Beursoverzicht
van
LEVENDE LOCOMOTIEVEN
RUSSISCHE
papieren:
PREDIKBEURTEN
Radio-programma's
dS«
Ie BLAD PAG. 2
AMERSFOORTSCH
DAGBLAD
ZATERDAG 14 NOVEMBER 1936
Zijn ze waardeloos!
MUCHT U, gedupeerde bezitter van
„Russen", vennecnen van mij
con antwoord tc krijgen op de
vraag, die U niet meer moest kwellen,
dan komt U als vroeger, ook nu be
drogen uit.
't Gaat hier om een ander soort Rus
sische papieren, even boeiend en even
verleidelijk en misschien gevaarlijker.
Mijn boekenplanken staan er vol
mode en dat er daarop geen pandae-
monium hcerscht, komt omdat papier
zoo geduldig is. Meer vredig dan in
Europa, staan daar toevallig broeder
lijk naastecn das Kapital van Karl
Marx, goedkoope druk uit Moskou met
Mcin Kampf van Hitler. Als een be
zwerende hand, plat daarboven, omdat
liet \oor rechtop tc groot is, ligt Levens
vernieuwing van mijn oud-dorpsgenoot,
den katholieken priester, Josef Maria
Yerhoeckx. Naast de Drie getrouwen
cn Klaas Hinrich Baas van Frenssen
uit mijn jongensjaren pronken werken
van Victor Hugo, Dumas en Dickens.
Maar dan. Oorlogsboeken, na-oor-
logsgescbliften, revolutionnaire bladen
met auti-revolulionnaire, vijf-jaren
plannen, arbeidsvreugden, ontelbare
„hoe we uit den nood koniens." Duit-
sche boeken, Fransche, Spaansche,
Decnsche, Zweedsclie, Engclsche, Rus
sische, vooial, bovenal, „hervorragend"
Russische. Russische boeken in 't Rus
sisch, in 't Fransch, in *t Engelsch, in
't Duitsch, m 't Nederlandsch. Boeken
over Rusland, van Rusland, voor Rus
land, vóór Rusland, tegen Rusland.
Russische hoeken gedrukt in Rusland,
builen Rusland. Russische boeken door
Russen en door niet-Russen. Zelfs mijn
schrijftafel ligt er mee bezaaid, 't 7s al
Rusland wat de klok slaat, bij mij, bij
ieder. Dostojefski, Gorki, Lenin, Tol
stoi, over Tolstoi, van Lenin, Kropot-
hin, Trotski, Ehrenburg, Sjolochow,
Fülöp Miller, de onbekende visscher
van Dr. Kropp, „d i c" Rachmanowa
(zeer interessante vrouw), Knicker
bocker. Maurice Hindus. Ie Fèvre,
Iljin en daarnaast nog een zeer bijzon
dere klasse op zich zelf als Man chan
ges his skin, Cement, I love en zulk
soort technische romans cn no
vellen. Zoo niet literair, dan toch als
modern „c u 11 u u r v c r s c h ij n s e 1"
zijn deze laatste soort boeken, de Rus
sisch technische roman, wel de meest
belangwekkende op dit oogenblik. Over
de literaire waarde kan ik niet oor-
deelen. Ik acht ze op schouderhoogte,
wat dat betreft, met „Het riool aan de
Moskwa." Deze meestal vlotte tech
nische novellen dienen een doel en
doen dat heel wat beter dan de Russi
sche statistieken voor buitenlandsch
gebruik. Trotski, in zijn „Wirkliche
Lage in Rusland", noemt die statistie
ken onbetrouwbaar en hij spreekt daar
in van niet vrij werkende correspon
denten en auteurs, van onderdrukking,
intimidatie, terrorisatie, terechtstel
ling cn dat alles door de tegenwoordig
hcerschendc bureaucratische partij in
Rusland, die volgens hem een klein
burgerlijken koers stuurt. Ik laat dit
alles voor rekening van Trotski en wil
zelfs aannemen dat de man, pas terug
uit Siberië, toen hij dit schreef, en ook
weer nu, wel niet geheel objectief zal
oordcelen. Ik geloof niet, dat de statis
tieken over 't algemeen onbetrouwbaar
zijn. Ze zijn onvolledig en tendentieus.
Dat zelfde tendentieuse nu vind ik ook
weer terug in de Russische technische
romans. Velen worden er gedrukt In
Moskou, bijvoorbeeld bij „Iskra Revo-
liitsii" in vele talen en dan gaan zij in
vrij Keurige bandjes voor een zacht
prijsje de wereld in om liet verlangde
werk tc doen.
Omdat het Russisch is, wordt
dit soort maakwerk in vele landen nog
beschouwd als literatuur van ccnige
verdienste. Toch staat dit soort werk
op niet hoogcr peil dan de Ivans en de
leutige renpaarden verhalen van Nat
Gould. In Gould zat gang en die ver
dienste mag men ook sommigen dier
hier bedoelde Russische hoeken niet
ontzeggen. Ze lezen ook veel gemak
kelijker dan Russische statistieken en
zonder getallen krijgt men dan ook den
indruk, dat de Rus niet volle kracht
het paradijs fier techniek binnenstormt.
