Hr. Ms. „De Ruyter" overgedragen NAAR TOTALITAIR BEWIND Dierendag 4 October 1936 Plechtigheid te Schiedam f69.50 KONINKLIJKE TOESPRAAK Een militaire dictatuur SW'JDUti E. M. J. REX HAARDKACHEL Bij Klein op den Hof Een gedenkwaardige dag Aankomst der Koningin Rit door de stad Naar Wilton Koningin op kruiser Zanghulde Rede Harer Majesteit Toespraak commandant De terugweg Onderscheidingen Franco geeft karakter zijner regeering aan en zinspeelt op herstel der monarchie Kwestie van het ras ook aangeroerd A-vertentiër KOOPT BIJ ONZE ADVERTEERDERS kijpïïïv Prima regenjassen vanaf 3.90 Costumes vanaf 6.90 Manchester broeken vanaf 1.50 Mevr. Citroen H. v. Galen Last Brandstoffen G. TH. VAN BEKKUM te BLAD PAG. 3 AMERSFOORTSCH DAGBLAD ZATERDAG 3 OCTOBER 1936 Op het emplacement Wilton» Feycnoord waren 6000 genoodigden bijeen SCHIEDAM, 3 October. Toen Schiedam de blijde tijding vernam, dat H.M. de Koningin voornemens was een onofficieel bezoek aan de stad te brengen, ten einde aanwezig te kunnen zijn bij de op 3 October vastgestelde overdracht van den nieuwen krui» ser „De Ruyter", heerschte alom groote vreugde. Het is mogelijk, dat er ecnige teleurstelling bij de bevolking opkwam, toen men ver» nam, dat Hare Majesteit bij dit bezoek niet door het jonge vor» stelijk paar vergezeld zou zijn. Hoe dit echter ook zij, er is van een zekere teleurstelling, welke onder de bevolking zou heer» schen, heden niets gebleken. In» tegendeel, Hare Majesteit is een ontvangst bereid, welke in war» me, welgemeende uitbundigheid moeilijk had kunnen worden overtroffen. Enkele minuten voor 1 uur stopte de trein onder de overkapping van het station. Weinige oogenblikken later betrad Hare Majesteit, die de reis van Apeldoorn in het koninklijk salonrijtuig, in gezelschap van en kele leden der hofhouding had ge maakt, het perron. Hier was ter ver welkoming aanwezig de burgemees ter van Schiedam, Mr. Dr. F. L. J. van Haaren. Het achtjarig dochter tje van don burgemeester, jongejuf frouw Josephine van Haaren, bood Hare Majesteit een smaakvollcn ruiker aan. Voorts waren op het porron aanwezig Jhr. Mr. C. Dcdel, Kamerheer van de Koningin cn luitenant ter zee der eerste klasse Thr. van Holthe, adjudant van Hare Majesteit. Deze hccren waren met de Koninklijke auto's die de Koningin en haar gevolg door de stad naar de werf zouden brengen, medegekomen. Onder luid gejubel van de op het Sta tionsplein verzamelde menigte, nam Ha re Majesteit in haar auto plaats, welke door twee motoren met zijspan van de gemeentepolitic werd geëscorteerd. Voor de auto waarin de Koningin had plaats genomen, reed de burgemeester. In langzaam tempo vertrok de stoet even na 1 uur van het stations gebouw. De gemeentelijke politic, versterkt door twee detachementen van den rijksveldwacht, welke voor het station cn op het emplacement van de werf dienst deden, had uit gebreide orde-maatregelen getroffen en de geheele route afgezet. Voor het eerst, deed de stormhrigade van de Schiedamsche politie dienst. De manschappen waren in donker blauw tenue gekleed, met stalen helm en uitgerust met klewang, re volver en geweer met, bajonet. Voorts was er politie te paard, le den van het Roode Kruis en van het mobiele vendel van de burgerwacht, die de politie bij haar taak om voor een doeltreffende afzetting te zor- gen, assisteerden. Het verkeer langs de route stond van kwart voor een tot twee uur en van half drie tot half vier geheel stil. De twee brug gen die de auto's moesten passeeren (Koemarktbrug en Oranjcbrug) wa ren geheel ontruimd. Onder geestdriftige toejuichingen werd met een matig vaartje over den