BESLISSING NOG TE
WACHTEN
MADRID OPNIEUW
BESTOOKT
TAXI-DIENST
Verklaring
van mrs.
Simpson
MINNELIJK
OVERLEG
4000 EXEMPLAREN
DUIZENDEN
DOODEN
HOOG WATER
TURKIJE
DË EEMLANDEU
Britsclie regeering beidt het
besluit van den koning
Baldwin contra
Ghurchill
Nic. Bovée
11830
TEL. 1850
1093
Licht op
LUYCX
Dinsdag 8 December 1936
Uitgave: VALKHOFF Co.
Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
35e Jaargang No. 137
TEISTERT
Hevige actie van de artillerie
der rechtschen
GEEN ITALIANEN
TE ALGECIRAS?
Betrouwbaarste- en Goed
koopste adres
Hoofdkantoor: Coornhertlaan 3
4 uur 15 min.
STOFFEN- en MODEHUIS
GROOTE
Verbouwingsopruiming
AMBR SFOOR15CH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden voor Amersfoort 1.95; per maand 0.65; per
week met gratis verzekering tegen ongelukken) 1 0.15.
Binnenland iranco per post per 3 maanden 2.85. Afzonderlijke nummers 1 0.05
POSTREKENING 47910 TELEFOON 1NTERC. 513
PPI K nPR AnVFRTFNTIFN van 1—4 regels 11.05 met inbegrip van een uew snumroe
rm* utn auyehi truien regei mc£f f 0 25 Liefdadlghcids.adVerteniiè«i voor d«
helft van den prijs. - Kleine Advertentien „KEITJES" bij vooruitbetaling 1 5 regeb
50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen t 1.Eewijsnummer extra f l.Of
LONDEN, 7 Dec. (Reuter). In antwoord op een door
Attlee gestelde vraag heeft Baldwin hedenmiddag in het
Lagerhuis de volgende verklaring afgelegd:
Het verheugt mij de gelegenheid te hebhen wederom een
verklaring te kunnen afleggen over den toestand. Bij het
overwegen van den geheelen toestand is het «reweest en blijft
het de vurige wensch van de regeering den Koning de meest
uitgebreide gelegenheid te verleenen de beslissing af te
wegen, die even direct zijn eigen toekomstig geluk als de
belangen van al zijn onderdanen omvat.
Tegelijkertijd kan de regeering niet uit het oog verliezen,
dat een belangrijk rekken van den tezenwoordigen toestand
van onzekerheid het gevaar met zich zou meebrengen van
ernstige schade voor de nationale en rijksbelangen en, waar
lijk, niemand legt meer dan de regeering den nadruk op dit
aspect van den toestand. Gegeven zekere verklaringen, die
afgelegd zijn ten aanzien van de betrekkingen tusschen de
regeeringen en den koning, zal ik hieraan toevoegen, dat
met uitzondering van de kwestie van het morganatische hu
welijk, geen enkele raadgeving door de regeering is ver
strekt aan den koning met wien al mijn besprekingen streng
persoonlijk en informeel zijn geweest.
Deze kwesties zijn het eerst niet door de regeering, maar
idoor den koning zelf te berde gebracht in een gesprek met
mij, enkele weken geleden, toen hij mij in kennis stelde van
zijn voornemen in het huwelijk te treden met mrs. Simp
son op het oogenblik, waarop zij vrij zou zijn. Het onder
werp is dus sedert eenigen tijd in de gedachten van den
koning geweest en zoodra de koning tot een besluit zal zijn
gekomen ten aanzien van den weg, dien hij wil volgen, zal
hij daarvan ongetwijfeld de Britsche regeering en die der
dominions in kennis stellen.
Toejuichingen voor Baldwin
overstemmen een vraag van
Winston Churchill in het
Lagerhuis
Verzoenende woorden
f Aan het einde van zijn rede
fceide Baldwin: „Het zal dan de
taak dezer regeeringen zijn te be»
Slissen, welken raad zij zoo noo»
'dig, wanneer zij dit haar plicht
Zouden achten, den koning zou*
den moeten geven in het licht ven
Zijn besluit. Ik kan deze verkies
ring niet besluiten zonder uit*
drukking te geven aan hetgeen
het geheele Huis gevoelt, n 1 onze
diepe en eerbiedige sympathie
Voor den koning in dit oogenblik"
De leider der arbeidersoppositie,
Attlee. deed na het aanhooren van
de verklaring van Baldwin opmer
ken dat het Huis en het land le
vendig wenschen zoo spoedig moge-
lijk volledige inlichtingen te ont
vangen. aangezien het zonder deze
onmogelijk is de kwestie behoorlijk
te bespreken.
