Menschen van groot formaat. Meester der Romantiek geëerd Variaties op het thema „lengte" Zullen onze kindskinderen reuzen zijn? „Kleiner Mann, was nun?" REUZEN DOOR ALLE EEUWEN Reeds in de vroegste oudheid moeten er volgens de geschiedenis reuzen hebben be staan. Zoo vinden wij in den Bijbel gespro ken van reuzen, welke vóór den zondvloed hebben geleefd, en God's zonen werden genoemd. Ook de Israëlieten verhalen van de zonen van Enak te Hebron, dat deze van een reusachtige gestalte waren, en dat zy in vergelijking bij hen als het ware op sprinkhanen geleken. Over den laatste uit dezen stam, n.l. Og, koning van Bazan, die door Mozes werd onderworpen, verhaalt de Bijbel, dat zijn legerstede 9 el lang en 4 el breed was. Nog in later tijd toonde men in de nabijheid van Jeruzalem een graf met het opschrift: hier ligt de reus Og. in welk graf men in 1670 een tand vond ter zwaarte van een half pond. Dan vinden wij nog in den Bijbel gesproken van den réus Goliath, die volgens de Israëlitische overlevering een lengte had van 11 voet. De profane geschiedenis is echter nog rij ker aan verhalen van reuzen. Strabo maak te reeds melding van het geraamte van den fabelachtigen Anteus, die in Maurita nië gevonden werd en 60 el lang was. De mythologie spreekt van reuzen, de zonen der aarde, die na veel bloedige oorlogen met de Goden, onder vulkanische eilanden wer den begraven en vuur spuwden. Plinius verhaalt van een reuzen geraam te, dat bij een aardbeving in Kreta ontdekt werd en 46 el lang was. In de veldslagen, welke Marius te Aquae Sectiae tegen de Teutonen leverde, bleek hun koning Teu- tobocus een buitengewone reus. Zijn ge beente werd in 1613 in Boven-Bourgondië ontdekt. Zyn graf, van tichelsteenen gemet seld, was 30 voet lang, 12 voet breed en 8 voet diep, cn droeg als opschrift o.a. de woorden: Teutobocus rex. Volgens de over levering uit dien tijd vonden zij hierin een geraamte van 25 y2 voet lengte, 10 voet breedte tusschen de schouders en 5 voet diepte van het borstbeen tot aan den rug- gewervel, terwijl zijn dijbeenen vier voet lang waren. Dergelijke verhalen treffen wij ook aan in de 16e eeuw. Zoo beweert Dale- champ een geraamte te hebben gevonden van een reus van 18 voet; Felix Plater vond te Luzern de beenderen van een reus van 12 voet, terwijl Licetus in Sicilië een ge raamte aantrof van 30 voet Tegenwoordig wordt door de geleerden echter betwijfeld, of deze geraamten wel alle van menschen dan wel van voorwereld lijke dieren afkomstig zijn. Het Megathe rium, de olifant en het Paleontherium uit de grijze oudheid, waren reuze dieren, wier gebeente vooral in Noord-Amerika en Si berië werd gevonden,en in vroeger jaren door gebrek aan anatomische kennis voor menschenbeenderen werden gehouden. Nog herinneren de hunnebedden in Drente en angs de Oostzeekust in Duitschland aan een reuzengeslacht dat daar in de eerste tijden moet hebben geleefd, daar hun op- Vaimo ftiyllrynne, dc langste man ter wereld, meet 2.45 At Den 22en Mei a.s. is het 50 jaar geleden, dat de grootste Fransche romanticus, Vic tor Hugo, te Parijs overleed. Ter herden king van dezen sterfdag zal in geheel Frankrijk 'n feestweek worden gehouden, waarvan het programma een groot aantal tooneelvoorstellingen. concerten en lezin gen omvat, alsmede bijeenkomsten in het Pantheon, ld het Victor Hugo-huis, in de I Sorbonne en een tentoonstelling in