Neder landsehe baby^ster
BINNENKORT TE
Roulette van een
regissenrslevem
„OUD-AMERSFOORT"
Ruim honderd jaar geleden
gesloopt
R0GISTERIJ „DE GAPER"
LETTERKUNDIGE KRONIEK
FILMMEUWS
I
In de BarnstijnTilm „De familie
van mijn vrouw"
HET is gelukkig een steeds zeldzamer
wordend verschijnsel, dal men de na
men der medespelers in een film als
maatstaf aanneemt bij de beoordceling
cener film. Langzamerhand is de weten
schap doorgedrongen, dat niet alleen de
speler het succes eener film maakt, doch
dat daar meerdere „onbekenden" toe bijdra
gen. Wij willen de belangrijkheid der rol
bezetting niet ontkennen, doch er den na
druk op leggen, dat regisseur, camera-man
en andere hoofden van technische takken
ze-»* veel gewicht in de schaal leggen.
i»ii is ook de- reden, dat men bij een be
spreking der film eveneens het werk
noemt en beoordeelt van deze niet op hel
witte doek verschijnende werkers van
daar onze kwalificatie „onbekenden"
Nu en dan publiceeren wij ook het een en
ander van bekende regisseurs en ditmaal
willen wij het hebben over een Columbia-
man, den Italiaan Capra.
Ilij is geboren in Palermo, en kwam op
jeugdigen leeftijd met zijn ouders naar de
Ver. Staten. Arm en onbekend in het
vreemde land zag het er weinig rooskleurig
uit voor de familie. Frank, die voor zijn
leeftijd (hij was toen twaalf' jaren oud)
over een opvallend muzikaal talent be
schikte, besloot ten kosle van alles geld te
verdienen, teneinde zijn muziek lessen ie
kunnen bekostigen Als krantenjongen ge
lukte hem dit en met zijn geliefd instru
ment. de banjo, trok hij de Italiaansche
wijk door, in tingel-tangels en andere plaat
sen van vermaak zijn vaardigheid demon-
streerend en zoodoende een aardig daggeld
verdienend.
Het geluk was met hem. Ilij werd ont
dekt door een bekend manager, die bom
een plaats in een van zijn ensembles aan
bood. Hij wist tevens altijd een uurtje tc
vinden om techniek tc studeeren, een we
tenschap die hem later goed tc pas zou
komen. Doch de oorlog kwam en maakte
oen einde aan Capra's vrij 'zorgeloos be
staan. Als vrijwilliger trok hij naar Frank
rijk.
Na den oorlog keerde bij. thans als vol
Wassen man. naar de V. S. terug. Een werk
kring liet echter op zich wachten en ten
einde den tijd te dooden zette hij zich aan
hel schrijven van filmscenario's, zonder er
zelf cenig resultaat van te verwachten. Tot
zijn grenzelooze verbazing werd lui door
een kleine maatschappij als scenarioschrij
ver geëngageerd, in welke functie liii zich
weldra een zekere reputatie verwierf. Zijn
levensdoel ging echter in vervulling toen
hii een aanstelling kreeg nis assistent-regis
seur. De producers bemerkten echter wel
dra. dat de assistent dc diverse onderwer
pen be'er beheersehte dan de regisseur
„himself", zoodat Frank spoedig promotie
maakte en met ziin inzichten terdege reke
ning werd gehouden.
Hij was een van de eerste regisseurs, die
de veelomvattende massaregie, alsmede de
close-up tot in perfecties beheersehte. Eon
factor van bet eekenis is tevens bet feit, dat
hii nimmer zijn budget beeft overschreden.
Met eenvoudige, doch daarom niet minder
suggestieve hulpmiddelen heeft hii het in
de loon der ïaren klaar gespeeld in films,
waar rijke decoratie, grootscho montage of
indrukwekkende massacêncs vereischt wa
ren, juist die sfeer te scheppen, die welda
dig aandoet, zonder in de pompeuse geld
verslindende productiemethode tc verval
len.
