DE EEMLANDER
Prinses en Prins danken
DEBAT IN FRANSCHE
KAMER
INCIDENTEN IN CHINA
TAXIDIENST
(1830
TEL. 1850
1093
Blum's beleid
gelaakt
Auriol heftig aangevallen
Nic. Bovée
:e
Licht op
LUYCX
Dinsdag 29 September 1936
Uitgave: VALKHOFF Co.
Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
35e Jaargang No. 78
ENTENTES ZIJN
ONMISBAAR"
JAPANNERS HET
SLACHTOFFER
Geen prijsstijging
der eerste
levensmiddelen
Betrouwbaarste- en Goed
koopste adres
Hoofdkantoor: Coornhertlaan 3
7 uur 12 min.
STOFFEN- en MODEHUIS
AMER SFQGKT3 tfi DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS per o maanden voor Amerstoort 1.95; per maand 0.65; per
week met gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.15.
Binnenland trance per post per 3 maanden 2.85. Afzonderlijke nummers f 0.05
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC. 513
PRIJS DER ADVERTENTIEN van 4 r«g*ls 1«05 met inbegrip van een i>ewi,snummer
elke regel meer f 0.25 Liefdadigheids-advertentièn voor de
helft van den prijs. - Kleine Advertentiën „KEITJES" bij vooruitbetaling 15 regels
50 cent, eJke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.Bewijsnummer extra f 0.05
Ingezetenen in alle deelen des rijks,
Gij allen, die op deze wijze met onze verloving hebt medegeleefd,
als gij hebt gedaan.
Ik heb mij nooit nog zoo verrassend dicht bij een ieder, die ik nu
aanspreek, gevoeld, als in dezen tijd van vreugde, die gij met ons ge
deeld hebt, en dat in 't bijzonder door op zulk een menschelijke,
broederlijke en zusterlijke wijze mee te leven in ons geluk. Er zijn hier
door banden gelegd, die van onvergankelijke hoedanigheid zijn.
Wij hebben verbijsterd van ontroering gestaan en dat talrijke
malen opnieuw over de afmetingen, die de algemeene vreugde,
juist over ons persoonlijk geluk, heeft aangenomen.
Een schooner welkom hadt gij waarlijk nooit mijn aanstaanden
man kunnen bereiden.
Mag ik langs dezen weg tevens mijn dank betuigen voor de ontel
bare schriftelijke en telegrafische gelukwenschcn, die wij samen, of
ik alleen, ontvingen. Gaarne zouden zij ook schriftelijk beantwoord
zijn, indien het mogelijk was geweest, doch dit geeft mij het voordeel,
u persoonlijk te kunen toespreken en mijn dank te uiten voor de be
woordingen waarin uwe wenschen waren vervat en waarin wij de
hartelijkheid, die ze had ingegeven, zoozeer hebben gewaardeerd.
Wanneer ik thans een woord van dank tot u moet richten, kan ik
alleen zeggen: ik dank u, dat gij ons zoo gelukkig hebt gemaakt. De
gloedrijke glans, waarmee gij onzen verlovingstijd hebt beschenen,
zal onze herinneringen steeds blijven overstralen.
Prins Bernhard sprak hierna als volgt
Ook mij is het een behoefte persoonlijk uiting te geven aan de
dankbaarheid van het Nederlandsche Volk voor de overstelpende be
wijzen van deelneming waarvan ik vervuld ben, in ons groote geluk.
Talloos zijn de gelukwenschen die wij mochten ontvangen, van open
bare lichamen, corporatiën, vereenigingen en particulieren, zoodat
het ondoenlijk is om ieder afzonderlijk onze diepgevoelde erken
telijkheid uit te spreken.
Het moge minder formeel zijn, maar het gesproken woord gaat meer
rechtstreeks van hart tot hart.
Mag ik mij dus van schriftelijke dankbetuigingen ontslagen rekenen
en nu weer aan den arbeid gaan, aan mijn economische studiën van
Nederland en speciaal van zijn overzeesche gewesten.
Moge ik ook een beroep doen op de ingezetenen van Amsterdam
om bij de uitvoering van dezen arbeid geen notitie van mij te nemen
en mij als ieder ander rustig en ongestoord mijn werk te laten ver
richten.
