MILLIOEN SIGAREN
PER WEEK
VEENENDAAL
INDUSTRIE-
CENTRUM
ZIJN ER MENSCHEN DIE ER
NIET ZIJN?
Moerdijkbrug
feesten
Geldersche vallei
Wol, katoen en tabak
ERNSTIG ONGELUK
TE SOEST
Opperman gewond
Belgisch geschenk aan
Prinses Juliana
IN GESPREK MET
AFWEZIGEN
SIGARENWINKEL
UITGEBRAND
Een sterrit
3c BLAD PAG. I
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
MAANDAG 16 NOV-i
- Een gesprek met den Burge*
meester, Mr. J. J. P. C.
van Kuyk over zijn
gemeente
IN de om haar natuurschoon zoo
beroemde Geldersche Vallei ligt,
haast als een eiland, de industrie-
gemeente Veenendaal. Haast als een
eiland, inderdaad. Want de reiziger
door de Vallei heeft zich al reeds
{vertrouwd gemaakt met de gedach
te, dat hij in deze landstreek vrij-
iwel niet anders zal aantreffen, naast
een haast onovertroffen natuur
schoon, dan een landbouwende be
volking, of eene, voor welke de *ee-
teelt een van de hoofdbronnen van
bestaan is. Dan arriveert hij in Vee
nendaal. In de verte heeft hij reeds,
als hij nog stond op de hoogten
van den Utrechtschen heuvelrug,
het oogenblik telt Veenendaal vier groo-
le wolfabrieken: de D.S. die 450 man
personeel telt, die van do Gebr. Van
Leeuwen met eveneens ongeveer 450
man, de Frisia Wolspinnerij met on
geveer 200 man, en de Nederlandsche
wolspinnerij met ongeveer 200 man. Dit
laatste bedrijf dateert van 1921, de an
dere zijn ouder.
Maar naast de wol hebben we in Vee
nendaal, aldus de Burgemeester, ook de
katoen gekregen: de Veenendaalsche
Stoomspinnerij met 400 man personeel,
terwijl op het oogenblik nog een totaal
nieuwe textielfabriek, namelijk van de
firma Louis Feitz, juist deze week in
gebruik genomen is.
Deze beide bedrijfstakken zijn uit den
aard der zaak voor een gemeente als
Veenendaal zeer belangrijk en gewich
tig, maar ze zijn toch in den loop van
de jaren overvleugeld door de sigaren-
industrie. En hoezeer de fabricage van
sigaren thans in Veenendaal wel de
hoofdschotel is geworden, moge blijken
uit het feit, dat de Veenendaalsche si
garenfabrieken te samen niet minder
dan 3.000.000 sigaren afleverenper
week. Een zeer respectabol aantal, waar
van men waarschijnlijk geen flauw idee
had. Maar het zal wel duidelijker wor
den, als men weet, dat de Ritmeester-
fabriek niet minder dan 1100 man per
soneel telt, de Sumatrafabriek ruim 300,
de Cavanza dn Edelman 60 k S0, terwijl
er dan nog een paar kleinere fabrieken
zijn.
„Maar", zoo vroegen wij den Burge
meester, „is er een bepaalde oorzaak
aan te wijzen, waardoor het komt, dat
Veenendaal zich zoo sterk heeft ont-
Landclijk schoon in de omstreken van Veenendaal
massa hooge schoorsteenen ge
en wellicht gedacht dat deze
ehoorden aan de steen- en pan-
.iakkerijen langs den Rijn. Maar
al spoedig zal hij zijn vergissing
hebben bemerkt, en hebben erva
ren, dat zijn weg hem voerde naar
een zeer welvarende gemeente, waar
het lied van den arbeid hem aan
alle kanten tegemoet klinkt, waar
groote fabrieken staan met honder
den mcnschen aan personeel, waar
bedrijven gevestigd zijn, wier naam
door geheel het land bekend is, ja
j zelfs tot over onze landsgrenzen een
goeden klank heeft.
