Vier malen
overteekend
HET NIEUWE
LOCARNO
Danzig verbiedt
Poolsche bond
TREINEN IN
BOTSING
De scheepsramp
in Ned.-Indië
TOONTJE VAN TEUTEN
DE MILLIONNAIR
2s
op andere pagina's
Laatste berichten
Eerste blad pag. 3
Weerverwachting
5 uur 22 min.
Stoutste verwachtingen
overtroffen
UITBREIDING VAN
het Balkanpact
NIET-INMENGING
GOERING EN DE
PERS
Onrust in Ethiopië
Steenkolentekort in
Frankrijk
NIEUWE BELGISCHE
LEENING?
Relaas van den
gezagvoerder
WIJ LUISTEREN NAAR:
Ie BLAD PAG. 2
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
WOENSDAG 21 OCTOBER 1936
S7ADSK1F.LWS
Vergadering van Handel en Nijver
hcid.
(Tweede blad, pap. 1).
.Vergadering van „De Hanze"
(Tweede blad. pap. 1).
Medegedeeld door bet K.N.M.J
te De Bilt,
Malipe. aanvankelijk tijdelijk
afnemende, later weer toene
mende N.-W tot Z.-W. wind
zwaar bewolkt tot betrokken,
waarschijnlijk ecnipe regen,
aanvankelijk iets zachter.
Hoogste barometerstand 772.0 te Ro
che fort.
Laagste 748.3 te Seydisfjord.
Een overweldigend succes be»
haald bij het uitschrijven
der Zwitsersche verdedi»
gingslcening
BERN, 21 Oct. (A.N.P.) In verband
met bet groote succes van de Zwitser
sche verdedigingsleening, wordt er van
officieele zijde aan herinnerd, dat de
Zwitsersche règeering in Juni van dit
jaar bij bet parlement een voorstel in
diende om een bedrag van. 235.000.000
francs te voteeren voor uitbreiding van
de landsverdediging. Met groote meer
derheid van stemmen hebben de oeide
Kamers van het parlement dit voorstel
aanvaard.
De regeering besloot daarop zich de
benoodigde middelen te verschaffen
door liet uitschrijven van een leeninp
voor de nationale verdediging en het
eerste deel van deze leeninp ten bedra
ge van 80.000.000 francs, gedurende "iel
tijdvak van 21 September tot 15 Octo
ber Ier inschrijving open te stellen.
De emissicvoorwaarden van deze lee
ning werden in overeenstemming ge
bracht met het karakter der leening
als een nationaal offer. Bij een rente
voet van 3 procent en een emissiekoers
van 100 procent bedraagt het rendement
nauwelijks twee-derde van dat van de
overige staatsobligaties voor dc de\a
luatic.
Het resultaat der leening beeft de
stoutste verwachtingen overtroffen. In
plaats van de aangeboden 80.000.000
francs werd ingeschreven lot een to
taal bedrag van ongeveer 330.000 000
francs. De leening is derhalve, viermaal
overteekend. Bijna 190.000 inteekenaren
uit alle lagen der be\olking hebben tot
dit succes medegewerkt, hetgeen ge
schouwd kan worden als een spontane
uiting van den wil van het Zwitsersche
volk, offers te willen brengen voor zijn
verdediging en zijn onafhankelijkheid.
Verder bewijst het succes van deze
leening, dat de Zwitsersche kapitaal
markt gezond is en dat het vertrouwen
In het financieel bestuur van het land,
ondanks de devaluatie, ongeschokt is
gebleven.
In verband met dit succes der lee
ninp is de regeering voornemens niet
uitsluitend inschrijvingen tot een be
drag van 80 000 000 francs te aanvaar
den, doch de leening ten minste te ver-
hoogen tot het totaal toegestane crediet
van 235.000.000 frnacs. Het is zelfs mo
gelijk, dat een suppletoir crediet zal
worden gevraagd om daardoor alle in
teekenaren op de leening in staat ie
stellen aan dc leening deel te nemen
De opgenomen gelden zullen in elk
geval uitsluitend worden gebruikt voor
de verbetering van het leger.
