M. H. van Raalte
DE DEMONSTRATIES TEGEN
„DIE PFEFFERMUHLE"
ROTTERDAM WIL NIEUWE STATENDAM
Interpellatie in den
Raad
H. A. L. mag niet
verdwijnen
8 jaar wegens doodslag
Afd. Bonneterie
M. H. van Raalte
ART IS IN DE KERST-
VACANTIE
EEN CRITIEKE AVOND
Walter Mittelholzer naar
Zuid - Amerika
HUMORHOEKJE
Joh. Brautigam
Zullen Rotterdam cn Amster»
dam gaan samenwerken
voor hun belangen
ROTTERDAM, 21
December. In tie
avondvergadering
liecft de lieer Brau
tigam (s.d.a.p.) geïn
terpelleerd over de
scheepvaartbelan-
gen. Spr. betoogde
dat Rotterdam ten
nauwste betrokken
n..is bij de Ncderland-
EWr JËmxM schc koopvaardij 011
__^ggmÈB&jÈjh er groot belang bij
beeft, dat deze in
stand blijft, evenals
Amsterdam dat
beeft. Daarom vraagt spr. aan te sturen
op samenwerking lusschcn beide steden.
Onze koopvaardij maakt het slecht cn zelfs
slechter dan in andere landen. De vraag
is hoe dit bedrijf geholpen kan worden.
De scheepvaart is een bedrijf dat zeer gc-
gevoclig is voor conjunctuurschommelingen.
Behalve dc economische crisis heeft, zij
thans ook dc vele autarkische maatregelen
van tal van landen te verduren. Ook de
monetaire politiek doet zich gelden. Zonder
zich uit te spreken voor of tegen devaluatie
merkt spr. toch op, dat de scheepvaart in dc
landen, die den gouden standaard verlaten
hebben, er aanmerkelijk beter Aoorstaat.
Wat liceft Nederland tot nog toe gedaan
voor de ondersteuning -van zijn scheep
vaart. Spr. herinnerde aan dc oprichting
van dc B.S.N.O.G. cn aan het overbrug-
gingscrcdiet. Die maatregelen zijn niet vol
doende. Dc positie onzer scheepvaart is zoo,
dat er met verlies gewerkt wordt. Dit heeft
cr toe geleid dat de reedcrijen allengs haar
nieuwbouw hebben stopgezet en vele sche
pen hebben opgelegd of naar het buiten
land verkocht. Het wereldvcrvocr is sedert
1029 rnct 20 tot 30 teruggeloopen. Men
zou dus kunnen zeggen dat cr cen over
compleet aan tonnage is van 20 tot 30
Door sloopen zou men alleen een betere ver
houding kunnen krijgen tusschcn behoefte
eu tonnage. Alle landen hebben niet in ge
lijke mate opruiming gehouden. Er zijn
zelfs landen, die liun tonnage hebben ver
groot, zooals Finland, Griekenland, Japan
on Rusland. Toch is het de vraag of liet
goed is cen groot' gedeelte van de vloot op
te ruimen. Dc Nederlandschc vloot is met
10 ingekrompen, die van Engeland niet
12 Andere landen hebben nog minder
gedaan. Daardoor ls de Ncdcrlandschc vloot
*eii ongunstige positie op dc wereld
markt gekomen. Het wordt thans lioog tijd
«lat wc zeggen tc zullen houden wat wc
hebben..
Vele landen vcrlcenen subsidie aan hun
vloot. Zoolang er geen maatregelen worden
genomen voor een internationale regeling
zullen wij ons nationaal hebben tc verwe
ren. Spr. was van mcening, dat dc sanee-
ring moet komen door regecringsmaatrege-
len, genomen in overleg met dc reedcrijen,
maar dan zal dc regeering zich meer dan
tot nu toe voor dat grootc belang moeten
inspannen. Spr. herinnerde aan den toe
stand van verval in 1874 en betoogde, dat
het voorkomen moet worden dat liet weer
zoo ver komt.
Spr. achtte het wenschelijk, dat Rotter
dam en Amsterdam voor hun belangen in
deze zullen samenwerken om de regeering
ervan te overtuigen wat er voor instandhou
ding van de koopvaardijvloot behoort te ge
schieden. Voor de instandhouding van den
landbouw worden millioenen besteed, maar
dc scheepvaart is voor ous land een even
groot belang.
