OPMARSCH NAAR
MADRID
„ORDE MOET WORDEN
GEHANDHAAFD"
Ramp in een
4000
SPANNING IN
BELGIE
Bus door trein
verpletterd
steengroeve
LUYCX
De toekomst van
het Volksfront
Vrijdag 23 October 1936 Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a 35e Jaargang No. 99
Belgische minister-president zet de reden
van het verbod der Rexisten-
betoogingen uiteen
DE SOCIALISTEN
DREIGEN
met Spoorwegstaking
Verbod van betoogingen
Brusselsche garnizoenen
geconsigneerd
Meer dan 20 dooden
in Normandië
Ontijdige ontploffing
De Spaansche regeering vindt, dat de
nationalisten nog al vrij ver uit
de buurt zijn
VOORBEREIDING
der verdediging
Nieuw bombardement
Oil nummer bestaat uit 2 bladen
op andere pagina's
Laatste berichten
Eerste blad pag. 3
Weer verwachting
5 uur 22 min.
STOFFEN- en MODEHUIS
MAISON VALK!
AMERSFOOMSCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden voor Amerstoort 1.95; per maand 0.65; per PRIJS DER ADVERTENTIEN van 1—4 re8cIs 11,05 mcl ,nbe*nP van cen bewijsnummer
week met gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.15. TYF? T? lVtf A VFM^T^ elke regel meer f 0.25 Liefdadigheids-advertentiën voor de
Binnenland iranco per post per 3 maanden 2.85. Afzonderlijke nummers f 0.05 1 Jm j m 1 P I I Jl helft van den prijs. - Kleine Advertentiën „KEITJES" bij vooruitbetaling 15 regels
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC. 513 50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.Bewijsnummer extra f 0.05
Van Zeeland:
De regeering heeft echter
extra=treinen voor de
Rexisten verboden
BRUSSEL, 22 Oct. (Reuter.A.
N.P.) In verband met het feit,
dat een verbod is uitgeva ardigd
tot het houden van de aangekons
digde groote rexistische betoo?
ging, deelt de rexistische persaf?
deeling mede, dat de betooging
ondanks dit verbod doorgezet zal
worden.
Naar aanleiding daarvan heb?
ben de socialisten aangekondigd,
'dat Zondag a.s. een algemeene
staking van het spoorwegperso*
neel zal worden gehouden, om het
vertrek te voorkomen van de 60
extra treinen, waarmede men
rexisten naar Brussel wil voeren.
De regecring heeft besloten
aan de Belgische spoorwegmaat?
schappij te verbieden de extra
'treinen te laten loopen. welke de
rexisten hebben besteld.
Radiorde van Van
Zeeland
Ministerpresident van Zeeland
heeft Donderdagavond zijn reeds
aangekondigde redevoering voor dc
radio uitgesproken. Hierin ontwik
kelde hij de redenen, welke er toe
leidden, dat de .egeèï ing het nood
zakelijk achtte de rexistische betoo-
ging, clie voor Zondag was aange
kondigd, te verbieden. Bii dit besluit
heeft de regeering vooral rekening
gehouden met de essentieele over
weging, dat de orde moet worden
gehandhaafd. Daartoe had zij niet
alleen het recht, maar ook de plicht.
Orde hccrscht in België en zal er
blijven heerschen.
Vervolgens ging de eerste minister
over tot bespreking van den binnen-
landschen toestand in België. Daarbij
zcide hij o. m., dat een politieke partij
tegen de nationale regeering een hef
tige, hatelijke campagne voert van een
zuiver negatieven en destructieven
aard, door systematisch haar toevlucht
te nemen tot helecdiging, leugen en las
ter. Wat doet nu de regeering? Zij
werkt, zij schenkt geen aandacht aan
dit optreden en wenscht het vrije spel
der nationale instellingen te doen eer
biedigen. Nooit zal België een regcering
van de straat aanvaarden. De regeering
der nationale rnnr^^'mttp, ^tonnende
op groepeeringen, die vier vijfden der
levende krachten der natie vertegen
woordigen, wenscht geen aandacht te
schenken aan den partijstrijd en zal
niet afwijken v«n deze houding om 7elf
te treden op het terrein der partij-pole
mieken. Het is de taak van hen, die
haar steunen, om zoo zij dit noodig ach
ten een te-gen-aanvalshouding aan te
nemen. De regeering echter moet het
land haar werk doen kennen. Het
oogenblik is niet gekomen, aldus ver*
„Zaterdag zullen 50.000
Rexisten uit de provin?
cie te Brussel zijn"
volgde van Zeeland, ons onderling te
verscheuren. Deresultaten van een
lange en moeilijke inspanning van bijna
twintig maanden zouden snel in ge
vaar kunnen worden gebracht, wanneer
de opwinding zich van ons vaderland
meester maakte.