Een pact tusschen Turkije,
Irak, Iran en Afghanis*
tan overwogen
ANKARA, 21 Oct. (Reutei). De
'Afghaansche minister van oorlog is. ko
mende uit Moskou, te Ankara aange
komen, waar hij hartelijk is ontvan
gen. Volgens diplomatieke kringen zou
dit bezoek het spoedig sluiten' verge
makkelijken van een nart tusschen Tur
kije, Irak, Iran en Afghanistan, waar
toe hef initiatief is genomen door de
Turksche recreerinc: en dat pen aanvul
ling zon vormen, in het Oosten, van het
Balkanpact.
Italië zou algeheele
wederkeerigheid
eischen
Volgens inlichtingen verkregen in
bevoegde Britsche kringen, zou de
Italiaansche nota van antwoord op
bet Britsche memorandum van 18
September slechts een voorloopig
karakter dragen en nog geen nadere
aanduidingen inhouden omtrent het
standpunt van het Italiaansche ka
binet.
Te Londen heeft men nog slechts
een samenvatting ontvangen, waar
uit zou blijken, dat de regeering te
Rome vrij diep ingaat op de kwestie
van de werking van het te sluiten
West-Europeesche pact.
Zij zou o.a. doen opmerken, dat een
stelsel, waarbij sommige mogendheden
alleen waarborgen zouden ontvangen
en andere waarborgen zouden verstrek
ken, en waar dus de wederkeerigheid
niet algemeen doorgevoerd zou zijn, een
ernstig bezwaar zou opleveren: het zou
het gevaar in zich sluiten, dat in hei
kader van het nieuwe pact twee lan-
denblocs naast elkaar blijven bestaan
zooals h.v. een Fransch-Britsch bloc en
een Duitsch-Italiaansch bloc.
De nota kon>t dan ook tot de slot
som, dat slechts algeheele wederkeerig
heid tof een vplkomen evenwicht tus
schen de eventueele onderteekenaars
zou kunnen leiden.
Derhalve wordt gezinspeeld op het
denkbeeld van aan Italië te verstrek
ken garanties, alhoewel dit, niet recht
streeks wordt gezegd. De opmerkingen
van Engeland omtrent de antwoorden
van Frankrijk, Duitschland en Italië
zullen niet kenbaar gemaakt worden,
voordat ook het Belgische antwoord
binnengekomen is, hetgeen, naar men
gelooft, midden dezer week het geval
zal zijn.
Zijn invloed overtreft thans
dien van Goebbels
BERLIJN, 20 October (I-lavas). De
richtlijnen inzake de ten uitvoerlegging
van het gisteren door Hitier aangekon
digde vierjarenplan zullen over enkele
dagen worden bekend gemaakt.
Tezelfder tijd zullen eenige door Goe-
ring voor dit plan geteekendc verorde
ningen worden gepubliceerd. Zijn be
noeming wordt in geheel Duitschland
breedvoerig gecommentarieerd. -
De pers spreekt van niets minder dan
een algemeene mobilisatie van alle
krachten des lands.
„De Goering toevertrouwde missie is
totalitair" schrijft het Berliner Tage-
blatt.
Zekere bladen wijzen op de Goering
verleende volmachten, welke zich ook
uitstrekken op het gebied der pers.
Het is moeilijk te weten te komen,
of deze opmerking niet tot op zekere
hoogte de voldoening dezer organen
vertolkt, dat zij nu ontkomen aan het
toezicht van Goebbels, die tot nu toe
persdictator is geweest.
Zeker is, dat Goering door het jong
ste decreet van Hitler het wint van zijn
collega Goebbels.
De pers spreekt de hoop uit, dat Goe
ring krachtig de nieuwe prijzen zal
handhaven en dat zijn spreekwoorde
lijke energie van invloed zal zijn op
den handel.
De opdracht aan Goering omval, ook
de economische kwesties, welke de
Führer indertijd heeft opgedragen aan
ir. Keppler, in het bijzonder de kwestie
van de grondstoffen.
Ir. Keppler wordt thans van deze
taak ontheven en generaal Goering zal
hem in het kader van zijn opdracht een
uitgebreid gebied ter behandeling op
dragen.
Italië, Duitschland en Portu*
gal laten niets van
zich hooren
LONDEN, 20 OcL (Reuter-A.N.P.).
