TAXIDIENST
Speciale
groote wagens
Telefoon 1210
L E Y T A X
4000
TAXI
DE EEMLANDEIÏ
TEL. 1788
Belangrijkste
ïenws
01 GOEDKOOPSTE
baandag 20 Mei 1S35 Uitgave: 'VALKH0FF Go.
Bureau: ArnhemscSispoortwal 2a I 33e Jaargang No. 271
LAWRENCE OF ARABIAOVERLEDEN
LEGENDARISCHE FIGUUR
MET HEM HEENGEGAAN
GOERING SPREEKT
MET LAVAL
WELDRA VREDE IN
DEN CHACO?
ROOSEVELT'S VETO
ACHT EN VEERTIG
DOODEN
ABESSYNIE'S CONFLICT
MET ITALIË
LEIDER DER NIRA
TREEDT AF
NIEUWE
WAGENS
PASSAGIERS TOT
f5000.-VERZEKERD
in binnen- en buitenland
W. LEYENHORST - LEUSDERWEG 242
HET WORDT ZOMER....
Teraardebestelling van
Pilsoedski
Dit nummer bestaat uit 3 bladen
EXEMPLAREN
TEL. 1838 TEL. 1093
op andere pagina's
Laatste berieliteo
Eerste Wad pag. 3
9 uur 18 min.
S-PERSOONS
IS
ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden voor Amersfoort 1.95; per maand 0.65; per
- Week (met gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.15.
Binnenland franco per post per 3 maanden 2.85. Afzonderlijke nummers f 0.05
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC. 513
PRIJS DER ADVERTENTIEN van 1—4 regels f 1.05 met inbegrip van een bewijsnummer
1 elke regel meer f 0.25 Liefdadigheids-advertentiën voor de
helft van den prijs. - Kleine Advertentién „KEITJES" bij vooruitbetaling 15 regels
50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.Bewijsnummer extra f 0.05
WERELDGEBEUREN
De Engelschen beschow
wen hem als een nationa-
len held
BIJ zijn sterven heeft kolonel Lawrence,
de „ongekroonde koning van Arabic",
bijna een oven groote taaiheid en
hardnekkigheid aan den dag gelegd als tij
dens zijn veldtocht in de woestijn tegen de
Turken; bijna een week lang heeft hij be
wusteloos gelegen tengevolge van een sche
delbreuk, die hij opliep, toen hij, gezeten
op zijn motorrijwiel, een botsing met twee
fietsende jongens wilde vermijden. Terwijl
Lawrence in het ziekenhuis lag, werden
dag na dag bulletins uitgegeven, die over
zijn toestand inlichtten. De Londensche
ochtendbladen namen nog om 3 en -i uur
berichten op, om te kunnen mededeelcn hoe
de toestand van Lawrence van Arabië was.
De bekwaamste medische deskundigen ver
toefden aan zijn bed; toen Zaterdag zich
een ernstige complicatie, longontsteking,
.voordeed, spoedde zich zelfs 's konings lijf
arts naar Lawrence's sponde. Zelden is do
laatste worsteling van een simpel mensch
zoozeer als een nationale aangelegenheid
ervaren als de doodstrijd van den „meca
nicien Shaw', die zich in het laatste de
cennium vruchteloos uit den ban van zijn
vroeger leven heeft trachten to bevrijden.
Shaw haatte zichzelf als Lawrence, aange
zien hij als zoodanig do belofte, tegenover
dc Arabieren in den wereldoorlog uit naam
der Britsche regeering afgelegd, niet heeft
kunnen inlossen en omdat dc sensatie, die
zijn oorspronkciijken naam sinds den Ara-
bischen tijd omgaf, hem geweldig tegen
stond.
