DE INWERKING
VAN DE CRISIS
Radionieuws
H. M. KOENE izn.
WONINGINRICHTING EN
KUNSTNIJVERHEIDSARTIKELEN
VACANT
TELEVISIENIEUWS
HET VERSCHIL MET
VROEGERE TIJD
FILMNIEUWS
Waaronder ruime keuze:
AARDEWERK
GLASWERK
SMEEDWERK
SOLAMASSIVE
3Y0UTERIEËN
f Kapslok, divan- cn
tafclkleeden. llres-
Ilandfieweven soir- en schoon
steenloopers, Kus-
sens.
TORENSTRAAT 1 hoek Plantsoen W
Televisie dé gobeurtenis der
Weensche jubileumtentoonstel
ling
Op liet oogenblik wordt tc Wcenen een
radio-tentoonstelling gehouden, die S weken
duurt. Deze moet een overzicht geven over
den 10-jarigen arbeid der Oostcnrijksehe
zenders en de binnenlandsche radio-indus
trie, alsmede over datgene, wat wetenschap
cn techniek voortgebracht hebben.
De attractie der tentoonstelling is onge
twijfeld de hal, waarin telc\isic gedemon
streerd wordt. Tclefunken had als een der
voornaamste firma's, welke zich met de
ontwikkeling der televisie bezig houden,
haar televisie-installatie op de tentoonstel
ling opgebouwd cn in bedrijf genomen.
Voor tienduizenden toeschouwers uit Wce
nen en uit alle dcelen van het land vol
trok zich nu het technische wonder der
beeldoverbrenging. Voor Wcenen was lict-
gone, wat zich op het scherm der groote
Braunsche huis afspeelde, ecu gebeurtenis;
want nog nooit tevoren was den Wceners
gelegenheid geboden, de resultaten der tclc-
visie-technick met eigen oogen tc aanschou
wen. Bekende geluidsfilms werden met be
hulp van den beeldzender uitgezonden en in
een grootte van IS X 24 c.m. door middel
van de nieuwe, door Telcfunkcn voor dc
eerste maal op de Berlijnsclic radio-ten
toonstelling geëxposeerde Braunsche bui
zen weergegeven. Algemeen was men over
de verwonderlijke helderheid en scherpte
der heelden verbaasd cn zooals do bezoe
kers verzekeren, wordt een beeldscherpte
en -helderheid bereikt, die zonder meer
met een sprekende smalfilm-vertooning ver
geleken kan worden.
Waarom voor televisie juist de
ultra-korte golf?
Om een beeld te kunnen overbrengen,
moet, evenals dit bij muziek het geval is,
een bepaalde frequentie-band worden uit
gestraald. Voor muziek omvat deze band
de frequentie's 50—1500 IIz., zoodat de to
tale bandbreedte 9000 IIz. of 0 kHz. be
draagt. Wat nu dc bandbreedte hij televi
sie-uitzendingen betreft, hiervoor is dit be
reik bij lange na niet toereikend en men
moet bij de moderne beelden met 180 lijnen
met een frequentiebereik van bijna 0—500
KTz., dus met een bandbreedte van 1 mil-
lioen Hertz rekenen.
Zou men nu dc televisiezender op 550
K.Hz., dus op 515 m. golflengte laten wer
ken, dan zou de bandbreedte van 50 1050
kHz. reiken, of omgerekend in golflengte
van 6000 2S6 m. In dit gebied liggen niet
alleen de korte- cn langcgolf-omrocpsta-
tions, maar ook het grootste gedeelte der
commercieele stations.
Daarom vinden dc Televisie-uitzendingen
op ultra-kortegplf plaats. De door Telcfun
kcn voor de Deutsche Reichpost gebouwde
televisiezender Berlin-Witzlëben werkt op
een golflengte van 6.67 m. Bij volle modu
latie neemt de zender slechts het golf-
1 eng lege bied van 6.741 -r 6.59 m. in. Gaat
men tot een nog hooger aantal lijnen, over
eenkomend dus met hoogcrc modulatie-fre-
quentie's, over, dan rest hier als cenige op
lossing nog kortere golflengten tc gebrui
ken, tenzij men dc uitzending op een zij
band deed plaats vinden.
