Holland en Indië dichter bij elkaar
DAMESKLEEDING
WEET U, DAT DE MORRIS EIGHT EEN BENZINE
VERBRUIK HEEFT VAN 14 K.M. OP 1 LITER;
J. J. MOLENAAR, Stationspl. 5, Amersfoort, Tel. 1210
KAMER VAN KOOP
HANDEL
ZENDINGSAVOND
IN EBEN HAEZER
OnJtApanmn^A-,
UsLkzMlqmgjw-
CLubcwandsin
Bridgeclub „Amersfoort"
Woenstiacs 8'.--12 uur
Hotel Monopole
Schaakvereniging „Amersfoort"
Donderdags 8-12 uur
Princess-Room Utr.str.
Amersfoortsche Damvereniging
Sociëteit „Concordia"
Voor plaatsing in deze
rubriek wende men zich
tot de administratie.
Wijnhandel „De Moor"
111111111111 i 11111111 i 11111111111111
Het minste tandbederf,
IVOROL
2c BLAD PAG. i
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
ZATERDAG 7 NOVEMBER 1936
C. W. C. G. HEHENKAMP
.Viert morgen zijn zevens
tigsten verjaardag
Zondag 8 November viert onze stad
genoot de heer C. W. C. G. Hchenkamp
zijn zeventigsten verjaardag. De heer
Hchenkamp is in den goeden zin van
't woord „populair" in Amersfoort en
daarom meencn wij goed te doen, bij
deze gelegenheid van hem een korte
levensbeschrijving te geven.
De jubilaris is geboren te Ilildesheim
In Hannover. Hij doorliep er verschil
lende scholen, om daarna in den han
del te gaan. Zooals toentertijd nogal
gebruikelijk was, trokken vele Duitsche
jongens naar het buitenland en zoo
ging Conraad op 16-jarigen leeftijd
naar Holland, waar hij in Alkmaar in
de leer kwam van het manufacturen-
en kleedingbedrijf van de fa. Brun
klaus.
Jyjjj De heer C. W. C. G. Hehens
kamp, die morgen 70 jaar
wordt
Lenige moeilijke jaren bracht hij
8aar door, totdat de militaire dienst
plicht. hem terugriep naar Duitschland.
Na een diensttijd van 3 jaren, kwam
hij weer terug naar Holland, orn in
Amersfoort bij de firma Hamers, manu-
facturcnhandcl enz., in dienst te treden.
Hier bleef hij tot 1 Sept. 1899, het
Jaar, waarin hij voor eigen rekening
zaken ging doen in het pand Lange-
straat hoek Langegracht. Noeste ar
beid, geleid door een goeden koopmans
geest, hebben tot resultaat gehad, dat
de heer Hehcnkamp in 1930 op z'n
lauweren kon gaan rusten en een kern-
«ezonde zaak kon overgeven aan z'n
eirle zoons.
Sinds 1913 heeft hij door naturalisatie
Nedcrlandsch burgerrecht verkregen.
Niettegenstaande zijn druk zaken
leven wist do heer Hehenkamp toch
altijd nog tijd tc vinden om mede te
werken aan het algemeen belang en
toen dan ook in 1922 oen vacature in
den Gemeenteraad ontstond, kreeg hij
daarin zitting als lid van de R.-K.
Staatspartij. Bij volgende verkiezingen
werd steeds zijn mandaat hernieuwd,
totdat hij het in 1935 beter vond zijn
plaats in te ruimen voor een jongere
kracht. Zakelijk aangelegd, heeft hij
nooit lange redevoeringen gehouden,
maar zijn beknopte adviezen vonden
een goed onthaal in den Raad.
Verccnigingen met een weldadig doel
hebben steeds zijn volle instemming,
gptuigc zijn bestuursfuncties in de St.
.Vincentius-vereeniging, de Vereeniging
voor voogdij en kinderbescherming e
het Wit-Gele Kruis.
