J
M
AUTODIENSTEN
ii
HOUTZAAGER HEINEMAN
van AMERSFOORT
van AMSTERDAM
MOTORBOOTDIENSTEN 3X PER WEEK
STADIONBAAN TE
UTRECHT
Duel tusschen Raynaud
en Wals
ZESDAAGSCHE TE
LONDEN
WELKE CLUB WINT
MORGEN?
Amersf. Boys-Laren
HET PROGRAMMA
VOOR MORGEN
SCH AAK V EREENIGING
AMERSFOORT
pjp lm'Am
O®
WIJ LUISTEREN NAAR:
Beurso verzicht
3e BLAD PAG. 2
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
ZATERDAG 26 SEPTEMBER 1936
Auto's vertrekken voortaan i
TELEF. 28
7
UUR
9
UUR
1
UUR
12
UUR
4
UUR
7
UUR
3 x DAAGS
STIPT OP TIJD
ir'/ti.ht/vNtA
Een interessant programma
op den sluitngsavond
Dinsdagavond a.s.
DE zomer is voorbij. ITet wieier-
seizoen ten einde. Nog: eenmaal
zullen in het Utreclitsche Sta
dion de wielerwedstrijden worden
gehouden, die zulk een groote at
tractie voor de sportliefhebbers van
Utrecht en omgeving bleken te vor
men. Het programma is, zooals
steeds, weder buitengewoon interes
sant en brengt een waardig slot van
een zeer geslaagd seizoen.
De bekende renner Cor Wals, die zich
op de Utrechtsche baan uitstekend thuis
voelt, zal een wedstrijd achter e-oo
motoren rijden tegen den wereldkam
pioen, den Franschman Raynaud. Deze
match zal verrieden worden over 2 X
2ö K.M. en een achtcrvolgingswedstrijd.
maximum 13 K.M. Het zal een abso
luut zpivere krachtmeting zijn, waarop
door anderen geen invloed zal kunnen
worden uitgeoefend.
Het tweede hoofdnummer op dezen
belangwekkeriden avond wordt p-evormd
door een „Kleine tour de France", een
wedstrijd over 2 X 20 K.M. met tien
klassementen.
Ieder die eenig begrip heeft van de
wielersport kan zich voorstellen wat
het bpteekent een wegwedstrijd over
5000 K.M. over de Alpen en (Je Pvre-
neeën uit te rijden ért daarbij als eerste
uit den strijd te komen.
Het was de Belg Svlver Maes die
daartoe in staat is gebleken. Fn het
Is bijna vanzelfsprekend de directie
van de Utrechtsche wielerbaan heeft
zich beijverd dezen „Reus van den weg"
naar Utrecht te engagecren.
Met hem zullen in dezen wed
strijd starten de Nederlanders, die
In deze zelfde Tour de France zul
ke uitstekende resultaten nebben,
bereikt. Tiet zijn de gebroeders Al-
bert en Antoon van Schendel. Mid
delkamp en Gijssen.
Aan den wedstrijd van a.s. Dinsdag
avond zullen behalve hovengenoem.ien
nog deelnemen: Braspenninx, Gommers.
van Amsterdam, Ernst Muller en... Jan
Pijnenburg.
Een af va l-wedstrijd waaraan ongeveer
25 a 30 amateurs en onafbankelijken
deelnemen zullen de verschillende num
mers afwisselen.
Al met al een wedstrijd, die een waar
dig slot vormt van een uitstekend sei
zoen en die zeker een aangename
herinnering aan dc wielersport zal
achterlaten.
LONDEN, 25 Sept. Vrijdagavond
om elf uur waren door het leidende
koppel in totaal 1570 mijlen afgelegd.
Te middernacht was de stand zoodanig
dat de Duitschers Kilian en Vopel al
leen aan don kop stonden, terwijl de
Belgen Aerts en Buysse op 1 ronde
volgden. Onze landgenooten Piet en
Jan van Kempen die nog steeds het
grootste aantal punten hebben, zijn af
gezakt tot vijf ronden De belangstel
ling voor dezen zesdaagsche is nog
pteods goed te noemen.
