EXTRA
per kruik f 3.25
Plan van den arbeid
FORTMANN HEHENKAMP
Ds. W. Banning
spreekt
Het raadsel van de kippen
opgehelderd
KINDERWOORDEN
SCHO TERMAN'SOUDE GENE VER Dem0ngtratie V0Or het
UTRECHTSCHESTRAA T 17 TELEFOON 145
DE CARSTENTOP
OP N. GUINEA
IN 24 UUR
UW OUDE MATRAS
ALS NIEUW
VRAAGT INLICHTINGEN BIJ
Koppensnellerij
op Ceram
NIEUWE UITGAVEN
Planspel opgevoerd
AUTO BOTST TEGEN
BOOM
2c BLAD PAG, I Tm
AMERSFOOP.TSCH DAGBLAD
MAANDAG 7 SEPTEMBER 1936
BERICHT
Zij, die zich met ingang van 1 Octo
ber als kwartaal-abonné op het Amers-
foortsch Dagblad abonneeren, zullen do
lot dien datum verschijnende nummers
GRATIS ontvangen,
DIRECTIE A. D.
„Kip, ik heb je", zei
de politie
Men zal zich herinneren, dat de poli
tie alhier Vrijdag j.l. op het L. Vrou
wekerkhof een verlaten fiets aantrof,
waarop een kist met kippen was be
vestigd. Het rijwiel en de ongewone
v lading werden op het politiebureau in
L bewaring gehouden, in de verwachting
dat. de eigenaar wel spoedig zou ver
schijnen.
Inderdaad is dit nu het geval ge
weest. De vergeetachtige kippenlief-
hebber bleek een inwoner van Hilver
sum te zijn, die Vrijdag zijn inkoopen
op de markt te dezer stede gedaan
had en hierna aan het passagieren was
-. gegaan. Fiets en kippen waren een
zaam aan hun lot overgelaten.
I Nu heeft de man zich op het poli-
Htiebureau aangemeld, waar hij er „als
de kippen bij was" om zijn diertjes
v.jweer mee te nemen,
i Een minder pleizierige ontdekking
was het echter, toen bleek, dat er een
/^proces-verhaal tegen hem was opge
maakt, wegens het vervoeren van die
ren, zonder hen het noodige levenson
derhoud te verstrekken, zoodat de po
litie op haar beurt zei: „kip, ik heb
je!"
UIT HET POLITIERAPPORT
Tegen een wielrijder, die niet in het
bezit bleek Ie zijn van een deugdelijke
bel, werd proces-verbaal opgemaakt.
Een andere wielrijder, wiens rem niet
bleek te functioneeren, zag zich het
zelfde lot beschoren.
1 Een rijwielhandelaar heeft aangifte
gedaan van vermoedelijke verduiste
ring van een tandem.
Zwijntjesjagers
Bij een particulier hier ter stede heb
ben zwijntjesjagers hun slag geslagen
en een rijwiel buitgemaakt.
HET OUDE LIEDJE
Een aantal automobilisten is weder
om geverbaliseerd wegens overtreding
van het parkeerverbod ln de Lange-
ptraat en de Utrechtschestraat.
MEISJE VERDWAALD
Gisteren maakte een 7-jarig meisje
!Uit Soest op eigen gelegenheid een
(wandeltochtje. Zij raakte hierbij den
,weg kwijt en werd dwalende in de om
geving van hotel „Birkhoven" aange
troffen. De politie ontfermde zich over
haar en bracht haar 1e bestemder plaat
se, waar de verdwijning van het meis
je reeds begrijpelijke consternatie had
(Veroorzaakt.
AMERSF. REDDINGSBRIGADE
Bij het gisteren gehouden examen
yoor het instructeursdiploma C van den
iNéderlandschen Bond tot het Redden
.van Drenkelingen slaagde het lid der
'Amersfoortschc Reddingsbrigade, mej.
T. van Beek, zoodat dc A.R.B. thans
zoowel een mannelijk als een vrouwe
lijk instructeur heeft.
5TEREENIGING VOOR PAEDAGOGIEK
In de laatste jaren treft men in het
(algemeen een verhoogde belangstelling
voor dc actueele paedagogische pro
blemen, die naar oplossing vragen. De
zc interesse zien we niet alleen bij de
P leerkrachten, doch ook bij de ouders
der leerlingen en verder bij allen, die
ln verschillende hoedanigheid met. het
v onderwijs kennis maken.