In Nederland zijn misschien wel de
meest hekenden van flit soort Cement.
Man changes his skin cn I love.
Cement is een ietwat Heyenbrock-
achtige fabrieksschildering en psycho
logisch wel eehigsz.ins aanvaardbaar,
wat de flarderige menschenschildering
betreft. De man die uit zijn vel kroop,
van Bruno Jasienski. is een oor-verve-
lende technische beschrijving van een
groot kanaliseeringsplan. Een zich ten
achtergesteld voelend oud-ingenieur
van Zuiderzeewerken zou ook hier een
soortgelijke roman in elkaar kunnen
flansen. De Herder van Harderwijk als
aanvoerder van booze tegen machten, de
zwijgende haatdragende visscherslievol-
king, een stokend fanatiek priester die
zijn parochie ziet verloopcn. oen beetje
chronique seanda leuse, oen beetje
stiekeme vrouw van een hoofdopzichter
in een houten huis. 't felle wijf van een
keetbaas in een ark. wat visschersdorh-
ters die 't zoo nauw niet nemen en 't
geraamte is reeds klaar. Verder veel
haat en nijd en door alles komt toch
de afsluitdijk klaar dank zij 't nooit
falend genie van ingenieur Boterbloem,
de Stil'e. Wil iemand zich met geweld
door dit meesterwerk van Jasienski
trachten heen te worstelen dan hoop
ik dat hij hl. 600 bereikt. Daar moet
even een geweldig probleem worden op
gelost. Heel van uit Italië verschijnt
aan den achterkant van Rusland de lie
roemde consulteerenfle ingenieur Sig
nor Cnvalcanti Daar is ook een Ameri-
kaansche expert en vele Russische in
genieurs. Onder hen is ingenieur
kameraad ITtabavev, opgegroeid onder
de Mohamerlanen en zijn technische op
leiding kan volgens 't hoek wel gelijk
gestaan hebben met een tweejarige am-
haehtsschooloplpiding. Ervaring bad de
man niet. De beroemde Italiaan kijkt de
situatie even aan, neemt met een rag
fijn zakdoekje wat asch \an den grond,
druppelt hierop wat eau-de-cologne uit
een fleschje en wrijft t papje tot mod
der. Bang voor \uile nageltjes zeker,
maar hygiënisch wat achterlijk. Hij
proeft de modder niet zijn mond. Zijn
oordcel is al klaar. Ik heb 't gezien
zegt hij. Men vergadert. De beroemde
Cavalcanti geeft eventjes zijn eind
oordeel als een chirurg. De Amerikaan
schudt ook zoo eventjes een ander plan
uil zijn mouw. Kameraad Urtabayev
kijkt slim. schudt zijn hoofd en zegt
dal de hoeren er niets van weten. Zijn
oplossing wordt aangenomen, 't spaart
11 maanden werk en 2 millioen roebels.
Dit wordt zoo een beetje etende ter
loops uit 't hoofd berekend. De bedoe
ling is duidelijk. Men moet overtuigd
worden van het technisch genie, de me
chanische genialiteit van den Rus uit de
heffe des volks, van wat samenwer
king op Bolsjewistisclien grondslag ver
mag cn reeds tot stand beeft gebracht.
De nict-technicus elikt dit beter als sta
tistieken. en vooral als 't zoo vlot en
aardig geschreven is als I love, Ik heb
lief, van Avdeyenko. Hij 6peelt op 't
zelfde stramien, hij doet 't nog cacopho
nischer. doch hij doet 't verdienstelij
ker. 11 ij is niet vervelend cn vooral
treinmachinisten en stokers kunnen om
dit bock eens hartelijk lachen, 'l ls pre
cies zoo'n onderhoudend boekje als van
Nat Gould met-een snuifje van Victor
Hugo en Dumas om 't behalve tech
nisch, ook gewoon menschel ijk nog wat
meer gekruid tc maken Alle verhalen
van Nat Gould waren eigenlijk 't zelfde
en toch steeds weer anders.
In hoofdtrekken gaan ze over een vrij
gebrekkig renpaard, een jockey die met
heel zuiver op den graad is, een won-
derschoone millionairsdochtcr en een
aantal schurken die liet armzalige
beestje, wat eigenlijk nooit kans heeft
cm te winnen, nog meer maltraité»
ren. De weddenschappen zijn gelegd,
jockey cn paard zijn behandeld cn dan
komt. de race. Gedurende de ren ver
anderen de gemoedstoestanden, 't Wordt
uiterst spannend. De 6choone maagd
staat angstig verlangend bij den eind
paal. De jockey ziel. Zijn zwarte hart
verbleekt tot schuldeloos wit. 't Paard
je de „Rank Outsider" heeft last van
een hem bezorgde zweer onder 't zadel.