de Bi- bliotheque Nationale Verder zullen de plaatsen, waar de meester heeft gewoond, in het middelpunt der belangstelling wor den getrokken door excursies en feestelijke bijeenkomsten. In het buitenland, waar Hugo in den tijd der romantiek eveneens veei invloed deed gelden, *aj de herdenking niet spoorloos voorbijgaan Verschillende vereenigingen zullen speciale Victor Hugo-bijeenkomsten beleggen, cm op deze wijze den grooten en veelomstreden pionier van het roman- tisme te eeren. Strijd om Hugo. Zooveel leven, vyftig jaar na het ver scheiden van een groot man, is dikwijls een veeg teeken en niemand kan ontkennen, dat dit by Hugo ook eenigszins het geval is. Een herdenking ais deze wordt op touw gezet door een min oi meer beperkte schare be wond-»r aars, welke de nagedachtenis van den bewonderde wil doen herleven. Het is goed, hierby vast te stellen, dat het na gestreefde doel het gebrek aan belangstel ling in genoemde nagedachtenis inhoudt. Dikwijls gaat het dan zoo. dat de natie zich, op instigatie der tam-tam makende bewonderaars, zich oiotseling de grootheid van den aan de vergetelheid ontrukten doode ga«.t herinneren en de wijsheid en kennis omtrent dezen, op school opgedaan, weer naar boven vischte. Met Victor Hugo is iets derge yks aan den gang. al moet aan stonds worden toegegeven, dat het over- groote deel van het Fransche volk den cijns der bewoncenng aan den romanticus met i graagte jetaalt Dit mykt zonneklaar uit j den strijd, door den bekenden dichter Vijftig jaar geleden stierf Victor Hugo. Claude Farrère, rondom Hugo ontketend. Farrère kwalificeert Hugo als een „senielen imbeciel'' en een „dikdoenerigen bedrieger" en bevind* zich daarmee slechts in een klein gez?lschap. Zijn tegenstanders, de leden van ae „Vereeniging van Vrienden van Victor Hugo" zweren daarentegen bij de Goddelijkheid van Hugo's litteraire en andere ga 'en en achten Farrère's attaque ingegeven door „schandalige afgunst". Het gelijk van een der twee partijen doet overi gens niets aan het feit af, dat Victor Hugo staat te verstoffen op de boekenplank, uit gezonderd misschien „Les Misérables" en eenige andere romans Voor de publieke opinie is Victor Hugo onbetwistbaar meester van het 'enein der romantiek en daaraan doen de boutades van Claude Farrère zelfs niets af. Het is dus zeer dubieus, of de geestes producten van Hugo een levend element in de cultuur van het hedendaagsche Fran sche volk vormen. Maar daarom komt een viering ais ae onderhavige zoo uitstekend van pas en is er alle »*eden om de bloempjes van welsprekendheid nog eens buiten te zetten! De jonge Victor. Victor Hugo aanschouwde het eerste levenslicht te Besancor. in 1802. Nog jong reeds moest hij met zyn vader een zwer vend lever, leiden. Hij verbleef in Italië en Spanje en vestigde zich later met zijn moeder aie door haar man was verlaten te Parijs waar hij studeerde aan de Po lytechnisch^ Echool Deze richting beviel hem maar matig en weldra sloeg hij dan ook den weg in, welke leidt naar het onbe perkte lerrein der litteraire verbeelding. En welk een verbeelding! Nauwelyks 15 jaar. had ny het al zoo ver gebracht, dat de Academ-fe Frangaise hem een eervolle j vermeldine meegaf voor het gedicht „Les I Avantages de L'Etude". Toen vector 20 jaar was, verscheen ztfn De tegenstellingen vinden elkaar.. Ook de Nederlanders groeien. In 25 jaar tijds is de gemiddelde