Wat hij als organisator en leider van den
opstand der Arabieren tegen de Turken in
den oorlogstijd presteerde, is bekend, want
li ij heeft het zelf beschreven in „Seven pil
lars of wisdom" (1826), waarop in 1927 on
der den titel „Revolt in the desert" een po
pulaire uitgave volgde. Thomas Edward
Lawrence, die als man der wetenschap
groote talenten bezat en een kenner was
der Arabische volksgebruiken, die zich in de
ure des gevdars ter beschikking stelde van
den geheimen dienst voor Arabië, omdat
hij niet frontsoldaat kon worden, daar hij
te klein van stuk was, die daarna bij zijn
avonturen blijken gaf van weergaloozcn
moed, volhardingsvermogen en voorzichtig
heid en die tenslotte aan de zijde van den
hein tot vriend geworden emir Faisal na
vele verbitterde gevechten overwinnaar
werd, zal door liet Britsche volk steeds als
een held worden beschouwd. Lawrence be
loofde den Arabischcn stammen, die op
hem vertrouwden, een vrij, vcreenigd Ara
bisch rijk onder Britsch protectoraat, doch
deze droom ging niet in vervulling, aange
zien Groot-Britannië Frankrijks aanspraken
reeds, voordien had erkend cn omdat later
bleek, dat Engelands financieele draag
kracht een vorderen groei van het Empire
niet verdroeg. "Wel gelukte het Lawrence,
als raadgever van Winstpn Churchill, al
thans zijn vriend Faisal op den konings
troon van Irak tc plaatsen. Maar dc eens
actieve Lawrence werd een verbitterde;
was hij in dc oogen zijner Arabische strijd
makkers niet iemand geworden, die zijn
woord had gebroken?
Alle onderschei dingen en militaire titels
w-ces hij van de hand. IIij probeerde het
weer met wetenschappelijken arbeid, doch
de onrust, die zich tijdens den oorlog van
hem meester had gemaakt, liet hein niet
meer los. Zij stuwde hem voort, cn als een
voudig mecanicien diende bij in het Meso
potamische vlieger- en tankcorps en een
korten tijd aan de Noord-Westgrens van
lildics een gebied, waar te allen tijde ge
vechten dreigen uit te bicken. Van zijn eigen
naam had hij afstand gedaan, omdat hij
zijn verleden wilde ornvluchteu.
Doch dit baatte niet. Waar men hem
duchtte, in Turkije, in Rusland en in
Frankrijk, repte men voortdurend opnieuw
van intrigues, waarvoor men hem, den ge
vaarlijken, geheimen agent, verantwoorde
lijk stelde. Wannéér hij ergens in Voor-
Azic werd gesignaleerd, was dit voor een
wantrouwende internationale pers onmid
dellijk een aanduiding, dat daar intrigues
in grootcn still werden gesponnen. Zijn
autoriteiten waren niet erg handig in het
geheim houden van zijn persoonlijkheid cn
vergrootten zoodoende nog dc hem achter
volgende sensatiezucht, die hem evenmin
de laa'sic dagen van zijn leven, toen hu
reeds doodziek was, met rust liet. Lawren
ce heeft inmiddels zijn vrienden verzekerd,
dat hij sinds den wereldoorlog geen enkelen
keer meer in verbinding heeft gestaan met
den Britschcn geheimen dienst.
APen. die hem hebben gekend, schetsen
hem als een incnsch, die, na zijn avonturen
in Arabië. geen ander wcnschte tc zijn dan
de mecanicien Shaw. Als zoodanig moet hij
met betrekking tot de. constructie van mo
toren bewonderenswaardige dingen hebben
gepresteerd. Na /iiu terugkeer naar liet va
derland icefdc lm alleen nog maar voor
zijn machines cn boeken, maar de wereld
bleef er op staan in hem verder den groo
tcn geheimen agent te zien.
Lawrence, zon merkt, dc Londensche be
richtgever «Ier Fr. 7»g. op. zal een Britsche
volksheld bliiven. omdat lui niet alleen veel
heldhaftigs bezat, maar bovendien eigen
schappen, die den Britten bi/ondcr sym
pathiek zijn. Door zijn buitengewone be
scheidenheid on zijn zeer schuwe wezen,
vertoonde hii een excentriciteit, die overal
de aandacht trok m die waarschijnlijk voor
een doel ei<oc bijdroeg, dat men zich steeds
zóóveel me; i 11 persoon bemoeide. De F.n-
gclscftcn houden nu eenmaal van een der
gelijke excentriciteit bij lieden, die iet'
Kolonel Lawrence
nresleeren. Zal dc Britsche geschiedenis
Lawrence's naam indoelen bii de namen
van hen. die het imperium groot maakten?
