DE LEYTAX
Naar verlaging van de
Tolmuren?
4000
voor groote afstanden
De monetaire
schikking
Staatsmonopolie
LUYCX
Woensdag 7 October 1936
Uitgave: VALKHOFF Go.
Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
35e Jaargang No. 85
Zwitsersch vliegtuig
verongelukt
De verdediging der
Zwitsersche grens
STAATSBEGRAFENIS
VOOR GOEMBOES
beurs van rome
weer open
NIEUWE BANKBILJETTEN
VAN 1000 MARK
voor buitenlandschen
handel
Voor bepaalde levens
middelen
spoorwegongeluk
door sabotage
Honderd millioen
voor het
Egalisatiefonds
UCCES1
Tuin
DE WAPENSMOKKELARIJ
IN BELGIE
vlaamsche academie
50 jaar
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
EXEMPLAREN
Tel. 1788 Tel. 1788
Tel. 1788 Tel. 1788
5 uur 5b min.
STOFFEN- en MODEHUIS
AMERSFOORTSCfi DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden voor Amersfoort 1.95; per maand 0.65; per PRIJS DER AOVERTENTIEN van 14 regels 11.05 met inbegrip van een bew.,snumiper
week met gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.15. t\t? tï* lvft a \i i elke regel meer f 0.25 Liefdadigheids-advertentiën voorde
JBmnenland iranco per post per 3 maanden 2.85. Afzonderlijke nummers f 0.05 TyT i I ^Al 1 I Ji helft van den prijs. - Kleine Advertentiën „KEITJES" bij vooruitbetaling 15 regels
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC. 513 50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.Bewijsnummer extra f C.05
Redevoering van den Neder*
landschen gedelegeerde
Van Lanschot
te Genève
GENEVE, 6 Oct, (Reuter). Vanmor-
gen zijn de debatten over de economi
sche cn financieels problemen in de
tweede commissie van de Assemblee
yoortgezet.
De Roemecnsehe gedelegeerde ver
klaarde, dat zijn land bereid is mede
te werken aan het bestudeeren van
concrete maatregelen, die tot een daad
werkelijke verwezenlijking zouden lei
den van de Engelsch—FranschAmeri-
kaansche verklaring, vooral ten aan
zien van de opheffing van contingen-
teeringen en van de maatregelen tot
deviezencontróle.
De Ncderlandsch gedelegeerde,
van Lanschot, hield vervolgens
een redevoering, waarin hij als het
standpunt der Nederlandsche regce
ring uiteenzette, dat de monetaire over
eenkomst tusschen de drie landen een
gunstige zaak is, voor zoover daardoor
een afschaffing van de tariefmuren
mogelijk zal worden. De Nederland
sche regeering zou het levendig be
treuren, wanneer deze overeenstem
ming beperkt mocht blijven tot mone
taire kwesties en niet gevolgd zou
.worden door een commercieel accoord.
Voortgaande verklaarde de Neder
landsche afgevaardigde, dat het
systeem van den gouden standaard het
best beantwoordt aan de economische
behoeften Nederland is bereid me
de te werken aan het herstel van dit
systeem. Zoolang echter de betrekkin
gen tusschen de internationale valuta's
instabiel zullen blijven, zal de Neder-
ïandsche regcering haar volledige
vrijheid van .handelen behouden. Spr.
besloot met zijn goedkeuring uit te
spreken ten aanzien van het Fransche
plan, om over te gaan tot bestudcering
van de kwestie van den toegang tot de
grondstoffen. Hij herinnerde er in dit
verband aan, dat de preferentieele ta
rieven door Nederland geenszins
gaarne gezien worden.
