AMERSFOORTSCH DAGBLAD
ALTIJD ACTUEEL
17V2 CENT PER WEEK
DUITSCHLAND
HYDERABAD WORDT
GEMODERNISEERD
ACHTUNG, ACHTUNG
Gramofoonplaten daveren dooi
den luidspreker
POLITIEKE VONNISSEN
IN OOSTENRIJK
'O ZWEI
vOROCKÖ
c) ST. JOH ANN v,
0\SA^RBCÜCKErs
i
O S^ARCIhÜNO
MYNEN OUDE GRENS FRANKRYK □STEENKOOLGEBIED
van het Saargebicd ten vorigen ja re af
speelde, moge eraan worden herinnerd, «Juf
op de 'Vredesconferentie, die in 1919 te Pa
rijs werd gehouden, men het niet terstond
eens kon worden met betrekking lot hel
Saarbekken. De opvattingen tusschep Clc-
menceau, Wilson en Lloyd George liepen ten
zeerste uiteen, maar tenslotte kwam men tot
een accoord, belichaamd in het z.g. Saarsta-
tuut, hetwelk bepaalde, dat de Volkenbond
het Saargebicd gedurende een tijdvak van
vijftien jaren zou besturen; via een plebis
ciet zou na dezen termijn worden vastge
steld, tot welk land do bewoners van het
bekken in den vervolge wenschen te behoo-
ren. Gedurende het Volkenbondsrégime ech
ter zouden dc Franschen, teneinde de ver
liezen te com penseeren. welke zij hadden ge
leden door de verwoestingen, welke de Duit-
schers tijdens den oorlog in Noord-Frankrijk
hebben aangericht, belangrijke Saarmijncn
te hunnen behoeve mogen exploiteercn.
Er is zelfs een tijd geweest gedurende het
internationale régime, dat Franschc troepen
het Saargebicd binnentrokken, waardoor
een situatie ontstond, die niet bepaald bc
vorderlijk was om de Fransch-Duitscho toe
nadering gunstig te beïnvloeden. Naderhand
echter, toen Stresemann de leider was van
Duitschlands buitenlandsche politiek men
herinnert zich nog, hoe zich tusschen hem
en Briand een vriendschap ontwikkelde, die
voor de Fransch-Duitsche verzoening zoo
veel goeds beloofde besloot. Frankrijk, ten
einde een element van wrijving te eliminec-
ren, zijn troepen terug te trekken.
Nog maar weinig jaren geleden werd de
terugkeer van het Saargebicd tot Duitsch-
land als een volkomen uitgemaakte zaak be
schouwd, daar de overgroote meerderheid
der Duitschers van een vereeniging met
Frankrijk niets wilde weten. In wezen liceft
dc gezindheid der.Saarlanders tc dezen op
zichte in den loop der laatste jaren nauwe
lijks eenige wijziging ondergaan, zoodat
zelfs aan den vooravond van het plebisciet
niemand ernstig rekening hield met de
mogelijheid cencr Franschc gebiedsuitbrei
ding; het „zuriick zum Reich'' was een
wensch, die leefde in nagenoeg aller harten,
maar intusschen heeft zich het merkwaardi
ge geval voorgedaan, dat het ultra-nationa-
lisme der tegenwoordige machthebbers te
Berlijn, of liever: de volkomen staatkundige
ommekeer, die zich in Duitschland voltrok,
sinds Hitier en dc zijnen zich van de absolu
te macht wisten te verzekeren en deze ab
solute macht gebruikten om aan de vrijheid
van andersgeaarde partijen en dc vrijheid,
van andersdenkende individuen een einde
1e maken, de oorzaak is geweest, dat dc sta
tus-quo-voorstanders een macht gingen vor
men, wier beteekenis niet mocht worden on
derschat. Anders gezegd: deze groep Saar-
landers, over hel algemeen vrienden van
Duitschland, waren felle tegenstanders van
het derde rijk; zij kantten zich niet tegen
hereeniging met Duitschland, maar gaven
door het uitbrengen van hun stem ten gun
ste van de bestendiging der Yolkenbondsrc-
gccring te kennen, dat. zij dc hereeniging
gaarne zagen uitgesteld tot een tijdstip in de
toekomst: het oogenblik, waarop aan hel
nationaal-socialistisch régime in Duitsch-
Jand een einde zou zijn gekomen.