Als gij mij daarin ter wille zijt heb ik een reden tot dankbaarheid
meer jegens u.
Kritiek op het monetaire wets*
ontwerp der Fransche
regeering
Overeenstemming met de
linkergroepen
Na de hervatting van de Fransche
Kamerzitting om half tien werd giste
ren het woord gevoerd door den on-
alhankelijk-repubiikeinscheii afgevaar-
digde Ferdinant .Laurent, die de mone
taire operaties der regeering critiseer-
de. Niet de techniscne positie van
Frankrijk, aldus spr., heeft de regeer-
ring er toe gebracht de munt de deva-
lueeren, doch do onmogelijkheid om
een in evenwicht zijnde begrooting in
te dienen.
Na Laurent spraken de tot de oppo
sitie behoorende oud-minister Thellier
en de radicaal-socialist Rethore.
Do kamerleden worden rumoerig en
daar het tumult voortduurde, schorste
.voorzitter Herriot de zitting om 11.05.
Thellier (links-republ.) verklaarde
gsieren in dc Kamer, dat het land een
nieuwe inflatie vreest. De methodes
der regecring zijn slecht en haar poil-
tiek heeft gefaald. Toch heeft de oppo
sitie de proefneming der regeering niet
tegengewerkt.
De radicaal-socialist Rethore, die
daarna sprak, stelde voor, „de ware
heeren van dit land te laten betalen;
de 200 families" hetgeen den spreker
een ironisch applaus der rechterzijde
bezorgde.
Toen het tumult aanhield, verklaar
de Herriot niet te kunnen toelaten, dat
écn debat van zoo grooten ernst werd
gevoerd in een sfeer van wanorde. Der
halve schorste hij de zitting.
Kort na de schorsing vervolgde Re
thore zijn rede. Hij verklaarde slechts
voor het regeeringsontwerp te zullen
stemmen, indien het een heffing op
groote vermogens zal omvatten.
Vervolgens beklom de communist.
Ducles het spreekgestoelte. Deze ver
klaarde, dat z.l. de devaluatie niet on
vermijdelijk was. Naar zijn meening
heeft de deflatie tot devaluatie geleid.
Duclos betreurde het, dat de regeering
geen heffing op de groote vermogens
heeft ingesteld. Spr. deelde mede, dat
de communisten voor de devaluatie
zullen stemmen, doch somde daarbij
een aantal wenschen der communisten
op, o.a. dat de looncn der arbeiders
worden verhoogd, indien de kosten van
levensonderhoud toenemen, welke op
somming de rechterzijde een ironisch
applaus ontlokte. Duclos besloot met
maatregelen tegen de „oproermakers"
te eischcn. alsmede krachtige beslis
singen om de sociale wetten te doen
eerbiedigen.
Nadat talrijke afgevaardigden op be
ëindiging der discussies hadden aange
drongen, stemde de Kamer te 1 uur
algemeene behandeling van het mone
taire ontwerp.
Daarop ontspon zich een debat over
een ingediend verzoek inzake artikels-
gewiize stemming over het ontwerp,
waartoe tenslotte met 344 tegen 246
stemmen besloten werd.
Daar gisteravond overeenstem
ming werd bereikt tusschen de lin
kergroepen en Blum over een
nieuwen tekst ter vervanging van
de artikelen betreffende de glijden
de loonschaal, waarbij de regeering
volmachten worden verleend, ten
einde de koopkracht van den franc
te handhaven, zijn de voornaam
ste bezwaren tegen het monetair
wetsontwerp uit den weg geruimd.
AANVULLINGSBEGROOTING
BATAVIA, 29 Sept. (Aneta). Bij den
Volksraad is ingediend de derde aan-
vullingsbegrooting van het departe
ment van oorlog, waarbij voor 1936 ten
behoeve der versterking van het artil-
leriematericel, met name voor de uit
breiding van de luchtafweerrniddelen,
dc automatische wapens, de mechani
seering van legeronderdeelen, vermeer
dering van oorlogsvoorraden (n.l. munL
tie etc.), een nieuw crediet van
3.895.900 wordt aangevraagd en 'voor
de genie, zulks in verband met de aan
schaffing van luchtrloelzoeklichten etc.,
een bedrag .van 766.500.
