GRATIS
AMERSFOORTSCH -DAGBLAD'
AMERSFOORTSCH DAGBLAD"
HANDELSCREDIETEN
Vrijdag 22 Maart 1935
33e Jaargang No. 224
KOOS VORRINK SPREEKT
IN DE MARKTHAL
Critiek op Colijn en Mussert
GEEFT
OF»
U THANS
ALS
KWARTAAL-ABONNE
DAN ONTVANGT U DE
IN MAART VERSCHIJ
NENDE NUMMERSVAN
HET
VERGADERING VAN
DE A.B. v. L.O.
VREEMDELINGENVERKEER
KANTONGERECHT
TELEFOON 304 en 637 - POSTREKENING 28860
NV j:. C [MIDDENSTANDS- BANKy0^
5555 AMERSFOORT EN OMSTREKEN
AMERSFOORT directie: a. a martens
DE RAADSVERKIEZINGEN
Reclasseeringsvereeniging
DIERENLEVEN IN ONS
AQUARIUM
VROUWENHEDEN EN
VROUWENTOEKOMST
f „Men moet naar vergrooting en
niet naar verzwakking van
de koopkracht"
In de Markthal, welke tot de laatste plaats
toe bezet was, had gisteravond de verkie
zingsvergadering plaats van de S.D.A.P.,
waarin als spreker optrad de partij-voorzit
ter, de heer Koos Yorrink.
De heer Van Wijngaarden, die deze
vcigadering leidde, hield een inleiding, waar
in hij liet doel nader uiteenzette en wees op
de moeilijke tijden voor de arbeidersklasse
en breede lagen onzer samenleving, welke
men niet daaitoe rekent. Hoewel het thans
voor iedere regcering moeilijk zal zijn, kan
spreker's partij de politiek onzer huidige re
geering, welke maar steeds op aanpassing
aandringt, niet aanvaarden. Vervolgens wees
hij op de toekomst van de nieuwe partijen de
K.S.B. en de R.S.A.P., beide groote concur
renten. Met nadruk wees hij erop, dat de
S.D.A.P. als een stevige rots te midden van
de stormen moet blijven standhouden.
Dc heer Koos Vorrink wees er aller
eerst op, dat wij ons rekenschap hebben te
geven hoe wij de vrijheidsgedachte tot een
zegevierende idee moeten maken en hoe wij
de ontstellend toenemende werkloosheid moe
ten stuiten en verminderen. Dc sociaal-de
mocratie heeft daarom géén oplossing gevon
den, welke zij vandaag of gisteren heeft ont
dekt; Mussert neemt als oorzaak het demo-
liberale stelsel, waaronder 54 politieke par
tijen in het leven zijn gekomen. Dat is ech
ter niet de oorzaak van de werkloosheid,
want in Engeland, waar veel minder partij
en zijn, zijn minstens evenveel werkloozen.
Dat is geen politieke voorlichting van den
heer Mussert, die vergeet, dat in Italië, waar
één, of volgens spreker géén politieke partij
is, liet aantal werkloozen sinds het optreden
van Mussolini is gestegen, evenals in
Duitschland, waar óók geen demo-liberaal
stelsel is.
De wereldcrisis heerscht en deze vindt
haar oorsprong in het kapitalistische winst-
piincipc. In dc huidige crisis is een element,
dat wij ons zeer goed moeten realisceren: wij
zitten in dc ellende omdat we te knap zijn,
wij zijn zoo arm omdat we zoo rijk zijn;
spreker wees in dit verband op de wonderen
der techniek, op de rationalisatie, welke de
inensciihcid niet tot een zegen, doch tot een
vloek zijn geworden. Het moet gezocht wor
den in de grondslagen onzer maatschappij,
in de onzedelijkheid van het kapitalistische
stelsel, welke liet mogelijk maakt, dat in het
eene werelddeel datgene wordt vernietigd,
waar elders naar gesnakt wordt.
