1
Hollands oude vijand
dreigt
DE LEYTAX
DUITSCHE TROEPEN IN
SPANJE?
Verzond in 1826
4000
DE EÊMLANDEU
Verrassende
aanval
Gedeelte van
AMERIKA KAN OORLOG IN
EUROPA VOORKOMEN
Geen defaitisme
NOODWEERTE
ZANDVOORT
voor groote afstanden
HOUTZAAGER HEINEMAN
Auto sneldiensteji
Belangrijkste
Nieuws
Licht
LUYCX
Woensdag 2 December 1936 Uitgave; VALKHOFF Co.
Buroau: Arnhemschepoortwal 2 a
35e Jaargang No. 132
Er zouden 2000 a 5000 man in Cadix en
Sevilla zijn aangekomen
OP 10 DECEMBER
komt de raad bijeen
Vliegtuigongeluk in
Griekenland
ST.-NICOLAAS
ook reeds per HOUTZAAGER
Tel. 28 voor afhalen
Texel overstroomd
Tel. 1788 Tel. 1788
4 uur 18 min.
STOFFEN- en MODEHUIS
HANDSCHOENEN
AMERSFOGMSCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden voor Amersioort 1.95; per maand 0.65; per
week met gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.15.
Binnenland iranco per post per 3 maanden 2.85. Afzonderlijke nummers f 0.05
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC. 513
PRI IQ I1FR AflVFRTFNTIFN van 1—1 regels 11.05 met inbegrip vau een uew. snummef
rH1J5 Ut» AUYtn dkc regd mecf f 0^5 Liefdadighcids.advertCntièn voor de
helft van den prijs. - Kleine Advertentiën „KEITJES" bij vooruitbetaling 1 5 regel»
50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen t 1.Bewijsnummer extra f 0.05
Overigens is de positie der
troepen vrijwel niet
gewijzigd
Rust in Asturië
HAVAS deelt mede, dat vol*
gens officieele, te Londen
Ontvangen, berichten een aantal
Duitschers is gedebarkeerd in
havens, welke in handen zijn van
'de rechtschen.
Men spreekt van 2000 5000
man, welke te Cadix en Sevilla
fcouden zijn aangekomen.
Ten aanzien van dit bericht,
Wordt in welingelichte kringen
Verklaard, dat geen bevestiging is
iontvangen, of de Duitschers in
Imiform gekleed waren of mili*
'fair waren ingedeeld.
Indien evenwel zou blijken, dat de
Duitschers in militaire formatie waren,
of door de Duitsche regeering zouden
zijn uitgerust, dan zou de Britsche re-
gecring dit ten zeerste betreuren
In verband met de bestaande beper
kingen in Duitschland zou het den
schijn hebben, dat de Duitsche regee
ring speciale faciliteiten zou hebben
Verleend aan deze vrijwilligers om
Haar Spanje te gaan.
Hoewel de Britsche regeering haar
ongerustheid ten aanzien van Spanje
'door deze berichten aanzienlijk ziet toe
genomen, herinnert men er aan, dat
sterke contingenten Fransche vrijwilli
gers van tijd tot tijd de Fransch-Spaan.
sche grens zijn gepasseerd
In officieele Duitsche kringen
Wordt ontkend, dat Duitsche sol*
'daten te Cadix zouden zijn aan*
'gekomen.
Radio Sevilla heeft enkele bij
zonderheden medegedeeld omtrent
de operaties, die zich ten westen
en noordwesten van de Spaansche
hoofdstad hebben afgespeeld. Hier
uit blijkt, dat de aanval der recht-
sche troepen op Humera een volko
men verrassing vormde voor de
vijandelijke colonne, bestaande uit
Guardia de Asalto en Guardia Ci
vil, die na hevigen tegenstand te
rugtrok om niet te worden omsin
geld.
De verliezen der regeeringstroepen
bedroegen Zondag ongeveer 500 dooden,
doch gisteren hebben zij het nog erger
te verduren gehad. Het door de volks
frontaanhangers in het buitenland ver
spreide bericht, volgens hetwelk de
zoon van Largo Caballero door de
opstandelingen terechtgesteld zou zijn,
wordt in dit bericht van radio Sevilla
gekenmerkt, als een propagandama
nocuvre der regeering, die onlangs na
bij Valencia negen priesters en 32 non
nen heeft laten fusilleeren.
Dinsilagorhiend deelde Radio-Sevilla
in het 124ste communiqué van het
hoofdkwartier der nationalisten mede,
dat de vijfde en zesde divisie enkele
voordeelen hadden behaald Van de
achtste en zevende divisie valt niets te
vermelden.