Spr. vroeg het college daarop of er stap
pen zijn gedaan ter bevorderin" van liet
verkrijgen van een tweede schip als de
statendam voor de HollandAmerika-lijn.
Deze reederij heeft steeds 5 getrokken
van het passagiersvervoer naar Noord-Ame-
rika. Het zal de vraag zijn of Rotterdam
in slaat zal zijn het genus van dezen 60-
jarigén dienst te missen. Zulk een dienst is
cen kern, 911 verdwijnt deze dan krijgt ook
het vrachtvervoer cen zwaren dobber. Spr.'s
indruk is dat er al heel spoedig cen buitcn-
landschc maatschappij gevonden zou wor
den, die de passagiersdienst van de Hol
landAmerika-lijn overneemt, maar dan
ligt de Ncdérlandsche vlag er uit cn dan
zal ze cr uiet meer inkomen.
De vaart naar Zuid-Amerika is altijd een
zwakke onderneming geweest cn toch kon
daar de Nederlandschc vlag niet gemist
worden. Maar dan mag dat zeker niet in de
Noord-Amerika-vaart. Spr. vond het jam
mer, dat er niet meer concentratie is in
liet scheepvaartbedrijf, maar dat is geen
reden om nu de HollandAmerika-lijn te
laten verdwijnen. Na opgemerkt tc hebben,
dat tenzij de wereldcrisis blijft, het passa
giersvervoer niet zoo laag kan blijven als
het nu is, betoogt spr. dat het nieuwe schip
kant cn klaar op 11 millioen zal komen. De
vrees is gegrond, dat als de Ncdcr
landschc regeering geen medewerking ver
leent, zal blijken dat een anrlere regeering
meer vertrouwen heeft in de HollandAme
rika-lijn en liet werk aan zich zal trekken.
Zonde zou het zijn als het schip niet in Ne
derland werd gebouwd.
'Antwoord van B. en W
De voorzitter merkte naar aanleiding Aan
de rede van den heer Brautigam op, dat
deze niet heeft aangegeven wat de taak van
het gemeentebestuur in deze aangelegen
heid zou kunnen zijn. De kwestie van
steunverleening aan de scheepvaart is inter
nationaal. De klachten van den heer Brauti
gam zijn volkomen juist, maar de gemeente
kan weinig anders doen dan hier cn daar
ren tegemoetkomende houding aannemen.
Overleg met Amsterdam is Avcnschelijk. Wat
betreft den bouw van de tweede Statendam
staat spr. geheel aan de zijde van den heer
Brautigam. Het college heeft reeds stappen
gedaan, doch over het resultaat daarvan
kon spr. zich nog niet uitlaten. Van groot
belang is de vraag waar het schip gebouwd
zou worden. De werkloosheid in de Neder
landschc metaalbedrijven bedraagt 60
Het zou een allerellendigste indruk maken
als het werk naar het buitenland ging. Het
college is van het belang om het werk hier
le honden doordrongen en het zal misschien
nog bij den raad komen 0111 cen uitspraak
te vragen.
Droogleevcr Fortuyn
De heer Brautigam stelde daarop de
vraag of het Avcnschelijk zou zijn reeds
thans met cen molic le komen om aan
drang tc oefenen op de regeering.
Dc heer Hudig (v.b.) kon zich geheel mei
het betoog van den lieer Brautigam \cr-
eenigen.
Mr. Baars (r.-k.) Avas het ook eens met
dezen spreker. Spr. meent, dat het stellen
van een motie niet noodig is nu blijkt, «lat
het college dc zaak in handen heeft.
Dc burgemeester zou ook met liet stellen
van een motie willen wachten. Hij beloofde
dat de raad op de hoogte gehouden zal
Avorden cn dat er nog wel gelegenheid zou
komen om een uitspraak te doen.
liet afwijzende pracadvics op een motie-
Van Buriiik om vrouwelijke ambtenaren,
gcen-kostwinster, te vervangen door Avcrk-
looze gezinshoofden Averd na ecnigc dis
cussie aangenomen me' 34 tegen 2 stemmen.
Dc rest van de zitting is besteed aan cen
interpellatie Dijk (s.d.a.p.) over dc opne
ming van behoeftige ouden van dagen in
het Tehuis voor ouden van dagen.
