V ERWOEDE GEVECHTEN
GELEVERD
Marktanalytisch
handboek
HOE DE KOEIEN
REAGEERDEN
Natte Turfvaart, die
droog is
EEN MOORDENAAR
BEKENT
MATROOS OVER BOORD
GESLAGEN
10y2 K.M. VOERING
VERDUISTERD
„SCHAAI VAN DE
MANEUVELS"
Als het kanon losbrandt...
DRUKKE TIJDVOOR
TELEGRAAFDIENST
2e BLAD PAG. 3.
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
DONDERDAG 24 SEPTEMBER 1936
Beide partijen hadden eenigc
zonderlinge ervaringen
(Van onzen a -redacteur)
ALS een schaduw ligt over de
groote legeroefeningen, die
thans in het Westen van Noord-
Brabant worden gehouden, het droe
vige ongeluk, dat aan een infante
rist het leven heeft gekost. Hoe het
precies gebeurd is, schijnt nog niet
te zijn uitgemaakt. Waarschijnlijk
is iemand van de bedienende man
schappen, die in de kleine ruimte
erachter stonden, terwijl vóór langs
den loop de patrouille infanterie
van dezelfde partij passeerde, bij
het heen en weer loopen in aan
raking gekomen met het op den
grond hangende aantrektouw, waar
door het schot op het meest onver
wachte moment afging. Of er hier
van schuld sprake is en bij wicn
deze eventueel zou liggen, is nog in
onderzoek.
Het stuk veldgeschut van 6 centi
meter, waarmee het ongeval gebeurd is,
stond opgesteld een paar kilometers ten
Oosten van Nispen, dicht bij de Belgi
sche grens. Het behoorde aan de blauwe
partij en diende om een aanval van
voorttrekkende cavaleristen per rijwiel
te dekken. Deze kanonnen zijn vast op
de affuiten gemonteerd, zonder veering,
om het geheel zoo licht en eenvoudig
mogelijk te maken. Het gevolg daarvan
is evenwel, dat bij het afschieten niet
alleen de loop, maar het gehcele onder
stel mede terugspringt, zoodat het ge
vaarlijk is er te dicht bij te komen.
Daarom is er een touw aan gemaakt,
waaraan getrokken moet worden om de
patroon tot ontploffing te brengen.
In het onderhavige geval stond het
stuk schietklaar gereed, om oogenblik-
kelijk te kunnen ingrijpen, wanneer dit
ïn het verloop dezqr legeroefening noo-
dig was. Natuurlijk was het niet met
Scherp geladen, doch de houten prop,
die de lading van de patroon afsluit,
wordt door het schot versplinterd en uit
den loop gedreven. Daardoor is het zeer
gevaarlijk om op eenige meters afstand
.voor een kanon te staan, waaruit een
losse patroon wordt afgeschoten. Tot op
tien meter springen de splinters in het
rond. De getroffen soldaat, die vlak
langs den loop voorbij kwam, kreeg ze
beneden in zijn rug. Hij viel neor en
was na eenige minuten overleden. Een
militaire arts, die spoedig gehaald was,
kon geen hulp meer bieden. Was het
schot een seconde later afgegaan, dan
zou er vermoedelijk niets ernstigs ge
beurd zijn, daar de getroffene op een
na de laatste man was van do colonne.
Het was nog vrij vroeg in don mor
gen, toen het ongeluk gebeurde. Niette
min waren toen al deze manoeuvres
geruimen tijd aan den gang. Op het
middernachtelijk uur was namelijk de
oorlogstoestand ingegaan, daar toen
immers het ultimatum van Blauwland
verondersteld werd af te loopen, daar
Boodland het niet accepteerde. De
vijandelijkheden zijn daarop niet dade
lijk krachtig ingezet, doch eerst ont
moetten de voorposten van beide par
tijen elkaar in kleine schermutselingen.
Breda, dat vrij ver nog van de denk
beeldige grens tusschen de twee fic
tieve elkaar bestrijdende landen is ge
legen, is kort na middernacht opge
schrikt door het geknal van kanonnen,
geaccompagneerd door de korte roffels
der mitrailleurs, die daar in het Zuide
lijk gedeelte van de stad waren opge
steld.