Juist daardoor, tijdig losgelaten door
den bekeerden jockey, briescht 't voor
uit. 't Snelt en snelt en snelt, kop aan
kop met de favoriet, 't Wint. Ploft neer,
stervend, juist achter de eindstreep,
't Heft de kop nog eenmaal op cn kijkt
mcf brekend oog naar zijn lieftallig
meesteresje. Zij slaat liefdevol haar wit
glacé geganteerde arm om de bezvveete
paardennek en de ander om haar held,
de jockey. Is me dat ccn apotheose of
niet?
Avdeyenko schrijft, precies zoo. maar
nu met locomotieven en zwerfkinderen
en machinistcndochtcrs. Dat is meer
modern. Nat Gould, kapitalist, schreef
om geld, Avdeyenko. Rus, ter diening
van 't heilig doel. Gould cischtc nooit
dat jc zijn verhalen voor waar aannam.
Avdeyenko wel. Als bewijs dat hij alles
zelf beleefd heeft laat hij een facsimile
van ccn advertentie in een orgaan af
drukken, hetwelk door hem A v d e y-
c n k o. mathinedrijver ondertee
kend is.
De bedoeling ook van dit werkje is
te doen zien hoe technisch knop de Rus
van nature is, hoe ontzettend snel de
techniek in Rusland omhoog schiet, hoe
men in Rusland het meest verworden
mcnschcnmateriaal tot paradijs-engelen
omtoovert, alles zoo van zelf. 't Leest
vlot cn onderhoudend.
Avdeyenko vertelt hoe hij opgroeit als
kind van een mijnwerkersfamilie cn
door die kapitalistische onverlaten cre
peert de gehecle familie, een ijzer-sterk
geslacht, door drank, ontucht en hon
ger. Avdeyenko alleen blijft over en
wordt bet kind-bclpertje van ccn dief.
't Blijft niet bij dietstal. Ze, d.vv.z.
Avdeyenko en zijn vriendjes, slaan aan
het moorden, massamoorden en dat
zoo eventjes tusschcn duim en vinger.
Buffalo Bill zou er naar watertanden.
Tusschcn Rostov en Bataisk zijn stijle
spoordijken langs de Don. Daarover na
derde een trein naar Bakoe voor olie.
Profitecrders (smokkelaars) sionden,
beladen met zakken, dicht bij elkaar op
het platform van de olietankwagen.
Toen gooide „Moon", een der vriendjes
een lasso waaraan een haak. 't Touw
was vastgemaakt aan een paal. Do
haak pakte, t touw trok aan, een
schreeuw cn „Several dark forms rol
led down the steep slope. Balalaika
and I remembered our duties and
rushed off to finish our job of silencing
the passengers". Goed gelezen dus:
„Verschillende donkere vormen rolden
langs dc steile helling. Balalaika, (ook
ccn kind nog,) en ik (Avdeyenko) her
innerden ons onze plichten cn snelden
weg om onze taak op te knappen, het
eventjes koud maken van de passa-
•giors." Waar gebeurd.
Daarna namen de jongens de zakken
meel op en liepen naar 't genoemde
Bataisk station en wachtten daar rustig
tot den volgenden morgen. Geen haan
die er naar kraaide. De overlevenden
hadden nie's gezegd. Dit op bl. 122.
Negen-bladzij verder is hij (A) al op
gesloten geweest in een jongenshuis,
heeft met 500 jongens opstand gemaakt,
tusschentijds nog een Griek beroofd en
li ij hunkert naar vrijheid en sausijsen-
broodjes van paardenvleesch met uien.
De oplossing is die van een Dumas en
Victor Hugo. Hij laat zirh levend be
graven. Hoort hoe! Op 't erf van de in
richting stond een huis van modder
met een deur uit de hengsels. Iedere
nacht werden daar zwerfkinderen inge
legd die bezweken waren aan typhus.
Avdeyenko en Moon, na geduldig wach
ten kropen daar tusschcn de lijken en
den schoeien nacht door ging die deur
maar open en dicht en bracht men tel
kens nieuwe tvphuslijken. Ze hadden
't er druk mee. Teecn de morgen kwam
er een slede en de twee vrienden kro
pen tusschen de overledenen, lieten
zich opladen tusschen en onder de doo-
den cn naar 't kerkhof te Orenburg rij
den. Hii komt cr natuurlijk goed af,
na dc lijkbezorgers de sluipen op 't lijf
tp hebben gejaagd cn hij verdwaalt nu
on een gonan'serden trein die naar hel
Poolsche front scheen te moeten gaan.
Hier wordt 't verhaal „technisch".
De stoker is doodgeschoten en de ma
chinist heeft te kiezen tusschen rijden
of 't zelfde lot te ondergaan door vrien
denhand. Dc revolver klikt reeds. Hij
kon niet rijden, want dc lagers zijn zoo
heet dat je er vlecsch op kon braden.
