GEEN INCIDENTEN IN 'T SAARGEBIED
Xv;
fiêcdds
DÉ ÊÊMLANDEU
ER WERD DRUK GESTEMD
Minister Kalff
overleden
Maandag 14 Januari 1935 Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a 33e Jaargang No. 166
DINSDAGOCHTEND TE
6.20 UITSLAG
TAXI TEL. 1830
Betrouwbare
onderneming
TEL. 1093 TAXI
op andere pagina's
Laatste berichten
Eerste Madl pag. 3
4 uur 40 min.
L. J. LUVOX
ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden voor Amersfoort 2.10, per maand 1 0.75, per
weck (met gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.177*
Binnenland franco per post per 3 maanden f 3.-. Afzonderlijke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC 51J
DAGBLAD
PRI IC flFR AllVFRTFNTIFN nu 1-1 regels I 1.05 met Inbegrip van een bewijsnummer
rfflJO utn flutcnitmo meei (025 Lle,dadighcl(i:1.,dver«„,ien voord.
helft van den prijs. Kleine AdvertentlCo „KEITJES" bi) vooruitbetaling 1—5 regels
50 cent elke regel meer 10 cent driemaal plaatsen 1 I.—. Bewijsnummer extra 1 0.05
Ingrijpen der politie of der internationale troepen
is nergens noödig geweest - Een zeer
rustige Zondag
Zondagmiddag, 12 uur
Op het Saargebicd, het. rijkste industriege
bied van liet Duitsche rijk is vandaag de
aandacht van do gchecle Wereld gevestigd.
gleden, ruim vijftien jaren na liet sluiten van
^Vloii vrede .van Versailles, zullen de bewoners
Jftti dat kleine stukje land in liet hart van
r~ViEuropn, beslissen over de vraag, of zij onder
tie tegenwoordige omstandigheden al dan
Tïict tot Duitschland willen terugkeeren. Want
dat is ten slotte dc vraag: vreezen de Saarlan-
ders om rnatcricelc of principicclc redenen
thans te worden ingelijfd hij het Derde Rijk
Van Ilitlcr, of niet? Wanneer in Duitschland
niet dc grootc revolutie van 1933 zou hebben
plaatsgehad, dan zou zeker nagenoeg de ge-
heele bevolking van liet Saargebicd vóór den
terugkeer naar liet Duitsche Rijk hebben gc-
ltcm^I..
B En thans?!
Algemeen wordt een groote herceniging
friet het Duitsche Rijk verwacht en toch
twijfelt men hier en daar. Deze twijfel mag
beschouwd worden als een compliment aan
hen. die deze zoo belangrijke volksstemming
hebben voorbereid en geregeld, waardoor
overal wel dc overtuiging bostaat, dat dc
stemming volkomen geheim is. Dat vertegen
woordigers van ons land een belangrijk aan
deel in. dc'leiding hiervün hebben gehad, is
.Voor ons een verheugend feit.
GisteraVohd Was het'in Saarbrücken druk
op straat,ondanks het feit, dat de sneeuw
het verblijf buitenshuis minder aangenaam
WHnaakte; Dezcxlrukte mocht worden verwacht
in een stad, die zelf niet meer tellende dan
ongeveer 130.000 inwoners op liet oogenblik
bijna tweehonderdduizend zielen herbergt
Lit alle oorden der wereld zijn do geboren
Saarlandcrs gekomen om, wanneer zij daar
toe!'gerechtigd zijn; hun slem uit te brengen.
F.ii niet. hen kwamen de. honderden journalis
ten, van wie velen nog Zaterdagavond arri
veerden, om op dezen historische» dag aan
de wereld verslag te doen van dc laatste volks
Stemming, welke uit den grootcn oorlog van
1914 19 IS is voortgekomen.
Nog Zondagochtend arriveerden honderden
Saarlanders int verschillende deelcn in
Duitschland te Saarbrücken. Evenals dc laat
ste dagen hadden bij dc aankomst geen de
monstraties plaats. Tot degenen, die van zeer
ver komen om hun slemplicht te vervullen,
behoort een zekere mevrouw Ida Mondenach.