Lord Plymouth, de president der niet-
inmengingscommissie inzake Spanje
heeft een schrijven gericht aan de Duit-
sche, Italiaansche en Portugeesche ge
delegeerden dezer commissie, waarin
hij hun verzoekt hun opmerkingen op
de beweringen van Sovjet-Rusland ten
aanzien van inbreuken op do niet-in-
mengingsovereenkomst voor het - einde
dezer week in te dienen. De president
hoopt de commissie voor a.s. Zondag te
kunnen bijeenroepen.
Men meent te weten, dat de Britsche
regeering zich ecnigszins ongerust
maakt over het uitblijven van antwoord
der Duitsche, Italiaansche en Portu
geesche regecringen op de opmerkin
gen, die Sovjet-Rusland over de toepas
sing van de non-interventie-overeen
komst heeft gemaakt.
De minister van buitenlandsche za
ken, Eden, heeft reeds te kennen gege
ven, dat hij de non-interventiecommis
sie gaarne nog deze week bijeen zou
zien. doch een bijeenkomst zou niet
kunnen worden gehouden, indien het
niet bekend zou zijn, dat de antwoor
den althans op weg zijn.
In de omgeving van minister-pre
sident Baldwin acht men het bijna
zeker, dat het verzoek van Attlec,
om het parlement onmiddellijk te
doen bijeenkomen, zal worden afge
wezen. Men Is van meeging, dat het
niet wenschelijk is de tegenstellin
gen in den boezem van de non-in-
lerventiecommissie nog scherper te
doen worden door het debat op par
lementair terrein over te brengen,
waardoor ook het prestige der com
missie geschaad zou worden.
Het Russische dreige*
ment
In Russische kringen te Londen acht
men de berichten, volgens welke de
Moskousche regeering besloten zou heb
ben haar vrijheid in de Spaansche
kwestie te hernemen en zich terug te
trekken uit dc non-interventiecommis
sie, voorbarig.
Men voegt hier echter aan toe, dat
het bier gaat om een veronderstelling
die niet afgewezen kan worden en wel
ker verwerkelijking af zal hangen van
de houding der drie mogendheden, die
beschuldigd worden van inbreuken op
de niet-inmengingsovereenkomst. Het
schijnt, dat bet mogelijk is. dat dc Rus
sische regeering binnen een vrij korten
tijd haar standpunt in dezen zal bepa
len.
WARSCHAU, 29 Oct. (Reuter-A.N.P.)
De autoriteiten van Danzig hebben den
bond van spoor- en havenarbeiders ont
bonden, welke wordt beschouwd als een
socialistische partjj. De voorzitter van
den bond. Kaiser, is gearresteerd.
Deze ontbinding heeft ernstige emotie
veroorzaakt, aangezien de bond Poolsch
is. De spoorwegen worden beheerd door
Polen en de spoorwegarbeiders zijn
Poolsche beambten.
Oppositiekringen in Danzig verkla
ren, dat deze maatregelen bewijzen dat
de nationaal-socialisten Danzig willen
assimileeren, zelfs als de belangen van
Polen in het spel zijn.
Aanslagen op den spoorweg
Addis AbebaDjiboeti
LONDEN. 20 Oct. (A.N.P.) Dc Dailv
Telegraph meldt uit Djiboeti, dat dc
spoorlijn tusschen Addis Abeba en
Awasj, die verleden week Woensdag
door Ahessijnen vernield werd, thans
hersteld is. Ten Oosten van Awasj heb
ben de Abessijnsche benden echter
nieuwe aanvallen gedaan, zoodat de
lijn tusschen Afdem en Mehesso opge
broken is. Dichte bosschen maken daar
dp nadering der aanvallers gemakke
lijk.
Eenige dagen geleden is een gepant
serde trein ontspoord, waarbij dc loco
motief over den kop sloeg en machinist
en stoker ernstige brandwonden oplie
pen.
Stakingen en nieuwe arbeids*
bepalingen zouden de
oorzaak zijn
PARIJS, 20 October (A.N.P.). De
Fransche bond van eigenaars van
steenkoolmijnen heeft een verklaring
gepubliceerd, waarin gezegd wordt, dat
de stakingen in de mijnindustrie en de
nieuwe wetsbepalingen betreffende den
arbeidsduur en de betaalde vacantie de
oorzaak zijn van een schaarschte aan
steenkolen voor huiselijk gebruik, die
in Frankrijk gevoeld wordt bij de na
dering van den winter.
