DE EEMLANDEQ
REGEERINGSTROEPEN
IN HET OFFENSIEF
Is Portugal
HOOGTEPUNT
RIVALITEIT
4000
onschuldig?
e
LUYCX
Vrijdag 30 October 1936
Uitgave: VALKHOFF Co.
Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
35e Jaargang No. 105
Tot dusver zijn de gevechten in hun
voordeel verloopen
VAN DEN KRIJG
NIET-INMENGING
HET BESTE
STILLE ZUIDZEE
WRAK IN ZEE BIJ
CASTRICUM
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
EXEMPLAREN
1 MAISON VALK
s
5 uur 3 min.
STOFFEN- en MODEHUIS
Bórken crepe
ZEER SOMBERE
voorspelling
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden voor Amersloort 1.95; per maand 0.65; per
Weck met gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.15.
Binnenland iranco per post per 3 maanden 2.85. Afzonderlijke nummers f 0.05
POSTREKENING 47910 TELEFOON 1NTERC. 513
PRIJS DER ADVERTENTIEN van 14 regels f 1.05 met inbegrip van een bewijsnummer
eikc regel meer'f 0.25 Liefdadigheids-advertentiën voor de
helft van den prijs. - Kleine Advertentiën „KEITJES" bij vooruitbetaling 15 regels
50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.Eewijsnummer extra f C.05
istermorgen hebben de regeeringstroepen het groote
offensief ingezet, dat men reeds eenige dagen vers
wachtte. De eerste resultaten van dezen aanval zijn ge»
heel in het voordeel der republikeinen, daar de miliciens
na hevigen strijd de stellingen Torrejon de Ia Calzada,
Torrejon de Velasco en Sesena hebben heroverd, d.w.z.
drie punten aan het front ten Z. en Z.O. van Madrid,
vanwaar het grootste gevaar dreigde.
De berichten van het front zijn overigens nog onduide»
lijk. De regeeringstroepen zetlen hardnekkig het offensief
voort. Te Madrid is men er zich van bewust thans het
hoogtepunt van den burgeroorlog te beleven.
HEVIGE GEVECHTEN
Kolonel Villalba zou intus»
schen Huesca zijn bin»
nengerukt
Oproep tot de bevolking
Radio»SeviIla heeft omgeroepen
'dat te Soria aan het Guadaljara»
front een buitengewoon hevig ge»
vecht is geleverd, waarbij een
honderdtal regeeringsaanhangers
den dood vond. Tegen het einde
van het gevecht werd een esca»
'dron, dat de achterhoede der re»
'geeringstroepen vormde, en den
aftocht dekte, op de vlucht ge»
dreven.
De operaties aan het centrale
front zijn geëindigd met de bezet»
ting van den weg GrinonTor»
rejon.
Volgens (e Barcelona ontvangen be
richten zonden de troepen van kolonel
iVillalba, die in den sector van Huesca
opereeren. er in ceslaand zijn de stad
binnen te rukken en daar o.m. liet pe-
homv van den civielen pouverncur te
bezetten. Met onpeduld verwacht men
hier thans een officieel communique
over dit feit. dat qroote voldoening
■gewekt heeft.
Dagorder van Largo
Caballero
De commandanten van gevecht s-
eenl>eden der regcering hebben gisteren
voor hun troepen een dagorder voorge
lezen. welke onderteekend is door Lar
go Caballero en den volgenden inhoud
heeft.
„Aan alle strijdkrachten van het
centrale leger. De fascistische bonden
hebben tengevolge van hun moeizamen
opmarsch naar Madrid hun energie
verloren en hun krachten uitgeput.
Het uur is dus gekomen hun een doo-
delijkcn slag toe te brengen.
Terwijl de verraders doodbloeden en
hun gevechtsdoelmatigheid verliezen,
hebben onze troepen een grooteren sa
menhang verworven en zien zij hun
gelederen aangroeien.
Onze aanvallende kracht wordt
steeds groot er.
Op het oogenblik hebben wij einde
lijk een geweldige gemechaniseerde be
wapening tot onze beschikking. Wij
hebben tanks en een machtig vliegwa-
pen. Tanks en vliegtuigen zijn onont
beerlijke wapenen voor het verslaan
van den vijand, maar zijn niet vol
doende voor een zegevierend offensief.
