DE SNELSTE JAGER TER WERELD!
GEEN R.A.I. IN
1937
Het Verboden
Grondgebied
BIJ KOOLHOVEN
OP BEZOEK
door
2e BLAD PAG. 2
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
DINSDAG 27 OCTOBER 1936
De enthousiaste Nederland
sche vliegtuigsontwerper
aan het woord
Toekomst voor nationale
vliegtuigindustrie
T A Taaihaven ligt vóór ons
Ligt berustend in de lage,
matgroene landen onder een drei
gend grijs, egaal wolkendek waar
de regen al druppel voor druppel
uit neertiktwaar de regen
gestaag en monotoon uit neen
dreintwaar de regen bij
stralen uit neerplenst.
Géén jager buitelt dartel in de
hooge luchten, géén zware ver
keersmachine dreunt sonoor over
het veld, géén rank sportvlieg
tuigje spint zich omhoog.
Lichtjes, roode en witte, floe
pen aan in den traag vallenden,
doffen herfstavond die zachtkens
bezit neemt van het roerlooze
terrein.
Langs de K.L M. hangars loopen we,
langs de staalgrauwe loodsen waar
geen hamerslag weergalmt maar die
in diepe rust gedompeld zijn. Voorbij
het houten home van de Rotterdamsche
Frits Koolhoven
sportvliegers dat in eenzaamheid aan
den rand van het groote terrein ligt.
Géén vliegweer! En dan opeens aap de
linkerzijde een groote werkplaats uit
welker ramen het licht naar buiten
straalt in den klammen avond. Stem
men klinken en weerklingen. Kopsla-
gen. Sissen van laschapparaten en ge
rammel van takelkettingen. Vóór ons
een laag gebouwtje, spaarzaam ver
licht.
Werkplaats en kantoor van de Kool-
hovenfabriek.
De fabriek, binnen welker muren
op het oogenblik 's werelds
snelste militaire jager
in aanbouw is. Een creatie
van Frits Koolhoven, die over lut
tele weken in Parijs wellicht de
clou van de ExpositionAérpnau-
tique zal zijn.
„Wilt u mij volgen," vraagt een be
diende. „Mijnheer Koolhoven verwacht
u!"
Even later zitten wii in de prettige
werkkamer van den vliegtuigbouwer.
Koolhoven's nieuwste creatie
Bij Koolhoven
„Interesseert u zich voor de nieuwe
jager? Nu, ik heb heelemaal geen be
zwaar om u het toestel te laten zien.
Gék is dat feitelijk toch! In het buiten
land zou u waarschijnlijk geen kans
hebben om er maar iets van te kun
nen bekijken. Wij, ik tenminste, staan
er heel anders tegenover. Bekijk hem
gerust, zeg ik maar. Kijk er al het
moois maar afl Per slot van rekening
zal de practijk ons moeten leeren of de
kist werkelijk aan de verwachtingen
voldoet, al zijn inderdaad die verwach
tingen theoretisch bij ons nogal
hoog gespannen. Maar in Parijs krijgen
ze een toestel te zien dat... nog niet
gevlogen heeft. Op een lorrie gaat de
jager naar Frankrijk en daarna zullen
we hier in Holland rustig de machine
gaan invliegen. Kalmpjes aan. Ik mag
u wel voorgaan?"
Een schepping
MANNEN in overalls arbeiden rus
tig aan het geraamte dat eens met
een snelheid van circa 560 K.M.
per uur door de ruimte zal jagen.
Reeds nu, terwijl het toestel nog niet
af is. treft het door zijn schoonheid
van lijn en door de kracht die er uit
spreekt.
De voorzijde van den vleugel is nog
open en laat zijn zorgvuldige cellen-
houw zien. Rustig schuurt een werk
man het bedekte vleugeloppervlak
smetteloos glad. De overgang van vleu
gel naar romp verloopt sierlijk en vlug.
Het toestel is een éénpersoons jacht
vliegtuig met vnjdragenden vleugel en
gesloten zitplaats. De motor is ge
plaatst in het middenstuk van den
vleugel ongeveer in het zwaartepunt
waardoor, aldus Koolhoven, het toestel
uitermate wendbaar is en daardoor ge
schikt voor alle vormen van lucht-
acrobatiek.