Tekst der Frartsclu
Engelsche resolutie
De delegaties van Frankrijk en En
geland hebben bij het einde der debat
ten in de commissie voor oeconomische
aangelegenheid den volgenden ont-
werp-tekst bij het bureau der commis
sie ingediend:
„De assemblee met voldoening kennis
nemende van de gemeenschappelijke
verklaring der regcering van Frankrijk,
de Ver. Staten en Engeland van 26 Sep
tember cn de directe adhaesiebetuigin-
gen daarop van verscheiden staten,
erkennende, dat deze verklaring in
overeenstemming is met de aanbevelin
gen, welke geformuleerd zijn door de
oeconomische commissie van den Vol
kenhond in haar recente verslag over
den togen woord igen stand der interna
tionale oeconomische betrekkingen.
overwegende dat een overeenstem
mende finanrieele politiek welke be
oogt een duurzaam evenwicht te her
stellen tysschen de oeconomien der ver
schillende landen, hechter grondslagen
te vormen voor de stabiliteit der oeco
nomische betrekkingen en den interna
tionalen handel te begunstigen, op doel
treffende wijze zou bijdragen tot de
consolideering van den vrede, het her
stel der internationale orde, de ontwik
keling der wereldwelvaart en de verbe
tering van het levenspeil der volken,
bevestigt den algemeencn wcnsch
HALLE, 6 Oct. (D.N B.-A.N.P.). De
zes Zwitsersche vliegers die Maandag
ochtend uit Bern zijn gestart, zijn van
middag op het vliegveld Halle aange
komen.
Na een oponthoud van een uur zetten
zij hun vlucht voort naar Berlijn.
Omstreeks 15 uur is een van de deel
nemers nabij Schleiz omlaag gestort.
Onder het wrak van het vliegtuig werd
een doode gevonden. De tweede inzit
tende werd nos niet gevonden en men
neemt aan, dat hij uit het toestel werd
geslingerd.
De vijf overigen zijn intusschen te
Berlijn aangekomen.
van andere leden van dén Volkenbond
voort te gaan met de verwezenlijking
dezer doelstellingen en noodigt alle sta
ten leden of niet-leden van den Volken
bond uit te dien einde hun volledige
samenwerking te verleenen en beveelt
direct aan de belanghebbende landen
als essentieele voorwaarde voor een uit
eindelijk 6ucces aan een vastomlijnde
actie te organisceren om de toepassing
te verzekeren van bovengenoemde poli
tick ter vermindering der buitensporige
hinderpalen welke den internationalen
handel cn het verkeer in den weg zijn
gelegd en met name ter opheffing van
tegen een zoo vroeg mogelijk tijdstip
het tegenwoordig regiem \an contin
genteering en controle op het ruilver
keer te verzachten".
GEZANTENWISSELING
BRUSSEL, 6 October. (Slefani-A.N.P.)
De Belgische gezant te Dén Haag.
Maskens, is naar verluidt, benoemd tot
Belgisch ambassadeur te Rome.
De paraatheid van de grens*
wacht wordt sterk
opgevoerd
BERN, 6 Oct. (D.N.B.-A.N.P.) Voor
het goedkeuren van de nieuwe militaire
maatregelen door den nationalen raad
verklaarde de leider van het militaire
departement, bondsraad Minger, o.a.
dat de legerleiding do paraatheid van
de sterk bewapende grenswacht tot bet
hoosste peil wil opvoeren, zoolang dit
niet is bereikt, zullen permanente com-
pagnién grenswachten worden opge
richt. Een van deze compagnién wordt
nog dit jaar in dienst gesteld: de an
dere volgen in het komende jaar. De
grens wordt, ingedeeld in divisies.
De grensbewaping komt los van het
overige deel van het leger te staan en
kan afzonderlijk gemobiliseerd worden.
Het snelst kunnen de z.g. lichte briga
den worden gemobiliseerd, waarbij ook
cavalerie is ingedeeld. Het aantal van
deze brigaden wordt verhoogd van 6
tot 9. waarbij drie berg-brigadon al»
zelfstandige eenheden.
Nieuw is verder de verdeeling van
de landstorm in eerste en tweede ban.