(Zoo slaat 'I er woordelijk) Avdeyenko,
ook niet mis, al heeft hij nooit een lo
comotief gezien \oor hij op die trein
kwam, kruipt onder het pantser en als
de machine voor één seconde stopt,
slaat hij met zijn hamer, maakt „de
w ig" los en oliet dc lagers. Wonder
baarlijk. In mijn studietijd was ik 3
maanden op de locomotief voor practijk
en ik zit al 30 jaar in de techniek, doch
ik zie er geen kans toe en oude spoor-
wegrotten kunnen hier wel eens even
over deze onzin nadenken.
Dc Russische machinist, groen van
angst, trekt hem op de kar en zegt:
„Keep a white flame in the fire-box,
pump some water and keep the pis
tons well oiled." („Houdt een witte
vlam in do vuurkist, pomp wat water
en smeer de zuigers goed." (Lach
niet. machinist, 't is waar gebeurd.) Dit
legen een zwerfkind, wat kort daarop
nog even zijn gewozen dief-baas ver
moordt met een lang mes en dan in
een tweede gesticht belandt. Anionic,
de baas daur, w eet van den moord maai
bij laat 't er bij, want bij spant al zijn
opvoedkundige talenten in om van
Avdeyenko een goed mensch te maken.
Dat lukt natuurlijk en nu ontwikkelt er
uit dit zwerfkind een treinmachinist
zonder weerga. Zonder remschoenen
rijdt hij losse locomotic\en van duize
lingwekkende hellingen door scherpe
bochten en in de licctc gloeden van
hoogovens waar je sigaret aanging dooi
er maar aan tc zuigen. In Ameland
dreven de betonblokken weg op de gol
ven als turven cn op Curacao vlogen
dc negerkindertjes als dorre bladertjes
door de lucht en woei liet anker aan de
ketting als een wimpel voor "t. schip
uit. Dat is allemaal nog niets bij Av
deyenko hij stond zelf in dien zen
gende gloed en slak rustig zijn ciga-
ret aan door er de heete lucht door te
zuigen. Zijn zweeten belette zelfont
branding. Daarna geeft hij Ilans
Braude een lesje. Dit was dc consul-
leerend ingenieur van de grootste Duit-
sclie loeomotieffabriek, die 100 van de
nieuwste locomotieven had geleverd in
Rusland.
Bij het afscheid nemen stak Hans
twee beenige vingers op en zei in een
voor den Rus geheel vreemde taal:
„The Russians will never get more
than a bowing acquaintance with the
more complicated machinery," en weg
wandelde hij op „t r o t s c h e" beenen.
Avdeyenko overhoorde dit en ging
nog denzelfden dag naar het vreemde
lingen departement, van het Bouvvbu
rcau.. Daar gaf hij deze voor hem ge
heel vreemde zin weer en die werd
voor hem vertaald. Probeert U, o lezer,
dit zelfde zinnetje zonder kijken eens
na tc zeggen, 't Lukt U niet. Maar U
waart ook nooit een „Russisch" zwerf
kind. Dit kind werkte nu drie dagen en
nachten door zonder eten of drinken
bijna en gaf zijn locomotief de kracht,
de jeugd en de frischheid weer terug,
zoo nijdig was ie. Natuurlijk zag de
consulteerende ingenieur van Borsig
toen in hoe hij zich vergist had. Hii
was zoo overstuur dat hij van sch.ik
alleen zijn lippen maar kon bewegen.
De locomotief was zoo veranderd dat
Hans Braude, de consul teerende inge
nieur met de trofsche beèncn, hem niet
meer herkende. Hij moest op de num
merplaat kijken. No. 20. Hij boog diep
en bood zijn verontschuldigingen aan
Zelfs de locomotieven gaan op 't laatst
leven, omdat ze er zoo'n pleizier in krij
gen.
Als Avdeyenko op No. 20 stapt gaat
't stalen ros trillen omdat het mee
leefde in de agitatie van zijn jongen
baas. De belooning blijft niet uit: de
held van locomotief No. 20 wordt tot.
lid van de partij gekozen, niettegen
staande hij zijn vroeger leven openbaar
maakte. Geestelijk en lichamelijk wordi
't een prachtkerel. Hij leert zelfs alge
bra. Dan gaat bij uit met een meisje,
dochter van een door hem vereerden
ouden machinist. Hij zwemt met haar
en verwijlt met dit meisje in de onge
repte natuur der bosschcn. Wanneer
zij zekeren avond afscheid moeten ne
men legt Lena haar zachte hand op
zijn haar en fluistert met gesloten
oogen:
„Jongen, 't is nu beter voor mij als
ik niet meer op de rotsen klim". Ilij
begreep eerst niet.
Zij legde de lippen aan zijn oor en
voegde er bij:
„Lieveling, je moet hem (ons kindje)
nog meer beminnen dan mij."
Dan vliegt ze beschaamd „d e m o r-
meren t rappe n" op van de -toh-
wenslaapzaal. Avdeyenko rent ook „de
marmeren trappen" op naar de
mnnnenslaapzaal.
Hij omarmt de oude vader-machinist
onstuimig, cn een andere oude machi
nist zegt: „ik begrijp je jongen, ik be
grijp je". Zelf vraagt hij of ze de radio
afzetten 't deed zijn tcere ziel zoo'n
pijn. Epos, wal?