In dezen geest heeft de regcering
het besluit genomen vanaf Dinsdag
en zoolang dc tegenwoordige span
ning zal duren alle betoogingen,
welke ook de opvatting zij van de
organisatoren, wanneer haar om
vang do contrölo, die het openbaar
gezag moet kunnen uitoefenen op
de bewegingen der massa, twijfel
achtig zou maken, te verbieden.
Allen, die dc wettigheid zouden
willen verlaten, zullen de zwaarte
der wet voelen.
Er is in België slechts een enkele re
gcering. Deze alleen regeert, deze al
leen beveelt in liet kader van de grond
wettelijke bevoegdheid en is volledig
gewapend om de orde te handhaven
tegen wie dan ook en zij zal dit doen
met rustige kracht.
Vervolgens sprak minister-president
van Zeeland over de vrees, welke vele
burgers koesteren voor het communis
tische gevaar. Spreker bevestigt, dat
dc regeering gewapend is tegen elke
poging tot opstand of geweld van com
munistische zijde en in staat is zich
doeltreffend te verzetten tegen elke op
welling van een linkschc dictatuur.
Evenwel moeten in den strijd tegen het
communisme niet de methodes worden
gevolgd, welke sommigen willen. Het
gebruik van geweld roept geweld op.
Drie problemen
Drie problemen beheerschen op het
oogenblik het openbare leven in België.
In de eerste plaats het probleem van
de nationale verdediging. De regeering
heeft een ontwerp opgesteld tot regeling
van het militair statuut voor langen
tijd.
Dan komt het probleem van de bui-
tenlandsche politiek. ITicr moeten op
nieuw de ontzaglijke consequenties
worden bepaald; ons internationaal sta
tuut maakt dit noodig.
Tenslotte worstelt België met econo
mische moeilijkheden. De crisis is over
wonnen. doch de strijd is nog niet vol
bracht en het resultaat zou in het ge
drang kunnen komen als de troepen,
die tot nu toe overwonnen, nu de disci
pline zouden opzeggen.
Acht dooden te betreuren.
Het aantal gewonden
loopt in de tientallen
BOEKAREST, 23 October.
(Reuter). Op de Roemeen,
schesTsjechische grens heeft
een trein een autobus gegre,
pen. die juist passeerde. Acht
personen werden daarbij ge,
dood, veertig gewond. Ver,
scheidene gewonden zijn er
zeer ernstig aan toe.
Reuter seint uit Brussel, dat
de troepen van het hoofdste,
lijk garnizoen voor Zondag
a.s. zijn geconsigneerd.
Een Rexistisch afgevaardigde
heeft verzocht den minister,
president te mogen interpel,
leeren over dc belemmerin,
gen, die door de regeering in
den weg gelegd zijn aan de
uitoefening van het recht van
vergadering.
Er heeft eon conferentie plaats ge
vonden tusschen den minister-presi
dent. dc ministers van binnenlandsche
zaken en justitie, den burgemeester van
Brussel en eenige hooge ambtenaren,
teneinde de ordemaatregelen vast te
stellen, die voor a.s. Zondag zullen wor
den genomen.
De Rexistische partij had voor gister
avond haar aanhangers bijeengeroepen
voor het. aanhooren van de radiorede
van minister-president Van Zeeland,
hetgeen eon groote drukte veroorzaakte
bjj het lokaal der Rexisten. Er vormden
zich samenscholingen en hier en daar
hadden tegenbetoogingen plaats. Er
werd geroepen: „Leve het vrije ver-
eenigdo België". De politie en de gen
darmerie kwamen tusschenbeidc en
maanden het publiek tot doorloopen
aan. Een vijftigtal personen werd ge
arresteerd, daar zij hieraan crcen ge
volg wilden geven.
In een gisteravond te Brugge gehou
den rede zeide de leider der Rexisten,
Dogrellc. o.a.
Wii eischen eerbiediging \an de volks
vrijheden. Rcx had voor Zondag een
bijeenkomst georganiseerd. Hierin
schuilt niets ongrondwettigs: toch is
zij verboden.