LONDEN, 26 Sept. (A.N.P.). Heden
morgen om zeven uur hadden de Duit
schers Kilian en Vopel nog steeds d?
leiding. Zij werden op 1 ronde gevolgd
door de Belgen Aerts en Buysse. Onze
landgenooten- Piet en Tan van Kempen
zijn tijdens dezen zesdaagsche niet hij
zonder gelukkig en zij komen steeds
meer ronden achter. In de afgeloop°n
24 uur zijn zij tot drie maal toe met
een ronde achterstand beboet gewor
den. aangezien zij bij de sprints niet ee
lijktijdig in de baan waren of elkander
naar het oordeel der jury niet goed af
losten.
Zij hadden hedenmorgen zes ronden
achterstand.
De stand was Zaterdagmorgen vroeg
als volgt:
1. KilianVopel 367 punten.
Op 1 ronde:
2. AertsBuysse 384 punten.
Dp 2 ronden:
-3. Igrvat—Diot 372 punten.
Op 3 ronden:
4. HansenChristensen -403 punten.
Walthour— Crosley 255 punten.
Op 5 ronden:
6. v. Bruggenhout-v. Vlockhovcn 93 p.
Op 6 ronden:
7. Gebr. Piet en Jan v. Kempen 546 p.
Op 12 ronden:
8. MérkensITuertgen 233 punten.
Op 17 ronden:
9. LepagePeden 217 punten.
Op 19 ronden:
10. Demi trioPrior 146 punten.
Op 20 ronden.
11. Pecqueux—Tonnelier 311 punten.
Op 22 ronden:
12. Gebr. Smith 209 punten.
VOETBAL
Een tweetal interessante plaatse*
lijke ontmoetingen welke
ongetwijfeld „trekken"
DE eerste competitiedag is
achter den rug, de eerste uit
slagen hebben wij netjes genoteerd,
doch ook de eerste verrassingen
zijn gevallen. Bepalen wij ons tot
de plaatselijke clubs, dan is de
groote overwinning van H.V.C.,
maar ook de nederlaag van de
A.P.W.C.-'e'rs als een verrassing te
beschouwen.
Zoo zijn dus onze plaatselijke clubs
vrijwel alle goed gestart. De eerste re
sultaten zeggen weinig, wordt wel eens
beweerd, maar de praktijk leert anders
De punten in een eersten wedstrijd
behaald of niet behaald kunnen
den doorslag wel eens geven bij het
eind van het seizoen. Juist zoo'n eerste
ontmoeting kan illusoes versterken,
maar ook.... doen verdwijnen. Clubs
beginnen mei „goede plannen" wat
dikwijls prijzenswaardig, maar ook wel.
lichtvaardig is en als zij falen tegen
een z.g. zwakke tegenpartij, verdwijnen
alle voorgenomen plannen plotseling.
De uitslagen van j.l. Zondag zijn ook
van dien aard geweest, dat dc spanning
ditmaal wel spoedig tastbaar zal zijn.
Het programma, dat de Amersfoort-
sche' clubs morgen moeten afwerken
bevat belangrijke wedstrijden.
A.P.W.C. 1H.V.C. 1
Op den tweeden speeldag reeds een
plaatselijke ontmoeting tusschen A.P.