Zoo bezien is Veenendaal inderdaad
èen eiland, maar dat toch aan deze
landstreek, waarvan zij wel de hoofd
plaats is, zoowel wat belangrijkheid als
wat inwonertal betreft, een goheel
eigen karakter geeft. Wij kwamen daar
over dezer dagen te spreken met den
Burgemeester van Veenendaal, Mr. J.
J. P. C. van Kuij'k, die natuurlijk gaar
ne bereid was om ons het een en ander
te vertellen over de gemeente, die hem
zoo na aan bet hart ligt, en te meer,
waar hij, zelfs in dezen malaisetijd, nog
iheel veel goeds kon vertellen. Én het
spreekt wel vanzelf, dat in de allereer
ste plaats het gesprek kwam op het in
dustrieel e karakter van de gemeente,
als plaats van vestiging van grootindus
trie en van middelmatig groote bedrij
nen.
De oudste industrie, welke zich in
[Veenendaal heeft gevestigd, is de wol
industrie, die ten tijde van de Hervor
ming zeer waarschijnlijk van Vlaande
ren uit naar hier is gekomen. En waar
om die Vlaamsche wolspinners zich
juist te Veenendaal moesten vestigen?
Wel, zoo lichtte de Burgemeester ons
in, reeds lang voor dien waren er han
delsrelaties ontstaan tusschen Vlaande
ren en Veenendaal. In die lang vervlo
gen dagen verdiende de bevolking in
dezen wijden omtrek haar brood met
den handel in turf, welke in de moe
rassige landen van de Vallei (Leersum-
sche Veld) werd gestoken, en zelfs tot
in Vlaanderen werd verkocht Zoo
kwam deze verbinding tot stand, en zoo
kwam het ook, dat in do roerige tijden
van de Hervorming tal van wolspin
ners zich in de Noordelijke Nederlan
den kwamen vestigen, en daarvoor de
plaats kozen, waar zij vrienden wisten
te wonen: Veenendaal en de Vallei.
Deze wolindustrie werd uitgeoefend
als huisindustrie, waarvoor natuurlijk
veel schapen noodig waren. Zoo werd
het landschapsbeeld van de vallei in
dien tijd dan ook opgevroolijkt door
groote kudden schapen, en de boerde
rijen in het veld waren eigenlijk maar
voor de helft boerderij en dan voor de
andero helft wolkammerij, ten minste
daar, waar de bodem niet voldoende op
leverde voor een volledig boerenbedrijf.
Deze huisindustrie is langzamerhand
uitgegroeid tot fabrieksbedrijf, en op
wikkeld in een richting, die toch in het
geheel eigenlijk niet past in het kader
van de landstreek. Het is hier toch een
landbouwende bevolking, een zuiver
agrarische streek, met plotseling ccn
groot industrieel centrum."
„Ik beschouw het zoo", antwoordde
de burgemeester. „De bevolking van
Veenendaal mag zich verheugen in een
aangeboren koopmanschap, en beschikt
over een groote dosis energie, welke
haar in den handel uiteraard zeer te
stade komt. Ik heb daarvan dikwijls
frappante staaltjes meegemaakt. In het
kort gezegd, men heeft den moed en
den durf om iets aan te pakken, en om
dat ook tot een goed eind te brengen,
waarbij liet aangeboren koopmanschap
natuurlijk den menschen zeer te stade
komt Zoo is het ook niet te verwon
deren, dat Veenendaal is geworden het
belangrijke winkelcentrum voor heel
deze streek."
Inderdaad was het ons opgevallen,
rijdende door Veenendaal, hoeveel
groote winkelzaken men hier heeft, zoo
oogenschijnlijk veel meer, dan voor het
voorzien in de behoeften van de bevol
king zelve noodig zou kunnen worden
geacht. Maar het feit, dat Veenendaal
is geworden het winkelcentrum voor
een wijden omtrek, verklaart alles.
Want zelfs uit Ede, zoo vertelde de
burgemeester ons, komen de menschen
om te Veenendaal hun inkoopen te
doen. En des Zaterdags ziet hot in de
winkelstraten van Veenendaal zwart
van de menschen, die er inkoopen ko
men doen. De vele winkels op allerlei
gebied zijn de laatste jaren bijna alle
gemoderniseerd, cn beschikken over
steeds ruime sorteeringen.
