NEDERLANDSCH PAVILJOEN GEOPEND
SIERKUNST N.V.
Ie BLAD Pft3. 2.
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
DINSDAG APRIL 193S
Optimisme in moeilijke
tijden
Cultureel en economisch
karakter
„WIJ KOESTEREN
GEEN HAAT"
DE ONTVOERING VAN
DEN JOURNALIST
DE MEMELKWESTIE
DUITSCHE ONDERZEEERS
Groote vlootmanoeuv.es
in Amerika
Minister Steenbcrghe spreekt dc
openingsrede uit na een web
komstwoord van ouebminisj
ter Verschuur
BRUSSEL. 30 April (V.D.). HeilèmMcl-
dop: to ruim drie uur is op dc Wereldten-
toonstelling ic Brussel hot Nederlandschc
Paviljoen onder groote belangstelling, voor
al van Nederlandsche en Belgische zijde,
door den Minister van Economische Zaken,
Z. Exc. Mr. M. P. L. Steenbcrghe, officieel
geopond.
Sedert het Nederlandschc Paviljoen Za
terdagmiddag, tegelijk met de tentoonstel
ling zelf, voor het publick toegankelijk
werd gesteld, mocht het zich dadelijk in
eon grootc belangstelling verheugen. Het
was het eerst van allo buitenlandsche deel
nemingen gereed, ondanks het feit. dat het
niet het Gerote buitenlandsche Paviljoen is,
dat officieel geopend wordt. De Denen heb
ben nl. reeds gisterochtend de officieele ope
ningsplechtigheid gehad, die verricht werd
door den Deonschen Kroonprins Frederik
Voor vandaag hooft de groote middenzaal
van hot Ncdcrlandsche Paviljoen een wijzi
ging ondergaan. Rondom de fraaie vijver,
die omgoven is door een bloembed van bloei
ende fuchsia's en waarin de fraaie goudvis
sehen en andere siervisschen zwemmen, dio
een geschenk zijn van dc Nederlondscho
Heidemaatschappij, staan ongeveer 500 stoe
len geschaard voor dc vele genoodigdon. Op
do verhooging van de volgende zaal, waarin
de. Koloniale afdecling en de stands dor
P.T.T. en van de K.L.M. zijn ondergebracht,
liggen eenige taonten en staat een tafel voor
de sprekers, die tijdens dc plechtigheid liet
woo id zullen voeren.
Onder de bezoekers bevonden zich vele le
den van Kamers van Koophandel uit ver
schillende deelen van Nederland bij, cn de
leiders van firmanten der ondernemingen,
die deelnemen aan dc industriëele inzen
ding.
De officieele pcisonen cn hoogwaardig-
hcidsbeklecdei's worden ontvangen in de
ïraaio koepelzaal naast de ingang, dio be
stemd is voor de expositie van kunstn ij ver
heidsproducten. Als gaslheeren fungeoron
hier de Nederlandschc commissaris-generaal
Mr. H. van Romburgh, consul-generaal der
Nederlanden te Brussel en handels-attaché
bij dc Nédcrlandsche legatie alhier. Wij zien
hier, behalve Minister Steenberghè, die met
Mevrouw Sleénherghe aanwezig is. den Ne-
dcdandschcn gezant te Brussel, Jhr. Tjaida
van Sturkenburgh Stachouwor en echtgu-
uooto, den gezant van België to Den Haag
Z. Exc. Ch. Maskens, den Belgischen Minis
ter van Binnenlandsche Zaken Van Isackcr,
den Belgischen Minister van Defensie l)e-
vèze, den Minister van Koloniën Hubhons,
den Minister van Onderwijs Bovessé, den
Minister van Landbouw De Schrijver, de
Ministers van Staat Hvmans eu Fran cq ui,
de secreiaiissen-generaal van dc meeste Bel
gische Departementen, den Burgemeester
van Brussol Adolpho Max, de Brusselsche
Wethouders Van de Moulebroek, Huisman
vat) der Nest cn Verbmeghc do Mayer, cn
voorts bijna het voltallige tentoonstcllings-
bestuur. aa. don commissaris-generaal Graaf
A. van der Burch, den waarhemenden com
missaris-generaal Caspero, en den Directeur-
generaal van het Uitvoerend Comité Fonrk:
voorts zijn aanwezig alle commissarissen-
gefteraal de deelnemende landen, en vele
leden van de uitvoerende comité's van ver
schil lende dezer landen.