W.C. en H.V.C. Dat wordt voor de paars
gelen. die het Quick-tournooi wonnen,
maar waarvan dc competitie-start zoo
slecht was. een krachtproef om de ploeg
welke met 110 van Zeist won. krach
tig en succesvol partij te geven. Met
alle respect voor H.V.C's hoopvolle be
gin, gelooven wc niet. dat dit succes
van dubbele cijfers tegen A.P.W.C. be
haald zal worden. Natuurlijk houdt
mpn er in dc kringen van A.P.W.C
rekening mede. dat H.V.C. een sterkere
tegen-partij vormt en een beter spel
ontwikkelt dan Z.N.C., zoodat de
thuisclub van zelf boter zal moeten
spelen om een ecnigszins behoorlijk re
sultaat te behalen. Maar dc H.V.C.'ers
weten waarom het thans gaat de
hegemonie van Amersfoort en dat
zal allicht een reden zijn, zich geheel
te geven. Aan spanning zal liet intus-
schen, zooals steeds in een plaatselij
ke kamp, niet ontbreken, waarin wij
tenslotte H.V.C. twee winstpunten rij
ker zien worden. Wij vertrouwen dat
het een sportieve strijd zal worden,
waarin inderdaad ook de sterkste moge
winnen.
Amersf. Boys 1Laren 1
De zqo kranig begonnen Amersf.
Boys-ploeg kranig als men de sa
menstelling van het elftal in aanmer
king neemt krijgt een zware taak te
gen het bezoekende Laren, wier start
echter minder overtuigend geweest is
dan wij tevoren verwachtten. ITct ge
mis van den Lnren-goalgetter van Win
gerden blijkt dus wel van grooten in
vloed te zijn geweest. Met dezen speler
in de gelederen stijgt de kracht aan
merkelijk. Desondanks geven wij den
blauvv-vvitten een zeer groote kans
om op eigen terrein de punten achter
te houden.
Sopla 1Amsvorde 1
Een typisch begin van Amsvorde. na
een „stillen dag, direct de plaatselijke
ontmoeting tegen Sopla. De groen-wit-
tcn. die goed van stapel liepen, zullen
nu moeten tooncn of zij inderdaad weel
een woordje mee zullen gaan spreken.
Wij zijn benieuwd welk elftal door Ams
vorde" in het veld gebracht wordt. Na
tuurlijk zal voor de jeugd wel een groo
te plaats zijn ingeruimd, wat niet an
ders dan toe te juichen is. Afgewacht
dient, dus te worden, wat dit team zal
presteeren. Hoe of de uitslag zal zijn,
we bekennen het eerlijk, weten wij
niet. Dc algemoene opinie, dat Soplc
wint, deelcn wij heelemaal niet.
H.V.C. IIKampong II
H.V.C. II speelt thuis tegen Kam
pong II.
KORFBAL
Eenige emotievolle wed*
strijden in het voor*
uitzicht
Het programma voor a.s. Zondag
vermeldt de volgende wedstrijden:
Vogel 1—Amersfoort 1.
Samos 2S. K. V.
Excelsior 2Baernc.
Dc traditie wil, dat de ontmoeting
Vogel—Amersfoort altijd een span
nend en fair verloop heeft. Vogel wordt
in het algemeen slerker geacht dan
Amersfoort, maar als wij het resul
taat der laatste wedstrijden nagaan,
blijkt dat Amersfoort slechts zelden
verloren heeft. Wij zien dan ook den
uitslag wederom met spanning tege
moet.
Er zal nog een emotievollen wedstrijd
te zien zijn in Utrecht n.l. Samos 2—
S. K. V. Een gelijk spel lijkt ons hier
niet uitgesloten.
Excelsior 2 zal wel zijn tweede ne
derlaag tegemoet gaan, ditmaal tegen
Baerne.
Amersfoort 2 zal tegen Vogel 2 den
strijd aanbinden. We zijn benieuwd of
de reserves het nu tot een overwin
ning kunnen brengen.
De Amersfoort adsp. gaan op bezoek
bij de Baerne adsp.
Uit de jubileumwedstrijden in Bus-
sum op 19 Sept. 1.1.
Engelsche Opening.
Wit: Schaakver. Amersfoort.
Zwart: Bussumsch Schaakgenoot
schap.
1. e2ei e7eo
2. Pgl—f3 Pb8c6
3. c2c3
(In de Engelsche opening wil Wit
met deze zet en -4. d2—d4 een sterk cen
trum vormen, waarbij echter de ontwik
keling van het paard bl achter blijft).
3d7d6?