De bijbehoorende, synchroon loopende,
zender voor de gcluidsoverbrcnging der Te-
lcfunkeninstallatie werkt op een golfleng
te van 6.97 m.
„PUNKS KOMT UIT AMERIKA"
Ook Lien Deyers komt voor op
de spelerslijst.
Als hoofdrolspelers voor dc R.N.-film der
Ufa Punks komt uit Amerika zijn
geëngageerd Sybillc Schmitz, Lien Deyers,
Attila Hörbiger, Ralp A. Roberts, Oskar
Si ma, Henry Lorenzen, Erika Glassncr,
Erich Walter, George Boulanger, Ernst
Behmer, Hugo Wcrncr-Kahle cn Joseph
Siebcr.
Aan dc camera staat Karl Drews, gcluids-
rnixer is Dr. Carlheinz Becker. De archi
tectuur verzorgt Otto Gülstorff. Compoifist
is Werner Bochmann.
NIEUWE KORTE KLUCHT DER UFA
De Ufa heeft het plan om naar dc we
reldberoemde opera van W. A. Mozart „Der
Schauspicldircktor" een muzikale korte
klucht Ie vervaardigen, die. den titel zal
dragen B ij m a n n c n, die de liefde
voelen (Bei Mannorn, wclehe Liebe füh-
len).
„AUGUST DE STERKE" WORDT
VERFILMD
De Ufa zal onder gebruik van het boek
van Adolf Paul een nieuwe filin over Au
gust de Sterke draaien. De voorloopige
titel van deze film is August de S t e r-
k e c n het zwakke geslacht. Dp/e
film zal dooi de Ufa in de productie 1935/36
uitgebracht worden.
INDISCHE KRONIEK
Er wordt in lndië bittere armoede
geleden Vrees voor Indiani-
satie wordt niet gekoesterd
Bata\ ia-Centrum, November.
De Uiver heeft het Indisch territorium
verlaten en het leven begint zijn gewone
aanzien weer 1c hernemen. Het bezoek
bracht ons goede herinneringen, mits een
aantal zeer verdienstelijke moppen en als
de radio ons het verslag van de aankomst
op Schiphol heeft verhaald, kan onder een
stukje luchtvaartgeschiedenis, wat lndië be
treft, een streep worden gezet. Dc gedach
ten gaan weer naar andere zijden uit en als
wij den blik eens rondom ons slaan cn
trachten vergelijkingen tc maken tussclicn
1933 en nu, dan ontdekken wij groote ver
schillen. De veranderde omstandigheden
zijn echter zoo langzaam over ons gekomen,
dat wij de wijzigingen eerst bewust worden,
als wij ons even trachten in te denken, hoe
het betrekkelijk korten tijd geleden is ge
weest.
Toen de lieer Hardeman hier was, in
plaats van minister Colijn, wiens werkzaam
heden hem een kort uitstapje naar lndië
niet veroorloofden, heeft hij hij zijn vertrek
gezegd, dat lndië zich nog niet voldoende
had aangepast. Vermoedelijk bedoelt hij
daarmede het leven in algemecncn vorm,
doch een langer verblijf zou hem in staat
hebben gesteld, een beter inzicht te'krijgen
en dan zou hij zonder twijfel tot dc slotsom
zijn gekomen, dat liet publiek juist een
merkwaardig aanpassingsvermogen heeft
getoond, doch dat dit aan dc zijde van de
overheid, in welken vorm, die ook optreedt,
nog op geen enkele wijze gedemonstreerd is.
In het gewone openbare leven is oogqn-
echijnlijk niet veel veranderd. Er klinkt mu
ziek in dc hotels cn het aantal luisteraars
is groot, dc bioscopen zijn gevuld cn bij
speciale feestelijkheden of fancy fairs is het
vol. De crisis schijnt bij oppervlakkige be
schouwing spoorloos aan lndië voorbij te
zijn gegaan.