Uit Nederland waren o.a. aanwezig do di-
recteur-gonoraal van den Arbeid Dr. Ir. A.
H. W. Hacke, Mr. J. F. van Róyen, algemeen
secretaris der P.T.T., dc heer T. van Maa
non, adjunct-directeur der Nederlandschc
Spoorwegen, de heer C. A. van Woelderen.
Burgemeester van Vlissingen, de heer Ch.
I. J. M. Welter, voorzitter van den Ondcr-
nemerferaad von Nederlandsch Indie, G. J.
W. Putman Cramer, voorzitter van den On-
dernemersraad van Suriname, Mr. G. M.
Group, secretaris van de Kamer van Koop
handel en Fabrieken te Amsterdam, Ir. W.
H. van Leeuwen, voorzitter van het Neder
landsch Verhond van Werkgevers, Dr. H.
Molhuijzen, secretaris van het Koninklijk
Nederlandsch Landbouw Comité. Mr. A. C.
A. Ridder van Rapnard, voorzitter van de
Nederlandsche Landbouw Handelskamer,
Baron Crayenhof, voorzitter, en de héér W.
P. F. van Deventer, directeur van de Ne
derlandsche Veroeniging voor Vreemdelin
genverkeer IA.N.V.V.), Baron Wittert van
Hoogland, algemeen secrotaris van de Ver-
eeniging van Raden van Arbeid, Prof J.e
Coscmlno De Bussv, directeur van de a'doe-
ling Handelsmuseum van bet Koloniaal In
stituut, en Ir. W. L. Htermo'en, eveneens
van het Koloniaal Instituut. Dr. A. F. Phi
lips. de beer A. Plasman, Directeur dor K.
L. Mm Prof. Dr. Ir. H. C J. H. Gelissen. di
recteur der N.V. Próvjnciale Limhuresche
EJectricltolt6 Maafsehaooii. en vele anderen.
De tonen van een carillon de. slanke
foren van het Nederlandsch© Pavilioen kon-
digden te niim drie uur het begin van de
onen'ngsniechtigheid aan. On verzoek van
Mr. Verschuur heaven de eere-gasten. toen
de overige gortoodigden hun plaatsen had
den ingenomen, zich r^ar hun gereserveer
de ^'aatsen in de middenzaal.
Hierna nam de commissaris-generaal d©r
Nederlandsche deeWmin»». Mr. Dr. T. J.
Verschuw», het woord om de aanwezigen te
verwelkomen.
Rede OudsMinister Mr.
Dr. T. J. Verschuur
„Het strekt ons tot groote voldoening, dat
zoó tal van aanzienlilkc genoodigden aan
onzen onróep wol hohben willen gevolg ge
ven en ik hun hier on een klein stuk tege
lijk Belgischen en Nederlandsehen grond, het
wolkom meg tberoenen.
Ons NedoHnndqrh hart doet bet goed. dat
dc™ plechtigheid kon samenvallen met een
nafionniap feestdag, den verjaardag van
H. K H. Prinses Juliana.
Onder de gasten, wier tegenwoordigheid
wel allermeest luister biizet aan dit feesleb'k
gebeuren, roken ik allereerst de ministers, die
de Belgische regecring vertegenwoordigen.
zijn vreugde te kennen gaf over de wijze,
waarop Ncdorland aan deze tentoonstelling
had mee cwcrkt en wees op de resultaten
van de vriendschappelijke samenwerking
tusschen de buurlanden Nederland en Bel
gië.
Aan het slot van de openingsplechtigheid
noodigdo dc commissaris-generaal do aan
wezigen uit tot een rondgang door het Pa
viljoen en de daarnaast gelegen Wieringer-
meer-boerderij; onderwijl hoorde men op
nieuw het luiden van het carillon in den to
ren, maar slechts de ingewijden wisten waar
de klepel hing, terwijl niet-ingewijden daar
j vergeefs naar zochten. Zij konden niet wc
I ten, dat het de verborgen luidsprekers in
de toren waren, die de op pinten opgenomen
carillonspelen vaiv onze Ilollandsche torens
over hot Brusselsche tentoonstellingsterrein
deden galmen.
Terwijl in het tentoonstellingspaviljoen
ververschingen werden rondgediend, namen
de aanwezigen het geëxposeerde in oogen-
schouw. Pas nadat de stoelenrijen waren
opgeruimd werd het publick weer toegela
ten.
