De illusie van 'n oorlogsvlieger
€cn outtoaöcrlanbsct) 6ebmik..
MOET DE KIESWET GEWIJZIGD?
Roode Fokker van
Adrian
Een rustende machine
6 weken wegens opruiing
Onze Postvliegers
onderweg
GENERAAL DE RIDDER t
<0lt'et)oüen Recept
BIOSCOOPBOND SCHENKT
f 10.000
DE MEENING VAN DE
TWEEDE KAMER
De kwestie der vrijgestelden
UIT DE STAATSCOURANT
ORHOEKJE
Wat de Snip aan de Duitsche
dcviezenregelins te dan»
ken heeft
Wij lezen in de Standaard:
In een hock van loods I) op het vlieg
veld Waalhaven te Rotterdam staat, dik
met stof bedekt, een roode dricmotorigo
Fokker-vliegmachine, met Amerikaanscho
fegistratie-tcekening.
Dit vliegtuig, dat thans van verschillen
de onderdeelcn is ontdaan, heeft toebe
hoord aan den Duitschen oorlogsvlieger
Alexander R. Adrian, die reeds jarenlang
rondliep met het plan om van Rotterdam
uit een vlucht om de wereld te maken,
doch die wegens financieele moeilijkheden
zijn grootsch plan heeft moeten opgeven.
De vlieger was niet van plan zich aan
waaghalzerij te buiten te gaan. Meer dan
een jaar lang heeft hij in alle stilte in zijn
hotel te Rotterdam, zoowel als in zijn werk
plaats op „Waalhaven" aan zijn plan ge
werkt.
Het is nu ruim twee jaren geleden, dat
hij uit Berlijn naar Rotterdam kwam. Zijn
doel was om met een landvliegtuig een
tocht om de wereld tc maken om de mo
gelijkheid van veilige Oceaanvluchten aan
te toonen, mits het vliegtuig maar behoor
lijk was toegerust.
Door bemiddeling van de K.L.M. kocht
Adrian in Amerika een Fokker, deF.VIIB
Do/.o werd naar Rotterdam overgebracht en
geplaatst in de werkplaats van den tech
nischen dienst «lor K.L.M. op Waalhaven,
waarna Adrian een aanvang maakte met
zijn arbeid om bet vliegtuig uit tc rusten
.voor een wereldvlucht. In samenwerking
met een werktuigkundige en een monteur,
welke Adrian zelf medebracht, werd het
Werk begonnen.
Ten einde de navigatie zoo licht moge
lijk te doen zijn en daardoor een zoo groot
mogelijke snelheid te bereiken, werd elk
overbodig onderdeel uit de cabine verwij
derd.
Door Ir. Doc Maidment, van do Wright-
windmotorenfabriek, werden de drie whirl-
wiridmotoren grondig nagezien en beproefd
en na wekenlangen arbeid was deze zaak
in orde.
Maar nog velerlei veranderingen moesten
aan het vliegtuig worden aangebracht. De
tankruimte voor benzine en olie moest
worden vergroot.
Daar de Fokker-machine niet berekend is op
zeer lange vluchten, was haar actieradius
niet. groot genoeg voor Oceaanvluchten.
Adrian liet nu door den technischen dienst
der K.L.M. uit hydronalium, een nieuwe en
zeer lichte me'.aallogcering van de I. G.
Farbcn-Industrie, zeven extra tanks bou
wen voor benzine cn olie, alles naar eigen
ontwerp. Deze tanks werden gemonteerd in
de ruimte, die voorheen dc passagiers-ca
bine was. De brandstofcapaciteit werd
daardoor aanmerkelijk uitgebreid, zoodat
4900 liter benzine en een overeenkomstige
hoeveelheid olie kon worden medengeno-
men.
Deze veranderingen hadden tengevolge,
dat dc geriefelijkheid van de machine er
onder leed, doch de doelmatigheid er door
werd vergroot.
Voorts werden in de cockpit bijzondere
instrumenten aangebracht om de navigatie
boven den Oceaan gemakkelijker tc maken.
