ZAL DE KONING
AFTREDEN?
DE EEMlANDEü
VLIEGTUIG STORT IN DE
WAALHAVEN
4000
Eelaogrijkste
Nieuws
Licht
PESSIMISME k,T
TOESTEL IS
LUYCX
Vrijdag 4 December 1936
Uitgave: VALKHOFF Co.
Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
35e Jaargang No. 134
Baldwin heeft nog geen enkele
verklaring afgelegd
TE WESTMINSTER Het Is niet mogelijk vast te stel
len of mevrouw Simpson zich in
haar woning te Londen bevindt.
Onrust in de dominions
De sportvlieger van der Leeuw omgekomen
AFGEGLEDEN
MAISON VALK
BLOEIPERIODE IN
ZWEDEN
EXEMPLAREN
op andere pagina's
W eerverwachting
4 uur 16 min.
STOFFEN- en MODEHUIS
ONGEREGELDHEDEN IN
FRANSCHE KAMER
AMEPSFOORTSCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden voor Amersfoort 1.95; per maand 0.65; per
week met gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.15.
and iranco per post per 3 maanden 2.85. Afzonderlijke nummers f 0.05
KENING 47910 TELEFOON 1NTERC. 513
Binnenl an
POSTre:
PRIJS DER ADVERTENTIE!] van regels f 1.05 met inbegrip van een uew.,snumn*r
-elke regel meer f 0.25 Liefdadigheids-advertentiën voor de
helft van den prijs. - Kleine Advertentiën „KEITJES" bij vooruitbetaling 15 regel*
50 cent, elke rege! meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.Bewijsnummer extra f 0.05
r In parlementaire kringen acht
men een compromis
uitgesloten
r EONDEN, 3 December. (Reuter«A.N.P.) In het Lagerhuis heeft
ministerpresident Baldwin op de vraag van den leider der Labour,
oppositie, Attlee, of hij een verklaring had af te leggen omtrent
een constitueele moeilijkheid, geantwoord: „Ik heb vandaag geen
enkele verklaring af te leggen. Ofschoon er op het oogenblik geen
fconstitutioneele moeilijkheden, van welken aard ook, bestaan, is
de toestand zoodanig, dat het niet gewenscht is, dat mij in dit sta.
ilium vragen worden gesteld."
Men meent te weten, dat koning Edward hedenmiddag een be.
Boek aan zijn moeder. Koningin Mary, heeft gebracht.
Koning Edward is vanavond te Londen teruggekeerd. Tegen
20.30 kwam hij bij Buckingham Palace aan. De Koning had een
ionderhoud van 20 minuten met zijn broeder, den hertog van
lYork, die wat eerder in het paleis was gekomen.
Ministerpresident Baldwin heeft zich te 21.15 uur naar Bucking.
Ham Palace begeven. Hij werd onmiddellijk tot den koning toege»
laten.
Ofschoon de door den Koning genomen beslissing eerst Maan,
Hag a.s. bekend zal worden gemaakt meent men toch te weten, dat
een aftreden, wanneer zich geen buitengewone omstandigheden
doordoen, onvermijdelijk is.
De leden der Koninklijke Familie hebben voor het oogenblik
alle openbare afspraken afgezegd.
Het staat thans wel vast, dat
vandaag haar bagage weggehaald
is. Een cordon politie bewaakt den
ingang van haar woning, maar
men acht het mogelijk, dat zij reeds
uit Londen vertrokken is.
De indruk in de
Dominions
Het Zuid-Afrikaansche publiek heeft
de geruchten omtrent de huwelijksplan
nen van den koning kalm ontvangen.
Algemeen hoopt men, dat de koning
spoedig ccn oplossing zal weten te vin-
den.
De geheele pers, ook de Afrikaansch-
schrijvende, behandelt de kwestie waar
dig en met reserve.
De beurs van Johannesburg opende
hedenochtend nerveus in verband met
de geruchten. De meeste waarden daal
den aanzienlijk, doch later herstelden
zij zich, aangezien een officieele beves
tiging uitbleef.
De te Johannesburg verschijnende
bladen leverden geen commentaar.
Het Australisch bondskabinet is ern
stig verontrust over den toestand, die
ten aanzien van den koning is ont
staan. Het kabinet heeft nog geenerlei
beslissing genomen met betrekking tot
het verzoek van Baldwin, zijn houding te
bepalen. Men gelooft evenwel, dat het
Australische kabinet zal besluiten het
standpunt van het Britsche kabinet te
steunen.
