DE EEMLANDEQ
4000
tkuJtien
BURGE
FINALE UITVERKOOP reuze kortingen SSSJS* 1331
Bewapening: een netelig probleem
1600 Slag bij Nieuwpoort
P. F. A. van DAAL
uit modi
Amersfoort
L. J. LUYCX ZOON
Zaterdag 22 December 1934 Uitgave: VALKHOFF Co. - Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
33e Jaargang No. 150
Macdonald belicht Engelands
defensie
VOLGT FRANKRIJK
JAPAN?
DE MOEILIJKHEDEN DER
CITROENFABRIEKEN
JEFTITSJ IS GEREED
Spoedig nieuwe verkiezingen?
Tel. 1788
'T CONFLICT IN DEN CHACO
TAXI TEL. 1830
Betrouwbare
onderneming
TEL. 1093 TAXI
WEERVERWACHTING l
4 uur 15 min.
AMERSFOORTSGH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS pcr maanden voor Amersfoort 2.10, per maand f 0.75, per
wcck (met gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.17Vr
Binnenland franco per post per 3 maanden f 3.-. Afzonderlijke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC 513
PI IC f)FR inVFRTFNTIFN van 1-t regels I 1.05 met inbegrip van ceo bewijsnummer
rnus utn «mcnitmicH elkereadmeef f025 Llc(dadighc,ds.advcrtcnt,ïn voorde
helft van den prijs. Kleine Advertentlen „KEITJES' bij vooruitbetaling 1—5 regelt
50 ccoL elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsco f 1.Bewijsnummer extra f 0.05
Via den Volkenbond, aldus de brits
schc premier, moet men komen
tot internationale accoorden
De „News Lettel liet vcciticiidnagsch or-
gaan van de National Labour Partij, publi
ceert het eerste deel van een artikel van den
picmier Lanisay Macdonald over „vrede en
verdediging
Macdonald begint met cr'op te wijzen, dat
zij, die vastbesloten zijn tc blijven zoeken
naar dc wegen, die naar den vrede leiden,
bij het bcstudecrcn van dc vredespioblcmcn
beginnen moeten met. tc rcahsecren, hoezeer
<lc bijzonderheden van het probleem gewij
zigd zijn en hoe noodig het is, dat rekening
gehouden wordt met de wereldconstellatie,
zooals deze heden ten dage is. Dit wordt
maar al te vaak door pacifisten verzuimd.
Men kan zich niet uitsluitend door gods
dienstige of humanitaire overwegingen la-
ton leiden.. De internationale politiek, waar
do kiem wordt gelegd voor vrede of oorlog,
zal het laatste terrein zijn, waar uitsluitend
inorecle overwegingen een rol spelen.
Het kan niet ontkend worden, dat wij voor
een dilemma geplaatst zijn. Bij het op peil
houden der bewapening, die wij als vredes-
natie voor onze verdediging noodig hebben,
moeten wij oppassen niet in den maalstroom
van liet militarisme te worden medegc-
Slcurd.
1 Macdonald
Zij, die over bewapening spreken als een
soort vereeniging, zijn dichter bij de waar
heid dan zijzelf weten. Wij verzekeren ons
niet tegen brand, omdat wij denken, dat
hierdoor liet brandgevaar kan worden afge
wend, doch om in geval van brand de scha
de zooveel mogelijk tc beperken.
Bewapening veronderstelt oorlog en het
doel ervan is, de overwinning te behalen.
Het is herhaaldelijk bewezen, dat een zwaar
bewapende natie geenszins andere mogend-
beden, die mogelijk tot den oorlog zouden
kunnen overgaan, afschrikt, zoodanig, dat
zij den vrede instand houden; zij vormt geen
beveiliging legen oorlog.
Do afschrikkende werking van wapens is
uiterst gering en, wanneer liet zichtbare
aanvalswapenen zijn, oefenen zij een in
vloed uit, die er ten slotte toe zal leiden,
dat hun gebruik onvermijdelijk wordt.
Aanvalswapenen zijn zelfs niet eens een
vorm van verzekering, zij slichten den
brand. Defensieve wauens kunnen tol den
vrede bijdragen, ook m een militaristische
wereld.
Lngcland heeft zijn bewapening beperki
en voor een deel in verval laten geraken
met dc bedoeling, andere landen ertoe tc
brengen, dit voorbeeld te volgen en ontvva-
peningsovereenkomsten te sluiten, die naar
verhouding voor hen geen vermindering be-
teekenen van het vermogen, zich te verde
digen. liet was een onderdeel van het stic
ven andere landen de overtuiging bij ie
brengen, dat zij bij beperkte bewapening
minstens even veilig zijn als bij zware be
wapening, mits de beperking liet onder
werp uitmaakt van een internationale over
eenkomst. Ons voorbeeld heeft echter geen
navolging gevonden.