lengte van den Nederlander met 2.17 c.m. toege nomen. Dat is heel wat en met deze presta tie behoort het Nederlandsche volk tot de langste volken van Europa, De gemiddelde lengte bedraagt nu 172 c.m. Dat is heel wat en deze prestatie wordt slechts overtroffen door Zweden (174 c.m.), Noorwegen (172.3 c.m.), Schotland (173 c.m.) cn Lyfland (174 c.m.). De bevolking der steden is langer dan op het platteland. Zonder de gemeente Am sterdam is de bevolking van Noord-Holland de langste (172.47) van hot geheele land. Vlieland spant de kroon met 177 c.m. H. P. bouw een bijzondere lengte der samenstel lers doet veronderstellen. Het zijn grafheu vels van geweldige steenblokken, waarin meestal potten met metalen gespen en rin gen. steenen .offermessen, strijdbijlen, enz. werden aangetroffen. Reuzen hebben meestal een matten pols en zijn veelal in een of ander opzicht (soms verstandelijk, soms ook lichamelijk wat de innerlijke organen betreft) achterlijk. Toch zijn er reuzen bekend met een geweldige lichaamskracht zoóals de reeds genoemde Goliath. De Romeinsche keizer Maximus Thrax die 214 meter lang was kon met zijn vuist de kinnebak van een paard verbry- zelen Tommy Payne, een Engelsche reus. die op 21-jarigen leeftijd reeds 2.22 M. lang was, kan een zwaar beladen ezel tillen. Zoo ook de Duitscher Wilhelm Otto, die op 10- jarigen leeftijd 2.14 M. lang was; hij kon zijn arm met een gewicht van 50 K.G. in de hand drie maal achtereen uitstrekken. De 17-jarige Max Star, momenteel de grootste schooljongen van Engeland (hij is 1.90 M. lang en weegt 228 pond) weet met gemak 3 jongens op te tillen en te dragen. Reuzen behalen zelden een hoogeren leef tijd dan 30 of 40 jaar. Alsdan nemen hun krachten snel af en neemt hun leven spoe dig een einde. Op onze Nederlandsche ker missen, maar meer nog op de buitenland- sche jaarmerkten, treffen wij nog wel eens reuzen aan, die zich voor geld aan het pu bliek vertoonen. ter allen de loef af mett 2.73 M. Hij was echter buitengewoon mager en stierf 4 September 1887 te Londen, slechts 24 jaar oud, aan tering. De grootste vrouw, die de wereld heeft kunnen aanscnouwen, was Maria Wedde, die in 1866 te Berkendorf, bij Hallc, aan de Saaie, was geboren en reeds in 1885 te Parens stierf. Zij was 2.65 lang. Veelbelo vend begon de in 1880 geboren Karl Ullrich, die op 15-jarigen leeftijd reeds een lengte had bereikt van 2.50 M. Toen groeide hij echter niet verder en stierf 17 jaar oud. Reuzen in Zwitserland. De onderzoekingen, die professor Pittard van de universiteit te Genève gedurende een reeks van jaren instelde naar de groot ste der Zwitsersche recruten, hebben zeer interessante resultaten opgeleverd. Er valt o.a. uit te concludeeren, dat het Zwitser sche volk in den loop der volgende eeuwen tot een geslacht van reuzen zal uitgroeien, als de groei zoo door gaat. De toename der lengte geldt niet alleen voor bepaalde leeftijden, beroepen of voor bijzondere streken, maar voor het geheele Zwitsersche volk. In de laatste 25 jaar is de gemiddelde lengte van den Zwitser van 1635 tot 1657 m.m. toegenomen. Als oor zaak van dezen groei wordt de mineralogi- sche samenstelling van den grond aange nomen. eerste bundel „Odes" Groot opzien in de litteraire wereld! De dichters schoven, on willig weliswaar, op en maakten een plaats vrij aan den disch der muze. Chateaubriand was over hem in de wolken