Dec. 85 jaar
geworden
Nog gezond van lijf en leden cn friscli van
geest heeft. eergisteren generaal-veldmaar-
schalk Von Mackensen, die in den wereld
oorlog zoo'n belangrijke rol heeft gespeeld,
zijn S5sten verjaardag gevierd.
liet was in 1869, dat hij als vrijwilliger
voor één jaar in dienst trad bij do „Lcibhu-
saren" cn reeds in den oorlog 1870—71 on
derscheidde bij zich als patrouilleleider; hij
krepg hiervoor het ijzeren kruis. Officier te
worden, was van de jeugd af aan zijn
wensch, maar zijn vader, die rentmeester
was, wilde, dat zijn zoon landbouwer zou
worden, evenals zijn voorouders. Von Mac
kensen zwichtte, maar na anderhalf jaar
kwam het oude verlangen weer in hein op,
hij sprak opnieuw met zijn. vader cn deze
gaf tenslotte toe.
Na tien jaren was hij reeds kapitein bij
den general en staf cn weer tien jaar later
commandant der Leibhusarcn; toen op
nieuw een decennium was verstreken, stond
hij aan het hoofd van een divisie.
Bij het uitbreken van den wereldoorlog
van 1011- stond Von Mackensen aan het
hoofd van het zeventiende legercorps, dat
iu den slag bij Tanncnberg het Russische
legercorps versloeg, de pogingen der in de
knel geraakte Russen om tusschcn Passcnt-
hciin cn Willenbcrg door 1e breken, ver
hinderde cn er tevens toe bijdroeg, dat 92,000
man van het Narew-leger gevangen werden
genomen. Ook in den succesrijken slag hij
de Masurischc meren moest het welslagen
voor een niet onbelangrijk gedeelte worden
toegeschreven aan het optreden van het ze
ventiende legercorps.
Daarna brak een beroemd tijdperk aan voor
den veldheer Von Mackensen, die' door de
troepen zeer werd vereerd; hij was het voor
beeld van den echt Pruisischen soldaten-
geest en de Duitschers, die hem eergisteren
hun hulde hebben gebracht, hebben daarbij
herinnerd aan zijn trouw, onwrikbaren
moed, waarachtigheid, vastbeslotenheid en
eon mot groote opoffering gepaard gaande
vervulling van zelfs de kleinste plichten.
Op 1 November 1914 nam hij de leiding
op zich van het negende leger, welks flits-
sncl oprukken langs de Weichsél en vervol
gens naar Lodz, waar cle Russische stoom
wals in de flank werd aangetast, een mili
tair meesterstuk was.
In April 1915 nam cle veldheer, die inmid
dels bevorderd was tot gcncraal-voldumar-
sclialk, het opperbevel op zich over het elf
de Duitschc en vierde Oostenrijksche leger.
Op 2 Mei- vond de vermaarde doorbraak
plaats bij Gorlice-Tarnow. Na slechts vier
uren trommelvuur werden de sterke Russi
sche stellingen bestormd; Von i'.J- "uscn's
leger rukte verder op cn noopte Ir g:nnier-
hand het geheelc Russische Kavpai henfront
zich terug tc trekken. Het offensief nam
steeds grooter afmetingen aan. Lemberg
viel. De Russen moesten na een hardnekkjg
verzot hun posities tusschén den Weichsel
en de Boeg ontruimen. Dc andere legers
waren in tusschcn eveneens, gedeeltelijk na
zeer zware gevechten, opgerukt en het ge
lukte het vijandelijke front tot diep in Rus
land terug te dringen. Dc bevordering tot
gencraal-veldmaarschalk was de vertolking
van den dank zoowel van keizer als van
volk.
Nauwelijks liad de actie in Rusland haar
beslag gekregen, of de veldmaarschalk werd
belast met het opperbevel over het Duitsche,
Oostenrijksche cn Bulgaarsehe leger tegen
Servië. De Donau werd overschreden en het
Servische leger, hoe kranig zich dit ook ver
weerde, verslagen. Dat deze operatie niet
werd voortgezet, totdat Saloniki was ingeno
men, ofschoon met de landingstroepen der
Engelschen cn Franschen was afgerekend,
was volgens de vereerders van Von Mac
kensen niet diens schuld.