(Zwak antwoord: de pion moest naar
d5, waardoor de bouw van het witte
centrum wordt verhinderd; dan is
4 e-4Xd3DdSXd5 voor Wit nadee-
lig, daar Pbl niet naar c3 kan om de
dame te verdrijven.
Ook 3PfG is goed. Zie 4 d2dl
PfGXei en Wit doet, om d7—d5
tc verhinderen, het best met 5 didó
te spelen).
4. d2—di a?a6
(Weer tc passief. Zwart is nu al bang
voor 5 Lb5 gevolgd door d5. Zie nu:
5 diXc5c6Xd3; 6 DdlXdSf en
Zwart verliest de rochadc, vvant liij
moet met den koning slaan, daar
Pc6XdS hem zijn pion e5 kost).
5. Lflcl
(Afruilvarianten liggen niet in den
stijl van onzen Amersfoortschen speler.
Nu dreigt weer d4Xe5 en DdlXdS cn
daardoor verlies van pion e5 of f7.
Zie 5 diXe5Pc6Xc5: 6 Pf3Xe5...
dGXeo; 7 Lc4XI7+.... Ke8—e7 en 8
DdlXdS).
5Pc6a5?
6. Ddl—a4+
\wW/. A vM.
Nu was c7c6 voor Zwart een goede
zet geweest. Er dreigde dan b7b5.
6Pa5c6?
(Nu had Wi,t 7 dido kunnen spelen
met winst van het zwarte paard).
7. Daib3? Dd8d7
8. Db3—al
(Geeft Zwart gelegenheid op zijp
verhaal te komen).
8Pc6d8
eoXdi
PgS—f6
naar ontvvikke-
9. Dai—b3
10. c3Xd4
(Beiden streven
ling).
11. 0—0
12. eie5
Lf8e7
d6d5
(Aardig, (maar niet goed).
13. eoXfG!
14. f6Xg7
(Consequent).
15. Db3Xc4
16. Pf,3e5
17. g2g3
IS. Pbl—c3
(Wit ontwikkelt zich
aan),
19. Pc3e2
20. Pe2—f4
21. LclXfi
(Hier had Zwart zijn
dnXci
Th8—g8
Tg8Xg7
Pd7h3
Pd8e6
h7h5
Zwart
en
valt
beter kunnen verdedigen).
h5h4
Pc6Xf4
Le7 d6
pioD c7 wel
Ke8f8
Lc8e6
22. Tal—el
(Notr een fout).
23. Lf4h6
(Helpt niet).
24. Lh6Xg7f KfSXg7
Wit stond rui de kwaliteit en een
pion voor. Jammer dat de Amérsfoort-
sche speler nu door een blunder zijn
dame verspeelde en kon opgeven, cn
Iedere automobilist ken u dadelijk
vertellen, hoeveel kilometer per
uur xljn wagen heelt, meer slecht*
weinigen weten, hoeveel meier
ze wel noodlg hebben met
die veert te stoppen I -
ZONDAG
HILVERSUM II 3015 m.
N.C.R.V.
8.309.30 Morgenwijding door Ds. P
N. Kruvswijk, GereL predikant, te Hil
versum.
KRO
9.30—10.30 Morgenconcert.
10.30—12.00 Hoogmis uit de Sint Wal-
burgkerk te Arnhem.
12.15—1.00 najn. Het Orkest o.l.v. Jo-
han Gerritsen
1.00—1.20 nam. Boeken cn Schrijvers.
„De Brit" door Jos. Panhuysen.
1.202.20 nam. Het Orkest o.l.v. Johan
Gerritsen.
2.002.30 nam. Godsdienstonderricht
voor oude-rcn, door Prof. D. Bont.
2.303.00 nam. Het Orkest o.l.v. Johan
Gerritsen
3.003.30 nam. De band tusschen Ko
loniën en Moederland.
3.534.25 nam. Het vertrek van de
Ned. Bedcvaarttrein naar Lourdes op 27
Juli.
4.234.55 nam. Ziekenhalfuurtje door
Rector Fr. Crols.