en noemde Hugo „x'enfant sublime"; Koning Lodewijk XVIH s-:honk hem een jaarwedde van 2000 franc en zoo ging men door met het beta len zijner bewondering, natuurlijk ten koste van Hugo's bescheidenheid. Van nu al aan volgae er een bombarde ment van werken. Lyrische en epische poë zie, drama's en romans, critieken en heftige pamfletten tegen verouderde litteraire principes volgden elkaar met haast be angstigende snelheid en veelvuldigheid op. Hugo werd een veelschrijver, zonder de waarde der schrij very aan de veelheid op te offeren. „Arrivé' Victor Hugo behoort tot de weinige lit teraire grootheden, die lid van de Acade mie Frangaise werden. Dit geschiedde in 1841; vervolgens werd hij „pair" van FrankryK en in 1848 „depute" van Parys. En dit alles met een weergalooze eigen dunk, over zyn moreeie, litteraire en poli tieke voortreffelijkheid. Van den jongen Hugo met een evenwichtigen levenswandel, vooral jp zedelijk gebied, was weinig of niets meer overgebleven. Zyn intrede in de politiek vooral heeft hem het laatste restje zelfsrespect ontnomen. Hij werd van de eene liefde naar de andere geslingerd en de eens zoo uit principe trouwe echtgenoot werd spoeoig de speelbal van zijn harts tochten. Politiek was hij geweldig te be- invloeden, daarvandaan dan ook, dat zijn vroegere aanhankelijkheid aan den prins president later omsloeg in heftige vijand schap. Banneling. De coup d'Etat van 1851 deed hem Parijs ontvluchten Enkele dagen na dezen staats greep veshgae hij zich te Brussel, het ver banningsoord van zoovele politieke vluch telingen. Als werkman verkleed, met een pas op den naam van Jacques Firmin Lan- vin, letterzetter, hem bezorgd door zyn vriendin Juliette Drouot, een befaamde tooneelspmeister, weeK hy vrijwillig uit, omdat lij wist, dat de nieuwe machthebber plannen nao hem uit Frankrijk te doen zet ten. De eerste dagen vestigde hij zich in een hotel aer Violettenstaat, Hotel Groen- poort, in net oude deel der stad. Hugo omtrok er een kleine kamer zonder eenig cornfc rt. Een bed en een paar manke stoelen vormden het eenig meubilair. Vuur was er me.. en gezelligheid allerminst. Voor kamer en eten betaalde hij slechts drie francs vijf stuivers per dag. Na eenige dagen zocht hij een nieuw logies en vond dit in een der beroemde gildehuizen van de Groot Markt Maar ook daar was Hugo zoo van elk ccmfort verstoken, dat hij spoedig naar een ru.mer apartement uitzag, temeer, daar zijn zoon Charles zich bij hem zou voegen. Jp de tweede verdieping van „De Gouden Huif" eveneens op de Groote Markt, zond hij een aangenamer verblijf. Erg royaa had de dichter het niet. Met eenige andere bannelingen, onder wie de journalist Emile de Girardm en de uitge ver Hetzei gebruikte hij dagelijks het maal in een der kleine eet /ertrekken m de buurt van de beenhouwerstraat. Den verderen dag besteeade de dichter aan zijn werk. Hier schr. ef hij de eerste verzen van „Les Chatimcnis" dat later te Guerney werd voltooid. De „Histoire d'un crime" werd eveneens tv Brussel geschreven. In eenige weken tijds schreef hij daarop zijn berucht pamflet .Napoleon le Petit", dat groote verspreiding vond en enorme opschudding verwekte Hoewel het te Lon den was uitgegeven, geraakte de Belgische regcering cr mee in verlegenheid en over woog de u'izetting van den banneling. Burgermester de Brouckére kreeg van hoogerhau J opdracht met Hugo den moei