Snelle oplossing
Reuter meldt nog, dat het onderhoud
tusschen Baldwin en den Koning 50
minuten geduurd heeft. Van Bucking
ham Palace is Baldwin naar het Lager
huis gegaan. De hertogen van Glouces
ter en Kent hebben in het begin van
den avond een lang onderhoud gehad
met den Hertog van York in diens
woning. I.ater op den avond hebben
Baldwin, Neville Chamberlain, Malcolm
Macdonald in het Lagerhuis een be
spreking gevoerd met Tewater en Mas-
sev, de hooge commissarissen van Zuid-
Afrika en Canada. Even over elf uur
gingen Malcolm Macdonald, Tewater en
Massey het ministerie der Dominions
binnen.
De Koning is enkele minuten bij
Koningin Mary gebleven.
In parlementaire kringen stelt men
vanavond de kwestie aldus: de Konine
moet kiezen tusschen zijn troon en zijn
particulier leven. Allen zijn van mee
ning, dat de crisis een snelle oplossine
noodzakelijk maakt, zoowel om binnen-
landsche redenen als om in het buiten
land geen opvattingen te doen ontstaan
aangaande organische zwak'e van het
récrime. Men hoopt, dat de Koning zal
wijken voor de argumenten van Bald
win, maar de atmosfeer in de Kamer is
vrij pessimistisch.
ORANIËNBURG HEROPEND
Het Bureau Havas heeft uit particu
liere bron vernomen, dat het aantal ge-
\angenen. dat zonder voorafgaande ver
oordeeling in de concentratiekampen is
geïnterneerd, sedert eenigen tijd aan
zienlijk is toegenomen.
Het is zelfs noodig geweest om eeni
ge gesloten kampen te heropenen. Dit
zou o.a. het geval zijn met het beken
de kamp Oraniënburg nabij Berlijn.
In parlementaire kringen is
men van oordeel, dat de koning
zich eenvoudig voor het volgen,
de dilemma geplaatst ziet: afzien
Van zijn rechten, of afzien van
zijn plannen. Geen enkel compro,
mis zal meer mogelijk zijn. Te
Westminster toont men zich
uiterst pessimistisch.
Een compromis is niet mogelijk, daar
het gébruik niet toelaat, dat een koning
een morganatisch huwelijk sluit. Zijn
gemalin moet een koningin rijn, en
iedere afwijking van dit principe zou
voor het rijk onberekenbare complica
ties medebrengen. Sedert het statuut
van Wesminster, dat aan de Dominions
onafhankelijkheid heef verleend, is de
ecnige band. die Engeland nog met de
dominions verbindt, de Kroon. Indien
aan het prestige der dynastie af breuk-
zou worden gedaan, zou dit kunnen lei
den tot een verslapping van de banden,
die het Britsche Rijk bijeen houden.
Van constitutioneel oogpunt bezien is
de koning gehouden op punten, welke
de kroon betreffen het advies van zijn
ministers op te volgen, en het is hem
dan ook onmogelijk, als souverein een
huwelijk te sluiten tegen het advies
van zijn kabinet in. Theoretisch zou de
koning een nieuw kabinet kunnen doen
vormen, teneinde van dit nieuwe kabi
net een ander advies te verkrijgen.
Hiertoe zouden nieuwe verkiezingen
moeten worden gehouden. Indien een
nieuw kabinet zou worden gevormd,
zou de koning natuurlijk gehouden zijn,
het advies hiervan op te volgen.
Toen Attlee in bet Lagerhuis aan
Baldwin vroeg, of hij, gezien de span
ning, die onder het Britsche volk
heerscht, de Kamer de verzekering kon
geven, dat hij een verklaring zal af
leggen, zoodra het mogelijk zal zijn dit
te doen, zeide de minister president:
„Al wat Attlee beeft gezegd, heeft zeer
zeker mijn aandacht."
Op een vraag van Churchill, of Bald
win de verzekering wilde geven, dat
geen onherroepelijke maatregel zal «or
den genomen, voordat in het parlement
een formeele verklaring is afgelegd,
antwoordde Baldwin: „ik heb niets toe
te voegen aan mijn zooeven afgelegde
verklaring. Ik zal de vraag, die Chur
chill mij gesteld heeft, overwegen"
Het is. naar Reuter meent te weten
mogelijk, dat een oplossing van de con-
stitutioneelft kwestie pas over eenige
dagen te verwachten is. en «el omdat
de dominions er rechtstreeks hii oei rok
ken zijn, en het naar men meent noo
dig is, rekening te houden met gedach
temvisselingen tusschen hen en Groot-
^rittannië.
IN MADRID. Een soldaat der nationalisten verwijdert van een
huis den naam van een regee ringsafgevaardigde, naar wien
een der straten der Spaan sche hoofdstad genoemd was.