De actie ten zuiden van Madrid bij
Pozuelo de Alarcon zijn beëindigd met
het bezetten van eenige huizen, welke
door den vijand waren versterkt. Twee
tanks en 40 geweren werden buiige
maakt.
Bij Biscaye en in Aragon werden
aanvallen van de regeeringstroepen af
geslagen Aan het front van Palenria
toonde do luchtmacht der regeering
eenige actie. Bij Siguenza werd Roble
de Qua bezet aan den weg naar Gua
delajara. In l.eon liepen 250 hoeren
van het front in Asturië over naar de
linies der rechtschen.
Het weer blijft goed en vergemakke
lijkt de militaire operaties
Rust in Asturië
Uit Gijon wordt gemeld, dat het
Maandag aan het front van Asturië
den geheelen dag rustig is geweest De
nationalisten hebben geen schot gelost,
en de regeeringstroepen hebben zich
dan ook eenige rust gegund Volgens
ditzelfde bericht hebben de witten het
initiatief tot het offensief verloren en
moeten zii zich bepalen tot een hard
nekkige verdediging.
In den sector Pozuelo. ten Noord
Westen van Madrid, is Maandag ver
fcitterd gevochten. De rechtschen tracht
ten zich meester te maken van het
dorp Humero en den weg naar La Co
runa af te snijden. Dit gedeelte van het
front wordt verdedigd door twee com
pagnieën van de internationale brigade,
die een moorddadig vuur openden, en
hun loopgraven verlieten om, gesteund
door twee tanks, een hevigen tegen
aanval te ondernemen, die de nationa-
li>ten dwong, zich op hun uitgangsslel
lingen terug te trekken
Tot dusver hebben de regeeringstroe
pen in de Casa del Campo de aanval
len kunnen weerstaan. Maandagmid
dag en -avond heerschte aan beide zij
den ongewone bedrijvigheid, en alles
werd voor een aanval in gereedheid
gebracht Om 11 uur kwam de artille
rie der regeering in actie en den ge
heelen nacht onderhield deze een sper
vuur Om 10 uur Dinsdagmorgen duur
de het kanongebulder nog voort. Er
konden nog geen nauwkeurige gege
vens worden verkregen omtrent het re
sultaat van dit offensief, dat een der
hevigste sedert een maand schijnt te
zijn geweest.
Des middags heerschte in de hoofd
stad zelf geenerlei bijzondere activiteit.
Volgens do laatste berichten zou de
hospitaalkliniek door de regeeringstroe
pen heroverd zijn.
Uit Bilbao wordt gemeld, dat alle
personen, die aan de Baskische regec-
ring toestemming hebben gevraagd om
Bilbao te verlaten, vergunning hebben
ontvangen om zich te Portegalette in
te schepen aan boord van een Brit-
?chcn torpedojager, die hen naar San
Sebastian heeft vervoerd.
Voor behandeling van de
Spaansche klacht
GENEVE, 1 Dec. (Ilavas-A.N.P.)
Na overleg met den voorzitter van
den Volkenbondsraad, Edwards, de
Chileensche gezant te Londen, heeft
de secretaris-generaal van den vol
kenbond, Avcnol, de leden van den
Raad bijeengeroepen voor 10 Dec.,
17 uur, ter behandeling van de
klacht der Spaansche regeering.
In den raad zal Frankrijk wor
den vertegenwoordigd door minister
Delbos en Engeland door minister
Eden.
DE BRAND IN CRYSTAL PALACE
LONDON, 1 Dec. (Ilavas-A.N.P.) De
oorzaak van den brand in Crystal
Palace is nog niet vastgesteld. De di
recteur van het gebouw is van meening,
dat een gasontploffing de oorzaak is.
Hij deelde verder mede, dat een deel
van de waarde van het gebouw door
verzekering gedekt is en schat de kos
ten van hot herbouwen op 5 millioen
pond sterling. De verzekeringssom ligt
evenwel ver hier beneden.
ATHENE, 2 Dec (Reuter). Omtrent
het vliegtuigongeluk bij Malacassa kai<
nader worden gemeld, dat de Poolsche
machine in den mist tegen een berg
helling is gevlogen. De bestuurder werd
gedood en vijf passagiers werden ge
wond. Zij zijn in een ziekenhuis te
Athene opgenomen.
BELASTING OP DEVALUATIEWINST
BRUSSEL, 1 Dcc. (Havas/A.N.P.).