4.55—5.00 nam. Ie klasse uitslagen van
de R.K.F.
NCRV
5.30—6.00 nam. A. J. C. Mooy, orgel
spel.
6.00 nam. Kerkdienst uit de N'ed.
Herv. Kerk (Sl. Joriskerk), te Amers
foort. Voorganger: Ds. K. J. v. d. Berg.
K.R.O
7.457.50 nam. Voetbaluitslagen de
R.K.F.
7.50—8.10 nam. „Het werklooze meisje"
door Mejuffrouw Brabants.
8.209.00 nam. Operetteconcert door
liet Orkest o.l.v. Gerard Vermeulen en
Johan Gerritsen m.m.v. Willy Vos Men-
des, tenor, cn Het Operette-Koor.
9.30—10.10 nam. Vervolg van het Ope-
retteconcert.
10.4011.00 nam. Epiloog door Het
Klein Koor o.l.v. Jos. II. Pickkers.
HILVERSUM 1 1875 m
V.A.R.A
9.01 Voetbalmededeelingen.
9.05 Tuinbomvhalfuurtje. S. S. Lan-
tinga spreekt over: „Een praatje over
tuinkunst".
9.30 Nagekomen Voetbalmededeelin
gen.
9.31 Orgelspel door Joh. Jong.
9.45 Van Staat en Maatschappij door
A. Pleysier, secretaris van de V.A.R.A.
V.P.R.O
10.00 Zondagshalfuurtje voor kinderen.
Spr.: Mevrouw L. SpelbergStokmans,
Hilversum.
10.30 Uitzending van den kerkdienst
uit de Rem. Kerk te Arnhem. Voorgan
ger: Dr. W. R. M. Xoordhoff.
A.V.R.O.
12.0012.30 nam. Filmpraatje door L.
J. Jordaan.
12.301.15 nam. Kovacs Lajos en zijn
orkest, m.m.v. Pierre Palla, orgel.
I.30—2.00 nam. Kovacs Lajos vervolgt.
2.002.30 nam. Boekenhalfuur. Dr. P.
II. Ritter Jr.
2.30i.00 nam. Zondagmiddagconcerf
Het Omroeporkest o.l.v. Nico Treep,
m.m.v. Andries Roodcnburg, viool.
4.001.20 nam! Koorzang door het
Dordrcchtsehe mannenkoor „Caecclia"
4.204.50 nam. Dansmuziek o.l.v.
Hans Mossel.
4.50—5.00 nam. Sportberichten.
V.A.R.A.
5.30 nam. Voetbal van de dag Go-
Ahead—Heracles door C. J. Groothoff.
5.30 nam. Sportuitslagen A.N.P.
6.00 nam. Melody Circle o.l.v. Daaf
Wins.
6.40 nam. Batavus Droogstoppel. Mul-
tatuli. Voordracht door Willem van Ca-
pellen.
7.00 nam. Tusschen zeven en acht. Po
pulair programma, uit le voeren door de
Flierefluiters o.l.v. Jan v. d. Horst. Rie
I-Ielmig: Bert van Dongen; Isja Rossi-
can.
A V.R O
8.159.00 nam. Operetleprogramma.
Het Aeolianorkest m.m.v sopraan,
tenor, gemengd sextet cn harp.
9.009.15 nam. Radiojournaal.
9.159.45 nam. Ilaydnconcert. Het
Omroeporkest o.l.v. Nico Treep m.m.v.
Alice Elders, clavecimbel.
9.4510.30 nam. Radiohoorkrant.
II.1012.00 Het dansorkest o.l.v. Hans
Mossel.
BRUSSEL 321.9 M.
Vlaamsch programme
10.25 voorm. Concert door het Max
Alexys' orkest.
12.25 nam. Bioscooporgelconcert,
5.20 nam. Concert.
8.20 nam. Concert.
10.30 nam. Dansmuziek.
BRUSSEL 483.9 M.