Verschillende valuta's wor*
den voortaan op het pond
sterling gebaseerd
Fransche communisten
tegen devaluatie
PARIJS, 2S Sept. (Reuter-A.N.P.)
De Fransche Kamer is heden in buiten
gewone vergadering bijeen gekomen.
De regeering cn de commissie van fi
nanciën vroegen de directe beraadsla
ging over het wetsontwerp inzake aan
passing op monetair gebied. Jammy
Schmidt, algemeen rapporteur, gaf een
uiteenzetting van het ontwerp cn her
innerde er aan, dat Poincaré niet al
leen den frank op goudwaarde, maar
ook in sterling-waarde vaststelde.
Colomb (onafhankelijk radicaal der
democratische linkerzijde) betreedt ver
volgens het spreekgestoelte om de
prealabele kwestie te stellen (motie om
over te gaan tot de orde van den dag,
zonder de aangelegenheid te behande
len). Hij beschuldigt Blum er van den
frank voor 50 pet. te hebben gesociali
seerd. „De frank, aldus Colomb, kan
geen weerstand bieden aan de socialis
tische geste de uitgaven systematisch te
vermeerderen en aan de kapitaalvlucht,
welke het gevolg is der maatschappe
lijke onrust."
De rechterzijde applaudisseert, wan
neer Colomb herinnert aan de beloften
der regeering inzake een niet overgaan
lot devaluatie.
Colomb is van meening, dat de deva
luatie een sluitende begrooting ver-
eischt. Hij beschuldigt de regecring er
van dit evenwicht te hebben geminacht
(de rechterzijde applaudisseert).
Op \erzoek van Vincent Auriol neemt
Colomb de prealabele kwestie terug.
Louis Marin (republ. federatie)
betreedt dan het spreekgestoelte.
Hij vraagt de terugwijzing van het
wetsontwerp naar de financieele
commissie. Hij is van meening,
dat de Kamer onvoldoende tijd heeft
om het ontwerp te bestudceren. Er
wordt overgegaan tot stemming
over het verzoek van Marin het ont
werp naar de commissie terug te
venvijzen. Dit verzoek wordt met
365 tegen 248 stemmen verworpen.
In de namiddagzitting van de Kamer
werd allereerst het woord gevoerd door
den radicaal-socialist Bonnet. Hij zeide,
dat zijn partij voor het regeeringsont
werp zal stemmen, hoewel zij verschil
lende reserves maakt.
Vervolgens sprak oud-minister Ray
naud, afgevaardigde der onafhankelijke
radicale links-republikeinen. Hij be
treurde, dat men zoo laat tot devaluatie
heeft besloten. De deflatie is veroor
deeld, aldus Reynaud, wij gaan thans
onze laatste kaart uitspelen. Reynaud
maakte de regeenng er op opmerkzaam,
dat zij in haar ontwerp de prijsstijging
aankondigt. Indien de regeering haar
tegenwoordige politiek blijft volgen, zal
zij het volgend jaar leeningen moeten
sluiten.
Na een pauze van een half uur nam
de minister van financiën, Vincent
Auriol, het woord. Hij verklaarde cr
van overtuigd te zijn, dat hij zijn plicht
heeft gedaan. Hij herinnerde er aan,
dat een ernstige crisis indertijd dc de
valuatie van lire, pond sterling en dol
lar heeft veroorzaakt. Frankrijk paste
te goeder trouw de politiek van deflatie
toe; niettemin breidde de crisis zich uit
tot het geheele economische leven. De
regeering zoekt naar een middel om de
goudafvloeiing te doen ophouden en
streeft op economisch terrein naar in
ternationale ententes, die onmisbaar
zijn voor de waarborging van vrijheid
en veiligheid van het land. Men kan
ons aanvallen zeide de minister
doch laat men geen aanslag op het
openbare crediet plegen.
Naar aanleiding van de persberich
ten, volgens welke de bepalingen van
een driemogendhedenaccoord Frankrijk
zouden zijn opgelegd, verklaarde Auriol
„De overeenkomst, gesloten door de
drie groote bevriende mogendheden,
werd geïnspireerd door groote bezorgd,
heid voor de economische orde en den
internationale vrede. Wij zijn er
trotseh op, dat net geheim der onder
handelingen zoo goed bewaard is ge
bleven."