De motor drijft twee propellers
die in tegengestelde richting
draaien waardoor het lastige tor
siekoppel opgeheven wordt met de
daaraan verbonden voordeden om
makkelijk te starten.
Het middenstuk van den vleugel is
in één stuk met den romp geconstru
eerd. De uiteinden hiervan bevatten de
wielen eji een gedeelte van het lan-
dingsgesteld hij ingetrokken stand. Dit
landingsgesteld bestaat uit twee afzon
derlijke deelen die geheel intrekbaar
zijn in den vleugel en de zijkanten van
den romp. Tevens zijn Koolhoven olco-
schokbrekers aangebracht. De verbin
ding tusschen vleugel en romp is zorg
vuldig gestroomlijnd.
Door het gebruik van een kleine
lengte-breedte verhouding is een
groote torsie-stijfheid verzekerd
waardoor het gevaar van vleugel
trillingen bij hooge snelheden en.
plotselinge veranderingen in den
vliegtoestand uitgeschakeld wordt.
De piloot zit voor den vleugel waar
door hij een onbelemmerd uitzicht
heeft in alle richtingen behalve recht
naar beneden. Een doorzichtige kap
beschermt den vlieger tegen slipstroom
en koude. Doordat de kap makke-
1 ij k afneembaar is. kan de piloot in
geval van nood snel met zijn parachute
het toestel verlaten. De gewichten en
prestaties van den jager zijn berekend
voor de Lorraine Pétrcl 12 Hars. motor
met een vermogen van 860 P.K. op
4000 M. hoogte. De bewapening bestaat
uit een snelvuurkanon, vóór den piloot
geplaatst, dat door de propelleras
schiet en twee machinegeweren die in
den vleugel zijn gebouwd en buiten
de propcllercirkel vuren.
Koolhoven wordt enthousiast.
„Over die aandrijfsgeschiedenis van
de propellers heb ik drie jaren ge
werkt! Straks zei ik u al, dat ik geen
bezwaar had om u het toestel to laten
zien. Maar méér nog. Ik heb geen be
zwaar het toestel, als het voldoet, kant
en klaar te verkoopen, zonder „ergens"
op te wachten.
Perspectieven
\\7IJ kénnen hier geen Secret
List, zooals in Engeland.
Daar zou een dergelijk toestel de
eerste jaren niet verkocht mogen
worden en daarna pas mag het
buitenland het eerste type, dat
dan allicht verouderd Is, koopenl
De regeering betaalt een hoop
geld aan de bouwers en een paar
jaren heeft zij het monopolie.
Maar hier? Let ave!, voorop ge
steld dat het toestel wérkelijk
goed is, dan beieekent onze werk
wijze dat het buitenland direct,
zonder te wachten, bij ons terecht
kan voor het modernste toe'
slel. En weet u wat dat inhoudt'?
Dat wij hier in Nederland effn
vliegtuigindustrie kunnen stich'
••OOLHOVEN
f K. 50
ten, die klinkt als een klok. Ver:
g eet daarbij vooral niet onze
allergunstigste ligging. Vlak bij
elke groote mogendheid!
Waarlijk ik méén het. En niet geldt
dat alleen voor m ij n bedrijf. Nederland
kent méér bouwers. Welk land is er
in geslaagd een 4-motorig toestel te
creóeren zooals Fokker deed met zijn
F. 36? Niet één! En de F. 36 vliègt,
zeg ik u. Nederlandsche technici zijn
beter, véél beter dan de doorsneedes-
kundige in het buitenland.
Weet u waar ik trotsch op ben? Dat
in de Melbourne race de Deensche lui
tenant Hansen meedeed in een Desout-
ter sportvliegtuig dat in 1626 door mij
ontworpen was. Terug in een recordtijd.
Hoe voldeden niet de Fok?
ker verkeersmachines en
waarom zou het niet mogelijk
zijn ook nu weer het hoofd
te bieden aan buitenland sche
producten. Maar wij moeten
er niet lang mee wachten
anders zouden we niet meer
mee kunnen.