Capra is levens zeer bescheiden. Hij is
nimmer langer dan strikt noodzakelijk in
de studio aanwezig en werkt moeilijke
problemen in zijn eenzaam liggend huis
uit. Deze stille werker is echter in dc film-
stad een beminde persoonlijkheid, aange
zien algemeen bekend is dat hij een be
langrijk gedeelte van ziin inkomen afstaat
aan bet erootc leger werkzoekenden in het
filmbedrijf.
Frank is do laatste jaren vrijwel onafge
broken werkzaam geweest voor Columbia.
Hii maakte voor deze maatschappij o.a.
Submarine, Flight, Dirigible,
Bun op de Nationale Bank en
Gunst van Generaal Yen. Zijn
laatste films, de in Amerika bekroonde rol
prent Ladv for a Dav, met de talent
volle Mav Robson, alsmede Warren Wil
liam. Guv Kihhee. Jean Parker en Glenda
Farrell, gevolgd door T t happened op
n i h t met Clauriette Colhert en Clark
Gab1a. zullen spoedig in Nederland ver
Beppie, onze eerste Nedcrlandschc
bay-stcr.
toond worden en gaan ongetwijfeld een
succesvolle roulatie tegemoet.
Het is merkwaardig cn levens een com
pliment voor de fijngevoelige wijze waarop
den Jtaliaanschen regisseur tc werk gaat,
dal het Legion of decency" (Amerikaan-
sche oppositie, van Katholieken togen iin-
moreclc films) de scheppingen van Capra
algemeen beschouwd als zijnde aanvaard
baar voor hare volgelingen.
Het optreden van een kind in een film
neemt steeds zeer veel tijd in beslag. Niet
alleen omdat men natuurlijk een kind
slechts zeer korten tijd aan het schelle licht
kan blootstellen en men rekening moet hou
den met dc geregelde tijden, waarop het een
dutje moet doen maar ook, omdat men af
hankelijk is van de luimen van het kind
cn hieraan nog meer concessies móet doen
dan aan dc zoo dikwijls in dc pers overdre
ven grillen van de wereldberoemde buiten-
landsche slars.
In de binnenkort verschijnende film De
Familie van mijn V r o u w, welke ver
vaardigd is door Loet C. Barnstijn's Film
Productie, wordt een zeer belangrijke rol
vervuld door een baby. De regisseur had de
keuze uit drie kinderen en na enkele proef-
opnamen werd de rol gegeven aan een meis
je van acht maanden, Beppie geheeten, do
dochter van een Amstcrdamschc werklooze,
waarvan de moeder in het ziekenhuis lag.
Beppie was de eenige van de heele familie,
die geld verdiende.
Voor het kind, dat haar eerste levens
maanden in armoedige omstandigheden had
doorgebracht, was de tijd, die zij voor de
camera werkte, een periode waarin zij gele
genheid kreeg veel te genieten van de fris-
sche lucht, daar een groot gedeelte der film,
waaraan zij medewerkte, in Laren werd op
genomen en tevens werd door de filmmaat
schappij gezorgd voor een uitstekende voe
ding cn ruim voldoende rust.
De eerste moeilijkheid was natuurlijk, dat
het kind gebracht werd in een voor haar
geheel vreemde omgeving en het aan de
drukte moest wennen. Gelukkig bleek zij
spoedig vriendschap te sluiten met den pro
ductieleider Leo Meyer, die binnen korten
lijd door haar tot. „pappa" gepromoveerd
werd. Hierdoor werd het noodzakelijk, dat
Meyer persoonlijk bij alle opnamen, die van
de babv gemaakt werden, aanwezig was.
Voor een studio-opname met Baby Beppie
had men een schuur gebouwd, waarin het
kind door enkele van de andere mede-spe
lenden gevonden móet worden. Zooals meest
al gedurendo de voorbereidingen was het
een geweldig lawaai en het kind deed niets
als huilen. Eindelijk besloot men, haar een
half uurtje te laten slapen cn daarna te
beginnen met de opnamen. Er werd dus,
wat voor vrijwel niemand anders van do
artisten ooit gedaan wordt, een vervroegde
pauze geannonceerd en toen men boorde,
dat deze was om do baby, die aller harten
veroverd had, een dutje te laten doen, slo
pen alle technische helpers, die gewoonlijk
met hun zware schoenen ovei* de planken
klossen, voorzichtig op hun tecncn weg en
bleef alleen in de groote studiohal „H M.
