DAGBLAD
STRIJD OM MADRID
BEGONNEN
TAXI-DIENST
DE LEYTAX
fflSTYL
III
1830
TEL. 1850
1093
4000
DE EEMIANDEU
DE REDE VAN
EDEN
voor groote afstanden
Nic. Bovée
LUYCX
Zaterdag 7 November 1936
Uitgave: VALKHOFF Co.
Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
35e Jaargang No. 112
Voor het eerst heeft men in de hoofdstad
een duidelijk kanongebulder
vernomen
A Ajrk TC! rcgeeringstroepen het dorp Gascuna de
De aanval op Madrid
wordt voorbereid
TORPEDOJAGER UIT
AMERIKA
Een Duitsche persstem
OPROER IN EEN
GEVANGENIS
DE VEROVERING
VAN ETHIOPIE
VISSCHERSSCHEPEN
VERGAAN
Betrouwbaarste- en Goed
koopste adres
Hoofdkantoor: Coornhertlaan 3
UIT MODI
AMERSFOORT
TWINTIG DUIZEND MAN
IN STAKING
EXEMPLAREN
Medische Help
Tel. 1788 Tel. 1788
Tel. 1788 Tel. 1788
VVeerverwachting
4 uur 50 min.
STOFFEN- en MODEHUIS
HANDSCHOENEN
Utrechtsch Landschap
Het merk van onze prima gekleede tricot modellen, p^ DJJU\J BURGER
waarvan wij den alleenverkoop hebben.
ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden voor Amerstoort 1.95; per maand 0.65; per
wggfc /met gfatjs verzekering tegen ongelukken) f 0.15.
Binnenland iranco per post per 3 maanden 2.85. Afzonderlijke nummers f 0.05
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC. 513
PRIJS DER ADVERTENTIEN van 14 regels f 1.05 met inbegrip van een bew.,$numnui
elke regel meer f 0.25 Liefdadigheids-advertentiën voor d«
helft van den prijs. - Kleine Advertentièn „KEITJES" bij vooruitbetaling 15 regels
50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.—. Eewijsnummer extra f 0.05
X UiJU X XX-L 1 \J J.Ö Boi'dosa bezet. In het Baskenland, zoo
r/Nm-K- besluit het communiqué, heeft de vijand
X!iXV-N X I\ Mondragon en Vergara moeten ontrui-
Ilavas seint uit Getafe, dat gisteren
Alcorcon door de regeeringstroepen he
vig is gebombardeerd, zonder dat even
wel een aanval volgde. De linies der
nationalisten beneden Carabanchel zijn
niet gewijzigd.
Op ongeveer 1 K.M. van Getafe werd
een pantsertrein der regeering gesigna
leerd, terwijl ook tanks verschenen, zon
der evenwel tot aan de linies der rccht-
schen op te rukken. Drio bommenwer
pers bombardeerden Getafe, zonder
slachtoffers te maken. Men gelooft, dat
van Alcorcon uit de eerste granaten op
Madrid zijn afgeschoten.
Het hoofdkwartier der nationalisten
te Salamanca richt een sterk radio-sta
tion op, aldus meldt Radio-Sevilla, ten
einde onmiddellijk aan de geheele we
reld bekend te maken, wanneer Madrid
is gevallen. Ilct hoofdkwartier deelt
verder mede, dat geen enkele bom op
Madrid is geworpen. De journalisten,
die dergelijke berichten naar het bui
tenland zenden, spreken onwaarheid.
Hedenochtend bereikten de troepen
der nalionaliston de eerste huizen van
Cuatro Vicntos.
Bij de bezetting van Getafe kwamen
de rechtschen juist op tijd om te ver
hoeden, dat 3000 personen werden ge
fusilleerd. Getafe werd door 6000 man
militietroepen van de regeering verde
digd. Zij boden 2 uur weerstand, waar
na zij de vlucht namen. Voor den aan
val van de rechtschen werd nog een
groot aantal verdachten door de regee
ringstroepen gefusilleerd.