Zoo is Veenendaal uitgegroeid tot
een groote gemeente, en tot een belang
rijke gemeen to. Haar grootste groei
vond plaats in de richting van Rhenen
en Amerongen, in welke richting prach
tige villa's zijn verrezen; maar ook
voor do arbeidersbevolking zijn de wo
ningtoestanden in Veenendaal zeer gun
stig. Men vindt in het dorp geen krot
ten meer, cn de steeds groeiende bevol
king heeft altijd een woning naar haar
keuze kunnen vinden, want op het punt
van den volkswoningbouw is Veenen
daal steeds goed geoutilleerd geweest.
Dat do gemeente sterk is gegroeid moge
blijken uit het feit, dat er thans een
bevolking van 15 a 16.000 zielen woont
waarvan 10.700 in de gemeente, on de
rest in Geldersch Veenendaal, dat zich
onmiddellijk bij het Utrechtsche dorp
aansluit. Wij zijn dus, aldus de bur
gemeester, ook al over onze grenzen ge
groeid.
„En de verbindingen van Veenen
daal?"
„Daarover hebben we in het geheel
niet te klagen. Alle treinen van de lijn
Amersfoort-—Kesteren stoppen hier, ter
wijl wij in allo richtingen ook beschik
ken over buslijnen, o.m. een uursdienst
met Utrecht, maar ook in de richting
van Ede. Door al onze fabrieken is hot
.vrachtverkeer zeer toegenomen en daar
- -<w.
W;.;.. i.
-
OUD.VEENENDAAL. Een typische boerenhofstede in den onmiddellijken omtrek van de
industriesplaats
om hebben wij heel wat aan onze we
gen ten koste moeten leggen, maar die
zijn dan ook puik in orde."
Dat hadden wij ook inderdaad onder
vonden, want van welken kant men
ook komt, het is steeds over perfecte
wegen, welke getuigen van een gesta
dig onderhoud.
„Hebben we nu allo fabrieken in Vee
nendaal gehad?"
„Neen", zei de burgemeester, „behal
ve wat ik U reeds heb genoemd, zijn
er hier nog tal van kleinere bedrijven,
waarvan het grootste wel is de trico-
tagefabriek \an P. Hey en Zonen, wer
kende met ongeveer 80 man, een ijzer
fabriek met 60 man, en dan nog eenige
kleinere.
Ons onderhoud met Mr. Van Kuijk
liep ten einde. Maar uit zijn mededee-
lingen kregen wij sterk den indruk, dat
Veenendaal is een plaats met toekomst
die zich zonder twijfel een vooraan
staande. plaats zal weten te verwerven
in do rij van de industrieele gemeenten
in ons vaderland. Zij is welvarend, on
danks de crisis, telt maar, in vergelij
king met andere gemeenten van dezen
omvang, betrekkelijk weinig werkloos
heid, en heeft, een hard werkende, ar
beidzame bevolking.
Veenendaal beeft, dit alles overwe
gende, een schoone toekomst.
SOEST, 13 November. Hedenmiddag
is op het sloopingswerk aan de gebou
wen van het Koloniehuis Trein 8.28,
aan den Koloniewcg, alhier, een vrij
ernstig ongeluk gebeurd. De Opper
man W. v. d. V. te Soest wilde zich op
een VA meter hoog gelegen plafond
begeven, toen bij de eerste stap die hij
deed, het plafond onder hem bezweek.
V. d. V. stortte met een deel van bet
plafond naar beneden en bleef met een
ernstige hoofdwonde liggen. De ijlings
ontboden geneesheer van het Sanato
rium Zonnegloren, alhier, Dr. Th. Veld.
huizen van Zanten was spoedig ter
plaatse en verleende de eerste hulp,
waarna v. d. V. per auto naar zijn wo
ning kon worden vervoerd.
Uit het ingestelde onderzoek bleek
dat het ongeval geheel aan eigen on
voorzichtigheid is te wijten.