Het groote treffen zou echter eerst
later beginnen. De dorpen Hoeven,
Rucphen en Schijf zijn het middel
punt geweest van verwoede gevech
ten, waarbij van allerlei wapenen
werd gebruik gemaakt en de pant
serwagens over de wegen snorden
onder het gebrom van de elders op
gestelde kanonnen en mortieren.
Het was er een drukte van heen
en weer loopende officieren, door
trekkende troepen en af- en aan
daverend materieel, zooals deze rus
tige Brabantsche dorpen wellicht
nimmer gekend hadden.
In Schijf was een interessante faze
yan den strijd, doordat daar de roode
partij het langste stand heeft gehouden
tegen de oprukkende blauwen en wel
zoo, dat het front er een grooten knik
vertoonde. Het was hier, dat in het be
gin van den middag, eenige uren voor
dat de strijd op dezen eersten dag werd
gestaakt, een groot deel van de belang
stelling van het van vele zijden opge
komen publiek zich concentreerde. Mi
nister Colijn toonde hier wederom zijn
interesse in de verrichtingen van ons
leger en ook vele leden van de parle
mentaire legercommissie, die een groot
deel van deze manoeuvres volgen, wer
den hier aangetroffen. De commandant
van het veldleger, luit.-generaal jhr. W.
Roëll, onder wiens leiding deze oefenin
gen immers worden gehouden, was er
natuurlijk ook met zijn staf en verschil
lende buitenlandsche militaire attaché's
kwamen zich van den gang van zaken
op de hoogte stellen.
De Brabantsche koeien hebben zich
over dat alles wel het meest verbaasd
getoond en zij hebben zich misschien
wel het minst aan de vreemde omstan
digheden aangepast. Hoe zou het dezer
dagen met de West-Brabantsche melk
gesteld zijn, nu de goede producenten
daarvan vaak zoo deerlijk in de war
zijn? Dat er met veel drukte allerlei
vreomde voertuigen en grijze mannen
op fietsen en op paarden voorbij rijden
over de anders zoo stille landwegen is
nog tot daar aan toe, maar al dat ge-
bom en geknetter, dat geroffel en ge
dreun, hetwelk de atmosfeer komt ver
storen, brengt een koeienbestaan wel
heelemaal in de war.
Heel dwaze ervaringen doen deze
rustige boesten thans op. De koeien-
reactie bezorgt aan den anderen kant
ook weer de soldaten dwaze ervaringen.
Daar had men bij Nispen een weiland,
waarop een der partijen de bekende
groote gele lappen had uitgespreid, om
aan bevriende vliegtuigen in de lucht
teekens te geven. Teneinde de vijande
lijke vliegtuigen daarvan onkundig te
houden en ook de aandacht daarvan
niet op dit weiland te vestigen, waren
deze lappen met groene takken geca
moufleerd. Maar de nieuwsgierige
koeien konden dat niet goed hebben en
begonnen aan de groene bladeren te
plukken en te trekken, met het gevolg,
dat. de teekens bloot kwamen te liggen.
De soldaten hadden de grootste moeite
om deze lastposten afzijdig te houden
en moesten telkens weer ingrijpen om
de ravage te herstellen. Dat was een
vermakelijk avontuur, dat door koeien
en soldaten met goedige tolerantie werd
opgenomen en vooral voor de laatsten
een grappig intermezzo vormde.
Andere zonderlinge ervaringen heb
ben de leiders van de blauwe partij
opgedaan, toen ze ten Oosten van Roo
sendaal in de voorgeschreven stelling
kwamen. Op de kaart was het allemaal
mooi uitgeknobeld en zoo zou er een
stuk veldgeschut moeten worden opge
steld op een der oevers van de Natte
Turfvaart, teneinde daar een weg te
bewaken en voor den vijand den toe
gang onmogelijk te maken. Dat was op
de kaart heel goed, maar waar was nu
dde Natte Turfvaart? Men verwachtte
tenminste een kanaaltje, waarin wat
scheepvaart mogelijk was, doch in
blinde opgewondenheid zou men er
haast overheen zijn gereden, wanneer
de officieren niet zoo goed kaart had
den kunnen lezen.