Zondag zullen wij allen tp Brussel
zijn. De speciale treinen zullen niet
rijden, doch Zaterdag zullen 50.000
Rexisten uit de provincie te Brussel
zijn, waar zij onderdak en voeding zul
len vinden bii de Brusselsche Rexisten.
Dc koning zal ons Zondagmorgpn hoo-
ren ter gelegenheid van het défilé der
oud-strijders van den User. Wij zullen
100.000 man sterk zijn om hem toe te
juichen.
CAEN (Calvados), 23 Oct.
(Reuter). In een „castine",
mijn van de gemeente Cauvi,
court (op 16 K.M. van Falaise)
heeft zich gistermiddag tegen
drie uur een verschrikkelijk
arbeidsongeval voorgedaan,
dat 21 arbeiders het leven ge,
kost heeft en vier arbeiders
verwondde. De toedracht van
het ongeluk was als volgt:
Castine is een soort kalk,
steen, die met ijzererts wordt
vermengd om het smelten te
vergemakkelijken. Teneinde
de castincstecn te doen sprin,
gen, gebruikt men vloeibare
luchtpatronen, die op geregel,
den afstand van elkaar wor»
den geplaatst en met een
Bickfordleiding worden ver,
bonden. Tusschen het oogen,
blik, waarop de lont wordt
ontstoken en dat, waarop de
ontploffing ontstaat, verloos
pen meestal twintig minuten.
Ditmaal echter deed de ont,
ploffing zich veel sneller voor
met bovenvermeld noodlottig
gevolg.
Generaal Arauda militair en
civiel gouverneur der
provincie Oviedo
BURGOS. 23 Oct. (D.N.B.)
Aan het front van Siguenza heb?
ben de uit N.O. richting naar
Madrid oprukkende nationalisten
o.a. de plaats Vascona bezet. De
regceringsaanhangers hebben
zware verliezen geleden en een
groote hoeveelheid oorlogsmatc?
riaal moeten achterlaten.
Aan het front van Tcrucl zijn
de plaatsen Cadaredas en San
Vicente ingenomen, waarbij de
volksfronttroepen eveneens zwa<
re verliezen hebben geleden.
Te Madrid verklaart men van
meening te zijn, dat de national
listen niet met een georganiseer?
den opmarsch naar Madrid zullen
kunnen beginnen, voordat al bun
strijdkrachten zich op min of
meer gelijken afstand van Ma?
drid bevinden.
In den N.O. sector, aan bet
front van Siguenza, bevinden de
rechtschen zich op nog 125 K.M.
van de hoofdstad. In den tus?
schentiid zal dc regeerinö de ge?
lertcnhcid hebben hnar defensieve
stellingen te consolidcercn. aldus
wo^dt uit Madrid fteceind.
Queipo de Llano heeft voor dc radio
mededeeling gedaan van een succes
van de colonne-Barron, die den regec-
ringstroepen een ernstige nederlaag
heeft toegebracht en daarbij 250 krijgs
gevangenen heeft gemaakt, terwijl hun
bovendien een groote hoeveelheid oor
logsmateriaal in handen viel.
Bilbao is opnieuw gebombardeerd.
Generaal Aranda, de verdediger van
Oviedo tegen de regeeringstroepen, is
door de regeering der nationalisten te
Burgos benoemd tot militair en civiel
gouverneur van de provincie Oviedo.
Badio La Coruna heeft liet volgende
bekend gemaakt:
Aan het front van ITuesca hebben de
regeeringstroepen een hevigen aanval
ontketend. Zij werden met zware verlie
zen en achterlating van een grooren
oorlogsbuit afgeslagen. Aan het fiont
van Avila hebÏDen dc nationalisten Las
Navas del Marques bezet. De opmarsch
in de richting van Madrid wordt voort
gezet. In den sector Aranjuez-Illescas is
een aanval der regeeringstroepen afge
slagen. Aan het front van Guadalajara
hebben de rcgeeringsstrijdkrachlen tal
rijke dooden moeten achterlaten. In
Andalusië hebben dc rcchtsche troepen
afdcelingen regeeringsstrijdkrachten, die
pogingen deden het dorp Castro «lel
Rio te bezetten, verslagen.
