DE EEMLANDEü
Bezwaren tegen dienstplicht
4000
L. J. IUYCX ZOON
Dinsdag 19 Februari 1935
Onduidelijke gedragslijn
der regeering
Oude normen gehandhaafd?
GEVOLGEN VAN DEN
STORM
DE OPHEFFING DER
GOUDCLAUSULE
Een verrassend commentaar
MOEILIJKHEDEN IN DEN
SCHEEPSBOUW
Tel. 1788
Tel. 1788
DE PRINSES OP DE
FILM
GEHEIMZINNIGHEID
OVER DE UIVER.
EXEMPLAREN
TAXI TEL. 1830
Betrouwbare
onderneming
TEL. 1093 TAXI
op aradere pagima's
Laatste berichten
Eerste blad pag. 3
WEER VERWACHTING
5 uur 45 minuten
HET ADRES
voon uv/
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS 3 voor Amersfoort 2.10. per maand 1 0.75. per
week (mei gram verrekering legen ongelukken) I 0.177*
Binnenland franco per post per 3 maanden 13.-. Aftonderll)ke nummer» f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON 1NTERG JU
PRIJS DER ADVERTENTIEN vao 1regels f 1.05 met inbegrip van een bewijsnummef
m fCgCl meer f 0.25. Llefdadlghelds-advcrtentlën voor d#
helft van den prijs. Kleine Advertcntien „KEITJES" b!J vooruitbetaling 15 regcli
50 cent. elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f I.—. Bewijsnummer extra i 0.05
Commissie van voorlichting is
niet geslaagd een inzicht
in deze materie te
krijgen
VGRAYENHAGE, IS Februari. Gemeld
wordt, dat de commissie van voorlichting
inzake dc dienstweigeringswet zich tot den
minister van Defensie heeft gewend met een
adres, waarin zij verklaart, te hebben ge
tracht, op grond van de haar bekend go-
worden gevallen van erkenning cn afwijzing
van dc gewetensbezwaren van wie een be
roep op de wet hebben gedaan, zich een in-
zich te vormen omtrent de gedragslijn, door
de overheid bij de uitvoering van de dienst
weigeringswet gevolgd.
De commissie nloct bekennen, dat haar dit
niet is gelukt. De mogelijkheid erkennen
de, dat zonder ernstige gewetensbezwaren
een beroep op dc wet zou kunnen worden
gedaan, is de commissie tóch bij geen van de
meer dan vijf- cn twintig haar bekende ge
vallen, waarin dc minister of zijn ambts
voorganger afwijzend hoeft beschikt, tot hot
inzicht gekomen, dat het den desbetref feil
den personen aan den noodigen ernst ont
brak. Daar de minister en zijn ambtsvoorgan
ger de afwijzingen nooit hebben gemoti
veerd, tast dc commissie aangaande de oor
zaken ervan min of meer in het duister. Bij
een aantal gevallen van afwijzing in vroege
re jaren heeft dc commissie den indruk ge
kregen, dat de politieke opvattingen van wie
toepassing van de wet verzochten, aanlei
ding tot afwijzing waren geweest, hoewel
anderen, die soortgelijke politieke opvattin
gen koesterden, hun bezwaren wel erkend
zagen.
De commissie zou dan ook een
nict-crkenning van gewetensbezwa
ren in verband met dc politieke ge
zindheid van den bezwaarde onmo
gelijk als juist kunnen erkennen,
omdat ook bij personen van radica
le politieke opvattingen ernstige ge
wetensbezwaren tegen den krijgs
dienst herhaaldelijk voorkomen.
's Ministers ambtsvoorganger heeft eens
in dc Tweede Kamer verklaard, dat dc be
zwaren van een bepaalden persoon meer
van verstandclijken aard waren, dan gewe
tensbezwaren. Deze verklaring kan de com
missie niet als rechtmatigen grondslag voor
een afwijzing erkennen. Evenmin biedt zij
haai- een aanwijzing hij dc beoordeeling van
dc andere gevallen van afwijzing, omdat
daarbij \an bijzondere verstandelijkheid
geen sprake was.
Bij een aantal gevallen van afwijzing in
1934 is dor commissie, noch van bijzondere
verstandelijkheid noch van sterk uitgespro
ken radicale politieke beginselen of activi
teit gebleken.