De Natte Turfvaart bij Roosendaal is
namelijk niet meer of minder dan een
droge sloot, waarin welig onkruid
groeit en van water niets te bekennen
is. Het heele ding is misschien nog
geen IV2 meter breed, doch de weg had
er wel een brug overheen. Zoo ziet men,
hoe bedriegelijk stafkaarten kunnen
zijn en dat wel met de beste bedoelin
gen.
Van andere zijde meldt men ons nog:
Wat de manoeuvre, waaraan in to
taal meer dan 20.000 man deelnemen,
betreft, was er, zooals gemeld, een con
flict ontstaan tusschen twee landen,
blauwland en roodland, tengevolge
waarvan zij beide hebben gemobiliseerd
en geconcentreerd. Blauwland had
roodland een ultimatum gesteld, dat
om twaalf uur in den nacht van Dins
dag op Woensdag afliep. En aangezien
roodland de gestelde eischen niet heeft
aanvaard, heeft blauwland den oorlogs
toestand met roodland aangenomen.
De grens tusschen beide landen in
het gevechtsgebied loopt van de rich
ting Zevenbergen naar Sprundel en
verder zuidwaarts naar de Turfvaart,
welke zij in zuidwestelijke richting
volgt.
De troepen bestaan bij blauwland. dat
westelijk gelegen is, uit de derde divi-
sicgroep (de 5e en Ge divisie). De 5e di
visie hiervan heeft geen troepen, doch
alleen de staf, zoodat deze divisie uit
sluitend een bevelvoeringsoefcning
houdt.
De 6e divisie is nagenoeg volledig
aanwezig (bij de hierna volgende op
gave van de regimenten zijn de num
mers daarvan gefingeerd) en bestaat
uit het stafkwartier, de verbindingsaf-
deoling, drie regimenten infanterie (het
25e, 26e en 27e), het 7e regiment artil
lerie, het 6e eskadron wielrijders en de
6e compagnie pioniers.
Deze divisie is voorts versterkt met
1 regiment infanterie (het 28e), 1 afdee-
ling 15 centimeter houwitsers, de derde
afdeeling luchtdoelartillerie, de derde
vliegtuigengroep, de derde verkennings
afdeeling en de elfde afdeeling van het
10 centimeter veldgeschut (dracht van
17 K.M.).
Bovendien is bij de 6e divisie voor
deze oefening d© thans bij ons leger in
gebruik zijnde proefbatterij infanterie-
geschut.
De roode troepen bestaan uit de lich
te brigade, versterkt met het eerste ba
taljon welk bataljon op een autocom
pagnie wordt vervoerd, het 30e regi
ment infanterie, de eerste afdeeling van
het 2e regiment artillerie, do eerste
vliegtuiggroep en het eskadron pant
serwagens.
Na afloop van het ultimatum heeft
de blauwe legerleiding besloten om op
Woensdagmorgen zoo snel mogelijk op
te rukken, aanvankelijk naar do lijn
SchijfRucphen, waar de troepen zich
in afwachting van andere bevelen moe
ten trachten te handhaven
De roode troepen daarentegen had
den opdracht met de versterkte lichte
brigade zoo spoedig mogelijk de voe
ling met het blauwe leger op te nemen.
Toen wij hedenmorgen zeer vroeg
met ons busje uit Tilburg vertrokken
en even later bij het roode leger in Bre
da arriveerden, waren alle voorberei
dingen voor den strijd reeds aangevan
gen. De bruggen bij Breda waren voor
zien van kanonnen en tal van troepen-
deelen trokken voorwaarts.
Dwars door de roode troepen spoed
den we ons naar Roosendaal, aan den
oostrand waarvan we de voorposten der
DE NOORSCHE KOLENBOOT „SIRENES" in het dok 1e Am
sterdam, waar de schade, opgeloopen bij de stranding te Cal-
lantsoog, opgenomen wordt.
Belangrijke uitgave van het
Centraal Bureau voor
de Statistiek
's-GRAVENHAGE, 23 Sept. Zoo
als gemeld wordt door het Centraal
Bureau voor de Statistiek in samenwer
king met het Nederlandsch Instituut
voor Efficiency de uitgave voorbereid
van een marktanalytisch handboek
voor Nederland.