Singel en de Broorsvest naar de Koe markt gereden. Vandaar ging het door de Oranjestraat, Gerrit Verboonstraat en nieuwe haven naar de Burgemeester Knappprtlaan en vervolgens naar den Vlaardtngerdijk, waaraan de werf is gelegen. Uit vele huizen was de driekleur uit gestoken cn tal van bewoners hadden hun woningen met oranje getooid. Tal van vereenigingen stonden langs den weg geschaard met vlaggen en banieren. den heer A. Baan, gecomponeerd wel komstlied uitgevoerd. De burgemeester stelde tijdens dit muzikale intermezzo dc wethouders zijner gemeente aan Hare Majesteit voor. Een leerlinge van de Groen van Prinstererschool bood de Koningin gedurende dit oponthoud bloe men aan, welke waren samengebonden met linten in dc Schiedamsche kleuren en door drie meisjes werden vastge houden. Omstreeks kwart voor twee reed de auto van de Koningin het hok van het emplacementvan Wilton-Feyenoord binnen. Over een met talrijke vlaggen versierden weg, werd tot het voor de di rectiegebouwen geplaatste paviljoen van entvangst gereden. Voor het paviljoecn waren ter verwel koming aanwezig: de president-commis saris van de werf, de heer J. B. van der Houvcn van Oordt, de directie van Wil ton-Feyenoord, bestaande uit de heeren: Verloop, Teschmachcr, Willy Wilton en de Kanter en de chef van het materieel der zeemacht, viee-admiraal Vos. Hier werden nog aan Hare Majesteit voorge steld Ir. 't Hooft, directeur van scheeps bouw, hoofdingenieur van Dam, die speciaal belast was met het scheeps bouwkundig toezicht, ir. Pot. electro- tcchnisch ingenieur, aan wien het toe zicht op de electrische installatie van den nieuwen oorlogsbodem was toever trouwd, de hoofdofficier van den ma rine-stoomvaartdienst, de heer van der Haagen, dc hoofdingenieur Schultz (van dc afdecling Scheepsbouw) en de Vries (van de afdeeling Machinebouw) en de heer Muller, die als vertegenwoordiger van de directie bij den bouw van den kruiser nauw betrokken is geweest. Nadat Hare Majesteit zich enkele oogenblikken met deze heeren had on derhouden. begaf zij zich, vergezeld van den oudsten directeur van Wilton- Feyenoord. den heer Verloop, cn vico- admiraal Vos. te voet naar de plaats, waar de „De Ruyter" aan den wal lag. Duizenden en duizenden waren op het uitgebreide emplacement bijeen. Alleen houders van kaarten hadden toegang, maar aangezien 6000 kaar ten waren uitgegeven, is het te be grijpen. dat het hier zwart van dc menschen zag. Het terrein was in drie vakken, a, b en c, verdeeld. Op vak a hadden de hoogst geplaatste genoodigden een plaats. Op dit gedeelte van het terrein, dat recht tegenover de loopplank van den kruiser is gelegen, waren twee groote tenten opgeslagen, waar vcrverschingen verkrijgbaar waren. Vak b was bestemd voor het hoogere kantoorpersoneel van de werf en ma chinefabriek en vak c voor werklieden en hun familieden. Ook de weg van het paviljoen van ontvangst tot aan de loopplank was feestelijk gepavoiseerd. Aan verscheidene vlaggestokkcn waren luidsprekers opgesteld, teneinde de rede voeringen van Koningin en comman dant voor alle aanwezigen verstaanbaar le maken. In de muziektent speelde Wilton's harmonie. Omstreeks kwart over 1 bereikte de stoet het St. Liduinaplein, alwaar, vlak voor den hoofdingang van het Juliana- park, dc leerlingen van de hoogste drie klassen van de openbare en bijzondere scholen aan Hare. Majesteit een zang- hulde hebben gebracht. Onder andere word een door den dirigent van dit koor Ter ecre van liet hooge bezoek aan den kruiser was de loopplank verlengd met een brug. Voor deze brug wachtte de Kapitein ter Zee A. C. van de Sande Lacoste, die met