Cor van der Lugt exit?
8LMHTÜÖR TE AMERSFOORT
DREIN DRENTEL en
PIET PRIKKEL.
Omtrek
Film
(VSEDEDEELING
V eterman'sverklaring"
RONDOM CHARLIE CHAPLIN
Dr.G.G.PEKELHARING
GEÏNSTALLEERD
Krijgstucht overtreden
ABONNEMENTEN
ADVERTENTIËN
worden ook aangenomen
door ons
j. LAMBRECHTS
P. PIJPERSSTRAAT 10
en
Oude Soesterweg93
I'm. Ik zou wcl eens een keertje willen visschcn, zei
Drein onderweg en het gevolg daarvan was, dat het tweetal
nog diezelfde middag zat te hengelen. Drein ving niets dan
hcele kleine vischjes, die hij meteen weer teruggooide.
118. Heb je beet? vroeg Piet. hem, toen hij weer een heel
klein vischje aan de haak had. Niet de moeite waard, zei
Drein, die de haak met het vischje al in het water had ge
gooid. Laat eens kijken? vroeg Piet.
TOONEEL
in de kostelijke film C i r c u s-c 1 o w n, waar
schijnlijk een \an de hoofdrollen te vervul
len krijgen in do musical comedy Londen,
P a r ij s en New Yor k.
De balletnummers in de film Midsum-
mc might's dream zijn onder leiding van
de beroemde danseuse Nijinska ingestu
deerd; Titiana- is het hoofd eener dansgroep.
Wij ontkennen dat Van der
Lujjt Melscrt als toonceU
speler miskend zou zijn
Eduard Veterman is vijftien jaar achter
een dc trouwe medewerker geweest van
Cor vuil der Lugt Melscrt in diens direc
teursfunctie, die 18 jaar heeft geduurd. Als
o.r flus één achter dc schermen gekeken
heeft en op dc hoogte kan zijn van de
werkwijze en inzichten van dezen tooneel-
directeur, dan is hij het Welnu, hij schrijft
ju de pas verschenen „Tooneelspiegel" een
bijdrage in verband met het niet tegen
gesproken bericht van Van der Lugt's
heengaan, een artikel dat inderdaad, zoo
als verwacht kon worden, suggestieve mc-
dcdeelingen bevat, en hier en daar nieuw
licht ontsteekt. Toch eeu algeheele ver
heldering brengt het niet. En bij veel ad
structies sluit men op verzet.
Om te beginnen: met dikke letters staat
in den kop te lezen: „Als looneelspcler
miskend, als „zakenman" overschat". Wel
nu dc eerste zinsnede is absoluut on
juist, om niet te zeggen onwaar. Waar
aan ontleent Veterman het recht zooicts
te beweren? Ik volg tamelijk geregeld dc
kritieken die in dagblad en tijdschrift hier
te lande verschijnen over de prostaties van
gezelschappen en individueelc spelers. Ik
heb daaruit altijd den indruk gekregen,
dat Cor van der Lugt behoort tot de be
voorrechten in onze tooneelwereld, die wat
<lc keuze van een rol betreft hij heeft
daarin ook de volste vrijheid nietwaar?
dc bal zelden misslaan, en die erkend wordt
als de bezitter van een fijne intuïtie, om
van dc onderscheidene en uiteenloopende
rollen die hij ter hand neemt, meestal iets
hizonders en iets persoonlijks te maken.
Zijn speelwijze heeft iets passiefs, maar is
daardoor ook in hooge mate suggestief.
Zijn flegma komt hem te stade in de leuke,
laconieke society-rollen zoo goed als in de
grootere heldenfiguren, die hij zoo nu en
dan heeft gecreëerd. Zijn specltrant leidt
nimmer naar het monumentale, maar wel
naar het gevoelige. Hij overrompelt nooit,
maar bchecrscht wcl. 1-Iij behcerscht
In werkelijkheid miste hij alle efficiency.
Wat aan den ccnen kant bezuinigd werd,
vloog aan den anderen kant weer weg. Een
echte, zekere 1 ij n heeft hij nooit gevolgd.
Dat zijn administratie voorbeeldig werkt,
geschiedde óndanks hem: hij had het geluk
een tweetal functionarissen ie treffen, die
hem met bewonderenswaardige trouw heb
ben gesteund, en niettemin altijd in de scha
duw zijn gebleven".