Wel waren enkelen krachtig werkzaam
geweest in do vredesbeweging maar zij wa
ren daarbij geenszins buiten de grenzen van
het wettelijk-toelaatbare gegaan. Voor tal
van karakters behooren voorts zedelijke af
schuw van het oorlogsbedrijf cn krachtige
anti-oorlogsactic als vanzelf bijeen. Deelne
ming aan anti-oorlog-actie wijst naar de
mcening der commissie stellig allerminst op
de afwezigheid van gewetensbezwaren.
Bij anderen, wier gewetensbezwaren in
193i dc minister niet erkende, heeft de com
missie als mogelijke aanleiding tot die af
wijzing niet anders kunnen bespeuren, dan
dat zij niet dc volstrekte weerloosheid aan
hingen of hun bezwaren niet religieus moti
veerden.
Mocht inderdaad de grond voor af;
wijzing gelegen zijn in bijzondere ac
tiviteit op het gebied der vredesbe
weging, in niet volstrekte aanvaar
ding van de weerloosheid of in niel-
religieuze motiveering van de be
zwaren dan zou dc commissie hier
in een verandering van standpunt
bij den minister moeten zien, want
vorige jaren werd niet op dergelijke
gronden afgewezen.
In de incmorie van antwoord aan dc Twee
de Kamer betreffende dc Defensiebcgrooting
ontkent de minister juist zulk ccn verandc-
HERZIENING VAN DEN WETTE-
LIJKEN TIJD.
[Volgens dc Maasbode heeft de Minister
van Binnenlandschc Zaken bepaald, dat,
indien het wetsontwerp tot herziening van
den wcltelijkcn tijd door dc Eerste Kamer
tnocht worden aangenomen, het om tech-
hische redenen niettemin onmogelijk zal
zijn die nieuwe tlfdfcgeling nog dit jaar
in werking tc doen treden.
DE MINISTERSVACATURE AAN
WATERSTAAT
Naar dc Maasbode vernoemt, zou. ir. H.
W. Sebbelee, directeur van dc Geldersche
Tramweg Mij., te Doetinchem. aangezocht
zijn voor de functie van Minister van Wa
terstaat.
Dezer dagen zou dc minister-president
met den lieer Sebbelee hebben geconfe
reerd
ring in gedragslijn. De commissie moet dan
ook aannemen, dat de haar bekende afwij
zingen in 1934 berusten op vergissingen. Zul
ke vergissingen zijn ook in vorige jaren
voorgekomen cn door den minister en zijn
ambtsvoorganger na hernieuwd verhoor op
het departement hersteld.
De commissie dringt er daarom bij den mi
nister met klem op aan, een bepaald ver
zoek om hernieuwd verhoor in te willigen
evenals soortgelijke verzoeken, welke hem
van andere afgewezenen mochten bereiken.
Het huidige standpunt
Voorts dringt de commissie erop aan, dat
de minister zal verklaren, welke gronden
naar liet oordeel der regeering voor afwij
zing van een beroep op de, door do grondwet
gewaarborgde, rechten van de gewetensbe
zwaarden kunnen bestaan.
Zij vertrouwt, dat de minister het in het
verleden gehuldigde standpunt zal handha
ven, dat als grond voor afwijzing onder meer
niet kan gelden:
a. het toegedaan zijn van een bepaalde
politieke overtuiging;
b. het actief deelnemen aan acties tot
versterking van de vredesgezindheid;
c. het erkennen van liet recht van per
soonlijke noodweer cn het optreden der
politie;
d. het nict-rcligieuze, maar uitsluitend
zedelijkc-humanistische motiveeren van
de desbetreffende gewetensbezwaren.
Als aanwijzing, dat dit standpunt vroeger
inderdaad gehuldigd werd, voegt dc commis
sie als bijlage bij haar adres afschriften van
stukken uit haar archief. Een andere bijlage
vormen eenigc gegevens betreffende enkelen
dor in 1931 afgewezenen, waaruit naar haar
mcening de vermoedelijke onjuistheid der
afwijzingen blijkt.