Van personen die tijdens den
wereldoorlog in Neder*
land verbleven
De correspondent te Brussel der
N.R.Ct. meldt:
Te Brussel is een comité opgericht
van Belgische personen, die tijdens den
wereldoorlog in Nederland hebben ver
bleven en thans een beroep doen op
hun landgenooten, opdat zij aan het
Nederlandsche vorstenhuis van hun er
kentelijkheid voor de genoten gastvrij
heid zullen getuigen door het aanbie
den van een geschenk aan Prinses Ju
liana ter gelegenheid van haar huwe
lijk met Prins Bernhard. Eereleden van
dit comité zijn o.m. de hoeren Ch. Mas-
kens, gezant van België te 's-Graven-
hage, mr. M. L. Gerard, oud-secretaris
van Koning Leopold en gewezen minis
ter van financiën, mr. Hoste, thans mi
nister van openbaar onderwijs te Brus
sel, Prins Albert Deligne, ambassadeur
van België, Prinses Deligne, L. Picrard,
lid van de Belgische Kamer en voor
zitter van do Waalsche P.E.N.-club te
Brussel, burggraaf Poullet, minister
van staat te Leuven, dr. de Ridder,
hoogleeraar aan do universiteit te Gent
en aan de koloniale hoogeschool te
Antwerpen, burggraaf Simonis, Sena
tor te Verviers, mr. dr. F. v. Cauwe-
laert, minister van staat- te Antwerpen,
prof. dr. L. v. Puyvelde, hoofdconser
vator van de Koninklijke Musea van
schoone kunsten te Brussel, mevr. v.
Zeeland, echtgenoote van den minister
president en prof. dr. R, Verdeyen,
hoogleeraar aan de universiteit te Luik,
TECHNIEK
De vervolmaking van de
Tefiphoon: de Tele?
fonograaf
II
DE vinding verwerkt in de Teliphoon
zal door vele instellingen, zaken
lieden en ook particuliere perso
nen met belangstelling worden begroet.
U kunt nu immers dictaten opgeven
met een gezamenlijke duur van circa 23
uur. Hoeveel correspondentie is dat
niet?!
U kunt ook de band in Uwe correspon-
dentie-afdeeling afgeven ter verdere af
doening dezer post per schrijfmachine.
Copie is voortaan overbodig. U bewaart
de band in Uw archief tegelijk met de
bijbehoorende registratie-papier-schijf en
U kunt steeds terug vinden en terughoo-
ren wat door U geschreven is.
U kunt verslagen van Uw zaken en
reizen versch ter plaatse maken cn dan
le filmband als brief opzenden. Dus dat
beteekent: tijd, werk en andere besparin
gen, terwijl de indrukken oogcnblikkelijk
nadat ze zijn opgedaan worden vastge
legd.
Stenogrammen van Kamer- en andere
zittingen, van vergaderingen enz. enz.
zijn nu onnoodig. U kunt alles direct op
nemen, alles natuurgetrouw, met de stem
en intonatie van dengene, die het woord
voerde. In dit verhand denken wij ook
aan zittingen van de rechtbank, aan ver-
hooren, lezingen, wetenschappelijke
proefnemingen (het kloppen van 't hart)
enz., redevoeringen, lezingen etc.
Dan natuurlijk om muziek op te ne
men, bijvoorbeeld die door de Radio of
in den huisclijken kring ten gehoore
wordt gebracht. U kunt voor U zelf ver
zamelingen van de meest uiteenloopende
muziek aanleggen, van concerten en ope
ra's tot dansmuziek toe. Welk een berg
ruimte zou U moeten bezitten en welk
een kosten zou U moeten maken om het
zelfde te bereiken met gramophoon-
platen.
Ook zijn er nog de opnamen van Uw
eigen familie-leven, van U zelf, van uwe
kinderen, van uwe feestjes.
Voorts kunt u iets ongemerkt op
nemen als bij gewichtige conferenties,
mondelinge afspraken en orders. Hoe
veel zaken-moeilijkheden kunnen niet
hierdoor worden voorkomen? En welk
een gemak indien U niet meer alles wat
er besproken wordt zich straks kunt her-
inneron.