de Baby" achter, in zalige rust cn onbewust
van den geweldigen ommekeer, die zij in
den geregelden gang van zaken gebracht
had. Baby Beppie is één van de voornaam
ste personen, waarom do handeling in de
film De familie van m ij n vrouw
draait. De voornaamste andere mödespclen-
den in deze Hol landsche film-comcdie zijn:
Johan Kaart Jr., Sylvain Poons, Mary
Smithuizen, Cissv van Bennekom, Gusta
Chrispijn, Cruys Voorbergh, Adolph Ham
burger, Locsjc Bouwmeester, Tillv Pcrin—
Bouwmeester.
ENGAGEMENTEN
Claudette Colbert heeft met Paramount
een nieuw contract gesloten. Na de film
Gilded Lilv, waarvan zij thans bezig is,
zal Miss Colbert dus aan een nieuwe serie
van zes Paramount-films beginnen. Zij zal
in deze serie, die over een tijdsverloop van
twee jaar zal worden uitgebracht, uitslui
tend hoofdrollen spelen.
Cary Grant heeft van Paramount een
nieuw „long-term" contract gekregen. Op
het oogenblik werkt hij aan een zeer bizon
dere lieg-film: W i n g s in the dark,
waarin Myrna Loy de vrouwelijke hoofdrol
vervult.
Gladys Swarlliout, de vermaarde zangeres
van- de Metropolitan Opera te New-York, is
door Paramount geëngageerd, waarschijn
lijk in verband met de zoo juist bekend ge
worden plannen dezer maatschappij tot ver
filming van Mascagni's beroemde opera
C a v a 11 o r i a R u s t i c. a n a.
Lyda Roberti is, na haar groot succes in
de Paramount-studentenfilm College
Rhythm, voor vast bij deze maatschappij
verbonden.
Stichting en geschiedenis van de
Onze Lieve Vrouwe Kapel
EEN oude legende ligt ten grondslag aan
de geschiedenis van dc O. L. Vrouwe
Kapel te Amersfoort, waarvan de fraaie
toren nog getuigt van den ouden roem.
Het was in het begin van de 15de eeuw,
dat een non zich begaf op weg naar Amers
foort om zich daar in een klooster to bege
ven. Van uit het klooster, waaruit ze ver
trokken was, mocht zij medonemen een oud
Maria-heeldje. Toen zij onderweg was, be
dacht zij dat het beeldje toch zoo oud en
vervallen was en niet de moeite waard was
om. in haar nieuwe woonplaats mede tc
brengen en zij wierp het in een beek, welko
zij passeerde.
Een lijdje later bedacht zij zich en vond
het toch wel jammer, dat zij het beeld in
het water had geworpen. Zij keerde op haar
De kerk, waarvan alleen de toren nog bestaat, naar een oude ets
schreden terug, echter wel denkende, dat
het beeld door den stroom zou zijn achter
gebleven. Echter groot was haar vreugde
toen ze het beeldje ten slotte toch terugvond,
daar het was tegengehouden door het riet.
In het klooster aangekomen gaf zij het beeld
een goed plaatsje en stak er een kaars bij
aan. En toen gebeurde er een wonder: deze
kaars bleef vele uren langer branden dan
de andere kaarsen en zij en de andere non
nen verwonderden zich zeer.
De roep van het mirakuleuze beeldje werd
weldra over het gelieele land bekend en
weldra stroomden vele pelgrims naar
Amersfoort en met het geld, dat zij brachten
werden de grondslagen gelegd voor den
bouw van de Onzc-Licve-Vrouwe-Kapel en
van den prachtigen toren.
Do O.L.V. Kapel werd ook wel de Kleine
kerk geheeten. Dc Groote kerk was de Sint
Joriskerk, die in 124S voltooid werd. Op de
plaats waar dc O.L.V. Kapel gebouwd werd
stond vroeger do St. Joostenkapel, waarin
twee broederschappen, die van St. Joos-
t e n en van St. Barbar a.
Do O.L.V. Kapel is gebouwd in 1-144, toen
do Bedevaart begonnen was. en ook met den
bouw van dc toren werd weldra een begin
gemaakt.