Tenslotte verklaarde Minger nog, dat
het leger voorloopig wordt verdeeld in
drie lctrercorpsen, een legercorps is een
zelfstandig optredende legereenheid. De
luchtmacht wordt nog voorloopig geor
ganiseerd. De luchtbescherming komt
onder een verantwoordelijk leider, die
zelfstandig kan optreden.
Door de devaluatie is de aanschaf
fing van oorlogsmateriaal uit het bui
tenland duurder en daarom zal een
verhooging van de credicten hiervoor
noodig zijn.
Overbrenging van het stoffe*
lijk overschot naar
Boedapest
MÜNCHEN, 6 October. (D.N.B.-A.N.P.)
Ret' stoffelijk overschot \an den Hon-
gaarschen minister-president Gömbös
zal morgenochtend in het Kaiserhof
worden opgebaard, in den namiddag
zal het lijk plechtig worden gezegend.
De militaire plechtigheden zullen vol
gens het ceremonieel plaats hebhen.
Des avonds le negen uur zal het
stoffelijk overschot met de gebruikelij
ke plechtigheden naar het station wor
den vervoerd, vanwaar het met den
gewonen trein van 22.23 via Weencn
naar Bocdapcsl zal worden gebracht.
Volgens een D N B.-bcricht uit Boeda
pest wordt in een officieel communiqué
over den buitengewonen ministerraad
gezegd, dat Daranyi. de plaatsvervan
gende minister-president, in bewogen
woorden het verscheiden van Gömbös
heeft medegedeeld. De raad besloot,
den overledene als den grooten doode
der nalie te beschouwen en hem een
staatsbegrafenis le bereiden.
Nederlandsche deeh
neming
Aan het Nederlandsche gezant
schap te Boedapest is opgedragen de
deelneming van de Nederlandsche re-
eeerine le betuigen aan de Hongaarsche
règecring met het overlijden van den
Hongaarschen minister-president.
ROME, 6 October (Reuter-A.N.P.).
De Italiaansche beurzen zullen
morgen (Woensdag) worden her
opend.
OCEAANVLUCHT
NEW-YORK, 6 Oct. (D.N.B.-A.N.P.).
Hedenochtend 730 uur is de Zwecdsche
vliegenier Kurt. Bjorkvall- van het
vliegveld Floyd Bennett vertrokken
voor een non-6top-vlucht naar Stock
holm.
De voor- cn achterzijde \an dc nieuwe bankbiljetten
van 1000 Mark welke door de Duitsche Rijksbank in
omloop worden gebracht.
Staatscommissie in Duitsch»
land ingesteld
BERLIJN. 6 Oct. (Havas). In
Duitschland is een staatsmonopolie
gesticht voor den buitenlandschen
handel in zekere levensmiddelen.
Een door de rijksregcering uitge
vaardigde noodverordening stelt
een staatsbureau in, dat groenten,
planten, zaden, fruit en wijn voor
invoer zal aankoopen en deze vol
gens de behoeften zal verdeden. De
maatregel heeft ten doel te verhin
deren, dat de invoer dezer artikelen
een nadcejigen invloed zal uitoefe
nen op de 'prijzen van dergelijke
Duitsche producten.
Volgens deze wet zal iemand, die in
Duitschland deze producten zou willen
nvocren, ze moeten aanbieden aan het
bureau in kwestie. In ge\al van goed
keuring zal het bureau het artikel koo-
pen van den importeur cn het hem on
der zekere voorwaarden terugverkoo-
pen.
Indien het bureau zulks weigert zal
het betreffende artikel niet kunnen
worden ingeklaard.
Voor het oogenblik zijn slechts eneige
soorten groenten en fruit aan deze be
palingen onderworpen, doch zij zullen
geleidelijk aan op andere soorten groen
ten, fruit en wijn worden toegepast. De
nieuwe wet doet de bezorgdheid blijken
der regeering de controle te behouden
op alle factoren, welke van invloed op
de prijzen kunnen zijn, om wat ook ge-
beure het evenwicht tu6schen dp prij
zen en de loonen te handhaven.