De Vereeniging voor Paedagogiek is
een landelijke organisatie, die deze gc-
w noemde belangstellenden wil samen-
v brengen, hetgeen dc resultaten ten goe-
de moet komen.
Ook hier ter stede wil men een af-
j deeling stichten en binnenkort zal daar
toe een bijeenkomst worden belegd.
KOSTELOOZE VACCINATIE
'i r Burgemeester en Wethouders van
V 'Amersfoort maken bekend, dat op
Woensdag 9 September 1936 des na-
middags om 2 uur gelegenheid zal
- worden gegeven tot kostelopze inen
ting in het gebouw Westsingel 45.
Het is gewenscht trouwboekje of ge-
boortbewijs mede te brengen.
BURGERLIJKE STAND
5 September 1936
Geboren: Aart Melis, zoon van Her
man van Donkelaar en Hendrika Kee-
senberg; Maria Johanna, dochter van
Hcndrikus Johannes Staal en Elisabeth
Maria de Graaf; Martina Maria Elisa
beth, dochter van Johannes Maria Corne-
lis Jozef van den Bos en Hendrika Ger-
trud Jansen.
Overleden: Everarda Maria Brouwer,
49 jaar, echtgenoote van Martinus
Woerdman.
DE TEMPERATUUR VAN HET
WATER
De temperatuur van het water in Pe-
sie s Bad bedroeg hedenmorgen 63° F.
(17'/2° C.).
Indien de ongunstige weersomstan
digheden aanhouden, zal Pesie's Bad
a.s. Zaterdag worden gesloten.
KAASMARKT
Aangevoerd werden 41 wagens, tezamen
wegpnde 10250 Kg. Prijzen van 17
20.50 per 50 Kg. Handel matig.
Op een straatkruising in één van onze
buitenwijken.
Een groepje menschen, geschaard om
een fiets, die aller belangstelling heeft
en verder een stilstaande melkauto. Er
wordt over en weer druk gepraat, men
wijst naar de auto, naar de fiets en
naar den weg. Dan wordt cr weer ge
sproken, dan wordt er weer gewezen
Men krijgt niet bepaald den indruk,
dat de betrokkenen het voor 100 met
elkanders eens zijn.
Zoo langzamerhand zal de lezer be
grepen hebben, dat het een aanrijding
betreft, waarover wij iets willen zeggen.
Maar toch ook weer niet over die zon
der persoonlijke ongevallen verloopen
botsing zelve, doch over dat wat op
een dertig meter afstand gebeurde.
Want de aanrijding tusschen wielrij
der en melkauto was misschien zelfs
minder belangrijk dan de opmerking
op dertig meter afstand Daar ont
moetten wij een vijfjarig knaapje, dat
„gehoord zijn verhaal" de gebeurtenis
van nabij bleek te hebben meegemaakt.
„Meneer, meneer, heb u daar die aan
rijding gezien?", klampte hei kereltje
ons aan." En op ons ontkennend ant
woord, kwam dadelijk zijn nauwkeu
rige weergave van datgene, wal twee
heldere jongensoogen hadden opge
vangen:
„Ziet u, het ging zoode man op
de fiets en de melkauto gingen allebei
daar op den hoek dezelfde straat in en
de melkauto wilde dien man juist op
den hoek inhalen en toen, meneer,
toen kwam de auto dicht bij de fiets en
juist door de bocht... sneed de auto de
fiets toen door...!"
Onze knaap had blijkbaar thuis wel
eens hooren praten over bochten af
snijden, maar hij had het niet zoo pre
cies kunnen onthouden en daarom liet
hij mir nichts. dir nichts een rij
wiel „doorsnijden".
ZWEMBAD NIEMEIJER
In zwembad Niemeyer behaalde .de
\olgcnde leerlingen hun diploma; de
dames Judith Swarts, Jo van Voorst en
T. de Vries en de heeren Herman Asma
en Hans v. d. Werff.
ARBEIDSBEURS
Aanvragen van werkgevers
boven de 18 jaar
4 Dagmeisjes 6 dienstboden, 2 huis
houdsters, 1 krükasslijper, 1 keuken
meisje, 8 colporteurs, 1 strijkster, 1
winkeljuffrouw (dames- en kindercon-
fectie), 1 vertegenwoordiger.
Beneden de 18 jaar
1 Leerl. timmerman, 1 aank. kleer
maker, 2 aank. bankwerkers, 1 aank.
soldeerder, 1 aank. slager, 1 aank. re
clameverzorger, 4 dagmeisjes.