"O OTTERDAM, 3 December. Om vijf minuten over half vijf
•LV is een sportvlicgtuig, dat op het vliegveld Waalhaven wilde
landen, bij het dalen afgegleden en in de Waalhaven terecht ge,
komen, waar het onmiddellijk zonk.
Uit een boordtasch, welke men het eerste vond, maakte men op,
dat het hier ging om het Nederlandsche sportvliegtuig P.H.
V.D.L., dat vanmiddag om kwart voor vier, komende uit Londen,
van Oostende naar Ypenburg startte met den directeur van de
N.V. de Erven de Wed. J. van Nellen, den heer M. A. G. van der
Leeuw als bestuurder. De heer Van der Leeuw is om het leven
gekomen.
De machine van ongeveer
100 M. hoogte naar be*
neden gevallen en on*
middellijk in de
diepte ver*
dwenen
T^v E heer van der Leeuw was
vanmiddag te Hastings ge*
start en maakte, zooals gemeld,
een tusschenlanding te Oostende,
waar hij zich telefonisch in ver*
binding stelde met het vliegveld
Ypenburg, om naar de weerbe*
richten te informeeren.
Hier deelde men hem mede,
dat te Vlissingen vier tot tien
K.M. zicht was en een twee tot
driehonderd meter hooge bewol*
king. Betreffende Waalhaven
luidde het bericht, dat het vlieg*
veld dicht zat en het slecht weer
was.
Op Ypenburg zelf was het op dat
oogenblik goerl weer en er werd zelfs
'es gegeven. Het. zicht was hier vier tot
tien K.M.. de bewolkinc honderd tot
tweehonderd meter. Men adviseerde
den vlieger binnen te komen langs de
kust. omdat hef daar. hoewel de wol
ken laag hingen zeer helder was Het
duurde niet lang of de vlieger werd
dan ook hoven Vlissingen gesignaleerd
Op Ypenburg zou men de natrium-
obsfnkellichten ontsteken Men ver
moedt nu, dat de heer van der Leeuw
van zijn voornemen is afgeweken daar
het te donker werd en omdat hij; wist.
dat er op Waalhaven landingslichten
waren
Hoe hei ongeluk
gebeurde
Een schipper van de „Zoutmijn", een
ichfer die in de haven gemeerd lag.
N van Schellingerhout. stond aan dek
en zag uit westelijke richting een klein
vliegtuig naderen. Op dat oogenblik
hing er bovên het vliegveld een dikke
mistbank, terwijl het boven het water
goed helder waR Het vliegtuig geraakte
in de mist. De heer van der Leeuw
bemerkte blijkbaar, dat hij niet zou
kunnen landen.
Hij heeft toen getracht het vlieg
tuig boven Waalhaven te brengen
en maakte te dien einde een bocht
naar links, om daarna steil naar
boven te klimmen. Hierbij gleed het
Joestel af en 6tortte van een hoogte
van ongeveer honderd meter, ter
wijl de motoren nog draaiden, met
groot geraas in het water. De ma
chine verdween onmiddellijk in de
diepte.
De schipper, die dit alles in een korte
spanne tijds had zien gebeuren, voer
onmiddellijk met een roeiboot met
eenige menschcn, die van den kant af
van het ongeluk getuige waren geweest,
naar de plek, waar het toestel was ge
zonken. Het water borrelde en kookte
nog van de ontstane beroering. De
schipper zag hier een donkere overjas
en een kijker in foudraal drijven. Hij
dacht aanvankelijk, dat het de bestuur
der van het vliegtuig was en ging er op
af, doch zijn vermoeden bleek niet juist
(e zijn en de schipper keerde naar den
wal terug Inmiddels waren de politie-
hoot nr. 3 en een sleepboot van de „Vol
harding" uitgevaren naar de plaats van
het ongeluk. Men begon te dreggen en
haalde spoedig een benzinetank en een
leurtje van het toestel op. waaraan
later een monteur van Waalhaven een
Waco-vlicptuig herkende.
Nu was- de heer van der Leeuw de
eenige Nederlandsche sportvlieger, die
Waco-toestellen bezat, zoodat het
vinden van de deur er terstond op
wees. dat men met het toestel van den
heer van der Leeuw to doen had.
Met een sleepdreg gelukte het
omstrepks kwart over vijf het toe
stel vast te maken, doch spoedig
geraakte het weer los. Een uur
daarna slaagde men er opnieuw in
een verbinding met het «rak tot
stand te brengen, doch de poging
om het toestel te lichten, faalde.