RIGA, 6 Oct. (Stefani-A.N.P.) Op
den spoorweg KalininMkava in de Sovjet
Unie is tengevolge van sabotage een
sneltrein ontspoord, waardoor verschei
dene personenn om het leven zijn geko
men. Alle beambten welke op dit tra
ject werkzaam zijn, zijn voor den
krijgsraad gedaagd
ZWEEFVLIEGTUIGEN IN BOTSING
WARSCHAU. 6 Oct. (A.N.P.) In
het Oostelijk deel van Klein Polen zijn
bij een oefenvlucht twee zweefvliegtui
gen op 400 meter met elkander in aan
raking gekomen. De beide vliegers wer
den op slag gedood.
ALBANIË DEVALUEERT NIET
TIRANA, 6 Oct. (D.N.B.-A.N.P).
Officieel wordt medegedeeld, dat de
Albaaneche goudfranc niet zal worden
gedevalueerd.
Uit den goudvoorraad van
De Nederlandsche Bank
ter beschikking gesteld
De per 5 October j.l. opge*
maakte verkorte balans van de
Nederlandsche Bank geeft o.m.
eene vermindering van den goud*
voorraad te zien ten bedrage van
ongeveer honderd millioen gul*
den.. De Nederlandsche Bank
deelt mede dat deze verminde*
ring is ontstaan, doordat de bank
een gedeelte van haar goudvoor*
raad als werkkapitaal ter beschik*
king heeft gesteld van het krach*
tens art. 1 der wet van 30 Sep*
tember 1936 (Staatsblad no. 403)
ingestelde egalisatiefonds. De
stijging van de post „Beleeningen
(inclusief voorschotten in reke*
ningcourant op onderpand)" op
den weekstaat der bank houdt
voor het grootste gedeelte ver*
band met deze goudtransactie.
ONGELUKSDAG VOOH DE LUCHT
VAART
BOEKAREST. B Oei. (Stelani). Bij
ren lantliae le Cetatea is een militair
viic.qtuiq omycslapen. de bestuurder
werd pnwond. Een ander militair vliep-
tuip, dat van Bocscian was vertrokken,
is niet te bestemder plaatse aanpeko-
men. men heeft nop peen spoor van het
toestel kunnen ontdekken. Te Bazau
tenslotte is een militair vlieptuip neer-
pestort en vernield, waarbij de piloot
pedood werd.
ACHT DOODEN BIJ VLIEGRAMP
ROME, 7 October 'Stefani) Bij hel
vliegveld Ferrare zijn gisteren twee
bombardementsvliegtuigen van de ita
liaansche luchtvloot tegen elkaar ge
hotst. Beide toestellen sloepen Iepen
den grond te pleiter. Van de beman
ning zijn acht personen om het leven
gekomen.
NEGEN MIJNWERKERS
VERONGELUKT
In den Staat Idaho is dc kabe! van
de liftkooi eener steenkoolmijn gebro
ken op het oogenblik, dat negen mijn
werkers zich hiermede naar hun ar
bcidsplaats begaven. De kooi stortte
300 meier omlaag en alle negen arbei
ders zijn om het Jeven gekomen.
IN DEN
BESDRAGENDE HOUTGEWASSEN
Het najaar geeft aan onzen tuin een
geheel aparte bekoring. Maar het zijn
niet alleen de bloemen die daarvan
oorazak zijn, al zijn Dahlia's, Chry
santhemums, Helianthus, Herfstasters
en andere bloemcnsoorten hierbij on
misbaar. Maèr inzonderheid zijn het
de besdragende houtgewassen, die bij
een oordeelkundige aanplanting onzen
tuin nu bijzonder aantrekkelijk ma
ken.. Als kleur is daarbij het rood in
verschillende tinten overheerschcnd,
maar ook zijn er met witte, gele, oran
je, lila en blauwe tot zwarte bessen.