In bet tijdperk van Juni tot Septem
ber was de productie van huisbrand in
de mijnen van de departementen Nord
en Pas-de-Calais 589.000 ton minder dan
in dezelfde periode van 1935. De mijn
eigenaren voegen hieraan toe. dat de
staking in de binnenvaart het tekort
nog sterker heeft doen gevoelen, door
dat veel vrachtgoed per trein moest
worden vervoerd, zoodat minder spoor-
wegruimte voor kolen transport beschik
baar was.
UNGWAR, 20 Oct. (D.N.B.) Bij een
botsing tusschen een personen- en een
goederentrein bij het station Tacevo zijn
drie personen om het leven gekomen,
terwijl 23 anderen gewond werden. Het
ongeluk was ontstaan, doordat de
machinist van den personentrein, die
door een explosiemotor werd gedreven,
tijdens den rit door de uit den motor
komende benzinedampen werd be
dwelmd en het bewustzijn verloor. De
onbestuurde trein ijlde toen met volle
snelheid tegen den goederentrein.
AMY MOLLISON MAAKT EEN
NOODLANDING
LONDEN, 20 Oct. (Reuter-A.N.P.) De
bekende aviatrice Amy Mollison is op
een solovlucht van Le Bourget naar
Croydon in den mist verdwaald. Zij
maakte een noodlanding op een land bij
Chelsfild in het graafschap Kent. Haar
toestel werd ernstig beschadigd. Zij zelf
liep enkele schrammen op aan het ge
laat en een lichte wond aan haar
schouder. Zij kon evenwel na verbon
den te zijn per auto naar haar huis
gaan.
De leening van Mendelssohn
wordt terugbetaald
BRUSSEL, 20 Oct. De Minister van
Financiën heelt voor de financieele
commissie verklaard, dat de regeering
voornemens is de leening, indertijd ver
strekt door het Amsterdamsche Ban
kiershuis Mendelssohn en Co.. ten be
drage van 700 millioen en de in Novem
her vervallende schatkistbons terug te
betalen.
De regeering zal waarschijnlijk een
leening ten bedrage van 1700 millioen
B. franken aangaan.
BRAND OP DE BERENGARIA
LONDEN, 20 Oct. (D.N.B.-A.N.P.)
Hedenmiddag is brand uitgebroken op
het mailschip Berengaria. dat op het
oogenhlik te Southampton in dok ligt
De brandweer was het vuur na een
half uur meester. Zeven hutten werden
beschadigd. De oorzaak is niet hekend
BELGISCHE BEGEERING
TREEDT NIET AF
BRUSSEL, 20 Oct. (Reuter-A.N.P.) In
officieele Belgische kringen wordt cate
gorisch gedementeerd, dat op het oogen
hlik sprake zou zijn van een aftreden
van de Belgische regeerine. zooals
hedenmiddag het gerucht ging.
DUURDER BROOD
PARIJS. 20 Oct. (D.N.B.) De brood
prijs wordt met ingang van 1 November
opnieuw met 10 centimes per kg. ver
hoogd.
BATAVIA, 20 Oct. Aneta verneemt
inzake de ramp met het s.s. „Van der
Wijck" nog het volgende:
Bij het vertrek uit Soerabaja had
de „Van der Wijck" 670 last lading aan
boord, welke lading verdeeld was ovei
het geheele schip.
De directie van de Koninklijke Paket-
vaart Maatschappij had Dinsdag te 15
uur nog een telefoongesprek met den
gezagvoerder, den heer Akkerman, die
te Soerabaja vertoefde. Deze deelde
hierbij nog de volgende bijzonderheden
mede
Het schip was bij het vertrek uit Soe
rabaja uitstekend geladen en volstrek!
niet rank. Veel zware lading bevond
zich in de onderruimen van het schip,
alle zoetwater- en ballast-tanks waren
vol. De lading heeft niet gewerkt, en
het weer was goed. Te 24.00 begaf de
gezagvoerder zich ter ruste. Hij had
nauwüjks geslapen, toen te 00.45 hij
door den stuurman van de wacht werd
gewekt met de med^deeling, dat het
schip slagzij maakte over stuurboord. De
gezagvoerder stond onmiddellijk op, en
constateerde, dat de slagzij toenam. Hij
wekte hierop den eersten stuurman
wien hij opdracht gaf te gaan kijken
wat de oorzaak kon zijn van het scheef
liggen van het schip. Intusschen ging
bet schip geleidelijk aan scheever lig
gen.