Deze is veertien dagen geleden uit Sjanghai
.vertrokken, doch heeft ccnigc vertraging op
ïeis gehad. Alleen wanneer zij liet laatste
j deel van haar lange reis per vliegtuig aflegt,
zal zij tijdig ter plaatse kunnen zijn en dc re-
geeringscommissie voor het Saargebicd heeft
yoor haar een speciale vergunning gegeven
om vandaag per vliegtuig in Saarbrücken
pan te komen.
Na dc drukte van Zaterdagavond biedt
Saarbrücken Zondagochtend liet beeld van
een Xederlandsche provinciestad op Zondag.
Het sneeuwt niet meer, dc sneeuw van Zater
dag is in de binnenstad in een groote mod
derpoel veranderd; alleen in dc buitenwijken
Jigt zij, op sommige plaatsen, nog zeer dik.
Het is zeer rustig cn kalm in Saarbrücken:
leen grauwe, dag in dc ochtenduren zonder
cenig Zonnetje. Het is alsof dc natuur dc be
klemming, welke ondanks alle voorbereidin
gen vöor het te vieren overwinningsfeest door
het Duitsche front toch gevoeld wordt, nog
sterker wil doen voelen.
Alleen nabij dc stembureaux is het druk.
Deeds vroeg in den ochtend trokken dc
stemgerechtigden naar dc bureaux, meest
ondergebracht in scholen, waar zij hun
stem moeten uitbrengen. Daar de stemmers
om zich naar dc bureaux te begeven vrij
gebruik konden maken van de trams, wa-
ren-deze den geheelcn ochtend druk bezet.
Dit viel in het overige stadsbeeld des te
meer op. Anderen begaven zich per auto
pf autobus naar de stembureaux.
j Daar stonden dc mcnschen zeer rustig en
ïile op hun beurt tc wachten. Slechts een
enkele politieman stond voor de bureaux;
voorzöóVer viel na te gaan werd des och
tends nergens dc orde verstoord cn gedroe
gen de stemgerechtigden zich buitengewoon
gedisciplineerd.
Van dc buitenlandsche troepenmacht was
dan ook in Saarbrücken niets tc bespeuren.
De wetenschap alleen, dat deze troepen ge
reed staan om zoo noodig in te grijpen, is
voldoende voor het handhaven van dc or
de. Overigens heeft geen der partijen er be
lang bij op dezen dag dc orde te verstoren.
De voorzitters van de stembureaux cn
hun twee bijzitters cn plaatsvervangers
waren reeds zeer vroeg in den ochtend,
even na zeven uur, op hun post tot het
treffen van de laatste voorbereidingen voor
de stemming. Alle neutrale-voorzittcrs, on
der wie ook ongeveer #00 landgenooten, die
Vrijdagochtend zelf bc'eedigd waren, namen
dc beide andere leden van dc stembureaux,
oen vertegenwoordiger van het Duitsche
front cn een van het'Eenheidsfront cn hun
plaatsvervangers den eed af.
Om acht uur nam dc volksstemming,
waarvoor 860 stemlokalen zijn ingericht,
ccn aanvang.
Op dat tijdstip stonden voor alle bureaux
al stemgerechtigden te wachten. Een voor
één werden zij in het stemlokaal toegela
ten. Ook hier stond slechts ccn enkele po
litiebeambte.
Bijna doodstil was het In de stemlokalen.
De waarschuwingen van de Plcbiscictcom-
missic en vooral het feit, dat bij dc vóór-
stemming enkele dagen geleden, toen zij,
die vandaag daarvoor geen gelegenheid
hébben, hun stem, konden uitbrengen, stem
men ongeldig werden verklaard door uit
latingen of gedragingen, die een politieke
bcteckcnis kunnen hebben, zijn oorzaak,
dat zelfs dc felste nalionaal-socialistcn zich
uitermate kalm gedragen.