Zoo werden in het vliegtuig aangebracht
een mechanische piloot, de nieuwste peil-
instrumenten, parachutes, lichtkogels met
grootc lichtsterkte, verder een morse-
schrijfmachine,die langs radiografischen weg
dc berichten kon verzenden naar de New-
York Herald, die zich het copy-right ver
zekerd had, terwijl ook nog een filmappa
raat van een Amcrikaansche Film Maat
schappij aan boord was.
Behalve de uitrusting van een behoor
lijke machine, waren er echter ook nog an
dere eischen aan pon Oceaanvlucht ver
bonden. Dc reisroute moest nauwkeurig
worden bepaald. Alle mogelijke gegevens
daartoe waren door Adrian evenwel verza
meld. In zijn hotelkamers hingen do wan
den vol kaarten. Stapels materiaal van
mctcreologisch, aeronautische en nautische
diensten en instellingen, waren vergaard.
Tallooze berekeningen werden gemaakt en
na een jaar werken was de route nauwkeu
rig uitgestippeld.
De tocht kon nu worden aangevangen.
Helaas, andere moeilijkheden deden zich
voor. Adrian had geen geld meer beschik
baar. Aan do uitrusting van de machine
had hij een bedrag van 96.000 ten koste
gelegd en nu hij bijna met zijn arbeid ge
reed was, kon hij, tengevolge van dc Dcvie-
zonregchng met Duitschland geen geld
meer krijgen, cn stond hij in ons land zon
der middelen van bestaan.
Alle pogingen om kapitaal uit Duitsch
land naar ons land overgebracht te krij
gen. faalden.
En geld moest er zijn.
Want Adrian stond in de schuld bij de
K.L.M., die onrlerdeelen voor de machine
voor hem gebouwd had, in de schuld hij
de gemeente Rotterdam, wegens verschul
digde huur voor het gebruik van een deel
van het luchtvaartterrein, 111 de schuld bo
venal hij den hotelhouder, in wiens hotel
hij, met zijn medewerkers, zoo langen tijd
had gelogeerd.
De schuldeischers besloten met den vlie
ger naar een advocaat te gaan, ten einde
een regeling te treffen. Deze regeling kwam
tof stand. Adrian zou zijn vliegtuig in pand
afstaan aan don hotelhouder, die dan de
schulden van den vlieger aan dc K.L.M. en
aan de gemeente betalen. Alle partijen
gingen md deze regeling accoord.
Zoo werd dc heer II. Philipsen, eigenaar
van hol cl „Central", eigenaar van het
vliegtuig. Mondeling word echter nog tus-
schen den heer Philipsen en Adrian over
eengekomen. dat de Fokker'nog zes maan
den ter beschikking van laatstgenoemde
zou blijven. Mocht er in die zes maanden
echt©'- niets van komen om de schuld af
te betalen, dan kon de nieuwe eigenaar
naar goedvinden over het vliegtuig be
schikken. Voordat die zes maanden ten ein
de waren, werd er door een bekend Ncder-
landsch sportvlieger reeds een bod op de
machine gedaan tol een bedrag, dat de
schulden met enkele duizenden overschreed.
Aangezien Adrian echter nog steeds over
tuigd was het benoodigde geld binnen af-
zienbarcn tijd te zullen ontvangen, werd op
dit bod niet ingegaan.
Inmiddels verstreek de termijn en Adrian
kon nog steeds niet aau zijn verplichtin
gen voldoen. Toen trachtte de hotelhouder
de machine te gelde te maken, hetgeen ech
ter niet gelukte.
Onderhandelingen werden gevoerd met
de K.L.M., doch deze kon de verbouwde
Fokker niet voor eenig commercieel doel
gebruiken.
Wat de K.L.M. echter wel kon gebruiken,
dat waren dc extra-ingebouwde tanks,
welke dc K.L.M., ten behoeve van Adrian,
naar diens eigen ontwerp, had vervaardigd.
Deze tanks werden teruggekocht cn door
den technischen dienst der K.L.M. gemon
teerd in de P.II.-A.l.S., dc „Snip", het vlieg
tuig dat juist de welgeslaagde vlucht naar
West-Indië gemaakt heeft.