Als deze Russische papieren alleen
stonden zou ik er niet over hebben
geschreven, maar tientallen van ge
lijke strekking, liet hetzelfde doel
om een gcwenschte indruk van Rus
land te geven, worden bij duizenden
over den aardbol geslingerd en wij
„achterlijken" hebben deze misleidende
nonsens maar te slikken, op gevaar
barbaar te heetcn. En dit soort „lite
ratuur" en erger wordt hier geslikt
door velen en kritiekloos omdat 't
Russisch is.
U, Avdeyenko, Buffalo Bill van het
Groot-Oosten, ik groet U. Uw werk was
beter dan dat van uw rnede-culturisten.
't Was niet vervelend. Smeert U de
zuigers maar en steekt nog eens op
aan eigen gloed Do S\viedanjieja!
Amersfoort, 10 Nov. 1936.
JAN SPAANDER.
AMERSFOORT
Zondag 15 November.
St. Joriskerk.
10 uur: Dienst.
6 uur; Dienst.
Emma Kerk.
10 uur: Dienst.
6 uur: Dienst.
Nieuwe Kerk.
10 uur: Dieust.
6 uur: Dienst.
Bethelkerk.
10 uur: Kinderkerk.
Gasthulskerk.
10 uur: de heer v. d Heide.
3 uur n.m.: Deutschcr Gottcsdienst,
Pastor Westenberger, Hilversum.
Wijkuebouw Monniken pad.
10 uur: Kinderkerk.
Gebouw „Het Sluisje",
10 uur: Kinderkerk.
Evang. Luthersche Kerk.
10.30 uur v.m.: Gecombineerde dienst
met de Vrijz. Hervormden.
Remonstranfsche Kerk.
10.30 uur: dr. R. Miedema.
Doop^jrezinrip Gemeente.
10.30 uur: Ds. W, F. Golterman.
Vrije Jeugdgemeenschap.
Theos. Lose.
Geen opgave ontvangen.
Vrijz. Hervormden
Luthersche kerk
10.30 uur v.m.: ds. F. Oort.
Geref. Kerk (Zuidsingcl).
10 uur: ds. Popma.
5l/« uur: ds. Schouten.
Geref. Kerk (L. Vrouwestraat).
10 uur: ds. Schouten.
5Va uur: ds. Popma.
Geref Kerk In Hersteld Verband.
10 uur: de heer M. Fokkcma, van Am
sterdam.
5Va uur: de heer M. Fokkema.
Christ Geref. Kerk.
10 uur: ds. G. Oosterhuis, van Arn
hem.
5'/s uur: ds. G. Oosterhuis.
17 November 7.30 uur n.m.: ds. L. S.
de Boer, van Arnhem.
Geref. Gemeente.
Stoovestraat 11.
10 uur: Godsdienstoefening.
51/* uur: Godsdienstoefening.
17 Nov. 7 uur: ds. J. R. van Oordt van
Zeist.
Vrije Geref. Gemeente.
(Muurhulzen 53).
•9)4 uur: Godsdienstoefening.
5 uur: Godsdienstoefening.
Universeele Eeredienst
Soefie Beweging.
Toonzaal Sierkunst. Zondag 11 uur:
geen dienst.
Vrije Kath. Kerk.
fTheos Loge Regenfesselaan 21).
10.30 uur v.m.: Geen opgave ontvan
gen.
Leger des Hella (Langestraat 94).
10 uur: Heiliglngsdlenst
3% uur: Openluchtsamenkomst
8 uur: Openbare samenkomst
Christian Science Society.
Arnhemscheweg 7.
10J4 uur: Hollandsche dienst
De Amersfoortsche Bergkapel
Rpganfesselaan 2L
Geen samenkomst.
Oud Kath Gemeente.
Ct Zand 13).
10 uur: H. Dienst
BUITENGEMEENTEN
Baarn en Eembruqqe.
10 uur: ds. W. C. Posthumus Meyes.
van Hoogland.
6 uur: ds. Kievit.
Barneveld.
9'/t uur: ds. Klomp.
5 uur: ds. van Montfrans.
18 Nov. 6.30 uur n.m.: ds. van Mont
frans.
Hoevelaken.
9V» uur: de heer Bouwhuis.
2 uur: ds. Mu'der.
Hooqlaod.
OVs uur: ds. Blaauwendraad, van
Baarn.
18 Nov. 7 uur: ds. Posthumus Meyes
Leasden.
10 uur: ds. Hofstede.
Niikerk.
9 uur: ds. v. d. Graaf.
5 uur: ds Terlouw, van Garderen.
Soest
Oude Kerk
10 uur: dc cerw. heer Honnef.
6 uur: ds. van Schaick.
Emma kerk
10 uur: ds. van Schaick.
6 uur: ds. Groeneveld.
Soest (Vrijz Godsdienstleren)
Ds. J. P. C. Poldervaart, Naardcn.