(Ongecorrigeerd).
Het Nederlandsch Paviljoen
Onzerzijds heeft ons land als goede buur
niet willen ontbroken bij den vreedzame»
wedstrijd dor volken, door België belegd.
Bijzonder verhoogd wordt do betcekenis
dezor opening van liet Nederlandschc Pavil
joen op do Algcmcene Wereldtentoonstelling
te Brussel, door het feit, dat U Excellentie,
minister van economische zaken, wel hebt
kunnen besluiten deze plechtigheid in per
soon te konion verrichten. Wij weten, welke
uw zorgen zijn cn hoe schaarsch betrekkelijk
uw tijd; reden te meer u voor uw daad van
belangstelling dank te zeggen.
Als merkwaardigheid heeft mis bij do in
richting van onze tentoonstelling getroffen,
wat tic vertegenwoordiging der individueelc
ondernemingen meer dan anders naar den
achtergrond is getreden. Gevolg van do cri
sis van de uitputting tier reservekrachten,
van een zekere scoptis? Of spreekt hier ook
liet voortschrijden van het corporatief han
delen in het eeonomisch levon een rol? Al
leen bij de industrieel© afdeelingen neemt
het corporatieve optreden veel minder plaats
in. ofschoon in ons Nederlandschc economi
sche leven in verschil lende tukken roods col
leeticf gehandeld wordt.
Ofschoon liet r.an het publiek toekomt do
waardo van de verschillende kunstwerken
vast tc slcllen, geloof ik niettemin te mogen
vaststellen, dat uit een oogpunt van kunst
ons paviljoen, gebouwd door ir. Roosenburg,
één onzer bekendste architecten, cn gesierd
door muurschilderingen van onze kunste
naars Rosse, Evck en Nicolas, algemeen waar
deering zal vinden. Het gebouw naast bet
Nederlandsche paviljoen, waaraan ik u aan
stonds zal verzoeken eenige aandacht t©
schonken, werd gebouwd door den vaardi
gen band van architect Denijs. Hot zal u een
goed beeld verschaffen van het uiterlijk aan
zien van een moderne Nederlandsche boer
derij.
Dat allon, die hebben samengewerkt aan
het tot stand brengen van onze tentoonstel
ling bij dezen de uitdrukking aanvaarden
van onzen diep gevoelden dunk.
Wij hebben bij voortduring voor oogen ge
houden, dut wij zijn uitgezonden door een
land met een groot verleden, een hoogen trap
van geestelijke ontwikkeling on een verant
woordelijke roeping voor de toekomst van ons
wereldrijk.
Na deze mijne gedachten voor de vele bui
tenlandsche gasten van allerhande staten in
het Fransch tc hebben herhaald, hoop ik u.
excellentie, minister van economische zaken
te verzoeken, wel te willen overgaan tot de
opening van het Nederlandsche paviljoen.
Openingsrede van minister
Steenberghe
Vorvolgens sprak de minister van economi
sche zaken, mr M. P. L. Stoenberghe, dio na
mens de Nederlandsche regeering de a an we
Hzigen welkom heette, 011 dankte voor do
belangstelling voor dc Nederlandsche inzen
ding op de Wereldtentoonstelling Brussel
1935. Tn het Lijzonder bcgrootto hij bierbij
dc Belgische ministers en onderc Belgische
autoriteiten.
„Het is een merkwaardig feit, dat het mo
gelijk was aldus minister Steenbcrghe
slechts luttele jaren na de groote tentoonstel
lingen van Antwerpen en Luik. welke in 1930
plaats hadden, opnieuw in België, en thans
in de hoofdstad des rijks, een wereldtentoon
stelling tc houden. Ik ineen, dat België in clit
opzicht een uitzonderlijke positie inneemt;
mij is althans geen land ter werelcl bekend,
dat er zich op kan beroemen binnen een zes
tal jaren drie grootsch opgezette wereldten
toonstellingen te hebben aangedurfd en tot
stand gebracht.
Deze prestatie is te merkwaardiger om de
tijdsomstandigheden, waaronder zij plaats
hoeft. Nu bijna dagelijks voor den geest
vraagstukken rijzen van uitermate groote be*
teekenis, vraagstukken van dikwerf zoo vér
strekkende gevolgen, dat wij daaraan niet
zonder ernstige bekommernis kunnen den
ken, nu is het niet te verwonderen, dat dc
lentoonstellingsgedachte niet aanstonds over
al weerklank heeft kunnen vinden.