In Augustus 1916 volgde de oorlogsverkla
ring van Roemenië, die onmiddellijk maat
regelen der centrale mogendheden vercisch-
te. Over de troepen, die zich ten Zuiden van
dc Donau bevonden, kreeg Von Mackensen
het opperbevel. Reeds op 6 September werd
de Roemeensche Donau vesting Toctrakan
bestormd; kort daarna volgde de beslissen
de overwinning bij Topraisa-Cobadinoc. Dc
operaties namen ook verder een schitterend
verloop. Constanza viel einde October, in
November werd de Donau overschreden cn
op 6 December Von Mackcnscn's verjaar
dag stond hij als overwinnaar voor het
koninklijk paleis te Boekarest.
De spreuk op de oude Turkschc sabel, die
dc officieren van zijn staf hem in 1915 op
zijn verjaardag ten geschenke gaven
„Hart wie mein Stahl sei dein Wille zum
Sieg!" heeft hij waar gemaakt: in vier
veldtochten op vier verschillende oorlogs-
terreinen kenmerekten zijn optreden: moed,
snelheid, slagvaardigheid. In twee jaren
tijds vernietigde hij vier sterke legers en
bezorgde hij twee rijken dc nederlaag.
Daarna volgden twee jaren, waarin dc an
dere zijde van zijn begaafdheid als leider
in sterke mate op den voorgrond trad: de
gave om met menschen, hoog- en laagge
plaatsten, om te gaan. Niet alleen moest hij
zorg dragen voor dc militaire beveiliging
van het geheele front op den Balkan, maar
bovendien was hij met de taak belast met
de organisatie cn exploitatie van bet ver
overde land. Niet slechts dc levensmiddc-
lcnvoorzicning moest hij regelen, maar bo
vendien baarden hem dc pctrolcumbronnea
zorg, die door de Engelschen op zeer af
doende wijze waren vernield. De conflicten
met Roemenie en ook met de bondgenooten
droegen dikwijls een zeer ernstig karakter,
maai' Von Mackensen wist alle moeilijkhe
den tc boven tc komen. Bovendien kwam
liet er op aan tegenstellingen uit den weg
te ruimen, het vertrouwen der Bulgaren en
Turken te winnen en alle krachten te con-
centreeren op het gemeenschappelijke doel.
klaar Von Mackcnscn's weg liep niet
steeds op rozen: tengevolge van de ineen
storting van Bulgarije in Nov. 191S moesten
ook Roemenie cn Servië worden opgegeven.
Het vervoer der Duitsche strijdkrachten al
daar door Hongarije ging met groote moei
lijkheden gepaard, maar desondanks geluk
te het aan den Franschen generaal Fran-
chct d'Esparcy niet de Duitsche troocpen tc
omsingelen cn hun een nederlaag tc bezor
gen. Maar iets anders lukte wél. De gcnc-
raal-veldmaarschalk, die met zijn staf pas
vertrok, toen ook cle laatste Duitsche. sol
daat was getransporteerd, werd, als gevolg
van dc pressie der vijandelijke mogendhe
den door dc Ilongaarsche regeering geïn
terneerd. Hier bleef het echter niet bij: toen
dc internccring. eenmaal een feit was ge
worden, werd bij naar Saloniki getranspor
teerd, waar hij in Franschc gevangenschap
raakte. Voor Von Mackensen waren deze
eindcloozc maanden, vooral door den verne
derenden vorm der bewaking, een tijd van
psychisch lijden, waaraan pas in Dcc. 1919
een einde kwam.
Ook na den oorlog heeft Von Mackensen
zich nog mcer clan eens geroerd en ook het
tegenwoordige Duitschland, dat, helden weet
te eeren, prijst het in den grijzen soldaat,
dat hij steeds bij oud cn jeugd het nationale
gevoel heeft gewekt en wakker gehouden,
terwijl liet in Von Mackensen evenzeer
wordt geloofd, dat hij, representant van den
ouden lijd, zooveel begrip toont tc bezitten
voor de nieuwe stroomingen, die zich ook
in zijn vaderland baan breken.