Wanneer Lawrence's droom in vervulling
zou zijn gegaan, dan zou ziin roem zich
met dien van een Clive hebben kunnen
meten, maar. aldus de zoocvcn aangehaalde
correspondent, de Britsche kracht was niet
meer berekend op de vergrooting. waar
op hij aanstuurde. Slechts een klein ge
deelte van hetgeen hem voor oogen zweef
de. werd volbracht en dit bovendien nog
maar op onvoldoende wijze: gebleken is,
dat de groei van Britannië de grenzen van
zijn prestatievermogen heeft bereikt.
Belangrijk onderhoud te Krakau,
waarbij ook Bech werd
betrokken
Laval, dc Fransche minister van buiten
landsche zaken en dc Pruisische minister
president Goering, die in verband met. do
uitvaart van maarschalk Pilsoedski te Kra
kau vertoefden, hebben Zaterdag een onder
houd gehad en daarna tezamen met den
Poolschcn minister van buitenlandsche za
ken, Beek, het noenmaal gebruikt. Men
neemt aan, dat hun bespreking belangrijke
resultaten heeft opgeleverd. Tot de bespro
ken onderwerpen behoorde het eventueel
bezoek van Laval aan Berlijn, dat vermoe
delijk over eenige weken zal plaats hebben.
In den namiddag hadden Laval en Goe
ring opnieuw een onderhoud in het appar
tement, dat maarschalk Pétain in een der
hotels bewoont, 's Avonds kwamen zij nog
maals' tezamen. In het geheel hebben hun
besprekingen Zaterdag drie uren geduurd.
Laval verklaarde tegenover Fransche jour
nalisten, dat hij een zeer belangwekkend ge
sprek met Goering had gevoerd. Hij voegde
eraan toe steeds voorstander van een onmid
dellijk contact te zijn geweest
I.OX'DEX', 18 Mei. (V. D.) Dc vooruitzich
ten op een regeling van liet conflict tus-
schen Bolivia en Paraguay worden thans
rooskleuriger geacht, flank zij dc bemidde
lingspogingen van dc Chilccnsclie en Argen-
tijnsche regieringendie getracht hebben
de oorlogvoerende landen tc brengen tot
aanvaarding van een plan. gebaseerd op
liet rapport van den Volkenbondsraad cn
de aanbevelingen van November j.l. De
commissie van advies heeft inmiddels een
speciale bijeenkomst geconvoceerd van den
raad te Genève tegen J^aandag a.s. Het
schijnt thans echter waarschijnlijk, dat op
deze bijeenkomst een gunstige vordering in
de onderhandelingen zal kunnen worden
vastgesteld cn dat dc kwestie van verdere
bemoeienis van den Volkenbond zal wor
den uitgesteld hangende deze onderhande
lingen.
Presidentieel verzet tegen de
bonusmitkeering
WASHINGTON, 18 Mei. (V.D.). De
strijd om de schadeloosstelling van oud-
strijders, welke president Roosevelt van dc
hand wijst, neemt ernstige vormen aan.
President Roosevelt 1 leeft vandaag ver
klaard, dat hij zijn veto tegen de wet zal
uitspreken, dat hij zjjn weigering zoo scherp
mogelijk zal rcdigccrcn en deze niet floor
boodschappers naar het kapitool zal /.«•uien,
doch zelf in oen congreszitting zal hekend
maken.
De president voegde hieraan toe te hopen,
dat het congres zijn woorden zal ter harte
nemen cn zijn veto bekrachtigen.
Voor zoover bekend, is dit de eerste keer,
dat een president dc weigering van een
wet mondeling in bet congres bekend maakt
en bet feit wordt tc belangrijker geacht,
dn ar het een der moest geruchtmakend"
kwesties betreft.
Russisch rcuzcnvliegtuig stort
neer cn wordt vernield
Het grootste vliegtuig ter wereld, dc
Maxim Gorki, hetwelk ruim zeventig perso
nen kan bevatten, is blijkens een telegram
uit Moskou neergestort en vernield.