De monetaire samenwerking tus
schen de drie staten zal doelmatig
zijn. „De samenwerking aldus
de minister vormt een der mach
tigste factoren ten aanzien van het
economisch wereldherstel en de con
solidatie van den vrede."
De minister van financiën is er van
o\ertuigd, dat de handel, de landbouw
en de producenten zullen winnen bij de
nieuwe maatregelen. De toestand is ge
heel anders dan in 1928, en de deviezen
zijn herleid met betrekking tot de we-
reldprijzen.
De binnenlandsche prijs wordt niet
beïnvloed als door een inflatie en daar
om zullen ongemotiveerde prijsverhoo-
gingen worden voorkomen.
De minister deelde verder mee, dat
reeds Maandagochtend een aanzienlijke
hoeveelheid baren goud aan de grens
werd aangehouden.
De rede van minister Auriol werd
luide door de afgevaadigden van de
linkerzijde toegejuicht.
Na de rede word de zitting geschorst.
Communisten tegen devaluatie
De communistische Kamerfractie
heeft na afloop van haar vergadering
een communiqué gepubliceerd waarin
onder meer gezegd wordt, dat verschei
dene leden het betreuren, dat het
volksfront in plaats van te werken aan
de verwezenlijking van zijn program,
tot devaluatie is gekomen. De fractie
heeft eenstemmig besloten actief tus-
schenbeide te komen, opdat dc heil-
looze gevolgen der devaluatie niet wor
den afgewenteld op de arbeidende
klasse en om het bedrijf der speculan
ten to verhinderen. Aan verschillende
leden werd opgedragen, amendementen
in te dienen, ten voordeele van arbei
ders, handwerkers, oudstrijders, werk-
loozen, kleine renteniers enz. Do frac
tie besloot het volksfront in stand te
houden om de belangen van het volk
te beschermen.
In de wandelgangen van de Kamer
werd opgemerkt, dat, naar het schijnt,
de communisten het monetaire wets
ontwerp slechts zouden aanvaarden, in
dien aan verscheidene hunner eischcn
werd tegemoet gekomen.
Tijdens de pauze in de zitting
van de Kamer zijn besprekin*
gen gevoerd tusschen de vers
tegenwoordigers der linkers
groepen en Leon Blum die ges
leid hebben tot de opstelling
van een tekst, waarbij de res
geering buitengewone vols
machten worden verleend om
te strijden tegen een stijging
der prijzen en om alle andere
maatregelen te nemen, die zij
noodig acht voor het welslas
gen der monetaire operatie.
Na de vertegenwoordigers van de
C.G.T. hebben ook de communisten
zich in principe met dezen tekst ac-
coord verklaard. Men achtte het
waarschijnlijk, dat de besprekingen
van het monetaire wetsontwerp
thans een vlotter verloop zullen
hebben.
Centrale comité der rijks
bank bijeen
Het ccntralo comité der rijksbank is
tegen Woensdag 30 September des mid
dags om vier uur bijeengeroepen, om
kennis te nemen van een verklaring
van den president der rijksbank,
Schacht.
Er is geen sprake van wijziging in
de Duitsche valutapolitiek.
De Turksche regeering heeft het pond
sterling tot basis gesteld van haar de
viezen en de koopprijs van den piaster
gesteld op 635 per pond cn de verkoop
prijs op 638 per pond sterling.
Grieksche valuta voor
taan op pond gebaseerd
Tengevolge van de devaluatie van
den franc heeft de Nationale Bank van
Griekenland in overeenstemming met
dc regeering besloten voortaan niet
meer den Zwitserschen frank, maar het
pond sterling als basis voor de valuta
te beschouwen.
De drachme is dus gealignecrd aan
het pond sterling. Dc inkoopsprijs van
het pond zal steeds door den gouver
neur van dc centraio bank worden vast
gesteld naar de behoeften der natio
nale economie. Er is een marge met
een minimum van 510 drachme en een
maximum van 550 drachme. Mot in
gang van Maandag is de inkoopprijs
van het pond vastgesteld op 546 drach
me.