Deze tanks vertoonen een bijzondere
eigenschap en zijn zoo ingericht, dat zij
door middel van luchtcompressors binnen
een halve minuut leeggeblazen kunnen
worden, terwijl zij in geval van nood ook
dienst kunnen doen als drijvers, waardoor
iet riiegtuig zich gedurende enkele uren
op het water zou kunnen drijvende houden.
Thans staat nog de Fokker VII B in den
hoek van loods D op Waalhaven. De tanks
zijn weggehaald, onderdeden weggebro
ken.
Maar al is de machine zoo niet te gebrui
ken, waardeloos is zij niet. Alleen dc mo
toren zijn wel een 20.000 waard. Maar
nog steeds zijn geen liefhebbers daarvoor
komen opdagen.
Zoo staat de machine daar als getuige
van een vervlogen illusie van een bekenden
Duitschen oorlogsvlieger.
AMSTERDAM, 27 Dec. Een jeugdige Am
sterdammer, die zich zou hebben schuldig
gemaakt aan opruiing, gepleegd tijdens de
relletjes in Juli j.l. in dc Indische huurt,
had zich vandaag voor de arrondissements-
rechtbank te verantwoorden.
Hij heeft vier dagen in voorarrest door
gebracht, doch werd later losgelaten.
De jongeman ontkende iets met de ge
beurtenissen uitstaande tc hebben, doch
getuigen herkenden hem pertinent als do
man, die dreigementen tot de politie had
gericht en menschen in de omgeving had
aangezet tot het plegen van geweld.
De officier van justitie retfuireerde te
gen den verd. een gevangenisstraf van zes
weken.
VercL: „Ik moet dus onschuldig in de
gevangenis, ik had er niets mee te maken.
De bedoelde persoon had immers een pof
broek aan en die heb ik niet eens."
Getuige: „Je droeg bij den rcchtcr-com-
missaris nog een pofbroek!"
Verd.: „Ziet u wel meneer dc president,
zc verwarren me niet een ander. Ilij noemt
dat een pofbroek en 't was een plus
fours."
Na dit motiedebat stelde de president do
uitspraak vast op 10 Januari a.s.
DOODELIJKE MISHANDELING
LAGE ZWALUWE, 27 Dec. Den heer J. A.
Dubbelman, wien j.l. Zaterdag in dc Dorp
straat bij een oneenigheid op het voetbal-
terrein door den 17-jarigcn N. van der Z.
met een mes een tweetal steken werd toe
gebracht, is tengevolgo van die verwon
ding overleden.
De verdachte, die ter beschikking is ge
steld van den burgemeester, zal naar Breda
worden overgebracht. liet lijk is door de
rijks- cn gemeente-politie in beslag geno
men
Pelikaan
Rijstvog.
Oehoe
Ijsvogel
27-12
20-12
Amsterdam
27—12
Marseille
26-12
27-12
20-12
Rome
21-12
Athene
25-12
Mersamatruh,
22—12
Cairo
24-12
Gaza
Rutbawelss
23-12
23—12
Bagdad
Boeshir
Djask
24—12
Karachi
22—12
Jodpoer
Allahabad
25-12
Calcutta
21-12
Akyab
Rangoon
2612
Bangkok
20-12
27—12
Singapore
19-12
26-12
27—12
Medan
Batavia
19-12
26-12
Verl
rek van het eerstvolgende
post-
vliegtuig van Amsterdam 3 Januari.
In 74?jarigen ouderdom te
's^Gravenhage overleden
'S-GRAVENHAGE, 27 December. Gisteren
is hier ter stede overleden in den ouderdom
van ruim 74 jaar de gcp. generaal-majoor D.
M. E. de Ridder, een zeer geacht stadgenoot,
die zich op velerlei terrein, ook na zijn mili
taire carrière bewogen heeft.
Generaal de Ridder genoot zijn opleiding
aanr de Kon. Militaire Academie te Breda en
werd in 18S2 2e luitenant. Hij doorliep de
verschillende rangen bij ons leger en werd
in 1911 bevorderd lot luitenant-kolonel. Als
zoodanig diende hij bij het Se regiment in
fanterie van welk regiment hij in 1913 com
mandant werd.