Hiermede voldoen zij aan dc bevelen, die
het Duitsdie front ook vandaag- nóg heeft
uitgevaardigd duor het plaatsen van borden
op bepaalde punten, waarin dc stemge
rechtigden, terwijl zij zich ter stembus be
geven, nog eens kunnen lezen, dat zij zich
gedisciplineerd moeien gedragen en „zwij
gend hun plicht doen."
Bijna zonder ccn woord tc spreken
iet of wat nerveus dc mecsten overhan
digen dc stemmers den voorzitter van liet
stembureau hun passen of legitimatiebe
wijzen cn nemen in ruil, daarvoor liet stem
biljet in ontvangst. Na het uitbrengen van
een stem door het plaatsen van een kruis
in. ccn der drie open hokjes met een zwart
potlood brengen zij hun stembiljet in ge
sloten enveloppe terug aan deii voorzitter,
die dan weer dc passen en legitimatiebewij
zen teruggeeft en de enveloppe in dc stem
bus werpt. Het valt op, dat velen vrij lang
in het geheel gesloten stemhokje blijven. Dc
mecsten verlaten even stil als zij gekomen
zijn het stemlokaal, velen naar het schijnt
opgelucht, dat zij hun plicht volbracht
hebben.
Dc ochtend Is rustig vcrloopcn cn het laat
zich aanzien, dat deze met spanning ver
wachte dag rustiger zal zijn dan men ecni-
gen tijd geleden heeft durven donken.
De iaak der interna*
tionale troepen
Op den dag van de stemming in het Saar
gebicd, waa het voor dc Volüenbondstroe
pen, waaronder ook de twcchonderdvijftig
Ncderlansciie mariniers met hun officieren,
vroeg dag. In dc meeste kwartieren werd
het. reeds omstreeks middernacht levendig.
Uitgerust in marschtenue -cn begeleid door
dc vracht- en manschappen-wagens, met
machinegeweren vaii de méést, onderschei
den kalibers, tanks en Roodc-Kruis-wagcns,
evenals veldkeukens, werd in den vroegen
ochtend afgemarcheerd. Tc vijf uur in den
ochtend waren alle grensposten naar
Duitschland en naar Frankrijk, ook de
kleinste cn onbelangrijkste, bezet.
In ccn groolcn boog.om het-gebied van de
stad Saarbrücken heeft in den loop van don
nacht het Engelsche Lancaslü rc-regiment
aan dc Lotharingsche-grens de bewaking op
zich genomen. Ten 'Zuid-Oosten daarvan
sluiten zich hierbij' de Nedcrlandsche mari
niers aan, die voor de grootste helft dc
ITanschc grens en voor de kleinste helft in
Dq yölklingeï liütte (ijzcr< en staalfabrieken van RÖchling),'
dc districten St. lngbci t en Homburg dc
Duitsch grens bezetten. Kapitein dc Bruync
cn zijn officieren hebben hier dc leiding.
Daarbij sluiten aiuar het Noorden en Oos
ten langsr.dc Duitscho grens de troepen van
het Engelsche Esscx-feginieiit aan. De klei
ne Noordwestelijke grens naar rechts wordt
door dc Zwccdsehe troepen bezet, terwijl in
den sector, grenzendo aan Lotharingen,
weer in aansluiting aan het Lancashire-re
giment, dc Italianen staan.
Zoo is-de grens van liet Saargebicd, die
gisteravond nog door 'groote vuren op dc
hoogten er om heen gemarkeerd werd, ge
heel door de internationale troepen bezet
liet ópmérkèlijkc is échter, dat men van
deze sterke troepenmacht zeer weinig be
merkt. Slechts hier cn daar ziel men ccn
Engolschen pantserwagen of een Italiaan-
sche transport-auto met machinegeweren.
In St Inghcrt ziel, men alleen de post. voor
liet verblijf der Ncderianclschc. marine sol
daten, liet Kracmcr-Slot, doch overigens is
dc militair goed georganiseerde grensbezet
ting zoo verdekt opgesteld, dat zij niemand
opvalt.