ROTTERDAM, 21 Dcc. Bij de hervatting
van dc zitting van den gemeenteraad heeft
de burgemeester, terwijl dc raadsleden van
hun zetels Avarcn opgestaan, ecnigc woorden
a an deelneming met de Ui ver-ramp gespro
ken. Hij zeide uiting tc willen geven aan de
gevoelens, die zeker den ganschen raad be
zielen, Avanneer hij gewag maakte van de
grootc deelneming en ontroering, die allen
beeft bevangen bij de nationale ramp, die het
Nedorlundsche volk heeft getroffen. Hij was
er van overtuigd, dat Rotterdam in vollen
omvang meeleeft met de diepe smart, die
door liet gebeuren in zoovele gezinnen
hccrsclit op dit oogcnblik.
De looncn
Vervolgens heeft de raad liet a oorstel tot
wijziging van de bezoldiging cn dc verdere
arbeidsvoorwaarden van het gemccnteperso-
neel in behandeling genomen. Zooals men
weet is na overleg met de regeering het in
dertijd door den gemeenteraad verworpen
voorstel, opnieuw ingediend, met deze Avijzi-
girig, dat de beperking der verlaging lot 10
pet. slechts geldt tot 1 Januari 1936, wan
neer dit percentage Avordt verhoogd tot 20,
waarna, opnieuw na een jaar de gcliccle be
perking vervalt
De heei Dutilh (v.b.) heeft gevraagd of dc
regccring bekend gemaakt is met de bezwa
ren, welke in den raad zijn lot uitdrukking
genomen tegen het oorspronkelijke voorstel
cn voorts wat cr zou gebeuren als ook deze
voorstellen zouden Avorden verworpen.
Dc heer Lührs (s.d.a.p.) beeft zich wederom
ten sterkste tegen dit voorstel verzet
Wethouder Stemerding (c.-h.) heeft naai
aanleiding van dc vraag van den lieer Dutilh
geantwoord, dat dc gemeente ten aanzien
van de arbeidsvoorwaarden geheel staat on
der art. 126 van de Ambtenarenwet, hetgeen
betcekcnt, dat het hoogcr gezag bij eventueel
niet aanvaarden van dit voorstel, de in dit
voorstel voorziene wijzigingen aan liet ge
meentebestuur kan opleggen
Een amendement-Van Burink om periodie
ke verhoogingen tc vcrlcenen en geen hooge-
re korting toe tc passen voor lien, die hun
maximum-bezoldiging nog niet bereikt heb
ben, dan gelden voor lien, die dat maximum
wel bereikt hebben, werd verworpen met 23
tegen 15 stemmen.
liet a001 stel van R. cn W. werd aangeno
men met 2 5 tegen lj stemmen. Tegen stem
den dc S.D.A.P. en dc heeren Rceser, v. d.
Rcudcrink (C.P.), Menist (R.S.P.) en Van
Burink.
ROTTERDAM. 22 Dec. De rechtbank liecft
heden uitspraak gedaan in de zaak tegen
den 30-jarigen slager N. v. S., uit Bcrgschen-
hock, die op 6 Juli zijn huisheer H. C. de
Man, toen deze zich in zijn tuin aan de
Rottckade bevond, met tweo schoten uit
een revolver zoo ernstig heeft verwond, dat
hij korten tijd later aan zijn wonden is be
zweken. De aanleiding tot dit drama Avas,
dat verdachte niet had willen voldoen aan
de voorwaarde van het tcckenen van cen
contract, welke z.ijn huiseigenaar gesteld
had aoor het blijven bewonen door verdach
te van diens huis. Hem was nu per deur-
Avaarderscxploit dc huur opgezegd en op
den dag, «lat verdachte naar cen nieuAve
woning zou verhuizen cn hij zijn deur was
uitgekomen om een verhuiswagen te gaan
bostellen", zag hij De Man in zijn tuin zitten.
Dat deed hem in woede "out si eken en na. een
korte woordenwisseling had hij cen revolver
te voorschijn gehaald cn tweemaal gescho
len.
Het O. M., Avaargenomen door II. A. J.
Reumer, had 'wegens moord verdachte's ver
oordeeling géëischt tot 12 jaren gevangenis
straf met aftrek van de preventieve hechte
nis.
De rechtbank heeft verdachte veroordeeld
wegens doodslag tot acht jaar gevangenis
straf.