Alle stuurlieden kwamen eigener be
weging op de brug zich melden ten
einde instructies te vragen.
Waar toen geen tijd meer te verlie
zen was. gaf de gezagvoerder order alle
booten klaar te maken.
Hijzelf gaf op de stoomfluit het sig
naal voor het verlaten van het schip,
waarbij de machine 6topte.
Tusschen het tijdstip dat de gezag
voerder constateerde dat de slagzij ver
ontrustend werd en een oorzaak van
buiten moest hebben, en het oogenhlik.
waarop het schip op zijn zij ging lig
gen en zonk. zijn volgens den gezag
voerder slechts 1 2 minuten ver-
loopen.
De gezagvoerder is op de brug
gebleven toen het schip naar de
diepte ging, de gezagvoerder kwam
weder boven, om vervolgens nog
maals onder te gaan en tenslotte
ten tweeden male boven te komen,
en wel in de nabijheid van een red
dingsboei, die hij wist te grijpen.
Op het schip was men er slechts in
geslaagd om een boot te strijken, alvo
rens het schip onderging.
Een tweede boot, die men buiten
boord wist te krijgen, moest op het zelf
de moment dat bet schip zonk. doordat
deze door een schoorsteen van bet schip
werd getroffen, zijn omgeslagen.
De gezagvoerder kon geen oorzaak
oor het ongeluk aangeven, doch hij
sprak als zijn vermoeden uit, dat op de
een of andere wijze water in het schip
was gekomen.
De vierde stuurman, de heer J. F.
Stada. brak een been bij het verlaten
van het schip.
Aan de lijst van geredden kan
nog worden toegevoegd de hofmees
ter, de heer J. B. Verhaar.
Voorts zijn nog gered de lading
klerk A. Eman. en de proviandkler-
ken W Turang en G. Kaunang.
Van de 59 nog vermiste leden van
de Inlandsche bemanning en in-
landsche passagiers zijn er thans
nosr 39 in veiligheid gebracht.
De directie van de Koninklijke Paket-
vaart Maatschappij deelt mede. dat vol
gens de, laatstverkregen opgave momen
teel 167 inlanders van liet totaal van 187
die zich aan boord bevonden definitief
in veiligheid zijn gebracht
Van de tot nu toe niet terecht geko
men Europeanen is het stoffelijk over
schot van mevrouw Wisse te Soeraba
ia aangebracht.
Aneta verneemt nog dat tot dus
ver geen verdere Europeesche ver
misten meer terecht zijn. zoodat ver
moedelijk het totaal aantal slacht
offers zal bedragen: 14 Europeanen
en 20 inlanders.
fr^W.ê*
15. Daar l'iau luuiiijv- zijn uaicu uaai uij kuch, ik ij/.<
ren ballen op en legde ze voor zijn tentje neer tot er klan
ten kwamen. „Een cent een gooi" riep Toontjf zoo hard bij
kon. „De eerste klant die kwam gooide met de zware ijze
ren ballen het heele tentje in elkaar. De laatste bol kwam
echter in het oog van een meneer terecht."
16. De meneer die den ijzeren boi tegen zijn uug kreeg
was natuurlijk erg boos en wilde Toontje een pak slaap
geven. Gelukkig kwam Toontje op de gtdachte den verhol
gen man drie briefjes van duizend gulden te geven. Nu was
de man heelemaal niet boos meer. Integendeel. Toontje
mocht nu tegen zijn andere oog ook nog een ijzeren bal
gooien.
DONDERDAG
HILVERSUM I 1875 m.
K.R.O
8.00S.15 Wij beginnen den dag
8.159.15 Morgenconcert.
N.C.R.V
10.00—10.15 Leger des Heilskwar-
tiertje.