Piloot omgekomen, nog twee andere
vliegtuigen in brand gevlogen
en vernield
Brussel, 7 Dec. (V. D.) Heden is een
militair vliegtuig neergestort boven het
vliegveld van Haeren tc Haeren. liet toe
stel kwam neer in cle onmiddellijke nabij
heid van een loods, waar een aantal vlieg
tuigen van particulieren stonden opge
steld. Het neerstortende vliegtuig vloog in
brand. De buitengewoon fel oplaaiende
vlammen sloegen over naar dc loods, waar
twee vliegtuigen van dc Sabena eveneens
werden aangetast cn geheel werden ver
nield. Dc ijlings toegeschoten brandweer
bestreed uit alle kracht het vuur cn mocht
er in slagen verdere uitbreiding van het
vernielende element te voorkomen.
Het neergestorte militaire vliegtuig was
oen tweedekker, bestuurd door adjudant
Rombauts. Toen bet vuur eenmaal was ge-
bluscht werd zijn geheel vcrkoolo lijk uit
de resten van zijn toestel geborgen.
ZEEMAN AAN DEN DOOD ONTSNAPT
Parijs, 6 Dcc. (V.D.) Een Italiaansch zee
man van het bekende bergingsschip Ar-
tiglio keerde alleen met een kleine sloep
in de haven van Brest van land naar zijn
schip terug, toen zijn bootje tengevolge van
cle zuiging van de schroef van een passee-
rend tankschip togen het roer van het tank
schip werd kapot geslagen. De Italiaan wist
het roer te grijpen en zich boven water te
houden, doch liep groot gevaar door één der
schroeven gètroffen te worden. Gelukkig za
gen eenige mannen het gevaar, waarin hij
verkeerde cn zij wisten de aandacht van
het tankschip Ie trekken, dat onmiddellijk
zijn machines liet stoppen, waarna de Ita
liaan gered kon worden.
WETENSCHAPPELIJKE ARBEID VAN
DEN POOLSCHEN STAATSPRESIDENT
Warschau, 7 Dec. (V.D.) Dc Poolsche
pers wijdt uitvoerige artikelen aan den
dertigslcn verjaardag van dc wetenschappe
lijke werkzaamheden van den president der
Poolsche republiek, professor Ignace Mos-
cicki, wiens uitvindingen, speciaal op liet
gebied der nitraten, van wcrcldbctcekcnis
zijn.
NATIONAAL KERSTFEEST VOOR
KINDEREN DER WERKLOOZEN
Onder beschermheerschap van den presi
dent der republiek heeft dc Fransche rcgce-
ring het initiatief genomen voor liet orga-
niseeren van een nationaal kerstfeest voor
kinderen van werkloozen. In een oproep
aan de bevolking van Parijs noodigt de pre
mier Flandin allen uit deel te nemen aan
deze uiting van maatschappelijke solidari
teit.