B3EEBESBEBEEBEEBESEBBBEES3EBB3
B - B
Amersfoort
Wollen en Bont - Leder
Handschoenen
Wollen en Zijden Shawls
Wollen Vesten en Pull
overs
Meisjes Vesten en Jongens
pakjes
Moderne Dames-Hoeden
Barrets en Mutsjes
Peignoirs
BBBBBBBBBBBBBBBEBBBBBBBBBBBBB B
Men schrijft ons:
Artis biedt dezen Kersttijd allerlei nieuws
en aantrekkelijks cn zal, in verband hier
mede, vanaf Zondag 23 dezer tot cn met
den Nieuwjaarsdag toegankelijk zijn te
gen gereduceerdcn entrée-prijs.
Om te beginnen komt Artis a oor den dag
met een alleraardigst klein olifantje, haast
een baby nog, geschenk van de heeren H.
R. Rookmaaker, resident cn P. J. Lager
Avey, Gewest, secretaris der Lampongsche
districten. Dc oolijkc „Minggoe" een Zon
dagskind dus, voor a\'ie Malcisch verstaan
is ongeveer anderhalf jaar oud, nog
over 't gcheelc lichaam met dun-gezaaid,
vlossig roodbruin haar bedekt en 1.30 M.
hoog, zoodat deze olifantenpeuter naast den
indrukwekkenden Radjah, met dc lange
ivoren tanden cn Coba al cen bijzonder
frappant effect maakt.
Voorts prijkt do grootc roofdiercngalcrij
met niet minder dan vier nesten leeuwen
welpen bij dc moeders, waarvan er drie
voor bet publiek te z.fen zijn en waaronder
weer één familie. Avaarbij ook de leeuwen
vader in liet gezinsverband meedoet als
mede met jonge panters en poema's, die
den kleuterleeftijd reeds gepasseerd zijn.
Bij den bosehhoek is cen groote Kerst
boom opgesteld, waarin de vrijlevendc in-
landsche vogels .van "don Ai lis-tuin allerlei
heerlijko versnaperingen kunnen buit
maken.
Het. Aquarium, zal .vanaf Zaterdag a.s'. tot
eind Januari vveér 's haniiddags van 3 tor 6
en ook des avonds van 8 tot 10 uur in luis
ter van miihvintcrsehc verlichting prijken.
Dc bassins in dc grootc zaal worden daar
bij thans verlicht door daglichtlampen, zoo
dat dc kleuren der visschen ook bij de
kunstmatige verlichting goed tot hun recht
komen.Er is ook hier weer allerlei inte
ressants en ook nieuws te bespeuren: in de
grootc zaal dc fraaie koraal visschen, dc
groot e school baringen, «Ie witte snoeken,
de enorme zeebaarzen, de zeeschildpadden,
de langousten en voorts niet het minst bij
de soortenrijkc verzameling exotische sier-
visschen, in de gezellig verlichte tafel
aquaria van de kleine zaal.
Dan zal de Tweede Nationale Tentoon
stelling van pluimvee, konijnen, cavia's,
kleurmuizen, zilvervossen, enz., georgani
seerd door de verceniging „Ornis", op 24,
25 en 26 December in de Concertzaal cn
aangrenzende waranda van het genoot
schap gehouden worden. Gezien dc bijzon
der geslaagde exposilio van verleden jaar,
belooft ook deze tweede tentoonstelling stel
lig weer veel moois en merkwaardigs.
Artis zelf zal op deze tentoonstelling ook
weer, buiten mededinging, ecnigc weinig be
kende hoendervprmen inzenden.
MOOIE ORDER VOOR FORD
Men meldt ons uit Amsterdam
Het gouvernement van den staat Soedan
heeft een zeer belangrijke order voor vracht
en bestcl-automobiclen geplaatst bij de N.V.
Nederlandschc Ford Automobiel Fabriek tc
Amsterdam. Deze bestelling bedroeg n.l.
100 Ford Truck- cn bestclvvagenchassis.
Naar wij vernemen waren aan de levering
van deze automobielen voor de N.V. Neder
landschc Ford Automobiel Fabriek ernstigo
moeilijkheden verbonden daar o.a. één der
voorwaarden van het Socdaneesche gouver
nement Avas, «lat verscheping uiterlijk
Maandag 24 December moest plaats vinden,
hetgeen bctcckcndc, dat deze 100 automo
bielen in IV2 werkdag vervaardigd en in
kisten verpakt moesten worden. Dc Direc
tie der Nederlandschc Ford Fabriek heeft
echter geen oogcnblik geaarzeld, dc order
te accepteeren, en is cr in geslaagd, de go-
heclc order bijtijds gereed tc krijgen
Heden heeft bet Nederlandschc s.s. „Nij
ker k" van de Verecnigde Sclieepvaart-Mij.