het commando van liet nieuwe schip is belast, Hare Majesteit op. Nadat vice-admiraal Vos den com mandant aan Hare Majesteit had voor gesteld, begaf dc Koningin zich, verge zeld van vice-admimaal Vos, kapitein ter zee van de Sando Lacoste. den heer Verloop en de leden van haar gevolg, aan boord. Op het dek stond de geheele bemanning, de officieren in groot tenu cn de equipage in keurige plunje, aan getreden. Bi| dc valreep had de com mandant der marine te Willemsoord, vice-admiraal Kruys, post gevat Een weinig terzijde bevonden zich de eerste officier, kapitein-luitenant ter zee de Bruyne cn de officier van de wacht, lui tenant tor zee der 2e klasse Gallas, ter wijl 4 luitenants ter zee der 2e klasse als valreepgasten dienst doen. Zoodra dc Koningin aan boord was, ging de Koninklijke standaard de lucht in cn speelde de zich op het dek bevindende Marinekapel uit den Helder, onder leiding van ka pelmeester Leistikow, het Wilhel mus. Toen de muziek was opgehouden, inspecteerde Hare Majesteit dé eerc- wacht van Mariniers, welke onder bevel van den len luitenant der ma riniers Nass stond. Naast de valreep stond de equipage en officieren baksgewijze aangetreden. Het geheel maakte een indrukwek- kenden en kleurigen indruk. Na de in spectie van de mariniers, die allen van de bemanning van het schip zullen deel uitmaken, gaf kolonel van de Sandc het bevel: „Alle. hens voor den boeg", het geen beteekent: opstellen op het achter dek. Intusschen begaf dc Koningin zich met haar gevolg cn de zich bij haar be vindende autoriteiten naar de kajuit van den commandant. Toen het opstellen op het achterschip was geschied en de officier van de wacht zulks aan den commandant ge rapporteerd had, begaf de Koningin zich naar het achterschip. Hier had dan de plechtige overdracht van den kruiser plaats. Onder doodsche stilte nam Hare Maje steit het woord. OFFICIEREN, ONDEROFFI CIEREN EN MANSCHAPPEN, Het was Mijn wensch persoonlijk aan boord van den kruiser De Ruyteraanwezig te zijn teneinde den commandant op te dragen het schip in dienst te stellen. Met de marine verheug ik mij bijzonder in deze aanwinst, temeer daar wij er op kunnen bogen dat het schip op vaderlandschen bodem is gebouwd en door Nederlandsche industrie is vervaardigd, terwijl het de toets der vergelijking met zijne soortgenooten in het buitenland ten volle kan doorstaan Het zal ongetwijfeld op u allen bezielend inwerken en een eer voor u zijn te dienen op dezen kruiser, die den naam draagt van Neder land? grootsten admiraal. Gij zult krachtig kunnen mee werken aan het beste wat steeds in de marine heeft geleefd, de voort zetting eener goede traditie, waar van de grondslagen in de tijden van De Ruyter zijn gelegd. Ik besluit met den wenschdat het dit schip beschoren zal zijn onder Gods zegen steeds gelukkig te mogen varen en de eer van onze driekleur op alle zeeën hoog te hou den. En thans noodig ik den comman dant uit den kruiser „Dc Ruiterin dienst le stellen. Nauwelijks had dc Koningin haar rede beëindigd, of commando's klinken, de wacht presenteerde het geweer en de tambours cn pijpers van het korps mariniers sloegen de parademarsch. Toen de Koningin de order gegeven had het schip in dienst to stellen, beval de commandant den officier van de wacht, de Geus cn de commandovlag (de commandant der marine is immers aan boord) te hijschen. Zoodra deze order was uitgevoerd, sloegen de tambours en pijpers den vaandelmarsch, waarna dc kapel weder om het Wilhelmus speelde. Vervolgens sprak de commandant van de „De Ruyter" Hare Majesteit in de navolgende bewoordingen toe: Majesteit, met den meesten