Het doel van de marktanalyse is op
wetenschappelijke wijze de afzetmoge
lijkheden voor diverse artikelen te on
derzoeken. Ofschoon door langdurige
ervaring verworven kennis den handel
in dit opzicht den juisten weg kan wij
zen, moet terstond worden opgemerkt,
dat altijd veel onzekerheid overblijft,
in het bijzonder wanneer het gaat om
het lanceeren van een nieuw artikel.
Dat de handel daarbij voor vele ver
rassingen zoowel gunstig als ongun
stige komt te staan, is algemeen be
kend.
Een eerste vereischte voor een juiste
beoordeeling van afzetmogelijkheden is
de beschikking te hebben over econo
mische gegevens betreffende de plaat
sen of gebieden, die men wenscht te
„bewerken". In hoever het genoemde
tnarktanalytisch handboek, dat samen
gesteld is uit de laatstbekende offi
cieel© gegevens, hierin voorziet, blijkt
uit de volgende inhoudsbeschrijving.
Het werk is zoodanig onderverdeeld
dat achtereenvolgens ter sprake komen:
de algemeene consumentenmarkt, het
distributiebedrijf, de indu6trieele markt
de agrarische markt en op zich zelf
staande onderwerpen van algemeenen
aard.
Onder „algemeene consumenten
markt" zijn opgenomen gegevens per
gemeente aangaande de bevolking, on-
blauwen ontwaarden. Deze bestonden
over de linie RoosendaalBorsteldonk
Nispen uit het 27e regiment infante
rie, dat des nachts op verkenning was
geweest. De bedoeling wa6 de daarach
ter liggende hoofdmacht, noordelijk het
26c regiment en meer zuidelijk het 25e
regiment en de verkcnningsafdeeling
aan deze voorposten te laten voorbij
trekken, waarna deze dan zouden vor
men do divisiegroepreservo, terwijl haar
plaats zou worden ingenomen door het
inmiddels uit Bergen op Zoom gediri
geerde 2Se regiment infanterie.
Toen wij daar aankwamen was het
vuren reeds in vollen gang en lang
zaam trokken de blauwe troepen op.
Zoo zagen we tegen acht uur bij
Borstelvink het linkerbataljon van hot
2oe regiment zich een weg voorwaarts
banen in de richting Schijf en bij Nis
pen het rechtorbataïjon.
De verkcnningsafdeeling der blau
wen had inmiddels na een achterwaarts
rechts omtrekkende beweging een aan
val gedaan op Schijf, doch werd daarin
tegen gehouden door de roode cavalerie,
welke het plaatsje bezet had. Een hevig
trommelvuur brak los, maar de blau
wen konden hier voorshands nog geen
succes behalen, hetgeen voornamelijk
het gevolg was van het feit, dat de aan
vallers in tegenstelling met de noordo
lijker gelegen blauwe afdeelingen geen
artillcrieslcun hadden.
Tegen elf uur arriveerden we bij het
station Seppe aan den weg Roosen
daalEtten, waar we do roode troepen
zagen retireeren. Hier was des ochtends
een bataljon roodo wielrijders uitgezon
den, die op den Oostrand van Roosen
daal stootten op de daar gelegen door
ons in den aanvang van dit verslag
gesignaleerde posten van blauw. Nadat
blauw toen den opmarsch was begon
nen en in de richting Etten trachtte op
te rukken, ontstond een vuurgevecht
tusschen de beide voorhoede bataljons.
Aangezien rood evenwel slechts ten
doel had voeling met blauw te verkrij
gen, besloten de rooden zich niet in een
ernstig vuurgevecht te wikkelen, doch
terug te trekken tot op de algemeene
lijn Hoeven—Westrand St. Willibrord.
Zoo bleef heden-middag nog slechts
spanning bestaan omtrent het lot van
Schijf, dat aan het zuiden een vooruit
geschoven bezit der rooden beteekende.
Na hevige gevechten wist echter de
verkcnningsafdeeling der blauwen, wel
ke inmiddels versterking had gekregen,
van haar overmacht te doen blijken en
werd tegen drie uur rood gedwongen
de plaats te verlaten, waarna beide
legers rust namen.
derverdeeld naar geslacht, leeftijd,
godsdienst en gezinsverband. Ook aan
den bevolkingsaanwas en de beroeps
werkzaamheden wordt aandacht ge
schonken.