Baldwin antwoordde: „Het zal mii
ten zeerste aangenaam zijn op het pas
sende oogenblik de volledige inlich'in-
gen. die ik in staat zal zijn te geven
te verstrekken, maar ik hoop dat de
Kamer /.al toegeven dat ik nu de top
stand zoo ernstig is en de koning nog
bezig is met het overwegen van deze
problemen en nog geen beslissing ge
nomen heeft groote moeilijkheden zou
ondervinden in hef antwoorden on vra
gen om aanvullende inlichtingen te
meer daar de antwoorden, die ik ge
ven zou. geïmproviseerd zouden moe
ten zijn
Toen Churchill vervol eens de in de
laatste dager repris eenigp malen door
hem gestelde vraag herhaalde, ant
woordde Baldwin Ik moet Churchill
er van in kpnni« QtPllr»n dat het mii
or dit oogenhlik onmogelijk is een ant
wonrd te geven Tk weet nog s|ppdG
niet ik kan nog niet weten wat de
koning kan hesluiten of hoe hii kan
besluiten op te trprlpn Het is mii vol-
komen onmogelijk in te gaan on hv
pothptisrhe overwegingen." (Applaus)
Evraag van Churchill wekte
protest en hii had moeite zich ver
der verstaanbaar te maken. Ten
slotte ping hii zitten, zonder zijn
vraag teneinde te hebben kunnen
uitspreken. De liberale afgevaardig
de Lambert vroeg vervolgens of
Baldwin wist welke krachtige sym
pathie er voor hem bestond, hetgeen
luid applaus van alle banken ont
lokte. Baldwin stond toen weer op
en richtte eenige verzoenende woor
den tot Churchill, waarmede het
incident gesloten was.
Zooals men weet dringt Churchill er
sterk op aan dat geen definitieve be
slissing zal worden genomen, zonder
dat het Lagerhuis op de hoogte is ge
bracht van den stand van zaken
De zitting van het Hoos
gerhuis
In het Hooperhuis heeft lord Halifax
de rede van Baldwin voorgelezen. Lord
Snell wees er vervolgens op. dat iedere
bespreking zonder de noodige feiten
kennis niet ter zakp zou zijn en scha
delijk zou kunnen worden De zaak
moet echter niet voor onbepaalden tijd
gerekt worden. Lord Crewe van de li
herale oppositie verklaarde, dat het
inderdaad oniuist is. dat de regeering
onhehoorliiken druk op den koning
zou hebben uitgpoefend
Tn de wandelgangen van het Lager
huis wordt het onderwerp van gesprek
gevormd door het slechte onthaal dat
de woorden van Churchill gevonden
hehhen. De aanhangers der regeering
heschouvven Churchill's vraag meer als
een tegen Baldwin gericht dan vóór
den koning gesproken
Churchill over den koning
Winston Churchill, heeft voorts
Maandag in een tafelrede een
dronk uitgebracht on den koning,
zeggende* ..Ik heb Z M sedert miin
prille ieugd gekend en ik kan u
zeggen, dat gij Pr van overtuigd
kunt ziin dat hii nooit noch naar
dp |eftor noch naar den gpest. zal
handelen in strijd met de Britsche
constitutie".
Baldwin keerde teeen negen uur
Maandagavond in Downingstreet terug
uit het Lagerhuis Even later kwamen
vier hezoekers hii de woning van den
minister president aan Twee dezer
kwamen per hofauto Tegen half elf
kwam de auto van dpn herloe van
Vork op fort Rplvedére aan doch het
was onmogelijk te zien wie en of er
ipmand in zat.
Een groep „zwarthemden" heeft voor
het Buckinghampala^e het .God save
thp King" gezongen. De politie slaagde
er met groote moeite in hen tot door-
loopen te bewegen.
Bereid zich terug te
trekken
CANNES, 7 Deo. (Havas). -
Lord Brownlow, de particuliere
secretaris van koning Edward,
heeft vanavond in hotel „Majes»
tic" de Fransche en Engelsche
journalisten te Cannes ontvangen
en hun mededeeling gedaan van
de volgende officieele verklaring
van mevrouw Simpson:
„Mevrouw Simpson beeft gedu*
rende de laatste weken voortdu»
rend gewenschf iedere daad en
ieder voorstel te vermijden, welke
onaangename gevolgen zouden
kunnen hebben voor den koning
of den troon. Sedert is haar hou*
ding niet veranderd en, indien
door een dergelijke daad het
vraagstuk zou kunnen worden op»
gelost, zou zij wenschen zich on*
middellijk terug te trekken uit de
situatie, die teseliikertiid ongeluk*
kig en onhoudbaar is geworden."