Zelf bouwde ik indertijd de F.K. 50,
een tweemotorig verkeersvliegtuig dat
door de Zwitsersche maatschappij Al-
par gebruikt wordt en wat het voor
naamste is met succes. Voor 91
bezet en 98 efficiency. Zonder pe
dant te zijn, ik ben er gelukkig mee.
Met de F.K. 35, een sportvliegtuigje
heb niet ik, maar hebben wij aange
toond dat we het Aeronca sportma-
chientjes niet noodig hadden... Dat
we het zelf beter en goedkooper
konden doen!
Het is hoog tijd dat bewonder
raars van het vreemde product
de oogen eens open gaanDe Nes
derlandsche vliegtuigbouwer is
in staat om met succes den strijd
aan te binden met welk buitens
landsch vliegtuig dan ook.
„Brain waves"
MAAR om terug te komen op de
machine die iiier nu in aanbouw
staat. Of ik er nu op het oogen
blik over tevreden ben? Ja en nee! Er
is tusschen u, als journalist, en mij,
als vliegtuigbouwer, een zekere over
eenkomst. Heuseh. Als u iets geschre
ven heeft dan gebeurt het toch ook
vaak, dat u er zelf niet over content
is. En zoo gaat het mij ook! Nu weet
ik al wat ik bij de volgende uitvoering
zal veranderen. Maar er zijn ontwer
pers met brain waves. Stóp, zeggen ze
opeens, terwijl de kist half af is. Dit
en dat moet veranderenEn het re
sultaat is vaak dat er niets concreets
tot stand komt.
Heb desnoods het land aan de ma
chine zooals je hem aflevert omdat je
wéét dat het ding in je eigen, tè
critische oogen althans niet 100
is. Maar lever hem af! Nu is het type
1936. Breng jo veranderingen aan voor
het type 1937 en déóruit zal heusch
wel weer een 1938'er voortkomen.
En voelt u nu wel ho noodig
X
Ecri Koolhoven verkeersmachine
het is vooral in dezen snellen
tijd dat onze nationale
vliegtuigbouwers, zonder uitzon'
dering, zullen moeten blij ve n
scheppen. Steeds moeten b l ij'
ven zoeken naar nieuwtjes. In
deze jaren kan niemand zich ven
oorloven te wachten met het
creëeren van noviteiten.
Legerbestellingen
HEUSCH. ook ik heb m'n moeilijk-
heden gehad. Feitelijk is het me
pas goed gegaan, nadat in 1932 de
N.V. tot stand was gekomen. Nu ben ik
tevreden, zoo tevreden, dat anderen
tegen me zeggen: „Kerel, waarom ga
je niet uitbreiden". Maar waarom? Nu
kan ik m'n orders rustig afwerken. Nu
zijn er bestellingen, maar als de „boem-
boemtijd". waar we nu in leven, afge-
loopcn is. dan heb je niets aan de
heele verbouwerij. Krijg ik veel orders,
n dan kan wellicht Aviolanda aan
het werk gezet worden.
Op het oogenblik hebben wij onder
handen zes trainers, de F.K. 51, zooals
Soesterberg er ook zes heeft. Deze zijn
hestemd voor den Marine Vliegdienst,
Van die order heb ik plezier, want het
is een bewijs dat de machine goed
voldoet.
Ik ben er door éangemoedigd
als het wareWant ik zal u vers
klappen dat ik bezig ben een
lichte verkenner te bouwen die
uitgerust met een Bristol Pegas
sus motoreen snelheid van
360 K.M. per uur zal kunnen bes
halen. Voor eigen risicobuiten
het vliegtuigprogramma van de
regeering om. Maar dat was ook
het geval met den trainerdus
wie weet
Daarginds staat een stuntoestel voor
Soesterberg. Geschikt om loopings voor-
ovef te draaien. U kunt het merken, op
het oogenblik werk genoeg aan den
winkel. Maar dat moet blijven. Niet
alleen militaire toestellen, maar
ook machines voor de civiele lucht
vaart. Voor ons land wellicht het be
langrijkste. Hopelijk komt dat ook nog
wel.