De Hongaarsche nationale bank heeft
de noteering van een koers voor Zwit-
sersche franccn opgeschort.
De Italiaansche beurzen zullen tot 1
October gesloten zijn. Slechts do liqui
datie-operaties aan het einde der
maand zijn geoorloofd.
De Bulgaarsche minister van finan
ciën heeft tegenover het blad Dness ver
klaard, dat de devaluatie van den franc
geen gevolgen voor de waarde van de
Bulgaarsche munt zal hebben.
WERELDGEBEUREN
Tokio, door Washington
en Londen gewaarschuwd,
treedt zeer gematigd op
UIT den aard der zaak zijn de be
trekkingen tusschen Nanking en
Tokio er niet beter op geworden,
sinds te Sjanghai van Chineesche zijde
een aanval is gedaan op Japansche ma
trozen, van wie enkele werden gewond
en één zelfs werd gedood. Overigens
staat deze buitensporigheid niet op zich
zelf: binnen betrekkelijk korten tijd
hebben er tal van incidenten plaats ge
had, waarvan Japanners het slachtoffer
zijn geworden. Terwijl bij vroegere ge
legenheden dergelijke gebeurtenissen
voor Japan welkome aanleidingen wa
ren om forsch tegen China op tc treden
en b.v. Chineesch gebied te bezetten,
legt Japan den laatsten tijd een gema
tigdheid aan den dag, die alom de aan
dacht trekt. Natuurlijk heeft Japan om
prestigeredenen wel troepen versterkin
gen gezonden naar zijn concessie te
Sjanghai, maar overigens heeft het op
treden der Japanners niet in het minst
een excessief karakter gedragen. De
onderhandelingen, die sinds eenigen tijd
tusschen China en Japan worden ge
voerd, teneinde tot een definitief verge
lijk te komen en alles uit den weg te
ruimen wat beide landen verdeelt, zijn
na de jongste incidenten geenszins af
gebroken: zij worden nog steeds voort
gezet. Wel ligt het voor de hand, dat
Japan genoegdoening zal eischen, nu op
Chineesch gebied verschillende zijner
staatsburgers zijn gedood of gedeerd en
ook is reerls in een protestnota, gericht
tot de Chineesche regeering, de laat
ste verzocht zoodanige maatregelen te
nemen, dat in den vervolge lijf en goed
der Japanners in China niet meer ge
vaar loopen. Tot een explosie is het in
middels niet gekomen.
Veler aandacht heeft het getrokken,
dat van Japansche zijde in den laatsten
tijd er vooral op wordt aangedrongen, dat
bij de besprekingen, die Japan met
China voert, Tsjang Kai Tsjek, die de
feitelijke leider der centrale regeering
te Nanking is, persoonlijk zal worden
betrokken. Met zekere spanning zit men
van Japansche zijde te wachten op den
terugkeer van Tsjang Kai Tsjek, die op
het oogenblik te Kanton vertoeft, waar
hij dc positie zijner regeering tegenover
de Zuid-Chineesche afscheidingsgezin-
den heeft verstevigd en waar hij ook
het incident van Pakhoi heeft bijgelegd
en wel derwijze, dat dc Japanners geen
gelegenheid kregen om gewapender
hand in te grijpen.
De Japanners gaan blijkbaar uit van
de overweging, dat met Tsjang Kai
Tsjek persoonlijk wel valt te praten,
maar dat er bepaalde Chineesche regee-
ringskringen zijn, die er voortdurend
op uit zijn Japan den voet dwars te
zetten en die kunstmatig een anti-Ja-
pansche stemming in het leven roepen.
Aan de actie dezer kringen schrijven dc
Japanners dan ook de groote reeks in
cidenten van den laatsten tijd toe. In
China zelf huldigt men hier cn daar de
opvatting, dat de buitensporigheden,
waarvan Japanners den laatsten tijd
herhaaldelijk het slachtoffer werden,
moeten worden geweten aan een ge
heime actie van malcontenten onder de
Chineesche generaals, die twee vliegen
in één klap pogen te slaan: zij probee-
ren èn Tsjang Kai Tsjek op deze wijze
onaangenaam te zijn èn hun haat je
gens de Japanners te uiten.