Dc Maxim Gorki was in de buurt van Mos
kou gestart rnet een ander vliegtuig op
sleeptouw. Kort na den start begon ae be
stuurder van het gesleepte vliegtuig, Laschin
acrobatische toeren tc verrichten met zijn
vliegtuig, ondanks het v erbod van de lucht
vaartautoriteiten Daarbij is hij met zijn
vliegtuig tegen de Maxim Gorki gebotst. Bei
de vliegtuigen stortten omlaag.
Dc bemanning van do Maxim Gorki, be
staande uit elf man, onder wie do comman
dant, kwam om het leven, terwijl oveneens
de zes en dertig passagiers den dood von
den. Onder hen waren acht vrouwen en zes
kinderen. Aan boord was n.l. een aantal
leden van liet centrale aërodynamische insti
tuut, van wie verscheidcnén door hun fami
lieleden waren vergezeld.
Ook de bestuurder van het vliegtuig, dat
de botsing veroorzaakte, is om het leven go
komen.
Een ander groot vliegtuig van dc sovjets
is, zooals men zich herinneren zal, in No
vember 1933 bij Charkow neergestort. Bij
deze ramp kwamen dertien personen om
het leven.
De slachtoffers zullen allen op staatskos
ten worden begraven, terwijl dc nagelaten
betrekkingen een staatspensioen zullen ont
vangen.
Het vraagstuk van de benoeming
der arbiters
Sir Eric Drummond, de Britsche ambas
sadeur te Rome, die naar Londen terugge
keerd is, teneinde overleg tc plegen met
den minister van buitenlandsche zaken, sir
John Simon, heeft Vrijdagochtend met hem
een onderhoud gehad en is later aanwezig
geweest bii dc zitting van den kabinets
raad, waar, naar verluid idu internationale
toestand besproken werd met inbegrip van
den legen woord igen stand van het Itali-
aanschAbcssiinschc conflict, in verband
met de bijeenkomst van den Volkenbonds
raad Ie Genève, dc volgende weck.
Reuter seint uit Addis Abeba:
In haar antwoord op dc Ilaliaanschc
nota aanvaardt de Abcssiinschc regcering
de arbitrage, die beperkt blijft tot liet ge
beurde tc Oeal-Oeal en verklaart, dat zij
haar pogingen zal voortzetten om een alge-
hcclc arbitrage tc verkrijgen in dc kwestie
van de interpretatie van bet verdrag betref
fende de grensbepaling van Somaliland.
Voorts verzoekt, de Abessijnsche regcering
den arbiters een pPaats van bijeenkomst
voor de arbitragecommissie tc kiezen.
Volgens mcdedeeling van den Italiaun-
schcn gezant te Addis Abeba heeft Abes-
synie thans zijn beide vertegenwoordigers
benoemd voor dc arbitrage-commissie tot
bij legging van liet ltaliaansch-Abcssijnschc
geschil.
liet zijn de Fransche jurist Albert dc la
Fradelle cn de (waarschijnlijk Amerikaan-
sche) jurist Pittman Benjamin Pattck.
De Italiaansclie gezant heeft met alle
voorbehoud kennis genomen van de hem
gedane mcdedeeling, aangezien, zooals be
kend is, de Italiaansclie regeering op liet
standpunt staat, dat arbiters voor Abes-
synië van Abessijnsche nationaliteit bchoo-
ren te ziin.
Nader wordt uit Rome gemeld:
Vier groote stoombootcn zijn Vrijdag uit
Napels naar Oost-Afrika vertrokken, niet
aan boord 5000 mansclia^ocn van dc divisie
Cavinana en 1300 arbeiders.
lieden zijn volgens een telegram uit Na
pcis, de mailschepen Colombia en Dalmatia
met nieuwe troepen en materiaal aan boord
naar Oost-Afrika vertrokken.
WASHINGTON, 18 Mei (Reuter). Do
nald Richberg heeft bevestigd, dat hij tc-'
gen Juli om gezondheidsredenen ontheven
wcnscht tc worden van zijn functie als lei
der van den uitvoerenden raad van de
N.R.A. Verscheidene oudere functionarissen
van dc N.R.A. zouden voornemens zijn bin
nenkort af te treden.