Sinds jaren is de jubilaris kerkmees
ter van het kerkbestuur van de paro
chie van O.L.V. Hemelvaart (Lange
gracht).
Wij bieden den heer Hehenkamp
onze gelukwenschen aan met zijn
zeventigsten verjaardag.
OOK ZONDAGS Tel. 1700
voor LOGGEN's
POFFERTJES en WAFELEN
AMERSF. MUZIEK VEREENIGING
Naar wij vernemen, heeft de Amers-
foortschc iVIuziekvereeniging dir. Ferd.
de Goey, besloten dezen winter in sa
menwerking met het Amersfoortsch
Mannenkoor (dir. G. v. d. Burg), een
concert te geven in de Markthal. De
juiste datum zal nog nader bekend ge
maakt worden.
BEDRIJFSLEVEN
Opening zaak in rijwielen
en luxe artikelen
Hedenmiddag had onder veel belang
stelling de opening plaats van de zaak
in rijwielen en luxe artikelen, van den
heer B. Sukel, H. v. Viandenstraat 31
De heer Sukel is tevens agent van de
„Veeno"-rijwielen. Aan de zaak is ver
bonden een vakkundige reparatie-in
richting van rijwielen en motoren. Er
is tevens een groote collectie winterar-
tikclen als handkappen, lampen, hand
schoenen, beenpijpen, enz.
Voor bijzonderheden verwijzen wij
naar de advertentie in dit blad.
Mariaplaats UTRECHT
Is voorzien vnn hydraulische remmen; een 4 cylinder viertact motor heelt; de
inhoud van hel ollecarter der motor slechts 2 8/10 liter bedraagt; valt onder do
laagste klasse der wegenbelasting. VRAAGT DEMONSTRATIE.
Causerie van dr. B. Vrijburg en mevrouw Vrijburg
voor de Kon. Vereeniging „Oost en West"
Voor de afdeeling Amersfoort van de
Kon. Vereeniging „Oost en West" heb
ben gisteravond dr. B. Vrijburg en me
vrouw Vrijburg in den foyer van Ami-
cilia een causerie gehouden over het
onderwerp: „Holland en Indië dichter
bij elkaar".
De voorzitter van dc afdeeling, prof.
mr. G. J. Nolst Trenité, ging in zijn
openingswoord de verdiensten voor Ne
derland en Indië van het echtpaar Vrij
burg na en offreerde mevrouw Vrijburg
bij wijze van erkentelijkheid een bou
quet bloemen.
Hierna ving dr. B. Vrijburg zijn
causerie aan met het memoreeren van
zijn ruim veertig jaren werkzaam zijn
in Indië, waardoor hij zich een kenner
van het eilandenrijk noemen mag.
Wanneer spreker naar aanleiding van
de huidige tijdsomstandigheden het oog
richt op Nederland, dan ziet hij dat dit
land met zijn hooge loonen en duren
levensstandaard veel te lijden heeft van
de concurrentie op alle gebied. De toe
stand van vroeger zal niet meer terug-
keeren; er is geen crisis meer, want
deze is slechts tijdelijk. Elk land tracht
een goeden weg te vinden om zichzelf
op te werken, daarbij alleen eigen be
langen nastrevend; zoolang de oorlog
geen waanidee is, handhaaft zich dal
streven naar zelfstandigheid en onaf
hankelijkheid. Men zou kunnen spreken
van een Sturm und Drang-periode. Uit
alles blijkt, dat do ellende in ons land
toeneemt en men op den verkeerden
weg is.
Spreker somt vervolgens de oorzaken
op. die geleid hebben tot verslechtering
van 's lands inkomsten; daarentegen
vermeerderen de uitgaven door toename
van de bevolking. Ook de toekomst ziet
er voor ons land slecht uit. Nederland
moet begrijpen, dat het aangewezen is
op Indië. Andere landen, als Engeland,
Frankrijk en Italië zochten hun heil in
hun koloniën, vooral Italië, dat er een
oorlog aan waagde en millioenen be
schikbaar stelt voor de kolonisatie van
Abessynië.