De persoonlijkheid
v. cl. Lugt
Vervolgens geeft Veterman een lovend ge
tuigenis van Van der Lugt Melscrt als
leidersfiguur:
„Bij een volslagen gebrek aan efficiency
bezat hij echter een vermogen om te impo-
neeren, dat hem zijn leidersplaats verzeker
de. Daarbij heeft lnj een helder, snel, wan
trouwig verstand, dat scherp ziet, wat én-
deren willen, terwijl hij zelf meesterlijk de
kunst verstaat zijn eigenlijke bedoelingen te
verbergen. Ook is zijn feeling voor andere
mentaliteiten bewonderenswaardig. Tegen
over elkeen weet hij een facet van zijn
wezen te laten zien, die hem sympathiek
maakt. Woedend komt een actrice soms op
zijn kantoor: gecharmeerd gaat zij heen.
Diep verontwaardigd verschijnt een sterke
persoonlijkheid hij verdwijnt onder den
indruk van Lugt's sterke persoonlijkheid.
Dit natuurlijke psychologische talent uit
zich soms in geniale invallen. Ik heb meer
dan eens paf gezeten over ideeën, waarvoor
zijn kennis of eruditie geen voedsterbodem
kon zijn. Hij is een door en door merkwaar
dig man, en reeds daardoor de meerdere
van zijn omgeving."
Over smaakverschillen en waarde-oordec-
len zal ik met Veterman niet in debat tre
den. Het is feitelijk geen verdediging van
zijn persoonlijk beleid als adviseur van Cor
van der Lugt, wanneer hij van voorstellingen
als „Elisabeth", „Keizer van Amerika",
„Zonsondergang" en „Oktoberdag" beweert
dat zij minstens het enthousiasme waard
waren dat men voor een „Driestuiveropera"
of een „Revison" „zeer ongemotiveerd" aan
den dag legde. Veterman heeft het artistieke
succes van Van Dalsum en üefresne altijd
gewantrouwd, maar om te spreken van de
„regeneratie van een kunstenaar als v. d.
Lugt" tegenover „de geslaagde gelegen
heids-speculaties van anderen", dat lijkt
mij op z'n zachtst gezegd „zeer ongemoti
veerd", en ik meen dat verschillende kritie
ken m het blad van den heer Veterman
zelf hem op dit punt zeer gemoti
veerd tegenspreken.
BURGERLIJKE STAND TE
HOLLYWOOD
Twee echtscheidingen,
cén huwelijk
Wat eens in de filmwereld als „liet ge
lukkigste gezin van Hollywood" werd be
schouwd, bestaat niet meer. Dc rechtbank
to Los Angeles heeft dc echtscheiding tus-
schen Douglas Fairbanks en Mary Pickford
uitgesproken en liet huwelijk, dat langen
tijd gold als het voorbeeld van het ideale,
ontbonden. De geruchten dat dit zou ge
schieden liepen reeds geruimen tijd doch
werden af en toe weer tegengesproken, ter
wijl de beide echtelieden zelf zich slechts
zelden erover uitlieten of de geruchten al of
niet juist waren.
Het verzoek tot echtscheiding was inge
diend door Mary Pickford, op grond van
vcrwaarloozing. De rechter verklaarde liet
huwelijk voor ontbonden precies drie minu
ten nadat hij de zitting had geopend.
De Universal-actrice Margaret Sulla-
v a n, die zich door middel van de film D e
brief uit het verleden een reputatie
verworven heeft, is te Yuma in liet huwelijk
getreden met den Universal-rcgisscur W i 1-
1 i a m W y 1 c r. Merkwaardig is dat nie
mand iets vermoedde van een eventueel hu
welijk tusschen deze twee, doch dat zij het
geheim gehouden hebben tot de film The
good fair y, waarin Margaret onder regie
van Wvler dc vrouwelijke hoofdrol vertolk
te, voltooid was.
Jean Harlow, de witharige Metro-Star, is
thans aan het einde gekomen van haar
derde huwelijk. Het eerste eindigde met den
zelfmoord van haar toenmaligen echtgenoot
Paul Bern. Thans is zij gescheiden van den
filmoperateur Rosson, met wien zij in een
vliegtuig was gehuwd.