BLOEDIG INCIDENT
ROME, IS Mei. (V.D.). Tc Tricase
(Italië) hebben eenige leden van een lund-
böuwerscooperatic een bete ging gehouden
\oor het gemeentehuis in verband mot dc
benoeming van een ambtenaar. De bctoo»
gors probeerden met geweld liet gemeente
huis binnen tc dringen, waarbij de. politie
met vuurwapenen tusschenbeidc kwam. Bij
de schietpartij zijn 15 personen gewond, van
wie drie korten tijd later zijn overleden.
De orde kon worden hersteld.
HONDERDEN DOODEN IN CHINA
SJANGHAI, IS Mei (Reuter). Het aan
tal slachtoffers, dat bij de vreeselijke mijn
ramp bij Setsjocau is verdronken, bedraagt
volgens de laatste opgave minstens 730. De
ontsteltenis in China naar aanleiding van
deze catastrofe is zeer groot.
Zestien graden vorst sneeuw*
storm wolkbreuken
LONDEN, 1G Mei (V.D.) Ofschoon thans
zachter weer verwacht wordt, heerscht toch
op het oogenblik nog een koude, gelijk in
honderd jaar in dezen maand niet weer .s
voorgekomen. Vele duizenden ponden scha
de is gistermorgen aangericht in de tuin
bouwdistricten door een vorst van niet min
der dan 16 graden. Ook de boomgaarden en
overige veldvruchten hebben groote schade
geleden. In het Noordden des lands zijn
verscheidene wegen door sneeuw geheel ge
blokkeerd, terwijl trein- cn autobusverkcer
volkomen ontwricht zijn.
PARIJS, 18 Mei (V.D.) Dc streek rond
Chambcrry in Savoyc is heden door een
sneeuwstorm geteisterd. In dc bergen
heerscht een koude van 5 tot 15 gradend on
der nul. Ook in de Vogezen cn in dc Jura
sneeuwt het sinds gisteren ononderbroken
NEW-YORK, IS Mei (V.D.) Dagenlang du
rende wolkbreuken cn orkaanachtige stor
men hebben in Oklahoma cn in Texas groo
te overstroomingen veroorzaakt. In Altus
(Oklahoma) zijn 12 personen verdronken,
vsaarbij een uit negen leden bestaand nc
gergezin. De stad Gainsville en andere plaat
sen in Texas zijn overstroomd. In Tcague
en in San Anonio zijn tal van gebouwen
Leslhadigd en is een groot aantal personen
gewond.
De overbrenging van het stoffelijk
overschot van Warschau
naar Krakau
WARSCHAU, IS Mei (V.D.). Voorafge
gaan door ccn pantsertrcin is gisteravond
de trein met liet stoffelijk overschot van
wijlen maarschalk Pilsoedski uit Warschau
vertrokken naar Krakau. waar hij vanmor
gen tegen 7 uur is aangekomen, liet is een
indrukwekkende tocht geworden, zooals
Polen nog zelden heeft meegemaakt.
De met de Poojschc vlag bedekte kist was
geplaatst op een platten goederenwagen,
op het affuit van een kanon. Er omheen
hielden zes officieren cn twee generaals met
getrokken degen dc wacht. De wagen werd
met behulp van schijnwerpers hel verlicht
en vormde een lichtend punt in den donke
ren trein, die in langzaam tempo in den
nacht door liet Poolscho land trok.
Overal op dc stations, die dc trein pas
seerde, hadden zicli groote mens'clicnmenig
ten verzameld, ondanks het nachtelijk uur,
doch ook langs den spoorweg zelf stonden
overal menschcn bijeen met brandende
toortsen, terwijl op vele heuvels langs of
nabij den spoorweg vuren waren ontstoken.
Men heeft in de steden en dorpen langs
den spoorweg .WarschauKrakau vannacht
niet geslapen,'want overal was dc gehcelc
bevolking op de been om den „bevrijder
van Polen" de laatste eer te bewijzen.