Deze verklaring was door me*
vrouw Simpson geteekend.
In hofkringen to Londen heeft men
eerst uit het persbericht kennis ge
nomen van de door mevrouw Simpson
te Cannes afgelegde verklaring, welke
in deze kringen geheel onverwacht
kwam. Men is van meoning. dat zii
geen einde zal maken aan de crisis,
maar toch beschouwt men haar als
een uitdrukking van de persoonlijke
opvatting van mevrouw Simpson.
Men wïist in het bijzonder op de
zinswending: „Indien door een derge
lijke daad het vraagstuk zou kunnen
worden opgelost", welke men veelbs-
teekenend acht. Personen, die het kun
nen weten, zeggen dat do door me
vrouw Simpson afgelegde verklaring
op eigen initiatief berust.
Men is van meening, dat slechts
een daad van den koning een ein
de zou kunnen maken aan den te-
genwoordigen toestand en dat alle
andere daden, hoe belangrijk deze
ook zouden zijn. slechts een beperk
te uitwerking zouden kunnen heb
ben. Het is vrijwel zeker, dat me
vrouw Simpson in de villa „Lou
Viei" zal blijven tot dat de uitein
delijke beslissing van den koning
bekend zal zijn.
STAMBOEL. 8 Dec. (Havas).
Volgens de laatste gegevens, ver
strekt door het gemeentebestuur
van Adana aan het blad Haber.
zouden de overstroom in gen twee
honderd huizen hehhen doen instor
ten. Een honderdtal personen is
verdronken terwijl veel vee door
de wateren is meegesleept De re
gen is inmiddels ongehouden, waar
door het water bPgint te zakken.
INSTORTINGSONGELUK TE PRAAG
PRAAG. 8 Dec. (A.N.P.) - Gisteren
is de betonnen zoldering van de groote
zaal der nieuwe Praagsche effecten
beurs ingestort.
Slechts een deel van de arbeiders die
zich in de zaal bevonden kon zich red
den. De anderen werden bedolven Tot
dusverre zijn 20 arbeiders bevrijd elf
hunner zijn ernstig gewond
CRITIEK GEOEFEND OP HITLER
De raad van discipline van den staat
Thüringèn heeft den hoogleeraar aan
de unversiteit van Jena. prof Hans
l.eisgang. afgezet, omdat hii in het
openhaar een redevoerng heeft gecriti
seerd welke Hitier tijdens een herden
king van maarschalk Von Hindenburg
hepft uitgesproken.
MEER WERKLOOZEN IN ENGELAND
LONDEN. 8 December (Reuter).
Op 23 November bedroeg het aantal
werkloozen 1.623 602. hetgeen 11.792
meer is dan op 26 October.
De Spaansche nationalisten
zouden het offensief van
links tot staan heb.
ben gebracht
Ravitailleering van Madrid
verzekerd
MADRID, 8 Dec. (Havas).
Gisteravond tusschen elf uur en
middernacht heeft de artillerie
van de rechtschen opnieuw de
hoofdstad gebombardeerd. Pro*
jectielen van groot kaliber vielen
in de hoofdstraten, vooral bij de
Britsche ambassade. Het aantal
slachtoffers van dit bombarde»
ment is nog niet bekend.
Het groote hoofdkwartier der
rechtschen te Salamanca deelt
mede, dat in den sector Belchite
de regeeringstroepen weer terug
werden gedreven. Acht mitrail?
leurs, vijftig geweren en verder
oorlogsmateriaal werden buitge»
maakt. In den sector Mondragon
werd de kanonnade en het ge*
weervuur voortgezet.
Het persbureau van de nationa*
listen ontkent, dat een contingent
Italianen te Algeciras aan land
zou zijn gezet. (Te Londen is te
dezer zake evenmin een officieele
bevestiging ontvangen).
Volgens de regeering van Caballero
zijn de transporten veilig gesteld: twee
honderd met levensmiddelen beladen
wagens komen dagelijks Madrid binnen.
Er is een gezinsravitailleeringskaart in
gesteld, die de laatste moeilijkheden op
lossen zal.