lijken toestand, waarin de Belgische regee- Zijn wij dwergen? Bij onze voorouders vergeleken, zijn wij welhaast dwergen. Heu- rion, een Fransch ge leerde, beweert, dat Adam 41 meter en Eva 40 meter lang waren. De verdrijving uit het aardsch paradijs heeft ook aan de lengte van den mensch geen goed gedaan, want volgens denzelfden heer waren Abraham en Mozes res pectievelijk nog slechts 4.60 en 4.70 Meter. In het moderne Europa zijn de menschen van 2 me ter lengte reuzen; een lengte van 2.50 meter behoort tot de zeld zaamheden. Wij noemen nog enkele bekende reuzen, b.v. de portier van Koning Jacobus I van Engeland, Walter Passus, die 2.34 M. mat en Maximiliaan Muller, die 2.55 M. de lucht in stak. Zij worden echter overtroffen door den beroemden Patrick C Brien, die op zijn 33ste jaar 2.68 M. hoog was. Geen kleinigheid dus. De Oostenryker Franz Winkelmeier stak ech- Deze formidabele knaap is de 15-jarige J ohn Sharp. ring door diens toedoen was geraakt, op vriendschappelijke wijze te bespreken, met het gevolg dat de dichter zich eenige dagen later via Antwerpen en Londen naar Guer- ncsey begaf, na acht maanden in Brussel te hebben doorgebracht. Zijn werk. Eerst na acn val van Napoleon III keerde Hugo te Paiijs terug en ontplooide al zijn talenten. Victor Hugo heeft in zijn lyrische ge dichten vaak zijn jeugdherinneringen wak ker geroepen. Ook door de natuur werd zijn dichterziel bewogen. Vele zyner ver zen getuigen van een groote naastenliefde, welke in zyn gemoed leefde; ook de jeugd, de kleine, onschuldige kinderspelen, inspi reerde herr vaak tot verzen, welke om hun naïviteit iets schoons bezitten. „Legende des Siecles' geeft in een reeks van groot- sche tafereel en een dichterlijke geschiede nis van de ontwikkeling der menschheid. Wat Hugo vooral tot een groot en onster felijk dichtei maakte, was zijn reusachtige verbeeldingskracht en zyn macht over de verskunst, zooals niemand in geheel Frank rijk en daarbuiten hem dit kon nadoen. Na zijn 70en verjaardag verschenen nog vele dichtbundel* van hem, zoo o.a. „l'Annee terrible", ,JLe Papc", „La Pitié supreme", „L'Ane", „Religion et religous", „Les Quatre vents de l'esprit", „Toute la lyre" en „Dc-nière gerbe" welk laatste werk hij schreef op 80-jarigen leeftijd. Ook als dra maturg gei oot Victor Hugo beroemdheid. „Hernam" beleefde op 25 Februari haar première. Van zijn toon eel werken zyn voorts beroemd „Ruy Bias", „Les Burgra- ves" en ,Le Roi s'amuse". Aan de reeds vermelde „Préface" moeten nog worden toegevoegd de prozawerken „Lucrèce Bor gia", „Maria Tudor" en „Angelo". Van Vicior Hugo s meesi beroemde en meest gelezen romans moeten wij noemen „Han d'ls'ande", „Claude Gueux" en „Bug- Jargal" Van dezen grooten romancier is ook „Les Misérables", een grootsch epos van de 19e eeuw. Hugo's handschriften zijn in het bezit van de Bibliotheque Nat onale. Een volleaige uitgave zijner werken is die van Hetzei (48 deelen 18801885, 70 dee- len, 1889 er. volg.); de definitieve uitgave is van Maurice en Simon. In het Musée aan de Place des Vosges te Parijs vind* men voorts vele herinneringen en teckenmgen van den dichter-schrijver. De stau Besangon. de geboorteplaats van Victor Hugo heeft net huis aangekocht, waar d" nvester leetde en werkte. De wo ning zal ais museum worden ingesreht. H. P. B

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1935 | | pagina 8