Volgens Madrid is Castro del Rio in
derdaad door de regeering bezet. Ilaar
troepen zouden daarbij zes kanonnen
en zeven mitrailleurs hebben buitge-
maakt terwijl de nationalisten 53 doo
den en cen groot aantal gewonden
verloren.
Station van Aranjuez
gebombardeerd
Aan het front van Naval Carnero,
Illescas en Anover del Tajo blijven de
nationalisten druk uitoefenen. De re
geeringstroepen bieden krachtig weer
stand en hebben hen naar Madrid
meldt gedwongen terug te trekken
tot in hun tweede linies. De nationalis
ten uit de streek van Toledo trachten
de spoorwegverbindingen tusschen Ma
drid en Ciudad Real af te snijden, even
als de verbindingen naar Andalusië en
de Oostelijke provinciën.
De regeeringstroepen hebben de na
tionalisten gedwongen hun offensief te
staken en terug te trekken met achter
lating van veel wapenen en munitie.
Uit voorzorg heeft de regeering het
spoorwegverkeer naar Aranjuez en Al
cazar de San Juan opgeschort. Lucht
strijdkrachten der rechtschen hebben het
station van Aranjuez gebombardeerd,
dat lichte schade opliep.
In pen communiqué deelt de Cala
laansche bevelhebber Sandino mede,
dat de Catalaansche colonnes in den
sector-Barbastro voortgaan met de ver
sterking der veroverde stellingen en
den vijand blijven achtervolgen.
Ook autonomie voor
de provincie Valencia
Een aantal Cortes afgevaardigden
heeft hij de regeering te Madrid een
plan ingediend voor een statuut van
autonomie voor dc provincie Valencia,
zooals deze onlangs aan de Baskische
provinciën is verleend. Het ontwerp
zou in cen der komende zittingen van
de Cortes moeten worden aangenomen.
Het Portugecsche
antwoord
Het Porlugceschc antwoord aan de
non-interventie-commissie op de tegen
Lissabon gerichte beschuldigingen is
vanochtend verzonden met een militair
watervliegtuig, dat op lijd zal opstijgen
om nog Noor de lieden in Londen te
houden bijeenkomst der commissie tc
kunnen aankomen.
Rome verwerpt
beschuldigingen
de
ITet Italiaansche antwoord op de no
ta van de non-interventie-commissie,
dat gisteravond overhandigd is, is in
groote trekken gelijk aan het antwoord
\an Duitschland. liet verwerpt alle be
weringen, die door den Spaanschen mi
nister van buitenlandschc zaken. Del
Yayo. tegen Italië zijn ingebracht.
Italië zal nog een andere nota over
handigen, inhoudende klachten om
trent schendingen van de non-in lerven-
tic-ovorccnkomst door de Sovjet-Unie.
Frankrijk en de niet
inmenging
Het bureau van den Franschcn mi
nister-president deelt mede:
Herhaaldelijk en nog slechts kortge
leden in ccnigc politieke bladen ver
schenen berichten hebben tot strekking
ons land voor tc stellen als een staat,
die inbreuk maakt op dc niet-inmen-
ging in Spanje. Deze volkomen onjuiste
berichten worden haastig overgenomen
door zekere buitcnlandsche bladen en
dienen tot het voeden van een, den be
langen van Frankrijk vijandige, cam
pagne in internationale kringen. Dc
regcering stelt er prijs op de openbare
mecning te waarschuwen tegen derge
lijke manoeuvres, welker anti-nationaal
karakter niet nader behoeft te worden
onderstreept.
Sir John Simon geeft
zijn oordeel ten beste
Sir John Simon heeft te Newcastle on
Tyne een redevoering uitgesproken,
waarin hij zeide, dat nog geen enkel
ernstig alternatief is gesteld tegenover
de niet-inmcngingspolitiek ten aanzien
van Spanje."
Wanneer er inbreuken op de overeen
komst gepleegd zijn, zou het boud zijn,
aldus Simon, te veronderstellen, dat zij
slechts van één kant zijn begaan. Het
doel, te beletten, dat de oorlog zich uit
breidt en het conflict Ie localiseeren, is
cen overweging van hot hoogste belang.
Russische hulpverleening?
Volgens een bericht in de Daily
Express zouden in verschillende havens
aan de Zwarte Zee 26 Russische muni-
tieschepen gereed liggen om naar
Spanje uit te loopen. in geval Rusland
uit de nicl-inmengingscommissic zou
treden.