Ds. Fr. Kuiper, voorzitter, cn mr. C. Ent
hoven, secretaris der commissie van voor
lichting inzake de dienstweigeringswet heb
ben het adres onderteekend.
Groote schade aan de
Noordzeekust
HAMELN, IS Febr. In het district I-Ia-
meln is door hel stormweer grooto schade
aangericht. Overal werden deelcn van de
lichtleidingen door omwaaiende boomen
vernield. Het station te Coppenbrügge
heeft zwaar geleden; de goederenloods is
incengewaaid. Het zware dak werd 20 tot
30 Meter ver weggesleurd. Op een helling
werden honderden dpnnenboomen ontwor
teld. Uit Bad Pyrmont wordt gemeld, dat
daar het dak van een ladderfabriek voor
het grootste deel is weggeslagen.
BREMERHAVEN, IS Fcbr. De orkaan
achtige storm heoft in het gebied van den
Bcncdcn-Wezer cn in Oldenburg heftig
huisgehouden. In den Wczermond werden
de daar liggende schepen in gevaar ge
bracht door de buitengewoon hoogc golven.
Ilct stoomschip General von Steuben van
de Nordlloyd kon eerst Zondagsmorgens
uitvaren. In cn buiten de stad hadden tal
rijke overstroomingen plaats. De postkabel
tusschén Bremerhaven en Nordenham werd
door een windvlaag vernield.
In Oldenburg is het water zeer gestegen.
Dc Huntedijk werd overstroomd, waarna
een gat van 30 Meter breedte ontstond, zoo
dat een groot gebied achter den dijk on
der water kwam te staan. Ook op vijf of
zes andere plaatsen is dc dijk doorgebro
ken. Het gebied bij Apen cn Augustfchn
vormt een groote watervlakte.
Strijdig met de grondwet voor
zoover betreft dc verplich=
tingen der regecring
WASHINGTON, IS Februari. (Reuter.)
Het Hooggerechtshof heeft heden uitspraak
gedaan in de' goudclausulc-kwestie.
Het gerechtshof besliste, dat de opheffing
van de goudclausulc in strijd is met dc
grondwet voor zoo ver het verplichtingen
betrof van de Amcrikaansche regecring,
doch toelaatbaar is ten opzichte van par
ticuliere verplichtingen.
Dit botcckent dus, dat particuliere onder
nemingen hun papieren waarin dc goud-
clausulo is opgenomen kunnen aflossen in
papieren dollars, terwijl de regecring dc
papieren, waarin de goudclausule opgeno
men is zal moeten aflossen met betaling
van één dollar 69 dollarcents papier voor
eiken dollar, interest en kapitaal, die afge
lost moet worden.
Reuter meldt nader:
Ofschoon het Hooggerechtshof besloten
heeft, dat dc regeering den dienst harer
eigen papieren rnop-t \erzorgcn in goud of
in de tegenwaarde daarvan in godevalori-
secrde dollars, heeft een andere uitspraak
van het Hof tot gevolg, dat hot Hoogge
rechtshof geen enkele, jurisdictie heeft in
dit geval, hetgeen wordt geïnterpreteerd als
te bcleekcnen, dat het onmogelijk zou zijn
voor de houders van federale papieren be
taling tc verkrijgen op goudbasis. Dit belet
klaarblijkelijk de houders dezer papieren
processen te beginnen ter verkrijging van
betaling op goudbasis.
Ilct Hooggerechtshof heeft beslist, dat dc
actie der regcering bij het verminderen van
dc waarde van den dollar ongrondwettig
was, doch heeft tevens verklaard, dat de
houders van certificaten of bonds geen en
kele schade hadden geleden en dat dienten
gevolge geen geld behoeft te worden betaald
als premie in verband met dc beslissing
van het Hof.
In een commentaar op dc beslissing van.
het Hooggerechtshof verklaarde de voorzit
ter van de juridische commissie, van het
Huis van Afgevaardigden: ,»Ales gaat goed,
de groote moeilijkheid was, gelegen in het
geval der particuliere papieren. Wij kun
nen do federale aangelegenheid door weG
góvende maatregelen behandelen, zonder
een cent te betalen.