De lieer Vorrink kwam voorts tot het
ethisch en ecoilomisch levensminimum, dat
door minister'Slotemaker de Bruine wordt
onderscheiden, doch waarvan spreker vraagt
waarin het verschil tusschen deze twee mi
nima is gelegen.
Vermoedelijk bedoelt de minister het bij-
hel woord: „De mensch zal \an brood alleen
niet leven". Het economisch minimum is
voor velen reeds overschreden, getuige het
icit, dat hij velen reeds ondervoeding wordt
geconstateerd. Wat moet er dan wel niet
gebeul d zijn, eer liet zóó ver is, dat kinderen
ondervoed naar school gaan! Onze regeering
wil naar verlaging van productiekosten, d.
■w.z. naar loonsverlaging en verlaging van
stcunnormen, afbraak van onderwijs en so
ciale maatregelen. Dit leidt tot de meest vol
strekte vernietiging van de koopkracht,
waaronder ook dc middenstand en de boe
renstand lijdt. Als dc arbeider weer geld
heeft om te kunnen bestéden, zal bet den
middenstand ook weer beter gaan. Ook on-
cier de intellectueelen is groote. nood, getuige
het feit, dat afgestudeerde ingenieurs als
trambestuurder dienst doen.
Spreker verwacht van een dictatuur van
liet proletariaat geen heil, aangezien dit een
macht is van de sterkeren over de zwak
ken. Wij leven hier niet in Rusland, waar
4 gezinnen in 1 kamer leven!
Dictatuur van het proletariaat beteckent
volgens spreker burgeroorlog, waarbij arbei
ders schieten op arbeiders, daar wij in ons
land ook met. katholieke en christelijke ar
beiders hebben te maken. De heer Mussert,
dien hij de aanvoerder van de kwakzalvers
van rechts noemde, wil de oplossing brengen
door den corporatieven staat, doch deze weet
zelf niet wat dat is. Zij, die zeggen genoeg
te krijgen van koning kiezer, doen thans zélf
mee aan de verkiezingen. Mussert spreekt
niet over koningin en prinses, wil het volk
weer terugbrengen naar vroeger, toen 12 en
meer uren per dag gewerkt werd. Daarom
waarschuwde spreker ervoor om toch voor
al niet in den strop te loopen, die door de
nationaal-sócialisten wordt voorgehouden.
De menschcn behoeven volgens spreker hij
hen niet meer te denken, zij leven een
monseh-onwaardig bestaan.
De lieer Vorrink wees voorts op den toe
stand in de Scandinavische landen, waar
men niet dc politick van vermindering doch
van vermeerdering der koopkracht toepast,
een .constructieve we'vaartspolitiek. Dc koop
kracht wordt vanzelf weer opgewekt als er
gezorgd wordt, dat er tegen redelijke loo-
Gisteravond gehouden in
Lunchroom „Princess"
In lunchroom Princess hield de A. B. v.
L. O. de jaarlijksche algemeene vergade
ring onder voorzitterschap van den heer
J. J. v. d. Linde, vice-president.
De notulen der vorige algemeene verga
dering werden goedgekeurd, nadat de voor
zitter den heer W. Jansen dank had ge
bracht als compctitieleider van de hand
en grensbalcompetitie. Voorts bracht spre
ker dank aan den secretaris-penningmees
ter den heer W. C. Oosterman voor zijn
veelomvattenden arbeid.
Ook den administrateur den heer v. d.
Vlugt werd dank gebracht.
Het jaarverslag van den secretaris werd
goedgekeurd. We verwijzen onze lezers
naar dit reeds door ons gepubliceerde ver
slag. Het jaarverslag van den penning
meester sloot met een batig saldo van
634.06 bij. een totaal Uitgaven van
5014.85. Het saldo van de rekening 1933
bedroeg 626.70. De begrooting voor 1935
wijst een eindcijfer aan van 4549.— De
heer van Kempen, voorzitter der Techni
sche Commissie, reikte daarna de prijzen
uit van de hand- en grcnsbal-competities.