EEN PRACHT UITGAAF
Het maar steeds voortdurende zachte weer
doet ons wel eens de vraag op dc lippen leg
gen: wordt het geen winter? St. Nicolaas
behoefde heusch zijn paard niet op scherp
te laten zetten om uitglijden op sneeuw of
ijs te voorkomen. Maar dit neemt toch niet
weg, dat we stellig en zeker den winter
tegemoet gaan en den officieelen beginda
tum al aardig beginnen te naderen. De tijd
om ons met bloemen en planten bezig le
houden is voorbij, de zangvogels zullen ons
pas weer over enkele maanden boeien en
zelfs de herfstkinderen, de paddestoelen,
hoewel nog niet geheel verdwenen, zullen
het na de eerste nachtvorst opgeven. Nu
breekt de lijd aan voor de winterverschij-
ningen, speciaal vele vogels. Ge moet daar
voor niet naar het bosch, ik wil u laten
wandelen langs de Eem, of een fietstocht
maken naar Nijkerk of Spakenburg om aan
de oevers van het IJsselmeer te genieten
van de vogels, welke er in den zomer zoo
vaak overschieten. Het zijn speciaal de
zwemmers cn de steltloopers. Vooral van de
eersten kunnen we daar allerlei soorten
verwachten en als het flink gaat vriezen
ook om en bij de stad. Het is niet ge
makkelijk cie soorten te onderscheiden,
vooral niet zonder kijker, omdat niet altiid
het winterkleed ons genoegzaam bekend is
in de eerste plaats en cok, omdat de ken
merkende kleuren dan niet gemakkelijk zijn
aan te geven. Men moet meer lellen op
wat we de vcldkendmerken noemen, de
eigenaardige houdingen, de kenmerkende
lichte en donkere partijen, vooral ook in de
vlucht. Dit is ook gevoeld door een wakker
lid van den Nederlandschen jeugdbond voor
natuurstudie, den heer Tinbergen, die in een
buitengewoon rijk geïllustreerd en toch goed
koop geschriftje geprobeerd heeft de aller
grootste moeilijkheden op te lossen, het
meest door fraaie teelceningen (ongeveer
170) aangevuld door korte kernachtige be
schrijvingen. Het boekje kan door leden van
den N. Jeugdbond worden verstrekt. Ik
meende u dit niet te mogen onthouden cn
verwijs u naar het adres, waar vandaan het
mij bereikte, Timorstraat 21.
A. JOMAN.
LANGESTRAAT 49-51 - TELEFOON 190
BONT
25 tot 50 korting.
De sortering is nog zeer uitgebreid.
Gcnèvc, 7 Dcc. (D.N.B.) Dc
commissie van drie voor het Saarge;
bied heeft, naar verluidt, hedenavond
principieel overeenstemming bereikt
over het feit, dat aan het internatio*
naai contingent voor het Saargebied
Engeland, Italië cn Nederland zullen
deelnemen.
Nadat Engeland en Italic reeds in de
openbare zitting van den Volkenbonds-
r3ad hun toestemming hebben gegeven,
heeft thans ook Nederland zijn toestem
ming verleend.
De Zwitsersche bondsraad zal zich, naar
verluidt, nog heden met do kwestie bezig
houden. Het antwoord van Zweden is nog
niet ontvangen.
De totale sterkte van dc internationale
troepen zal, naar thans verluidt, 5000 man
bedragen, waaj*van Engeland 2000 man zou
leveren.
Ter behandeling van de technische pro
blemen zal de Italiaansche gcneraal-majoor
Visconti Brasca, die cenige jaren geleden
militair attaché tc Berlijn was, naar Ge
neve komen.
(Bij informatie in den I-laag werd ons
van offieieclc zijde medegedeeld, dat nog
geen officieel verzoek uit Genève in deze
aangelegenheid was ontvangen, zoodat de
berichten volgens welke Nederland reeds
een toezegging zou hebben gedaan voor
barig moeten worden genoemd).
NIEUWE SNEEUWSTORMEN
IN AMERIKA
Chicago, 7 Dcc. (V.D.) Een nieuwe
sneeuwstorm woedde gisteren over de Mid
den-Westelijke staten en het groote meren
gebied, terwijl ook van de Rocky Mountains
een felle sneeuwstorm uit Westelijke rich
ting blies. To Chicago viel bijna VA deci
meter sneeuw. De barometer daalde met 15
graden. Ook in Illinois, Indiana, Michigan
en Wisconsin is sneeuw gevallen.
Binnen- en
buitenland
6 ct. per K.M, Tel. 1788
Vraagt prijs van onze 6 7 pers. wagens
Vaste stondplaats naast bot Tramstation.
Kantoor: Leusdcrweg 242.
Amcrsfoortsche Huisartscn-Verceniging.
Zondag hebben dienst de volgende burger-
geneesbeeren
Dr. Blees, Utr. weg 122; Tel. 1733.
Dr. Mertcns zur Borg, Laantje 5; Tel. 1225.
Dr. Nicolaï, L. Bergstraat 41; Tel. G33.
Boodschappen, behoudens spoedgevallen,
's morgens vóór 10 uur.
Van dc overige genecsheeren heelt Zon
dag dienst
Dr. Stok, Vermeerstraat 148; Tel. 1530.