Doch wie zich eens indenkt, zal groote
verschillen ontwaren. De hotels geven niet
meer op denzelfden avond speciale concer
ten, dc tafeltjes zijn aanmerkelijk verder
van elkander gezet, over écn paiijc of een
ajer djeroek wordt dubbel zoolang gedaan
als vroeger. Dc bioscopen liebben de toe
gangsprijzen verlaagd, doch liet bezoek
bleef stationnair, liet aantal buitengewone
voorstellingen enz. is sterk verminderd. Par
ticuliere vcrccnigingen geven slechts bij uit
zondering een voorstelling.
Organisaties, welke bestaan moeten van
contribuanten, zien haai' ledental met tien-
tallen procenten achteruit loopen. Yacantic-
kolonies, openbare bibliotheken, weeshuizen
enz., komen bij de gemeenten aankloppen
om steun, die in veel gevallen wel verleend
moet worden. Het aantal Europeanen, dat
in den trein van dc derde klas gebruik
maakt, stijgt dagelijks, hoofdambtenaren en
chefs van handelshuizen gaan op de fiets
naar kantoor, in tal van betrekkingen, die
vroeger door ontwikkelde inlanders werden
vervuld, werken thans Europeanen. Nage
noeg alle departementen en dc groote ge
meenten hebben volontairs in dienst geno
men, omdat er werk onafgedaan bleef door
dat de formatie, tengevolge van de bezuini
ging, beneden een normaal pei! teruggeval
len was.
In alle plaatsen staan soms gclicelc rijen
huizen leeg, ondanks dc soms drastische
luim verlagingen, vooral in de vroegere sui-
korstreken, die thans geheel dood zijn en
flit zullen blijven, totdat dc gronden, moge
lijk weer eens gebruikt zullen worden voor
een cultuur, die lobnend is-en aan Europea
nen werk verschaft.
Doch wie naar die dcelen van Java loc-
gaat, waar rubber cn thee wordt verbouwd,
die weer een normaal bestaangeven, zal
soms van oen crisis niet veel merken, indien
bij op een rondreis is, die hem belet plaatse
lijk een onderzoek in tc stellen.
En toch wordt in lndië hittere armoede
geleden, al is het dragen daarvan gemakke
lijker dan in Europa. Hier geen koud*;, geen
behoefte aan dikke klooien, hier desnoods
eten van enkele centen per dag, doch daar
naast de groote moeilijkheid om fit. te blij
ven. Gelegenheid tot ontspanning, van be
zighouden van vvcrkloozen, zijn er zoo wei
nig en dan nog wordt er in geringe male
gebruik van gemaakt, omdat het werkloos
zijn cn steun behoeven in een land, dat al
tijd werkgelegenheid heeft gehad, nog
steeds als een soort schande wordt aange
voeld. De jeugdige vvcrkloozen, die dikwijls,
indien zij bij hun ouders onvoldoende steun
kunnen krijgen, naar dc kampong zijn afge
zakt, zitten daar, soms met cn soms zonder
hulp van een of ander comitó en het kost
dc uiterste inspanning hen viit. die. omgeving
en weer aan hot werk tc krijgen. Jeugd
kampen voor vvcrkloozen zijn hier tot nu
toe een groote mislukking gebleken. Het
klimaat, dc levensoinstandigboden liier wer
ken er toe mee iemands energie tc verslap
pen, indien hij eenmaal uit dim dagelijk-
schen gang van werken is. Voorbeelden van
menschen, die hun geheelc leven hard heb
ben geploeterd, doch die thans builen hun
schuld op straat kwamen te staan en bij
het weer vinden van een baan, ecu zeer
normaal tempo niet meer konden volhou
den, zijn er helaas tc over. En overschot
is er.