De heer Nieuborg dankte namens de vcr-
eeniging en do scheidsrechters den heer
Jansen als competitie-leider.
De commissie tot nazien der rekening
bracht bij monde van den heer van Tellin
gen verslag uit en stelde voor den pen
ningmeester onder dankzegging te dechar-
gceren. Tot bestuursleden werden bij ac
clamatie herkozen de heeren Oosterman,
Baakc en Fliek.
In de exploitatiecommissie Birkhoven
werden «herkozen de heeren W. J. Rijkcns,
C. Ruitenberg, W. C. Oosterman, J. W.
Floor en D. C. v. Kempen. Wellicht zal
de gemeente binnenkort zelf de exploita
tie ter hand nemen. Aan de commissie
werd op voorstel van het bestuur toege
voegd de heeren C. Brits on een bestuurs
lid van Quick en de A.M.H.C.
Tot leden der Technische Commissie
werden gekozen de heeren v. Kempen,
J. J. v. d. Lindeil, P. Kortland, W. Jansen,
IC. Bekker, Nieuborg. v. Dalen, Valkenhoef,
v. d. Berg on van Maurik.
In de kascommissie werden gekozen 'de
heeren van Tellingen en Mosterd. Daarna
werd de vergadering gesloten onder dank
zegging voor dc prettige besprekingen.
Jaarverslag over 1934
Wij ontvingen het jaarverslag van de
Vereeniging tot Bevordering van hot Vreem
delingen Verkeer alhier. Wij ontlcenen hier
aan het volgende:
Het afgeloopen jaar bracht een stijging
van het .ledental van 548 tot 556, doch het
contributiebedrag bleef gelijk aan dat van
het vorig jaar: 1675.50.
Een verheugend verschijnsel is echter,
dat sedert do oprichtingen in 1S98 do ver-
ceniging nog nooit zooveel leden telde als
in 1934 en dc contributie was tenslotte
slechts 33,50 lager dan in liet recordjaar
1932.
Dank werd gebracht aan dc gemeente
voor de verleende subsidie van 1500.
n het afgeloopen jaar werden 57S6 aan
gelegenheden behandeld tegen 4649 in bet
vorig jaar; hieronder waren 4963 verzoeken
om inlichtingen tegen 3882 in het vorig
jaar. Door het Amcrsfoorlsch Dagblad werd
op zeer loffelijke wijze, medewerking ver
leend, o.a. door het periodiek doen ver
schijnen van een speciaal blad, gewijd aan
het vreemdelingenverkeer.
Het verslag besluit mot een beroep op de
leden om de vereeniging krachtdadig 1o
steunen en het ledental te doen stijgen. Zij
tenslotte nog vermeld, dat het reisbureau-
agentschap in het Verkeersbureau een to
taal ontvangst boekte van 27.358.tegen
14.654 in het vorig jaar.
Zooals reeds eerder gemeld is, zal de al
gemeene vergadering dit jaar gehoudon
worden op Donderdag 28 Maart a.s. in ho
tel Monopole.
AMERSFOORTSCHE RADIOCENTRALE
Morgen geeft de Amersfoortsche Radio-
Centrale, naast de programma's der beide
Hollandsche zenders, die der volgende hui-
tenlandsche zendstations door:
10.10—2.20 Hamburg.
2.204.35 Droitwich.
4.355.20 Leipzig.
5.20—7.50 Brussel, Fransch.