Een fusie tusschen de Fokkerfabrie
ken en mijn bedrijf? Nee, dat is niet
het geval. We hebben een paar over
eenkomsten gesloten, waarvan de voor
naamste wel is dat we elkaar niet
meer in de haren zullen vliegen
Maar geen fusie."
„Wanneer moet uw nieuwste toestel
klaar zijn voor de Parijsche tentoon
stelling?"
„Nu maakt u me haast zenuwachtig.
Waarlijk! En nu ga ik gauw weer aan
het werk. Want wc zijn aan het over
werken. En weet u waarom?
Nou, om klaar te zijn voor die be
wuste expositie
Buiten lag Waalhaven in den natten
avond. Meer bedrijvigheid viel er te be
speuren. Landingslichten werden ont
stoken, een sirene gilde en dof motor
geronk drong tot ons door. Een rood en
een wit lichtje hingen in de lucht en
even later daalde een K.L.M.-er in het
felle schijnsel veilig op het terrein.
Een tweemotorige Fokker.
Maar over een paar maanden zal de
luchtvaartenthousiast met méér belang
stelling op Waalhaven kijken als een
vinnige jager davert door de lucht
Üqjuickr
BENOEMINGEN TE AMSTERDAM
AMSTERDAM, 26 October. Voorgedra
gen wordt tot buitengewoon hoogleer-
aar in de koloniale volkenkunde prof.
dr. B. J. O. Schrieke te 's Gravenhage.
tot leeraar in de plant- en dierkunde
aan de 2de H.B. school met 3-jarigen
cursus en de le openb. handelsschool,
de heer C. A. van der Gen, leeraar aan
de H.B.School voor meisjes, tot leeraar
in de lichamelijke opvoeding aan de le
openbare handelsschool de heer G. H.
Sutherland Royaards.
Grand Thé&tre. Van Vrijdag 23
t.m. Donderdag 29 October vertoo
ning van de film „Menjntje Gijzen's
Jeugd".
Voorstellingen: Zondag vanaf
1.45. 4, 6.15 en 8.30 uur. Andere
avonden vanaf 8.15 uur één voor
stelling.
Woensdag en Zaterdag matinée,
2% uur.
City-Theater. Vanaf Vrijdag 23
October vertooning van de film:
„Als de natuur roept".
Zondag doorloopend 1.45, 4.6.15
en 8.30 uur. Zaterdag 2.30 uur, 6.15
en 8.30 uur.
Andere dagen avondvoorstelling
8.10 uur. Woensdag vanaf 2.30 uur
matinée.
Cinema Amicitia. 25, 26 en 27
October vertooning van de films:
„En zijn jaren gingen voorbij" en
„Familie Schimeck".
Voorstellingen: Zondag 2.30, 5.00
en 8.10 uur n.m.
Maandag en Dinsdag 8.10 uur
n.m.
Mnsenm Fléhite. Westsingel.
«"Uitgezonderd des Zondags).
Theosofische Bibliotheek. Ge
bouw Theosofische Vereeniging. Re
cent ess el aan. lederen dag van 6—8
uur.
R.-K. Leeszaal, Nleuwstraat 24.
Openbare leeszaal met Jengdlees-
zaal en Bibliotheek, Muurhuizen 9.
28 October. Foyer Amicitia. Ned.
Ver. van Huisvrouwen. Demonstra
tiemiddag. 2.30 uur n.m.
28 October. „Monopole." N. J. y.
Militaire avond. 88 uur n.m.
28 October. De Valk. Gymnasias
tenclub L.E.A. Soirée. 8 uur n.m.
29 October. Amsvorde. Protestver-
.gadering van de afd. Amersfoort v. d.
Bond van Rijwiel- en Motorhande
laren in Nederland. 8.30 uur n.m.
29 Oct. Markthal. Wiener Sanger-
knaben. 8 uur n.m.
29 October. De Valk. Uitvoering
van de gymnastiekvereen. St. Hu-
bertus. 8 uur n.m.
30 October. Gemeenteraad. 7 uur
n.m.