Aanbiedingen van werkzoe
kenden boven de 18 jaar
1 Agent, 6 arbeiders zeepfabr., 5 au-
togeenlasschers, 8 automonteurs, 1 ban-
derolleerclcr, 5 banket- en broodbak
kers, 1 banketbakker, 1 beeldhouwer, 3
behangers-stoffeerders, 1 bctontimmer-
man, 6 betonvlechters, betonwerkers,
2 bezorgers»J3 bierbottelaars, 1 bliksla
ger, 3 boekbinders, 10 boekdrukkers, 5
boekhouders, 5 boirwk. opzichters, 9
broodbakkers, 58 chauffeurs, 1 choco-
ladewcrker, 8 cigarillosinpakkers, 2
colporteurs, 3 constructiewerkers, 1
coupeuse. IS dagmeisjes, 5 dienstboden,
29 electriciens, 3 elecir. lasschers, 6 ex-
pedilieknechten, 47 fabrieksarbeiders, 2
fabrieksmeisjes, 1 forceür, 3 framevij-
lers, 1 granietwerker, 3 graniet-s chuur-
ders, 95 grondwerkers, 23 havenarbei
ders, 3 hoefsmeden, 2 houtdraaiers, 1
houtfraiser, 4 hulpen in de huishou
ding, 1 glassnijder, 1 glazcnwasscher,
9 steenzagers, 1 chemiker, 1 chef meu
belmaker, 1 mandenmaker, 1 papier
snijder, 1 keurmeester, 1 verlofhouder,
1 kraamverzorgster, 2 vertegenwoordig
sters, 1 stripster, 5 onderwijzeressen, 2
incasseerders, 5 inpakkers, 2 instru
mentmakers, 42 mann. kantoorbedien
den, 13 vrouwel. kantoorbedienden, 11
kantoorwerksters, 3 kappersbedienden,
1 kellner, 4 ketelmakers, 2 kinderjuf
frouwen, 1 kistenplakker, 1 kistenma
ker, 12 kleermakers, 1 klinker, 1 kok,
1 koperslager, 2 kooksters, 7 kruideniers
bedienden, 2 kuipers, 1 lederbewerker,
10 letterzetters, 3 lompensorteerders, 10
loodgieters, 185 losse arbeiders, 6 ma
chinale houtbewerkers, 18 machine
bankwerkers, 2 machinisten, 18 maga
zijnknechts, 3 magazijnmeesters, 10 me
taaldraaiers, 1 metaalfraiser, 4 metaal-
stampers. 1 metaalzager, 77 metselaars,
6 meubelbeitsers, 25 meubelmakers, 2
meubelstoffeerders, 1 modelmaker, 1
monteur, 8 naaisters, 11 olieslagers, 9
onderwijzers, 71 opperlieden, 5 pakhuis
knechts, 1 pettenmaker, 2 pianos'em-
mers, 7 plaatwerkers, 2 radio-monteurs,
11 reizigers, 1 ringer, 5 rijwielherstel
lers, 4 rijwiellakkers, 2 meetarbeiders,
1 meesterknecht-schoenmaker, 1 bla-
zeur, 1 polijster (metaal), 1 stempe4ma-
ker. 1 chef slager, 1 filiaalhouder, 1
chef de bureau. 2 huisbewaarders, 3
leerl. kapsters, 1 inpakster, 6 rijwiel
monteurs, 4 scheerders (textiel) 94
schilders (huis), 1 schilster, 7 schoen
makers, 27 sigarenmakers, 1 sigaren-
sorteerder, 15 smeden, 14 slagers, S sol-
deerders, 1 spoorweg-arbeider, 3 sfeen
houwers, 5 steno-typisten, 5 stokers, 13
straatmakers, IS straatmakers-handl.,
51 stucadoors, 1 stuurman, 1 suikerwer
ker, 1 tabaksbewerker, 3 tabakstrippers,
2 bouwk. teekenaars, 1 electro-techn,
teekenaar, 1 werkt. 1 eekenaar, 1 ccntr.
v teekenaar, 6 textielarbeiders, 144
timmerlieden. 22 tuinlieden, 1 twijner,
3 veldarheiders, 1 venter, 1 verfmaler,
2 vernikkelaars, 3 vertegenwoordigers.