7.5010.20 Deu tsch 1 andsend er.
10.2012.20 Droitwich.
non gewerkt wordt; daèr gaat alles om! Die
gedachte wint ook meer en meer veld bij
katholieken en christelijkcn. De politiek van
de regeering Colijn bereikt juist het tegen
overgestelde. Men moet den wil tot een an
dere constructieve politiek toonen bij de a.s.
verkiezingen, daardoor zal dit aan de regee
ring duidelijk worden wat het volk wil. De
heer Vorrink vestigde er met nadruk de aan
dacht op, dat de S.D.A.P. een eenheidsfront
wil van alle door het kapitalisme verdruk
ten. Hij wekte allen op om pal te staan voor
het roodc vaandel en den mensch den weg
te wijzen naar het licht, naar een mensch-
waardig bestaan. Deze verkiezingen zullen
laten zien hoe de kiezers denken over de
politiek van Colijn. daarom ook zijn zij zoo
belangrijk. Wanneer deze verkiezingen de
democratie de overwinning brengen, volgt
de opmarsch naar het internationale werk,
naar hot verspreiden der democratie, daar
waar zij niet is of dreigt ten onder te gaan.
Spreker wees hier met nadruk on, daar het
begin van dit groote werk is gelegen in de
campagne voor de komende oogenschijnliik
onbelangrijke verkiezingen. Men vergete niet.
dat de vrijheid, de waardigheid op het spel
staan.
Aan deze bijeenkomst werd medegewerkt
door de Stem des Volks, de muziek vereeni
ging H. J. Hegeraat en Kunst na Arbeid.
De vergadering werd geopend met het zin
gen van de Internationale en gesloten met
de Socialistenmarsch.
Van de gelegenheid tot debat werd door
geen der aanwezigen gebruik gemaakt.
Verschillende kleine zaken doch
weinig belangrijks
Vou' het kantongerecht alhier kwam gis
termorgen in behandeling dc aanrijding,
die indertijd plaats vond op het kruispunt
Laan 1914Utrechtscheweg.
De automobilist, die dc aanrijding zou
hebben veroorzaakt, weet dit aan eenigc
oiiueKendneLÜ met de wegen aldaar, ais-
mede aan de groote plas water ter plaatse,
waardoor zijn remmen niet voldoende zou
den gefunctionneerd hébben. Beide getui
gen echter meenden dat hij den bocht te
snel genomen had, zonder te letten op het
verkeer, dat van rechts komt.
Het O.M. bleek deze mccuing ook tc dee-
len en eischto 30.subsidiair 10 dagen.
Pleiter, Mr. E. C. Goudsniit uit Amster
dam, zocht de disculpalie van zijn cliënt in
dc groote moeilijkheid, welke die plas daar
opgeleverd had en concludeerde tot vrij
spraak.
Uitspraak over 8 dagen.
Verblindend licht door
bermlamp
Ja, dat vond de automobilist toch wel
wat vreemd. Hij reed op den weg Amers
foortApeldoorn en zag in de verte plotse
ling vele lichten. In dc meening dat er iets
gebeurd was, reed hij daarheen met slechts
zijn stadslichten cn een groote bermlamp
aan. Toen hij ter plaatse gekomen was, zei-
de men hein, dat hij met verblindend licht
gereden had en aldus de oorzaak van een
aanrijding was geweest. Hoe kon nu die
bermlamp verblinden, terwijl hij op don
berm gericht was. Maar dat was het 'in nu
juist! Verschillende getuigen verklaarden,
dat die niet scheef stond, maar recht op
het tegemoetkomend verkeer.
Dat vond liet O.M. voldoende en eischic
f 20 subsidiair 8 dagen, tevens toewijzing
van de civiele vordering ten bedrage van
33.05. Ook hier volgt de uitspraak volgen
de week.
De passagierende zeeman
Onze zeeman uit Ylissingen was pas met
zijn schip de haven binnengcloopen en tja,
toen iiad hij wat te veel gebruikt. Ten min
ste dat hadden ze hem gezegd, hij zelf kon
het niet gclooven! Ja, hij was op de Hol
landsche Lloyd geweest, maar daar was hij,
evenals zoovelen, ook ontslagen.
Eisch: 10 subsidiair 4 dagen, uitspraak
6 subsidiair 3 dagen.
Diversen
Tegen een chauffeur, die in Baarn zijn
„vrachie" tc snel had vervoerd werd 12.
subsidiair 6 dagen geëiScht. Uitspraak 6
subsidiair 3 dagen.