Boven de groote deuren der kapel stond
het volgende opschrift:
In 't jaer ons Hceren MCCCC en-
(1 p, XLIIIT mode wart dat beeld
van Marien in 't water gevonden
en hier gcbragTi
Dc kerk werd gebouwd in de vorm van
een kruis. Dc twee genoemde broederschap
pen bleven in dc O.L.Y. Kapel. Zij hebben
vicariën gesticht o.m. in 1390, 1417 en 1500.
Elke week werd door. deze broederschappen
brood aan de armen uitgedeeld, zooals is af
gebeeld op een schilderij, dat zich in de se
cretariskamer ten stad huize bevindt.
In 1573 werd door de Ütrech'tsche orgelma
kers Mr. Peter Jansz. en Johan Jacobszn.
voor dc O.L.V. Kapel een groot orgel ge
maakt, dat 300 Ca rol us. gulden kostte. De or
gelmakers gaven aan de regenten van de
O.L.V. Kapel gemakkelijke betalingsvoor
waarden, door dat zij bet kapitaal lieten
staan en jaarlijks daarvan 18 gulden uitbe
taald kregen. Op 2 Juni 1574 verkochten zij
hunne vordering aan Dieuwertjc van
S n c s e 1 te Amersfoort.
Op het orgel las men: Laudato Do rn i-
no in Tvmpano et choro, Laudato
cum i n Cordis el o rga n o. Dit is zeker
ontleend aan Psalm 150, waar wij lezen:
„Looft Hem met goklank der bazuin, looft
hem met de luit en mei de harp! Looft Hem
met dc trommel en fluit; looft Hem met sna
renspel en orgel! Looft Hem met het klin
kende cimbalen! looft Hem met cimbalen
van vreugde geluid!
In 1579 werd de O.L.V. Kapel door de ge
reformeerden in gebruik genomen, terwijl
het inkomen gedeeltelijk gebruikt werd voor
de traclementen van de predikanten, school
meesters en kosters. Tot 1981 bleef men el-
ken Zondag aan CO armen brood uitdeden.
Dc toren, die aan den zelfden bouwmees
ter wordt toegeschreven, die torens te Rbe-
nen en Antwerpen bouwde, hoeft een bij
zonderheid in het kleine bijtorentje. Wan
neer lielite nevels de omtrekken van den to
ren cenigszins vervagen, ziet dc, landelijke
bevolking rondom Amersfoort den toren als
bet beeld van Onze Lieve Vrouw met het
Kindeko Jezus op den arm
Dc spits van den loren is herhaalde malen
door den bliksem getroffen, zoo in 1547 (22
April), in 1502 en 1G23. Vrijdag 7 Februari
1651; voormiddags even voor 10 uur, was er
weer door den bliksem brand uitgebroken.
L c n a r d N i c a s i u s, een timmemau, heeft
met levensgevaar de brand gcbluscht, ter
wijl hij afdruipend gesmolten lood op zijn
kleederen kreeg, waardoor deze ook gingen
branden. De spits is in 1055 weer opgebouwd
cn met koper bedekt. In oen tijdvers is dit
vastgelegd als volgt:
het Cooper nooit Vergac Vant Spits,
soo braef ge MaeCkt
'k WcnsCh U geen tilt Verteer, noCli
Wint, noCh VUer en raeCt.
De Romeinsche cijfers tezamen vormen
het jaartal.
Het fraaie klokkenspel werd geleverd
door Frangois II c m o n y, volgens con-
tract van 2 Nov. 1657. 20 Mei 1601 wordt be
sloten dat het carillon zal worden uitgebreid
met eenige bassen en de stad zal de inte
rest betalen van het kapitaal dat de O.L.V.
Kapel daaraan ten koste zal leggen. Men
wil of 4 bassen, zwaar 10000 pond of 3 bas
sen zwaar 0100 pond.
G Juli 1663 komt men pas tot een beslis
sing.