Felle worsteling om de zielen
Zoodoende is hot ook te verklaren, dat de
binnenlandsch-politiekc strijd in het Saarge
bied gedurendo 1931 buitengewoon fel is
geweest: een worsteling om de zielen ont
spon zich tusschen het Duitschc front, de
groepeering dergenen, die de Ilitlcriaanschc
levensbeschouwing dc alleen zaligmakende
politieke leer achtten cn het z.g. eenheids
front, dat gevormd werd door zeer heteroge
ne elementen, aangezien een deel der Katho
lieken, de communisten men ziet: de
uitersten raakten elkaar dc socialisten en
verschillende burgerlijke democraten ziel
tot een strijdhond hadden aaneengesloten.
Ouder deze omstandigheden was hel dan
ook verklaarbaar, dat er zelden een >(cm-
ining is gehouden, omtrent welks uitslag tot
op liet laatste oogenblik een grpo-.er on
zekerheid bestond dan met betreking tot het
Saarplebiscief, daar er allerlei onbereken
bare factoren waren, die voor dc grootste
verrassingen konden zorgen. Niet ten on-
rechte is voor het plebisciet de Saarland-
schc kiezersmassa dan ook vergeleken met
een sphinx; liet raadselachtige van den toe
stand werd dan ook zeer treffend gekarakte
riseerd door het foil, dat een deel der poli
tieke vveevprofeten aan den vooravond der
volksstemming voorspelde, dat nog niet de
helft der stemgerechtigden zich voor „Rück-
gliedcrung der Saar" zouden'uitspreken, ter
wijl daarentegen vveer anderen als hun ver
moeden tc kennen gaven, dot om -ende-bij
negentig procent van hen, die het recht had
den naar de stembus te trekken, zich voor
een onmiddellijke hereeniging met Duitscli-
land zenden verklaren.
Meerderheid voor wc
dcraansluiting
Ijimiddels hebben zooals men elders in
dit nummer kan lezen de nuchtere feiten
hun overduideijke. taal gesproken de
meerderheid der Saarlandschc bevolking
hoeft door middel van het stembiljet haar
verlangen te kennen gegeven opgenomen tc
worden binnen liet. kader van liet Duitschc
rijk, zoodal. het.plebisciet 11a een pijnlijke
scheiding, die anderhalf decennium stuurde,
vveer een deel van hel Duitsche rijk zal wor
den, al moet een dergelijke beslissing na
tuurlijk nog worden bekrachtigd door den
Volkenbond, die zich in beginsel ook liet
recht voorbehoudt wij wezen daar giste
ren reeds op in hot artikel „Historische
stemming" voor bepaalde aaneengesloten
gebieden, waar dc groote meerderheid zich
voor den status quo uitspreekt, voorloopig
een internationaal regime lo handhaven.
Er zullen betrekkelijk weinigen zijn, die
den uilslag van de volksstemming niet van
harte toejuichen, aangezien een uiterst ne
telig probleem in het hart van Europa, dat
een voortdurende bron van conflicten vorm
de, thans een oplossing heeft gevonden, wel
ke een voorwaarde is voor een inniger
FranschDuitsche toenadering cn bijgevolg
een gepacificeerd West-Europa. Het is nau
welijks een jaar geleden, clat Hitler, de
Duitsche. rijkskanselier, den Franschen te
verstaan gaf, clat zoodra do Duitsch rechts
gelijkheid ook op militair gebied een
feit zou zijn geworden cn zoodra het Saarge
bicd vveer deel uit zou maken van liet Duit-
sehe rijk, geenerlei conflictsmogchjkhcden
tusschen Parijs cn Berlijn meer zouden be
slaan. Hitler liet dus indirect tevens uitko
men, dal Duitschland de teruggave van El-
zas-Lotharingen aan Frankrijk als een feit
beschouwt, waarbij dc Duitschers zich voor
goed hebben neergelegd, zoodat van nu af
geen territoriale kwesties de Fransch-Duit
sche verdeeldheid meer voedsel kunnen ge
ven.