De minister van financiën heeft een
wetsontwerp ingediend, dat beoogt een
belasting van 20 procent te heffen op
ie winsten, die tengevolge van de de
valuatie zijn gemaakt
Met man en macht werkt men
aan den bedreigden
dijk
Rotterdam eveneens gedeel
telijk ondergeloopen
DEN BURG, 1 Dec. De springvloed
en de storm hebben het water rondom
Texel buitengewoon hoog opgestuwd.
Vanmorgen vroeg stond de kade in de
haven te Oude Schild ver onder water.
De eerste boot, die om 6 uur mor
gens van Texel naar Den Helder moet
vertrekken, kon niet uitvaren, aange
zien ook de kade te Den Helder onder
water stond cn de passagiers daardoor
niet in donker van boord konden gaan.
De noordkust van Xexel heeft even
eens met hoogen waterstand te kam
pen. Het poldertje „De Volharding"
staat geheel onder water. Het water
spoelt hier zelfs tegen de loods, die op
den verhoogden dijk slaat. Het huisje
van de familie van Heerwaarden, dat
thans geheel ontruimd is. 6taat geheel
onder water
De dijk in den polder .,De Eendracht"
wordt ernstig bedreigd, zoodat men
hem op verschillende plaatsen door
zandzakken tracht te versterken.
In veertig jaar heeft het water rond
Texel niet zoo hoog gestaan.
De toestand critiek
Nader meldt men ons:
De toestand van den dijk
van den polder „De Een*
dracht" was hedenavond tegen
negenen zeer critiek. Hoe
ernstig men de situatie achtte,
bleek wel uit het feit, dat de
boerderijen werden ontruimd.
Bij aanhouden van den storm*
achtigen wind achtte men
een bezwijken van den dijk
niet uitgesloten. Den gehee*
len dag stelden de werkloo*
zen van Texel dit zijn on*
geveer een honderd man
pogingen in het werk, den
dijk te behouden.
In den -lijk bevinden zich gaten van
tien tot twaalf meter breedte Het aan
tal groote gaten bedraagt 28, terwijl
ook nog verschillende kleinere openin
gen in den dijk zijn geconslateerd, som
migen zijn zoo diep. dat een deel van
de kruin is weggezakt.
De burgemeester van Texel heeft
zich eenige malen op de hoogte gesteld
van den toestand
De werkzaamheden werden vandaag
geleid door den opzichter van het wa
terschap „De dertig polders op Texel".
In den loop van den avond arriveerde
de opzichter van den rijkswaterstaat te
Den Helder, die zich verder met de
leiding zal belasten.
Oude binnenstad van
Rotterdam overstroomd
ROTTERDAM. 1 Decembpr. Nadat
reeds Maandagochtend in de vroegte
een zeer hoog tij het water in Rotter
dam had doen oploopen. over de kaden,
zoodat verschillende brugkelders onder
liepen, is Dinsdagmiddae het water nog
hooger gekomen.
Iloewel verschillende firma's en par
ticulieren. die in de lager gelegen dee-
len van de binnenstad hun bedrijf of
woning hebben, hierop hadden gere
kend, heeft toch het bijzondere hooge
tij nog velen onaangenaam verrast
Het hoogste tij was om 1820 uur De
schaal in de sluis aan de Vlasmarkt
wees toen een hooirte van 3 46 meter
Maandagochtend was het water tot 3.28
meter gestegen. Hot normale tij is 1 70
meter.
Het abnormaal hooge tij heeft
vrijwel het geheele gedeelte van
de oude binnenstad rondom de
oude havens onder water gezet
De Boompjes en de Oosterkado liepen
Rooseveldt:
Rede van den president der
Ver. Staten op de Pan.
Amerikaansche ron»
ferentie
Lof der democratie
BUENOS AIRES, 1 Dec (Reu.
ter*A.N P.) De president der
Vereenigde Staten, Roosevelt,
heeft heden de Pan*Amerikaan*
sche vredesconferentie geopend
met het uitspreken van een rede,
waarin hij onder meer zei de
Ik geloof, dat de republieken
der nieuwe wereld de oude
wereld kunnen helpen bij het af*
wenden van de oorlogscatastrofe
Ik ben er vnn overtuigd dat de
gewone lieden overal in vrede
wenschen te leven, maar de lei*
ders en de regeeringen nemen
hun toevlucht tot den oorlog. Wij
kunnen geen houding van defai*
tisme aannemen. De vrede kan
slechts door een ijverig pogen
verkregen worden.
