PALESTIJNSCHE VREDE
m
Fa. L. A. HOUBAER
EEN OUDE MISDAAD IN
BEHANDELING
De boschbouw in
Nederland
LAATSTE_BERICHTEN
Verwoestende
taifoen
PÉ
if^t
LAT'
ff:
De moord in den
Ypolder
STAKING THANS
TENEINDE
Een overvloedige
vischvangst
fa l
Motorrijder gedood
,DER HIRTLER"
OPENGESTELD
ie BLAD PAG, 3
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
DINSDAG 13 OCTOBER 1936
WERELDGEBEUREN
Het vraagstuk der Joodsclv
Arabische tegenstellingen
echter nog volkomen om
opgelost
ONGETWIJFELD is het een belang-
rijk bericht, dat do Palest ij nsche
Arabieren gisteren, naclat do sta
king in het Heilige Land maanden en
maanden heeft geduurd, het werk heb
ben hervat. Niet alleen is de kans op
het uitbreken van nieuwe bloedige bot
singen hetzij met de Joden, hetzij
met de Britten thans aanmerkelijk
kleiner geworden, maar bovendien kan
de koninklijke Engelsche commissie
thans haar werk ter hand nemen. Zoo
als men zich herinnert, heeft Londen
zich steeds op het standpunt geplaatst,
dat pas tot de grootschoepsche enquête,
waarbij het Palost ijnscho vraagstuk
van alle kanten zal worden bekeken en
hervormingsvoorstellen aan de hand
zullen worden gedaan, zou kunnen wor
den besloten, wanneer eerst in Palesti
na een sfeer van orde en rust zou zijn
geschapen, m. a. w. wanneer tot op
heffing der staking zou zijn besloten.
Het is nauwelijks aan twijfel onder
hevig, dat laatstgenoemde stap zeer
nauw verband houdt met. het feit, dat
Engeland niet alleen hoe langer hoe
meer troepen naar het Heilige Land
zond, maar bovendien vérstrekkende
volmachten verleende aan den opper
bevelhebber der Britsche strijdkrachten
in Palestina: generaal Dill, van wien
bekend was, dat hij o. m. den staat van
beleg zou afkondigen, wanneer do ex
cessen niet ten allerspoedigste eindig
den. Het militaire machtsvertoon der
Britten heeft de Arabieren tenslotte er
toe gebracht de stakingsorders te her
roepen.
Reeds eerder heeft het er een oogen-
blik den schijn van gehad, dat er in
Palestina een compromis tot stand zou
komen en wel in de eerste dagen van
September. Vorsten van verschillende
Arabische stalen hadden zich reeds
toentertijd met de aangelegenheid, die
ben ten zeerste interesseerde de „rebel
len" in Palestina waren hun stamver
wanten bemoeid. Het lag in hun be
doeling de Arabische bevolking van Pa
lestina te adviseeren het werk te her
vatten, zoodra Noeri Pasja, de Ira-
Ikeesche minister van buitenlandsche
zaken, die met den Britschen hoogen
commissaris van Palestina van gedach
ten had gewisseld, van dezen do toezeg
ging zou hebben ontvangen, dat een be
ëindiging der staking zou worden be
antwoord met een tijdelijke stopzetting
'der Joodsche immigratie. Er schijnt
toen een misverstand te zijn gerezen:
{Noeri pasja- leefde in de veronderstel
ling, dat van Britsche zijde, dit voor
stel werd aanvaard. Misschien heeft ook
inderdaad do hoogc commissaris in de
zen bepaalde verwachtingen gewekt,
doch te Londen kon men zich blijkbaar
met een schikking in bovonaangedui-
den geest niet vereenigen. Dc Londcn-
sche regeering bleef vasthouden aan
haar principes: onvoorwaardelijke op
heffing der staking; pas wanneer het
werk zou zijn hervat, zouden verdere
onderhandelingen kunnen worden ge
voerd.