Nachtelijke bijeenkomst
te Barcelona
Onder voorzitterschap van Companys,
zoo meldt Havas uit Barcelona, is van
nacht in het generaliteitspaleis een be
langrijke bijeenkomst gehouden, welke
werd bijgewoond door alle leden van
den generaliteilsraad van Catalonie en
de vertegenwoordigers van de politieke
partijen en vakbonden, die in den raad
vertegenwoordigd zijn.
Het doel van deze bijeenkomst was,
de bestudeering van de dringende
vraagstukken, opgeworpen door den
oorlog en het revolutionnaire tijdperk,
dat thans wordt doorgemaakt.
Men is tc Barcelona van meening, dat
deze nachtelijke bijeenkomst, en de be
reikte resultaten, die gunstig zouden
zijn, er in belangrijke mate toe zullen
bijdragen om onder alle klassen, de
discipline, die aan het front noodig is,
en de binnenlandschc orde, te herstel
len.
Men wijst er tevens op, dat deze dis
cipline en orde sedert de totstandko
ming van den huidigen gcneraliteits-
raad, reeds belangrijk verbeterd zijn.
Naar aanleiding van een bericht, dat
in een Engelsch provinciaal blad is ver
schenen, verklaart men in welingelichte
kringen te Londen, dat een erkenning
LISSABON, 6 November (Reuter).
De uiteindelijke strijd om Madrid is
thans begonnen. De eerste troepen
Afrikaanschc infanterie, welke ge
steund worden door honderden
pantserauto's en tanks, zijn reeds in
de eerste verdedigingslinies van de
hoofdstad met de regeeringstroepen
in een gevecht van man tegen man.
gewikkeld.
Vandaag hebben de. vliegtuigen
der nationalisten geen bezoek aan
de hoofdstad gebracht Wel vlogen
achttien toestellen der regeerings
troepen boven de stad. De bevolking
was aanvankelijk wat verontrust,
doch weldra werden de bestuurders
der vliegtuigen toegejuicht.
Overigens werd vandaag voor het
eerst te Madrid een duidelijk ka
nongebulder gehoord. De stellingen
der regeeringstroepen, zoo meldt
•Havas uit Madrid, rondom de stad
hebben geen wijziging ondergaan.
In regeeringskringen verheelt men
niet, dat de toestand ernstig blijft.
Het is in de stad volkomen rustig.
Om half twee vanmiddag heeft Radio
Sevilla o.m. gemeld, dat gisteren aan
alle fronten rust heeft gehcerscht.
Slechts de zevende divisie van de troe
pen van Mola heeft Fresnedillas d'Esco-
fial bezet.
Aan het front van Madrid hebben de
Ie land opereerende troepen volledig
rust gehouden ter voorbereiding van
den aanstaanden aanval op de hoofd
stad.
Vanaf de hoogten van Getafe tot de
brug van Toledo is liet land onbewoond.
Madrid lijkt volkomen in verwarring te
zijn. Krijgsgevangenen verklaren, dat
gisteren in de stralen van Madrid plot
seling guardia civil en falanx-soldaten
.verschenen, die zich meester maakten
van tanks en daarmede den strijd aan
bonden tegen extremistische elementen.
In de provincie bereidt dc „nationale
regeering" haar intree in Madrid voor
evenals een nieuwe organisatie, die be
stemd is voor de verzekering van de
diensten in dc hoofdstad. In Toledo
wordt de classccring en identificatie
Voortgezet van bet door dc regeerings
troepen achtergelaten oorlogstuig. Het
grootste gedeelte, aldus ton slotte deze
mededeelingen der nationalisten, be
staat uit Russische wapens en wapens
Van buitenlandschc merken.