In 1915 werd hij overgeplaatst naar Den
Haag en aangesteld als plaatselijk comman
dant der residentie. In hetzelfde jaar volgde
zijn promotie tot kolonel.
In 1918 werd aan kolonel de Ridder op
zijn verzoek, eervol ontslag uit den militai
ren dienst verleend. Den titulairen rang van
generaal-majoor werd hem in 1021 toege
kend.
Na zijn pensioneering heeft generaal de
Ridder nog geruimen tijd zijn krachten ge
geven aan verschillende instellingen. Lan
gen tijd was hij werkzaam op het Paspoor
tenbureau. Daarnaast heeft hij de bekende
voréeniging T.I.B.C. opgericht. Vanaf de op
richting dier vereeniging heeft de thans ont
slapene als voorzitter zijn beste krachten
aan dezen mcnschlievenden arbeid gegeven.
Ook het verstrekken van arbeid aan intcl-
lectueelen had zijn bijzondere sympathie.
Op zijn 70s!en verjaardag is generaal de
Ridder op hartelijke wijze gehuldigd en is
hem van vele zijden gebleken Jioe groot dc
waardeering is welke zijn onvermoeid stre
ven in ruimen kring ondervindt.
De ter aardebcstelling van bet stoffelijk
overschot is bepaald op Zaterdag a.s. op de
Algemcene Begraafplaats om 11 uur.
POSTBESTELLER VERDRONKEN
HAASTRECHT, 27 Dec. Vanmorgen is dc
61-jarigo hulpbesteller der posterijen G.
Reichard uit Haastrecht in de buurtschap
Vlist in een *baggersloot geraakt cn ver
dronken
Het is een oud-vaderlandseh gebruik voor Oudejaarsavond
oliebollen, beignetsof sneeuwballen te bakken. Doe hetditjaar
niet Saladine, de fijnste Slaolie die U nemen kunt, volgens
onderstaand recept en Oudejaarsavond wordt Smulavond.
Jh pond bloem, 35 gram gist, 1 ei, 2'h d.L.mclk, (PJ2 ons sukade
krenten, rozijnen), l eetlepel suiker, theelepel zout. 25 oliebollen.
Dc gist met een weinig warme melk aanmaken. Daarna het deeg
met de rest van de melk en 'h pond bloem mengen Het gistdecgje
erdoor werken en dan eerst het zout en ei doorkloppen Laten rijzen
op een warme plaats en doorstaan, tevens sukade, krenten en rozijnen
toevoegen In 25 stukjes deelen, opbollen en op een met meel bestrooide
plank leggen. Nogmaals flink laten rijzen en in middelmatig heets
Saladine bakken, ongeveer minuten. Daarna wentelen in suikerl
vermengd met kaneel.
GOUDZEGEL 85 CENT PER FLESCH ZILVERZEGEL 65 CENT PER FLESCH
Ter leniging van den heer»
schenden nood
Naar wij vernemen heeft de Nederland-
sclic Bioscoopbond een bedrag van 10.000
ter hand gesteld aan den minister van So
ciale Zaken tot leniging van den heerschen-
den nood.
De minister heeft dit bedrag, na overleg
met het hoofdbestuur van den Nederland-
schen Bioscoopbond ter beschikking gesteld
van het Nationaal Crisis Comité voor ver
strekking van den z.g. A-steun, t.w. den
steun die wordt bekostigd uit particuliere
bijdragen en die wordt verleend aan andero
hulpbehoevenden dan werkloozcn.
Bezwaren tegen het weren
der kleine partijen
Ontleend is aan het Voorloopig Verslag
over het wetsontwerp tot wijziging en aan
vulling van de Kieswet, dc provinciale wet
011 de gemeentewet:
Bij verscheidene leden bestond in het al
gemeen bedenking tegen het nemen van
wettelijke maatregelen tegen bestrijding van
kleine partijen. Deze leden vestigden er dc
aandacht op, dat welhaast alle partijen
klein zijn begonnen. Verscheidene daarvan
hebben' zich tot partijen \an een zekeren,
sommige zelfs van groot en omvang uitge
zet. Omgekeerd zijn in den loop der jaren
ook groote partijen tengevolge van splitsing
of doordat haar aanhang verminderde tot
kleine afmetingen teruggebracht of zelfs ge
heel verdwenen.