5 ververs, 19 verwarming-monteurs, 1
verwarmingtechn., 2 viltbewerkers, 20
voegers, 9 voerlieden, 1 vuurwerker, 5
wafel hakkers, 3 wagenmakers, 2 waseh-
knechten, 8 werkmeesters, 51 werk
vrouwen, 46 wevers, 6 winkelbedien
den. 5 winkeljuffrouwen, 2 zadelma
kers, 3 zilverslijpers, 1 schoorsteenman
telhersteller, 1 graveur, 1 radiotechni-
ker. 1 werktuigkundige. 1 wielenmaker,
2 cigarillosoppaksters, 1 zeeman, 1 vio
list. 1 waakster, 1 mangelster. 1 ser
veerjuffrouw-, 2 hoofdonderwijzeressen.
Beneden de 18 jaar
8 Automonteurs, 1 banket- en brood
hakker, 1 bankwerker, 1 behanger-stof
feerder. 1 boekdrukker, 1 broodbakker,
34 dagmeisjes, 1 electricien, 9 fahrieks-
jongens, 3 fabrieksmeisjes, 1 bosjesma
ker, 1 inpakster, 22 mann. kantoorbe
dienden, 14 vrouwel. kantoorbedienden,
1 kappersbediende, 1 kinderjuffrouw, 1
kruideniersbediende, 22 losse arbeiders,
4 machine-bankwerkers, 1 machinist, 1
metaaldraaier. 1 metselaar, 4 naaisters,
2 rijwielherstellers, 2 rijwielmonteurs, 7
schilders (huis), 1 steno-typiste, l ta
baksbewerker, 1 tabakstripper, S tim
merlieden, 1 winkelbediende, 4 winkel
juffrouwen.
Voor aanvragen om werkkrachten
door patroons, woonachtig buiten de
gemeente, raadplege men de opgave op
de stadsaanplnkpiaatsen. Alle aanvra
gen en aanbiedingen te richten tot de
Arbeidsbeurs, Achter Davidshof 2, Tel.
Int. 1172, 1244 en 1245, 's avonds 1244
en 1172.
iMedcdeeling namens het
K.N.A.G. inzake de
bestijgingsplannen
AMSTERDAM, 5 Sept. De heer
E. J. Voute, secretaris van het Konink
lijk Nederlandsch Aardrijkskundig Ge
nootschap, bericht ons het volgende:
Naar aanleiding van het Aneta-be-
icht in de ochtendbladen van 3 Sep
tember j.l. inzako het plan van den
heer Colijn van de B.P.M. om in No
vember of December a.s. een poging te
doen den Carstentop op N. Guinee te
bestijgen, deel ik u het volgende me
de:
Het is nu bijna een jaar geleden" dat
de toenmalige, voorzitter van ons ge
nootschap in het huishoudelijke be
stuur het voorstel deed om de moge-
iikheid te bestudcercn van de uitzen
ding van een expeditie door het K.N.
A.G. met het doel het Sneeuwgebergte
van N. Guinee te verkennen en spe
ciaal den Carstentop te bestijgen.
Het huishoudelijk bestuur droeg don
heer Leroux op een plan daartoe uit
te werken en dat plan, waarbij even
tueel ook vliegtuigen een rol zouden
spelen, werd met eenige- deskundigen
op het gebied van N. Guinee en de
luchtvaart ingaande besproken. De be
doeling was om, wanneer het voor liet
Aardrijkskundig Genootschap uitvoer
baar bleek, met een uitgewerkt voor
stel hij het algemeen bestuur van het
genootschap te komen. Tot zoolang
moest de zaak strikt geheim blijven
met het. oog op buitenlandscho concur
rentie die zeer vermoedelijk te duchten
was wanneer het Nederlandsrhe plan
bekend zou zijn geworden. Het huis
houdelijke bestuur heeft zijn voorbe
reidende werkzaamheid in dezen nog
niet. ten einde gebracht nu het Aneta-
bericht verscheen.
Waar het Kon. Ned. Aardrijkskundig
Genootschap al eenigen tijd zeer ern
stig zich met deze zaak heeft bezig
gehouden en proefnemingen door den
rijksstudiedienst voor de luchtvaart
heeft laten verrichten, achten wij het
juist daaraan bekendheid te geven.
LANGESTRAAT 63
TEL. 883
AMBOINA, 5 Sept. (Aneta). Naar
vernomen is, heeft op 19 Augustus een
snel tocht plaats gehad, waarvan een
Mohammedaan, afkomstig uit Wahai
(op het eiland Ceram) het slachtoffer
is geworden.