Frunsch-Duitschc verzoening
Doch ook con andere, minder in liet oog
vallende factor heeft m deze kwestie ge
lijk wij op 15 Dec. j.l. in een hoofdartikel
uiteenzetten een machtigen invloed ten
goede uitgeoefend. Velen zullen zich her
inneren dat tijdens den wereldoorlog nóch
gedurende den eigenlijken strijd, nóch bij
den Duitschen terugtocht in het bekken van
Briev verwoestingen plaats vonden. Men
sprak in die jaren zelfs van een geheime
overeenkomst tusschen dc generale staven
der geallieerde en centrale legers. Dc samen
hang van Duitsche en Franschc industriccl.e
cn financieele belangen, de hand tusschen
de Fransche concerns- van de Wendol cn
Schneider om dan slechts een tweetal
namen te noemen en de Duitsche Schwer-
industrie was wel de verborgen oorzaak
van dit merk waad ig gebeuren.
Zoowel in Duitschland als in Frankrijk
beschikken dc zoo juist genoemde belangen
groepen,nog immer over machtige politieke
cn diplomatieke relaties en met behulp van
deze hebben zij sedert geruimen tijd ge
werkt in dc richting van een Fransch
Duitschc. toenadering, wijl beide groepen
hun belangen daardoor gediend achten.
Mannen als bijv. Von Papen en dc Franschc
ambassadeur tc Berlijn. Francois Poncct,
ond-sccrctaris van het machtige Comité des
Forges-, hebben in deze zeker niet stil ge
zeten. Mede dank zij het streven van deze
invloedrijke, groepen is zoowel door Parijs
als door Berlijn met betrekking lot Jtot
JSaarpröblegin tegemoetkomendheid be
tracht, die voor den vrede in Europa zon
der eenigeii twijfel niet anders dan heilzaam
kan worden genoemd en die niet betrekking
lof den'gang van zaken gedurende en na'de
volksstcmmig hoopvolle verwachtingen
rechtvaardigt.
Frankrijk legen onderhand-
sche" oplossing
Natuurlijk had er een andere oplossing
van dc Saarkvveslie zoo voor en na door
menig Duitscher bepleit kunnen worden
gevonden en wel in dezer voege, dat liet
.Sanrgebied na liet verstrijken van den vijf
tienjarigen termijn, die in 't vredesverdrag
werd vastgesteld, aan Duitschland was Ie
ruggegeven, zonder dat een plebisciet, het
welk dc politieke hartstochten z.oo hoog
heeft doen oplaaien, had plaats gevonden,
maar hier had Frankrijk geen ooien naar:
het riskeerde een politieke crisis, waarbij in
tusschen noch Frankrijk, noch Duitschland
baat konden hebben. Tc Parijs legde men
dergelijke voorstellen van Berlijn uit als een
bewijs van zwakte, terwijl van Fransche zij
de daartegen tevens werd ingebracht, dat
een dergelijke „onderhandschc" oplossing
niet vereenigbaor was met. het prestige van
den Volkenbond. De Duitschers van hun
kant gaven echter als hun oordeel tc ken
nen, dat het integendeel aan het gezag van
den Volkenbond ten goede zou komen, wan
neer men „de wetten van billijkheid cn doel
matigheid" recht liet wedervaren.
Hoe dit ook zij: dc beslissing, die thans is
gevallen en waaraan een Europeesche, ja:
een v\ ereldbctcckenis moet worden toege
schreven, heeft weer een stukje wereldoor
log geliquideerd. De vredeskansen zijn dooi
de oplossing weer gestegen, zoodat niet al
leen Frankrijk en Duitschland geluk kan
worden gevvenscht, maar tevens heel de
Oude en Nieuwe Wereld.
Intusschen zal vermoedelijk menigeen
zich afvragen, wat het tbt zal zijn van die
Saarlanders, die tijdens den verkiezings
strijd hun anti-Hitleriaansclie gezindheid
geenszins onder stoelen cn banken hebben
gestoken. Zal men hen in dc gevangenis
sluiten of anderszins kwalijk behandelen?