Deze gemechaniseerde krachten moe
ten gevolgd worden door de infanterie.
Na de voorbereiding door de lucht
strijdkrachten moeten de doelstellingen
door u bereikt worden na krachtige in-
fanterie-aanvallen Gij moofft nooit een
eenmaal heroverde stelling weer af
staan.
De infanterie moet alles vernietigen
wat zal overblijven van de opstandiee
colonnes, teneinde zich meester te ma
ken van hun wapenen.
Vandaag. 29 October, bij het aanhre
ken van den dag zullen onze artille
rie en panfsertreinen het vuur op den
vijand openen.
Onmiddellijk daarop zullen onze
luchtstrijdkrachten verschijnen, hom
men werpen en den vijand met mitrail-
leurvuur najagen Na den luchtaanval
zullen tanks zich op den vijand wel
pen op de meest kwetsbare zijde en
paniek zaaien in zijn gelederen.
Dan zal het uur komen voor alle
strijders om van hun commandanten
het bevel tot het offensief te ontvangen
zich vyrig in den strijd te werpen, den
Largo Caballero
vijand aan te vallen en hem te ver
nietigen."
Voorts hebben gistermorgen een aan
tal regeeringsvliegtuigen boven Madrid
roode ballons uitgeworpen die op enke
le meters boven den grond strooibil
jetten verspreidden, waarin de bevol
king opgeroepen werd vrijwillig dienst
te noemen voor den grootcn slag om
Madrid.
Vliegtuigen uit Polen?
Het Poolsche blad Robotnik schrijft,
dat een vertegenwoordiger van de
Spaansche nationalisten majoor Ro
man Quebracho, op het oogenblik in
Polen vertoeft, waar hij tracht 25 vlieg
tuigen te koopen. Het blad hoopt, dat
Polen, welk land de non-interventie-
overeenkomst heeft geteekend. iedere
transactie zal weigeren.
Italiaansche sieun
De Russische bladen berichten uit
Parijs, dat de Ialiaansche vice-minis
ter van luchtvaart, generaal Valle. de
zer dagen de vliegvelden Ciamplino,
Centocello, Quidonia en andere heeft
bezocht om vrijwilligers te werven,
welke de Italiaansche regeering met
„bijzondere missie" naar Spanje wil
zenden. De voorwaarden voor dienst-
nemen waren 20.000 lire reiskosten
maandelijksche gage van 8000 lire,
verhooging in rang na terugkeer uit
Spanje en een levensverzekering van
100.000 lire voor iederen officier. Een
keus werd gemaakt uit de beste offi
eieren en het technisch personeel. De
uitverkorenen werden naar Genua ge
zonden. vanwaar zij naar Spanje gaan.
Een Italiaansch vlieger, die kort ge
leden naar Mallorca is gezonden, heeft
zijn familie medegedeeld, dat daar geen
brandstof is voor de toestellen en dat
de bemanning bijna honger lijdt. Gage
wordt sedert een maand niet uitbe
taald en alle beloften, welke hun in
Italië zijn gedaan, zijn bedrog.
Aangezien de Duitsche fascisten op
Mallorca beter verzorgd worden dan
de Italianen, komen herhaaldelijk on
geregeldheden tusschen beide groepen
Slechts 7000 manschap
pen in Madrid?
Radio-Sevilla deelt mede, dat ge
vangen genomen regeeringsaanhangers
verklaard zouden hebben, dat het com
mando te Madrid slechts over 7000
manschappen zou beschikken. De recht
sclie strijdkrachten hebben het vlieg
veld Madrid gebombardeerd. De recht-
sche troepen staan op 12' kilometer van
Getafe. Het dorp Ciempozuelos, dat
door de troepen van Franco bezet is,
was geheel verlaten.
Radio-Jcrez heeft gemeld, dat de
Portugeesche regeering een nota naar
Burgos heeft gezonden, waarin Franco
als hoofd der Spaansche regeering er
kend zou zijn. Volgens de laatste be
richten zijn de strijdkrachten van Fran
co tot dicht bij het Escoriaal en Aran-
juez doorgedrongen.