Legerbericht der regee
ring
In het officieele communiqué, dat he
denmiddag door dc regeering is gepu
bliceerd, wordt o.a. medegedeeld, dat de
berichten van de fronten, die ver ver
wijderd van de hoofdstad liggen, bevre
digend zijn. In Asturie heeft bet batal-
pon „Rusland" te San Pedro de Nora
een belangrijk vijandelijk convooi aan
gehouden. Na een gevecht van twee da
gen hebben de regeeringstroepen de
stellingen El Monte la Verruca en El
Mairal bezet. Tijdens deze operatic ver
loor de vijand naar schatting 500 doo-
den en gewonden. De nationalisten heb
ben een aantal gedaan op de stellin
gen der regeeringstroepen te Buitrago
en Guadarrama, doch zij werden krach
tig teruggedreven. Tn den sector Car-
dozo, aan het centrale front, hebben de
Mr. Walter Elliot, dc nieuwe staats
secretaris voor Schotland, heeft zijn
functie aanvaard.
van de regeering-Franco, zelfs indien
deze Madrid zou innemen, geenszins
overwogen wordt.
Italiaansche hulp aan
de nationalisten?
De Spaanschc ambassadeur tc Lon
den heeft liet departement van buiten-
landsche zaken een nota toegezonden
van de Spaanschc rcgccring betreffende
Italiaansche hulp aan dc Spaanschc na
tionalisten.
Spaansche nota
Deze nota beweert o.m., dat volgens
de verklaringen van een Italiannscben
soldaat, Siliberta genaamd, die door dc
regeeringstroepen gevangen genomen
was op 1 November aan bet front voor
Madrid, vijftig niet-vrijwilligc man
schappen, onder wie zich Siliberta be
vond, door den commandant van het
tiende regiment artillerie van Italië
aangewezen zijn en scheep zijn gezon
den naar Vigo, tezamen met 15 kanon
nen en 50 kisten munitie. Siliberta
heeft aan deze verklaringen toegevoegd,
dat 15 Italiaansche gepantserde auto's
door Italiaansche soldaten bestuurd
werden.
Te Rome zijn, naar de correspondent
van de „Daily Ttclegraph aldaar meldt,
uit Spanje 5 afgezanten van generaal
Franco aangekomen, die op weg zijn
naar Milaan, waar zij een ontmoeting
zullen hebben met ex-koning Alfonso en
den prins van Asturie, den Spaanschcn
troonpretendent.
In Spaansche kringen gelooft men.
dat de vijf gedelegeerden/den prins van
Asturie zullen voorstellen, 'de^ mogelijk
heid le overwegen naar Spanje terug te
keeren en den troon to bestijgen, indien
een regeling kan worden getroffen voor
een constitutioncele regeering. Een der
gelijke regeling zal natuurlijk niet mo
gelijk zijn, voordat de regeering van ge
neraal Franco door do groote mogend
heden is erkend.
Vrouwen en kinderen
op vrije voeten
Naar officieel te Londen wordt mede
gedeeld, heeft dr. Junod van het inter
nationale Roode Kruis de vrijlating ver
kregen van een aantal Baskische vrou
wen, die door de Spaansche nationalis
ten gevangen werden gehouden. Een
contingent vrouwelijke gevangenen met
35 kinderen is met den Engelschen tor
pedojager „Exmouth" van San Sebas
tian naar Bilbao overgebracht. Junod
onderhandelt op het oogenblik over de
uitwisseling van mannen ouder dan 60
en jonger dan 18 jaar, alsmede van zie
ken en geneeshccren.
Moderne oorlogsbodem in de
Amsterdamsche haven
AMSTERDAM, 6 November. Een
modern uitgerust en bewapend oorlogs
schip, dat sinds enkele, maanden in de
vaart is, de Amerikaansche torpedoja
ger „Porter" is hedenmorgen voor een
bezoek van enkele dagen in de haven
aangekomen. Nadat de „Porter", welke
ongeveer 1800 bruto reg. ton meet, ge
meerd lag aan den steiger van de Hol
landAmerika lijn, begaven zich ter
begroeting van den bevelvoerenden of
ficier, commander Forrest B. Royal, aan
boord de officier van piket, luitenant
ter zee tweede klasse Knottenbelt, als
vertegenwoordiger van den ondercom-
rnandant der marine alhier, de haven
meester, de heer W. N. van de Poll, die
mede gekomen was als vertegenwoordi
ger van het gemeentebestuur, alsook de
Amerikaansche marine-attaché H. A.
Guthrie.