111 dc Fordhaven aan de fabriek bij de Hcrn-
brug dc 100 automobielen, die in kisten ver
pakt Avarcn, geladen, en is inmiddels ver
trokken niet bestemming naar Port Soedan.
Intusschcn is hot voor onze Nederland
schc Automobielindustrie, waar honderden
Nederlandschc arbeiders to wérk zijn ge
stold, een waar succes, deze belangrijke
order tc hebben bemachtigd.
DE GEMEENTE-ARCHITECT VAN
HUIZEN
AMSTERDAM, 14 Dec. Het ambtenaren
gerecht heeft vandaag vonnis gewezen in
zake liet beroep van den gemeente-architect
van Huizen, den heer S. Mossel, cn liet be
roep ongegrond verklaard.
Ter zitting heeft de gemeente., betoogd,
dat men den klager zoolang hij nog dienst
heeft gedaan er van verdacht, dat hij het
onderzoek naar de onregelmatigheden be
moeilijkte en onder die omstandigheden kan
het schorsen van den betrokkene zeer Avel
als ordemaatregel Avorden aangemefkt.
De gemeente-architect is bij raadsbesluit
van 5 Januari 1933 in zijn functie geschorst,
omdat de raad hem geen ycrtrouAA'cn meer
Avcnsclitc tc schenken, y*
ZW1TSERSCHE NOTITIES
Croote belangstelling voor de
Zwitsersche Volks-
universiteiten
(Van onzen eigen correspondent).
I11 mijn vorigen brief héb ik. zooals men
zich wellicht herinnert, uitvoerig geschre
ven over «le demonstraties van dc verceni
ging „Nationale Front", die gericht waren
tegen de voorstellingen van Erika Mann's
cabaret „Die PfeffermÜhlc". Eenige dagen
later hebben deze bctoogingen zich ook ge
licht tegen het tooneelstuk „Professor
Mannheim" van Friedrich Wolf, dat den
toeschouwers een blik in het hedendaag
schc Duitschland doet slaan. DU aangrij
pend stuk geeft dc tragedie Aveer van een
Joodsch professor, die, slaande aan het
hoofd van cen geheel onder zijn leiding tot
stand gekomen grootc chirurgische kliniek,
door het nazi-régime tot aftreden Avordt ge
dwongen. Tot het laatst gelooft professor
Mannheim in zijn land cn zijn volk, doch
wanneer hij tenslotte ziet, dat alles hom
ontvalt, kiest hij den vrij willigen dood bo
ven een vernedering, die hem den toege-
wijden medicus cn warmvoelend mensch,
ondraaglijk zou zijn.
Op cen Maandagavond werd dit spel ge
geven 111 het stadtthcatcr door cen ensem
ble, dat grootendeels bestaat uit uitgewe
ken Duitsche acteurs en actrices. Men be
grijpt, hoe dezen in dit stuk hun geheele
wezen kunnen leggen. Een der medespe
lers bijvoorbeeld Wolfgang Langhoff, een
jong, begaafd acteur is gedurende vele
maanden opgesloten geweest in cen con
centratiekamp.
Dc politic, door dc gebeurtenissen der
voorafgaande dagen op haar hoede, had uit
gebreide voorzorgsmaatregelen genomen.
De geheele politiemacht Avas opgeroepen,
uitgerust met stalen helmen, karabijnen,
sabels en gummistokken. Het Stadttheater
maakte den indruk van in staat van bele;
te zijn; rondom het gansche gebouw was
oen cordon manschappen opgesteld, «lat de
beschikking had over een aantal brand-
Avecrslongen om zoo noodig de betoogers op
cen afstand te houden. In de omgeving wa-
ren alle straten afgesloten, zoodat niemand
die geen kaart had, in de nabijheid van
den schouwburg kon komen. Op verschil
lende punten waren- 'sterke politiemachten
gostationneerd, die reeds spoedig nu het be
gin der voorstelling in actie moesten ko
men om dc in drommen naderende demon
stranten tegen tc houden en terug tc drij
ven. In bet theater verliep de voorstelling
volkomen rustig,'doch "buiten nam dc on
rust steeds grooterc vormen aan, zoodat
de politic bevel gaf om de étalage-verlich
ting te dooven cn dc rolluiken (waarvan
de meeste Z.Avitserschc huizen voorzien
zijn; te laten zakken.