Verrassende zege der
regeering
Om tien uur gisteravond heeft
het ministerie van oorlog mede
gedeeld, dat de regeeringstroepen
aan het front bij de Taag een ver»
rassende aanval op de rechtschen
hebben ondernomen. De regee»
ringstroepen hebben belangrijke
terreinwinst behaald en door den
verrassenden aanval hun tegen»
standers genoopt in allerijl ver»
sterking van artilleristen en Ma»
rokkaansche cavallerie te vragen.
De regeeringscolonnes hebben
reeds de dorpen Sesena, Toreon
de Velasco en Torrejon de la
Calzada bezet. Het offensief gaat
voort en de operaties hebben een
zeer bevredigend verloop. Vol»
gens latere berichten werden nog
meer dorpen bezet.
Ook uit Asturië zijn zeer gun;
stige berichten ontvangen. De
regeeringstroepen zetten in de
buurt van Oviedo hun opmarsch
voort. Zij hebben den rechtschen
enorme verliezen berokkend en
een belangrijke hoeveelheid oor»
logsmateriaal buitgemaakt.
Lagerhuis bespreekt den
Spaanschen burger»
oorlog
Verklaringen van Eden
LONDEN, 20 October. (Reater-A.N.P.)
De minister van builcnlandschc za
ken, Eden, heeft de debatten in het
Lagerhuis over den Spaanschen bur
geroorlog geopend met een verklaring,
waarin hij een historisch overzicht
gaf van den toestand sedert het uit
breken van den opstand.
Het gerucht, zoo zeide Eden. dat de
Fransche regeering het initiatief zou
hebben genomen tot de niet-inmenging
onder krachtigen druk van Brilsche
zijde is van lederen grond ontbloot.
Wat de Russische beschuldigingen
aan het adres van Portugal belieft,
verklaarde spr., dat men over geen en
kele inlichting beschikte, die deze be
schuldigingen zou kunnen steunen, de
niet-inmengingscommissie heeft geen
enkele Russische beschuldiging kun
nen ondersteunen.
De niet-interventie froliliek is het best
geschikt den vrede in Europa te hand
haven en heeft niet geheel tegen de
Spaansche regcering gefunctionneerd,
zooals sommigen aanvoeren.
Voortgaande zette Eden u,teen, dat de
Engelsche regeering nauw contact zal
blijven houden met de Fransche en
hoopt, dat gezamenlijk besluiten geno
men zullen worden, aangezien de twee
democratische regeeringen een bijzon
der verantwoordelijke rol te spelen
hebben. Tegenover de niet inmenging
^taat als eenige andere keuze toe te
staan, dat aan beide partijen wapens
geleverd worden.
De Britsche regeering is van mee
Eden
ning, dat dit lot verwarring, interna
tionale verwijten en misschien tol oor
log zou kunnen leiden. Voor zoon er de
Engelsche regeering betreft, zij blijft
haar politiek trouw. Algemeen wordt
toegegeven, dat dit het middel is,
waarmede men hoopt de oorlogsgeva
ren te beperken, het is een geimpiovi-
seerd ijzeren scherm.
Namens de arbeidersoppositie voerde
Greenwood het woord.
Hij handhaafde de opvatting, dat de
Spaansche opstand een samenzwering
was, die zorgvuldig was voorbereid en
door buitcnlandsche mogendheden ge
holpen was. liet gaat hier niet om een
strijd tusschen het fascisme on het
communisme. De niet inmengingsover
eenkomst is ernstig geschonden en de
opstandelingen hebben meer wapenen
kunnen krijgen dan de Spaansche re
geering. Spr. verwondert er zich over,
dat de regeering hier het zwijgen toe
doet.
Met klem wijst het de Spaan»
sche beschuldigingen
van de hand
Lissabon gewaagt van een
lastercampagne
LONDEN, 29 Oct. (Reuter). De Por
tugeesche ambassade heeft den tekst
gepubliceerd van de door de regeering
van Lissabon aan lord Plv mouth over
handigde nota. Het stuk wijst .llereerst
op het feit, dat de klachten der regee
ring van Madrid niet van bewijzen ver
gezeld gaan.