Ter beoordeeling van de koopkracht
worden statistieken betreffende de in
komens en de vermogens in het hand
boek opgenomen.
Budgetstatistieken moeten inzicht ge
ven in de wijze van besteding van het
inkomen.
Het hoofdstuk „distributiebedrijf"
omvat gegevens omtrent de aantallen
winkels, verdeeld naar 56 artikelen.
Per gemeente wordt aangegeven hoe
veel malen een bepaald artikel als
hoofdartikel en hoeveel malen als ne
venartikel wordt verkocht. De groot-
en tusschenhandcl worden afzonderlijk
behandeld, waarbij 71 verschillende
soorten bedrijven worden onderschei
den.
Het hoofdstuk „industrieele markt"
bevat een overzicht van 360 bedrijfs
groepen. Voor elk dezer groepen wor
den cijfers medegedeeld omtrent het
aantal vestigingen, het machinevermo
gen en de aantallen arbeiders.
Het hoofdstuk „agrarische markt"
bevat gegevens betreffende de bebouw
de oppervlakken, onderscheiden naar
de verschillende gewassen, benevens
gegevens aangaande den veestapel en
de glascultuur.
Onder de onderwerpen van algemee
nen aard zijn gegevens opgenomen over
de veranderingen in den woningvoor
raad gedurende de laatste zes jaar, het
aantal motorrijtuigen, het aantal elcc-
triciteits-, gas- en telefoonaansluitingen
het aantal radio-ontvangtoestellen en
verdere gegevens per gemeente zooals
het aantal ziekenhuizen, krankzinni
gengestichten, sanatoria, onderwijsin
richtingen, gasfabrieken, enz. In een
aanhangsel op laatstbedoeld overzicht
zijn de markten en daarop verhandelde
artikelen opgenomen. Tenslotte volgt
een alphabetische klapper op de ge
meenten met vermelding van de deelen
der gemeenten en de aantallen inwo
ners.
Het drama in de Oranjeboom*
straat te Rotterdam tot
klaarheid gekomen
ROTTERDAM, 23 Sept. Vanmiddag
heeft de inbreker T., die op het bureau
aan het Sandelinplein te Rotterdam is
ingesloten in verband met den moord op
de 38-jarige vrouw M. K., die Zaterdag
avond omstreeks kwart over tien in
haar woning aan de Oranjeboomstraat
vermoord is gevonden, bekend de vrouw
door slagen op het hoofd van het leven
to hebben beroofd.
Geheel conform de theorie heeft het
drama zich reeds Zaterdag in den vroe
gen avond afgespeeld. Do dader, die een
woordenwisseling met do vrouw heeft
gehad, welke in handgemeen is overge
gaan, heeft van een kast, die in de
kamer stond een steekbeitel genomen,
waarmede hij haar den schedel heeft
ingeslagen. De vrouw kreeg een wonde
van zeven c.M. diepte in het achter
hoofd, waaruit wel bleek dat de slag
met groote kracht was toegebracht.
Temeer, daar bij de sectie is komen
vast to staan, dat de vrouw een schedel
had van meer dan 8 m.ra. dikte, hetgeen
zeer weinig schijnt voor te komen. Do
dader is onmiddellijk na den moord te
hebben geploegd, wcggcloopen en heeft
dc deur achter zich dicht getrokken. De
vrouw is toen in hanr doodsangst naar
de deur gerend, welke zij nog zelf op
slot heeft gedaan. Toen hebben haar
krachten zich begeven. Zij' zakte ineen
en is volkomen dood gebloed. Dc dader
hooft den beitel, waarmee hij den moord
heeft bedreven in het Spui-kanaal ge
gooid. De rivierpolitie tracht het voor
werp thans op te halen.
Een confectiefabriek voor
3000 benadeeld
AMSTERDAM, 23 September. Een
31-jarige apprcteur, werkzaam bij een
confectiefabriek hier ter stede, stond
vandaag terecht voor de arrondisse
mentsrechtbank, verdacht van verduis
tering van honderden meters voering-
stof tot een totaal bedrag van bijna
3000.—.