10.1510.45 Morgendienst.
10.4511.00 Gramofoonmuziek.
K.R.O.
11.0011.30 Liszt-Klavierprogramma
(gr.-platen).
11.3012.00 Godsdienstig halfuurtje.
12.1512.30 nam. Gramofoonmuziek.
12.301.15 nam. Het orkest o.l.v. Ma
rin us van 't Woud.
1.151.30 nam. Gramofoonmuziek.
1.30—2.00 nam. Het orkest o.l.v. Mari-
nus van 't Woud.
N.C.R.V.
2.003.00 nam. Cursus fraaie hand
werken.
3.003.15 nam. Gramofoonmuziek.
3.153.45 nam. Vrouwenhalfuurtje.
4.005.00 nam. Bijbellezing.
5.005.30 nam. Cursus handenarbeid
voor onze jeugd.
5.306.30 nam. Piano-recital door
Mevr. Henny Broekman.
6.307.00 nam. Lezing.
7.15—7.15 nam. Wat er op de wereld
gebeurt.
7.458.00 nam. „Een kwartiertje ra
dio-reportage".
8.00—8.15 nam. Weer- en Nieuwsbe
richten (I).
8.159.00 nam. Concert.
9.009.30 nam. „Najaarsweelde".
9.3010.20 nam. Vervolg concert.
10.0010.05 nam. Nieuwsberichten (TT)
10.2011.30 nam. Gramofoonplaten-
concert.
HILVERSUM li 301.5 m.
AVRO
door
8.00—8.30 Ochtend-Orgelspel
Pierre Palla.
8.30—10.00 Populaire Gramofoonmu
ziek.
10.0010.15 Morgenwijding.
10.1510.30 Gramofoonmuziek.
10.30—12.30 nam. Morgenconcert.
12.302.00 nam. Lunchmuziek.
2.002.30 nam. De vrouw binnen en
•'Uen haar huis.
2.303.00 nam. Gramofoonmuziek.
3.00—3.15 nam. Eerste les van de Naai-
••n Borduurcursus.
3.451.00 narn. Gramofoonmuziek.
4.054.30 nam. Voor zieken en thuis-
'iltenden.
1.304.50 nam. Gramofoonmuziek.
4.505.30 nam. Radiotooneel.
5.306.30 nam. Dinermuziek.
6.30—7.00 nam. Sportpraatje door Ilan
Hollander.
7.007.05 nam. en nü, naar
bed!"
7.05—7.30 nam. Internationale Volks
liederen te zingen door Elise Menagé
Challa. Aan den vleugel: Egbert Veen.
7.30—8.00 nam. Eerste les Engélsch ge
vorderden door Fred Fry.
8.008.15 nam. Nieuwsberichten.
8.1510.30 nam. Uit het Concertge
bouw te Amsterdam: Het Concertge
bouworkest o.l.v. Bruno Walter.
10.3011.00 nam. „Les extrèmes se
touchent", want nu speelt het dansor-
kest o.l.v. Hans Mossel.
11.0011.10 nam. Nieuwsberichten.
11.1012.00 Het Dansorkest o.l.v. Hans
Mossel.
BRUSSEL 327.9 M.
Vlaamsch programma
L05 nam. Cabaret programma.
I.30 nam. Concert.
5.20 nam. Concert.
8.20 nam. Concert.
BRUSSEL 483.9 M.
Fransch programma
12.50 nam. Concert.
7.35 nam. Gramofoonplaten.
10.3011.20 nam. Gramofoonplaten.
DEUTSCHLA NDSENDER
1571 M.
II.20 Concert.
3.20 nam. Concert.
6.20 nam. Concert.
7.20 nam. „Der Troubadour", opera
van Verdi (Gr.-opnamen).
10.2011.20 nam. Concert.
DROITWICH 1500 M.
12.10 nam. Het B.B.C.-Welsch orkest.
3.25 nam. Concert.
5.35 nam. Dansmuziek.
10 10 nam. Concert.
11.35 nam. Dansmuziek.
Verdraaid, ik wou. dat ik den
kerel te pakken had, die ze gezou
ten pinda's gevoerd heeft!
(Passing Show).