Verder is de Portugeesche regeering
van meening, dat de commissie, door
deze klachten te behandelen en na te
gaan, geheel alsof zij in overeenstem
ming waren met de feitein, is afgewe
ken van den regel van de te votgen pro
cedure. die zij zich gesteld had. Een
dergelijke afwijking geeft de Portugee
sche regeering het recht zich op elk
oogenblik, dat haar geschikt voorkomt,
uit de commissie terug te trekken.
Vervolgens somt de nota de beschul
digingen van Madricl op: ten eerste het
verleenen van doorvoerfacilitciten aan
nationalisten op Spaansch grondgebied;
ten tweede het ontladen van wapenen
door het s.s. Kamerun, welke wapenen
vervolgens langs den Nveg naar Badajoz
en Salamanca werden vervoerd; ten
derde het overleveren van Spaansche
vluchtelingen aan den vijand te Bada
joz; ten vierde de iiiterneering en
slechte behandeling van andere Spaan
sche vluchtelingen.
In antwoord op deze beschuldiging
merkt de Portugeesche regcering op,
dat de heide laatste niet tot de bevoegd
heden van de commissie bchooren. De
beide eerste dateeren van voor de ou-
derteekening van het non-interventie
verdrag door Portugal. Toch wenscht
Portugal deze te weerleggen, om een
einde te maken aan de lastercampagne,
waaraan het is blootgesteld.
Wat betreft de eerste beschuldiging,
is het juist dat drie vliegtuigen op
Spaansch gebied geland zijn. Twee kon-
den weder vertrekken (zij waren niet
bewapend), doch het derde bad het lan
dingsgestel gebroken. Bewapende vlieg
tuigen, die op Portugecsch gebied land
den, werden steeds in beslag genomen,
zoo b.v. een vliegtuig der regeering. dat
de zijde der nationalisten wilde kiezen.
Het is juist, dat Portugal Spaanschen
vluchtelingen een toevlucht heeft ver
leend. Het deed dit evenals steeds,
daarbij trachtend hen te doen genieten
van de bescherming van een op orde en
rechtvaardigheid gebaseerd regiem.
In antwoord op de beschuldiging in
zake het s.s. Kamerun verklaart de
Portugeesche regeering. dat dit schip
den 21sten Augustus te Lissabon is aan
gekomen en denzelfden dag is vertrok
ken met een lading, bestemd voor Ham
burg. Komend van Gibraltar, een boven
elke verdenking staande haven, heeft
hef te Lissabon slechts petroleum uit
geladen, doch geen tanks, granaten,
bommen en vliegtuigen. Petroleum is
geen verboden product.
Beschuldigingen
der bewijzen
zon*
Het stuk eindigt met een categori
sche en verontwaardigde tegenspraak
van de beschuldigingen met betrekking
tot de beweerde uitlevering van ge
vluchte regeeringsaanhangers, beschul
digingen, die de regeering van Madrid,
aldus de nota, heeft opgesteld, zonder
deze te steunen met maar het minste
feit, den minsten naam, of den minsten
datum.
Ook verwerpt het stuk de klacht van
den Spaanschen ambassadeur te Lissa
bon omtrent de verdwijning van den
Spaanschen afgevaardigde Nicolas
Paclo en den burgemeester van Bada
joz, Madronero. Niets doet veronderstel
len, dat Portugal in deze verdwijningen
gemengd zou zijn. Een ingesteld onder
zoek heeft niets dienaangaande aan het
licht gebracht. Tenslotte wijst het stuk
op de wet, dat wie beschuldigt, ook be
wijzen moet.
DE REXISTEN WEINIG
STRIJDLUSTIG
Interpellatie over de ge*
beurtenissen van
Zondag
BRUSSEL. 29 October. (Havas-A.N.P
De rexistischo interpellatie over het
verbod der demonstratie van Zondag
i.l. beeft geen aanleiding tot incidenten
in de kamer gegeven. Men kreeg don
indruk, dat de rexisten weinig strijd
lustig waren nu hun leider niet was
verschenen.
Een communistische afgevaardigde
stelde de vraag, welke maatregelen de
rrgeering zou nemen om het gevaar
van het rexisme te onderdrukken. Een
der socialisten oefende felle critiek op
hen, „die hun instructies uit Berlijn
krijgen". Den Vlaamsch-Nationalisten
Nverd bun samengaan met de rexisten
verweten.