Hoe de menschen heen
en weer reizen
Zooals hekend, moesten de Saaiianders
heden hun stemmen uitbrengen, op dc
plaats, waar zij in het jaar 1919 woonden.
Men heeft van deze bepaling, die overigens
noodzakelijk was voor ccn goede controle op
dc stemgerechtigden, veel hccn-cn-wccr
trekken verwacht en dat is in den loop van
don dag dan ook wel gebleken, liet is voor
gekomen, dat van één huisgezin dc man
naar Merzig moest gaan, dc vrouw naar St.
Wcndcl cn stemgerechtigde kinderen naar
andere plaatsen in liet Saargebicd, omdat
zij daar geboren waren, liet Duitsche front
had alle maatregelen genomen om dc stem
gerechtigden in slaat tc stellen, dc voor
hen aangewezen stembureaux 1c bereiken.
Op vele plaatsen zag men dc auto's van
het Duitsche Front met ccn wit-blauw
schild „motórdienst". De aanduiding
.Duitsche Front", die oorspronkelijk op
liet schild had gestaan, moest verwijderd
worden, doch ieder wist natuurlijk, dat
deze auto's van deze bepaalde groep waren.
In Saarbrücken werd alphabcliseh ge
stemd, dat wil zeggen, dat dc stemgerech
tigden volgens alphabet!over do stciiibu-
Twcc officieren van de Nedcrlandsche
mariniers, belast rnet do handhaving
der orde in het Saargebicd.
reaux waren verdeeld. Zoo moesten alle
Muellers, en dat zijn er nog al wat in
Duitschland, zich naar een zelfde stembu
reau begeven dat in ccn der buitenwijken
lag. De honderden Muellers: moesten hun
passen en legitimatiebewijzen tooncn cn
dan kregen achter elkaar Johaim Mueller
of Maria Mueller, of wie er ook van dc
Muellers auh de beurt was, het stembiljet.
Eén stembureau had ook nagenoeg uitslui
tend dc Schimdis.
Voordat de eerste stemmen heden werden
uitgebracht, hebben de voorzitters der stem
bureaux de stemmen, in het begin van dc
week reeds uitgebracht door hen, die daar
toe 'lieden niet in staat waren, in dc stem
bussen gedeponeerd.
Er wordt druk gestemd
Zooals reeds gemeld, wcicl er iu de och
tenduren vooral druk gestemd. Het schijnt,
dat dc meeste stemgerechtigden zich zoo
vlug mogelijk van Juni plicht wilden kwij
ten, want later op den dag werd het bij de
stembureaux stiller en behoorden tot dc
stemmers'vooral diegenen, die per. auto naar
liét stemlokaal moesten wórden gebracht:
ouden vaii dagen en personen, die zicli om
een of andere reden niet gemakkelijk kun
nen verplaatsen. In de wachtkamers bij de
stemlokalen waren Roodc Kruis-zusters aan
wezig,'die er voor zorgden, dat deze ouden
vim dagen cn gebrekkige lieden niet'Tang
behoefden-tc wachten.
De deelnoming aan de stemming'is naar
hft zich laat aanzien zeer groot cn zal ze
ker 80 tot 90 procent bedragen. Uit sómmige
districten wordt zelfs 100 procent deelne
ming gemeld.
In den laten namiddag 'waren nog geen
ernstige incidenten voorgekomen. Op enkele
plaatsen slechts moesten stemmen ongeldig
worden verklaard,.omdat de voorzitters zich,
zooals hun taak was, streng aan debcpa-
ligén houden. In Dudwoiler werden van de
341 stemmen 10 ongeldig verklaard; ómdat
deistembjlietten niet op de voorgeschreven
jo.de enveloppe j\yerden_gclcvcrd» Te-
6 ct. per KM. Tel. 1788
Vraagt prijs van onze 6 7 pers. wagens
Vaslo standplaats naast het Tramstation.
Kantoor: Leusderweg 242.