Soesterberq.
10 uur: ds. C. J. Meyer, em. pred. te
Zeist.
6 uur: Ds. Tuinstra.
Woudenberq.
9Va uur: ds. Klomp.
De Vuarsche.
9.30 uur ds v Amstel
6 uur: ds. v. Amstel.
Zondag 15 November
HILVERSUM II, 301 5 M- VARA.
S.55: VARA-ochtendlicdjc gevolgd door op
naar het licht! (Uthmann), (gramofoon-
platen) 9 00: Tydscin 9.01: Voetbal-
medodeelingen 9 05: Tuinbouwhalfuurtjc
9-20: Gramofoonmuziek 9-45: Van
Staat cn Maatschappij N.E-V. 10.00:
Uitzending Nederandsch Evangelische Ver-
eeniging. Radio-Kerkdienst in de Groote
Kerk tc Zwolle V.A.R.A. 11-30: Gra
mofoonmuziek 1200: Einde van het
VARA-programma A-V.R.O. 12-00:
Tijdsein Klankenschoonheid in Ncdcr-
landsche Kerken 12-10: Jetty Cantor's
Ensemble V-P-R.O. 12-45: De V.P.R-O-
zendt uit naar Indië 12-55: Prof- Dr- J.
Lindeboom 1.10: Sluiting A-V.R.O.
1-15: Jetty Cantor's Ensemble 2.00:
Boekenhalfuur 2-30: Opera-concert
■1-00: Koorzang 4-20: Avro^dansorkcst
4.40: Nabeschouwing over den voet'oalwcd-
stryd om de Gouden Onafhankelijkheids-
beker tusschen het Rotterdamsch Elftal en
het Nationale Bondsclftal door Han Hollan
der 4.55: Sportberichten 5 00: Sluiting
V-P.R.O- 5-00: Gesprekken met
luisteraars V-A-R-A. 5-30: Men vraagt
en wy draaien600: Tijdsein 6-01:
Sport: voetbal 6-20: Sportuitslagen AN
P. 6.30: Sluiting V.P.R.O- 6-30:
Toespraak „Indië en Holland" >6 45: Wjj-
dingsdienst A.V-RO. 8-00: Tijdsein
Nieuwsberichten Daarna medodcelingcn
8 15: „De ongrijpbare Pimpernel" 9.20:
Het Omroeporkest 10-00: Radio-journaal
10 15: Sophie Tucker voor dc microfoon
1100: Nieuwsberichten- Daarna Het Om-
roepdansorkest 11-30: „Songs in The
Night" 12-00: Sluiting Tijdsein.
HILVERSUM I, 1875 M. K.R O-
.30: Morgenwijding N-C-R-V. 9-30: Ge
wijde Muziek gr-pl 9.50: Kerkdienst uit
de Ned. Herv- Kerk tc Holten K.R-O-
12-15: Het K.R.O Orkesrt 1-00: Boeken
cn schrijvers 120: Het K-R-O. Orkest
2 00: Vragenuurtje 2 30: Dc band tus
schcn Koloniën cn Moederland 2-45: Gra-
mofoonmuzick 2.50: Het 10-jarig bestaan
van de National Broadcasting Compagny
Ncw-York 2.55: Grnmofoonmuziek
3.00: Het K-R.O. Symphonie-orkest (U S.O.)
3-45: Gramofoonmuziek 4 00: Het K.
R.O. Symphonic-orkcst (U-S.O.) 4.30:
Ziekenhalfuurtje 4 55: le klasse uitslagen
R K F. N-C.R-V. 5.00: Gewijde muziek
fgr.pl."> 5.20: Kerkdienst uit de Geref-
Kerk te Goes K R.O. 7-45Voetbaluit
slagen van de R K F- 7.50: Causerie na
mens den Ned. R.K. Middenstandsbond
8 10: Nieuwsberichten en KRO-medcdcclin-
gen 8.20: De Kon. Militaire Kapel
8.50: „Roode lampen in den storm" 9.05:
De Kon. Militaire Kapel 9.25: Gramofoon-
muziek 9-30: Het K R O.-Kemerorkcst
10-30: Nieuwsberichten 10.35: Gramofoon
muziek 10.40 Epiloog 11 00: Lezing in
het Esperanto.
BRUSSEL (VL.)
11.35 Concert door het Omrocpkleinorkest
1,30 Het Omrocpsalonorkest.
2.35 Concert door Ed- Loiseau en z\jn
orkest.
4.20 Concert door het Omroepklcinorkest
5.20 Concert door het Omroeporkest,
6.20 Concert door het Omrocpsalonorkest
8.20 Concert door het Omroepsymphonic-
orkest.
BRUSSEL (FR.)
10.20 Populair soncert.
kest.
4.20 Harmonicconccrt.
5.05 Vervolg concert.
8.20 Concert door het Omroeporkest.
9.10 Vervolg concert.
11.20 Gramofoonmuziek.
DEUTSCHLANDSENDER <R.)
11.20 Concert door Egon Kaistr en zyn
orkest.