In de middaguren hebben de burge
meester, Dr. W. de Vlugt. de garni
zoenscommandant, overste Boswijk en
de ondercommandant van de marine te
Amsterdam, kapitein ter zee Mcyer
Ranneft bun opwachting aan boord ge
maakt.
Hedenavond biedt de consul-generaal
der Vereenigde Staten van Noord-Ame
rika den état-major van den „Porter"
een diner aan, waaraan mede verschei
dene hoofdstedelijke autoriteiten zullen
aanzitten.
Zondag zal van 1—4 uur de „Porter
voor het publiek te bezichtigen zijn. ter-
De commandant van den Ameri-
kaanschen torpedojager „Porter"
die te Amsterdam is aangekomen,
gaat aan den steiger der Holland-
Amerika Lijn van boord.
wijl Maandagmorgen een aantal officie
ren van de marine en ingenieurs van
scheepswerven met de technische bij
zonderheden van den oorlogsbodem zul
len kennismaken.
De commandant van de „Porter"
heeft nog medegedeeld, hedenochtend te
4 uur op de Noordzee den kruiser „de
Ruyter" tc zijn gepasseerd.
Beide oorlogsschepen stonden ir
draadloos contact met. elkander, gedu
rende hetwelk de commandant van den
„de Ruyter" den „Porter" een aange
naam verblijf te Amsterdam tocwensch-
tc.
„De eenige ernstige twist in de
geschiedenis van Duitsch»
land en Engeland mag
zich niet hers
halen"
BERLIJN, 6 November. (D.N.B.)
De „Deutsche diplomatische Korrespon-
denz" schrijft naar aanleiding van de
rede van Eden, dat iii Duitschland de
eendrachtige wensch beötaut, met lipt
Engelsche volk in vriendschappelijke
betrekkingen te leven. Het woord \an
den rijkskanselier, dat de eenige ernsti
ge twist in de geschiedenis der beide
volken zich niet mag herhalen, geeft
den eerlijken wensch van het geheele
volk weer. Het feit, dat Engeland iedere
politiek van omsingeling van Duitsch
land afwijst, heeft in Duitschland dan
ook zeker voldoening gewekt.
Terecht aldus het blad heeft
Eden gezegd, dat een vriendschapsver
houding niet exclusief mag zijn en niet
tegen een andere mogendheid gericht
mag zijn. De vriendschapsverhoudin
gen, waarin Duitschland een rol speelt,
hebben geenszins het karakter van een
frontvorming, maar moeten juist be
schouwd worden als uitgangspunten en
étappes van en op den weg naar een
algemecne pacificatie. Anders is de
situatie echter hij dc vriendschapsver
houdingen, waarbij do cone partij, naar
duidelijk bewezen is. als onruststoker
en gevaarlijk lid der statengemeen
schap beschouwd moet worden. In een
dergelijk geval kan niet verzwegen
worden, dat zoowel vriendschapsver
houdingen van dezen aard als ook
reeds het toestemmend aangaan van
die verhoudingen zeer bedenkelijk moet
lijken.
Volgens het Duitsche blad beru6t het
trouw blijven van Engeland aan den
Volkenbond niet in de laatste plaats op
het feit, dat Engeland tot dusverre niet
de rol van lijdende partij heeft ge
speeld. In Duitschland staat men an
ders tegenover Genèvc. niettemin zal
men het toejuichen, dat Eden opnieuw
den wensch naar een beteren volken
bond, die meer is dan beschermer van
het eigenbelang, heeft geuit.
Muiters door mitrailleur»
vuur in bedwang ge»
houden
MONTGOMERY (Alabama) 6 Nov.
(D.N.B.). Twee tot levenslange gevan
genisstraf vcroordceldo gedetineerden
van de strafgevangenis alhier drongen
het bureau van den chef-ingenieur van
de gevangenis binnen en dwongen hem
met revolvers de sleutels van dc kracht-
installalie van het gebouw te overhan
digen. Hier sneden zij alle clectrische
leidingen en telefoonlijnen door, zoodat
het gebouw geheel in donker werd ge
huld en geen telefonische verbindingen
lot stand konden komen.