Ecnige leden konden in de hierbedooldc
maatregelen niet veel anders zien dan een
toegeven aan het verlangen van de groote
politieke partijen om ten koste van de
kleine partijen haar macht cn die harer
leiders te vergrooten.
Verscheidene andere leden achtten met
dc Regeering het treffen van maatregelen
als hier bedoeld noodzakelijk. Zij wezen er
op, dat bet karakter van een groot deel
van bet Ncderlandsche volk de neiging met
zich brengt tot splitsing in kleine, zelfstan
dig optredende groepen niet, denkbeelden,
welke rnin of meer van die der overige groe
pen afwijken.
De eenlingen
De opvatting der Regeering, dat het ge-
wenscht zou zijn door het lidmaatschap der
Tweede Kamer, het optreden als volksver
tegenwoordiger van door kleine, partijen ge-
eandidoerden onmogelijk te maken, werd
door .verscheidene Joden met klem bestre
den. Deze leden ontkenden de juistheid van
de vooropgestelde gedachte, dat het verte
genwoordigd zijn van een aantal kleine par
tijen ten onzent een behoorlijke function-
neering van het parlementaire stelsel on
mogelijk maakt.
Een voordeel van dc aanwezigheid van
een aantal eenlingen iu de Tweede Kamer
noemden sommige leden liet, dat deze op
bepaalde oogenblikken bij bet uiten van
hun gevoelen onafhankelijker kunnen zijn
dan de leden der Kamer, die rekening moe
ten houden met hel oordeel van niet geheel
gelijk denkende geestverwanten, hetgeen
aan de gedachtcnwisscling een zekere frisch
heid kan geven.
Verscheidene leden stelden hiertegenover,
dat de aanwezigheid in de Tweede Kamer
van dc vertegenwoordigers van een niet on
belangrijk aantal kleine partijen, wel dege
lijk de zegenrijke werking van het parle
mentaire stelsel belemmert.'
Strijd met Grondwet?
Uitvoerige beschouwingen werden gewijd
aan de wijze, waarop dc Regeering zich voor
stelt het door haar beoogde doel te bereiken.
Vele leden achtten liet in het, ontwerp
vervatte voorstel, het verkrijgen van drie
maal den kiesdeeler als voorwaarde te stel
len voor het verwerven van een zetel, in
strijd met artikel 82 der Grondwet. De wet
gever is niet bevoegd, hetgeen met wiskun
stige nauwkeurigheid evenredig tc verdee-
len is, opzettelijk en mot voorbedachte rade
niet evenredig te verdoelen.
Andere leden stelden op den voorgrond,
dat op zich zelf het voorstel van de Regee
ring veel aantrekkelijks heeft. Bovenal
heeft het dit voordeel, dat het recht op het
doel afgaat.
Intusschen bestond er ook voor de bier
in de laatste plaats aan het woord zijnde
leden aanleiding tegenover het hier bespro
ken voorstel een groote reserve in acht te
nemen. Deze leden achtten het niet een
vaststaand feit, dat een regeling als de
onderhavige met de Grondwet in strijd is.
Naar hun meening toch is ook een inter
pretatie van het genoemde' artikel 82 mo
gelijk, welke aan het tweede lid yan dat
artikel een wijdere bcteckenis geeft, dan
daaraan in de hierboven weergegeven be
schouwing is toegekend. Zij stelden echter
dc vraag, of het, nu op zeer ernstige gron
den, de grondwettigheid van dit voorstel
betwist wordt, geen aanbeveling verdient
net terug ie nemen, wijl vooral in dozen
tijd zelfs de schijn van gronwetsschennis
angstvallig behoort tc worden vermeden.
Andere leden verklaarden in dit verband
vooral daarom ook tegen liet voorstel der
Regeering bezwaar tc hebben, wijl dat naar
hun meaning door het stellen van een te
hooge grens zijn doel voorbij streeft. Op
deze wijze toch zullen ook vrij krachtige
oolitickc groepen uit het Parlement worden
geweerd.
Andere oplossing?