Daarop heeft men een bok van
het berging- en transportbedrijf der
firma Graaf en Koelman gechar
terd. teneinde te trachten de machi
ne op te halen.
Bij de bergingspogingen «aren tegen
woordig de beer Tolk, staliónschef der
K.L.M. op Waalhaven, en luit. vlieger
D L Asjes, instructeur der Nationale
Luchtvaartschool te Rotterdam De ge
neeskundige dienst had t«ee ambulan
ces naar Walahaven gezonden, terwijl
doktèr Horn van den Bosch uit Rotter
dam voor de eerste hulp aamvêzig was.
DAMESHOEDEN
LANGESTRAAT 75
OOK VOOR OUDERE DAMES
ZIJN WIJ RUIM GESORTEERD
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
DIT BLAD HEEFT EEN DACELIJK-
SCHE GECONTROLEERDE
OPLAAG VAN
Met den heer van der Leeuw is een
onzer meec-t bekende sportvliegers
heengegaan, die ook internationaal een
grooto reputatie genoot. Hij was gedele
geerde voor Nederland in het interna
tionaal scheidsgerecht van do Federa
tion Aeronautique Internationale (F.A.
I.) to Darijs en van de commissie voor
luchttoerisme van deze organisatie.
Voorts bekleedde hij de functie van
vice-voorzitter van den raad van beheer
der Nationale Luchtvaartschool.
De heer van der Leeuw was eigenaar
van twee Waco-tocstellen, de P.H.-
M.A.G., een Waco U.I.C. landvliegtuig,
1 motorige tweedekker voor vier perso
nen en de P.H.-V.D L., een Waco C.U.C.
landvliegtuig, eveneens een eenmotori-
ge tweedekker voor vier personen.
De heer M. A. G. van der Leeuw was
een broeder van Dr. J. J. van der
Leeuw, die, naar men zich herinneren
zal. op 2S Augustus 1931 op zijn retour
vlucht naar Afrika in Noord-Rhodesia
met zijn toestel „De Goedo IIoop" is
neergestort en daarbij eveneens om het
leven is gekomen.
Do heer M. A. G. van der Leeuw be
reikte den leeftijd van 42 jaar. Hij be
haalde ongeveer acht jaar geleden zijn
vliegbrevet. In 1933 vloog hij met zijn
echtgenooto naar Oost.-Afrika en voorts
maakte hij tal van tochten door Euro
pa. Verscheidene keeren per jaar ging
hij naar Londen en dit was ook dezer
dagen het geval.
In de vliegwereld nam hij een voor
aanstaande plaats in.
Behalve de reeds genoemdo functies
was hij ook vice-voorzitter van de Rot-
terdamsche Aeroclub. De ontwikkeling
van het vliegwezen had zijn voortduren
de belangstelling.
De heer van der Leeuw was gedele
geerd lid van den raad van beheer der
N.V. de Erven Weduwe van Nellen,
waarvan hij op 1 Januari 1935 mede
oprichter was. Voordien was de onder
neming een besloten firma, tot welker
directie de heer van der Leeuw even
eens behoorde, tezamen met zijn broer,
den heer C. H. van der Leeuw en dep
heer A. H. J. Canters.
ROTTERDAM, 3 December. Om
trent het vliegongeluk van den heer
van der Leeuw wordt nader gemeld,
dat de vlieger, na door de mist gevlo
gen te zijn, plotseling het vliegveld
achter zich zag liggen en toen heeft
willen omkeeren.
Bij het draaien van de bocht ver
loor het toestel echter zooveel snelheid,
dat het is afgegleden.
Na verscheidene mislukte pogingen
is men er eindelijk om kwart voor
twaalf in geslaagd het toestel op te
halen. Het stoffelijk overschot van den
heer van der Leeuw bevond zich echter
blijkens het eerste onderzoek niet in
de cabine. In verband rnet de vondst
van het deurtje vermoedt men, dat de
vlieger in den moddor is terecht geko-
en.
Het bergingswerk ging met de groot
ste moeilijkheden gepaard, aangezien
de onderdeelen van het toestel steeds
hij het ophijschen afbraken. Tegen mid
dernacht begon het transport naar het
vliegveld.
Met den sleepdreg werd voortgegaan
met het zoeken naar den vermisten
vlieger.
Het wrak van het Waco-toestel, dat
volkomen vernield en in elkaar ge
drukt was, is in den loop van den
nacht naar de scheepswerf „Waalha
ven" vervoerd, doch door den stand
van het water was het niet mogelijk
ter plaatse de overblijfselen van den
bok op den wal te brengen. Het voor
nemen is nu, het wrak op een zolder-,
schuit te plaatsen en het daarmede
naar een lager gedeelte van den oever
te transporteeren. Vandaar zullen de
resten van hét toestel dan per vracht
auto naar het vliegveld Waalhaven
worden vervoerd.