Een kijkje in ccn der stembureau*
Tel 1788 Binnen- cn
i Ciw X buitenland
Zondagmorgen te 4 uur is
Minister Ir. J. A. Kalff na
korte maar hevige ongesteld!
hcid overleden. Voor nadere
bizoriderheden verwijzen wij
naar dc eerste pagina van het
tweede blad.
gril dit ongchlip verklaren werd geproles-
teerd, doch het is niet waarschijnlijk dat het
protest zal worden toegewezen. Ju het. dis
trict Merzig hadden, om ..half- één vanmiddag
alle stemgerechtigden reeds hun stem uitge
bracht.
Tocht door het Suargebied
Een aantal buitenlandsche journalisten
heeft op den stemmingsdag tezamen met
nun Duitscho collega's ccn tocht door het
Saargebicd gemaakt om den gang van za
ken overal, dus ook buiten Saarhrucckcn, te
kunnen nagaan. Hierbij bleek, dat algemeen
was voldaan aan de opdracht van liet Duit
sche Front, dat men voor dezen dag zou
volstaan met het doen van zijn plicht, het
uitbrengen van zijn stem en daarna naar
buis terug te keeren. Het was dan ook bijna
overal zeer rustig. Ook de tegenstanders van
liet Duitsche Front, de aanhangers van het
eenheidsfront, gaven geen reden tot orde
verstoringen, zoodat het ingrijpen van poli
tic of van internationale troepen, die daar
voor gereed gehouden werden, nergens noo
dig was.
De oudste stemgerechtigde was vandaag
00 jaar, dc jongste een jongeman, die lieden
zijn 20sten verjaardag vierde.
In den loop van den dag heeft de Zwccd
sehe president van dc Plebiscictcomrnissie,
Rolide, een tocht gemaakt langs de stembu
reaux om zoo noodig voorlichting tc geven
en moeilijkheden uit den weg te ruimen.
Het bleek echter,, dat alles overal zeer vlot
verliep.
7/i den namiddag
Tc Saarbi nrr.krMi vrnl het in den n.'imid-
iliip. nadat dn meeste stemgerechtigden hun
plii-hi hadden gedaan, iels drukker op
straal. In de verlichte straten kwanten wat
meer wandelaars, doch liet bleef overal even
rustig. Verwacht mag dan ook worden, dat
geen ordeverstoringen nteer zullen plaals
hebben en dat hedenavond te acht uur dc
stembureaux np even rustige wijze gesloten
kunnen worden als zij hedenochtend wérden
opengesteld.
Uitstag van de stemming
Naar hedenmiddag in Saarbrücken
werd medegedeeld, zal de uitslag van
dc volksstemming Dinsdag 15 Janu.
ari des morgens te zeven uur Midden
Europceschcn tijd (6.20 uur Amsters
schen tijd) worden bekend gemaakt.
Heden worden de stembussen ge;
sloten en. zooals bekend, worden de
stemmen eerst morgemnamiddag, na!
dat alle stembussen in dc Wartburg
tc Saarbrücken zullen zijn aangc
komen, geteld.
- iVervolg op pagina 2ji
Naar buiten
'rA/t 6 ct. per K.M.
Kantoor
Standplaats
Stationsplein
Hotel „Monopole'
m-nr. si .ïxn
Japanschc stad in Vlammen.
(Eerste Blad, pag. 2),
Miss Earhart met* haar vlucht geslaagd.
(Ecistc Blad, pag. 2).
STADSMEUWS
Opvoering van Eva Bonhêur door Kunst
na Arbeid. tx~r' 1
WEERVER VV ACHTING
Medegedeeld door het K.X.M.I. te
Dc Bilt:
Verwachting: Zwakke tot matige la
ter wellicht toenemende Z.W. tot N.W.
wind, nevelig lot betrokken of zwaar
bewolkt, waarschijnlijk ccnigc regen,
zachter.
Hoogste barometerstand -770.7* tc -Yalqntia.
Laagste barometerstand 718.3 tc-Ingö.
LANGESTRAAT 49-51 - TELEFOON 180