TAXIDIENST
Speciale
groote wagens
s
Telefoon 1210
L E Y T A
4000
DE EEMLANDEB
UIT MODI
ArtLRSFODRT
TEL. 1788
DE GOEDKOOPSTE
ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden voor Amersfoort 1.95; per maanJ 0.65; per
PRIJS DER ADVERTENTIEN van 14 regels f 1.05 met inbegrip van een bewijsnummef
Zaterdag 18 Mei 1935
Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
33e Jaargang No. 270
VOLKENBONDSDAG IN
DE RESIDENTIE
HET ONTSLAG VAN
Mr. MARCHANT
MR. MARCHANT EN
DE HOOGE VELUWE
Dr. H. POLAK CONTRA
Ir. MUSSERT
Uitlating in politieke rede
BOTSING -TE LISSE
LAVAL NOG NIET NAAR
BERLIJN
NIEUWE
WAGENS
PASSAGIERS TOT
f5000.-VERZEKERD
in binnen- en buitenland
W. LEYEHHORST - LEUSDERWEG 242
RELIGIEUSE STAAT
TERECHT
Vijf jaar tuchthuis
Dit nummer bestaat uit 4 bladen
EXEMPLAREN
TEL 1830 TEL. 1093
op andere pagina's
WEER VERWACHTING
9 uur 18 min.
6-FERSOONS
is
HET MOTORPALEIS
NIC. BOVEE
Kamp 41, Telefoon 1093-1830
Wij vertegenwoordigen;
Norton
Sunbeam
Panther
Vraagt vrijblijvend pros
pectus. Termijnbetaling
toegestaan.
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
t week (met gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.15.
Binnenland franco per post per 3 maanden 2.85. Afzonderlijke nummers f 0.05
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC. 513
1elke regel meer f 0.25 Liefdadighcids-advertentiën voor d«
helft van den prijs. - Kleine Advertentiën „KEITJES" bij vooruitbetaling 15 regelj
50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.Bewijsnummer extra f 0.05
Op een bijeenkomst van „Volken*
bond en Vrede" spraken o.a.
minister de Graeff en
oud*ministcr de
Geer
Aan den "vooravond van den V olkenbonds
dag is Vrijdagavond in liet vrijwel geheel ge
vulde Geuouw voor Kunsten en Vvetensehap-
pen te l>cn naag een bijeenkomst genouuen
uitgaande van de Vcreeniging voor Volken
bond en Vrede, waar mede vele autoriteiten
o.a de burgemeester aanwezig waren.
Prof. mr. V. H. Rutgers, voorzitter van
het hoofdbestuur der vcreeniging voor Vol
kenbond en Vrede, sprak een openingswoord.
De minister van Buitenlandschc Zaken,
jlir. mr. A. C. D. de Graeff, met hartelijk
applaus begroet, kwam vervolgens aan het
voord. Z. Excellentie zeide, zich afgevraagd
te hebben, of hij zich niet van actieve deel
neming aan deze bijeenkomst had te ont
houden. Het kan toch niet ontkend worden,
dat de internationale toestand er weinig op
wekkend uitziet. Onder deze omstandigheden
zou het moeilijk zijn hier met trots te gewa
gen van het werk van V. en V. en van haar
zusterverenigingen in het buitenland. Daar
mede zouden we struisvogelpolitiek voeren.
We zouden ons schuldig maken aan verblin
ding der publieke opinie. Hadden wc nu van
deze bijeenkomst moeten afzien? In volle
overtuiging heeft spr. dezo vraag ontken
nend beantwoord. Juist nu is het noodig de
.Volkenbondsgedachte tc verstevigen.
Hoe reageert thans ons volk op de interna
tionale spanningen? Spr. vreest, dat de theo
retische onderstelling, dat het juist nu V. en
V. goed gaat onjuist is. Het Ncderlandsehe
volk heeft sterke prikkels noodig om zich
voor een gedachte als die van den Volken
bond warm tc loopen. Van den Volkenbond
werden groote verwachtingen gekoesterd.