Intusschen, men kan ook te veel vervuld
zijn van de zorgen van het oogenblik. Ook in
moeilijke tijden, ja juist in deze tijden, is op
timisme noodig. D it optimisme hebben dege
nen bezeten, die bet initiatief tot deze ten
toonstelling hebben genomen en dat hun op
timisme aanstekelijk heeft gewerkt, daarvan
levert deze Wereldtentoonstelling, waaraan
zoovele naties deelnemen, wel de méést spre
kende bewijzen.
Als ik zooeven sprak van de bijzondere
moeite, die het in de huidige omstandigheden
moet kosten om een tentoonstellingsgèdaclUo
werkelijkheid te doen worden, dan wil ik
daarmedo geenszins zeggen, dat een exposi
tie thans minder reden van bestaan zou heb
ben, dan in meer voorspoedige tijden. De
krachtsinspanning, welke noodig is voor een
bepaalde prestatie, is geen maatstaf voor het
nut en de betcekenis van die prestatie, zeker
niet als die betcekenis uitgaat boven materi
eel nut. En dit is, naar mijn overtuiging, het
gevel met tenteritóonstolling als deze.
Men kan de vraag stellen, of jn deze
tijden ven verminderde koopkracht cn toe
nemende handelsbelemmeringen in zuiver
zakelijk opzicht van een internationale ten
toonstelling resultaten mogen worden ver
wacht, in dien zin, dat do exposanten als
rcchtstreeksch gevolg van hun deelneming
hun omzet zullen zien vermeerderen. Evon-
wel, ook aJs men ten aanzien van deze
vraag sceptisch gestemd mocht zijn, dan
kan toch zulk een tentoonstelling ertoe bij
dragen, dat de belangstelling voor bopa&lde
producten, wellicht tijdelijk onderdrukt,
levendig blijft cn zich in de toekomst weer
in een toenemende vraag uit. Doch daar
naast, of veeleer daarboven gaat h©t idoclo
belang van een internationale ontmoeting,
waarbij do verschillende volken aan (ie
wereld de krachten, in geestelijk en stoffe
lijk opzicht, waarover zij beschikken, kun
nen tooncn."
Sprekende over de deelneming van Ne
derland in liet bijzonder, zeide spr., dat het
economisch Nederland het voornaamste
clement vormt, in «leze vertegenwoordiging.
Een volledig overzicht der verschillende
inzendingen, waaruit deze deelneming is
samengesteld, zal men niet van mij ver
wachten. Toch zuilen enkele korte nadere
aanduidingen van hetgeen tentoongesteld
wordt, naar ik hoop niet onwelkom zijn.
Zoo moge ik dan, wat het verkeerswezen
betreft, wijzen op wegen- en bruggenbouw,
op waterstaatswerken, op onze voornaam
ste zeehavens cn op aanleg en bewerktui
ging van havens. Van verschil lende takken
uin de Nederlandsche nijverheid wordende
voornaamste centra aangeduid. Speciale in
zendingen vragen dc aandacht voor de
kolenmijnen, do zoutindustrie en de hoog
ovens. Overigens is men bij de. beantwoor
ding van de vraag, welke takken van nij
verheid meer in het bijzonder vertegen
woordigd damden to zijn, uitgegaan van
het standpunt, dat de beperkte ruimte
slechts toeliet enkele industrieën, waarin
ons land een vooraanstaande plaats in
neemt, of welke een bijzonder exportbelang
vertegenwoordigen, naar voren tc brengen,
zoonis h.v. dc schee ps- en machinebouw.
Geschilderde voorstellingen uit hot agra
rische leven, welke in het Nederlandsche
paviljoen zijn aangebracht, zullen, naar ik
hoop, belangstelling opwekken of verster
ken voor de voortbrengselen van onzen
land-, tuin- cn boschbouw en voor onze zui
velproducten. Daarnaast vraag ook de zoot-
watervissciierij de aandacht van den be
zoeker.
Zij, die nader met verschillende produc
ten van agrarisch Nederland kennis willen
maken, zullen daarloo gelegenheid vinden
in een afzonderlijk paviljoen, ontworpen
als modelboerderij, waar verschillende pro
ducten in nature zuUcn worden tentoonge
steld en waar ook gelegenheid zal zijn deze
te proeven.