De man was belast met het uitgeven
van voeringstof aan thuiswerkende
kleermakers, aan twee broers gaf hij
veel meer stof mee, dan ze moesten
verwerken, zoo zou er in het geheel
niet minder dan tien en een halve kilo
meter in den tijd van anderhalf jaar
door verd. zijn verduisterd.
De appreteur gaf de feiten in hoofd
zaak toe, maar met de cijfers was hij
het niet heelemaal eens. Tien en een
halve kilometer leek hem een wat „lan
ge afstand", waarschijnlijk zou een on
bekende dief wel een handje hebben
geholpen.
In totaal had verd. 175.ontvan
gen, maar de president was van oor
deel, dat het bedrag veel hooger wa9
geweest.
De officier van justitie mr. de Muinck
Keizer requireerde wegens verduistering
acht maanden gevangenisstraf met af
trek van den tijd in voorarrest doorge
bracht.
De verdediger mr. P. van 't Hoff Stolk
noemde verd. een slachtoffer van an
deren. Wanneer hij zelf voordeel uit de
zaak had willen trekken, had hij zelf
als verkooper op kunnen treden.
In dit geval heeft hij slechts als tus-
schenpersoon dienst gedaan, die een
fooi voor zijn moeite kreeg.
PI. drong aan op clementie.
De twee kleermakers, die teveel stof
in ontvangst namen en het overschot
verkochten, hadden zich wegens heling
te verantwoorden. Een van deze ver
dachten is doofstom, zoodat een tolk de
vragen van den president moet vertol
ken.
Hij ontkent, voornamelijk in gebaren
taal, zich aan heling te hebben schul
dig gemaakt, wel had hij voeringstof
door verkocht, maar dat. had hij uitgc
spaard door zuinig snijden.
De officier achtte het uitgesloten, dat
verdachte op legale wijze zooveel voe
ring had overgehouden. Rekening hou
dende met verd.'s omstandigheden vor
derde hij een geldboete van 2000.
De verdediger mr. J. Doets besprak
uitvoerig de psyche van verd. die zon
der twijfel niet heeft begrepen, dat de
appreteur niet gerechtigd was meer af
te geven dan strikt noodïg was. Verd
heeft reeds 2000 schadevergoeding aan
dc firma betaald. PI. drong aan op vrij
spraak.
De tweede verdachte, een zoon van
den kleermaker, heeft eveneens wegen9
heling terechtgestaan, tegen hem vor
derde de officier een voorwaardelijke
gevangenisstraf van zes maanden met
een proeftijd van drie jaar.
De rechtbank zal 7 October vonnis
wijzen.
Van een boer die zijn ven*
sters niet wilde open*
zetten
De Marineraad onderzoekt
het ongeluk tijdens de
marinemanoeuvres
's-GRAVENHAGE, 23 September.
Dc Marineraad is hedenmiddag onder
voorzitterschap van Prof. Mr. B. M. Ta
verne, bijeengekomen ten einde een on
derzoek in te stellen naar de toedracht
van het ongeval, dat op 15 Juli j.l., tij
dens de marine-manoeuvres aan den
zecmilicien-matroos der 2e klasse S. van
Dijk van Hr. Ms. „Gelderland" het le
ven heeft gekost.
De matroos der le klasse C. Willems
was op 15 Juli des ochtends omstreeks
half 7 bezig met het looden, waarbij
van Dijk als inhaler assisteerde. De
laatste is toen over boord geslagen en
verdronken, ondanks het uitwerpen van
een reddingsboei en het strijken der
sloepen, zoowel van de „Gelderland" als
van de „Hertog Hendrik".
De eerste getuige in deze zaak, de
luitenant-ter zee 2e klasse P. Cool, ver
klaarde, dien ochtend de wacht te heb
ben gehad. Hij heeft de opdracht tot
het looden gegeven. Gewoonlijk ge
schiedt dit van dc sloepen uit, maar
in verband met de landingsprocven op
Walcheren, moest het looden ditmaal
van het bordes af gebeuren, daar alle
sloepen gereed moesten zijn om de lan
dingsdivisie aan wal te brengen.