Indien dc ontwapeningsconferentie niet
mocht leiden tol een internationaal, accoord
inzake bewapening (en Duitschland, als dc
grootste mogendheid in Europa, die nog
steeds het evenwicht blijft verstoren, zou tot
de deelnemende landen moeten beliooren, ter
wijl ook Japan niet builen een dergelijke
overeenkomst kan blijven) zou Groot-Brit-
tannic zijn standpunt nader dienen te bcpa
len en moeien onderzoeken op welke wijze
het den vrede het best kan dienen.
Indien Gcnèvc een mislukking blijkt, zal
cl it een waarschuwing zijn, dat de tijd voor
een duurzamen... vrede vooralsnog niet
rijp is.
Wij zouden, aldus vervolgt Macdonald, de
maatregelen voor onze verdediging achter
wege kunnen luien, doch dit, zou tot agressie
van dc zijde van andere mogendheden aan
leiding geven.
Hiermede zou de zaak van den vrede slecht
gediend zijn.
Een pacifistisch land heeft dén plicht een
bewapening te onderhouden, teneinde zich
tegen een aanvaller te verdedigen. Het gc
vaar hiervan is, dat. men licht het pad van
den bewapeningswedloop betreedt, die ten
slotte tot oorlog moet leiden.
Dit kan worden voorkomen door, zonder on
ze defensieve bewapening (e verwanrloozen,
met kracht onze pogingen voort tc zetten, lot
het sluiten van verdragen in liet belang van
den vrede.
Wij behooren dc gcheelc wereld duidelijk
1c maken, dat wij niet onverschillig kunnen
zijn voor iedere bewapening, die voor onze
vernietiging gebruikt zou kunnen worden en
wij moeten onze defensieve bewapening niet
versterken, omdat wij dc betrokken landen
hebben ingelicht en aangeboden met hen
over hun activiteit te spreken en met hen tot
een accoord te komen.
Dit alles zou moeten geschieden door bc
middeling van den Volkenhond.
Opzegging van liet vlootvcrdrag
PARIJS, 21 Dcc. (V.D.) Naar bc,
kend wordt zal ook Frankrijk liet
vlootvcrdrag van Washington opzeg--
gen.
In een mededecling uit Fransehe
bron wordt er op gewezen, dat reeds
de opzegging door Japan voldoende
is om het verdrag met ingang van 1
Jan. 1937 buiten werking tc stellen.
Dc Fransehe regeeriug zal Amerika, En
geland, Italië en Japan op.de hoogte stel
len van liet standpunt, dat zij denkt in Ie
nemen bii dc onderhandelingen, die noodig
zullen zijn voor do opstelling van oen
nieuw verdrag.
PARIJS (V. D) Het Vrijdag ges
lanceerde bericht, dat Frankrijk het
vlootvcrdrag zou opzeggen, wordt
door bevoegde officicelc instanties
tegengesproken
Geen staatshulp
De curator zal trachten bet bedrijf
voort tc zetten, ondanks
de moeilijkheden
PABUS, 21 Dec.. (Reuter). Dc crilieke toe
stand der Citroen-fabrieken vormt het alge-
meenc onderwerp van gesprek, in de Popu
laire eischt de socialistische partij, leider
Léoni Blum, dat de Cilroënfabrieken onder
staatstoezicht zullen worden gesteld.
De Echo de Paris meldt, dat de handels
rechtbank van bet Seincdepartement reeds
een curator beeft benoemd, die den nnodi-
gen steun zal krijgen om bel bedrijf te kun
nen voortzetten. Dit zal ethici niet gebeu
ren met staatshulp, aangezien de slaat liet
ingrijpen in particuliere ondernemingen to'
een minimum wil beperken.
Kerstmis 1934 strijd om VAN DAAL'S
Beroemde WEIHNACHSTOLLEN vanaf 75 cent
Bestellingen uit alle deelen van het land
Geeft nog heden Uw bestellina op
Als extra reclame onze overheerlijke
Boterkransjes van 89 cent NU 50 cent per pond
Dat kan alleen Van Daal
KAPELWEG 58 Tel- 69°-
Tot Nieuwjaar leveren wij onze bekende Appelbollen vau 12 ct. nu 10 voor 80 ct.