De regeering heeft intussch.cn besloten,
dat geen enkele wetgevende maatregel
noodig is met betrekking tot de uitspraak
van liet Hooggerechtshof inzake dc goud
clausule. Deze uitspraak vormt practisch
een volledige overwinning voor de regecring
en is met een meerderheid aangenomen van
5 legen 4 stemmen.
OVERNAME VAN DE K.N.I.L.M. DOOR DS
K.P.M.?
BATAVIA, IS Fcbr. (Ancta.) Naar ile
Java-Bode mededeelt, koestert dc Koninklij
ke Paketvaart-Maatschappij plannen om liet
gcheelc bedrijf van de K.N.I.L.M. door aan
koop van de aandeden, over te nemen.
Reeds eerder wendde dc K.P.M. zich tot
dc regeering met een betoog over dc wen-
sohelijkheid voor samenwerking tusschcn
K.P.M. en K.N.I.L.M.
HOLLANDINDIE IN VIJFENEENHALVE
DAG
BANDOENG, IS Fcbr. (Ancta.) Het
A.I.D. De Prcangerbodc verneemt, dat de
zomerdienst van de. K.L.M. voor dc route
Holland—Indië, welke 9 Mei a.s. ingaat,
uitgaat van een reisduur van ö'/i dag.
Aneta-Holland verneemt dienaangaande
dat deze bekorting inderdaad in een verge
vorderd stadium van voorbereiding is, doch
nog niet geheel is vastgesteld.
Ingrijpende financieele maats
regelen bij de werf van
P. Smit Jr.
ROTTERDAM, IS Fcbr. De vergadering
van aandeelhouders in de N.V. Machinefa
briek en Scheepswerf P. Smit Jr. alhier
heeft besloten tot halveering van het kapi
taal. Vervolgens is een vergadering gehou
den van 6 %-obligatiehouders ter behande
ling van een reorganisatievoorstel, waarbij
wordt aangeboden elke obligatie van 1000
nominaal te con verteeren in ƒ200 in contan
ten, benevens een 5 inkomsten-obligatie a
250 nominaal, terwijl voor hen, die zulks
verkiezen, deze inkomsten-obligatie tegelij
kertijd zal worden afgekocht voor 50 con
tanten. Desgcwênscht kunnen obligaties
worden ingeruild tegen inkóïustcnobligatks
voor het volle bedrag van 1000. Het be
staande hypotheekrecht kond. te.vervallen.
Ter vergadering waren tegenwoordig vijf
tien obligatiehouders, vertegenwoordigende
672,000 aan obligaties. Van de leening staat
nog een bedrag van /1,41S,000 uit.
Nadat dc voorzitter van de N.V. Ned. Ad
ministratie- cn Trustkantoor, welke dc. ver
gadering bijeengeroepen had, een toelich
ting op het voorstel had gegeven, heeft ir.
B. Gil jam, directeur van P. Smit Jr. een
verklaring afgelegd, waarin een beeld ge-
geyen werd van dc moeilijkheden, waarin
liet bedrijf op liet oogenblik verkeert. Reeds
in December 1932 hebben de obligatiehou-
ders goedgevonden dc rentebetaling drie ia-
reji te verschuiven. Dc toestand in den
scheepsbouw is .sedert dien niet verbeterd.
Daarbij is het .gebleken, dat de reeders hui
verig zijn om aan P. Smit Jr. offerte te vra
gen voor, nieuw te bouwen schepen, daar,
mocht de opdracht verstrekt worden, de
reeder de, kans loopt, dat. dc werf, geduren
de dep bouw van het schip door maatrege
len van obligatiehouders in moeilijkheden
geraakt. Zij mijden daarom liever het risico,
dat hun schip niet zou kunnen worden af
gebouwd. Voor de werf is het onder deze
omstandigheden noodzakelijk zoo spoedig
mogelijk tp komen tot een afdoende regeling
met obligatiehouders.