Zondag en de geheele week 's nachts
heeft dienst de apotheek van de firma Cra
mer, P. Buijslaan 93; Tel. 902.
Zondag hebben dienst de vroedvrouwen
Mej. v. d. Gricndt, Breestraat 8 b.
Mevr. De Leeuw, St. Anfridusstraat 5.
Naar wij vernemen is door
Ii.M. de Koningin een bedrag
van 50.000 geschonken aan het
Nationaal Crisis Comité, welk
bedrag echter, op speciaal verlans
gen van H.M. de Koningin, uit*
sluitend zal mogen worden bes
steed aan kleeding en dekking.
R. K. V. V. AMERSFOORT
Programma voor Zondag
Amersfoort ontvangt Zondag Semper
A van tie uit Utrecht. Het voordeel van eigen
terrein geven wij Amersfoort de beste kan
sen. Dc wedstrijd wordt gespeeld op het A.
B. v. L. O. terrein aan den Leusdcrweg.
Het tweede elftal gaat naar Baarn, om
het sterke Eemland tc bekampen; tot een
overwinning zal het niet komen, mogelijk
een gelijk spel.
Amersfoort 3 ontvangt Zw. Vooruit 3; dit
zal wel weer een overwinning worden.
Het vierde speelt in Soest en zal daar de
puntjes wel moeten afstaan.
HOfirvtlUXCtU»
STOOMWASSCHERIJ
ZEIST
VTOOf-lEN EN VECVEN
EEN WASCH VAN BURGER
GEEFT CACHET
DIT BLAD HEEFT EEN DAGELIJKSCBÊ
GECONTROLEERDE OPLAAG VAN
Naar buiten
tySf, 6 ct. per K.M.
Kantoor
Kamp 41
Standplaats
Stationsplein
Hotel „Monopole"
BUITENLAND
Het Ilongaarsch-Zuid-Slavisch geschil in
den Volkenbondsraad.
(Derde Blad pag. 1).
Belgisch legervliegtuig neergestort.
(Eerste Blad, pag. 1).
Internationale troepen naar het Saargo-
bied.
(Derde Blad pag. 1).
BINNENLAND
Groote reorganisatie van dc Ncd. Han
dels Maatschappij.
(Tweede Blad pag. 2),
De 14 Douglasvliegtuigen der K.L.M. en
onze vliegtuigindustrie.
(Tweede Blad, pag. 1).
OMTREK
Dc gemeenlebogrooting van Soest.
(Derde Blad, pag. 2)
j Medegedeeld door liet K.N.M.I. te
Dc Bilt:
Verwachting: Meest matige, wel
licht tijdelijk toenemende Zuidelijke
<j tot Zuid-Westclijko wind, half tot
j} zwaar bewolkt of betrokken, waar-
schijnlijk enkele regenbuien, weinig
verandering in temperatuur.
Hoogste Barometerstand: 709.7 fe Riga.
Laagste Barometerstand: 739.2 tc Black-
sod.
Het gebied van hoogen luchtdruk hand
haaft zich in Polen, dat over de Alpen nam
in bcteckenis toe. Middelerwijl nadert c.en
diepe Oceaandepressie meer cn meer tot
het gebied tusschcn IJsland en Schotland,
zoodat het luchtdrukverval over het gehee
le Westen toenam cn do stroom van zachte
lucht vanuit tien Oceaan wordt vorsterkt en
in Finland en over IJsland de vorst weer
terugtrok. In Lapland is dc vorst zeer
streng geworden. In de randstaten blijft zij
matig.
Van dc Azoren lot het Kanaal hecrscht
stormweer uit het Westen, nog steeds trek
ken regengebieden over het Westen. De re-
genhocveclhcid wordt echter minder, be
halve dichter hij het depressiecentrum. De
rug van hoogen luchtdruk in hot Noorden
dreigt door do naderende depressie weer
doorbroken te zullen worden. Vooreerst is
nog tc rekenen op aanhouden van het on
gestadige weer met matigen wind en afwis
selend regen en opklaring en vrij zacht
weer.