In het donker slaagden tien gevange
nen er in te ontsnappen.
De gevangenen, die in de katoen
spinnerij van de gevangenis te werk
waren gesteld, sloegen aan het muiten
en vernielden de machines. Zij konden
evenwel niet vluchten door het mitrail-
leurvuur van de bewakers.
Het vraagstuk van de
erkenning
ADDIS ABEBA. 6 Nov. (A.N.P.). In
officieele kringen verklaarde men gis
teren te verwachten, dat dc Verecnigde
Staten begin December de legatie alhier
door een consulaat-generaal zullen ver
vangen cn dat Engeland en Frankrijk
waarschijnlijk hetzelfde zullen doen,
zoodra de Italianen West- cn Zuid-
Abessynië geheel hebben bezet.
KOPENHAGEN, 0 No\omber. (D.N B.)
Gedurende de laatste dagen zijn aan
de Westkust van Jutland verscheidene
wrakstukken aangespoeld, afkomstig
van de vijf visschersschepen uit Esbjerg
welke sedert de stonncn van de vorige
week worden vermist, zoodat wel vast
staat. dat deze vijf schepen zijn ver
gaan.
Een zesde vaartuig, dat met 21 man
aan boord is uitgevaren, wordt nog ver
mist. Men vreest evenwel, dat ook dit
schip met man en muis Is vergaan.
DE VLAAMSCHE GAAI
Wanneer de val van eikels cn
beukenoten den herfst inluidt, dan
kunnen in sommige jaren duizenden
gaaien doortrekken. Dit jaar echter
kan men nu niet bepaald spreken
over een invasie van gaaien, zooals
eenige jaren geleden plaats vond, zoo
eind September. Er passeerden toen
honderden van deze kleurrijke meer
kollen den Arnhemscheweg, wier
grootte afwisselt tusschen die van een
Kauw en een Groote Lijster.
Het was toen een herrie van be
lang, een rusteloos gewemel van wit,
zwart cn blauw. Onder het uiten van
schrille en scherpe geluiden, een
langerekt „schraak", sommigen met
een eikel in hun bek, staken ze een
weiland over met hun kenmerkende
onregelmatigen vleugelslag. Trouwens,
de „Marrikolf" trekt niet haastig,
zooals Vink en Spreeuw maar zij
vliegt slechts korte einden van bosch
tot bosch.
Al kan men nu niet een invasie con-
slateeren, toch komen er elk jaar vele
Eichelhaher uit de Oostelijk gelegen
landen ons land bezoeken.
Vinden zij hier genoeg beukenoot-
jes, eikels, hazelnoten "cn andere
vruchten dan onderbreken ze hun
tocht naar het Zuiden of een aantal
blijft overwinteren, evenals een ge
deelte van onze broedvogels. En dit
kan men als winst beschouwen.
Het blijft altijd een boeiende ge
beurtenis.
Garrulus glandarius te onimoetcn,
hetzij in Lockhorst, Nimmerdor, Treek
cn Birkhoven, hetzij op den Berg in
Randenbroek, Heiligenberg, Dorre-
stein en Schothorst.
Met een krijschend geschreeuw
waarschuwt de levendige, onrustige
en sluwe vogel de geheele hem om
ringende dierenwereld, dat er een
mensch in aantocht is. Hij weet wel,
dat de jachtschut hem geen goed hart
toedraagt. Zeker, de Gaai heeft het
er ook naar gemaakt, want zij rooft
in den broedtijd de jongen uit het
nest van nuttige zangvogels. Van
daar, dat de .zanglijster haar zoo wild
kan aanvallen.
Het liefst zie ik de Hannebroek
,s morgens vroeg in het voorjaar bezig
naar hel zoeken van wormen, rupsen,
kevers, kleine kikvorschen en |onge
muizen. Zij is dan niet zoo argwanend,
zoodat men haar van dichtbij kan
bewonderen. Het wijnkleurige, bruin
grijze vederkleed, de witte stuit cn
keel, die contrasteeren tegen den
zwarten staart en dito snorren, de
oprichtbare verlengde licht-grijze
zwart gestreepte schedelveeren en niet
het minst de wit en zwart gevlekte
vleugels maken de Gaai tot een sie
raad van het landschap. Vooral de
beroemde hemelblauwe vleugeldek-
veeren, die dwarse zwarte en witte
strepen hebben, vormen het schoonste
sieraad van de Gaai, die zoo wild
met haar grijze oogen kan kijken.