eerbied verklaar ik Uwe Majesteit het bevel over Uwen kruiser De Ruyter op mij tc hebben genomen en eerbiedig verzoek ik Uwe Majesteit wel mijn grootcn dank te willen aanvaarden voor het vertrou wen door Uwe Majesteit in mij ge steld. door mij met dit commando te belasten. Uwe hooge tegenwoordigheid heden op een voor Nederland en in het bij zonder voor Uwe marine, zoo belang rijken dag, vervult ons met groote dankbaarheid en maakt dezen dag tot een voor ons onvergetelijkcn. Het heeft Uwe Majesteit destijds be haagd den naam van Nederlandsch grootstcn admiraal, Michiel Adriaansz. de Ruyter te schenken aan Uwen nieuwen kruiser en dit Uw hoog be sluit, is door Uwe marine met groote vreugde begroet. De hoogstaande figuur van De Ruy ter. die vóór alles mensch was, en die vervuld van eon hoog ontwikkeld plichtsgevoel, nimmer streed om het strijden zelf, doch- steeds zijn boste krachten gaf, alleen en uitsluitend voor den vrede van het vaderland, dat hem zoo dierbaar was, deze figuur is steeds nauw met Uwe marine ver bonden geweest en is ons aller voor beeld. Majesteit. Wij allen zijn op dit oogenblik doordrongen van den groo- ten ernst van de taak, welke ons is opgedragen. Uwe hooge belangstelling, de woor den door Uwe Majesteit tot ons ge sproken, zij zullen steeds in onze her innering blijven voortleven en een steun zijn om Uwen kruiser met onze beste krachten tc leiden, daar waar zijn aanwezigheid noodig zal zijn, tot zegen, zooals De Ruyter dat zoo gaar ne placht te zeggen, van het lievè vaderland. Toen de commandant was uitgespro ken, meldde hij zich bii den comman dant der marine, wien hij mededeelde, dat hij den kruiser onder diens bevelen stelde. Ilierna sprak kolonel van de Sande Lacoste de bemanning toe. Met den uitroep „leve dc Koningin" waarmede deze rede eindigde, stemden allen aan boord in met een driewerf „hoezee". Dc Koningin trok zich vervolgens andermaal voor enkele oogenblikken in de kajuit van den commandant terug. Nadat de geheele equipage zich langs hot schip had opgesteld, inspecteerde de Koningin officieren en bemanning, waarna de commandant de officieren aan Hare Majesteit voorstelde. Na afloop van de inspectie, stelde de equipage zich op het voorschip op voor een foto, waarop de Ko ningin ook is afgebeeld. Toen de fotograaf zijn werk had gedaan, begaf de Koningin zich voor eenigen tijd naar de kajuit van den commandant, alwaar Haar ecnige ververschingen werden aangeboden. De equipage nam vervolgens de zelfde opstelling in acht, als bij de aankomst van de Koningin. 'Om drie uur ging Ilare Majesteit van boord, hetgeen met hetzelfde ceremonieel gepaard ging, als dc aankomst. Bij het van boord gaan. gaf de eerste officier bevel tot joelen cn onder luide hoezce's verliet de Koningin den nieu wen kruiser. Toen de Koningin voet aan wal had gezet, word haar standaard ingehaald cn gingen dc pavoiseervlaggen tusschen de masten omhoog, het teeken, dat dc Koningin zich in de nabijheid van ccn oorlogschip bevindt. Zoodra de stoet zich in beweging zette, vuurde het geschut van hr. ms. Do Ruyter 35 saluutschoten af. Langs dcnzelfdcn weg ging het daar na door dc stad naar het station terug. De belangstelling van het publiek was ook nu weer enorm. Omstreeks kwart over drie arriveerde de koninklijke stoet voor het station. Do burgemeester vergezelde Hare Maje steit tot bij den trein. Enkele minuten voor half vier vertrok Hare Majesteit om naar „Het Loo" terug te keeren. Bij Kon. Besluit van SO Sept. 1936 zijn benoemd in de orde van den Neder- landschen Leeuw, tot ridder de direc teur der N.Y. Dok- on Werf Maatschap pij