Een nieuwe film op komst,
doch ook ccn concurrent
Nu dc vraag of Cor van der Lugt als
„zakenman" overschat is. Een heel moeilijke
kwestie, waarover zelfs een enquête in „Het
Vaderland" geen definitief licht zou vermo
gen te verspreiden. Stel, zijn zakelijke gestie
i s overschat, maar zou Cor van der Lugt
hier dan niet Tyl Uilenspiegel moeten na
zeggen: „ik hsb 't er zelf naar gemaakt"?
Lees zijn brochure en andere uitlatingen in
l openbaar gedaan er nog maar eens op na.
Fr is wel zelden in ons land een tooneel-
directcur, tegelijk artist, geweest, die zich
zoo interesseerde voor dc financieelc zijde
van het „vak" als hij, en die in de artistieke
genoegdoeningen daartegenover zoo weinig
troost en tegenwicht vond. Ja, één heeft
hem misschien in dit opzicht nog overtrof
fen: wijlen Herman Heijermans, die tijdens
zijn gansche tooneclloopbaan door de
„recette" werd gebiologeerd.
„Hij was aldus gaat Veterman over
Cor van der Lugt voort zuinig in zijn be
heer, soms tot iu 'l bizarre toe, en dat heeft
wel eens 'n indruk van zakelijkheid gegeven.
Bizonderheden over deze film
van Max Reinhardt
Wat betreft de Shakespeare film A M i d-
s u m m er nights (lrca m, welke Max
Reinhardt voor de Warner Bros gaat maken
en waarover wij reeds het een en ander mee
deelden, kan nu de rolbezetting worden me
degedeeld: Joc E. Brown zal optreden als
Flute, James Cagny als Bottom, Dick Powell
als Lvsander, Jean Muir als Helena, Mickey
Rooncy als Puck, Hugh Herbert als Quince.
De rol van Theseus zal worden gespeeld
door lan Huuter. Donald Woods zal verschij
nen als Oberon, Frank Mc. Hugh als Snout,
Otis Harlau als Starveling, Grant Mitchell
als Egeus en Anita Louise als Titania.
Nadat hij zijn werkzaamheden aan de
Warner Bros film Een m i d z o m c r-
naclitsdioom heeft, voltooid, zal de
Amcrikaanschc filmkomiek Joc E. Erown,
die wij ons nog hel best voor kunnen Stellen
Ciiarlic Chaplin, zooais
hij beroemd werd
OPBRENGST VERKOOP KINDER
ZEGELS
SOEST. De opbrengst van den verkoop
van kinderzegcis en kaarten is dit jaar
geweest 1090.72. Het vorig jaar 1016.77.
Dit jaar dus nog meer.
Door het comité waren verkocht 11922
postzegels.
Met den verkoop van de kinderkalcnders
beeft men geen succes gehad. Men vond
zc .wel mooi, maar... te duur.
Cor van der Lugt
steeds en in iedere instantie zichzelf, maar
ook het tooneel, ook, veelal, de zaal. En
de kritiek heeft dat altijd, voor zoover zij
althans niet door „persoonlijke relaties ge-
prc-occupeerd" werd, zooals Veterman zegt,
onomwonden erkend; „het gebrek aan on
derscheidingsvermogen, dat typisch is voor
den Nederlandschen toonccihcoordcelaar"
(weer een uitdrukking van Veterman) ten
spijt
De iooneelleider niet op
één lijn met den acteur
Iets anders is of Cor van der Lugt Mel
scrt als toonceldiiecteur en als tooneel-
regisseur op één lijn te stellen is met den
acteur. Ik geloof van niet. Ik zal daar niet
nader op ingaan. Veterman zelf beweert in
feite hetzelfde. Hij wijst namelijk onver
bloemd op de taliooze mislukkingen
iu Van der Lugt's leidcrsleven. „I-lij zal in
die 18 jaar ongeveer 400 stukken hebben ge
speeld. Hoeveel zijn daarvan, als momenten
van tooneelkunst overgebleven? Geen vijf
procent! Vergelijk dat eens met het werk
van Royaards, wiens arbeid tot circa
tachtig procent historisch geworden is!
Zoowol Royaards als Verkadc hebben hun
pacdagogen-slempel gedrukt op taliooze on
der de tooncelspelers. Van der Lugt laat,
als leider, eigenlijk alleen zijn vrouw na.
Do toewijding van een paedagoog heeft hij
nooit gekend".