Vele leden, waarónder er zich ook bevon
den, die tegen het voorstel der Regeering
zoowel aan de Grondwet ontleende als an
dere bezwaren hadden te berde gebracht,
vestigen de aandacht op de mogelijkheid
van een andere oplossing, in dien zin, dat
het land in enkele, bijv. drie, vier of vijf,
zoo mogelijk even groote kiesdistricten
wordt ingedeeld.
Van andere zijde verklaarde men zich ook
met een indeeling van het land in kiesdis
tricten niet tc kunnen \creeiugen.
De vrijgestelden
Ook het voorstel tot uitsluiting van zgn.
vrijgestelden van het lidmaatschap van de
lagere publiekicchteijlkc colleges ontmoette
bij vele leden bedenking. Deze leden wezen
er op, dat dit voorstel een terugkomen be
oogt op een niet zoo heel lang geleden door
de Tweede Kamer met 4S tegen 30 stemmen
genomen beslissing. Het gaat zelfs nog
verder dan bet destijds niet aanvaarde voor
stel. dat zich bepaalde tot bezoldigde be
stuurders, terwijl thans alle bestuurders in
de uitsluiting worden begrepen. Daarbij
komt nog, dat tegenwoordig vele vakbon
den van particuliere werknemers arbeids-
contractanten. in dienst van publieke licha
men onder hun leden tollen, in verband
waarmee ook de bestuurders van die vak
bonden door dc voorgestelde uitsluiting zou
den worden getroffen.
Vele andere leden achtten het voorstel,
al is de redactie wellicht voor verbetering
vatbaar, juist. Indien zij, die in dienst van
eenig publiek lichaam staan, van het lid
maatschap van het besturende college van
dat lichaam worden uitgesloten mede we
gens het belang, dat zij bij bepaalde door
dat college te nomen beslissingen hebben
behoort deze overweging in stérk verhoogde
mate te gelden voor hen, wier roeping het
is voor do belangen der aldus uitgestotenen
te waken.
Bij K.B. zijn benoemd tot ridder in de
Orde van Oranje-Nassau: J. J. Hondong,
gezagvoerder; J. J. van Balkom, eerste be
stuurder; L. D. Stolk, werktuigkundige en
S. van der Molen, radiotclegrafist, allen in
dienst bij de K.L.M.
Bij beschikkif van don directeur-gene
raal der P.T.T. zijn met ingang van 1 Fe
bruari aangewezen als directeur van het
post- en telegraafkantoor te Oosterbeek de
commies bij den P.T.T.-dicnst II. C. Veld
kamp cn als directeur van het P.T.T.-kan-
toor te Steenbergen tie commies bij den
P.T.T.-dicnst H. A. H. Happé te Amster
dam (Tkt).
EERSTE KAMER
De vergadering wordt geopend tc half
9. Voorzitter mr. W. L. de Vos van Stcen-
w ijk.
Aan de orde zijn dc wetsontwerpen: wij
ziging van het 4e hoofdstuk der Rijks-be
grooting 1933 (verschillende onderwerpen);
wijziging der verhooging van het 7e hoofd
stuk B. der R.B. voor 1933 (verschil
lende onderwerpen); wijziging en verhoo
ging van de begrooting van uilgaven
van het wegenfonds voor 1933 (verschil
lende onderwerpen); wijziging van het 10e
hoofdstuk der R.B. 1933 (verschillende
onderwerpen).
De wetsontwerpen worden zonder debat
po hoofdelijke stemming goedgekeurd.
Waarna de vergadering te 8.40 wordt ver
daagd tot hedenochtend 11 uur.
DE K XVIII
S GRAVENIIAGE 27 Dcc. Van dc K XVIII
is Woensdagmiddag een telegram ingeko
men, meldende als ware plaats tc 12 uur:
13 gr. 1 min. N.Br. 22 gr. 14 min. W.L. N.O.
passaat, kracht varieerendc tusschcn 3 en
5. Het Kerstfeest werd aan boord met een
eigengemaukten kerstboom gevierd, waarbij
de commandant een korte toespraak hield.
Overigens geen bijzonders, alles wel.
„Maar Herbert, waar dient het toe om een
film caméra mee te nemen als we haar niet;
gebruiken?." .(London Opinion)*