Tc Krakau is een reusachtige menigte
aangekomen om dc begrafenisplechtigheid
bii te wonen. Meer dan 3U0.000 mensclicn
zijn van elders naar Krakau gekomen,
waaronder alle buitenlandsche delegaties,
het diplomatieke corps, de geheelc Pool
scho regcering en de leden van Sejm en
Senaat, vertegenwoordigers van alle afdce-
lingcn van het leger cn tallooze belangstel
lenden.
Te 8 uur begaf de lijkstoet zich van liet
hoofdstation naar de kathedraal. Troepen
gingen liet affuit niet de lijkkist vooraf,
terwijl het gevolgd werd door het paard
van den maarschalk, dat door twee officie
ren bij den teugel werd geleid. Dan volgde
de liooge geestelijkheid onder leiding van
den bisschop-aalmoezenier Gawlina, en ver
volgens mevrouw Pilsoedski met haar doch
ters, die vergezeld werden door dc gene
raals Rydz, Smigly en Sosnkowski. Hier
achter schreden de president der republiek
en dc vertegenwoordigers der regcering en
daarachter kwamen de buitenlandsche de
legaties en de deputaties van Poolscho or
ganisaties cn instellingen. l)e stoet werd
door verschillende afdoeningen militaire
troepen gesloten.
Langs den gehcclcn weg van het station
naar dc kathedraal liad zich een dichte me
nigte geschaard, terwijl de straten, die ge
volgd werden, met rouwfloers vvai^n be
hangen cn op bepaalde afstanden van el
kaar zwarte vai;ndcls waren opgehangen.
De mis in dc kathedraal werd gccelo-
breerd, door deft prins-bisschop mgr. Sa-
pieba.
T.SGEN HET VSrNNIS
VAN KOFJ..
Voor het consulaat-generaal van Litauon
te Koningsbergen is Yrijdagawnd betoogd
naar aanleiding van hei te Kofno uitge
sproken vonnis in bet Memclproces. Ver
schillende bladen leveren heftier commen
taar op bet vonnis.
DIT BLAD HEEFT EEN DAGELIJKSCHE
GECONTROLEERDE OPLAAG VAN
(voor binnen- en buitenland)
Standplaats: Hotel „MONOPOLE"
Kantoor: KAMP 41.
VOETBAL
Holland—Engeland 0—1. 1
(Tweede Blad, pag. 1). -
yricndenschaar wint met 2—0 van II.V.C,
(Tweede Blad, pag. 2).
KORFBAL
Dc Roodc Duivels winnen. i
(Tweede Blad, pag. 3). i
STADSNIEUWS
Tentoonstelling van het Kunstenaars-»
gilde. (Derde Blad, pag. 1).
WEERBERICHT
Medegedeeld door het K. N. M. I. tc De
Bilt.
Hoogste barometerstand 772.1 tc Thors-
havn.
Laagste barometerstand 757.8 tc Yalcntia.
Verwachting:
Matige tol zwakke, later weer toenemen
de Z. tot O. of N.-O. wind, gedeeltelijk be
wolkt, kans op enkele regenbuitjes, wei
nig verandering in temperatuur.
EUITENLANDSCH WEEROVERZICHT
Sinds Zaterdag is do hoogc druk nabij
IJsland zich weer gaan herstellen. Dc de
pressie, welke aan dc Noorsclio kust was
gelegen trekt. Oostwaarts af, gevolgd door
flinke drukstijgingen. Sinds Zaterdag steeg
dc. luchtdruk over Frankrijk en later over
Centraal-Europa, zoodat zich ook daar een
hoogc drukgebicd heeft gevormd. Tusschen
deze beide maxima ligt een lang gerekt
lage druk-gebicd met ondiepe kerntjes over
Denemarken, de Noordzee en ten Zuiden
van Ierland. Rond dc depressie regent het
hier en daar. In het hooge drukgebicd van
Centraal-Europa is het rustig weer met
vrij helderen hemel. Over het geheelc ge
bied bleven dc temperaturen nog heneden
de normale waarde. In Groot-Britannië cn
Ierland, ons land, Frankrijk en Zukl-Scan-
dinavië werd het zachter. Er mag ten on
zent nog Oostelijke of Noord-Oostelijke
krimpende wind worden verwacht. Dc kans
op kleine regenbuitjes blijft bestaan. In de
temperatuur komt nog weinig verandering.