I-IoeAvel dc politie telkens opnieuw dc om
geving van den schouwburg ruimde, maak
te dc menigte van naar schatting 1000 be
toogers (en nieuwsgierigen!) weinig aan
stalten 0111 zich tc verspreiden. Bij dc uit
vallen der politie stoven zij in wilde vlucht
uiteen, maar spoedig hadden zij zich weer
verzameld cn van verschillende richtingen
rukten zij dan weer op hét Stadttheater
aan, waar de politie opnieuw met liaar laak
kon beginnen.
Vanuit mijn woning, die dichtbij hot
Stadttheater is gelegen, had ik een uitste
ken» l overzicht over dc verschillende ge
beurtenissen. Het was een zeer zonderlinge,
bijna angstwekkende aanblik* een grootc
breede straat vol rennende mcnschen, ach
tervolgd door ecnigc tientallen als militai
ren geklecdc politie-agcntcn, die de voor
hen dravenden met gummistok of sabel be
werkten. Een feit is, dat dc politic niet be
paald zachtzinnig optrad. Wanneer men
echter bedenkt, dat zij reeds verscheidene
avonden achtereen door de demonstranten
tot het uiterste was gebracht, zal men dit
optreden begrijpen. Natuurlijk werden ook
heel wat nieuwsgierigen liet slachtoffer,
maar dat is tenslotte hun eigen schuld.
Omstreeks elf uur was de voorstelling ten
einde cn korten tijd daarna kon het groot
ste gedeelte der politic-macht inrukken.
Toch bleef het nog tot één uur in den mor
gen rumoerig; eerst toen keerde dc rust
weer.
In totaal waren niet minder dan 130 per
sonen gearresteerd, waaronder dc „Landes-
führer van het Nationale Front, clr. Rolf
Hemic. Men heeft hem twee dagen vastge
houden
Deze vijftlc demonstratieve avond heeft
eindelijk het slot der Frontistische betoo
gingen beteokend cn het ziet er niet naar
uit, dat zij zich voorloopig zullen herhalen,
want het cabaret „Pfefférmühle is uit deze
stad vertrokken en „Professor Mannheim"
wordt nog slechts een enkele maal gege
ven. Bovendien zal het krachtdadig optre
den der politic den demonstranten wel het
noodigc ontzag hebben ingeboezemd.
Dc Volksuniversiteit is cen instelling, die
zich in Zwitserland in een bijzonder groote
populariteit mag verheugen. En geen won
der: voor de luttele som van 5 Francs
wordt men in dc gelegenheid gesteld om
een der vele cursussen, meest gegeven door
professoren en privaat-docenten, gedurende
een geheel semester (14 lesuren) te bezoe
ken.
Van rlc Züricher Volksuniversiteit zijn
dezer dagen dc cijfers van liet wintersemes
ter bekend geworden. Daaruit blijkt, dat
plm. 6000 personen ongeveer 9000 cursussen
bezoeken, dat is dus gemiddeld 150 deelne
mers per cursus, voorwaar een hoog getal!
In totaal slaan zestig leergangen "op het
programma; zij zijn verdeeld over de rneest
uiteenloopende wetenschappelijke gebieden.
Tusschcn dc Volksuniversiteit, de Eidgcnös-
sisclic Technische Hochschule en dc (kan
tonale) Universiteit bestaat een hechte sa
menwerking, die zich o.a. hierin uit, «lat
het meerendcel der cursussen gegeven
wordt in de gehoorzalen der beide laatst
genoemde instituten. Dc Volksuniversiteit
heeft niet, zooals in Nederland, een eigen
gebouw met collegezalen.
Ilct aan meer dan 250 personen^ plaats-
biedende groot-auditorium der E. T. II. en
bet, 200 personen bevattende auditorium-
maximum der Universiteit moesten teza
men voor tion leergangen gereserveerd wor
den. Voorts Avorden nog cursussen gegeven
in de \eischillendc universiteitsklinieken,
in liet Kinderziekenhuis en dc Urania-stcr-
renwaclit. Een cursus over „De ziel van den
mensch"' trekt het reconl-bczock van 540
personen, de leergang „Engelsche litera
tuur wordt door 370 hoorders bezocht en
cen reeks voorlezingen over kunstgeschie
denis deur 310 personen.