Aan gene zijde van den Oceaan zien
wij werelddeelen die verscheurd wor
den door oude haat en nieuw fanatis
me. Wij hooren verkondigen, dat on
rechtvaardigheden en ongelijkheden
hersteld moeten worden met de wape
nen en niet langs den weg van het
verstand en vrepdzarne rechtvaardig
heid Wij hooren ook zeggen, dat nieu
we markten slechts door verovering
verkregen kunnen worden Wij lezen,
dat hei heilige karakter der verdragen
veracht wordt, wij weten, dal aan alle
rijden sterke bewapeningen oprijzen en
dat millioenon mannen en vrouwen
nan de schepping daarvan medewerken
Wij weten, dat dr naties, die zich aan
dezp krankzinnigheden schuldig ma
ken den dag zullen beleven, waarop of
haar vernietigingswapenen gekeerd zul
len worden tegen haar huren of haar
weinig soliede economie ineen zal stor
ten In beide gevallen zullen wij mede
daarvan te lijden hphhen ook als wij
niet in den oorlog betrokken worden
De dwaasheid van een grooten oor
log zou ons welzijn op duizend wijzen
bedreigen Ik heb vertrouwen, dat wij
de oude wereld kunnen helpen bij het
voorkomen van den oorlog ITet is onze
eerste plicht een oorlog tusschen de
Amerikaansche staten zelf te verhinde
ren en het beste middel daartoe is de
versterking van den constitutioneelen,
democratischen regeeringsvorm, opdat
de democratische bestuurszorg in de
geheele wereld gerechtvaardigd worde
Tegelijkertijd moeten wij toonen. dat
wij schouder aan schouder staan zoo-
Jat anderen, die door dwaasheid of
landhonger een aanval tegen on6 wil
len ondernemen, tot de ontdekking
zullen komen, dat de staten van dit
halfrond bereid zijn overleg te plegen
over vvederzijdsche veiligheid In de
tweede plaats moeten wij trachten te
verhinderen dat er omstandigheden
ontstaan, die den oorlog bevorderen.
Het ontbreken van sociale gerechtig
heid of een onvoldoende binnenland
sche politiek geven aanleiding tot on
rust.
T arief muren
Roosevelt veroordeelde het stelsel van
tariefmuren en zeide, dat het niet toe
vallig is, dat de landen, die dat stelsel
het strengstH doordrijven, op de luid
ruchtigste wijze verkondigen, dat zij
den oorlog noodig hebben als politiek
instrument. Het is niet toevallig, dat
de autarkiepogingen uitloopen op een
verlaging van den levensstandaard van
het volk en op groeiende benadeeling.
Nog is de democratie de hoop der
wereld Wanneer wij haar gelukkige
toepassing in Noord- en Zuid-Amerika
voortzetten, zal de democratie zich uit
breiden en in de plaats treden van an
dere methodes, die het meerendeel on
zer toeschijnen in te gaan tegen de
idealen van menschelijke vrijheid en
van vooruitgang
Roosevelt besloot zijn rede met een
beroep op een religieus vertrouwen
Wanneer wij zoo zeide hij dit
geloof en dezen geest vasthouden, zul
len wij den vrede in de wettelijke we
reld behouden, en inpt de hulp van Gód
geven wij dan ook onzen overzeeschen
broeders hoop.
In verband met
den toesland in
Spanje bevinden
zich op het oogen-
blik 7 buitenland-
sche oorlogssche
pen in de haven
van Tanger. Een
foto tijdons het
verblijf van de
„Dempo" in de
haven. V.l.n.r.: 2
Engolsche krui
sers, de „Dempo",
2 Fransche, 2 Ita-
liaanscho en 1
Duitsche kruiser.
Noorder» en Zuiderbad ern>
stig door huizenhooge
golven beschadigd
Wat zal een nieuwe vloed
brengen?
ZANDVOORT. 1 December. Zand-
voort is door het stormweer ernstig
geteisterd, daar er voor duizenden gul
dens schade op het strand te herstel
len vallen
Het bekende Noorderbad is
wel zeer zwaar door het
noodweer Getroffen, daar het
zwembassin en het bootjes*
bassin op het punt van inval»
len staan. De zee heeft n.l.
zulke gaten in de duinreep ge»
slagen, dat er niet veel meer
noodig is om de beide bassins
geheel te verwoesten.
Vijf consumptieten ton, welke over
het strand verspreid stonden, zijn een
voudig weggevaagd, enkele van deze
tenten bevatten veel inventaris.