Fransch programma
1.30 nam. Het Omroepsalon-orkest, o.l.
v. W. Feron.
I.50 nam. Orgelspel.
3.30 nam. Concert.
8.20 nam. Concert.
II.3312.20 nam. Het Omroepdansor-
kest.
DEUTSCHLANDSENDER
1571 M.
11.05 voorm. Orgelspel door Erwin
Christoph.
12.20 nam. Concert uit Frankfort.
6.30 nam. Het Omroep-Amusements-
orkest.
11.20—1.15 nain. Dansmuziek.
DROITW1CH 1500 Mi.
12.50 nam. Het BBC-IIarmonie-orkest.
1.50 nam. Piano-recital.
3.05 nam. Concert..
5.40 nam. Kamermuziek.
7.05 nam. Concert.
GRA MOF OON MUZIEK
H 11 v e r su in I. S.551.15, 1.305.05,
10.80—11.00.
II i Iv e rsu m II 12.00—12.15, 3.30—
3.55, 3.02—5.30, 9.00-9.30, 10.10—10.30,
10.35—10 40.
KA Dl OK R A NT
Nieuwsberichten geven beide Holland-
sche zenders om 8.00 uur en Hilversum
1 om 11.00 cn Hilversum II om 10.30
uur.
MAANDAG
HILVERSUM II 301J m.
N.C.RV
8.00—8.15 voorm. Schriftlezing en
Meditatie.
10.30—11.00 voorin. Morgendienst, te
leiden door Ds. G. J. Sanders, Ncd. Herv,
predikant, tc Weesp.
11.0011.30 voorm. Lezing van Christe
lijke Lectuur.
12.302.00 nam. Orgelconcert door Jan
Zwart.
2.00—2.35 nam. Uitzending voor Scho
len.
2.353.J5 nam. „Beantwoorden van
vragen over kamerplanten", door A. J.
I-Ierwig. te Bussuni
4.00—5.00 nam. Bijbellezing door Ds.
G. J. Pontier, Gcref. predikant, te Heer
len.
5.02—6.30 nam. Concert: Annie de
Zeeuw—Slierendrecht. Bert «Veldman,
viool. Nelly Ponders, piano
G.307.00 nam. Vragenuurtje.
7.157.15 nam. Vervolg vragenuurtje.
7.45—S.00 nam. Een kwartiertje Radio
Reportage.
8.15—9.00 nam. Concert door het
N.C.R.V.-orkest o.l.v. Piet v. d. Hurk.
9.009.30 nam. Spreker: H. Diciner,
diiecicur van „De Rotterdammer".
Onderworp: „Drukpersvrijheid".
9.3010.30 nam. Vervolg-Concert.
HILVERSUM l 1875 m.
V.P.R.O
10.00 Morgenwijding. Voorganger: Ds.
E. D. Spelberg, Hilversum.
V.A.R.A.
10.15 Carel Rijken draagt voor.
11.00 Carel Rijken draagt voor.
11.20 Cor Steyn bespeelt het orgel van
liet City-Theater te Amsterdam.
12.30 nam. De Flierefluiters o.l.v. .Tan
v. d. Horst m.m.v. Bert van Dongen,
zong. Bekende schlagers 1929—1930.
I.15 nam. De Flierefluiters o.l.v. Jan
v. d. Horst m.m.v. Bert van Dongen,
zang.
2.Ó1 nam. Melody Circle o.l.v. Daaf
Wins.
3.00 nam. Voordracht door Jan Lemai-
rc.
3.30 nam. Melody Circle o.l.v. Daaf
Wins.
4 30 nam. Na schooltijd. Carel Rijken
vertelt uit: Sprookjes van de oude Plan
tage. Naar het Amerikaansch door N.
van Hichtum.
5.05 nam. The Flower's Harmony
Five.
6.00 nam. The Flower's Harmony
Five.
6.30 nam. Muzikaal babbeltje door
Piet Tiggcrs.
7.10 nam. Kan men aardbevingen
voorspellen? Causerie door Drs. C. van
Rijsingc.