NOG EENS IN DE DENNEN
Behalve de vorige week besproken
„Waldhorens" vragen ook nog andere eigen
aardige verschijningen aan de dennen onze
aandacht en zelfs veel algemecner dan
deze. We moeien alweer cr de vrij jonge
boomen voor hebben, want de pilde dennen
laten niel toe, dat wc hun takken zoo nauw
keurig bekijken als noodig is voor ons doel;
daarvoor zitten dc lakken aan die oude
dennen le hoog.
In sommige bosschen zijn zc vrij veel, dc
eigenaardige harsachtige knobbels Ier groo-
tc van een halve walnoot, die dc Gelder-
sche jongens van den Achterhoek „hersle-
mennekes" noemen en ook wel als fakkels
bekend slaani Ze branden dan ook werke
lijk als fakkels zoo hard met evenveel ont
wikkeling van slank en rook. Geen wonder
evenwel: zc beslaan zoo goed als heelemaal
uit hars, het hars, dat ook wc! uit greenen
hout vloeit, wat trouwens niets anders is
dan dennenhout.
De verwekker van dit harsproduct-, dal in
den boschbouw bekend staat als „harsbuil'
is de harsbuilrups, de larve van weer een
klein vlindertje, een der Micro's, die wij
gewoon zijn in het dagelijksche leven
motjes le noemen en dat behoort tot het
zelfde geslacht van die, welke schuld zijn
van de waldhorens. Dus weer een Relinia,
en wel Relinia resinella Het wijfje legt
weer in een denneknop een eitje, waaruit
een rupsje le voorschijn komt, dat dc knop
uitvreet, waardoor deze niet tol ontwikkeling
kan geraken. Dit gaat gepaard met uit
vloeiing van hars. Eerst is dit maar weinig,
doch, omdat de onwikkeling van het in
sect twee jaar duurt, wordt het ten laatste
een heele bult, de bekende harsbuil, waar
binnen de rups verpopt cn len slotte weer
in een nieuw harsbuilmotjc is veranderd.
De boschhouwer doet goed de harsbuilen
le verwijderen cn te vernietigen, liefst op
den brandstapel.
A. JOMAN.
Regeering niet in overeenstem»
mins met oude partijleiders
BELGRADO, 21 Der. (V.D.) Minister Jcf-
titsj verliet tc li uur zijn werkkamer en
zcide tot de wachtende journalisten, dat hij
gereed was. De beécdiging van het nieuwe
kabinet zal nog vanavond plaats hebben.
Naar verluidt is Oezoenowitsj, die de cen
trale commissie van de' nationale partij
heeft bijeengeroepen, voornemens, feilen
strijd le voeren tegen het kabinet-Jeftitsj.
Ook do vroegere radicale partij zou dat
voornemen hebben: Deze partij zou besloten
hebben alle, leden, die zitting nemen in bel
kabinet, uit de partij te stootcn.
Ook dc overige oude partijen zouden zich
tegenover de nieuwe regeering gereserveerd
gedragen, daar haar cisehen niet zijn inge
willigd.
Overigens verluidt, dut dc nieuwe regec-
ring slechts oen overgungsregeering zal
'zijn. Er bestaan plannen om dc kieswet te
wijzigen en in het voorjaar nieuwe verkie
zingen uit (c schrijven.
In sommige kringen verluidt, dat Jeftitsj
reeds gereed is met de samenstelling van
een nieuw kabinet'. Op de minister!ijst, die
nog niet officieel 'bevestigd is, komen geen
namen van personen, die. een voorname rol
speelden 111 dc vroegere partijen. Dit zou
moeten bewijzen, dat bet voor de regeering
een onmogelijkheid zou zijn gebleken, tot
overeenstemming te geraken met dc oude
partijleiders, ofschoon bij den regentschaps
laad dc goede wil daartoe aanwezig was.
NOG EEN AüTOFABRIEK
PABUS, 21 Dec. (V.D.) Het handclsgc
recht heeft heden de Fransehe autofabriek
Donnet, welker kapitaal 35 milliocn be
droeg, failliet verklaard.
ROOFOVERVAL
PHILADELPHIA. 21 Dcc. (V.D.) Vijf ge
maskerde movers hebben lieden een overval
gepleegd op bet loon bureau der Philadel
phia Elcclrie Company. Zij sloegen een be
waker neer en roofden 45.000 dollar. Zij wis
ten tc ontkomen.
EINDE VAN DEN KERKSTRIJD9
MEXICO. 20 Dcc. (V.D.) liet blad Palabra
meldt uit Tlaliualilo (staat Dur^ngo', dut
aldaar Roomsch-Katbólicke godsdienstoefe
ningen weer zijn toegelaten.