Als onder loei van de afdeeling Landbouw
is ook do tuinaanleg tc beschouwen, die
geheel met dc producten van onze kweeke
rijen is tot stand gebracht
Overzeeseh Nederland in Oost en West
vraagt dc aandacht voor zijn cultures en
producten. Speciale vermelding verdionen
voorts de voorstellingen van de draadlooze
en van dc luchtverbinding met Neder-
landsch-Indië. Er zal gelegenheid bestaan,
om van het Nederlandsch paviljoen uit
draadloos met Indië te telefonecren.
Vergrootingen van foto's door Zijne Ma
jesteit den Koning der Belgen in Neder-
landsch-Indië genomen, zullen de koloniale
inzending opluisteren.
Het culturecle element is ondanks het eco
nomisch karakter niet verwaarloosd. Zulks
moge blijken uit het paviljoen zelf, dat door
zijn vormgeving, wandschilderingen cn ge
brandschilderde ramen op artistiek kunnen
mogen wijzen.
In het bijzonder kan men zich in dc eere
zaal met de beeltenissen van de acht Neder-
landsche winnaars van den Nobelprijs en de
kernverzameling van voortbrengselen van
kunstnijverheid een oogenblik in een andere
sfeer van die van het matericele verplaat
sen* .j
Op doze wijze heeft do Commissie onder
voorzitterschap van den Commissaris-Gene
raal Mr. T. J. Verschuur gemeend de Nc
dcrlandsche inzending ter Brusselsche VVe-
reldtcntoonstclling te moeten veezorgen. Zij
heeft daarmede geheel gohandcld in den
geest van de Regeering en ik möge hij deze
gelegenheid U, Mijnheer de Commissaris
Generaal voor Nederland en Uw medewer
kers daarvoor mijn dank te betuigen. De
Regeering hoont dat de Nederlandsche deel-
reining zoowel de culturcele als dc econo
mische betrekkingen tusschen de beide
buurstaten zal bevorderen. Indien dit mocht
worden bereikt, zullen zoowol Ideëelo als
materiëelf belangen worden gediend. Ide-
cclo in dien zin, dat do onderlingo verstand
houding niets anders dan baat kan vinden
bij vermeerdering van wederkeerige kennis
van land en volk Matericele, omdat de ten
toonstelling ertoe kan bijdragen de uitwis
seling van producten tc bevorderen ton bato
van belangrijke takken van bedrijf, ten bato
ook van de volkswelvaart in liet algemeen
aan belde -ziiden van de arens.
Met den \vene©h. dat de Wer©M tentoon stel
ling Brussel 1995 in deze beide opz^hten
vruchtdragend mo^e zijn. verklaar ik het
Nederlandscha::paviljoen voor geopend.
Het woord wa*-thans aan den Burgemees
ter van Brussel, den heer Adolphe Max, die
Herriot over dc politiek jegens
de sovjetunie en Ouitschiand
Herriot heeft op een radicaal-socialisti
sche vergadering zich met buitenlAndsch-
politieke kwesties bezig gehouden. Hij ver
klaarde, dat Frankrijk het arbeiders-Rus
land de hand heeft gereikt, zelfs op gevaar
of, beschimpt te worden door hen, die een
tsaristisch Rusland zouden toejuichen. Het
doel is echter niet oorlog, maar vrede
Rusland heeft zich tot dezen vrede bereid
getoond, doordat bet zich plaatsto onder
-ontróle van den Volkenbond.
Wij koesteren geen haat jegens Duitsch
land, ze'de Herriot ve der. Wij hebben in
1932 de formule van dc golijkheid in de vei-
!ighc:d aangeboden, omdat wij er van over
tuigd zijn, dat het noch rechtvaardig, noch
voorzichtig is een groot volk in een on
waardige positie te houden. Wij gelooven
uog steeds, dat het mogelijk is, de gebroken
draden weer aan te knoopen. Wij willen
echter voor ons land geen avonturen.
Herriot ze de verder, dat hij veiligheid
wilde voor do andere volken en voor Frank
rijk. Hij weigerde zich te laten beïnvloeden
door een demagogie, die de maatregelen, wet
ke helaas onmisbaar zijn, als provoccerende
daden kenmerkt.