Voorts is de verdedigingsraad bezig
met de distributie van kleedingstukken
en uitrustingen voor het leger De mi
litieleden. vakvereenigingen en politie
ke organisaties requireeren of koopen
de grondstoffen, die dienen tot vervaar
diging van de uitrustingen. De raad zal
controle uitoefenen op de vervaardi
ging. teneinde eenheid in de kleedij der
soldaten te verzekeren.
Radio Sevilla meldt, dat het offen
sief der reeperingstroopen in het ge
bied van Espinosa. Villa Real. Orduna
en Mondraeon volkomen tot staan is
gekomen. De linkschrti zouden meer
dan 2000 man verloren hehhen in de
laatste gevechten. Hun verliezen aan
hPt front van Biskaio zouden de ern
«tigste sedert het begin van den strijd
geweest zijn.
Bij Guadarrama Snmosierra en het
Escoriaal werden de linkschen eedwon-
gen hun stellingen te ontruimen In
verhand met het oprukken der troepen
van Franco. Tn den Zuidelijken «sector
zijn geen veranderingen te melden
Het incident in de Fins
sche legatie
De minister van huitenlandsche
zaken der regepring-Caballero. heeft
het Finsche ministerie van huiten
landsche zaken een telegram doen
toekomen, waarin een overzicht
wordt gegeven van de gebeurtenis
sen. die zich kort epleden hehhen
afgespeeld in de Finsche legatie en
leidden tot de arrestatie van meer
dan 500 Spanjaarden, onder wie
een groot aantal phalanxisten. ge-
peneionneprde militairen en politie
agenten. Protesteerend tegen dit
"misbruik der diplomatieke voor
rechten vraagt het telegram onmid
dellijke terugroeping van den Fin-
schen vertegenwoordiger.
Miaja commissaris'gene
raai van oorlog
Miaja. die een hijzonder belangrijke
rol heeft gespeeld in dp organisatie van
de verdediging van Madrid, is tot com
missaric-generaal van oorlog hpnopmd
Schilderijen uit het Prado
museum te Valencia
De zender der rechtschen te Jaca
heeft medegedeeld, dat gisteren in den
loop van den dag eeniée vrachtauto's
met de meest waardevolle schilderijen
uit het Prado-museum te Madrid in Va
lencia zijn aangekomen.
Tegen dienstneming van
vrijwilligers
Het secretariaat van de niel-inmen
gings-commissie heeft het volgende
communiqué gepubliceerd
Te 16 uur heeft Maandag de 15e hij-
eenkomst plaats gehad van de sub-com
missie van de niet-inmengingscommis-
sie in het Foreign Office. Do subcom
missie keurde 't rapport dat aan de ple
naire zitting zal worden voorgelegd ten
aanzien van de mededeeling. welke aan
de staten, die vertegenwoordigd zijn tn
de commissie zal worden toegezonden,
goed Deze mededeeling handelt over
de indirecte interventie, in het hijz.on-
der over het binnenkomen van huiten
Iandsche elementen in Spanje. om deel
te nemen aan den burgeroorlog.
De eerste plenaire zitting zal plaats
hebhen Woensdag a s te 17 uur.
Verzet van Duilschland,
Italië en Portugal
Tijdens de zitting van de sub-commis
sie vroegen de vertegenwoordigers van
Duischland. Italië en Portugal, dat de
bestudeering van het vraagstuk dei-
vrijwilligers in Spanje zou worden uit
gesteld. De vertegenwoordiger van F.n
geland, gesteund door die van Frank
rijk en Rusland, stelde onmiddelijke he
handeling voor Bovendien weigerden
de afgevaardigden van Duitschland
Italië en Portugal deze kwestie te schei
den van de overige kwesties van indi
recte interventie Na een bespreking
van drie uur besloot men hef probleem
voor te leggen aan de plenaire zitting.
Spaansche vluchtelingen
te Marseille
Twee Engelsche torpedobooten heb
ben te Marseille 118 vluchtelingen van
verschillende nationaliteit uit Spanje
aan land gezet. De vluchtelingen waren
afkomstig uit Barcelona en Valencia.
Amerikaansche staten willen
den oorlog uitbannen
Voorstel der Ver. Staten
BUENOS AIRES, 8 Dcc. (Havas). -
De delegatie der Vcreenigde Staten ter
Pan-Amerikaansche conferentie heeft
een xieulraliteitspact voorgesteld, dat
alle Amerikaansche staten moet ver
plichten tot het regelen langs vreed-
zamen weg van alle geschillen, die tus
schen hen kunnen ontstaan.
Het verdrag omvat twaalf artikelen
en is gebaseerd op de Amerikaansche
neutraliteitstheorie. zooals deze uiteen
is gezet door president Roosevelt en
Cordell Huil, den Amerikaant-chen mi
nister van huitenlandsche zaken.