Een machinist, die onder Barneveld een
tweetal „schoone dëernkes" pardoes niet
zijn auto aangereden had, maar. het dient
gezegd, dc dametjes vorder, in alle opzich
ten „tegemoet gekomen" was. hoorde zich
veroordeelen tot f 20.-^subsidiair 8 dagen.
'De cisCli' was dubbel zoo "/Avuar!
De aanrijding op. 6 Februari op de Prins
Frederiklaan tusschen een luxe auto en een
auto, waarmede dc zusters geregeld naar
school gebracht worden, werd ter behande
ling nog ccn week aangehouden, om meer
dere getuigen tc kunnen hooren.
MARKTBERICHT
22 Maart
Ilocnderöicren 1.802.40, eendeneieren
1.75—2 per 100 stuks; hooi boter 1.65 jier
K.G.; kippen 0.70—0.90, hanen 0.75—1,
wilde konijnen 0.401, jonge tamme een
den 0.450.50 per stuk; tamme duiven
0.20—0.30 per paar; zeugen drachtige
90100, biggen li18, zeugen guste
50—60 per stuk.
Aangevoerd waren, ongeveer: 370.000 stuks
hoendereieren, 1700 stuks eendeneieren, 20
K.G., hooibolcr, 2 zeugen drachtige, 240 big
gen, 2 zeugen guste.
Dc Candidatcnlijst der
S.D.A.P.
Door dc S. D. A. P. zullen bij dc komen
de raadsverkiezingen dc volgende candida-
ten worden gesteld: 1. B. Noordewier, 2. J.
W. Polder, 3. H. Frcmouw, 4. II. G. Hus-
lage, 5. mevr. S. Brussen-IIemmcnga, 6. II.
Smit, 7. II. Kroon. 8. G. v. Uitcrt. Deze
candidaten worden in alle drie kiesdistric
ten gesteld.
Vervolgens luidt deze candidaalstclling
in district I: 9. A. A. Meijer, 10. II. Bijlsma,
11. II. Bosrna, 12. W. Dcrmisson; in district
II: 9. J. K. Buitcman, 10. O. dc Groot, 11.
Gcclmuiden, 12. II. Grootbuis; in district
III: 9. I). J. Rekke, 10. M. v. Kampen, 11.
mevr. G. v. d. Veer Zoodjes, 12. W. S. du
Pree.
Mr. E. H. Bergsma als voorzitter
opgevolgd door Mr. \V. J. B.
Vcrsfclt
Gisteravond bad in het Gebouw der Gcl-
dcrsche Credietvereeniging alhier de alge
meene vergadering plaats van dc Rcclas-
seeringsvereeniging voor Amersfoort cn
Omstreken
Na een inleidend woord van den voor
zitter, Mr. E. H. Bergsma, bracht de secre
taris, Ds. A. F. L. van Hengel, het jaarver
slag over 1934 uit, waarin diverse rcclas-
seeringsgevallen werden gememoreerd cn
waarin de wederwaardigheden der vereeni
ging werden vermeld.
Daarop volgde liet verslag van den pen
ningmeester, Ds. J. G. de Jongh, waaruit
bleek, dat het batig saldo 114.28 bedraagt.
Vervolgens werden de aftredende be
stuursleden Ds. A. F. L. van Hengel en Ds.
J. G. de Jongh herkozen.
De eveneens aftredende Voorzitter, Mr. E.
II. Bergsma, verklaarde, dat hij wegens zijn
vertrek uit Amersfoort zich niet meer lier-
kiesbaar kon stellen en sprak in verband
daarmede een afscheidswoord tot de aan
wezigen.
Hierop werd dc scheidende voorzitter in
woorden van groote waardeering en dank
voor zijne vele werkzaamheden in het be
lang der Vereeniging en do rcclasseering
verricht, toegesproken door de bestuursle
den Ds. A. F. L. van Ilcngcl cn G. A. Hen
ri riks.
In dc ontstaande vacature werd voorzien
door dc benoeming van Mr. W. J. B. Vers-
feit.