Labour Party dringt
aan op spoed
De nationale raad der Arbeiderspartij
heeft, een brief gezonden aan den mi
nister van buitcnlandsche zaken, Eden,
waarin hij aandringt op cen bespoedi
ging van het verkrijgen van resultaten,
wat het onderzoek betreft naar de be
schuldigingen ten aanzien van inbreu
ken op hel niet-inmcngingsaecoord. De
raad is van oordeel, dat er een over
dreven tijd verloopon is. voordat men
tot conclusies is gekomen.
Officieel wordt medegedeeld, dat
Maandag a.s. tc Parijs een vergadering
zal worden gehouden door het interna
tionaal vakverbond en de socialistische
arbeiders-Internationale ter bestudee
ring van den toestand in Spanje. De
Engelsche Labour Party zal in deze in
ternationale vergadering vertegenwoor
digd worden door Greenwood en Dal
las. beiden Lagerhuisleden, en Gillies,
secretaris van de afdeeling buitenland
der partij. Het, vakvereenigingscongres
zal vertegenwoordigd w orden door Wal
ter Citrine en den Lagerhuisafgevaar
digde I-licks.
Pianohandel Fa. R. van den Burg
Arnhemsche straat.
Wij verhuren piano's vanaf f 5.
per maand met recht van aan-
koop.
Vraagt Catalogi aan.
DIT BLAD HEEFT EEN DAGELIJK-
SCHE GECONTROLEERDE
OPLAAG VAN
EXEMPLAREN
AANGESLOTEN BIJ HET BUREAU
VOOR PUBLICITEITSWAARDE
TOURNOOIVELD 4 - DEN HAAG
STADSNIEUWS
Openingsavond van 't Nut.
(Tweede Blad, pag. 1.)
Openingsavond Cult. Groep Katho
liek Amersfoort.
(Tweede Blad. pag. 1.)
Medegedeeld dooi bet K.N.M.I.
te De Bilt,
Zwakke tot matige Z. tot Z.-W.
wind, nevelig tot zwaar of half
bewolkt, weinig of geen regen,
weinig verandering in tempera
tuur.
Hoogste barometerstand 768.8 te Mün-
clien.
Laagste 736.3 te Isa fjord.
LANGESTRAAT TEL. 190
Een schat van nieuwe
JABOTS en TOEFFEN,
MODERNE WOLLEN SJAALS.
Fleurige CORSAGES.
ebbbbbsssbbbebeeeseebeeeeks
DAMESHOEDEN f
LANGESTRAAT 75
Aardige Sport-
B B
Hoedjes
S_ B
ebeeebbebebeeeeebeebeeeebeb
Dc president der radicaal-socialisti
sche partij, Daladier, heeft het congres
te Biarritz geopend met een rede, waar
in bij allereerst de beteekenis der bij
eenkomst in zoo ernstige tijden naar
voren bracht. Ilij herinnerde eraan hoe
de bewapeningswedloop builen Frank
rijk in steeds sneller tempo wordt
voortgezet, en zeide dat opnieuw de
„doodsschaduw van nationaal antago
nisme" over de wereld valt.
Daladier vervolgde met tc verklaren,
dat de radicaal-socialistische partij
trouw is gebleven aan de verplichtin
gen, die zij op zich heeft genomen, toen
zij besloot samen te werken met de ar
beiders en boeren van Frankrijk. Het
congres zal thans hebben te beslissen,
of de mandaten, verleend aan de rad.-
soc. vertegenwoordigers in het kabinet,
al of niet verlengd moeten worden. Do
groote meerderheid der partij heeft de
sociale hervormingen, door de regeering
voorgesteld en door het parlement aan
vaard, goedgekeurd. Intusschen is het
een feit aldus Daladier dat de
overwinning van het volksfront onder
de arbeiders cen soort exaltatie heeft
veroorzaakt, waarvan eenige betreu
renswaardige fouten het gevolg zijn ge
weest. Buitcnlandsche agents provoca
teurs hebben in de arbeidsconflicten
een onduldbare rol gespeeld. De radica
len hebben niet opgehouden, aan te
manen tot kalmte.
Daladier zeide zich er over te verwon
deren. dat men reeds spreekt van de
mogelijkheid van het verbreken der re-
•geeringsmeerderheid, terwijl deze meer
derheid de door het land gekozen rn-
gecring blijft steunen. Een zeer groote
meerderheid der radicale federaties
heeft zich uitgesproken voor handha
ving van het volksfront.