Wilton-Fijenoord, Ir. J. H. II. Ver loop, in dc orde van Oranje Nassau, tot officier dc hoofdingenieur der marine Ir. C. van Dam. Voorts is verleend de eere-medaille verbonden aan dc orde van Oranje-Nas- squ,. in zilver: aan den oppermontcur der Kon. Marine C. K. Bognotteau den majoor-machinist der Koninklijke Marino C. Leeuw", aan beidon met do zwaarden, den commandeur lo klasse van dc scheepmakers bij do rijkswerf tc Willemsoord II. B. Meyer, den baas- plaatwerker T. de Lange, den baas- bankwerker II. M. van Sohagen, en don baas-koperslager P. Jalink, alle drie van de N.V. Dok- en Werkmaat schappij Wilton-Fijenoord. In brons: aan den onderbaas-ijzcr- werkcr J. Herwig en den machinist- bankwerker J. Rooderkerk, beiden van voornoemde maatschappij. Elk contact met communis» tische landen zal worden vermeden BURGOS, 3 Oct. (Reuter). De bizondere berichtgever van Havas meldt, dat generaal Franco voor den zender te Burgos in groote trekken het programma der nieuwe Spaansche regcering heeft uiteengezet. Dit programma is een mengeling van de Carlis» tische cn de zuiver fascistische leer der leden van de Spaansche phalanx. Franco wees er op, dat dc nieuwe regcering, wier leiden» de posten door militairen bezet zijn, een totalitair karakter zal dragen. Dc provinciale tradities zullen worden geëerbiedigd, doch deze vrijheden mogen in geen ge» val de nationale eenheid ver» zwakken. Franco duidde vervol» gens, evenwel zonder het woord te gebruiken, op de mogelijkheid van herstel der monarchie. Wanneer wij het oogenblik daartoe gekomen zullen achten, aldus Franco, zal dc nationale wil zich kunnen uiten, doch dit slechts door middel van dc technische en corporatieve organen, die werkelijke verlangens van het volk zul len kunnen vertolken en die de nutio- nalc behoeften kunnen begrijpen. Vervolgens verklaarde Franco, dat de arbeid beschermd en verzekerd zal worden tegen misbruik van do zijde van het kapitalisme. Hij zou een recht vaardige belooning van den arbeid ver ordenen cn voorzag ook dc mogelijkheid voor dc arbeiders om in dc winsten te declcn. Van de arbeiders zou hij echter cischcn, dat zij voortbrachten, wat rede lijkerwijze van hen verwacht kon wor den en dat zij op loyale wijze met dc „elementen van den nationalcn rijk dom" zouden samenwerken. Tenslotte verklaarde Franco: Spanje wcnscht in harmonie met alle volken tc leven, doch het weigert elk contact met alle landen met een com munistisch regiem. Bovendien zal het trachten do geestelijke en materieele betrekkingen met de volken van hetzelf de ras cn van verwante taal nauwer aan tc halen. De toestand in Catalonië De toestand in Catalonië zoo seint Reuter uit Perpignan is gewijzigd, sinds dc junta van verdediging, welke geleid wordt door Companvs cn niet Sandino als technisch raadgever, werd gekozen. Te Barcelona hecrscht orde. De levcnsmiddclenvoorzicning is normaal en de bedrijven werken op volle capa citeit. In de straten ziet men de rood zwarte vlaggen van de Iberische anar chistische federatie cn roode vlaggen. Manschappen der militie zijn behoorlijk gekleed. De menigte verdringt zich voor dc winkels, waar kaarten hangen mol de posities aan de verschillende fron ten en dc radiozenders zenden commu nistische redevoeringen uit in dc Fran- sche taal. Bij dc leiders hecrscht onge rustheid sinds de nederlaag van Tala- vera. Toch gelooft dc bevolking, dat de Catalanen onoverwinlijk zullen zijn en zij interreseeren zich niet voor de re geering van Madrid. Van de 6000 Fran- Jaeger- en Halfwollen Heren- 8 onderkleding, voor iedere groot- 8 te, in diverse prijzen. Ruime 8 sortering wollen