Na de bemiddelingspogingen van
Noeri pasja, hen aanzien waarvan het
aan\ankeliik leek, dat zij met succes
zouden worden bekroond, heeft Enge
land, om dc Arabieren tot 'oogevcn te
bewegen, tal van militairen naar Pa
lestina gezonden. Inmiddels bleef de
aandacht der Arabische vorslcn uitgaan
naar dc Paleslijnsehe aangelegenheden
en aan huh tusschenkomst is het tc
danken, dat de staking thans 011 voor
waardelijk is opgeheven; nochtans
hoeft men van de zijde der Arabische
vorsten tevens de verwachting uitge
sproken, dal het bevriende Engeland
tegenover de Palestijnsche Arabieren
een op rechtvaardigheid gebaseerde po
litiek zal voeren. Men ziet intusschcn
uit het bovenstaande, dat Engeland niet
alleen te maken heeft met de Arabieren
in Palestina zelf, maar bovendien met
machtige leiders van Arabische staten
die niet onverschillig zullen kunnen
toezien, wanneer met de Arabische
eischen geen rekening wordt gehouden
Gelijk men weet, zijn de Arabieren in
Palestina ontevreden over do Joodsche
immigratiepolitiek van Groot-Brittan-
miü, de mandaatsmógèndheid. Zij wer
pen de Britsche regeering voor de voe
ten, dat do positie der Arabieren in
Palestina de- laatste jaren hoe langer
hoe meer wordt bedreigd, naarmate dc
Joodsche immigratie hoc langer hoe
buitensporiger vormen aanneemt. Een
overwegend Arabisch land verandert
zoodoende mettertijd in een staat, waar
in de Joden den boventoon voeren, ter
wijl de oorspronkelijke bewoners in een
hoek woiden geduwd. Hierbij kwam
nog, dat de meest fanatieke Zionisten
eischten, dat Palestina rolkomen
Joodsch zou worden. Onder deze <*n
standigheden behoeft het niet te ver
bazen, dat do Arabieren in verzet kwa
men. Te eerder kantten zij zich togen
de in Palestina toegepaste immigratie
politiek, daar hun actie volkomen paste
in het kader van de nationale bewust
wording der gchecle. Arabische we
reld, zoodat zij bij voorbaat verzekerd
konden zijn van de moreele en mate-
rieele, steunvcrleening hunner stanu er-
wanten: de Arabieren van verschillende
andere staten, wier vorsten thans tot
interventie hebben besloten. Het mag
dan ook als bekend worden veronder
steld, dat de Arabische stakers in den
loop van het thans geëindigde werk-
neerleggingsconflict daadwerkelijk steun
uit den vreemde ontvingen. Het schijnt
echter, dat dc buitenlandsch'e financie
ring van de staking en daarmee ver
band houdende rebellie den laatsten
tijd, \an het standpunt der Arabische
Palestijnen bezien, te wenschen overliet
een en ander wordt onder moer hieraan
toegeschreven, dat Egypte eveneens
een Arabisch land met Engeland tot
een vergelijk kwam, terwijl eveneens
bet Arabische Syrië, dat onafhankelijk
zal worden, het eens werd met de man-
daatsmogendheid Frankrijk, zoodat in
beide landen de neiging, om de Pa
lestijnsche Arabieren te steunen, gerin
ger werd. Kortom: het anti-Engelsche
karakter der Arabische beweging ver
loor hoe langer hoe meer haar univer
seel karakter.
Bovendien mag evenmin over het
hoofd worden gezien, dat de Arabische
bevolking, voor wie de staking bet ecne
inconvenient na liet andere meebracht,
hunkerde naar het einde daarvan, zoo
dat men tenslotte met beide handen dc
gelegenheid aangreep om de staking op
te heffen. Intusschcn naderde ook de
tijd van don sinaasappoloogst in Pa
lestina, die door de bestendiging der
staking natuurlijk ten ernstigste zou
zijn geschaad. Dc uitvoer van sinaasap
pelen vormt voor Palestina een belang
rijke bron van inkomsten, zoowel voor
de Arabieren als do Joden. Vooral dit
jaar kunnen belangrijke zaken worden
gedaan, omdat in Spanje vermoedelijk
in verband met den daar heerschcnden
burgeroorlog Aan den sinaasappoloogst
niet veel terecht zal komen.
Moge de staking in Palestina ondcr-
tusschen dus weer tot het verleden be*
hooren, hetgeen, op zichzelf beschouwd,
een uiterst belangrijk feit is, nochtans
zal hel iedereen duidelijk zijn, dat de
oorzaken, die de felle tegenstellingen in
Palestina in het. leven riepen, nog
geenszins zijn opgeheven.