GARNIZOEN
Op t April 1935 zulldn de dienstplichti
gen der lichting 1935, 2de ploeg, bestemd
voor de regimenten Huzaren, voor eerste
oefening in werkelijken dienst komen.
De bij dc militaire administratie, tot lui-
tenanl-kolonel bevorderde majoor van dat
dienstvak H. J. Koole blijft in zijn nieuwen
rang in zijn functie van controleur alhier
gehandhaafd
Dc heer R. J. j. Portielje, houdt
in Amicitia voor 't Nut een
belangwekkende lezing
Gisteravond heeft in Amicitia voor 't Nut
alhier de heer A. J. J. Portielje, inspecteur
van Artis, een lezing met lichtbeelden gehou
den over: „Dierenleven in ons aquarium".
Na ons eerst eenigc fraaie kijkjes gegeven
tc hebben in liet aquarium, zoo rijk aan
kleurenpracht, cn waar wij de levenswijze
van verschillende haaien- cn roggensoorten
zagen, wijst dc lieer Portielje op den oor
sprong van alle levensmogelijkheid: de mi
croscopisch kleine plantjes in het kustwater.
Deze op hun beurt vinden weer hun bo-
bestaansinogelijkheid in de uitwerpselen van
de vele vogels, welke voedsel vinden in de
tallooze kabeljauwvischjes ,die in drommen
bijeen leven. Vandaar dc reden, dat er zon
der vogels geen Vissqhen kunnen zijn, oogen-
schijnlijk een tegenstrijdigheid voor vele
nienschen, die in deze twee diersoorten on
derling slechts vijanden mecnen te zien.
Wat betreft de broedverzorging, de kabel
jauw heeft deze niet, de haring wel, terwijl
het stekelbaarsje zelfs een mooicn nestbouw
beeft, tot stand gebracht door slijmafschci-
ding van dc nieren.
Na de roggen en haaien als aristocraten
onder de visschcn niet een heel bijzondere
voortplanting gezien te hebben, evenals de
koperzuigcr, kregen wij een mooie bijzon
derheid over het leven van de kabeljauw.
Deze visch heeft een dubbele gasblaas, een
uitstulping van den darm, waarin een we-
derkeerige werking optreedt tusschen gas
en bloed. Wordt dus de blaas gevuld irict
gas, dan wordt het soortelijk gewicht van
den visch hooger, in liet tegenovergestelde
geval lager: vandaar het prachtige stijgen
en dalen van de kabeljauw, hetgeen wii zoo
dikwijls kunnen bewonderen. Fantastisch
als de vleennuischvisch in zijn kleuren
pracht is, valt het zeepaardje op, doordat het
zich met zijn .staart verankert, steeds uit
kijkend naar planktonisch voedsel, en ver
der het mannetje zoo typisch dc eieren van
liet wijfje gecollecteerd heeft in zijn buidel
en deze daar Iaat uitkomen.
Spreker toont vervolgens duidelijk aan,
hoe weinig nog de plasticiteit van den in-
stinctiéven aanleg van dc steur gevorderd
is, als een zuiver levende bodemvisch.
Na de pauze werd onze bekende roof visch,
de snoek, onder de loupe genomen en wer
den wij ons bewust, dat deze geenszins zoo
wreedaardig en roofzuchtig is als waarvoor
hij meestal uitgeschilderd wordt.
Dat de snoek zoo langen tijd volkomen on
beweeglijk kan blijven „staan" vindt hierin
zijn oorzaak, dat de borstvinnen in tegen
gestelde richting „werken" als waarin de
ademhaling de snoek aanvankelijk zou wal
len stuwen.
Na den grooten, streng kijkenden meerval,
kwam de karper aan dc beurt, van welken
laatstcn de leeftijd na te gaan is aan de
ringen, die zich bij het ontstaan en groeien
van dc gehoorstccntjes in den kop vormen
in opeenvolgende lagen.