Zoo verzoenlijk als dit gesteld is, zoo ty
pisch bekeken ook van uit den Veterman-
hoek, toch houdt dit oordeel ccn scherpe
kritiek in
Is het geval tragisch?
Men meent den schrijver van nationale
heldendrama's in Veterman te herkennen
als hij het geval tot een „tragische persoon
lijke aangelegenheid" stempelt, die min of
meer voortkomt uit de miskenning bij de
critiek (telt het publiek voor Veterman dan
niet mee, en heeft dit niet vaak een heel
ander oordeel getoond dan die gediskwali
ficeerde toonccicriticus?)
Veterman stelt dc zaak namelijk aldus:
Dit heeft hem uiteraard troosteloos
gemaakt. Hij raakte den koers kwijt,
en verviel in een onverklaarbaar lavce-
ren, waarbij zelfbehoud misschien
terecht zijn cenige richt-ster was.
Daarom moest ook ónze veeljarige sa
menwerking misloopen. En naarmate
de zekerheid van een reserve slonk
(want er werd reeds ettelijke jaren
véél geld verloren), vormde zich bij
hem dc zucht tot zelfbehoud tot een
krampachtig streven, waarin ook dc
laatste sprankels van ccn richting
teloor gingen.
Daarom moet Van der Lugt heen
gaan, wil hij zichzelf niet vernietigen,
zoowel artistiek als lichamelijk want
iedereen zal begrijpen, dat een toestand
als de onderhavige elk zenuwgestel
sloopt. En wanneer hij ditmaal wel
licht nog op zijn besluit terugkomt, zal
het 't volgend jaar moeten vallen, of
misschien eerder... en katastrofaler.
Deze orakelachtige verklaring klinkt
heel grootsch, maar zij vermengt het
ideëele, persoonlijke motief zoo omzichtig
met het commercieele, dat den objectieven
lezer alle lust vergaat om in de zoo ge
stelde situatie iets werkelijk tragisch te
erkennen. Natuurlijk zal een besluit, in
welke richting ook, Cor van der Lugt pijn
lijk vallen, en men heeft zich neer le leg
gen bij zijn persoonlijke beslissing. Alleen
mag hij bij die beslissing mijns inziens niet
nalaten te denken aan dc toekomst en be
staanszekerheid van zijn gezelschap, dat hij
gecreëerd heeft en waaraan ook hij mitsga
ders zijn vrouw toch wcl een en ander te
danken hebben, ook al zou waar zijn wat
Veterman meent, dat zij geen van beide een
inkomen hebben gehad, „evenredig aan hel
werk dat zij -voor het gezelschap verricht
ten."
C. A. S.
Charlie Chaplin's plan om binnenkort een
nieuwe film uit to brengen, schijnt nu toch
eindelijk definitief te zijn.
De film zal Tbc \V a i f hcctcn en bin
nen zes maanden in tie bioscopen draaien
Men neemt aan, dat hij dit plan thans
ook zal uitvoeren, ómdat hij aangekondigd
heeft dat zijn echtgpnootc PaulctteGoddard
dc vrouwelijke hoofdrol in deze film zal
spelen.
Er is sprake van dat de grootc Charlie
ccn gevaarlijken mededinger krijgt in den
persoon van een zekere Jimniv Savo, dien
men te zien zal krijgen in de film Little
c 1 o w n, 1 a u g h.
Savo trad langen tijd met zeer veel suc
ces op in pantomimes en dc film Little
clown, 1 a u g h. zal, evenals Chaplin's
films, voornamelijk pantomime zijn.
Wij vernemen verder nog, dat Charlie
Chaplin's in 1926 uitgebrachte film The
gold rush, die evenals elders ook in
Duitschland een enorm succes had, thans
door het Rijksministerie voor 'le Propagan
da verboden is, als zijnde in strijd met den
geest van het nieuwe Duitschland.
Als zakenman „overschat"?
MIDZOMERNACHTSDROOM
Een lid van den Bijzondcrcn
Als secretaris der gemeente
Hilversum
HILVERSUM, 15 Jan. Aan het begin
van de hedenavond gehouden raadsverga
dering zcide dc voorzitter, wethouder B. II.
Bakker, dat hij van liet houden van een
Nieuwjaarsrede had afgezien, in verband
met de in dezen tijd gevorderde soberheid,
ook wat den vergadcringstijd betreft en
voorts uit de overweging, dat het oog meer
op de toekomst dan op het verleden moet
zijn gericht.