We hebben deze besdragende onder
boomen en struiken, grocnblijvendê en
bladverliezende klimplanten cn krui
pende planten. Alles op te sommén
is ondoenlijk en zou bovendièn voor
de lezers vervélend zijn. Wel worden
hier enkele belangrijke soorten en
variëteiten kort besproken, teneinde
de keuze voor tuinliefhebbers te ver
gemakkelijken.
Een bekende besdragende boom
soort is dc Lijsterbes of Sorbus aucu-
paria met groote trossen roode tot
ordnje-roode bessen. Andere goede
besdragers onder dit geslacht zijn S.
sedndida, S. hybrids en S. aria. On
der de meidoorns zijn er velen met
mooie bessen. Behalve de géwone
meidoorn of Crataegus monogyna en
Cr. ocyacantha zijn vooral als bes
dragende boomsoorten aan te bevelen.
Cr, coccinea, met vuurroode, Cr. Car-
rierei met geelroodc en Cr. azaerolus
met groote steenroode bessen. Een be
langrijk besdragend geslacht hebben
we in Cotoneastcr of bergmispel. Een
der meest forsche groeiers is C. bul-
lata, een breed groeiende struik ter
hoogte van 2 tot 3 M die thans ge
tooid is met groote trossen vrij groote
donkerroode bessen. Flinke groeiers
.zijn ook C. Franchettii' met oranje-
roode bessen en een breede losse
groeiwijze, C. Simonsiï met geelroode
bessen cn een meer stijlen groei, en
C. salicifolia flessosa, een zeer Ios-
groeiende struik met vuurroode bes
sen, die bovendien gedurende den
winter haar blad behoudt. Een mooie
laagblijvcnde soort men horizontaal
groeiende takken is C. horizontalis,
met vuurroode bessen. Een mooi com
pact struikje vormt C. praecox; deze
heeft tamelijk groote roode bessen.
oGede groenblijvende soorten zijn nog
C. microphylla met glimmend groene
blaadjes cn roode bessen en C. Whec-
leri, eveneens met roode bessen. C.
horizontalis en C. microphylla worden
vaak als klimplant gebruikt. Een
prachtig heestertje, rijk bezet met
oranje bessen is Coriarai terminalis,
jammer dat deze bessen zwaar ver
giftig zijn.
Een heester met witte bessen van
groote bekendheid is Symphoricarpus
racemosa of sneeuwbes. oen prachtig
groenblijvend, besdragend houtgewas
is de vuurdoorn of Pyracantha. Ook
als klim- of leiplant is deze goed te
gebruiken. P. cosc'scinea heeft vuur
roode, P. Lalandiï, oranje en P. Roger-
siana kleinere vuurroode bessen. Een
volgende keer bespreken we het ge
bruik van dit materiaal.
Burgemeester Huysmans
erbij betrokken?
De Brusselsche correspondent van de
Maasbode meldt:
„Men weet, dat reedö sedert maanden
de socialisten de beste klanten zijn van
de Belgische wapen- en munitiefabri-
kantcn en dat zij op groote schaal leve
rancier van oorlogsmateriaal voor het
Spaansche volksfront zijn geworden.
Er heerscht momenteel een ware wa-
pcnsmokkel-epidemie.
Volgens de Brusselsche „Standaard"
(welks bericht wij met hot noodige
voorbehoud mededeelen), zou thans ook
de roode burgemeester van Antwerpen.
Huysmans, aan deze wapénsmokke-
larij medewerken."
BRUSSEL, 7 October. (Reuter). In
een plechtige bijéénkomst welke werd
opgeluisterd door de aanwezigheid van
Koning Leopold is in het Academie-
Paleis te Brussel de vijftigste vérjaar
dag herdacht van de stichting dér Ko
ninklijke Vlaam6chc Academie van
Bclgié.