Daarop is de desillusie gekomen. Spr. wijst
op de allerwegen toenemende bewapening,
op het feit, dat de Volkenbond zich steeds
verder verwijdert van de universaliteit, op
de toenemende afsluiting. Het nationalisme
wordt tot een soort fetisch verheven. Ieder,
die de Volkenbondsgcdachic propageert,
geeft niets van zijn vaderlandsliefde prijs.
Met een eng nationalisme komt men er niet.
Elk land maakt deel uit van een grooter ge
heel. Aan dit besef geeft do Volkenbond
uiting. Spr. hoopte, dat rógeeririg en volk
tc zamen steeds meer zullen mogen strijden
voor de verwezenlijking van de Volken
bondsgedachte. Daarvoor is groot geloof noo
dig. Moge zoo'n geloof aan dc vcreeniging
nooit ontvallen en moge zij in dat geloof
voortgaan. Spr. vertrouwt, dat dit geloof een
maal rechtvaardiging zal vinden. (Luide in
stemming).
Jkvr. Repelaer van DrieI zong hier
na cenige aria's van Hasse en Handel, waar
voor de begaafde zangeres hartelijk applaus
ten deel viel»
Het woord was vervolgens aan den minis
ter van staat, Jhr. D. J. de Geer, lid der
Tweede Kamer. Spr. begon met zich af te
Vragen, of het wel juist is steeds elk jaar den
achttienden Mei 1S99 to herdenken, na dc
bittere teleurstelling welke daarop is ge
volgd. De loop der gebeurtenissen laat ech
ter altijd inzinkingen zien. Daarom is het
goed dezen dag dankbaar te gedenken. In dc
30 jaren, die sinds de conferentie in Den
Haag is gehouden, zijn vcrloopen, hebben we
vele lessen ontvangen. De gróótste les is wel
gelegen in den naam van do Vcreeniging
voor Volkenbond en Vrede.
Den oorlog dienen we principieel en on
voorwaardelijk te vcroordeelen. Als cr iets
is, waarvan geen goed woord is te zeggen,
en dat moet worden afgeschaft, liefst van
daag clan morgen, dan is het dc oorlog (in
stemming). Dat werd reeds in den wereld
oorlog gevoeld. Na den wapenstilstand zeide
Engeland's eerste minister: „Dit is cle laat-
sie oorlog geweest of anders zal de volgende
een ruïne veroorzaken", cn nog het vorige
jaar liet Duitschland's leider zich over den
oorlog als waanzin uit.
Echter wc leven naast elkaar. We wan
trouwen elkaar. Men voorziet zich van vei
ligheidsmiddelen. Maar dat zijn tevens mid
delen van aanval. Zij geven dus tevens een
gevosl van onveiligheid. In tijden van hoog
spanning kan een oorlog uitbreken, dien
niemand heeft gewild. 1914 is daarvan ge
tuige. Een leger wordt wel eens met cle
brandweer vergeleken. Echter bestrijdt de
brandweer geen kwaad dat ze zelf heeft ge
sticht. De militaire macht deze brandweer
verhoogt het brandgevaar. Dit wordt he
laas niet altijd ingezien. Hoo komen we
hieruit? Door 't individualisme, dat inde in
ternationale politiek nog bijna onbeperkt
hesrscht, te verwisselen voor de gemeen
schapsgedachte, niet in dc eerste plaats in
móreelen zin, maar in juridischen. Hier is
noodig de. ordening, omdat daarvan dc be
schaving der wereld afhangt. (Applaus).
Het pionierswerk mag niet klein worden
geacht. Het is niet voldoende, dat we den
vrede wenschen. Dc vrede moet niet slechts
worden verkondigd, maar worden georgani
seerd. In een rechtsgemeenschap boven de
staten, ligt dc weg naar den vrede.
Thans meer clan ooit is het dc tijd niet te
vertwijfelen en het ideaal hoog tc houden.