ZWAAR WEER OP ZEE
NEW-YORK, 21 Dcc. (Reuter). Door dc
zware stormen boven den Atlantischcn
Oceaan, wordt de aankomst, van vele sche
pen vertraagd; sommige booten zijn zelfs
4S uur over tijd.
Amcrsfoortsche Huisartsen-Verecniging.
Zondag hebben dienst de volgende burger-
geneeshccren
Kok, Lnugcgracht 11; Tel. 55.
Hendriks, Berkenweg 25; Tel. 1384.
Batenburg, Utr. weg 18; Tel. 448.
Boodschappen, behoudens spoedgevallen,
's morgens vóór 10 uur.
Van de overige geneesheeren heeft Zon
dag dienst
Dr. Nieuwenhuis, Huygenslaan 41; Tel.
1373.
Zaterdag-, Zondag- en Maandagnacht, bc-
novens Zondag den geheelen dag heeft
dienst dc apotheek van de firma v. d. Bo-
venkamp, Utrcchtschestraat 45a; Tel. 63.
Deze heeft ook Donderdag- en Vrijdagnacht
dienst.
Binnen* on
buitenland
6 ct. per K.M Tel. 1788
Vraagt prijs van onze 6 a 7 pers. wagens
Vaste standplaats naast hel Tramstation.
Kantoor: Leusderwcg 242.
Termijn %oor Paraguay
verlengd
De consultatieve commissie voor liet Cha-
co-conflict heeft gisteren den geheelen dag
beraadslaagd over den toestand, die ont
staan is door het afwijzende antwoord van
Paraguay cn besloten Paraguay een laa'ste
gelegenheid tc geven tot dc aanvaarding
van do aanbevelingen der Yolkenbondsvnr-
güdcring tot bij legging vali het conflict. In
een telegram is aan Paraguay medege
deeld, dat de termijn voor het definitieve
antwoord is verlengd tot en met, 1U Januari.
De commissie heeft zich verder in het oi-
zonder bezig gehouden met dc kwestie van
het embargo. Dc Boliviaanscbe regeeriug
acht dezen maatregel onrechtvaardig cn
eenzijdig, daar Paraguay in dc gelegenheid
is over zee op illegale wijze zich wapens
te verschaffen. In dit verband verdient ver
melding een gisteren ontvangen nota der
Engclschc regeering, waarin dc Engclsrlic
rcgccring zich ertegen verzet, dat bepaal
de regceriogen zich niet zeer nauwkeurig
houden aan lum verplichting -om den wa-
penuitvocr naar dc oorlogvoerende stalen
tc verbieden. In bet bijzonder geldt dat
voor België, Uruguay en Noorwegen.
In verband met bet bericht, dat dc Brit-
sche regeering den Volkenbond attent heelt
gemaakt op liet feit, dat bepaalde lauden,
o. w. Noorwegen, het verbod van nuimtic-
Icvcriiig aan Paraguay zouden hebben
overtreden, heeft de Noorsche minister-pre
sident Mowinckel verklaard, dat Noorwe
gen den Volkenbond er van verwittigd
heeft, dat liet munitie heeft uitgevoerd tot
een hoeveelheid, die door dc verdragen
wordt toegelaten.
LANGESTRAAT 49-51
TELEFOON 190
VELOURS CHIFFON
in alle kleuren.
Prachtige Lamee's en Brocaat.
Zeer fijne Volants 90 c.M. breed.
DIT BLAD HEELT EEN DAGELIJ KSCHB
GECONTROLEERDE OPLAAG VAN
EXEMPLAREN
Naar bulten
6 ct. per K.M.
Kantoor
Kamp 41
Standplaats
Stationsplein
Hotel „Monopole"
STADSNIEUWS
Vergadering van den gemeenteraad.
(Derde Blad, pag. 1 en 2),
Debatavond van de O.S.P. cn CP.H.
(Eerste Blad, pag. 2).
Sonaten-avond in Ainicilia.
(Eerste Blad, pag. 3).
Medegedeeld door liet K.X.M.I. te !j
De Bilt.
y
|j Zwakke tot matige Zuid-Oostelijko
f. tot Oostelijke wind, nevelig tot half
1 bewolkt, weinig of geen neerslag,
temperatuur om het vriespunt in het
Oosten des nachts, overdag iels kou-
der.
HQFUVEftANCttf
STOOMWASSCHERIJ
ZEIST
een was ch van buqgflr
geeft cachet
ARNH.WEG 26