De minister van binnenlandsche za
ken. De Schrijver, antwoordde de vra
gers en gaf een juridische rechtvaar
diging van het verbod der rexistische
IN DE
Japan en de V.S. wenschcn
uitbreiding van hun
vlootbases
Engelsche bemiddeling
De onderhandelingen, die de \o-
rige maand door de Britsche re-
geering zijn geopend, inet de be
doeling art. 19 van het vlootverdrag
van Washington, dat de verster
king van nieuwe vlootbases en do
moderniseering van bestaande ba
ses in het Verre Oosten verbiedt, te
vernieuwen, hebben, naar de mari
nemedewerker van de Daily Tele
graph verneemt, nog niet tot eciiig
concreet resultaat geleid.
In Britsche marinekringen koestert
men de vrees dat, indien de bedoelde
bepaling in het verdrag, dat aan het
eind van dit jaar afloopt, niet wordt
vernieuwd, een gevaarlijke rivaliteit
zou kunnen ontstaan tusschen de
Verecnigde Staten en Japan in de ont
wikkeling der vlootbases. Beide mo
gendheden zouden bezwaar hebben te
gen vernieuwing van ark. 19 in zijn
huidigen vorm. De Britsche voorstel
len schijnen bij Japan een lauwe ont
vangst le hebben gevonden. Ofschoon
nog geen officieel antwoord is binnen
gekomen, meent men te weten, dat Ja
pan de Bonin-eilanden, \manii Usjima,
de Loetsjoeeilanden en Formosa niet in
een eventueel nieuw accoord inzake de
ontwikkeling der vlootbases opgenomen
wil zien, aangezien deze vitale schakels
zijn in den verdedigingsketen van dit
land.
Indien de Japanners dezen eisch
handhaven, zouden de Verecnigde Sta
ten zich vrijheid van handelen willen
voorbehouden op het eiland Gu*»m en
de Plulippijnen. Bij het vernemen van
de houding van Japan heeft de Ameri-
kaansche minister van marine, Swan-
son, verklaard, dat „versterkingen moe
ten worden beantwoord met verster
kingen, en dat een bedreiging beant
woord moet worden met een andere
bedreiging".
De ernst van den toestand, die ont
staan zal indien men het accoord laat
verloopen, wordt geïllustreerd door de
commentaren in de Japansche pers,
waaruit blijkt, dat bet aanleggen van
nieuwe Amerikaansche vlootsteunpun-
ten in bet Verre Oosten als een on
vriendelijke daad zou worden be
schouwd.
De eenige Britsche basis, die onder
het accoord valt, is Hongkong, waar
sedert 1921 geen wijzigingen zijn aan
gebracht. Indien echter Japan en de
Vereenigde Staten besluiten tot uitbrci.
ding hunner basisfaciliteiten, zal de
toekomst van Hongkong opnieuw aan
een onderzoek moeten worden onder
worpen.
Intusschen zou de Britsche regeering
al hot mogelijke doen om de onderhan
delingen te bespoedigen, teneinde ze
zoo spoedig mogelijk tot een goed ein
de te brengen.
EGMON'D AAN ZEE. 20 October. -
De van IJmuiden uil gevaren stoom
trawler „Beatrice" van de reederij de
Vem te IJmuiden, heeft op vier mijl
west-ten noorden van Castricum een
wrak aangetroffen.
De kiel van het wrak steekt boven
water uit en levert eenig gevaar voor
de scheepvaart op. Thuiskomende vis-
schersschcppn ^jjn van een en ander
op de hoogte gesteld. Voorts is te Eg
mond aan Zee een reddingsboei aan
gespoeld, waarop de letters L. T. 2G3
Concord stor.den vermeld.
De mogelijkheid is niet uitgesloten,
dat er eenig verband tusschen deze twee
waarnemingen besiaat.
Uit de letters L.T. zou men kunnen
opmaken, dat het hier een Engelsch
bootje betreft uit de visschersplaats
Lowestoft.
De sleepboot „Nestor" van het bureau
Wijsmuller is in den vooravond van
IJmuiden uitgevaren, teneinde een on
derzoek in te stellen.