De roeping geldt hier der kleine naties, die
aangewezen zijn om de gedachte tc vertol
ken, die onder cle overgrootc meerderheid
der volken leeft. We moeten vooral niet spre
ken van oen onafwondbaren oorlog. Dit
werkt als vergift. Zoodra men meent, dat dc
oorlog onafwendbaar is, komt dc oorlog.
Spr. herinnerde ten slotte aan de passage
hit het telegram van H.M. de Koningin aan
president Roosevelt: „Mijn volk verafschuwt
den oorlog".
Laten wij in deze gedachte verder arbei
den; dan zal cr voor een oorlogsdreiging in
de internationale rechtsorde geen plaats
meer zijn.
Mr. Van der Flier sprak een woord
van opwekking tot aansluiting bij dc vcree
niging voor V. en V.
Tot slot van het eerste gedeelte van dc bij
eenkomst zong jkvr. Repelaer van Dricl: „Oh
Mensch, errettct dciric Seele", aria uit can
tate no. 20 van Bacli.
Na de pauze werd de film „Niemands
land" vertoond, ten besluite van den avond.
DEN HAAG, 18 Mei. Naar
wij vernemen is bij K.B. van
17 Mei aan mr. II. P. Marchant
eervol ontslag verleend als miniss
ter van Onderwijs, Kunsten en
Wetenschappen met dankbetui»
ging voor dc vele cn gewichtige
diensten door hem aan den lande
bewezen en is het beheer van het
departement van Onderwijs,
Kunsten cn Wetenschappen ad
interim opgedragen aan den mis
nistcr voor Sociale zaken prof.
Slotcmaker dc Bruine, terwijl de
overname van het departement
op heden za! plaats hebben.
Benoemd tot voorzitter
van de stichting
Men seint ons uit Den Haag,
dat minister Marchant voor zijn
leven benoemd is tot voorzitter
van de stichting „De Hooge Ve=
luwe"
Aanklacht tegen laatstgenoemde
wegens opruiing tot
moord
LAREN, 17 Mei. Dc lieer dr. Henri Po
lak heeft bij den Officier van Justitie le
Utrecht een aanklacht ingediend tegen den
heer ir. A. A. Mussent, welke als volgt luidt:
Edelachtbare I-Iecr,
Het zij mij vergund u te verzoeken een
strafrechtelijke vervolging in te stellen te
gen den heer ir. Anton Adriaan Mussert,
Nassaulaan 4, Utrecht, wegens het strafbare
feit, door dezen gepleegd in een redevoering,
die hij uitgesproken heeft op 30 Maart 1935
in liet R.A.I.-gebouw te Amsterdam in het
bijzonder wegens opruiing tot moord op de
leden cn aanhangers van de Sociaal-Demo
cratische Arbeiderspartij en andere politie
ke partijen en groepeeringen; zulks bepaal
delijk op grond van de volgende zinsnede,
gericht tegen dc leden en aanhangers van
alle te voren genoemde en niet genoemde
partijen cn grepecringen:
„Tot het recht doen behoort in cle eerste
plaats het onschadelijk maken van terro
risten".
De voorafgaande zinsnede luidt:
„Wij zullen het volk bevrijden uit dc
knechtschap der politieke partijen en wij
zullen het recht doen."
Als overtuigingsstuk \oeg ik hierbij een
exemplaar van het weekblad „Volk cn Va
derland" van S April 1935. waarin het ver
slag der bedoelde redevoering van den heer
ir. A. A. Mussert voorkomt. De vorenge
noemde passage heb ik daarin met roode
streepen aangeduid.
VERHUIS AUTO DOOR G.T.M. GEGREPEN
DIEMEN, IS Mei. Hedenmorgen is *cn
verhuisauto van «Ic fa. Laan bij het uil
rijden op den Muiclerst raat weg gegrepen
door de Gooischc stoomtram. De stoomtram
sleurde den wagen een eind mede, wat ten
gevolge had, dat het voorste gedeelte van
de auto en de motor geheel werd vernield.