Voorts' stond hedenavond om ne
gen uur de ijzeren dam ter bescher
ming van het Zuiderhad op het
punt van bezwijken. De zee sloeg
huizen hoog over den damwand
heen, waardoor zplfs ijzeren hal ken
finaal door midden braken en
wegsloegen.
De duinreep is zeer zwaar bescha
digd Op sommige plaatsen zijn gaten
van vijf meter geslagen, waardoor het
duin geheel ondergraven is. Het strand
is vrijwel onbegaanbaar, want overal
liggen tonnen, houten palen, balken en
prikkeldraad.
Met vrees wordt de vloed van mor
eenochtend 6 uur tegemoet gezien.
het eerst onder water Overstroomd zijn
de Leuvehavcn, de Nieuwehaven, het
Haringvliet, de Oude Haven, de Gelder-
schehaven, de Groolp Markt, de Noord
en Zuid Blaak, de Wolfshoek en een
gedeelte van het Beursplein. Ook hel
Boerensteiger en de Grocnendaal liepen
weer onder terwijl het water in alle
zijstegen en -straten van de Hoogstraat
doordrong.
[Iet hooge water heeft het verkeer
in de oude binnenstad volledig ge
stremd. Bij de oude plantage was
het water gestegen tot aan het uit
einde van den weg. welke naar den
Maaskant leidt.
Tot voorbij het Kralingsche Veer
heeft het hooge water veel schade en
ongerief veroorzaakt. De motorenfa
briek van Dentsz stond geheel blank,
evenals een nabijgelegen opzichterswo
ning.
Bij het Kralingscheveer zelf waren
tal van parlevinkers door het hooge
water tegen den dijk gezet.
De drijvende ponton van de reederij
op de Lek stak enkele meters boven
den dijk uit
De Guvano-fabriek was gedeelte
lijk onder water geloopen. De
scheepswerven van Markman en
Vuyck hadden reeds Maandagoch
tend veel hinder van het water on
dervonden. Al het losse hout dreef
weg,'zoodat de rivier als het ware
overdekt was met stutbouten en
ander drijvend hout.
Bij hel Kralingscheveer was de rivier
gezwollen tot een geweldige water
massa, die \an dijk tot dijk stond.
VERKEERSVLIEGTUIG
NEERGESTORT
ATHENE, 1 Dec. (Reuter-A.N.P.j In
hel nabijgelegen Malacasa zou heden
middag een Poolsch verkeersvliegtuig
zijn neergestort. Men vreest, dat er tal
rijke slachtoffers te betreuren zijn.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
DIT BLAD HEEFT EEN DAGELIJK-
SCHE GECONTROLEERDE
OPLAAG VAN
EXEMPLAREN
AANGESLOTEN BIJ HET BUREAU
VOOR PUBLIC1TEITSW AARDE
TOURNOOJVELD 4 DEN HAAG
PASSAGIERS VERZEKERD
op aradere pagina's
BINNbNLAND
De arrestatie te Moskou.
(Eerste Blad, pag. 2).
'T MOOISTE WAT MEN GEVEN KAN
is'n Parapluie van SPIEKERMANN
Langeslraai 31 Teleloon 321
Weerverwachting
Medegedeeld door het K.N.M.I
e De Bilt.
Matige tot krachtige W. tot Z.
W. wind, betrokken tot zwaar
bewolkt, af en toe regén, aan
vankelijk iels zachter.
Hoogste barometerstand 770.1 te Tou
louse.
Laagste 730.8 te Hernösand.
L/.NGESTRAAT 49 TEL. 190
Leder gevoerd, en ongevoerd.
;ijde tricot, gebreid.
HET HUWELIJKSGESCHENK VAN
NED.-INDIE
BATAVIA, 2 Dec. (Aneta.) Prin
ses Juliana heeft haar keuze voor
een huwelijksgeschenk van Ned-
lndië doen vallen op een sieraad,
dat 30 December door de daartoe
aangezochte commissie in Neder
land, bestaande uit dr. Meyer Ran-
neft, mr. D. A. Delprat, Pangeran
Ario Adipati Koesoemojoedo en Ra
den Ario Adipati Soejono aan hare
koninklijke hoogheid zal worden
aangeboden. De Prinses zal dit sie
raad bij de huwelijksplechtigheid
dragen.
Dit geschenk zal vergezeld gaan
van een thans bij den topografi
schcn dienst in bewerking zijnden
gelukwensch en hulde-adres. Als
nevengeschenk zal een representa
tieve film worden samengesteld van
de huwelijksfeesten, in Ned.-Indië
te vieren.