Dc officier-gezaghebber werd gewaar
schuwd en stelde een onderzoek in
waarna het gouvernementsvaartuig
„Reiger"' met 25 militairen naar Ania-
liai (Zuid-kust eiland Ceram) werd ge
dirigeerd, om vandaar een tocht naai
het binnenland te ondernemen.
Van hieruit was reeds een patrouille
op weg naar de kampong Noa Oeloe.
welke hoofdzakelijk door heidenen is
bewoond. Het is niet onwaarschijnlijk
dat dc snel-tocht door lieden uit deze
kampong is ondernomen, temeer omdat
bij telling 20 man uit die kampong
bleken te ontbreken.
Geen dictatuur van links of
rechts, maar het Plans
socialisme
DE OPLEIDING VAN HET
MARINEPERSONEEL
BATAVIA, 5 Sept. (Aneta). Inzake de
opleiding van het personeel voor dc
koninklijke Marine verneemt de „Java-
Bode", dat de regeering accoord gaat
om de opleiding niet langer aan wal to
doen plaats vinden, doch deze ter zee te
doen geschieden. Met dit doel zal Hr.
Ms. „Zeven Provinciën" worden inge
richt tot opleidingsschip. De bodem zal
daartoe een belangrijke verbouwing
moeten ondergaan, terwijl tevens de
naam zal worden veranderd.
EERVOL ONTSLAG
BUITENZORG, 5 Sept. (Aneta). Op
verzoek eervol ontslag verleend onder
dankbetuiging voor de aan den lande
bewezen diensten, aan den heer B. H.
Paercls, laatstelijk hoofdambtenaar voor
suikeraangelegenheden.
HET ZELFBESTUUR VAN GOA
BATAVIA, 5 Sept. Aneta). De
Java-Bode verneemt, inzako de kwestie
van het wederom verleenen van zelfbe
stuur aan Goa, dat de korte verklaring
in October a.s. zal worden onderteekend
en beëedigd door den nieuwen zelfbe-
Stuurder, Mangi-Mangi Kraeng Bonto-
nompo, en twee Rijksgroot en.
Daarna komt in December a.s. een
verklaring van den gouverneur-gene
raal waarin dit stuk wordt goedgekeurd
en bekrachtigd terwijl in het begin van
het volgend jaar, n.l. in Januari, de
plechtige installatie van den zelfbe-
stuurdcr zal geschieden.
Tot hoofdplaats van den nieuwen zelf
bestuurder is gekozen Soengoeminassa.
REORGANISATIE BESTUUR
NIEUW-GUINEA
BATAVIA, 5 Sept. Aneta). De
Java-Bode verneemt omtrent de dezer
dagen te verwachten invoering van de
reorganisatie van het bestuur in Nieuvv-
Guinea, dat op Nieuw-Guinea twee af-
deelingen zullen worden ingesteld, n l.
Noord-Nieuw-Guinea met Manokwari,
en West- en Zuid-Nieuw-Guinea met
Fak-Fak als hoofdplaats.
Voor de gehecle reorganisatie zal het
best uurscorps worden uitgebreid met 1
assistent-resident, 2 controleurs binnen-
landsch bestuur, 4 gezaghebbers binnen-
landsch bestuur. 4 bcstuursassistentcn
en ISO man veldpolitie.
O.a. zal in Noord-Nieuw-Guinea een
onderafdeeling Midden-Vogelkop wor
den gevormd, onder bestuur van een
officier-gezaghebber.
Ook te Sarmi zal een Europeesch be
stuursambtenaar worden geplaatst.
HET UNIFORMVERBOD IN INDIË
BATAVIA, 5 Sept. (Aneta). Nadat
diverse adviezen zijn ingekomen ten
aanzien van de vraag van de wensche-
lijkheid der invoering voor Indië van
een verbod tot het dragen van unifor
men en onderscheidingsteekens, is be
sloten, niet de Nederlandsche bepalin
gen hieromtrent over te nemen, doch
zich te bepalen tot een algemeene
machtiging aan de Indische regeering
om een verbod in bepaalde omstandig
heden in werking te doen treden.
De T ij g e r door Leslie Char-
teris. Uiig. W. Bruna en Zns.
Uitg. Mij. N.V. Utrecht.