Bern doet een beroep op het
Duitsch.Zwitscrsche arbitra»
geverdrag
BERN, 29 April. (V.D.) Do Zwitsersclie
gezant tc Berlijn heeft Zaterdag j.l. op het
Duitsche ministerie van buitenlandsche za
ken het antwoord van den bondsraad over
handigd op de Duitsche nota van 13 April
inzake de ontvoering van den Duitschen
emigrant Jacob door Duitsche agents pro
vocateurs. Do bondsraad stelt in deze nota
vast, dat zij na een onderzoek tot het re
sultaat is gekomen, dat Jacob met mede
weten en goedkeuring van de Duitsche
uutoriteiten over de grens is gebracht.
Daar overeenstemming tusschen l>eide re
geeringen langs den gewonen din'omntieken
weg reeds thans uitgesloten lijkt, heeft do
bondsraad besloten een beroep te doen op
het Duitsrh-Zwitsersche arbit rage-verdrag cn
de aangelegenheid voor te leggen aan het
scheidsgerecht, waarin dit verdrag voor-
z.iet.
Officieele verklaringen over
de Stresasnota in het
Lagerhuis
LONDEN, 29 April (Reuter). De eerste
officicole verklaring over de nieuwe En-
gelscii-Fransch-Italiaansche nola aan LI
tanen in de Memelkwestie is heden door den
minister van buitenlandsche zaken, sir John
Simon in het Lagerhuis afgelegd. Simon
zelde:
„Met de regeeringen van Frankrijk en Ita
lië is te Stresa overeengekomen dat door dc
drie mogendheden een algemeene mededee-
ling zou worden gericht aan dc Litausche
regeering. Deze intusschen verzóndon mede
deeling prkent weliswaar dat de Litausche
regeering zekere moeilijkheden uit den weg
heeft geruimd, maar verklaart, dat dc te
genwoordige situatie in Memel onvereenig
baar is met de voorwaarden van het Memel
statuut, waarin als basis van oen rcgcerings
systeem het bestaan en regelmatig function
neeren van den landdag en een het vort rou
wen van den landdag bezittend directorium
bepaald is. De Litausche regecring is derhal
ve opeeroenen dezen toestand prompt te be
eindigen cn bet instellen van een zoodanig
directorium in een spoedig te houden zit
ring van den landleg veilig te stellen."
Afgevaardigde Moore vroeg, of de minister
van buitenlandsche zaken met het oog op de
onbevredigende houding van de Littausche
overheid het instellen zou willen voorstellen
van een opoercommissaris. die de ondertee
kenende mogendheden van den Volkenhond
ter plaatse zou kunnen vertegenwoordigen.
Simon antwoordde, dat dit een zaak van den
Volkenhond was.
De lahourvertegenwoorrliger Wedgwood
vroeg daarop, of het in de nota genoemde
directorium volgens Nazi-voorbeeld of vol
gens internationaal voorbeeld zou worden
gekozen. De minister van buitenlandsche
'aken antwoordde: Wedgwood is zeker on
de hoogte met de benahngon van het Memel
statuut, waarin henaald wórdt, dat het di
rectorium benoemd móet worden op zooda
nige wijze, dat het het vertrouwen van den
landdag heefl."
UTR. WEG. 90a h ST. v. d HAGENIAAN
VOLLEDIGE WONINGINRICHTING
Ergelsche Eet- Thee- en Ontbijtserviezen
Copeland e. a.
Cotlrge due vuurvast aardewerk
Zomerstclfen Metz Co. (Liberty)
Vorige weck reeds is de
Engclsche regeering
ingelicht
LONDEN', 29 April (Router). In liet Li-
gerhuis is hedenmiddag de vraag gesteld of
de minister van buitenlandsche zaken er
van in kennis wa6 gestold, dat de Duitsche
regcering instructies had gegeven voor hot
op stapei zetten van onderzeeërs cn voor liet
wederopenen van de ondorzeeërschool in
Kiel. De minister van buitenlandsche zaken,
sir John Sinton, antwoordde:
„Dc Duitsche regecring hoeft medegedeeld,
dat instructies zijn gegeven voor den bouw-
van 12 onderzeeërs van 250 tón elk. Dc aan
gelegenheid wordt op het oogenblik bestu
deerd. Inzake de ondcrzceërschool tc Kiel is
geen dergelijke officieele medcdecling ge
daan."
Op de vraag van sir Austen Chamberlain,
wanneer dc mededeellng binnengekomen
was, antwoordde de minister van buitenland
sche zaken, dat de juiste datum hem niet
voor den geest stond, maar dat hij meende,
dat het 25 April was geweest.