Engeland ziet zich thans voor dc
lastige taak geplaatst ten aanzien van
deze tegenstellingen een oplossing te
vinden, die beide partijen kan bevredi
gen. Voor Groot-Bril tannic is het zelfs
een levenskwestie een redelijke schik
king te vinden, aangezien Palestina in
het Briische empire een te belangrijke
rol speelt dan, dat het kan gedongen,
dat Palestina een gebied blijft, waar
flo wanorde en beroering niet langer
iets incidenticels zijn, maar een per
manente toestand.
Zal Engeland besluiten tof vermin
dering der Joodsche immigratie? In
dat geval' zullen do Arabieren tevreden
zijn. maar de Joden hun ontevreden
heid uiten.
In de buitenlandsche pers zijn reeds
allerlei radicale oplossingen aan de
hand gedaan, die wij volledigheids
halve vermelden, maar ten aanzien
waarvan liet zeer twijfelachtig is, of
Engeland zich daarmee zal kunnen
vereonigen. Eén dor voorstellen komi
hierop neer, dat Palestina in Joodsche
en Arabische districten zal worden
verdeeld, maar het schijnt, dat geen
dor beide partijen voor verwerkelijking
hiervan bijstor veel gevoelt. Anderzijds
is aan do hand gedaan de Joodsche
immigratie van nu af aan vrijwel vol
komen stop to zetten en den stroom
der Joodsche immigranten af tc leiden
naar hot Britsch Oost-Afrikannsche
nrolertoraat Oeganda. Trouwens: de
Engelsche Zionisten lieten op dit go-
bied reeds voor don oorlog hun oog
vallen. Daarheen zouden de Köln.
Ztg. vestigdo hierop vanochtend de
aandacht ook de Joodsche immi
granten uit Polen gedirigeerd kunnen
worden, nu de Poolsche minister van
buitenlandsche zaken. Beek, voor de/c
Poolsche bevolkingsgroep een streek
heeft opgeeischt, waar zij zich kan ves
tigen.
Gelijk wij echter al opmerkten: bet
zal heel moeilijk zijn een oplossing Ie
vinden, waarmee beide partijen ziel
van harte kunnen vereenigen.
BINNENLAND
Het gebruik van inlandsch
hout neemt in Neder*
land geleidelijk toe
Blijkbaar zijn er op de Phi*
lippijnen honderden
dooden te be*
treuren
Bijeenkomst te Wageningen
Op de jaarvergadering van de Neder-
landscho Boscli!)OUw\crceniging, die
rijdag 9 dezer te Wageningen is ge
houden, wijdde dc Voorzitter, Prof. Ir.
J. H. Jager Georlings oenigc woorden
aan de \-erloving van H.K.I-I. Prinses
Juliana met Z.Ii. Prins Bernhard.
In zijn openingsrede wees de Voor
zitter op de beteckcnis voor den bosch
bouw van de in September gehouden
Agrarische Jaarbeurs. Het boschbcdrijf
had hier voor dc eerste keer gelegen
heid 0111 in dit centrum van handel en
techniek te laten zien, welke producten
het in staat is te leveren en voor welk
gebruik deze in technische bedrijven en
in de indusrie geschikt zijn. Hoewel de
tijd van voorbereiding slechts kort was,
is het door goede samenwerking toch
gelukt een inzending tc maken, dio een
goed beeld van liet boschbedrijf gaf.
Prof. Jager Gerlings bracht namens den
boschbouw dank aan allen, die hebben
meegewerkt om dez.e eerste inzending
te doen slagen.
Voorts wees de Voorzitter op dc ver
wachting, dat door dc daling van den
gulden dc concurrentle-mogelijkheid van
ons inlandsch hout met het buitenland
sche gunstiger zal worden.
Niet speciaal voor don boschbouw in
ons land, maar voor die in t algemeen
hadden in dezen zomer twee belangrijke
gebeurtenissen plaats, n 1. het van 25
Augustus tot 9 September in Hongarije
gehouden congres van de Internationale
Unie van Instituten voor Bosch bouw
kundig Onderzoek, waarheen Prof. Ja
ger Gerlings door de Regeering als ge
delegeerde voor ons land was afgevaar
digd, alsmede het He Internationale
Boschhouwcongres, dat in aansluiting
daaraan van 10 tot 1 4 September te
Bocdapost werd gehouden. Aan dit laat
ste congres namen 5 Nederlanders deel
onder leiding van den heer E. D van
Dissel, Directeur van het Staatsbosch-
bchecr als Regceringsafgevaardigde.