De 3 inzittenden van de cabine kwamen cr
wonder boven wonder met lichte kwetsuren
af. Waarschijnlijk hebben de remmen van
de Gooisehe tram geweigerd te werken. Van
de tram werden eenigc ruiten vernield.
GROOTBLOEMMUUR
Een van de aardigsto verschijningen is
v/el dit boschslerretje of oogenklaar, zooals
het in Drente wordt genoemd. Men vindt
zc hier nu bijna overal, de leden van het
geslacht sterremuur. De groote witte bloe-
meD versieren nu de randen van het kreu
pelhout, vooral van het akkermaalshout.
De vijf witte kroonbladcn zijn dubbel
zoolang als de spitse kelk; het lijken cr wel
tien, daar dc kroonhlaadjes tot op de helft
gespleten zijn. De grasachtige lange bladen,
die tamelijk ver van elkaar staan, zijn ruw
en stijf en hebben geen steeltje, zoodat de
overjarige omgevallen plant er op steunen
kan. De vrij broze bloemdragende stengels,
die uit een langen dunnen wortelstok
komen, zijn vooral beneden, vierkant.
De bloemen staan tijdens den bloeitijd
rechtop, doch na de bestuiving krommen
asich de stelen, zoodat zij nu naar beneden
gekeerd zijn.
Merkwaardig is, dat de binnenste meel
draden meer naar buiten groeien dan de
buitenste. Dan openen zich de helmknop
jes; dc bezoekende insecten als vliegen,
kleine bijen en kevers kunnen dan het
stuifmeel meenemen om bet in een andere
bloem op de stempels over te brengen.
Hierna richten zich de 3 stijlen op en bui
gen de stempels zich naar buiten, terwijl
de buitenste meeldraden het tegenoverge
stelde doen cn zich naar binnen richten,
zoodat zelfbestuiving mogelijk is. De plant
probeert dus eerst de zoogenaamde kruis
bestuiving te bewerkstelligen, daar deze in
den regel meer en krachtiger zaden levert,
terwijl, indien dit niet gelukt, de zelfbestui
ving nog overblijft.
De losse bodem, waarin de plant gewoon
lijk slaat, begunstigt dc vorming van hori
zontaal uitgroeiende takken aan den wor
telstok, dus de ongeslachtelijke vermenig
vuldiging.
VIRIDIS.
Twee electrische trams op elkaar
gcloopcn met zware mate*
riecle schade
Men meldt ons uit Leiden d.d. 17 Mei:
Hedenavond omstreeks vijf uur heeft op
den rijksstraatweg te Lissc ter hoogte van
de rijkstuinbouwschool een ernstige botsing
plaats gehad tusschcn twee trams van do
N.Z.H.T.M., waarvan dc eene uit. Leiden,
de ander uit de richting Haarlem kwam.
Het dubbelspoor gaat ter plaatse over in
een z.g. strengelspoor, zoodat de trams el
kaar daar niet kunnen passceren en de
eene tram moet wachten, tptdat de uit de
andere richting komende tram van dit stren
gelspoor dat ongeveer 40 meter lang is weer
op het dubbelspoor gekomen is. De tram uit
Haarlem heeft bij het strengelspoor steeds
voorrang.
Door een tot dusver nog niet opgehelder
de oorzaak, want het was nog volop dag,
zijn de heide trams tegelijk op het strengel
spoor gekomen en geen van de beide wagen-
voerders heeft tijdig dc wagens tot stil
stand kunnen brengen. Hiervan was de bot
sing het gevolg.
Van dc beide motorwagens werd het voor
ste gedeelte geheel vernield. De bestuurder
van de uit Haarlem komende tram, J. van
der W. uit Leiden, werd zeer ernstig ge
wond en liep ook zware inwendige kneuzin
gen op, doordat hij klem geraakt is. Hij wist
zich echter uit zijn netelige positie tc be
vrijden. Een dame uit Leiden kreeg een vrij
ernstige annkwetsuur, beiden zijn na voor-
loopig te zijn verbonden naar het Academ.