De Nederlanders gedragen zich ech
ter als vreemden tegenover Indië, zij
maken wetten, die de handel tusschen
beide zeer bemoeilijken. Men rang
schikt Indië onder het buitenland; Ne
derland doet veel tc weinig voor Indië.
Men beschouwt het als een land van
tijdelijke vestiging, stelt er geen werke
lijk belang in, maakt het niet een
volksplanting. Toch zal Nederland in
dc toekomst. Indië noodig hebben en zal
men het, wil men een economisch nau
wer contact, anders moeten zien dan
vroeger.
De laatste j'arcn zijn de bestaansmo
gelijkheden voor de grootcultures zeer
bemoeilijkt, worden geen Hollandsche
employés meer gevraagd cn voorziet
met inheemschen. Japan wint stcods
meer dc markt cn Nederland heeft niet
meer het grootste aandeel in dc import,
zooals vroeger. Dc industrie begint ech
ter zoo langzamerhand in tc zien, dat
men in Indië zelf moet gaan werken cn
produceercn. Spreker stipt mogelijkhe
den aan om de buitcnlandsche concur
rentie te bestrijden; Indië moet niet al
leen een kolonie, maar ook een volks
planting van Nederland worden.
Voor een nauwer; innerlijk samen
gaan tusschen beide zijn allereerst noo
dig: andere wetten cn verordeningen en
vorder volksplanting en emigratie van
Hollanders naar Indië. Emigratie is
echter nutteloos zonder steun van dc
regeering.
Spreker zou een kolonisatieraad wil
len hebben, waarin naast ambtenaren
particulieren zitting hebben. Zooals
thans door één ambtenaar advies moet
gegeven worden is foutief en te eenzij
dig. Verder moeten do raden in Neder
land cn in Indië nauw contact bewaren.
Aan do kolonisatie zou spreker een
proefkolonisatie willen doen vooraf
gaan, daarbij beginnende, met 50 kolo
nisten tegen een jaarlijksch loon per
kolonist van 2000. Spreker acht deze
uitgave van 100.000 per jaar in ver
gelijking met bedragen van slcunuitkce-
ring etc. niet hoog cn besluit zijn cau
serie met liet kolonisatieplan uitvoerig
toe te lichten.
Hierna hield mevrouw V r ij burg
een causerie, waarin zij zich meeren-
deels bepaalde lot een uiteenzetting van
het leven in Indië. Tusschen Nederland
cn Indië constateert zij geen saam-
hoorigheid, daarin kunnen andere lan
den met koloniën ons tot voorbeeld
strekken.
Spr. gaat ook na, dat Nederland, dank
zij zijn voorvaderen, Indië groot ge
bracht heeft. Wanneer zij de levens
wijze van de Europeanen beschrijft, be
trekt zij daarin het bock van mevr.
SzekelyLulofs „Rubber", dat misstan
den weergeeft, die misschien mogelijk,
maai' een uitzondering zijn en die
toch ook in Europa voorkomen. Daar
door geeft dit hoek een zoo verkeerden
indruk van het leven in Indië, aldus
spreekster. Zij besluit met er op tc
wijzen, dat Nederland trotsch kan zijn
op zijn Indisch leger cn trotsch op liet
werk zijner voorvaderen, wier voorbeeld
men moet volgen.
Na de pauze werden lichtbeelden ver
toond, die betrekking hadden op het
leven in Indië, waarna de avond geslo
ten werd met een woord van dank tot
het echtpaar Vrijburg.
T.a.v. de wet op de opruimins
gen en uitverkoopen wordt
gewezen op enkele
leemten
Onder voorzitterschap van den heer
Joh. H. v. Lonkhuyzen vergaderde de
Kamer van Koophandel in het Kamer
gebouw. Afwzeig met kennisgeving de
heeren ir. Korthals Altes (grootbedrijf),
mr. v. d. Deure, B. Kramer en Van
Leeuwen (kleinbedrijf).