Ook met deze eventualiteit heeft de Volken
bond rekening gehouden; in het accoord n.l.,
dat de commissie van drie te. Rome tusschen
Duitschland cn Frankrijk tot stand wist te
brengen, is uitdrukkelijk bepaald, dat clcn
nolitieken tegenstanders van het régime-Hit-
ler geen haar mag worden gekrenkt; den
aanhangers van den status quo wordt een
jaar lang gelegenheid geboden uit het Saar
gebicd tc emigreeren, zoodat zij tijdig het
gebied, waarvan de bodem na het verstrij
ken van genoemden verblijfstermijn hun te
heet onder dc voeten zal worden, kunnen
verlaten.
NIEUW DELHI. II Jan. (Reuter.) Op
het oogenblik worden de stad en de staat
Hyderabad gemoderniseerd en als onder
deel hiervan wordt in genoemde stad een
universiteit gebouwd, die, naar men hoopt,
een wereldcentrum voor de Mohammcdaan-
sche cn Britsch-Indische cultuur zal worden.
Dc oude Osmania-uriivcrsiteit is reeds
overgebracht naar een uitgestrekt gebied,
ongeveer 10 K.M. van dc oude stad verwij
derd, waar een complete universiteitsstad
zal verrijzen. In het gebied van de univer
siteit liggen reeds.wegen Ier lengte van 10
K.M. Het geheel maakt een grootschcn in
druk.
Ofschoon dc Osmaiiia-universiteit de eer
ste in Britseh-Indië is. waar de colleges in
ile taal van het land, in dit geval het Oer-
doe, worden gegeven, heeft dit geenszins de
studenten van veraf gelegen streken ont
moedigd. Ongeveer 40 dor 700 studenten
zijn op liet oogenblik Hindoes en onder de
gepromoveerden bevinden zicli zelfs studen
ten uit Afhanistan cn dc Noord-westelijke
grensprovincie.
Wij zoeken den aether af cn
wachten den uitslag van
het Saarplebisciet
HET was vanmorgen weer dc goede
oude tijd, de tijd van gespannen aan
dachtig afzoeken vail den aether, die ons
voor de zoovcclstc maal belangrijk wereld
nieuws, in casti den uitslag van het Saar
plebisciet, zou brengen'.
Ze waren er weer, verce.nigd rond bet
radiotoestel, dc grazers in d' onmetelijke
wereld-weide, die men aether noemt.
Mii collega-sport, vvicn nog vcrsch dc
eincn van dc Snip in het geheugen liggen,
ni'n collega buitenland, en ikzelf, die graast
nis een hongerige koe. die in- een zon-ver-
brandc wei nog een sappig sprietje wil
tracliten Ie inden.
Aan oen ander radio-I oost cl zit een v ierde
medewerker, die ook zoekt. Je kunt nóóit
weten, twee hooren méér clan één
De man van „buitenland", die zoo lang
zamerhand lijder aan Saarilis geworden is,
trekt rustig aan zijn onafscheidcnlijk aan
hem verhonden .pijp' en ziet met genoegen
z'n drukproeven voor het e.xtra-nummer na.
Een heclc kluif, maar tóch aardig, als jc 't
klaar ziel
Inderdaad, hij gnuift als ie z'n penno-
vruehten op dc strook ziet afgedrukt. Maar
wij, grazers in den wcrcldacthcr, wc heb
ben Anschluss, we hooren, gepiep, gesein,
ja, daar komt Frankfort.
Achtung, Achtung, nog. eenige secon
den.
Een doodschc stilte treedt in op.onze
radio-kamer, een stilte, zooals we die- alleen
gekend hebben, toen we wachtten op de
berichten van den Ui ver
Een paar gongslagen onderbreken dc
overpeinzingen van de samenwerkende af-
deeiingen, die tezamen dc redactie van het
extra-blad vormen.
Er wordt ons gemeld, dat het 6.45 uur
M.Ë.T. is cn dat hei Schallplattenconcert
wordt voortgezet.
Het gezoek is uitwe houden hèm dal
is ons ontvangtoestel aan op Frankfort
en luisteren.