Het bittervoorntje zien wij zich voortplan
ten met behulp van de mossel, in welke de
eieren cn "spermatozoïden de visch larf j es
doen ontstaan, hangende tusschen de baard-
draden van de mossel, welke ze tenslotte uit
blaast! Wonderlijk schoon als dit proces is,
moet de mensch voorloopig nog hot „waar
om" als een vraag blijven beschouwen. Hier
is slechts geduld en steeds waarnemen ge
wen scht!
Na sidderaal, maan visschcn en bcekprik,
welke laatste gedurende dc eerste vier jaren
van zijn bestaan als larf in bet zand van
diatomeën leeft, verklaarde de heer Portielje
ons in het l£ort de levenswijze en verschaling
van één van de schaaldieren, de kreeft.
De zeeanemonen besloten de reeks van
fraaie beelden.
Wij kunnen niet anders zeggen, don dat
't Nut en wel in bet bijzonder de beer Por
tielje door ziin prettig te volgen en onder
houdende lezing, de aanwezigen een werke
lijk prachtigen en belangwekkende» avond
gebodeii heeft.
Mevrouw Polak spreekt voor dc
Vereen, voor Vrouwcnbelangcn
cn Gelijk Staatsburgerschap
Gisteravond had in Hotel Monopole ccil
bijeenkomst plaats van de Vereeniging voor
Vrouwcnbelangcn en Gelijk Staatsburger
schap, waarin Mevrouw Ch. Polak uit Am
sterdam ccn voordracht hield voor Vrouwen
hedenVrouwentoekomst.
Nadat Mevr. Rika Hopper op dc haar
eigene kunstvolle wijze enkele gedichten had
voorgedragen, werd het woord verleend aan
Mevr. Polak—Rozenberg, die als onderwerp
gekozen had „Vrouwen lieden" „Vrouwen
Toekomst". Uit het lieden, groeit do toe
komst, doch de toekomst doet ook zijn in
vloed gelden op liet heden. Toen alleen da
toekomst voor do vrouw hot huwelijk was,
was liet lieden van het jonge meisje een
opgroeien tot, dat huwelijk. Door de komst
van do machine, dio do arbeidersvrouw uit
baar huis dreef naar dc fabriek, vinden do
burgervrouwen geen werktaak meer in eigen
lmis! In Elino Vora en Hilda van Zuylen-
burg vindt men een weerspiegeling van hot
vrouwenlevon uit dien tijd. I-Iet ongclukkigo
type ongehuwde vrouw komt in onze samen
leving, dank zij de vrouwenbeweging, ge
lukkig niet nicer voor.
Aanvankelijk was do vrouwenbeweging al
leen gericht op de mogelijkheid tot arbeid.
Spreekster wijst op der vorceniging „Arbeid
Adelt" cn „Tessclschado". Daarna kwam do
strijd tegen do dubbele moraal. De bchoefto
aan beschermende wetten cn aan invloed
op liet samenstellen van dio wetten; do
strijd voor het vrouwenkiesrecht. De leid
sters van de groote vcrceniging voor vrou
wenkiesrecht wisten wel, dat. met het ver
krijgen van liet vrouwenkiesrecht het eind
doel niet bereikt was. Het was een eerste
stap op den goeden weg. Het einddoel zal
pas zijn bereikt, als men elkander niet lange*
het recht op eigen persoonlijkheid betwist.
Nooi zijn de wettelijke bepalingen omtrent
huwelijksrecht cn huwelijksgoederenrecht
niet veranderd; nóg wordt de vrouw voor
verschillende beroepen niet toegelaten. „Wij
wenschcn gelijk loon voor gelijken arbeid".
Wij wenschcn niet, dat dc vrouw den man
na doet, zij moet zich volledig kunnen ont
plooien om aan haar vrouw-zijn uitdrukking
te kunnen geven. Dit kan men niet in een
bepaalde categorie van werk. Pas als men
het zelfde werk doet als de man, komen do
verschillen tot bun recht, (applaus).