Dc voorzitter deelde mede, dat de
Kamer deelnam aan dc huldiging van
den directeur van het postkantoor bij
diens 40-jarig jubileum. Veel correspon
dentie werd gevoerd in verband met dc
devaluatie.
Een tweetal telefoonkwesties te Wou
denberg en Nunspeet. werden door dc
postcommissie onderzocht.
Uit het advies dier commissie bleek,
dal aan het verzoek van adressanten
niet kan worden voldaan.
Het bericht der Kamer van Koophan
del te Utrecht over het Economisch
Technologisch Instituut gaf gelegen
heid, om over dat onderwerp breedvoe
rig van gedachten te wisselen.
De mcdedcelingen van den minister
inzake prijsopdrijving is door het secre
tariaat op ruime schaal verspreid. In
don winkelstand heeft slechts zeer spo
radisch prijsopdrijving plaats gehad.
Het bleek uit dc besprekingen, dat dc
groothandel vrij blijft, prijzen te vorhoo-
gen, terwijl de middenstand dat niet
mag.
Opnieuw kwam aan de orde een
klacht uit de cartonnage-industrie over
onredelijke concurrentie door dc stich
ting voor achterlijken te Ermelo.
Do klacht der fabriek Gehia werd
voor kennisgeving aangenomen.
Het rapport over de eindexamens aan
dc Handelsschool wees op het feit, dat
er hier zulk net werk geëischt#wordt.
Dc examens duren te lang. Het rapport
geeft in overweging 0111 voor handels-
rekenen en boekhouden vrijstelling te
geven van het mondeling examen, als
op het schriftelijk examen minstens het
cijfer 7 is behaald. Verder wil het rap
port het examen in dc vakken aard
rijkskunde, geschiedenis en wiskunde
beperken.
Ten aanzien der ervaringen over de
wet op uitverkoopen en opruimingen
waren van twee niiddenstandsvcrecni-
gingen in Amersfoort rapporten ingeko
men. Daaruit bleek, dat er nog meerde
re leemten in de wet zijn. Vooral schij
nen er bezwaren te zijn tegen de wijze,
waarop gecamoufleerde uitverkoopen
worden aangekondigd.
De heer Ir. Huygen had als lid der
betreffende commissie den indruk ge
kregen, dat de wet wel verbetering heeft
gebracht. Aan het bestuur van Handel
en Nijverheid zal gevraagd worden de
in haar schrijven genoemde onbehoor
lijke gevallen nader te omschrijven.
Dc vragen der Internationale Kamer
van Koophapdel over moeilijkheden
van Nederlandei's in het buitenland in
verhand met import en contingentée-
ringsvoorschriften gaf geen aanleiding
tot bijzondere besprekingen.
Het wetsontwerp automaten, waar
over de Ned. Bond van slijters gea
dresseerd had, werd automatisch van
dc agenda afgevoerd.
Bij het. cadeaustelsel blijkt al eens
misleiding te hebben plaats gehad ten
aanzien van de reclame voor Neder].-
Fabrikaat. Daurover zullen dc leden
eventueel de Kamer inlichten.
De winkeliersvereniging tc Driebor
gen vroeg advies inzake de, distributie
van margarine door de gemeonte. Hoe
wel dc winst zeer miniem is, acht men
het algemeen beter, dat dc winkeliers
dergelijke artikelen mogen leveren. De
Kamer zal een enquête instellen in het
gchcelo district door tusschenkomst der
middenstandscommissie.
Het eindcijfer der begrooting voor
1937 werd vastgesteld op 17,550, met
een batig saldo van 700.
In het kapitaal van het Borgstcl-
lingsfonds zal behoudens goedkeuring
van den Minister 500 gestort worden.
Hierna ging de Kamer over in Comité-
Generaal.