Gelukkig kon de Voorzitter constatee-
ren, dat het gebruik van inlandsch hout
in ons land geleidelijk toeneemt. Meer
en meer wordt ingezien, dat hicrdooi
een algemeen belang van ons land
wordt gediend.
Ten slotte werd voldoening uitgespro
ken overdo gestadige uitbreiding van
onze boschoppervlakte door den aan
koop van Staatswege van nieuw p com
plexen woeste grond in Drenthe en
Noord bra bant als werkverschaffings-
object voor werkloozen.
In de vergadering, die van huishou-
dclijken aard was, werd in plaats van
den aftredenden niet herkiesbaren se
cretaris. dc lieer F. W Malsch, gekozen
de heer II. W. Schcnberg van Mierop.
Op liet boschhouwcongrcs, dat even
eens tc Wageningen werd gehouden en
waarvoor ook uit niot-boschbouwkringcn
groot e belangstelling bestond, sprak op
9 October Prof. Dr. C. A. Sehenck uit
Darmstadt over: De bosschen in hot
westen van Noord-Amcrika, in het hij-
zonder dc houtsoorten dezer bosschen,
die voor den boschbouw in Noord-
West-Europa van beteckcnis zijn of
kunnen worden.
In den namiddag werd een excursie
gemaakt naar do Stantshoutvcstoiii
„Kootwijk", waar douglasopstanden
werden bezocht, die, naar dc meening
van Prof. Schenek, een zeer hoopvol
beeld voor dc toekomst geven.
Op 10 October sprak Prof. A. tc
Wechcl uit Wageningen over: De tech
nische eigenschappen van exolischc
houtsoorten, die voor den Ncderland-
schen boschbouw van belang zijn of
kunnen worden.
Vervolgens sprak de heer Ir. W. H.
Diemont te 's-Graycrihage over: .Dc be-
teekenis van de plantensociologie voor
den boschbouw. speciaal met het oog
op dc exotische houtsoorten.
Schade eveneens geweldig
MANILA, 13 Oct. (A.N.P.)
De taifoen, die de Philippijncn
heeft geteisterd, is een van de
verschrikkelijkste geweest in de
geschiedenis van de eilanden*
groep. Er zijn ontzaggelijke ver*
woestingen aangericht cn de laat*
ste, laag gehouden ramingen ge*
ven als aantal dooden minstens
400 op. Van officiecle zijde wo dt
er in dit verhand echter op ge*
wezen, dat het niet mogct'ik is
een juist aantal slachtoffers vast
te stellen, aangezien de plotse*
ling gezwollen rivieren buiten de
oevers getreden zijn en tientallen
wrakke huisjes, waarin bonder*
den personen woonden, hebben
meegesleurd. De noodtoestand
waarin dc taifoen het gebied ge*
bracht heeft, wordt nog verer
gerd door de omstandigheid, dat
men vreest voor een tekort aan
levensmiddelen en dientcngevol.
ge voor het uitbreken van hon*
I gersnood.
Groote makreelvangsten der
IJmuidcnsche trawlers
Zelfs ouden viaschers in IJmuidcn
heugt do tijd mot. dat de vangst van
makreel door de trawlers zoo groot
was als thans. Wel was dc aanvoer
vroeger wel eens grooter, maar toen
namen meer trawlers dan thans aan
de makreelvisschorij deel.
Er waren Maandag 15 stoomtraw
lers aan den afslag, waarvan de mees
te makreel aanvoorden. Deze losten in
totaal ongeveer 7 a 8000 kisten visch,
ieder Aan 50 KG. Dc grootste a .mest
had de onlangs onder Nederlandschc
vlag in de vaart gebrachte stoomt raw
Ier „Maria van lïatlcm". De/.e trawler
loste 1*00 manden of circa 1200 kisten
visch. grootendcels makreel. Hop over
vloedig de vangst kan zijn, bewijst het
feit. dat de. „Maria van tintten)" in drie
uren lijds in drie trekken *00 manden
makreel ving. Dit gesfhieddé, nadat
mén ongeveer een avoi" k lang tever
geefs'naar de scholen bad gezocht.