8.30 nam. Groot-Orkest o.l.v. Eduard
Flipse met medewerking van Piet
Lentz, cello.
9.10 nam. Jan Musch draagt voor.
9.30 nam. Groot-Orkest o.l.v. Eduard
Flipse.
10.15 nam. Orgelspel door Johan Jong
m.m.v. Johan Lammen, bas.
BRUSSEL 321.9 M.
Vlaamsch programma
5.20 nam. Concert
6.50 nam. Dansmuziek.
8.20 nam. Concert.
10.3011.20 nam. Dansmuziek.
BRUSSEL 483.9 M.
Fransch programma
12.50 nam. Omrocpsalonorkest.
6.35 nam. Kamermuziek.
S.20 nam. ..Herbstmanóver", operette
van E. Kalman.
D EUTSCH LANDSENDER
1*71 M.
6.20 voorm. Klokkenspel.
12.20 nam. Concert.
4.505.50 Rede door Adolf Hitler op
den Rijkspartijdag 1936, te Neurenberg.
6.10 nam. Het Radio-Ensemble van
de Rijksjeugdleiding o.l.v. Edg. Stah-
mer.
6.40 nam. Viool-recital.
8.30 nam. Concert
II.20—12.10 nam. Dansmuziek.
DRnn ^'t^H 1500 M
12.15 nam. Concert
4.20 nam. Concert.
10.45 nam. Concert.
11.20 nam. Het Grosvenor House
Dans-orkest.
GRA MOFOON MUZIEK
H i 1 v e r s u m I. 8.01, 10.35, 12.01, 1.00,
1.00, 7 .30. 8.10. 10.05 cn 11 00.
Hilversum II 8.15—0.30. 11.30—
12.00, 1215-1230 cn 10.30—11.30.
RAnir*' w INT
Nieuwsberichten ge\en beide Hol-
landsche zenders om 8.00 cn 10.00 uur.
Het begint nu ernst te worden met
de Ainerikaansche presidentsverkie
zing. De eindspurt komt in zicht en
de moderne romantiek in den vorm
van een voorverkiezing in Maine en
een speudo-stemming onder de lezers
van het zeer verbreide blad Literary
Digest geven voor de zittende régee-
ring in het beste geval niet meer dan
een non liquet, daar beide een meer
derheid voor de Republikeinsche
partij te voorschijn brachten, De Am-
sterdamsche beurs, gevoelig voor dit
soort van wichelarij, meende hieruit
al op voorhand, trouwens in het
voetspoor van Londen, een uitbar
sting van willigte te New York te
mogen distilleeren, maar dat viel ten
slotte bitter tegen. Uil zeer logische
overwegingen schonk men in de
eerste plaats aandacht aan public
utilities, daar deze, bevrijd van de
democratische lusten tot overheids
inmenging, vermoedelijk een tijdvak
van hernieuwden ongebreidelden
bloei tegemoet .zouden gaan, vermits
electriciteit als energiebron nog voor
onbegrensde uitbreiding vatbaar is.
Het is inderdaad een feit, dat Roo-
sevelts overwinning in 1932 tot stand
kwam in een periode van vertwijfe
ling, die allerscherpst contrasteert
met den huidigen algemeenen op
bloei. De persoon van Roosevelt is
algemeen geliefd, en als hij weer de
overwinning behaalt dan is dit zeker
zijn grootste actief. Want de geleer
den zijn het er tamelijk over oneens
of de opbloei is verkregen door mid
del van of ondanks de New Deal, die
in korte woorden beoogde om de
welvaartsbronnen des lands aan allen
ten goede te doen komen.
Roosevelts politiek was duidelijk
gericht op een uitgavenstelsel ten
bate van de minder draagkrachligen
en ten laste van de beter gesitueer
den in het algemeen en big business
in het bijzonder. Een misrekening
was dit in zooverre, wijl door de ge
weldige populairisalie van de naatn-
looze vennootschap op aandeelen de
welvaart des lands feitelijk reeds
intensief wordt verspreid en dat de
onderlinge mededinging tusschen
werkgevers er wel voor zorgt, dat ge
schoolde arbeidskrachten een behoor
lijk loon verdienen, voorzoover ze
daartoe niet reeds worden gedwongen
door de machtige vakvereenigingen.