Mevr. HofmanïStolk vertelt
van haar ervaringen met
de Toradja's
In de groote bovenzaal van Eben
Haczer werd gisteren een Zendings-
avond gehouden, georganiseerd door de
chr. gom. zangverccniging „Soli Deo
Gloria".
Ds. Gerritsen, Ned. Ilerv. pred. al
hier, hij vvien -de leiding berustte, ving
aan met gemeenschappelijk tc laten
zingen Psalm G7:1 waarna hij voor
ging in gebed.
ITct openingswoord was in den mi
neurtoon, aangezien de opkomst heter,
en de belangstelling voor het Zendings
werk grooter had kunnen zijn.
Spreker zegt dat er symptomen zijn,
die er op wijzen dat het zendingswerk
voor een catastrophe komt te staan in
dien niet zeer spoedig een kentering
ten goede komt.
Katholiek Nederland brengt, jaarlijks
VA millioen gulden voor de Missie hij
elkaar, de Geref. Kerken in Nederland
ruim één millioen, terwijl de samen
werkende corporaties van Oegstgeest 9
ton noodig hebben, waaraan nu reeds
3 ton tekort komt.
Spreker kan niet gelooven. dat God
bezig zou zijn het licht van den kande
laar weg te nemen, om de wijngaard
le geven aan anderen die met meer
ijver dit bearbeiden hetzij dat dit rood of
zwart mocht zijn.
Na een opwekking om met meerdere
lust cn opgewektheid voortaan de zen
ding tc gedenken, gaf spreker het
woord aan het zangkoor Soli Deo Glo
ria, dat onder leiding van haar direc
teur de lieer O. Rooge zeer vlot ten ge-
hooro bracht: „Jeruzalem" van J. S.
Bach en ,Aan Jezus" van Dcrwig.
Na dc pauze zong het koor „Do Ves
per" van L. van Beethoven en „Mid
dernacht" van Wclmers.
Ook bij de uitvoering van deze lie
deren verraste het koor door helder
heid en zuiverheid van weergave.
Causerie van Mevrouw
Hofman Stolk
Mevr. Ilofman-Stolk hield een cau
serie oyer het zendingswerk op mid
den Celebes, waarheen zij in 1903 door
Oegstgeest werd uitgezonden.
Zij memoreerde dc vele moeilijkheden
die het zendingswerk onder de kop
pensnellers met zich brengt. Zendeling
Krnijt cn dr. Adriani waren daar reeds
11 jaren werkzaam zonder dat zich ook
maar één tot liet Christendom bekeerd
Maandags 8-11 uur
Langestraat 8 Tel. 129
Roode Bordeaux Wijnen
Claret 80 'ct. p. fl
St. Emilion f 1.00 p. fl
Medoc Ludon f 1.25 p. fl.
had. Maar wat wel gewonnen was, dat
was het vertrouwen, zoodat spr. met
liaar man ds. Ilofman (thans overle
den) met een zekere hartelijkheid wer
den ontvangen,
Mevr. Hofman vertelde verder van
haar ervaringen met de inlanders en
de samenleving met de koppensnellers.
De menschen daar zijn zéér godsdien
stig al waren het dan ook afgoden, die
men aanhad; het verschrikkelijk' vas
dat alles gedragen wérd door vrees en
angst voor de geesten.
Ontzettend waren dc moeilijkheden
zoowel op taalkundig gebied als op het
terrein van de Adat, die moesten wor
den overwonnen.
In schrille kleuren schilderde spr. do
primitieve toestanden die daar lieer-
schen. Van eenigc hygiëne is geen
sprake cn wil men het volk winnen
dan moeten heel wat voor onzen
smaak verschrikkelijke gewoonten
worden overgenomen. Jaren gingen
voorbij met voorbereidingen en lang
zaam maar zeker werd het. zaad van
het Evangelie gestrooid in de harten
der Toradja's.