Ook vinden nog steeds groote aan
voeren van haring plaats. De haring-
trawlers komen meestal met 1000 man
den en meer binnen. Gevangen in drie
of vier dagen.
Behalve de 15 trawlers waren er
Maandag voorts nog ca. 25 loggers nnn
den aMng. De totale omzet wasf 55000
a f 60.000
Een achttal booten kon niet worden
gelost, omdat de beschikbare berg
ruimte in de otaal ongeveer 450 m.
lange vischhallen dit niet toeliet.
TV,
Wm
i~ -t
At
ifi V itf- ef.
(*V)_
«OW «0°- C.O
Is fetoi oLuS qpedfzoop&i.'
LANGESTRAAT 62-60, AMERSFOORT
Van een arbeider die in een
herfstnacht van 1933 op
een eenzame boerderij
werd doodgeschoten
Wie was „Arie"?
AMSTERDAM, la UctoUoi. Weer
zit dc arbeider C. S. in het vcrdacliten-
bunkjc, liet gerechtshof zal hot ondor-
zock voortzetten in de duistere stia-
zaak. die nu reeds ruim drie jaar de
politie cn justitie bezig houdt. Dc
man, oen kleine, breedgeschouderde fi
guur, met harden, verbeten mond, die
in donker Amsterdam dc toekende
iiaum „Do Mop" draagt, wordt er van
beschuldigd, in den hersftnacht van
28 en 2lJ september 1933 op bet ci'f van
een eenzame boerderij den arbeider
Gcrrlt Verhoeven tc hebben doodge
schoten.
In dien nacht nam de arbeider af
scheid van zijn meisje, een langdurig
aischcid, waarin het tweettl werd gc:
sloord door geruchten op hel erf. cr-
hoevcn verlaat dé schuur 0111 ev-cu tc
kijken. Hij roept „hen jij daar Arie".
Een zuklautuarn wordt op hem gericht.
Dan valt het schot, dat een einde zal
maken aan het leven van den arbei
der. Doodolljk gewond strompelt hij dc
woning binnen. De dader vlucht van
het donkere eri. Geuit sterft enkele
oogonblikken later. De verdachte, die
tbans in het bankje der verdachten
zit, wordt enkele dagen later gear
resteerd Do politic kon echter geen
voldoende materiaal tegen hein bijeen
krijgen, hij werd weer op vrije voeten
gesteld.
Het onderzoek liep dood en er zou
gcruimen tijd verlóopen voor de moord
in don IJ polder weer ter sprake zou
komen. Do inlichtingen kwamen van
uc zijde van Iavcc gedetineerden in het
Huis Van BoAvnring te Haarlem, waar
verdachte toen wegens een ander fict
gedetineerd was. Het tweetal ver
klaarde dat liet voor verdachte een re-
tol ver en patronen enin bowaring had
gekregen kort na den moord. Zij had
den revolver en patronen in de Prin
sengracht geworpen. Inderdaad werd
een doosje met kogels gevonden.
De Mop werd opnieuw gearresteerd,
hij bleef ontkennen, doch de officier
van justitie cischt 15 jaar gevangenis-
stra f.
De verdediger mr. H. K. Stibbe pleit
te vrijspraak en de rechtbank sprak
verd. conform de conclusies van den
Aerdediger vrij.
In liooger beroep het O.M. ging in
appèl required de dc procureur-ge
neraal mr. D. Reilingh een gevangenis
straf van 12 jaar. llei hot wees na een
uitvoerige behundcling een interlocu
toir arrest, Avaurbij een nieuw onder
zoek naar den revolver werd gelast.
Verd. n.l. had steeds volgehouden dut
hij nooit een revolver had bezeten.
Dc president mr. Jolles verwijt verd.
thans, dut hij vroeger steeds hoeft vol
gehouden nooit een revolver tc hebben
gehad.
,,.lo hebt zelfs gezegd: „ik zul dood
vallen als ik ooit een revolver heb
gehad." En nu zijn er getuigen, die ko
men vertellen dut je indertijd een
automatisch revolver hebt gehad."