Voor reportages beteekent een en an
der tevens een omwenteling. Een toestel
niet grooter als een radio-apparaat
neemt zonder onderbreking desnoods een
etmaal lang alles op, wat het oor kan
opnemen, terwijl do bedrijfskosten vrij
wel nihil zijn.
Voor autoriteiten, vereenigingon, scho
len, demonstraties, voor taal- en zang
lessen, kinderzang, voor-zingen; bedrijfs-
contröle in werkplaatsen en fabrieken,
voor opgeven van instructies en werkfor
mules, gegevens van maten en bijzonder
heden.
Voor justitioneele doeleinden, verhoo-
ren door politie en justitie functionaris
sen, in plaats van schriftelijke processen-
verbaal, waarvan men nimmer meer kan
terugkomen met een enkele bewering,
dat men zooiets niet gezegd heeft. Ver
slagen van justitie-zittingen. verklarin
gen van getuigen en deskundigen enz.
Alles stipt cn feilloos weergegeven. Op
politie-bureaux voor verhooren en aan
giften. Aldus eigen intonatie, gemakke
lijke verzending, bewaring en registra
tie.
Maar ook een toestel voor opnamen
van boodschappen enz.: bijvoorbeeld
voor medici ook als ze afwezig zijn. Bij
afwezigheid kan men voor opname op
een ergens aangebrachte knop drukken
ende boodschap zeggen en het toe
stel neemt het weer op. Komt de dokter
thuis, clan hoort hij welke boodschappen
er in zijne afwezigheid zijn geweest.
Tenslotte voor reclame-doeleinden. In
de etalages staan goederen uitgestald.
Van een bepaald artikel loopt een lint
ter aanduiding naar een drukknopje.
Eén druk en de „Tefiphoon" vertelt den
cliënt buiten het venster alles wat hij
van dat product zou willen welen als
prijs, eigenschappen enz.
De „Tefiphoon" is dus het toestel voor
1001 doeleinden; automatisch, zonder toe
zicht, door leeken bedienbaar, onver
woestbaar, billijk in aanschaffing en be
drijf en daarom: een algeheele om
wenteling in alles.
Hef wonderapparaai:
de Telefonograaf
Wij zijn den lezers nog verschuldigd
het een cn ander te vertellen van het in
teressante apparaat, dat uit en door de
„Tefiphoon" is ontstaan, te weten: de Te
lefonograaf, het toestel, dat zooals wij
zeiden, telefoongesprekken kan voeren
met afwezigen.
Bijna een tiental jaren heeft de uitvin
der, een Duitsch ingenieur, zich aan zijn
werk gegeven om tot zijn einddoel te ge
raken en zijn geesteskind constructief-
juist tot stand te brengen.
Veronderstel, dat wij niet thuis of niet
op ons bureau zijn. Na driemaal bellen
van het telefoontoestel schakelt zich de
telefonograaf geheel automatisch in. De
geluidsband van het apparaat geeft dan
eerst datgene te hooren, wat wij bij het
verlaten van ons huis of bureau in het
toestel hebben gesproken. Bijvoorbeeld
hoort de ons opbellende persoon zeggen:
„Ik ben om twee uur van huis gegaan
en denk om zes uur weer thuis te zijn.
Zegt U echter gerust was U mij zoudt
willen zeggen, het wordt hier automa
tisch opgenomen".
Nadat deze woorden in de telefoon ge
sproken zijn, schakelt het toestel zich om
met dien verstande, dat nu opgenomen
kan worden al wat door den opbellende
persoon zal worden gezegd, doordien die
woorden nu op de geluidsband worden
vastgelegd. Is het gesprek beëindigd dan
schakelt het apparaat zich automatisch
uit zoodra de opbeller de haak weer op
zijn telefoon heeft gelegd.
Bij een volgenden oproep herhaalt zich
dezelfde gang van zaken. 23 uur lang
geeft het toestel inlichtingen: dan-en-dan
ben ik weggegaan en dan-cn-dan ben ik
weor terug enz. en 23 uur lang neemt het
apparaat alle gesprekken op en men
hoort al die gesprekken weer, nadat men
weer thuis of op zijn bureau terug is.