Op het looden zelf heeft de heer Cool
geen toezicht uitgeoefend, aangezien hij
opdracht had tot het afstandsmeten aan
bakboord.
De tweede getuige, de matroos der lc
klasse C. Willems, had van den kwar
tiermeester de Bruine opdracht gekre
gen, het loodingsbordes op te tuigen.
Met den kwartiermeester heeft hij het
bordes neergeklapt en het toen alleen
opgetuigd. Aan de achterste stang van
het hekje ontbrak een pen. Er was naar
ijetuige's meening geen tijd een pen te
lalen, zoodat hij met een stuk touw
de heide stangen aan elkaar bevestigd
heeft. Zoowel getuige als van Dijk
meenden, dat dit voldoende stevig was.
Getuige heeft van Dijk niet zien val
len. Na het ongeval is hem gebleken,
dat de rechterzijstang is uitgeschoten
en schuin op het bordes stond.
Nadat de secretaris voorlezing had ge
daan van een verklaring van een ma
troos der 2e klasse van de „Gelder
land", waarin deze als zijn meening uit
spreekt, dat dit ongeval te wijten was
aan het losschieten van de stang, waar
tegen het slachtoffer leunde, wordt do
schipper J. C. Anspach als getuige ge
hoord.
Deze was, toen van Dijk over boord
sloeg, op het achterdek. Hij geeft toe,
dat do bewuste pen aan de stang had
moeten bevestigd zijn. Maar het was
haastwerk en hij kan zich voorstellen,
dat Willems geen tijd meende te heb
ben, om een pen te halen.
De marineraad zal op een nader Ie
bepalen dag uitspraak in deze kwestie
doen.
BEKEND BEROOVING TE HEBBEN
GEPLEEGD
ENSCHEDÉ, 23 Sept. Zooals ge
meld is Zondagnacht in het Veld bij
Glanerbrug de groen tenkoopman M. uit
Enschedé, die in slaap was gevallen,
beroofd van een bedrag van 450. De
29-jarige timmerman van Z., uit Glaner
brug, die in verband met deze beroo-
ving werd aangehouden en aanvanke
lijk ontkende, heeft thans een volledige
bekentenis afgelegd. Op zijn aanwijzing
is een bedrag van 398.in een sloot
gevonden. Hij had het geld, uit vrees
voor ontdekking, weggeworpen.
AANNEMER VERONGELUKT
HEEMSTEDE, 23 Sept. Hedenmor
gen is de aannemer Hoekema, wonende
in de J. C. van Oostzanenlaan alhier,
van een stelling gevallen. In zeer ern-
stigen toestand werd het slachtoffer
naar het Diaconessenhuis te Haarlem
vervoerd, waar hij eenige uren later is
overleden.
ACADEMISCHE EXAMENS
LEIDEN, 23 September. Rijksuniver
siteit. Geslaagd: Economisch doctoraal
examen Indologie de heer M. C. Voorn,
den Haag.
Het „Dagblad van N. Br." vertelt:
'n Groote Brabantsche boerderij met
drie vensters, elk van negen ruiten en
één kleine ruit in het „Opkamerke". Ze
ligt achter een dijk, die op den grooten
verkeersweg uitkomt. In de verte aan
den horizont, 'n uitgestrekt bosch van
lage sparren. Daar nadert in draf een
artillerie-collonne. Aan de andere zijde
van den dijk wordt halt gehouden, de
artilleristen stijgen af. Dan nadert van
de tegenovergestelde zijde een afdeeling
wielrijders, die dienst moet doen als
dekking voor dc drie stukken geschut,
die in stelling worden gebracht en ge
richt op het sparrenbosch waarin de vij
and zich genesteld heeft.
De stukken zullen oogenblikkelijk het
vuur gaan openen, daarom zendt de bat
terij-commandant 'n ordonnans naar
den eigenaar van de boerderij met de
aanbeveling: „Zet onmiddellijk al je ra
men open."
De boer ziet den artillerist naderen.
Hij is met z'n vrouw in den stal bezig.
„Boer", roept de Rotterdammer met 'n
typisch Bovenmoerdijksch accent, je
mot je vensters openzettcnl"
„Mc watte openzetten?"