De minister van Onderwijs, Jules
Hoéte, hield een redevoering, waarin
hij o.m. den Nederlandschen ge
delegeerde, minister prof. Slotemaker
de Bruine en den gezant der Unie van
Zuid-Afrika, van Broekhuizen, verwel
komde.
AIR FRANCE VLIEGT WEER
OP SPANJE
De Spaansche ambassade te Parijs
deelt méde, dat sedert 5 October de
maatschappij Air France den handels-
luchtdienst van Parijs naar Madrid, via
Toulouse, Barcelona en Alicante weer
heeft ingesteld. Deze lijn is de eerste
geregelde rechtstreeksere verbinding
tusschen Frankrijk cn het binnenland
van Spanje sêdert het begin van den
opstand.
dit blad heeft een dacelijk-
sche gecontroleerde
oplaag van
aangesloten bij het bureau
voor public1teitswaarde
tournooiveld 4 - den haag
PASSAGIERS VERZEKERD.
op andere pagina's
STADSNIEUWS
Vergadering van de Amersf. IJsver-
eeniging.
(Tweede Blad, pag. 1).
SPORT
De Twcêdaagsehé Militaire Prestatie
tocht. (Eerste BlAd, pag. 2).
Weerverwachting
Medegedeeld door het K.N.M.I.
te Dg Bilt.
Zwakke tot matige wind, uit N.
richtingen, gedeeltelijk bewolkt,
weinig of geen neerslag, iet6
zachter
Hoogste barometerstand 770.4 te Aber
deen.
Laagste 749.5 te Marseille.
Buitenlandsch Weeroverzicht
De hoogedruk verplaatste zich ln
Zuidelijke richting, in het Noordwesten
verschijnt een nieuwe daling. De de
pressie in het Noordwesten nam sterk
af, die in het Zuiden werd in de Mid-
dellandsche Zee vrij diep. In Scandina
vië is de vorst bijna verdwenen cn er
valt op vrij veel plaatsen regen. Op de
Britsche eilanden daalde de ochtend-
temperatuur in het binnenland tot on
der het vriespunt, dc meeste plaatsen
hebben kalm en vrij zonnig weer. Ook
in Frankrijk is het grootcndeels helder
cn de temperatuur is er in het Zuid
westen sterk gedaald. Aan dc Middel-
landsche Zee stormt het uit West en
Noord. In Zwitserland valt lichte
sneeuw, in Duitschland in het Oosten
regen, terwijl het Westen opklarend
weer heeft.
Bij dc verdere vérplaatsing van de
hoogedrukking naar het Zuiden is naar
Noordwest loopende wind met stijgen
de temperatuur en weinig of geen neer
slag te verwachten.
LANGESTRAAT <9
TEL. 190
Verlangt U een VOS?
KOOP DAN NU.
Na zi|n ze spotgoedkoop.
Ze worden echter duur.
GASVERGIFTIGING: ZES DOODEN
WARSCHAU, 7 October (D.N.B.)
Door het springen van een gasbuis in
den kelder van een huis zijn ze<?fy?r-
sonen, die in de benedenverdieping la-
gén te slapen, door gasverstikking om
het leven gekomen.
NIEUW BEWIND IN FINLAND
IIELSINGFORS, 7 Oct. (Reuter).
Rijkspresident Kallio heeft den presi
dent der republiek, Svinhufvud, zijn
definitieve ministerlijst voorgelegd,
waarop hoofdzakelijk leden van de
agrarische partij voorkomen. De regee-
ringsoverdacht vindt heden plaats. De
door den president der republiek ge-
wenschte coalitie-regeering is dus niet
tot stand gekomen. De nieuwe regeering
zal slechts op 53 agrarische parlements
leden en zeven leden van de vooruit-
gangspartij kunnen steunen, terwijl het
parlement 200 leden telt.