Spreker deelde nog mede, dat de laatste
berichten omtrent den gezondheidstoestand
van den burgemeester, den lieer Lambooy,
gunstig luidden, en deze dan ook hoopt
binnenkort zijn ambtsbezigheden to hervat
ten.
Dr. G. G. Pekelharing
Vervolgens werd overgegaan tot de in
stallatie van den nieuw benoemd gemeente
secretaris di'. G. G. Pekelharing. Nadat
deze in handen van den voorzitter de
beide geloften had afgelegd, sprak dc lieer
Bakker den nieuwen functionaris in een
korte rede toe. Ilij heette den heer Pekel
haring hartelijk welkom en wees er op,
dat gezien diens eervolle carrière het
raadsbesluit, behelzende do benoeming al
leszins het juiste was geweest.
Het secretaris-ambt is zeer eervol, zoo
vervolgde spreker, doch ook brengt het een
groote verantwoordelijkheid mede. Uw
voorganger, aldus de heer Bakker, stolde
aan dc ambtenaren hooge cischen, doch
was mede een humaan chef. Moge hij u
tot voorbeeld zijn. Spreker besloot met liet
uiten van den wensch, dat de heer Pekel
haring zich spoedig thuis zou gevoelen in
Hilversum en dal hij werkzaam zou mogen
zijn lot heil der gemeente.
Van dc hierna behandelde agenda noe
men wij het besluit van den Raad om ac-
coord te gaan met de voorstellen van hot
college inzake het uitbreidingsplan Zuid II
(waarvan wij reeds dc bijzonderheden pu
bliceerden). Óp dc vragen van dc heeren
Brouwer (R.K.) en Meijer (S.D.) zcide wet
houder Knijper, dat indien grond voor ar
beiderswoningbouw in dit plan beschikbaar
zou worden gesteld, dit zou geschieden
tegen kostprijs. Er is echter in het plan
met zulk een bouw geen rekening gehou
den.
Vrijwiiligen Landstorm,
dat N.S.B.svergaderin*
gen bezoekt
BARNEVELD, 15 Jan. Zuoals bekend
is, is het den leden van den Bijzondcrcn
Vrijwiiligen Landstorm onder meer verbo
den de vergaderingen van dc Nationaul So
cialistische Beweging te bezoeken. Nu doet
zich alhier liet eigenaardige geval vooré
dat de heer II. van der Mhcen, die lid is
van den B. V. L., geregeld dc vcrgadcrin-'
gen der N. S. B. bijwoont, niet echter om-,
dat hij met deze partij symoathisccrt, docli
juist om haar te bestrijden. Thans heeft
echter deze Landstormcr van den comman
dant van het Yeluwsch Verband bericht
ontvangen, dat liet hem verboden is
voortaan dergelijke vergaderingen to bezoe
ken, aangezien dit als een overtreding van
dc krijgstucht zou worden beschouwd, in
gevolge de Ministerieelc beschikking van 28
Februari 1934, waarin is bepaald, dat het
bijwonen van zulke vergaderingen verbo
den is voor militairen, ambtenaur en ook
voor loden van den Vzonderen Vrijwiiligen
Landstorm, die zich hebben verbonden voor
ordebewaring, in geval van legcrmobilisa-
lie.
Dc heer van -Ier Mhecn meent echter om
principieolc redenen dit bevel niet te kun
nen opvolgen, en wel op grond, dat hij zicli
geroepen gevoelt, op deze manier, zooveel
het hem mogelijk is, dc beginselen der
N. S. B. te wee-leggen. Reeds is door hem
ccn schrijven aan den commandant van
het Veluwsch Verband gericht, waarin hij
mededeelt, dat het Ministerieel besluit geen
voldoende gewetensvrijheid inhoudt. Ver
der is hij van oordeel, dat door strengo
doorvoering van genoemd besluit een groo
te bestrijdingmogelijkhcid tegen dc N. S. B.
onmogelijk wordt gemaakt, en hij zal dan
ook hoogstwaarschijnlijk dc onvermijdelijke
consequentie, ontslag uit den B. V. L., aan
vaarden.
Met belangstelling zal ongetwijfeld do
verdere afwikkeling van deze principicelc
kwestie worden te gemoet gezien.