Ziekenhuis te Leiden overgebracht.
Behalve deze beide gewonden hebben nog
een aantal andere personen onder wie de
bestuurder cn dc conducteur van de tram
uit Leiden door de glasscherven kwetsuren
opgeloopen. Zij zijn in het kantoorlokaal
van de firma van Grieken verhonden. De
beide trams, waarvan één van het nieuw
ste type, een z.g. harrnonika-tram, zijn ont
spoord, en liet tramverkeer is heelemaal ge
strem d.
Uit Haarlem en Leiden zijn kort na de
botsing twee montagewagens gearriveerd;
onder dc persoonlijke leiding van den chef
van exploitatie te Leiden, ir. Modderman,
is met het opruimingswerk een aanvang ge
maakt. Eerst tegen middernacht was do
baan weer vrij. De materieele schade is zeer
aanzienlijk.
Nader vernemen wij, dat de toesland van
den gewonden bestuurder geen ernstige re
den tot bezorgdheid geeft.
BERLIJN, 17 Mei (Reuter). De woord
eerder van de rcgcering verklaarde lieden
den correspondent van Reuter:
„Warschau is zeker niet de rneest geschik
te plaats om Laval dc uitnoodiging om Ber
lijn tc bezoeken te overhandigen, aangezien
de begrafenis van Pilsoedski meer reden
geeft tot droefheid, dan tot politieke onder
handelingen.
Duitsehland zou zeker gaarne een per
soonlijk onderhoud met Laval hebben, doch
hpt oogenhlik daarvoor is nog nfc?t gekomen.
We zuilen zien of dit komt na dc vergade-
incen te Genêve.
Amersfoortsche Huisartsen Vereeniging
Zondag hebben dienst de volgende burger-
geneesheeren:
Duyvis, Utr. weg 145; Tel. 396.
Kolk, Utr. weg 9; Tol. 579.
Lubsen, Snouckaertlaan 12; Tel. 290.
Van de overige geneesheeren heelt dienst:
Nieuwenhuis, Huygenslaan 41; Tel. 1373.
Zondag en de geheele week 's nachts heeft
dienst de apotheek van de firma Kok,
Langestraat 74; Tel. 165.
Zondag hebben dienst do vroedvrouwen:
Mevr. de Leeuw, St. Anfridusstraat 5.
Me], v. d. Grient, Breestraat 8.
Beschuldigd 250.000 mark naar
Nederland te hebben ge
smokkeld
BERLIJN, 17 Mei. Heden begon het
proces inzake dc overtreding van de devio-
zenbcpalingcn door de Kloosterorden. Als
eerste bckla;rgcle had zich heden zuster
Wcrnera van dc orde der Vincentiner-innen,
in de wereld Kathcrinc Wiedcnhöfcr, tc
verantwoorden. Zij wordt beschuldigd '250000
Mark via België naar Nederland te heb
ben gesmokkeld, waar het in guldens werd
omgewisseld.
Aan het slot van zijn requisitoir, dat bij
na een uur duurde, eischte het O.M., Ranke,
tegen zuster Wernera wegens deviezenover-
tredingen in totaal 5 jaar tuchthuisstraf
met 5 jaar eerverlies en 150.000 R.M. boete.
Bovendien eischte hij confiscatie van
250.000 R.M. onder borgstelling voor dit
bedrag van* de Charitative Vereinigung
G.imb.H.