Morgenochtend zal ook de redding-
noot van Egmond aan Zee erop uit
gaan om nabij het wrak poolshoogte te
nemen.
De sleepboot „Nestor" is tegen negen
uur onverrichterzake in de haven te
ruggekeerd.
DIT BLAD HEEFT EEN DAGEL1JK-
SCHE GECONTROLEERDE
OPLAAG VAN
AANGESLOTEN BIJ HET BUREAU
VOOR PUBLICITEITSWAARDE
TOURNOOIVELD 4 DEN HAAG
Ee®®00S®ESE®®®ES®0®0®BEEB®0
DAMESHOEDEN 1
LANGESTRAAT 75
Ook voor oudere dames
f zijn wij ruim gesorteerd |j
E0EEESES00E00E00SE0S0S0E0®®
op andere pagina's
SI ADSKIF.L WS
Oprichting afd. Amersfoort van de
Verecniging voor Paedagogiek.
(Tweede Blad, pag. 1).
Rijwielhandelaren proleslcercn.
(Tweede Blad. pag. 1).
De Wiener Sangerknabcn in de
Markthal. (Tweede Blad, pag. 1).
Weerverwachting
Medegedeeld door het K. N.
M. I. te De Bilt.
Verwachting: Meest matige
Zuidwestelijke tot Zuidelijke
wind, nevelig tot zwaar be
wolkt, waarschijnlijk eenige
regen, aau vankei ijk zachter.
Hoogste barometerstand 771.2 Tou
louse: laagste barometerstand 732.6 Jan-
VERDACHTE BRANDEN
LONDEN, 29 Oct. (A.N.P.) In vijf
dagen tijds is gisteren voor rle derde
maal brand uilgebroken in een lucht
haven, thans te Sywell, nabij Welling
borough. Zaterdag zijn te Brooklamïs
zeven vliegtuigen en Dinsdag te Wit
ney, Oxfordshire, drie vliegtuigen door
brand vernield.
De politic acht bet niet uitgesloten,
dat kwaadwilligheid in het spel is.
demonstratie. Hij verklaarde, dat de
regeering voortaan dergelijke demon
straties noch aan links noch aan rechts
zou toestaan.
LANGESTRAAT 40 TEL. 190
95 breed I 1.65 en I 1.95
in velo moderne tinten.
SJANGHAI, 29 Oct. (A.N.P.) In
verband met de nieuwe eischen, die
Japan aan China heeft gesteld, tot
aanvaarding van de voorstellen van
Tokio voor een algemeene regeling
der ChineeschJapansche geschil
len, hebben Chinecsche persoonlijk
heden voorspeld, dat binnen con
jaar, wellicht zelfs binnen een
maand, wel eens een Aziatische oor
log zou kunnen uitbreken.
Leidende zakenlieden en fabrikanten
in Japan zijn bezig met de vorming van
een nationaal defensie-genootschap, dat
voornemens is voor het leger en de vloot
165 millioen yen beschikbaar te stellen
in drie jaarlijksche termijnen. Deze
campagne zou opgezet zijn door de
suikerfabrikanten van Formosa, waarna
zij tot een nationale campagne is uitge
groeid.
Opnieuw heeft zich, naar het Japan
sche agentschap Domei meldt, een anti-
Japansch incident voorgedaan, ditmaal
in de hoofdstad van de Chinees.chc pro
vincie Sjansi Taijoean, waar een winkel
van den Japanner Gitaro Tanaka is ge-
plupderd door eenige tientallen Chinee-
schc politieagenten, dio de Chineesche
bedienden wegjoegen en Tanaka mede
namen. De plaatselijke autoriteiten heb
ben krachtig bij de Chineesche autori
teiten geprotesteerd, terwijl met liet oog
op de anti-Japansche stemming, die
volgens bet Japansche agentschap in de
provincies Sjansi en Socivoean hecrscht
aan de Japansche onderdanen in het
achterland do raad is gegeven, naar
veiliger oorden te vertrekken.
WERKPLAATSEN BEZET
PARIJS, 29 October. (D.N.B.) In de
fabrieken vanRenault te Billancourt is
een staking uitgebroken. De arbeiders
hebben de werkplaatsen bezet.