30 October. Amicitia. Eerste abon
nementsvoorstelling. „Het Masker"
voert op: „Alle rechten voorbehou
den". 8 uur.
31 Qctobor. De Valk. Feestavond
N.R.V. Tooneelvoorstelling door „De
vrije Werkkring." uit Amsterdam.
8 uur n.m.
3 November. Remonstr. kerk.
Wijdingsavond o.l.v. dr. R. Miede-
ma. Medewerking verleenen de
heeren E. Miedema en G. v. d. Burg.
Onderwerp: „Allerzielen." 8 uur
n.m.
AMSTERDAM, 26 Oct. Naar
wij vernemen, is in de heden in het
American hotel te Amsterdam ge
houden ledenvergadering der ver
eeniging „Rijwiel- en Automobiel
industrie" besloten, geen tentoon
stelling in 1937 te organiseeren.
RIJKSUNIVERSITEIT LEIDEN
Geslaagd: Candidaatsexamen Rechts
geleerdheid de dames Th. Exalto, den
Haag; J. G. A. Vreede, Haarlem en Ja
heeren J. J. G. Brutel de la Rivière,
Den Haag; P. R. Beelaerts van Blok
land, den Haag; E. J. Mac Gillavry,
Wassenaar.
Een enkel uur van vertrouwelijke sa-
menspreking brengt twee vreemde
menschen nader tot elkander dan ja
ren lang samen te wonen.
Bodenstedt.
FEUILLETON
27.
„Welnu, de geheele geschiedenis zou
daarmee geëindigd zijn," ging Rex
voort, „als het noodlot niet anders be
schikt had. Den volgenden morgen toen
ik van plan was om het hotel, waar
niets anders dan papieren mijnheertjes
en suikerbaby's logeeren, te verlaten,
kreeg ik het opeens in mijn hoofd oco
een bezoek te brengen aan den ouden
man.
„Daar zat hij, in zijn bed gestopt als
een slecht uitziende oude zondaar. Hij
sprak beter Engelsch dan ik. maar hij
was een vreemdeling En zonder trotsch
op mijzelf te zijn, moet ik zeggen, dat
hij heel dankbaar was voor hetgeen ik
gedaan had. Je zult wel al begrepen
hebben dat die oude man niemand an
ders was dan de oude prins Shulimoff."
Simon knikte. „Dat had ik wel ge
dacht."
„Ja, hij was het inderdaad ofschoon
hij er zich bij mijn eerste bezoek met
geen enkel woord over uitliet. Hij ver
telde dat hij een Russische emigrant
was, zonder middelen van bestaan. Wij
spraken wat met elkaar, hoofdzakelijk
over de verwondingen die hij opgcloo-
pen had. Hij was een heer, dat is waar.
Hij betreurde het dat hij mij niet \ve-
derkeerig van dienst kon zijn of uitnoo-
digen hij hem te komen. Welnu, je weet
hoe het gaat wanneer je iemand een
kleine vriendendienst bewezen hebt.. Je
krijgt het gevoel alsof hij je kind is, en
je blijft je verantwoordelijk voelen.
Daarom ging ik naar den Amerikaan-
schen gezant dien ik mijn aangelegen
heid vertelde. En natuurlijk moest ik
toen nog eens naar hem toe, om te
vertellen wat ik voor hem gedaan had."
„Was de bestuurder van de Dago die
hem overreden had, rijk genoeg om aan
gepakt te worden?" vroeg Simon.
Rex haalde zijn breede schouders op.
,.Hij was nu niet bepaald een rijkaard,
bet was een agent van c<n of andere
fruit-firma. In ieder geval werden de
oude prins en ik dikke vrienden. Ik
ging iederen namiddag een praatje met
hem maken in het hospitaal. Niet dat
ik werkelijk met hem harmonieerde,
maar toch voelde ik mij tot hem aan
getrokken. Hij was een lichtzinnige,
oude bruut, maar toch ging er een ze
kere charme van hem uit. Hij was meer
waard dan tienduizend van die half
bloed Cubanen of van die Yankees met
ekstergezichten, die altijd maar spreken
ovei dingen die thuis beter zijn dan er
gens anders."