De eerste aanvulling zou kosten 8500 gul-
ren, Ie verminderen niet een om te smelten
uurklok van 2000 gulden. De tweede wijze,
betreffende. 3 klokken zou kosten 5484 gul
den of onder aftrek van bovenbedoelde uur-
klok 31S5 gulden. Men besluit dat de groote
bas uit den toren van de Sint-Joriskerk voor
groote bas zal worden gebruikt en onder
toon gebracht en dat de uurklok uit den
O.L.V. toren in haar plaats gesteld zal wor
den. Het maken van 3 klokken zal dan kos
ten 5525 gulden, waartoe besloten wordt. Een
bericht van 10 Aug. 1068 vermeldt, dat de
regeerders der stad hebben goed gevonden
en klokkenist, te gelasten het orgel te be
spelen. Hij zal van 1 Apr. tot 1 Sept. des
Maandags te 5 uur n.m. op de klokken spe
len en Zondags „voor als na de predicatie
de psalmen intoneeren".
Waarvoor hij 25 meer per jaar zal ontvan
gen.
In 1750 werd driemaal per week op de
klokken gespeeld: Maandag, Woensdag cn
Vrijdag voor den middag en bij zomerdag
Mr. Jacob van Horse voort, organist
des Zondags na de laatste predicatie, in
plaats van op Maandag en in dc Meimaand
eiken avond.
7 Mei 1821 wordt G c r r i t van E ij k e n
stadsklokkenist op 300 gulden per jaar. Hij
moet. Maandags, Woensdags en Vrijdags de
klokken bespelen.
Hij vraagt „als van ouds" op de vorstelijke
verjaardagen en bij het passeeren van een
lid van het Koninklijk huis een dukaat te
ontvangen, wat hem echter geweigerd wordt.
In 1822 klaagt hij over het carillon en \er-
zockt reparatie, wat dan ook geschiedt. Ge
durende dc geschillen van 1786 cn 1787 was
Amersfoort de verblijfplaats van de Prins
gezinde Staatsleden der Provincie. In 1787
werd de O.L.V. Kapel tot artilleriemagazijn
ingericht, doch door het springen van een
bom groofendcols vernield, waarbij 17 men-
schen omkwamen. Tusschen 1805 en 1809
werd zij gesloopt. De afbraak bracht in
1807 2274.op, niet uitzondering van liet
dak, dat 12,86 opbracht. In 1809 verkoch1
men de muur om het O.L.V. Kerkhof, hef
houtwerk voor 440.en 10 st. cn liet or
gel voor 255.—.
In 1S40 werd het kerkhof drie voet diep
omgraven cn met icpenboomen beplant. Bij
die gelegenheid heeft men een grooton graf
steen met twee schilden-er op. van een pries
ter. gevonden, welke naar hel Museum werd
overgebracht.
JULIANAPLEIN 3. Amersfoort.
EEN UITKOMST VOOR IEDERE
VROUW.
Oriënt Henna Shampooing.
Verft door gewoon wasschen elk haar
in elke gewenschte tint.
Onschadelijk f 0.60.
K. II R. do Josselin de Jong,
Kinderen en Menschen. (Am
sterdam, Meulenhoff, 1931).
MEJ. de Josselin de Jong heeft, don
moed gehad, een boek in de wereld
te zenden, dat een veel herhaald mo
tief behandelt. Men zou zich afvragen of er,
na den stroom van literatuur over het kind,
nog een nieuwe schakeering van het oude
thema mogelijk is. En op die vraag past
maar één antwoord: Elk literair motief, en
in het bizonder het motief van het kind
ontvangt nieuw Jeven, wanneer het onder
zocht wordt liij cle bron. Nocli eene anec-
dotische, noch een lyrische behandeling van
liet kinderleven vermogen de ziel van liet
kind aan ons lo onthullen. Het kind kan
niet verslaan -worden door iemand die in
zijn kindbcschouwing iets legt van eigen
bemoeienis. Het kind komt in de literatuur
liet. best tot zijn recht, wanneer het ons
wordt getoond in de onverbiddelijke logi
ca van zijn natuur. De schrijver die aldus
het oude motiet' behandelt, z.al een scherpe
scheiding moeten aanbrengen tusschen do
kinderwereld en de wereld der groote men
schen. Is bet niet merkwaardig, dat dc beste
paedagogiek en de vcrtrouwelijkste gezind*
hoid bij de ouderen de naluurlijko schei
ding die er tusschen de groote en de kleine
menschenworeld bestaat, niet vermag te
overbruggen? Ze is verklaarbaar, die schei
ding. De groei van kind tot volwassen mensch
is de groei van mensch lot masker. Het kind
huichelt niet. Het kan liegen cn bedriegen,
het kan zich opsluiten in een wrevelige,
weerbarstige geslotenheid, maar hot echte,
gemakkelijke, soepele, huichelen, waarin wij
beschaafde volwassenen zoo bedreven ra
ken, dat kan liet kind niet, omdat alleen
gevoelens en nog geen belangen zijn richt
snoer zijn.