En passant hooren we, dat het vandaag
in het Saargebicd feest zal zijn; de
theaters en scholen zullen gesloten worden
en ook de bedrijven, die eenigszins kans
zien om tot cfêzen maatregel over te gaan
cn vanavond zal er in Saarbrücken een
groote fakkeloptocht worden gehouden. De
enthousiaste omroeper vermoedt reeds, dat
de Saar aan Duitschland zal komen cn
eindigt met
„Deutsch ist, Deutsch war
und Deutsch bleibt die Saar."
De „Schalplatten" draaien verder en het
bekende „Zag een knaap een roosje staan"
klinkt frisch en vroolijk uit den luidspreker,
waar we de stemmingscijfcrs wel uit willen
trekken.
Ongeduld maakt zich van ons meester,
tot plots een óndere collega zijn dichterlijko
knobbel laat werken en het bekende „Seï
ruhig, bleib ruhig meine Leute, dort in
Saarbrücken wird auch gearbcitet" als
variant op de pasage uit „Erlkönig" laat
hooren.
Hij had gelijk, de opwinding geeft niets,
brengt ons den uitslag geen seconde
éérder.
\"oor het Weensche militaire gerechtshof
is het proces behandeld tegen do broeders
dr. Walter Ott en ir. Rudolf Ott. De eerste
werd tot. levenslange gevangenisstraf, de
tweede tot 10 jaar kerkerstraf veroordeeld.
Zij waren er van beschuldigd op 25 Juli
naar Velden aan den Woerlher See te ziju
gel rokken, teneinde den daar met vacantia
zijnden bondspresident gevangen te nemen
en hem te dwingen tot erkenning van de
regccring-Rintelcn. De beklaagden ontken
den bij hun verhoor cenigerlei daad van
geweld te hebben willen plegen en verklaar
den slechts een onderhoud te hebben willen,
hebben met den bondspresident.
VUT KANNEN GERED
I-IÈLSINGFORS, 11 .Tan. (Heuler). Tij
dens een hevige storm heeft de redding
boot van Hengö vijf mannen gered, wier
motorboot tegen dc rotsen tc pletter was
geslagen. Vier hunner bleken bekende
dranksmokkelaars te zijn, die reeds ver
scheidene vonnissen achter dén rug hebben.
Ia zee dreven talrijke blikken, met alcohol.
PRAJADHIPOT WEDER NAAR SIAM?
LONDEN, li Jan. (V D.). Zaterdag ia
de vleugeladjudant van den koning van
Siam per vliegtuig naar fiiam vertrokken
met de voorwaarden van den koning waar
onder hij bereid zou zijn z'n besluit, orn
afstand van den troon te doen, in te trek
ken. De.inhoud van 's konings voorwaar*
den wordt geheim gehouden.
STAKENDE POSTBEAMBTEN
ONTSLAGEN
PARIJS, 14 Jan. (Reuter). Vijf en twin
tig beambten van het stationsposlkantoor te
Dijon zijn in den afgeloopen nacht gedu
rende l'/2 uur in proteststaking geweest,
aangezien zij nog steeds de extra-vergoe
ding, die hun was toegezegd voor het tijdens
de Kerstdagen verrichte overwerk, nog niet
hadden ontvangen. De minister voor de
posterijen heeft gelast alle stakers geduren
de 24 uur tc schorsen. Drie hunner werden
op staanden voet ontslagen.
PERSISCH-IRAKIESCH GRENSGESCHIL
GENÊVE, 14 Jan. (V.D.). De Volkenbonds
raad kwam vanmorgen eerst in geheime
zitting bijeen en tegen 11 uur werd dc
openbare zitting geopend.
Afgezien van eenige kleine kwesties en
technische aangelegenheden staan op de
agenda het grensconflict tusschen Perzië en
Irak en de Albanecschc minderheidskwes
tie.
In de kapittelkerk van St. Arnual (Saargebied) bevinden zich twee artistiek vol
maakte grafmonumenten, dat van gravin Elisabeth (gest. 1455) en haar zoon graaf
Johannes III van Nassau-Saavbrücken en zijn beide vrouwen. Het grafmonument van
Johannes III wordt toegéschreven aan een Nederlandsch kunstenaar