Geen wonder, dat er zooveel vraag is
naar Saint-boeken, want nadat we had
den genoten van „De Laatste Held",
kwam „De Tijger" ons ven assen. Het
verhaal voort ons naar Baycombe, een
plaatsje aan de North Devonku.st van
Engeland, dat zoover buiten alle we
reldverkeer ligt, dat zelfs in den vollen
zomer heel de stroom van toeristen en
vacantiegangèrs er zonder meer voor
bijgaat. Maar nu dat duffe en dorre
oord de verblijfplaats is geworden van
Patricia Holm, die gaarne avonturen
wil beleven, komt er plotseling iemand
op het tooneel, die het geheele aanzien
van Baycombe verandert: Simon
Templar(- bijgenaamd de Saint, die in
dit dorpje zijn strijd aanbindt tegen den
Tijger. Deze tijger heeft in Bavcomhe
veel goud verstopt, waarmede hij wil
vluchten, doch de Saint verhindert dat.
Die neemt het goud mee om het aan
de rechtmatige eigenaars terug te geven
en hij neemt ook de flinke en moedige
Patricia mee, die zich buitengewoon
heldhaftig gedraagt. Een hoek, dat wer
kelijk tot een der beste behoort, welke
in dat genre den laatsten tijd zijn ver
schenen.
AUTO BOTST OP WIELRIJDSTER
BAARN. Op de Hoogo Vuursche is
Zondagmiddag de automobilist A. B.
uit Amersfoort, eerst met een wielrijd
ster en daarna met een boom in hotsing
geweest.
Een wielrijdster uil Baarn, Mevr. G.
D. E.Van K. wilde links af het rijwiel
pad naar de Lage Vuursche opgaan,
zij liet daartoe eerst, een haar achterop
rijdende auto uil Baarn passeeren, doch
gaf geen acht of er soms ook verkeei
uit de- richting Hilversum naderde. Zij
stak achter den van Baarn komende
auto den weg over, met het gevolg dat
rij gegrepen werd door een uit. Hilver
sum komende auto, bestuurd door A. B.
uit Amersfoort. Na met dc wielrijdster
in botsing te zijn geweest, vloog de
auto tegen een boom. Dc bestuurder
de heer A. B., bekwam een hersen
schudding en lichte verwondingen en
moest per ziekenauto naar een der zie
kenhuizen te Amersfoort worden ver
voerd. Twee inzittende dames bckwa
men eveneens lichte verwondingen,
doch konden per taxi naar Amersfoor
doorreizen. De auto werd ernstig be
schadigd. Dc wielrijdster liep bij de
botsing slechts schaafwonden aan de
beenen en builen en schrammen aan
hoofd op. Haar fiets werd uit den aard
der zaak eveneens beschadigd.
Duizenden en nog eens duizenden
trokken Zondagmorgen naar het U.
V.V.-vcld te Utrecht, waar de gewes
telijke demonstratie ten behoeve van
het Plan van den Arbeid zou wor
den gehouden. Laag dreven do
wolken over de groene landouwen
van den Lagewcidschen polder,
maar gelukkig bleven de hemel
sluizen voorloopig hermetisch ge
sloten.
Tallooze vlaggen gaven de U.V.V.-
veste een vroolijk aanzien. Tegenover
de overdekte tribune was een eenvou
dige coulisse opgesteld achtergrond
voor het op te voeren openluchtspel
en daarnaast namen de musici, zangers
en zangeressen, die hun medewerking
erleenden, plaats. De tribunes waren
al spoedig volledig bezet, honderden
onden een staanplaats „langs de
lijntjes", of gingen rustig daarvóór in
het gras zitten. Naar schatting waren
S 10.000 toeschouwers aanwezig, toen
omstreeks half één met de demonstra
tie begonnen werd. Allereerst werden
enkele redevoeringen gehouden, die via
niet al te zuiver werkende luidsprekers
versterkt werden weergegeven.
Opening door den heer
Wijk amp
De heer B. J. J. W ij k a m p sprak het
welkomstwoord, waarbij hij in de
eerste plaats herdacht het ontslapen
van wethouder Reijnders, en hem
dankte voor alles wat hij in het belang
der Utrechtsche bevolking heeft ver
richt.
„Gaarne hadden wij u in het
stadion ontvangen, maar het ge
meentebestuur heeft dit geweigerd.
In geen provincie heeft een ge
meentebestuur zich op dusdanige
wijze tegen onze beweging ge
plaatst. Deze' tegenwerking heeft
ons veel moeilijkheden bezorgd en
wij zouden naar een andere plaats
hebben moeten gaan, wanneer wij
dit veld niet hadden gekregen. B.
en W. en de Raad zijn te ver ge
gaan, de naaste toekomst zal lee-
ren, dat het raadsbesluit niet zon
der schade voor het openbare leven
kan worden gehandhaafd.