Met al de hierboven uitgestrooide aforismen
heb ik willen aanduiden, wat ik onder on
derzoek van het kinderleven „bij dc bron"
versta. Men moet zich met een onbezwaar
de waarneming en met. de herinnering
ook aan eigen kindsheid zelf bezighouden,
niet niet een gefingeerd wezen, dat den
lachlust of de deernis opwekt.
Mej. de Josselin do Jong heeft deze me
thode gekozen. En zij is er door geslaagd,
ons eene reeks aangrijpende en pijnlijk-
nauwkeurige kinderportretten tc geven.
Haar proza doet welbewust, afstand van
elke andere stijlpoging dan die welke bij
liaar onderwerp behoort. Er ligt een stroven
naar stilistische objectiveering in haar ta
lent, dat moeilijker tc verwezenlijken is dan
de bekoorlijkste stijlschittering. Er ligt zulk
een gezonde ernst, zulk een verfrlsschcnde
nuchterheid in deze auteur.
Ik zal U een kort begrip geven van de
thema's, dio zij al zoo behandelt. Daar is
een schoolmeisje van veertien jaar. Zij heeft
een allerprilste, nauwelijks tot haar bewust
zijn komende tecderheid in zich voor een
iongen uit haar klas. Daarnaast heeft zij
het eerste begin van een romantische liefde
voor een vioolIccraar, waarschijnlijk mot
overdadige lokken, en met een Italiaanschen
naam. Maar zij is nog niet rijk, ze is nog
niet vrouw genoeg, om zich op die roman
tische liefde to laten deinen. Wanneer zij,
onder den betoovcrenden invloed van den
bedweepten viool Iccraar groote successen,
met haar spel behaald heeft op een uitvoe
ring, ontwaakt onbewust in den school
knaap, die haar wat onbeholpen het hof
maakt, den medeminnaar. En in de affec
tie voor den onhandigen jongen van haar
leeftijd, die haar een stuk halfzachte choco
lade ten offer brengt, valt zij ten slotte,
gelukkig maar voor haar, terug.
Het rake in deze schets is dc wisseling
tusschen romantiek en werkelijkheidszin
bij het jonge meisje. Het zijn alleen maar
do eerste blozingen der erotiek, die zich
hier vertooneh, maar die verhoeden niet,
dat ze, wanneer ze met haar jongen in een
taartjeswinkel vertoeft, en ze ziet den ver
heerlijkten viool held op een ietwat vieze
manier zijn consumtie verorberen, een
krilisch-realistischen afkeer krijgt van de
zen Siegfried, die heel normaal bij haar
leeftijd past.
Met deze schets kan een andere schets,
die „Confrontatie" heet, ten aanzien van de
psychische werking worden vergeloKen.
Hier zien wij weer het heel jonge meisje
aan den drempel van Liefdes Poort, bit
meisje krijgt een briefje van een jongen,
van Evert, die met haar wil wandelen en
botanisceren. De ziel van dit meisje is zoo
ongerept, dat noch de vroege gcblazeera-
heid van een vriendinnetje, dat van net
sexueele leven al meer weet dan goed voor
haar is, noch het standsvooroordeel van de
ouders, haar vermogen te bederven. Geheel
rein en ongedwongen ontwikkelt zich de
kalverliefde der heide kinderen, die eerst
in den loop van hun omgang de erotiek ont
dekken. Hoe sterk is deze schets! Hoe hand
haaft de kracht van een natuurlijke gesteld
heid zich tegen de onwaarachtigheid en
hot bederf der omgeving!