Het is bij nauwkeuriger onderzoek
gebleken, dat het lijk van den vlieger
zich in de verwoeste cabine bevond.
Het zal moeten worden uitgezaagd,
waarna het stoffelijk overschot door
den geneeskundigen dienst naar het
ziekenhuis aan den Coolsingel zal wor
den overgebracht.
STOCKHOLM, 3 Dec. (A.N.P.)
Naar uit het zoo juist uitgegeven
rapport van den bond van Zweed-
sche industrieélen blijkt, maakt
Zweden op het oogenblik een onge
kende economische en industrieele
bloeiperiode door.
De productie is op het oogerïblik
30 procent hooger dan in 1929.
Het ministerie van sociale zaken pu
bliceert een overzicht van de werkge
legenheid, waaruit blijkt, dat 70 per
cent van de werkgevers, die 77 procent
van het totaal aantal ingeschreven
werknemers in dienst hebben, het be
drijfsleven zeer goed of goed noemen
Het aantal steuntrekkende wèrkloo-
zen is nu ongeveer 50 procent lager dan
êen jaar geleden. Het totale bedrag aan
uitbetaalde loonen is gêstègen met 8.2
prfceent.
AANGESLOTEN BIJ HET BUREAU
VOOR PUBLICITEITSWAARDE
TOURNOOIVELD 4 - DEN HAAG
STADSNIEUWS
Opruimingen en uitverkoopen.
(Tweéde blad, pag. 1).
Opbrengst collecte voor het vorstelijk
huwelijkscadeau. (Tweede blad, pag. 1).
T MOOISTE WA1 MEN GEVEN KAN
is. 'n Parapluie van SPIEKERMANN
Langestradi 31 Telefoon 321
Medegedeeld door het Kon.
Ned. Met. Inst.
Stormachtige tot krachtige, la
ter afnemende N.-W. tot W.
wind, zwaar bewolkt, met tijde
lijke opklaring, regen of hagel
buien, aanvankelijk kouder.
Hoogste barometerstand 707.4 te Tou
louse.
Laagste 727.0 te Kinn.
Stormwaarschuwlngsdienst
Geseind hedenmorgen te 7.45 uur aan
alle posten: „Weest op uw hoede".
LANGESTRAAT 49
TEL. 190
Weet U niots te geven?
Een mooie coupon Wollen ol Zijden
Stof is toch altijd welkom.
Deurwaarders moeten de
afgevaardigden
scheiden
PARIJS, 3 Dccemfjcr (Havas/A.N.P.).
In de zitting van de kamer hebben he
den ecnige incidenten plaats gehad. De
leden Henriot (rechts) en Vaillant Cou
turier (communist) wisselden felle
woorden en de sbcialist Pierre BI och
en de rechtsche afgevaardigde Barbot
werden bijna handgemeen. De deur
waarders van de kamer konden hen
nog tijdig scheidon.
Het debat over de perswetten zal
morgen voortgezet en Dinsdag worden
beëindigd. In den namiddag zal het
debat over buitenlandsche zaken be
ginnen, dat Zaterdag zal worden voort
gezet.
HOTELSTAKING TE OSLO
OSLO, 3 Dec. (Reuter). Hedenoch
tend is het personeel van de hotels en
restaurants in staking gegaan. In een
massavergadering was besloten de sta
king geen 24 uur meer uit te stellen,
hoewel de leiders een dusdanige over
eenkomst hadden gesloten.
De vrees bestaat, dat de grootere
hótels en restaurants zullen moeten
sluiten.
ROOSEVELT TEVREDEN
BUENOS AIRES, 4 Dec. (Ilavas)
Aan boord van de Indianapolis heeft
Roosevelt zijn meening inzake de resul
taten van de Pan-Amerikaansche con
ferentie zeide hij: „Het is een succes".
Mij voegde hieraan toe, dat de Ameri-
kaansche landen een politiek van goe
de nabuurschap volgen ten aanzien van
de Yoreenigdc Staten.
Tijdens een receptie, welke te zijner
eer te Montevideo werd gehouden, ver
klaarde Roosevelt, dat de staten van
de nieuwe wereld gelukkig floor sterke
gidsen worden geleid, die hun taak ver
vullen overeenkomstig de theorie der
democratie. Het is noodzakelijk, dat de
landen een nauw contact bewaren, want
zii hebben gelijke moeilijkheden op te
lossen.