„Je vensters!" De boer schijnt dc waar
schuwing nóg niet te begrijpen, want
do ordonnans roept er achter: „Order
van den Batterijcommandant". Ilij stijgt
af, gaat met het paard aan de hand het
erf op, herhaalt voor den openstaanden
stal z'n waarschuwing, maar de boer
schudt koppig 't hoofd: „Mo ramen open
zetten? Ik zij niet gckl Z' ebben zeker
nog nie genog aan mc lei-peren geze
ten? Ik hou me ramen tooi"
„Weis nou niet aigewaais, man
motte je ruiten kapot?"
„Die motten in 't g'heel nie kepotl"
„Ja maar, de kanonnen gaan schie
ten!"
„Laat ze schieten, daar moeien wij
ons eigen nie mee. Ik eb in drie en ne
gentig ook bij d'infanterie van 't zesde
gelegen ik zij nie bang van 'n
k'rnon! Ik durf er genog dicht bij te
komen. Ze schieten ommers toch nie
mee wezelijke kogels!"
„Ja maar, de luchtdruk Hij
heeft het woord nog niet uitgesproken,
of op geen vijf meter van de woning,
valt 'n donderende slag 'n vuur
straal spat uit den loop, 'n grijze wolk
drijft over den stal, en op hetzelfde
oogcmblik klinkt 'n kletterend gerinkel
de ruiten uit twee vensters zijn
aan stukken gesprongen en de boer die
niet bang was, stormt den dijk op met
beide armen in de hoogte: „Ophouen
ophouen mee schietenme
ruiten springen gelijk gepot op
houen Er valt 'n tweede schot
en het derde venster begeeft. De glas
scherven vallen rinkelend de woning
binnen: „Agge nie sebiet ophoudt, gaai
ik naar d'n burgemeester Gullie
meugt mee oe meneuvels 'n mensch
z'nnen boel niet rinneweern!"
Er wordt eenvoudig niet naar hem ge
luisterd, ze zien hem niet eens staan,
'n Derde en 'n vierde schot valt. Dan
stormen de wielrijders met de bajonet
op het geweer, over den dijk,, attaquee
ren in de richting van het sparrenbosch.
Eer de boer van z'n schrik er erger
nis is bekomen, zijn de stukken weer
aangespannen, dc mannen stijgen op en
de batterij verdwijnt in de richting
vanwaar ze is gekomen.
'n Troep nieuwsgierigen die per fiets
en te voet naderbij zijn gekomen, staat
rond den schreeuwenden boer: „Da
noem ik ongeperremeteerd! Da ze me-
kéér schieten, maar nie mijn ruiten!
Dat wil de Koningin niet, en ik 'éét
het er niet bij! Daar mot perses onge
maakt worren! En ze zullen me de cen
ten van de schaa terugbetalen, al mot
ik er voor op odejense bij de Koningin".
Dan klinkt 'n stem: „Gij zijt veruit
gewaarschouwd geworren, Kees, ik zij er
getuige van. Ge zit mee de stukken, en
ge zul ze motten betalen da kan ik
jou verassereeren."
Gelukwenschstelegram aan
het Koninklijk Huis
van 8000 woorden
Het medeleven met het heugelijk ge
beuren van de Prinselijke verloving
heeft zich o.m. geopenbaard in een
stroom van telegrafische gelukwen-
schen, waarvan het meerendeel op luxe
formulier werd aangeboden.
Van 8 tot en met 21 September j.l.,
dus een tijdvak van 14 dagen na de ver
loving, zijn aan het adres van het Ko
ninklijke Huis 4.194 telegrafische geluk-
wenschen ontvangen.
Een dier telegrammen bevatte niet
minder dan 8.000 woorden: het was af
komstig uit Amsterdam, waar dc be
zoekers van de herdenkingsbijeenkomst
in het Vondelpark allen hun handtee-
kening op het aanvraagformulier plaat-
sten.
Als men in aanmerking neemt, dat
zeker 60 procent dier telegrammen,
doordat zij in morse werden ontvangen
of op luxe formulieren moesten worden
overgebracht, een dubbele bewerking
moesten ondergaan, kan men zich voor
stellen, dat het Haagsche telegraafkan
toor een bijzondere drukke periode ach
ter den rug heeft.