Het
vonnis
Hedenavond heeft de voorzitter van het
Berlijnschc snel-schcpcngcrccht, Jordan,
het vonnis uitgesproken tegen de 42-jarige
Katharina Wiedcnhöfer, genaamd zuster
Wernera, die beschuldigd was als provin
ciaal-secretaire van de orde der Vincent i-
nessen 250.000 R.M. naar het buitenland tc
hebben gebracht. De beklaagde werd we
gens voortgezet en opzettelijk deviezenver-
grijp veroordeeld tot een straf \an 5 jaar
tuchthuis, 5 jaar eerverlies en 140.000 R.M.
boete. Wanneer deze boete niet betaald
wordt, zal de straf in plaats daarvan ver
hoogd worden met 14 maanden tuchthuis.
Venler werd bevolen tot confiscatie van
250.00C R.M., waarvoor da Charitative Ver
einigung tc Keulen borg gesteld werd.
In dc motiveering van den cisch werd
er de nadruk op gelegd, dat hier niet de
katholieke kerk. maar slechts een verte
genwoordigster op de beklaagdenbank zat
van die elementen, die misbruik gemaakt
hadden van hun geestelijk kleed orn gelde
lijk voordeel te verwerven, dat hun geen
staat in cle hcerschende omstandigheden
had kunnen toestaan. De beklaagde heeft
zich schuldig gemaakt aan volksverraad in
den ergstcn vorm en mag niet gunstiger
behandeld worden clan wanneer zij lands-
of hoogverraad had gepleegd.
WANHOOPSDAAD VAN EEN ECHTPAAR
Vanmorgen is in een perceel aan de Vee
markt te Rotterdam liet echtpaar de W. met
afgesneden hals op bed gevonden. Het po
litieonderzoek heeft uitgewezen, dat hier een
moord cn zelfmoord heeft plaats gehad,
waartoe clc aanleiding moet worden gezocht
in een ongeneeslijke ziekte van den man,
die uit wanhoop hierover tot cle daad geko
men is. Op tafel werd een biicfjc gevonden,
waarin het echtpaar afscheid nam.
LAWRENCE NOG STEEDS BUITEN
BEWUSTZIJN
LONDEN. 17 Mei (V.D.). Dc Maandag
morgen bij een motorongeval zwaar gewon
de kolonel Lawrence, die thans dén naam
draagt van T. E. Shaw, lag hedenmiddag
om 18 uur nog builen bewustzijn in het mi
litaire hospitaal. De doctoren hebhen.de
hoop nog niet opgegeven zijn leven, tc red
den.
DIT BLAD HEEFT EEN DAG ELIJKSCIIE
GECONTROLEERDE OPLAAG VAN
(voor binnen- en buitenland)
Standplaats: Hotel „MONOPOLE"
Kantoor: KAMP 41.
STADSMF.VWS
Kindcrzorg heeft, geld noodig.
(Tweede Blad, pag. 2.)
Opvoering \an „Mcin Licbchcn wolmt ara
Donuustrand."
(Tweede Blad, pag. 1.)
Nog een cn ander over'Luchtbescherming.
(Tweede Blad, pag. 2.)
Medegedeeld door het K.N.M.I. tc
Dc Bilt:
Zwakke tot matige wind uit Noor
delijke richtingen, gedeeltelijk be
wolkt, weinig of geen re'gen, weinig
verandering in temperatuur.
STORM WAARSCHUWINGSDIENST
Gcvcind tc De Bilt he don morgen' om 8.15
aan alle posten: Atlcnsicscin neer.
AUTO IN HET IJSSELMEER
HOORN, 18 Mei. In den afgeloopen
nacht is een bij cle Hoornsche Automobiel
Mij gehuurde luxe auto omstreeks half drie
van dc Zeedijk bij dc Nek onder dc ge
meente Schellinkhout in het water van het
JJssclmccr gestort. Een den omwonenden
heeft op dien tijd een plons gehoord. De
wagen is hedenochtend opgehaald doch in
zittenden werden niet gevonden. Ook in do
directe omgeving in het IJssclmccr worden
geen slachtoffers ontdekt. Men vermoedt
dat een ingezetene uit Hoorn, zekere Z.. clc
auto heeft gehuurd. Dc politic stelt een
onderzoek in.