sokken, o.a. met ingeweven elastiek, waar- door sokophouders niet meerft nodig. Flanellen Pyama's in 8 kleurige en effen dessins. M. H. van RAALTE 1; Afd. Witte goederen. >s©e®®®s«s®sss©e««ssse«e®cs schen, die in normale omstandigheden te Barcelona wonen, zijn nog slechts duizend gebleven. Terf kantore van de Air France is bot abnormaal druk. Om het Catalaanschë grondgebied te mogen verlaten, moeten dó reizigers voorzien zijn van ccn paspoort, dat is afgestem peld door comitó's der anarchisten, so cialisten en communisten cn republi- keinsche linkerzijde. In de haven liggen tal van oorlogsschepen. Dc Uruguay cn dc Argentina zijn tjokvol met gevange nen. Zoo nu cn dan worden ccnigc hun ner overgebracht naar Montjuich en dan gefusilleerd. Talrijke terechtstellingen Te Valencia heeft de nederlaag bij Talavcra groote beroering ge» wekt cn is dit aanleiding geweest tot represailles op gijzelaars. Men verzekert, dat sinds het begin van den burgeroorlog te Valencia 6000 personen zijn gefusilleerd. Te Malaga hebben dc „anarchisten" do macht geheel in handen. Dc toestand daar ter plaatse is zeer critiek. To Ali cante daarentegen is de toestand nor maal. Dc. laatste dagen zijn daar veel vluchtelingen uit Madrid aangekomen. Dc handel verloopt normaal, doch iede re dag heeft een zeker aantal terecht' stellingen plaats De. Portugecscho schrijvers, kunste naars cn journalisten hebben besloten een protcstnota tot den Volkenbond te richten wegens liet dooden cn op 011- menschclijke wijze behandelen door linkscho elemenen van Spaansche schrijvers en inteljcctucclen, die de zij de der rechtschcn hadden gekozen. Radio-Sevilla heeft medegedeeld, dat generaal Franco een danktelegram heeft gezonden aan Duitschland voor do gelukwonsohen met den succesrijken te genstand, door dc bezetting van het Al cazar, ondanks do aanhoudende aanval len, geboden. OMREKENINGSKOERSEN Londen Berlijn Parijs i Brussel Z 6 rich Kopenhagen Oslo ^fockholm New York Praag Medeged. door de Rotterd. Bankvoreen Off. Niet Off. 2 Oofc. 3 Oct. 9.15 Yz 9.83 0.74.75 0.75.25 8.75 8.85 31.11 31.80 43.00 43.75 40.60 42.00 45.60 47.00 46.60 48.00 1.8534 1.891/, 7.75 8.00 Geboren: MARGARIET dochter van G. ADRIAANS. J. ADRIAANS— DEN HERTOGH. Amersfoort, 3 Oct. 1936. Thorbeckcplein 18. Tijdelijk: Ziekenhuis de Lichtenberg. Voorloopig kosteloos. Ondergeteckende deel*, inedc, dat in het faillisse ment van H. BUNK, van be roep expediteur, wonende te Amersfoort, Kampstraat 66, ie bepaald: lc. dat de schuldvorderingen bij de cu rat rice uiterlijk 19 October 1936 moeten zijn ingediend 2e. dat dc verificatievergade ring zal worden gehouden Maandag 2 November 1936 des voormiddags te 10.20 uur in het gerechtsgebouw aan do Hamburgerstraat te Utrecht. Amersfoort. 2 O ét. 1936^ Bergstraat 30. Dc Curatrice Mr. A. BOEGHEIM. Leeren motorcaps, prima pasvorm 2.waterproof beenpijnen 1.40, waterproof pantalons zo., 5.zware jekkers met 5 zakken sterke voer in q 17. HUIB HOLSTEIJN. a. I 'lanv i DAN S I N STITUUT Voor dames, die prijs stellen op betere coupe Gedipt. Coupeuse DALTONSTRAAT 46 Groot- en Kleinhandel in alle soorten Utr. weg 67a - 79 DENKT EN SPREEKT DIEN DAG OVER EN PROPA GEERT DIERENBESCHERMING. Steun» ellen kraohlig de Algemeono Nederlandsche Ver- eeniglng. Geelt U als lid op Prinses Marlelaan I. verovert stormenderhand heel Nederland, door zijn soliditeit, groot warmte- vermogen en zuinig branden De E.M.J. REX leveren wij reeds vanaf SHOWROOM VOOR HAARDEN EN HAARDKACHELS! IEVE VROUWESTRAAT 12-14. vlak bij de Langestr. Tel. 80ei

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1936 | | pagina 3