Spreekster dringt met klem aan op aan
sluiting bij de politieke partijen. „Laten wo
zorgen dat die partijen in de regeering ko
men, die de persoonlijke belangen van ieder
waarborgt en daarmee de belangen der
vrouw." Verder moeten do vrouwen zich
meer geven aan het sociale werk van den
Volkenbond en daar haar stom laten hooren.
De invloed in het parlement en den Volken
bond is Ie gering. Dc arbeid wordt do
vrouw ontnomen, (do Wilde, Marchant).
Slechts i]o economische onafhankelijke
vrouw is zedelijk cn geestelijk vrij.
Bij alle vrouvvenlooncn dreigt de kans op
neostitutie; op 25-jarigen leeftijd zijn 75%
van do vrouwen nog ongehuwd. 25% van
dc gehuwde vrouwen heeft geen kinderen
tot haar last. Het maatschappelijk werk,
dat dc vrouw, gedaan heeft, helpt haar hij
de geestelijke opvoeding der kinderen. Het
aantal beroepen, dat voor de vrouw open
stond, werd langzamerhand uitgebreid.
Doch de jongeren stonden afwerend tegen
over haar. Alles was voor hen nu gewoon.
Men wèet gewoonlijk niet te waardccron
dat, waarvoor men geen prijs heeft betaald.
Ze zagen de noodzaak van den strijd niet,
zagen alleen baar tekort (Boudier-Bakker)
en meenden, dat de vrouwenbeweging haar
ook liet geluk kon schenken; doch dal kan
men alleen maar zélf opbouwen. De oorlog
heeft voor de vrouw dc beroepen geopend,
do crisis heeft haar er uitgejaagd. Men be
weert, dat de vrouwen zich hebben gedron
gen in de beroepen der mannen. Maar heb
ben ook niet dc mannen een plaats inge
nomen in de specifiek vrouwelijke beroepen?
In dc- huishoudelijke diensten zijn 200.000
vrouwen en 9000 mannen; in de kloeding
78000 vrouwen cn 56000 mannen, in de voe
ding 23000 vrouwen en 195000 mannen, in
de textiel 30000 vrouwen en 58000 mannen;
in de kunstnijverheid 248 vrouwen en 1000
mannen.
Hef lijkt er op of de man dc vrouw heeft
verdrongen. Spreekster vindt dit niet erg,
want men moet in de eerste plaats vragen
naar geschiktheid; het man- of vrouw-zijn
komt pas in de tweede plaats. Men ontslaat
de huwende onderwijzeres op grond van
cumulatie van inkomen, wal het niet is, en
laa», alle werkelijke cumulaties van inko
mens bestaan. Men verlangt van bet meisje,
dat vandaag trouwt de zekerheid van een
blijvend kostwinnerschap van haar cchtge-
n -ut Op de acte voor onderwijzeres kan
men laten zetten: „Alleen geldig ingeval
van celibaat". De circulaire de Wilde drijft
haar van baar plaats, terwijl men uit vroe-
gcio gegevens al weet, dat 60% van de on
getrouwde vrouwen voor anderen zorgen
dan voor baar zelf. Die zorgen vallen nu
oi? mannelijke bloedverwanten. Dc vader zal
door dezen maatregel niet meer een dochter
laten studeeren. Sommigen willen de vrouw
alleen in de specifiek vrouwelijke beroepen,
doch deze zijn reeds overvol. De flinke man
vreest de concurrentie van de vrouw niet.
Wis haar vrezen .zijn mannen, die zelf niets
ziin, die niets hebben dan hun autoriteit.
Mor vrouwenarbeid gaat een essentieel goed
verloren. „Laten wij oppassen, dat wij be
houden wat wij verkregen hebben, laten wij
ons allen aaneensluiten in deze vereeniging".
(anplaus).
Er g>ven zich eenigc nieuwe leden op.
Mevr Hopper besloot den avond met nog
enkele voordrachten waarvoor een hartelijk
applaus haar deel was.