Maar nog ongeloofelij kor wordt het,
wanneer men weet, dat het nu ook mo
gelijk is geworden om terwijl men bui
tenshuis vertoeft via een willekeurig an
der telefoontoestel zich alle ingekomen
telefoongesprekken te doen afdraaien.
Men roept daartoe slechts zijn eigen tele
foonnummer aan. Men hoort dan zooals
U reeds weet eerst door het apparaat ver
tellen: „dat men van dat uur tot dat uur
afwezig is" enz. Nadat men nu evenwel
In het vreemde telefoontoestel een be-
paaldo toon, waarop Uw telefonograaf is
afgesteld, laat hooren, schakelt Uw ap
paraat zich thuis automatisch op „weer
geven" in cn krijgt U alle daarvoor ge
voerde gesprekken te hooren. U kunt die
clan noteeren, maar in elk geval bent U
volkomen ingelicht zonder dat U naar
Uw woning moest terug gaan.
Ja, nadat U al do binnengekomen bood
schappen en orders enz. hebt vernomen
op de beschreven wijze, kunt U nu even
tueel Uwe eerste opgave corrigeeren door
te zeggen: „ik deel nu mede, dat ik eerst
om 8 uur terug zal zijn". U begrijpt do
bedoeling cn wel deze, dat indien Uw
nummer nu weer door den een of ander
wordt opgeroepen, het apparaat nu eerst
bericht geeft van Uw afwezigheid tot 8
uur om daarna weer gelegenheid te ge
ven als voorheen voor het opnemen van
boodschappen etc.
Het is hier niet de plaats om construc
tief aan te geven welke wijzigingen en
toevoegingen aan de Tefiphoon moeten
worden aangebracht voor en aleer de bo
venstaande resultaten bereikt kunnen
worden, maar de nieuwe vinding, waar
door deze apparaten mogelijk werden,
lijkt ons zeker de moeite waard er eens
het volle licht op te doen vallen.
De eigenaar op het laatste
oogenblik gered
GORINCHEM, 15 Nov. Hedennacht
omstreeks half drie ontdekte een sur-
vcilleerend agent van politie, dat er iu
de sigarenwinkel van den heer W. Ver-
Voorn aan don Langendijk te Gorin-
chem, brand was uitgebroken.
De eigenaar, die alleen thuis was cn
op de bovenste verdieping sliep, kon
het huis niet meer langs den gewonen
weg verlaten.
Inmiddels was een andere politic
man toegeschoten en do beide agenten
konden door het aangrenzende per
ceel den heer Vervoorn met behulp
van een ladder en door een brandluik
uit zijn benarde positie bevrijden.
Onmiddellijk nadat de heer Vervoorn
het brandende perceel verlaten had,
sloegen de vlammen uit het dak, zoo
dat dc heer V. zijn loven te danken
hcoft aan het cordato optreden van do
beide agenten.
Aangezien er voor de aangronzende
percoelen gevaar bestond, is de brand
weer onmiddellijk uitgerukt en heeft
met 5 stralen den brand bestreden. Do
stoombrandspuit heeft echter geen
dienst behoeven te doen.
Het perceel brandde tot den grond
toe af. Verzekering dekt de schade.
Hoewel men geen zekerheid heeft om
trent de oorzaak van den brand, moet
deze waarschijnlijk worden gezocht in
het feit, dat in den winkel een
kacheltje stond te branden.
De aangrenzende porceclen hebben
vrijwel geen schade gekregen.
Het volledige programma
thans vastgesteld
„Och, waren alle menschen wijs.."
(Dat Is heelemaal niet noodig, als
ze echter hel stuur meer 'n Ideln
beetje beter wilden opletten, dan
konden we el hAél tevreden ztjnl)
BREDA, 14 Nov. De Bredasclie
commissie tot het organisceren van
festiviteiten bij gelegenheid van de ope
ning der Moerdijkbrug, is thans met de
samenstelling van haar programma ge
reed gekomen.