De algemeenc toestand is nog zoo on
doorzichtig, dat niet tc voorspellen valt of
er binnenkort een opleving in dc scheep
vaart zal plaats hebben. Aan de N.V. ont
breken thans de middelen om het bedrijf
voort te zetten. Er zijn echter personen, die
deze middelen willen verstrekken, in bet
belang van liet bedrijf, zoowel als in die van
de stad Rotterdam. Zij zijn daartoe bereid
als zc ccn eerste hypotheek op de onroeren
de goederen, gereedschappen, machines enz.
verkrijgen cn bovendien dc zekerheid heb
ben, dat geen vaste lasten meer op liet be
drijf drukken. Zij verstrekken de middelen,
noodig voor do obligatiehouders, die con
tanten wenschen tc ontvangen, benevens die
voor de voortzetting van liet bedrijf. Hoe
lang dit zal zijn is niet vooruit te bepalen,
omdat alles van den verderen gang van za
ken afhangt. Dc prijzen, welke momenteel
in dën scheepsbouw zijn te behalen, zijn
zeer slecht, maar dc directeur meent te mo
gen hopen, op grond van dc groote bestel
lingen, welke den laatsten tijd zijn gedaan,
dat hierin een verbetering zal'intreden.
De vergadering heeft de reorganisatievoor
stellen aangenomen met 670 tegen 2 stem
men.
Binnen- en
buitenland
C ct. per K.b".
Vraagt prijs van onze 6 a 7 pers. wagens.
Passagiers verzekerd.
Vasto standplaats naast het Tramstation.
Kantoor: Leusderwcg 212.
Gala^avond in Krasnapolsky
tc Amsterdam
AMSTERDAM, IS Februari. Ten bale
van liet Nederlandschc Roodc Kruis en
het Oranje-Nassau Oord is vanavond in dc
groote zaal van Krasnapolsky een gala
filmavond gehouden, waarop dc film „Onze
Prinses" is vertoond.
Dc zaai was goeddeels gevuld, toen het
koor van de R.K. Oratoriumvcrceniging, on
der leiding van Theo v. d. Bijl, liet Wilhel
mus ten gchoorc bracht.
Namens het comité sprak vervolgens cis.
A. Klinkenberg J.Azp. een kort welkomst
woord, waarin hij vol eerbied gewaagde
van wat Z.K.H. Prins Hendrik cn II.K.JL
Koningin Emma o.a. voor het Roodc Kruis
en Oranje-Nassau-oord hebben gedaan,
werk dat thans door onze Prinses wordt
voortgezet.
Mevrouw Thóolcn—van Hoogcnhuyze, aan
den vleugel begeleid door Theo v. d. Bijl,
zong hierop het „slaaplicdjcn veur 't Prin-
scsken" (woorden van Scllv dc Jong).
Nadat liet koor nog ccn tweetal liederen
bad uitgevoerd traden leden van „Het Ne-
derlandsch Ballet", directrice Lily Green, op.
Na dc pauze werd dc boeiende cn uitste
kend samengestelde film „Onze Prinses"
vertoond, dc eerste filmbiografie van
H.K.II. Prinses Juliana. In den loop der ja
ren heeft onze Prinses talloozc nationale
gebeurtenissen bijgewoond, waardoor het
toch reeds uitgebreide filmmateriaal, dat
bij genoemde gebeurtenissen kon worden
vervaardigd, steeds werd aangevuld.
Van dit materiaal, dat door de N.V. Pro-
filti Filmfabriek te Den Haag, werd opgeno
men en door de H A.V.O.-film vvercl aange
vuld. is deze biografie onzer Prinses samen
gesteld.
De film opent met een serie buitengewone
opnamen van H.K.II. Prinses Juliana, zoo
als het Nederlandsche volk Haar zag in
Haar eerste levensjaren, kiekjes uit de oude
doos, die aan het meerondeel van het pu
bliek nog onbekend zijn. Dan vergezellen
wij Prinses Juliana op de vroege tochten
door ons land, waarop in chronologische
volgorde alle belangrijke gebeurtenissen uit
Haar leven volgen, gebeurtenissen helaas
n»et alleen uit vreugdevolle dagen, maar
ook uit de droevige, donkere tijden, die
een ieder nog versch in het geheugen lig
gen.
Dc film had dc onverdeelde belangstel
ling van het talrijke, publiek.