Tot slot vertelde mevr. Hofman nog
van dc dóodcnfccsten. die voor blanken
meer dan verschrik kei Ijk zijn om to
aanschouwen
In 1909, dus fi jaren na de uitzen
ding, werd de eerste Christengemeente
gesticht, en thans is een groot, deel
van Noord- en Midden-Celebes voor het
Christendom gewonnen.
Tot, slot. zong het koor nog eenigc lie
deren waarna dc bijeenkomst op de
gebruikelijke wijze werd gesloten.
II1111111111111111111111111 li I lllll
Grand-Théatre
„lm Sonnenschein", de film die deze
week in Grand Theatre wordt vertoond,
stelt ons ruimschoots in de gelegen
heid van Jan Kiepura's schoone stom
te genieten. Op een volmaakte wijze
weet hij de opera Turandot van Puc
cini voor ons te zingen, waaraan het
Weensch Phil harmonisch orkest haar
medewerking verleend. Doch alvorens
deze topprestatie tc kunnen leveren,
heeft Tani Kowalski heel wat moeilijk
heden moeten ondervinden. Als arm
taxichauffeur wordt hij de dupe van
een aanrijding, hij ziet zich beroofd
van zijn rijbewijs cn gaat bovendien
nog twintig dagen de gevangenis in. Dc
ware schuldige is een charmante vrouw,
Corinnc Dalrna, echtgcnoote van een
beroemd operazanger. Als Toni uit de
gevangenis komt, wacht zij hem op en
voert hem naar haar paleisachtige wo
ning. Zij heeft zich in haar hoofd gezet
van den knappen, temperamentvollen
jongen een ster te maken. De beide
partijen komen nog al eens in botsing,
wat de aanleiding wordt tot grappige
scènes, waaraan Theo Lingen als de
huisknecht Ferdinand lang niet het
kleinste aandeel bijdraagt.
Met zijn typischen gang, zijn gebaren
en geestige mimiek heeft hij altijd
weer succes. De chauffeur Toni was
verloofd met een bloemen verkoopster
tje, dat zich als rcchlgeaaarde opoffe
rende vrouw natuurlijk terugtrekt om
den geliefde niet in zijn carrière te
hinderen.
Toni blijft niet ongevoelig voor dc
bekoorlijkheden van zijn leermeesteres,
die hem echter alleen gebruikt om zich
op haar ontrouwen echtgenoot le wre
ken. Deze koele, berekende vrouw,
begaat echter een onvoorzichtigheid,
welke Toni's aanbidding doet omslaan
in baat, die hem regelrecht terug voert
in de liefhebbende armen van zijn
trouwe Mizzi. Om dit wat sentimen-
tccle verhaaltje was liet, den regisseur
echter niet te doen; het is de inder
daad prachtige stem van Jan Kiepura
die het middelpunt vormde en waar
door de film op dit gebied ongekende
hoogten bereikt. Dit is nu eens geen
film geworden zooals er jammer ge
noeg zoo vele zijn. waarin dc zanger
bij elke nieuwe emotie, hetzij vroolijk
of droevig, een lied aanheft. „Mein
Herz ist voller Sonnenschein" de „Schla
ger" waarmee de geschiedenis aan-
.vangt, is een werkelijke remedie tegen
de depressies die de sombere Novem-
ibermaand in het leven roept.
Ook het voorprogramma is weer van
bijzonder goede kwaliteit.
City Theater
In liet City Theater loopt deze week
een belangrijke film, het door Alexan
der Kor da verfilmde boek van H. G.
Wells: „De Wereld in wording" (The
shape of things to come).