Het Kantoor voor dc Statistiek, dat in
verband met dc handelsbesprekingen met
Japan, een nieuwe afdceling moest inrich
ten en daarvoor een 40-tal jongelui met
eindexamen II.B.S. vroeg, kreeg dozijnen
aanvragen, hoewol in deze haan geen enkel
perspectief zat. Het salaris was 15 per
maand, een jurist en een ingenieur kregen
ieder 50. Dc wil om tc werken, indien dc
verdooving nog niet is ingetreden, bestaat
cn die wil zal meebrengen, dat lndië zich
sneller onder een opleving zal herstellen
dan het meer gecompliceerde Europa.
Dc maatschappelijke orde is eenvoudiger.
Een opleving ondervindt daardoor minder
hinderpalen op haar weg. De ernstige con
currentie voor baantjes is daarbij ver
zwakt door bet niet meer kunnen werken
van velen, die zonder crisis nog fit zouden
zijn, nieuwe aanvoer is slop gezet cn de
nood beeft kieskeurigheid verleerd. De we
reld moet volgens economen haar econo
misch dieptepunt bereikt hebben en de
juistheid daarvan schijnt in de omstandig
heden hier bevestiging tc krijgen. Verleden
jaar, toen alles nog zakkende was, is dc
wcnsch „inflatie" hier aan tal van zijden
aangeheven. De bodem werd echter niet be
reikt of dc kreet verstomde. In het oude
land schijnt jict evenwel nog steeds wiii, aï-
\yaarls Ie gaan en thans wordt daar drang
lot inflatie uitgeoefend. Zal die ook na een
jaar verdwenen zijn?
Dc angst \oor indianisatic heeft, loei: flit
verschijnsel langen tijd in liet publiek be
sproken werd, in tal van Europecsclie krin
gen de mensehen overstuur gemaakt. Dc
werkgelegenheid was al zóóveel gcringci on
nu de regeering cn hel particuliere goed-
koopcre inlandschc krachten gingen aanstel
len, zou dc Europeaan uit tal van betrek
kingen worden verdrongen.
Er zit. waarheid in deze klacht, die echter
minder reden van bestaan blijkt tc hebben,
dan aanvankelijk was gemeend.
Zoow el in don handel als in het landelijke
zijn inlandsclie krachten aangesteld pp
plaatsen, waarvoor vroeger uitsluitend
Europeanen werden uitgekozen. De nooit
dwong daartoe. Ilot leek uunvankelijk of de
blanke werkkracht over een zeer gioo'e li
nie terug zou moeten wijken voor ile ge
kleurde. Doch dc praktijk-blijkt mee te Mil
ieu.
De werkloosheid heeft de loonen omlaag
gebracht. Ontwikkelde inlanders gingen
graag werken voor de helft van hetgeen een
Europeaan vroeger verdiende, doch nu de Ie
vensomstandigheden zoozeer ziju gedaald,
zien wij het verschijnsel, dat de blanke
zich weer komt aanmelden voor dc betrek
kingen, waaruit hij 'eertijds ontslagen was,
omdat een inlander in die plaats een bespa
ring gaf.
Cn dan is dc keus in dc meeste gevallen
niet moeilijk. Nu tusschen salarissen van
Europeanen cn inlanders een kleinere mar
ge is ontstaan, doordat die van de eersten
naar beneden gingen, worden dc inlanders
weer uit betrekkingen gedrongen, die zij in
het eerste jaar van de crisis hadden weten
te bezetten. Waarbij nog komt, dat n ooster
ling van huis uit geen administratieve flair
heeft. Dit zit nu eenmaal niet in het ras en
zoc is het resultaat van dc noodgedwongen
proefneming om hem in een naan Ie pro-
beeren, waar vroeger een duurdere Europe
aan zat, dikwijls faliekant uitgekomen. Doch
niet alleen in het administratieve wordl dit
geconstateerd. Het aantal Europecsche
chauffeurs is nog steeds roeiende en uitge
studeerde machinisten werken thans graag
als monteur in betrekkingen, waarvoor vroe
ger zich alleen inlanders aanmeldden.