Publicatie van het rapport
van den Rijks=rapportcur
gevraagd
Het Tweede Kamerlid de heer Boon, heeft
den Minister van Waterstaat a. i. dc vol
gende vragen gesteld:
I. Is de Minister niet van niéctiing, dat
de zonderlinge geruchten omtrent het droe
vig ongeluk van dc „Uiver" waarin rle
geheelc natie heeft gedeeld, welke eerst in
tal van kringen in het binnenland de ron
de deden cn die daarna in de buitcnland-
sche pers werden gepubliceerd, bet best
weerlegd kunnen worden door onmiddel
lijke publicatie van het rapport van den
Rijks-invlieger van toestellen Dr. Ir. TI. J.
van der Maas, die door het Departement
van Waterstaat werd uitgezonden om een
onderzoek ter plaatse in te stellen, welke
publicatie dan later gevolgd dient te wor
den door openbaarmaking van het verslag
uit tc brengen door dc bijzondere commis
sie belast met dc bestudccring van het rap
port-Van der Maas?
II Is de. Minister niet van mcening, dat
geheimzinnigheid in dezen allerminst in
het belang van dc Ncderlandscht Lucht
vaart kan ziin?
DE REGEERINGSGEMOEIENIS MET DE
SUIKERINDUSTRIE
BATAVIA, IS Febr. (Aneta). De P»c-
gecringsgemachtigde voor Economische za
ken decide in den Volksraad mode, dat hel
huidig suiker-productieapparaat, thans 3
milliocn tons groot, tot ongeveer 50% moet
teruggebracht worden met, een reserve voor
cventueele situatie-wijziging 1)^ Regee,;
zal dc aanplant in dc jaren 1938 tot 193S
bepalen op grond Aan de afzotcijfers. De
centrale verkoopsorganisatie dient te blij
ven bestaan. De aanplant voor 1935 is voor-
loopig bepaald op 455.000 tons.
ONTSLAG UIT 'S LANDS DIENST
BUITENZORG. 18 Fcbr. (Ancta.) Met
ingang van 23 Mei a.s. is op verzoek eer
vol uit 's lands dienst ontslagen luitenant-
kolonel R. Posthumus,' onder lockcnncning
van den tiiulaircn rang van kolonel.
DIT BLAD HEEFT EEN DAGELJJKSCHB
GECONTROLEERDE OPLAAG VAN
Naar buiten
fo. 6 ct per K.WI.
Standplaats
Stationsplein
Hotel ,,Monopole
BINNENLAND
Uitspraak van den Iloogcn Raad inzake
het N.S.B.--insigne.
(Tweede Blad, pag. 2.)
Mariniersdéfiló voor do Koningin.
(Tweede Blad, pag. 2.)
Dc spelling Marchant.
(Tweede Blad, pag. 3).
STADSNIEUWS
Het zilveren jubileum van Ds. de Jongh.
(Tweede Blad, pag. 1.)
Doodclijk motor-ongeluk.
(Tweede Blad, pag. 1)
Vergadering van „Oost en West."
(Tweede Blad, pag. 1.)
Vergadering van Handel cn Nijverheid.
(Tweede Blad, pag. 1).
EE=
Medegedeeld door liet K N.M.I. tc
Dc Bilt.
Matige tot krachtige later tijdelijk
afnemende Z. tot W, wind, betrokken
tot zwaar bewolkt met tijdelijk op
klaring waarschijnlijk regenbuien,
weinig verandering in temperatuur.
LANGESTRAAT 49-51 - TELEFOON 190
Een geheel nieuwe collectie
MODERNE WOLLEN
JAPONSTOFFEN
DOODELIJK ONGELUK BIJ TOONEEL-
VOORSTELLING
WEEN EN, 18 Febr. Bij ccn toonccl-
voorstelling door een vereeniging tc St. Ma-
rein in Stiermarken is een merkwaardig
ongeval voorgekomen. Opgevoerd werd het
stuk „Andreas Ilofei". Een der medewer
kenden, dc :26-jarige Josef Zach, moest
daarbij achter de coulissen eenigc revolver-
scholen lossen. Ilij schoot daartoe niet
scherp op een groot stuk hout. Een onder
deel van een seconde na liet weerklinken
der schoten boorden dc toeschouwers ccn
kreet cn het bleek, dat een der schoten van
het hout was tcruggcsluit en Zacli in dc
I orst was gedrongen. Ilij was op slag dood.