1.20 Concert door het Omroep-Amuse-
mentsorkest.
5.35 Concert door het Omroepklcinorkest.
10.20 Dansmuziek.
DROITWICH (ENG.)
12-50 Het Walford Hydcn Zigeunerorkest.
1.50 Concert.
2.40 Het BBC Harmonieorkest.
4.20 Het BBC-orkest.
6,25 Concert.
MAANDAG 16 November
HILVERSUM II 301 5 M. A V R O.
Algemeen programma- 8-00: Gramofoonmu
ziek 10.00: Morgenwijding 10.15: Gra
mofoonmuziek 10.30: Voordracht 12-00:
Het Cantabile Orkest 2.00: Pianospel
230: Gramofoonmuziek 2.45: Het Sylves-
tre Trio 3 30: Het Omroeporkest 4-30t
Discocauseric 5-30: Kovncs Lajos en zijn
Orkest 7.00: Causerie 7.15: Vioolrecital
7 45: Dc Tropische sfeer II 8 00:
Nieuwsberichten. Mcdedeelingcn 8 10:
Het Omroeporkest 8 55: Moderne zang
declamatie 9-15: Gramofoonmuziek
10.00: Orgelconcert 10.15:Het Renova-
Kwintct 1100: Nieuwsberichten- Daarna
Avro- Dansorkcst.
HILVERSUM I. 1875 M. -- N C R V.
8.00: Schriftlezing cn Meditatie 8.15:
Morgenconcert 10-30: Morgendienst
11.00: Lezen van Chr- lectuur 11-30: Half
uur zang 12-00: Politieberichten12 15:
Leger des Hcils-kwartiertje 12-30: Popu
laire orgelbespeling 1.30: Harmoniemu-
ziek 2 00: Uitzending voor scholen
2.55: Zenderoverschakeling 3-00: Wenken
voor dc keuken 3-30 Gramofoonmuziek
4-00: Bijbellezing 5.00: Concert 6 30:
Vragenuurtje 7-00: Politieberichten -
7-15: Vragenuurtje 7.45: Een kwartiertje
radio-reportage 800: Nieuwsberichten
815: N.C R V.-orkest 9-00: Ouderuurtje
9-30: Vervolg concert 10 00: Nieuws
berichten 1.30 Gramofoonplatcnconcert en
schriftlezing.
BRUSSEL (VL.)
1.30 Concert door het Omroeporkest.
5.20 Concert door het OmrocpklcinorkesC,
6.50 Het Omrocpsalonorkest.
7.20 Concert door het Omrocp-salonorkest
8 20 Concert door het Omroeporkest.
10.20 Het Omroepdanrorkest.
BRUSSEL (FR.)
12.50 Concert door het Omroeporkest.
1.30 Concert door het Omriep-SalonorkesE
6.50 Conrert door het Omrocpkleinorkest
DEUTSCHLANDSENDER (R.)
11.20 Concert.
3.20 Concert door het Omrocp-Amuse*
mentsorkest.
DROITWICH (ENG.)
12.45 Het BBC-Northern Ireland-orkeat.
1.35 Orgelconcert.
4.20 Sonatnconecrt.
5.35 Concert door het Serge Krish Septet
8.50 Concert door Van Phillips cn zijn 2
orkesten.
1040 Sonatenconcert.
11.50 Dansmuziek.
Niet zónder reden handhaaft de
effectenbeurs met groot gemak de
reeds bereikte hooge koersniveaux.
Er was in het midden der vorige week
even een verstoring, die in hoofdzaak
van Londen uitging, waar men nogal
verstoord was over de jongste rede
voering van Mussolini. Wij gelooven,
dat de wereld rijp is voor een grootsch
conjunctuurherstel van waarschijnlijk
langeren duur en grootere dimensies
dan de „boom" der twintiger jaren.
Wij koesteren die meening in hoofd
zaak daarom, wijl nu alle staten zich
brongé malgré hebben onderworpen
aan een monetaire correcte, die met
zich medebrengt een verschuiving van
de verdeeling van het volksinkomen
ten gunste van de werkers in het be
drijfsleven. Overigens blijken nu voor
name fabrieken als b.v. Philips Gloei
lampen, Van Gelder Papier op volle
capaciteit te werken en ook uit de
Twentsche katoennijverheid bereiken
ons zeer gunstige particuliere infor
maties. Uit een overzicht van de Til-
burgsche K. v. K. bleek trouwens ook
in de wolindustrie de werkgelegenheid
zoo sterk te zijn toegenomen, dat dit
aan Tilburg 3000 gulden ondersteu
ning per week uitspaart. Men voege
daarbij de uitwerking van de groote
tankschepenorders der Kon. Petrol.,
de thans met volle krachtsdoorzettcn-
de verbetering in de haven, etc., en
men kan nagaan, hoezeer de over-
heidslasten eerlang zullen dalen.