Een afgevaardigde stelde danron vraag
of de minister van buitenlandsche zaken de
noodigo stappen had gedaan om deze ver
dere schending van het verdrag van Versail
les tor kennis te brengen van den Volken
bond en men voornemens was de vlootbe-
sprekingen tusschen Duitschland en Groot-
Brittanniö te doen plaats vindon. Sir John
Simon antwoordde:
„Jk heb reeds gezegd, dat wij de aangele
genheid met den ernst onderzoeken die zij
zonder twijfel verdient. Ik zou echter gaar
ne willen, dat geen verdere aandrang werd
uitgeoefend on het geven van een uitvoeri
ger antwoord".
De conservatieve afgevaardigde kapt. Mac-
donald wees er op, dat niet alleen de school
te Kiel was heropend, maar dat ook vroegere
Duitsche onderzee-officieren waren opgeroe
pen Sir John Simon herhaalde, dat hierover
geen officieele mcdedeeling was gedaan. De
afgevaardigde Thorne vroeg, of sir John Si
mon thans niet van meening was. dat Hit Ier
hem hij zijn Berlünsche besprekingen niet
de geheele waarheid gezegd heeft. Afgovaar-..
digde Herbert vroeg: „Is de te kennen ge-
goven l»edoeling van de Duitsche regeering
opnieuw onderzeeërs te bouwen niet een vor
der Jiewijs er voor, dat de Duitsche herbe
wapening in hoofdzaak tegen Groot-Brittan-
nië gericht is?"
De conservatief Adam verklaarde: „Wil
sir John Simon trachten voor het te laat is
met de mogendheden van Stresa en zoo mo
gelijk met Rusland tot overeenstemming te
komen over maatregelen, welke kunnen wor
den genomen om deze eenzijdige en gevaar
lijke verdragschending tot staan te bren-
gen?"
Do minister van buitenlandsche zaken liet
deze verdere vragen onbeantwoord.
Ondanks de verklaring van Simon acht
men hot zeer waarschijnlijk, dat Engeland
binnenkort een nota te Berlijn zal Indienen,
waarin genroteste.erd wordt tegen deze nieu
we schending van het verdrag van Versail
les.
Berichten der journalisten zullen
worden gecensureerd
NEW-YORK, 29 April. (V.D.) Bij het aan
breken van den dag zijn hedenmorgen de
zomermanoeuvres der Amerikaansche vloot
in den Stillen Oceaan begonnen. De ma
noeuvres zullen verscheldone maanden du
ren on zich uitstrekken over eon gehied van
millioen vierkante mijl. Onpcveer 100 oor
logsschepen van allo klassen cn bijna 500
vliegtuigen hebben dc marinehavens aan de
Amcrikaansche Westkust verlaten. Op 3 Mei
zullen zij zich hebben verdeeld in twee vij
andelijke vloten, die dan in den driehoek
tusschen Hawaï. Midway Island en Aleoe-
en de oefeningen zullen houden welker
karakter zorgvuldig wrrdt geheim gehóu
den Zelfs niet de namen van de eenheden,
die tegenover elkaar z'illen staan, ziln bo-
kend gemaakt. Do corespondenfen, die do
manoeuvres meemakni, he.hben plechtig
moeten beloven hun berichten aan een
censor voor te legger.
SCHILDERIJ VAN VAN DIJCK ONTDEKT?
HANNOVER. 28 April (V.D.). - De Hau-
noversche schilde* Richard Schloesser is bij
het rostaureeren can schilderijen in het Va-
derlandsche Muteum een werk op het spoor
gekomen, dat mar zijn meening een schil
derij van van Jvck is. Het stelt een jonge
vrouw in koniiklijke houding voor. Tn een
onschrift word do vrouw Aangeduid als:
Henriet te Stuud, derde dochter van Karei
I van Engelatd gemalin van den hortog van
Orleans. Bij het verwilderen van de over
schildering *an den achtergrond stuitte ge
noemde schlder niet alleen op den oor
spronkelijke achtergrond, maar vond hij
ook aan df linkerzijde de signeering A. van
Dyck.
VIER JOODE^T FM VLIECTUIO-
BOTSING
CALCITTA. 29 Anril (V.D.). - Ten Noor
den va» Calcutta zijn twee vliegtuigen In do
lucht net elkaar in botsing gekomen. De
beide oestellen stortten omlaag met het gc-
voig, at dc vier inzittenden gedood werdon.