Om tc komen tot dc nieuwe wereld,
moest Wells eerst schoonschip maken
met de oude en hij gebruikt daartoe
een oorlog, die hij in 1940 laat beginnen
en een epidemie, de dwalende ziekte,
die dc plaats inneemt van de pest in
de Middeleeuwen cn die uitmoordt wat
dc oorlog nog van liet nienschcnge-
slacht overgelaten had. Op wat dan nog
aan mcnsciien rest, aangevoerd door
Een der hoofdfiguren uit
„De wereld in wording"
den laatstcn dictator in geitenvellen uit
gedost, ent. Wells een nieuwe wereld
orde. Het is in een wereld die beschikt
over een thans nog ondenkbaar tech
nisch apparaat, waarvan nu nog nau
welijks de kiem gelegd is. Hiermede
behcerscht men de schatten van de na
tuur, tot voordeel van den rnensch. Ook
daar groeit weer het conflict tusschen
den conservatieven mensch, die met het
bereikte gelukkig wil zijn en den pio
nier, die steeds verder wil gaan en zijn
leven veil heeft voor wat hij ziet als
een noodzakelijke ontwikkeling. Dit con
flict uit zich in de pogingen van de
conservatieven om liet afschieten van
een racket tegen tc houden, dat door
een monsterkanon op de maan zal wor
den gemikt. De onderwerping van het
heelal is dan een brandend vraagstuk
geworden. Wells laat ons echter niet
zien wie gelijk krijgt, de pro-heclal of
dc anti-heelal partij.
En raken doet ons deze brandende
kwestie niet, wij hebben op het oogen-
blik vraagstukken die ons nader liggen.
Al zijn ze van geringer afmetingen, ze
blijken onoplosbaar genoeg. Met één er
van rekent Wells wel af, nl. met liet
militarisme, met den oorlog. Oorlog
heeft in de technische wereld, die gebo
ren slaat te worden, geen plaats meer
ln zooverre is deze film, wat het begin
'betreft, oen herhaling van films als „De
groote Parade", „Cavalcade" en „Van
het Westelijk Front geen nieuws". De
dreiging van den oorlog in 1940 is in
het begin van deze film schrijnend in
gevlochten in de Kerstviering, en het
Vrede op Aarde der Kerstliederen con
trasteert vlijmend met de flitsen van
toenemende oorlogstoeberoidsclen Dit
is door den regisseur William Cameron
Menzies uitstekend filmisch aangeduid,
bijv. in de posters van de couran tender-
koopers in de straten van de stad „Evc-
rytown", tusschen de het Kerstfeest vie
rende menigte. Ook de dialoog is hier
scherp en doeltreffend.
Dan komt de oorlog en de wereld
stort in puin. We zien dit in puin val
len letterlijk en afwisselend verheugen
we ons aan een sterk fotografisch effect
naast momenten van onaanvaardbare
film-kitsch met onwerkelijke, gefotogra
feerde maquettes. Zoover reikt onze ver
beelding nog, dan komt de nieuwe we
reld en kunnen we ons hart ophalen
aan verbazingwekkende staaltjes van
dc meest geperfectioneerde techniek.
Wat hiervoor ontworpen werd is wer
kelijk prachtig. Het cenige dat blijft de-
tonceren in deze wereld van staal en
beton is de mensch, al heeft deze zich
ontwikkeld tot een fechnischen robot
V at we aan machines zien zou het hart
van oen Jules Verne verrukken cn hot
verrukte klaarblijkelijk ook het hart
van den cineast, die prachtige heelden
maakte uit de zoo fantastische stof.
Toch lijkt het wel eens of deze voor
uitgang hij Wells maar schijn is en in
wezen een teruggang, of w ij via dc kol
king der Middeleeuwen bij de Grieken
zijn aangeland.
„De wereld in wording" is een film,
die veel besproken zal worden en veel
stof op zal werpen. In den aanhef en
in de technische fantasieën is zij zeker
geslaagd. Al lijkt het waarschijnlijk, dat
Wells meer fantast is dan oroleet en
dat zijn toekomstbeeld niets gemeen zal
hebben met de werkelijke ontwikkeling
van de problemen der menschheid.
Vooraf gaat een film met don komiek
Eddie Cantor, die een avonturenfilm op
zet, maar met een revue eindigt.