Vast staat thans, dat de plechtigheid
van de opening der brug door H.M. de
Koningin op Zaterdag 12 December a.s.
des middags te ongeveer 12 uur zal zijn
beëindigd, waarna II.M. naar 's-Graven-
hage zal terugkeeren.
Bij de openingsplechtigheid op do
Moerdijkbrug door H.M. de Koningin
zullen de pantserboot „Frisio" en do
nieuwe onderzeeër O. 16 in het Hol-
ïandsch Diep saluutschoton lossen.
Direct daarna zullen de diverse auto
riteitten de brug passecren en hun weg
vervolgen in de richting Breda, alwaar,
zooals bekend, groote festiviteiten zul
len plaats hebben.
Nadat de autoriteiten de brug zijn ge
passeerd, zullen ook de deelnemers aan
de sterritten, clubtochtcn enz., uitge
schreven door A.N.W.B., K.N.A.C., B.
B.N., en K.N.M.V. de nieuwe brug over
trekken, teneinde zich naar Breda te be
geven, alwaar het eindpunt van deze
ritten ligt. Direct na aankomst der deel
nemers, zullen door de besturen van
dezo lichamen do diverse belooningen
worden uitgereikt.
Het volledige programma der Breda-
sche feesten luidt als volgt:
Vrijdag 11 December:
Aanvang der golfwedstrijden op het
terrein der Noord-Brabantsche Golfclub
Toxandria.
Opening der winkelweek. Schitteren
de verlichting van den prachtigen Bre-
daschcn toren.
Te 5 uur wordt de z.g. winterkermis
geopend, terwijl concerten worden ge
geven in de voornaamste Bredasche
cafó's en restaurants.
Zaterdag 12 December:
Te 2.30 uur nam. wordt in het kasteel
van Breda (Kon. Militaire Academie)
opgevoerd het historische openluchtspel;
„De inneming van het kasteel van Bre
da", naar historische gegevens, bewerkt
en ingestudeerd onder leiding van ka
pitein P. G. A. Fortanier, leeraar aan
de K.M.A. Het spel wordt uitgevoerd
door cadetten van de K.M.A. en dames
on heeren leden der Bredasche JaclU-
vereeniging en ^Bredasche Manegecluo.
De rol van Prins Maurits zal worden
vervuld door luit.-kolonel II. C. J. van
Stockum, voorzitter der Bredasche
Jachtvereeniging.
Na afloop hiervan, te ongeveer 4 uur,
heeft een groote historische optocht
plaats, voorstellende „De intocht van
Prins Maurits in de stad Breda".
Te 8.30 uur des avonds zal in het ge
bouw Concordia, dat op feeërieke wijze
zal worden verlicht en versierd, een
groot gecostumecrd avondfeest plaats
hebben, n.l. een Brodasch carnaval rnot
gecostumeerd bal en uitvoering van
prachtige Spaansche balletten. In de
stad zal kermisvreugde hoorschcn. ter
wijl de toren van de Groote Kerk weder
om schitterend verlicht zal worden.
Zondag 13 December:
Te 2 uur nam. voetbalwedstrijd Breda
—Dordrecht (NACDFC), waarvoor een
prachtige zilveren Moerdijkbekor is uit
geloofd. In den namiddag winterkermis
en des avonds wederom verlichting van
den grooten toren.
's-GRAVENHAGE, 14 Nov. In ver
band met de openstelling van de Moer
dijkbrug op 12 December a.s. en de
daarmede verband houdende te ver
wachten groote belangstelling van Bel
gische zijde, heeft de K.N.A.C. zich met
het verzoek tot den minister van Finan
ciën gewend, om maatregelen to willen
nemen, zoodat de automobilisten, die op
12 December on don dag tevoren naar
Nederland komen, vlot kunnen worden
geholpen aan de douane-kantoren
VVernhout, Putte en Bergeijksehe bar
rière, waardoor de vereischte tijd voor
het vervullen van de noodzakelijke
grensformaliteiten tot een minimum
zal worden beperkt. Bovendien verzoekt
de K.N.A.C. om het douane-kantoor
Putte op 12 December van 6 uur v.m.
af voor automobilisten te willen doen
openstellen.