Het. is zelfs geen ongewoon verschijnsel,
dat van betrekkingen, die altijd floor inlan
ders vervuld vfcaren, hel salaris een weinig
wordt verhoogd, om een Europeaan te krij
gen, die wegens zijn groot ere werkkracht
tenslotte een besparing brengt. In bet parti
culiere zal de Indianisatic daarom wel los-
loopcn, maar het gouvernement staat voor
BEDRIJVIGHEID BIJ DE UFA
Vier groolc iilms in productie,
terwijl aan drie rolprcntei^ spoe
dig begonnen wordt.
Bij dc Ufa hccrscht momenteel in de
ateliers tc Ncubabelsbcrg en Tempelhof
groote drukte. N ier films zijn op liet oogen
blik in bewerking, terwijl drie andere films
over enkele dagen in bet atelier gaan.
Onder regie van lvarl Haiti worden mo
menteel de opnamen voor dc groote Ufa-
lilm De Zigeu nerbaron in Uctz en
Rabclsborg gelijktijdig gedraaid, waardoor
er van den vroegen morgen tot 's middags
in Uctz en in den laten namiddag-, avond
en nachturen in Babclsborg gewerkt wordt.
In de groote middcnhall zijn Heinz 11i 1-
pert. en Sleinbicker met dc laatste opnamen
voor de Ufa-film, Liefde, dood en duivel be
zig.
Aan dc R.N.-film der l fa Punks komt
uit Amerika, onder regio van Karl
Heinz Martin, wordt gelijktijdig in twee
ateliers in Babclsbcrg gewerkt, terwijl in
een andere ball fwco korte 'kluchten der
Brauor-pioductio der Ufa gesynchroniseerd
worden.
Voor de nieuwe groote Ufa-film Barca
role worden in Ncubabelsbcrg in twee
ateliers dc eerste groote decors opgebouwd.
Ook dc ateliers in Tempelhof zijn geheel
bezet. Hier zijn dc opnamen voor de Ufa-
filrn Frisse lie wind uit Canada,
onder regie van ITeinz Dietrich Kenter, in
samenwerking met Erich Holder, in vollen
geng.
De voorbereidingen vöor tic l fa-film D i c
t r i c h t o J ungfra u, die door Schnei
der E lenkoben geënsceneerd zal worden,
zijn zoo ver gevorderd, dat men nog deze
weck met dc opnamen hoopt tc kunnen be
ginnen.
Ook na de Kerstdagen zullen de Ufa-ate-
licrs allemaal bezet zijn.
een moelijker kwestie. Daar is niet alleen dc
praktijk, doch ook do ethiek aan het woord
en moet dc praktijk langer misgcloopcn zijn,
voor tot veranderingen wordt overgegaan,
dan in de gewone burgermaatschappij. Ook
dient niet vergelen tc worden, dat er een
Volksraad is, met gelegenheid tot het stellen
van vragen!
Over den Volksraad gesproken. Een jeug
dig controleur in liet landelijke heeft zich
verdienstelijk willen maken'door de aan
dacht van de regeering lo vestigen op de
bruikikker, een dier ergens uit Zuid-Ameri-
ka, dat groot is en uil nemend gegeten kan
worden. Het overbrengen van die kikker
naar In die en liet kweeken zou een zeer ge
zond en goedkoop volksvoedscl geven.
Het zal dus over cenigcn tijd dc kreet
worden „Eet meer kikker!"
Een journalist met een zeer onvriendclij-
k.cn aanleg, heeft naar aanleiding van dc
pogjngen van den controleur dc opmerking
gemaakt, dat na liet invoeren van bruikik
kers dc Volksraad pas dc nuttigheid van zijn
bestaan zou kunnen bewijzen.
Tot. nu loe heeft de voorzitter mr. Spit,
geen aanklacht wegéns belccdiging inge
diend.
Neerlands beste wenschen vergezellen de vier aviateurs, die het K.L.M. Kerstpost-vliegtuig de .Snip" naar onze West gaan brengen,
waarmede de K.L.M. haar eerste oceaanvlucht boekt