„Zeer zeker," merkte de hertog op,
„moet Shulimoff zijn geld voor de re
volutie huiten Rusland belegd hebben-
Hoe kwam hij dan nu in zoo'n armoe-
dlgen toestand?"
„Hij heeft al zijn geld weggesmeten,
kon niet met geld omgaan. Wanneer hij
een schadevergoeding van den fruitkoop
man gekregen zou hebben, zou hij haar
den volgenden dag verkwist hebben."
„Maar geld of geen geld, hij bezat
een zekere persoonlijkheid. Het was
alsof het hospitaal er speciaal voor hem
stond. Hij vertelde mij dat hij van plan
was katholiek te worden. Er loopen na
melijk veel nonnen rond, en hij wist
precies wat hij doen moest om haar
voor zich in te nemen. Zij draaiden dan
ook allemaal om den ouden gek heen.
Nadat ik hem eenige malen bezocht
had, vertelde hij mij zijn waren naam,
en toen begon de zaak pas grappig te
worden. Hij wilde zijn mond niet open
doen, wanneer hij wist dat er iemand
binnen vijftig passen van hem af aan
wezig was. maar stuk voor stuk vertelde
hij mij hoe hij de bolsjewisten beetgeno
men had."
„Ben je er wel zeker van dat hij zich
niet op jou kosten amuseerde?" vroeg
de hertog. „Hij lijkt mij daar best toe in
staat."
„Neen, absoluut niet. Hij was dood
ernstig. En wanneer hij eens iets ver
teld had, werd hij nerveus, en bleef dan
weer geruimen tijd zwijgen. Hij had
zijn schatten zoo goed verborgen dat de
bolsjewisten ze nooit zouden vinden,
misschien op den dag des oordeels, wan
neer alles vernietigd zou worden. En hij
was alleen zoo bang het mij te vertellen,
omdat er dan een kleine kans was dat
de bolsjewisten misschien toch nog iets
ervan krijgen zouden."
„En waar heeft hij zijn beroemde
schat nu verborgen?" vroeg de Rcich-
leati met een glimlach.
„Dat is het hem juist." Rex stak zijn
handen met een plotselingen lach om
hoog. „Waar. vraag je? .Verdomd als ik
het zelf weet!"
„Maar, Rex ik bedoel prote
steerde Simon, „je eh je hebt toch
niet al deze risico geloopen zonder dat
je wist waar de schat verborgen was??"
„Ik heb een prachtig, listig plan," zei
Rex. „Zij zijn zeker in Romanovsk, en
ik was al prachtig op weg om nadere
bijzonderheden van den prins te hooren,
toen
^Wat gebeurde er toen? Wilde hij
hePje tenslotte toch niet vertellen?"
De scherpe oogen van den hertog wa
ren in spanning op Rex' gezicht geves
tigd.
„Neen, de oude baas stierf. Dat was
toch allerongelukkigst, niet? Hij
scheen het zeer goed to maken, werd
iederen dag beter, maar je weet oude
menschen zijn nu eenmaal niet sterk.
Ik kwam hem op zekeren morgen bezoe
ken en toen vertelden zij mij dat hij
dood was. Dat is alles."
„Dacht je nu werkelijk mijn vriend,"
vroeg do Reichleau, terwijl hij zijn fraai
gewelfde wenkbrauwen optrok, „dat je
de juweelen te Romanovsk zou vinden
op zulke vage gegevens? Bedenk toch
dat vele menschen gedurende jaren op
de bezittingen van Shulimoff naar de
zen schat gezocht hebben."
„Neen, dat is het ergste niet," zei Rex,
hoofdschuddend. „Toen de zaken in 1917
verkeerd liepen in Leningrad, wachtte
Shulimoff de krach niet af. Hij week
naar hier uit en nam zijn bezittingen
met zich mee. Hij dacht dat hij aan de-
zon kant van den Oeral veilig zou zijn
totdat het weer wat rustiger was. Als
de toestanden slechter zouden worden,
was hij van plan geweest verder het
Oosten in te gaan. Een ding vergat hij.
namelijk dat hij de meest gehate man
in Rusland was. Dc Roode Garde gaf
een speciale opdracht om hem aan den
eersten den besten boom op te hangen.