Bij vorige gelegenheden hebben de Ja
panners meer dan eens ervaren, dat het
zeer moeilijk was met Chineesche on
derhandelaars schikkingen te treffen,
die op den duur houvast boden. Van
daar het verlangen der Japanners thans
met Tsjang Kai Tsjek zelf een accoord
tot stand te brengen, daar zij feitelijk
alleen in den werkelijken leider der
Chineesche regeering vertrouwen schen
ken.
Overigens schijnt de bijna opzienba
rende gematigdheid der Japanners te
vens verband te houden met internatio
nale stappen, die te Tokio zijn gedaan.
Men heeft Japan zoowel van Ameri
kaansche als Engelsche zijde te ver
staan gegeven, dat niet gedoogd zo
worden, dat Japan zich opnieuw ha-
delingen veroorloofde, die de onaflv
kelijkheid van China opnieuw zond
aantasten, nadat China's integriteit
het jongste verleden reeds zoo dikwi
door Japan is geschonden. De taal v
Washington en Londen heeft blij
baar zooveel indruk gemaakt, dat Jape
thans alle sensationeele stappen achter
wege laat en langs den weg van vreed
zame onderhandelingen poogt epn ac
coord tot stand te brengen met Tsjang
Kai Tsjek.
DE PETITIE-SOETARDJO
BATAVIA, 29 Sept. (Aneta). Nadat
de heer Soetardjo in den Volksraad
nogmaals de aanneming van zijn pe
titie inzake de zelfstandigheid van
Ncd.-Indië bepleitte, en nadat sommige
leden hun stem hadden gemotiveerd,
werd het voorstel met 26 stemmen voor
en 20 stemmen tegen aangenomen.
Voor het voorstel stemden een deel
der leden van de nationale fractie, de
leden van het Indo-Europeesch Ver
bond, behalve mevrouw Razoux
Schultz, de leden van de P.E.B., het
Arabische lid, en de heer Kok Wat
Tiong.
's*GRAVENHAGE, 29 Sep*
(ember. Gelijk men weet, wor*
den de prijzen van een aantal
landbouwproducten, die tot de
eerste levensbehoeften behooren,
uit bet landbouwscrisisfonds ge*
steund. Aan de landbouwers is
voor deze producten door de re*
gcering een richtprijs gegaran*
deerd. Deze richtprijs bestaat uit
den wereldprijs vermeerderd met
een daarop uit het landbouw*cri»
sisfonds gegeven toeslag. Nu dc
wereldprijs in Nederland door
het verbod van gouduitvoer is ge»
stegen, bestaat bij verschillende
artikc'en de mogelijkheid den toe*
slag uit het landbouw»crisisfonds
te veriaeen. zonder dat dc richt*
prijs, welke dc boeren ontvangen,
wordt aangetast.
In verband hiermede kan wor»
den medegedeeld, dat o.a belang*
rijke eerste levensmiddelen als
brood, aardappelen, boter, melk
cn consumptie=zetmeelen, geen
prijsverhooging zullen ondergaan.
r
EEN VECHTPARTIJ MET
FASCISTEN
LONDEN. 28 September. (D.N.B.)
Tc Leeds hebben gisteren ernstige bot
singen plaats gehad tusschen fascisten
en andersdenkenden. Dc fascisten wer
den met stccncn bekogeld en sir Os
wald Mosley, dc leider der Britsche
fascisten, werd door conige stcenen in
het gelaat getroffen. Toen do politie
ter plaatse aankwam, vluchtte do me
nigte, waarbij eenigo vrouwen onder
den voet werden geloopcn.
op andere pagina's
STADSNIEUWS
Feest in het Soesterkwartier.
(Tweede blad, pag. 1),
Lezing over Astrologie.
(Tweede blad pag. 1.)
Weerverwachting
Medegedeeld door het K.N.M.I.
te De Bilt.
Zwakke W. tot N. wind, nevelig
tot licht bewolkt, weinig of geen
neerslag, weinig verandering in
temperatuur.
Hoogste barometerstand 771.9 te Ma-
linhead.
Laagste 753.8 te Ingö.
LANGESTRAAT <9 TEL, 190
GROOTE VOORRADEN
Wollen, Ziiden en
MANTELSTOFFEN.
Voorloopig geen prijsverhooging.