Na van het bovenstaande le hebben ken
nis genomen, zal men gaan begrijpen, hoo
he: mogelijk is, «lat het Zwitsersche volk
over hot algemeen op zulk cen hoogen
trap van ontwikkeling staat. Voor do gees
telijke opleiding der bevolking Avordt zeer
veel gedaan. Weet gij avcI, dat het onder
wijs op alle openbare scholen volkomnc
gratis is? Vaststaand is echter, dat een
volk als het Zwitsersche, dat de beschik
king heelt o\er zulke belangrijke rechten
als het Volksinitiatief en liet Referendum
in geestelijk opzicht goed geschoold moet
zijn!
Walter M i 11 e 1 h 01 z e r, dc zoo be
kende Zwitsersche piloot, is Zaterdagavond
j.l. met do „Graf Zeppelin" naar Zuid-Ame
rika vertrokken. Hij had cen uitnoodiging
van dc directie der Zeppclin-Averf ontvan
gen om dc Kerst vlucht mee tc maken. Aan
vankelijk had Mittelholzer voor deze invi
tatie bedankte.), want hij. die als zoo menig
K.L.M.-vlicger als het ware met den stuur-
knuppel in de hand is opgegroeid, vond er,
zooals hij mij vertelde, weinig aardigheid
aan om gedurende zulk een langen tijd
werklood toe te zien. Toen men hem echter
voorstelde om dan do terugreis tc maken
als tweede bestuurder van het postvlieg
tuig Rio dc Janeiro—Natal—Berlijn (dat,
zooals men weet, in volle zee vanaf dc
„Weslphalen" wordt „afgeschoten"), AVas
Mittelholzer daar direct voor tc vinden.
Dora Gcrson, de begaafde zangeres
van liet moderne literaire chanson, wier
levensloop ik 111 mijn vorigen brief schil
derde, komt niet eerst in Januari naar Hol
land. doch zij zal reeds van 17—31 Decem
ber optreden in „Trianon" te Amsterdam.
Daarna maakt zij Avaarschijnlijk cen tour
nee door Nederland. Wanneer zij in Utrecht
mocht komen, neemt u dan dc gelegenheid
waar om haar tc liooren! Haar succes ia
de Rudolf Nclson-rcvuc „100 Minuten Wclt-
geschichtc" was- hier enorm.
Zurich, 12 Dcc. 1934. F. R.
MINISTERS NAAR TWENTE
Met dc Zilvermeeuw der K.L.M.
AMSTERDAM, 21 Dcc. Met hot gewono
lijntoestcl van dc K.L.M. naar Berlijn, dc
Zilvermeeuw, bestuurd door Soer, zijn he
denmorgen «le minister-president dr. IJ. Co-
lijn, de minister van Arbeid, rar, M. P. L.
Steenberghe en de economische secretaris
van den premier, dc heer W. Reysiger, Ncd.-
Indisch ambtenaar op liet departement van
koloniën, vertrokken voor liet aangekondig
de bezoek der beide ministers aan eenige
fabrieken in TAventc, teneinde zich op do
hoogte tc stellen van den toestand der
Twentschc industrie.
Ten behoeve van de beide ministers zal
dc Zilvermeeuw cen landing van cnkclo
minuten op liet vliegveld Twente maken,
waarna onmiddellijk de reis naar Berlijn
wordt voortgezet.
ENSCHEDÉ, 24 Dcc. Hedenmorgen om
kwart voor negen zijn minister dr. Col ij n eu
minister mr. Steenberghe tc Enschedé met
do Zilvermeeuw geland. Ilunnc excellenties
werden begroet door den lieer II. P. Gcl-
derman Clir.zn., fabrikant tc Oldenzaal.
ENSCHEDÉ, 24 Dcc. Nadat de begroeting
had plaats gehad, is liet gezelschap naar
Enschedé vertrokken, waar een bezoek
werd gebracht aan de dekenfabrick Trans
vaal Aan de Fa. IJeck cn Co. Hierna werd
een bezoek gebracht aan Oldenzaal. Heden
middag zal een bczook Avorden gebracht
aan de K.D.F. te Hengelo, dc fabriek der
Fa. ten Catc lo Almelo en do Kon. Stoom-
Avcvcrij te Nijvcrdal.
Je mag hem wel in de gaten houden,
machinist. Thuis doet hij, niet anders dan
zijn locomotieven uit elkaar halen".
(Passing Showli