En zij deden het bijna. Geheel onver
wacht grepen zij den ouden man. Hij
was reeds lang een lijk geweest, wan
neer niet op zekeren dag een man ge
komen was die hem van den boom,
waaraan zij hem gehangen hadden, af
sneed, met het plan hem den volgen
den dag weer op te hangen. De kelder
van den ouden prins heeft hem tenslot
te gered. Hij werd 's nachts gebonden
en in zijn eigen metaalgieterij opgeslo
ten, terwijl geen enkelen bewaker bui
ten de wacht hield."
„De metaalgieterij? Was het dan in
het dorp?" vroeg de hertog.
„Welnecn, in zijn eigen huis. Hij
scheen een soort smid te zijn, hij maak
te sloten, zooals Lodewijk XVI dat
deed in zijn vrijen tijd, wanneer hij
tenminste niet bezig was de boeren af
te tuigen of uit te gaan met koormeis
jes van de Folie Bergère."
„De metaalgieterij was tegelijkertijd
laboratorium en studeerkamer, ik denk
dat zij dit lokaal als zijn gevangenis
gebruikten, omdat dit de eenige kamer
is, waarvan de vensters voorzien zijn
van stevige, ijzeren tralies. Toen zij
hem daar eenmaal opgesloten hadden,
gingen zij uit om een borrel te drinken.
Zij zijn in het Roode Leger allemaal
hetzelfde, er is er niet een die er de
voorkeur aan geeft op schildwacht te
staan als er een rondje te drinken is."
„Maar hoe kwam hij eruit?" vroeg
Simon. „Je zegt toch dat de vensters van
tralies voorzien waren?"
„Dat was heel gemakkelijk voor hem.
Hij had al zijn gereedschap in die me
taalgieterij. Het was voor hem dus een
kleinigheid om die ijzeren staven met
een oxy-acetvleenlamp als korsten kaas
te doen smelten. Maar ondanks het feit
dat de oude man in zoo'n netelige posi
tie verkeerde, herinnerde hij zich toch
oogenblikkeliik dat zijn juweelen zich
ook in die metaalgieterij bevonden. Hij
wilde het risico niet loopen ze bij zijn
ontvluchting mee te nemen. Als hij dan
weer gevangen genomen zou worden,
zouden zij ook de juweelen hebben. Hij
benutte daarom den tijd dat de Roode
Gardisten zich bedronken, om de juwee
len zorgvuldig te verbergen.
„Waar?" vroeg Simon.
„Ja, daar gaat het nu juist over," zei
Rex. „Dat heb ik nooit uit hem kunnen
krijgen, want hij stierf."
„Het moet in een of ander metalen
bak zijn, waarin hij de edelgesteenten
verborg. Het was iets dat geheel en al
hij de uitrusting van de metaalgieterij
behoorde, en waaraan niemand eenige
aandacht zou schenken. Hij soldeerde de
bergplaats dicht, zoodat de schat niet
meer te vinden zou zijn, tenzij de ge
heele fabriek werd afgebroken. Je had
de oude moeten zien lachen als hij er
aan dacht hoe slim hij gemeest was."
„Ik kan mij moeilijk voorstellen dat
die schat er nog altijd is," zei de her
tog weifelend, „De werkplaats zal toch
zeker verscheidene malen grondig door
zocht zijn. zij zullen toch ieder hoekje
van die metaalgieterij wel nagesnuffeld
hebben. En vooral dat gedeelte waar
sporen aanwezig waren van nieuw sol
deersel.*
„De oude Shulimoff was een kunste
naar. Ik wil wedden dat zij heden ten
dagen nog tusschen een masso roestige
machines liggen. Hij had wel degelijk
aan dit nieuwe soldeersel gedacht, daar
om heeft hij het zoo gemaakt alsof het
al lang geleden aangebracht was. Wat
denk je dat hij gedaan heeft?"
(Wordt vervolgd).