De Mop verliest zijn kalmte geen
oogcnblik,: „Vroeger heb jk ook.al eens
gezegd, (lat ik wel eens een revolver
in huis heb* gehad. Maar in verband
met smokkelarij kan ik er niet over
praten. Ik wil niemand in moeilijkhe
den brengen."
Pres.: Je hebt zelfs tAvee revolvers ge
had ongeveer in den tijd, dat dc moord
is gepleegd. Het hof zal Cr zijn conse
quenties uit trekken."
Als eerste getuige komt de Jong voor
het hokje. Hij zou aanvankelijk henben
gezegd, lo Avctcn aan wien verd. de re
volver had verkocht. Het blijkt echter
anders te zijn: „Ik Avect alleen maar,
dal verd, oen revolver had gokochl."
Pres.: „U hebt ook gezegd, dat u
meer van deze moordzaak Avect. Is dat
nu zoo, of aa'iU u zich maar gewichtig
maken?"
Verd. herhaalt zijn reeds vroeger af
gelegde verklaring: „De Mop had hem
verteld, dat hij in den IJ-poldcr op
iemand had geschoten. „Ik hoop maar,
dat ik eens goed geraakt hel), dan ver
telt hij het tenminste niet na," had
verd. er nog bijgevoegd."
Getuige vult zijn verklaringen nog
aan:
„Ik ben er hij geweest, dat hij de re
volvers, die hij van mij had gekocht,
bij Purmerend heeft geprobeerd. Een
koe maakte een luchtsprong van
schrik
De getuige, die thans zulke bezwa
rende verklaringen tegen verd. aflegt,
was vroeger met hom bevriend en
daardoor is het niet onaannemelijk,
dat verd. hem den volgenden ochtend
het heele verhaal van het gebeurde in
dn IJ pol der vertelde
Verdachte ontkent alios: „Getuige
liegt, hij boat, mo
(Dc zitting duurt voort).
HIRSCH EN CIE
AMSTERDAM, 13 October. Wij
vernemen uit volkomen betrouwbare
bron, dat de herhaaldelijk opgedoken
en soms in den'vorm van stellige we
tenschap gekleede geruchten, alsof het
vanouds bekende modehuis Hirsch en
Cie te Amsterdam in handen van een
warenhuis-concern zou zijn overge
gaan, volkomen uit dc lucht gegrepen
zijn. Het is nog steeds een besloten N.
V., waarvan het uitgegeven anndeolcn-
kapitanl zich geheel onveranderd in
handen bevindt van dc familie der
oprichters.
Op stilstaande autosvracht.
wagens ingereden
BREDA, 13 Oct. Dn persfolORraaf
Wiskerkc, wonende te Breda, is in den
afgeloopen nacht, tusscheil 4 en 5 uur,
toen hij op zijn motor/iets uit de lich
ting Tilburg kwam aanrijden. Op den
rijksweg Tilburg—Breda ingereden op
eeitige langs den weg stilstaande auio-
vrachtvvacrens welke op Avcg waren,
naar de kermis te Breda. Dc hoer Wis
kerkc word op slag gedood.
Gebleken is, dat dc auto's rechts van
den aa"eg onder de gemeente Ginnekcn
stonden opgesteld. De politie onderzoekt
of dc vrachtauto's voldoende licht voer
den.
Het bekende landgoed onder
Doorn onder de Natuur*
schoon wet
DOORN. Bij betschikking van de
ministers van Lanudbouw en Visschérij
en van financiën is het landgoed „Der
Hi rijer" te Doorn on dor dc natuur-
schoonwct gerangschikt.
Het landgoed, dal een grootte heeft
van 40 II.A. is gelegen ten westen van
Doorn, tUsschen den rijksweg Zeist
Doorn en dón Arnhemsehen Boven weg.
Behalve de naaste omgoving van hot
huis is het landgoed voor het publiek
oponsteld van 15 Mei lot 15 September
van 9—20 uur cn voor de rest van liet
jaar van 9—16 uur, op vertoon van wan-
dclkaarten, wnlko tegen een kleine ver
ding verkrijgbaar zijn bij den tuinbaas.
ledera automobilist kan u dadelijk
vartallen, hoeveel kllomeier per
uur zijn wagen haalt, maar slechts
weinigen weten, hoeveel meier
ze wel noodig hebben om met
die vaart te stoppen I