Het doel van deze betooging is be
kend, wij willen de aandacht vestigen
op onze „politiek van de welvaart,"
waarvan de grondslag is: het plan van
den arbeid. Wat wij zien in Rusland
en Spanje, doet ons gruwen van eiken
vorm van dictatuur; slechts langs den
democratischen weg kan het socialisme
worden verwezenlijkt. Wij roepen u op
vóór het plan van den arbeid, voor
democratie, tegen dictatuur, voor vrij
heid, vrede en welvaart (applaus).
De combinatie van arbeidersmuziek-
vcreenigingen, onder leiding van Hen
drik Altink, voerde vervolgens een
strijdliederenfantasie op.
C. v. d. Lende spreekt
De heer C. v. d. Lend e, vertegen-
woordiger van de Centrale Plancornmis-
sie, deelde mede, dat de landelijke de
monstraties schitterend slagen, zulks op
grond van hetgeen spreker vandaag
heeft ondervonden. Spreker bracht hul
de aan alle werkers, die zich belange
loos in dienst van het Plan hebben ge
steld. Wij zijn tevreden, maar vol
daan zijn wij niet. Nog méér krachten
uit dc arbeidersbeweging en de partij
dienen zich beschikbaar te stellen. Het
plan van den arbeid is voorwerp van
veler critiek, maar alles wat tot nu is
geschied, heeft ons steeds sterker de
overtuiging bijgebracht, dat ons Plan
een onaantastbaar stuk werk is. Nu het
zóó staat, gaat er iets anders gebeuren,
Er wordt een afleidingstactiek toege
past, men praat zoo min mogelijk over
ons Plan, men speelt de wereldgebeur
tenissen tegen ons uit, vooral die in
Spanje, gelijk men indertijd de geschie
denis van de Zeven Provinciën tegen
ons heeft uitgespeeld. Spreker wekte
met klem allen op, propaganda te voe
ren voor het Plan van den Arbeid.
Toespraak Ds. Banning
Ds. W. Banning zette uiteen, dat
de huidige wereld meer teekenen geeft
van beestachtigheid dan van mensche-
lijkheid. Men denke alleen maar aan
Spanje, waar broeders van hetzelfde
volk elkaar verscheuren, symptoom van
de huidige verwarring in West-Europa.
Soms schaamt men zich mensch te zijn!
Toch is het goed, dat wij juist in dezen
tijd ons bezinnen op wat de socialis
tische bewreging ons heeft te zeggen, in
dezen tijd, waarin de bruutheid hoogtij
viert. Wij zijn hier samengekomen, om
te demonstreeren voor het plan van den
arbeid, dat economisch van zoo groote
beteekenis is. Een constructieve wel-
vaartspolitiek, die aan 200.000 werkloo-
zen werk kan verschaffen, dat is geen
kleinigheid. Het verbittert en grieft ons
dat de tegenwoordige regeeringspolitiek
juist altijd de zwaarste klappen laat
neerkomen op hen, die dit liet moei
lijkst kunnen dragen. Dat is klassenpo-
litiek van de ergste soort! Men kan ons
Plan niet alleen economisch, maar ook
uit een practisch politiek oogpunt be
schouwen. Wij zien het als de inzet van
den verkiezingsstrijd van 1937, al zullen
wij het volgend jaar wel geen socialis
tische regecring krijgen, die het Plan
voor 100% zal uitvoeren. Maar er komt
ook geen regeering, die het Plan zal
kunnen negceren, zooals tot dusver. Spre
ker merkte op, dat thans van de arbei
ders de alleruiterste inspanning zal
worden gevraagd, door de grondgedach
te van het Plan te stellen in de open
baarheid van ons volk. Laten wij ons
echter geen illusies maken! De tegen
stand zal ontzaglijk groot zijn, maar
dat behoeft ons niet te verlammen. Ons
Plan moet midden in dc politieke aan
dacht gebracht worden.