Cimeirnia Amicitia
In Amicitia draait de komende da
gen de film „Donogoo Tonka" naar een
werk van Jules Romains over een denk
beeldige, gelijknamige Zuid-Amerikaan-
sclic stad.
Dc Duitsche regisseur, Reinhold
Schünzcl, heeft zich hiermede op een
uitermate gevaarlijk terrein begeven,
want het mag een waar kunstenaar
lieeten, die er in slaagt een eenigszins
normale cn aannemelijke weergave op
het doek te brengen van een zoo fan
tastische geschiedenis. Dc film vertoon;
dan ook inzinkingen die afgewisseld
worden door staaltjes knappe regie en
spel, maar wel handhaaft zich voort
durend in deze film de activiteit van
de camera.
De keuze van dc overigens niet zoo
bekende spelers is gelukkig geweest,
alleen Anny Ondra, als dc kleine Jo-
sctte, is hier niet op haar plaats. Zij
geeft door haar spel een veel te vroo
lijk karakter aan het verhaal, wat
geenszins de bedoeling van Jules Ro
mains geweest kan zijn.
De inhoud van Donogoo Tonka komt
in het kort op liet volgende neer.
Er is een Franschc professor Trouha-
dec, die in het wilde weg, doch uiter
mate wetenschappelijk, het bestaan van
een groote stad in Zuid-Amerika, Dono
goo Tonka, heeft ontdekt. De man, die
hem materiaal voor zijn ontdekking
heeft verstrekt, dreigt, als eenmaal de
publicatie van den professor over de
vreemde stad gevolgd is, bekend t? ma
ken, dat het verstrekte materiaal valsch
was en de professor geraakt in dc vre
selijkste verlegenheid, die hem uiter
aard veel geld kost, om zijn afperser tel
kens tevreden tc stellen. Er is echter
een ondernemend, doch werkloos jonk
man. Pierre, die via allerlei ingewik
kelde manipulaties van een psycho
analyticus rnet zijn meisje in gezel
schap van professor Tronhadeo, ver
zeild geraakt pn op wicn het bestaan
van Donogoo Tonka een diepen indruk
maakt. Men zal aan geld zien te ko-
Anny Ondra, Viktor Staal en
Heinz Salfner in „Donogoo
Tonka"
men om Donogoo Tonka te exploilee-
ren, doch dit geld is pas le vinden, als
goed gebleken is, dat het heele Dono
goo Tonka een fictie is. Dan is er een
bankdirecteur, die cr geld in steekt, die
een naaniloozo vennootschap opricht,
die zich len doel stelt Donogoo Tonka
te exploiteercn cn die er inderdaad veel
geld voor weet te vinden cn zich er
reeds op verheugt om rnet al dat geld
aan den haal te kunnen gaan. Pierre,
die tot directeur-generaal benoemd is,
is echter zeer teleurgesteld, dat van zijn
geheele plan niets terecht komt, dan een
financieele zwcndclzaak van ongeleen
den omvang en als dan blijkt dat som
mige aandeelhouders hem voor den ver
antwoordelijken man houden, vertrekt
hij naar Zuid-Amerika op zoek naar
Donogoo Tonka. In een barre wildernis,
aan het eind van alles en temidden van
een gezelschap van wanhopige geluk
zoekers, die al hun hoop op hem gesteld
hadden, moet hij dan ontdekken, dat
Donogoo Tonka niet bestaat. Dit geeft
hem dc idee orn op de plaats zelve Do
nogoo Tonka te stichten. Er wordt ge
bouwd, cr ontstaat inderdaad een stadje
en als alles een beetje op orde is, wordt
er inderdaad nog goud gevonden ook,
zoodat alles zeer goed afloopt en de als
zwendel opgezette Donogoo Tonka-af-
faire zoo reëel blijkt als maar moge
lijk is.
indien U poetst mot wat goeds, dus met
Tube 60 en 40 ci. Doos 20 ct.