De vogelvrij verklaarde en in de
ban gedane vogel weet zich toch goed
staande te houden. Wanneer hij door
middel van den aangelegden voorraad
eikels cn beukenootjes goed den win
ter is doorgekomen en de andere in
Maart en April zijn teruggekeerd dan
is hij op zijn gezelligst. Dan kan de
sluwe cn angstige vogel zoo rustig
zijn liedje afdraaien. Allerlei geluiden
bootst de Gaai na, niet alleen van
zangvogels, het gekraai van hanen
en het kakelen van kippen, maar ook
het geluid bij het scherpen van een
zaag, de pikkende toon van een
specht en zelfs het miauwen van een
kat, zooals een Gaai het eens op
Heiligenberg zoo meesterlijk deed,
dat men onwillekeurig naar een kat
in een boom zocht.
VIRIDIS.
LONDEN, 6 Nov. (D N B.). Gister
avond hebben de arbeiders in de jute-
industne in het district Dundee beslo
ten in staking te gaan Zij eischcn een
loonsverhooging van 10 De slaking
omvat ongeveer 20000 man.
Dit num.T.er bestaat uit 4 bladen
DIT BLAD HEEFT EEN DAGELIJK-
SCHE GECONTROLEERDE
OPLAAG VAN
AANGESLOTEN Bil HET BUREAU
VOOR PUBLICITEITSWAARDE
TOURNOOIVELD 4 DEN HAAG
Amersfoortschc Huisartsen-
Verceniging
Zondag hebben dienst de volgendo
burgergencesheeren
Kamerling, Utr. weg 35; tel. 142.
Hendriks, Berkenwcg 25; tel. 1384.
Mertens zur Borg, Laantje 5; tol. 1225.
Van de overige gcneeshcoren heeft
dienst dr. Nieuwonhuis, Huygenslaan
41; tel. 1373.
Zondag on de geheele week 'snachts
heeft dienst do apotheek van Ittmann,
Langcstraat 9; tel. 164.
Zondag hebben dienst do vroedvrou
wen
Mevr. Daams—Roo/endnal, Punten
burgerlaan 21; tol. 1852.
MeJ. v. d. Grient, Breestraat 8 b; tel.
189.
PASSAGIERS VERZEKERD.
op amdere pagina's
STADSNIEUWS
De teraardebestelling van S. Veger.
(Tweede Blad, pag. 2.)
Bijeenkomst Kon. Ver. „Oost cn
West", (Tweede Blad, pag. 1.)
Feestavond Cljr. Bond van Spoor- en
Tramwegpersoneel.
(Tweede Blad, pag. 2.)
Zendingsavond in Bijen Ilaczer.
(Tweede Blad, pag. 1.)
SPORT
Welke club wint er morgen?
(Eerste Blad, pag. 2.)
De Rolterdanisehc Zesdaagscbe.
(Eerste Blad. pag. 2.)
Matige tot krachtige Zuidwes
telijke tot Westelijke wind, ge
deeltelijk bewolkt tot betrok
ken, regenbuien, iels kouder.
LANGESTRAAT 49 TEL. 190
Gevoerd on ongevoerd.
Groote sorteering in marine.
Op den Berg „DE STOMPERT"
te Amersfoort en te Soesterberg aan
don Rijksweg tusschen K.M.-paal 87®
en Si6
BOUWTERREIN TE KOOP
van 60 tot. 00 ct. per M* mei schitterend
uitzicht, oofy vanui de acherzijde dezer
erreinen over de golvende landen van
l'trccht.
Ink D. HARMSEN, Karpervijver 5a,
Zeist.
Dames- en Kinderconfectie-Arnh. weg 26