Een misgreep was het voorts, dat men
van bovenaf de welvaart kon bevor
deren door het befaamde stelsel van
gedwongen loon- en prijszettingen,
vastgelegd in het hellende code-stel
sel. Inderdaad is de opbloei pas goed
begonnen toen het code-stelsel door
het Supreme Court kortweg onwettig
werd verklaard. Uit het geweldig
tempo van het herstel sinds Mei 1935
concludeert het intelligentere deel der
natie, dat het herstel er al lang was
geweest indien Roosevelt en zijn
brantrust in de jaren 19331934 wat
minder vrijgevig ware geweest met
voorschriften. En vooral wat minder
vrijgevig met gelduilgeven, maar juist
op dit punt kan men van zeer ver
schillende meening zijn.
Immers: .zonder dollardevaluatïe,
goudembargo en de daardoor mogelijk
geworden actieve crcdietpolitiek zou
het volkomen vastgeloopen bankwezen
begin 1933 op eigen kracht nooit vlot
zijn gekomen. De klassici noemen de
tegelijk ingewijde uitgavenpolitiek
„kunstmatig geschapen koopkracht,
die hoogstens voor het oogenblik sou
laas kan geven, maar later de reke
ning presenteert en neerkomt op kapi-
laalsintering." Ook dit conservatieve
inzicht gaat echter niet verder dan
het voeten heeft, want het laten ver
kommeren der productiemiddelen
(ondernemingen) bij gebrek aan „koop
kracht" ondanks zeer reëele behoefte
is ook intering van kapitaal (produc
tiemiddelen).
Waarbij dan nog het zeer moeilijke
punt wat koopkracht nu eigenlijk is,
wel wat boud bekend wordt veronder
steld. Met zijn „kunstmatig geschapen
koopkracht" heeft Roosevelt in ieder
geval veel succes gehad en nu de re
kening wordt gepresenteerd in den
vorm van verhoogde belastingen,
vloeien deze door het welvarender be
drijfsleven zoo goed, dat geenerlei ge
vaar dreigt. Moet men eerst hooge
belastingen heffen en d a n pogen van
verhoogde koopkracht profijt te trek
ken of omgekeerd7
Voor de beurs is de vraag gewichtig,
of Roosevelt na herkiezing zijn New
Deal .zal afwikkelen, dan wel eerst
recht zal voortschrijden in d-e richting
van share-thewealth. Wel overwogen
geleidelijke afwikkeling van zijn cri
sismaatregelen, met behoud van eeni
ge zeer noodzakelijke correctiva der
vroegere buitensporigheden, zouden
Wallstreet stellig zeer aangenaam zijn;
aangenamer misschien nog dan een
bruuske frontverandering door Lon
don c.s., daar zoo iets de onmisken
bare continuïteit der conjunctuurlijn
zou kunnen verstoren.
De laatste Fransche bankstaat stond
weer volop in het teeken der inflatie.
Het ietwat simplistische optimisme
van Minister Auriol gaf desalniettemin
eenige verbetering voor het wel wat
al te scherp gedaalde koers van
staatsfondsen, vooral toen het con
flict te Rijssel niet door gedwongen
arbitrage maar „wettig" door over
eenkomst der partijen eindigde.
Of de wederom afgedwongen loons-
verhoogingen het land ten zegen
strekken is natuurlijk een andere
vraag. Overigens blijft de slakings-
bacil nog virulent genoeg, en te Ge-
nève spreekt men weer over „aligne
ment" van de overgebleven goudva
luta's in het algemeen en van den
franc in het bijzonder.
Overigens is deze eventualiteit in
het koerspeil der obligaties reeds am
pel uitgedrukt.
(Nadruk' Verboden).