Voor sommige industrials kwamen
dan ook weer scnsationeele koersver-
beteringen tot stand, zoo b.v. voor de
aand. Stoomspinnerij Spanjaard, die
van ca. 72 tot pari stegen. Scheeps-
bouwaandeelen toonden sensationeele
fluctuaties. Enorm groot was de han
del in kunstzijdewaarden, vooral AKU.
In American Enka en North American
Rayon ging de stijging onverpoosd
verder. Hoe speculatief de beweging
echter kan zijn blijkt uit kooplust
voor gewone aandeelen Amer. Bem-
berg, ofschoon deze geen schijn van
kans hebben op dividend.
Van cultuurwaarden waren de
laatste dagen inzonderheid suikeraan-
deelen begunstigd door kooplust. Men
fluistert van allerlei en ofschoon wij
de laatsten zullen zijn om de krachtige
innerlijke positie der beste maat
schappijen te ontkennen, zoo kunnen
wij toch geen voldoende gegevens
voor een Toonend bedrijf ontwaren,
ook al vlot het met de verkoopen nu
iets beter en al zijn op de aanwezige
boekvoorraden winsten gemaakt,
Het interim-dividend der Senembah
Mij. gaf aanleiding tot hernieuwden
kooplust voor Sumatra tabaksaandee-
len, vooral daar men van de Deli mij.
eerlang gelijke geste verwacht. Het
toetreden van Siam tot de tinrestrictie
gaf te Londen aanleiding tot geweldi
ge prijsverbetering op de locomarkt
en voor termijntin. Billitonaandeelcn
bereikten daardoor in eenige spron
gen een koers van 600%.
Rubberaandeelen absorbeerden het
winstaanbod met het meeste gemak,
daar men vooral de toekomst van het
rekbare product in breede kringen
met het meeste optimisme tegemoct-
ziet. Het is in ieder geval een feit,
dat de restrictie volkomen aan haar
doel heeft beantwoord. Had men
niet de slapende reserve der inheem-
sche rubberbosschen, dan zou men
zelfs ernstig moeten vreezen voor een
tekort in de naaste toekomst, daar
aanplant sinds 1930 stilstaat, zoodat
niet voor 1944 nieuwe tapbare gebie
den zijn le verwachten. Het inter
nationale Rubbercomité en de gelieer
de regeenngen hebben het wel in de
hand om den prijs niet te zeer te
doen stijgen, eensdeels door verdere
opvoering der planlagepro-duclie, ten
andere door verlaging van het uit
voerrecht op native rubber, welke
laatste echter begin 1937 door indi-
vidueele restrictie zal worden ver
vangen. Nu bcteekent rubber niet
zooveel voor den kostprijs van auto
banden en binnen redelijke grenzen
kan men den prijs nog wel wat doen
stijgen. Voorshands hebben de Neder-
landsche en Britsche regeeringen
daarover nog voldoende zeggings
kracht. Te New York is het groote
report van termijnrubber t.o.v. loco
danig ingekrompen ten bewijze, dat
de voorraden in snel tempo hun nor
maal karakter hervinden. Uit Am-
sterdamsche makelaarskringen verna
men wij reeds veel eerder, dat het dp
laatste maanden al heel wat moei
lijker is om voldoende product uit de
eerste hand los te krijgen dan het bij
de speculatie of consumenten tc ver
koopen. Ook Java- en Sumatra thee
bedong te Londen weer hoogere prij
zen, zoodat ook de betrokken waar
den door de beurs zeer welwillend
werden bekeken. Voorts kan men
gewagen van voortgezette resp. her
vatte stijging in verschillende scheep-
vaartaandeelen.
Zonder eenigen twijfel is al het ge
noemde materiaal nog behoorlijk at
tractief, maar de beleggers en a for
tiori de speculatie moeten bij voort
during rekening houden met ernstige
verstoringen door de Europeesche
politiek, waar verschillende landen
een voortdurende bron van onrust
blijven vormen. Men denke hierbij aan
Spanje, Frankrijk en Rusland, terwijl
als andere landen geen deviezenmoei-
lijkheden hadden er zeker een nij
pend tekort aan meerdere grond
stoffen zou ontstaan. Vooral koper
deed het weer voortreffelijk en ook
hier worden alle hoogere productie
quota zonder eenige moeite door de
hongerige consumptie geabsorbeerd,
met gevolg dat koperaandeelen nieu
we luchtsprongen maakten. Staal-
waarden zijn wat onzeker wegens
sterke loonsverhooging en svmptoncn
van toenemende macht der trade-
unions. De ruimte ontbreekt ons om
verder in te gaan op de zeer belang
wekkende Amerikaansche aandeelen-
markt. Belangwekkend voor rustige,
behoorlijk rendeerende belegging lij
ken ons aand. Proctor en Gamble, een
soort van Amerikaansche Unilever
(zeep en spijsvetten); een zeer oude
en financieel krachtige zaak. Derge
lijke shares zijn geschikt om er in
„uit te rusten' ter consolidatie van
wins'en op speculatiever materiaal.
De 8% prefs staan te New York ca.
200%, hetgeen de standing voldoende
kenmerkt.