Er gaat thans door de burgerklas
se het gerucht, dat wij staan voor
den eindstrijd tusschen fascisme en
communisme. Met name het natio-
naal-socialisme heeft zich gretig op
deze suggestie geworpen, om in
breede groepen der bevolking angst
te wekken. Nu verbaasde spr. er
zich over, dat dc lessen der dicta
tuur zoo weinig indruk maken op
de bevolking. Wij hebben gehad het
walgelijk moordproces te Moskou,
wij kennen de concentratiekampen,
hebben geleerd dat dictatuur betee-
kent: schending van alle recht, en
een doorloopende moordaanslag. Er
fenis van den wereldoorlog, zullen
de dictaturen cle wereld in een nieu
wen oorlog storten, en in dezen
wanhopigen cirkel schijnt ook ons
volk te zijn bevangen. De cultuurge
dachte van ons Plan is deze, dat
het niet behoeft te gaan tusschen
dictatuur van links of rechts; er i6
nog een derde weg: de weg van het
plan-social isme, waarmee wij willen
uitspreken onze overtuiging, dat wij
niet wanhopen aan de toekomst, on
danks de gruwelen van dezen tijd.
Spreker wekte allen op, mee te hel
pen den weg te banen naar die nieuwe
toekomst: „houdt ons Plan hoog, voor
het heil van ons volk, voor het heil van
de wereld!"
(Langdurig applaus).
Openluchtspel
Hierna ving de opvoering van het
plan-spel aan, onder leiding van Ben
Groeneveld. Groepen arbeiders komen
het veld opmarcheeren, één groep met
de emblemen van landbouw, handel en
industrie, als propagandisten voor het
Plan, andere groepen als vertegen
woordigers van die arbeiders, die geen
heil van het plan verwachten. Spreek
koren kinken over het veld; ten slotte
worden do twijfelaars overtuigd, en
sluiten zich bij hun kameraden aan.
Gezamenlijk zingt men het Planlied:
Het moet, het kan,
op voor het Plan 1"
Dan treden dc vertegenwoordigers
der dictaturen naar voren, straf mar-
cheerend een sombere zwarte vlag voor
op, en gekleed in bruine en zwarte
hemden. Een paar arbeiders en arbeid
sters worden gegrepen, en achter prik
keldraad gezet: het concentratiekamp.
Maar schouder aan schouder naderen
de overige arbeiders, de gevangenen
achter het draad richten zich op blij
verrast, hun bewakers verdwijnen, de
gevangenen zijn vrij.
Opnieuw wordt gezamenlijk de lof
van het Plan verkondigd, de fascisten,
die aanstormen, deinzen terug, en dan
komt de laatste apotèose: een warreling
van kleurige vaandels en banieren, ver
tegenwoordig S.D.A.P. en moderne vak
beweging, die zich schalen achter de
arbeiders in hun strijd voor het Plan
van den arbeid.
Vermelden wij nog, dat medewerking
verleenden de arbeiders muziekvereni
gingen, de stem des Volks, terwijl de
verklarende tekst gezegd werd door
mej. Nelly Ernst.
Het geheel maakte ontegenzeggelijk
een diepen indruk op de duizenden toe
schouwers.
De optocht
Omstreeks drie uur was de opvoering
ten einde waarna een groote stoet werd
gefomeerd, die via Concordiastraat,
Kerkweg, Heerenweg, Bemuurde Weerd
naar het Koekkoeksplein marcheerde.
De schier eindelooze rij van betoogers,
geschaard achter hun banieren, trok in
de stad zeer groote belangstelling.
Op het Koekkoeksplcin spraken de
heer W ij k a m p en G. L. d e H a as nog
een kort slotwoord.
Bestuurder levensgevaar*
lijk gewond
ZEIST, 6 September. Op den Wou-
denbergschen weg is gistermiddag een
personenauto bestuurd door den 29-ja-
rigen heer F. P. uit Utrecht door tot
dusverre niet ophelderde oorzaak met
groote vaart tegen een langs den weg
staanden boom gebotst.
De auto werd aan de voorzijde geheel
ingedrukt. Personen, die op den harden
klap naar dc plaats des onheils waren
gesneld, hielpen den heer P., die deer
lijk gewond was, uit de ernstig bescha
digde auto.
Dr. Tjeenk Willink verleende hem de
eerste hulp en constateerde verschillen
de ernstige verwondingen en een ge
broken been. Per politie-auto werd hij
naar een ziekenhuis te Zeist overge
bracht, waar hij, daar zijn toestand le
vensgevaarlijk werd geacht, van de
H.H. Sacramenten der Stervenden is
voorzien.
Hoewel het slachtoffer bij bewustzijn
is, kon het nog niet worden yerhoord.