Mej. dc Josselin de Jong heeft het kinder
leven bestudeerd in verschillende schakee
ringen. Bij het dieper doordringen in haar
materie heeft zij hoe langer zoo sterker de
tegenstelling gevonden tusschen de huiche
larij der ouderen en de natuurlogica der
kinderen. De- tegenstelling heeft een iro
nisch effect in de schets, die ons de logeer
partij schildert van een volgens alle regelen
der theoretische paedagogiek opgevoeden
jongen hij een troep gewone, wilde natuur
lijke kinderen. „Wie dc kinderen opvoedt,
maakt zewreed", dat zou als motto bij deze
schets kunnen dienen. Want het effect der
paedagogiek in den geforceerd in huis ge
roepen kléinen gast leidt tot Wandaden als
het voedenytin dc hond met roode inkt^
waaraan het arme beest bijna zou zijn be
zweken.
Maai- naast het ironische Verschijnt ook
het tragische in dezen bundel. Wanneer
een kind in aanraking komt met het wan
staltige, het onnatuurlijke, dan reageert het
op twee manieren. Eerst tracht het dit
onnatuurlijke td ontkennen, er iets natuur
lijks van tc maken, liet op te nemen in zijn
eigen sfeer. Maar lukt dat niet, dan wordt
liet hang, dan ziet het de volmaakte wereld,
die het zich had voorgesteld in scherven,
vallen, en weet liet niet hoe het zich in dien
ongekenden chaos zal handhaven.
Dat geval doet zich voor in cle tweede
schels uit dezen bundel, die tot titel draagt:
„Bezoek". Het is het verhaal van een jon
gen, die een achterlijk broertje heeft, dat in
een idiotengesticht is opgenomen, en dat hij
zoo nu en clan bezoeken moet. De jongen
brengt zijn speelgoed mee, en wil gaan spe
len op de gewone manier, maar de idiote
broer begrijpt er niets van en gooit al zijn
goede bedoelingen in cle war. De jongen
wordt angstig, en als hij weg wil vluchten,
en de achterlijke broer met zijn ongetemde
lichaamskracht werpt zich op hem, dan
verweert hij zich zoo heftig, dat de achter
lijke broer een toeval krijgt.
De aansnellende pleegzuster bestraft het
gezonde kind, en koestert het zieke. En zij
is daarbij vertegenwoordigster van het dog
ma der meewarige tecderheid tegenover
misdeelden. Zij begrijpt alleen het uiterlijke
van het geval, en het ontgaat haar geheel
en al, dat voor het gezonde kind op het
moment der worsteling een wereld in puin
stort.
Een andere schets, waarin ons do wreede
teleurstelling wordt beschreven van de kin
deren eener gevierde actrice, die dc Moe
derweelde zoeken, welke hun door 't beroep
van dc Moeder onthouden wordt, is vooral
verdienstelijk om de tegenstelling tusschen
den jongen en het. meisje. Dc jongen be
vindt zich weerbarstig tegenover de ziels-
vermomming cn cle bewierooking der too-
neel-moeder; het kleine vrouwtje, is er niet
geheel afkeerig van' zich iétwat to koes
teren in Moeder's roem.
Ik koos maar enkele schetsen uit, om LT
het boek van Mej. de Josselin de Jong te ty
peeren. De lezer heeft er waarschijnlijk door
begrepen, dat de schrijfster geen nieuwe
literaire modes wil invoeren, geen pikante
verrassingen wil verwekken, maar consciën
tieus, precies, waarachtig zich wil toewijden
aan dc verdieping van het psvchologischc
gegeven in do literatuur. Och, waren er
meer als zij, het zou do wereld van het
boek zoo voel rustiger cn esscnticeler ma
ken!
Intusschen wordt mijn waardeoring
voor haar kindercreaties beschaduwd
door mijn bezwaren tegen haar ka
raktertechniek der ouderen. Ik vind de oude
run in dit boek al te zeer gechargeerd. Het
slimste werd die charge in de typeering
der actrice, in cle zooeven weergegeven no
velle. Maar overal is de schijnheiligheid en
het wikkend onverstand van de ouderen
te geaccentueerd om ons in staat te stellen,
cle psvchologie dier ouderen geheel te aan
vaarden.
Maar deze fout tast den grond eener op
rechte bewondering niet aan.
P. H. RITTER Jr.