Artikel 1 bepaalt, dat de aangesloten
staten plechtig hun verplichtingen her
nieuwen om langs vreedzamen weg hun
geschillen te regelen. Een pennanente
commissie, bestaande uit de ministers
van huitenlandsche zaken, zal worden
ingesteld om het naleven van deze ver
plichtingen te verzekeren
Artikel 2 voorziel in de oprichting
van een consultatieve commissie, be
staande uit vertegenwoordigers van de
contracteerende partijen, voor de prac-
tische toepassing van het verdrag.
Artikel 3 zet uileen. dat de ondertee
kenaars alle Amerikaansche geschillen
moeten regelen langs diplomatieken
weg of door middel van de commissies,
welke bij verdrag zijn igpesteld.
Artikel 4 geeft de permanente consul
tatieve commissie het recht de onder
teekenaars aan hun verplichtingen te
herinneren en de rol van bemiddelaar
ster te spelen.
Art. 5 verbiedt den onderteekenaars
hun toevlucht te nemen tot militaire
actie, voordat verklaard is dat de vij
andelijkheden zijn geopend.
Artikel 6 verklaart, dal ingeval van
oorlog de overige onderteekenaars een
gemeenschappelijke politiek van nen
Iralitêit zullen toepassen, de consulia
tieve commissi» den aanvaller zal aan
wijzen en volgens artikel 7 zullen de
ondprteekenaare alle handelsreciricties
ten aanzien van de oorlogvoerenden
loepassen, welke zij nuttig oordeelen
tol het handhaven van den vrede
Overeenkomstig artikel 8 zullen de
neutralen een uitvoerverbod van wa
pens en munitie ten aanzien van de
oorlogvoerenden afkondigen en zullen
zij weigeren hen credieten of beta lings
faciliteiten tp verleenen
De drie laatste artikelen regelen in
bijzonderheden het verdrag, opdat dit
in geen enkel opzicht in tegenstelling
is met verdragen, welke door de be
trokken stalen reeds zijn gesloten.
DIT BLAD HEEFT EEN DAGE LIJK-
SCHE GECONTROLEERDE
OPLAAG VAN
AANGESLOTEN BI) HET BUREAU
VOOR PUB LICITEITSW A A RDE
TOURNOOIVELD 4 - DEN HAAG
W eer ver wach t i n g
Medegedeeld door het K.NM.l
le De Bilt.
Matige tot krachtige, later af
nemende Z.-W. tot W. wind.
het rok ken tot zwaar bewolkt
met kans op regen, later opkla
rend, aanvankelijk veel zachter
Hoogste barometerstand 771.8 te Parijs.
Laagste 7333 te Jan Mayen.
LANGESTRAAT 49
TEL. 190
NU ALLEN NAAR DE
Geweldige overstroomingen
op de Philippijnen
MANILA, 8 Dec. (Reuter).
Officieel wordt medege*
deeld, dat tengevolge van een
overstrooming, „de grootste
in de geschiedenis der Philip*
pijnen", 54 steden zijn over*
stroomd en duizenden men*
schen om het leven zijn
gekomen.
De overstrooming werd
veroorzaakt door een typhoon
in de provincie Isabella in het
NoordAVesten van het eiland
Luzon.
ONVERANTWOORDELIJKE HANDEL
WIJZE
BATAVIA, 8 Dec. (Aneta). De uit
spraak van den raad van Scheepvaart
inzake de aanvaring van de „Radja
Basah" met een vissschersprauw. waar
bij H van de 35 opvarenden van die
prauw, allen inheemschen, zijn ver
dronken. luidt als volgt:
De inlandsche stuurman is voor een
maand geschorst; aangezien hij op on
verantwoordelijke en zorgplooze wijze
heeft wacht geloopen. De aanvaring
moet uitfluitend aan zijn schuld wor
den geweten en niet aan dien van den
gezagvoerder Mohamed Seman, hoewel
deze de prauw op de meest lichtvaar
dige en laakbare wijze in den steek
heeft gelaten De Raad van Scheep
vaart acht len aanzien van den gezag
voerder geen termen voor het loepas
sen van tuchtmaatregelen aanwezig.
De vraag in hoeverre o.a. die gezag
voerder op strafbare wijze heef» gehan
deld door na te laten om dë opvarenden
van de prauw aan boord van de „Radja
Basah op te nemen, zal aan hei nor-
deel \an justifioneele autoriteiten -or
den overgelaten.