OVERGANG VAN
AMSTERDAM
EXCELSIOR'S
koperen feest
OPVOERING VAN
ZONSOPGANG
BAL-MASQUE VAN
L.E.A.
KERSTNACHTLITURGIE
GEREF. KERK IN H.V.
HET VEGETARISME
Wijnhandel „De Moor"
MOOR Oude Genever
AM. CAROUSSEL
VEREENIGING
2s BLAD BAÜ. 2
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
MAANDAG 21 DECEMBER 1936
Door de afdeeling Amers*
foort van „De Princevlag"
in Amicitia
T_T ET zal velen misschien ver-
-^wonderen, dat het na den val
van den Briel op 1 April 1572 nop 6
jaar geduurd heeft, voordat de
grootste koopstad van Holland naar
de zijde van den Prins is overge
gaan. Nu die overgang van Amster
dam in het stuk „Zonsopgang" door
de leden van „de Princevlag" van
de afdeeling Amersfoort Maandag
en Dinsdag a.s. in Amicitia ten too-
neele zal worden gebracht, is het
misschien niet ongcwcnscht om iets
mede te deelen over de geschiede
nis van Amsterdam in den tijd van
Karei V en Philips II. Gebrek aan
plaatsruimte noopt ons echter, om
ons tot de hoofdzaken te beperken.
In 1535 brak in Amsterdam en elders,
als gevolg van de langzaam maar zeker
doordringende nieuwe ideeën op reli
gieus gebied, een felle opstand van de
\Vederdoopers uit.. De gematigde Ani-
aterdamsche regeering werd in verband
met dezen religieus-communistischen
opstand, dio de stad geheel in rep en
roer had gebracht, drie jaar later door
een streng katholiek stadsbestuur ver
vangen. dat het geheel eens was met de
in latere jaren uitgevaardigde plakka
ten tegen iederen vorm van ketterij.
Eén der hoofdfiguren uit de nieuwe
groep van burgomeesteren was de uit
Sloten afkomstige Mr. Hendrick Dircksz,
die dus tot „de sincere en catholijcke
partij" behoorde en met zich eon ge
heele nieuwe regenten-coterie op het
kussen bracht, die cr tot 1578 zou blij
ven zitten. Ondanks het feit, dat zij door
de echte Amslerdamsche aristocratie,
waartoe men o.a. de Baerdesen's en dc
Boelens mag rekenen, met den nek
werd aangezien, wisten dc „Dirckisten",
zooals zij genoemd werden, zich in het
stadsbestuur te handhaven, waarvoor
zij echter aangewezen waren op steun
van den Koning en zijn Spaansche
landvoogden.
Aan Mr. Hendrik Dirckz. was ook
Joost Buyck (15051588) geparenteerd,
die tusschen 1549 en 1577 zich liefst 17
maal de waardigheid van burgemeester
zag opgedragen. Tegen hem, maar in
het bijzonder tegen Dircksz en zijn Ka
tholieke regenten kliek, rees meer dan
eens verzet uit kringen van handel en
industrie, waarvan de leden door hun
relaties met de Oostzee-steden min of
meer met de protestantsche ideeën ver
trouwd waren geraakt cn die eveneens
door banden van bloed aan elkaar ver
bonden waren. Van deze Amsterdam-
sche élite, die dus na 1538 nauwelijks
in het stadsbewind vertegenwoordigd
was, die door hun gedeeltelijke protes
tantsche neigingen geen ambtenaren
konden worden en die hun achteruitzet
ting door een parvenu, als Mr. Hen
drick Dircksz was, niet konden verkrop
pen, was Mr. Baerdescn de leider. Vele
moeilijkheden tusschen deze hoofdper
sonen vooral, doch ook door de groepen
die achter hen stonden, deden zich voor.
Zoo werd in 1564 te Brussel bij dc Land
voogdes, Margarctha van Parma, een
klaagschrift door tien leden der oppo-
silioneele aristocratie over hel bewind
van Amsterdam ingediend. Een der
voornaamste leden der rogeeringsgroep,
w.o. Joost Buyck voortdurend „vriend
jes" en familieleden aan de baantjes
hielpen en vrijwel geheel alleen de la
kens uitdeelden, zonder dc vroedschap
voldoende te raadplegen. De vijf bedoel
de heeren bespotten dit optreden van
de oppositie en beweerden, dat zij toch
aan het langste eind zouden trekken,
al kwamen dc opposanten met „sacken
vol redenen en turfmanden voll
bescheits" aandragen. In dit geval had
den zij echter toch buiten den waard,
In casu de landvoogdes gerekend, want
weldra kwam een aanzienlijke ver
scherping van de bepaling, die Graaf
Albrecht-van Henegouwen in 1398 ge
maakt had betreffende verwantschap
pen tusschen leden van de vroedschap
tot stand en werd verordonneerd, dat
de naaste verwantschap hoogstens
mocht zijn die tusschen broers kinde
ren, zoodat schoonvader en schoonzoon,
zwagers en broers niet gelijktijdig zit
ting in dit college mochten hebben.
Nog bleef Mr. Hendrick evenwel op het
kussen zitten,doch toen gebleken was dat
hij zich aan ernstige financieel© onre
gelmatigheden bad schuldig gemaakt
moest hij in 1565 als burgemeester af
treden, wat niet wegnam dat hij tot'78 lid
van de vroedschap en van den oudraad
bleef.
Brusselsch decreet
Sedert het neerleggen van zijn bur
gemeesterschap werd de zaak echter
op precies den zelfden voet voortgezet
door zijn neef Joost Buyck Sybrandtsz,
Aan het Brusselsche decreet stoorde
deze zich niet in het minst en in de re
genten-oligarchie kwam geen noemens
waardige wijziging, wat bleef tot. Mei
1578. Ja, eens zoo sterk voelden zich de
leden der stedelijke regeering, toen hun
gereformeerde tegenstanders zich in
1606 ten zeerste compromitteerden door
actief deel te nemen aan de reformato
rische beweging in Holland, waarvan
Amsterdam het centrum was. Deze beel
denstorm-excessen deden in het volgend
jaar de gereformeerde notabelen in groo-
ten getale het voorbeeld van Prins Wil
lem volgen en naar het buitenland uit
wijken, waar zij vernamen, dat over 170
hunner door den Raad van Beroerten
het vonnis van eeuwige ballingschap
was uitgesproken.
Waren dus velen hunner tegenstan
ders uitgeweken, toch konden Joost
Buyck c.s. zich op den duur met moel-l
te handhaven. Weldra ontbonden zij de1
schutterij cn namen eigen aanhangers1
in dienst, die in 1572 nog met twee ven
dels stadssoldaten werden uitgebreid.
Hun geheele gezag berustte zoodoende.,
feitelijk alleen op wapengeweld.
Het spreekt vanzelf, dat de bewind-'
hebbers zich verre van behagelijk ge
voelden, toen zij van de Brielsche ver-'
rassing in kennis werden gesteld. Het
stadsbestuur, dat vast wilde houden
aan „de onderhoudenisse van de catho
lijcke religie en dc obedientie van dc
Conincklijcke Majesteit," werd dus meer
en meer gedwongen om aansluiting te'
zoeken bij Alva en diens opvolger Re-
quesens.
Regeering en vroedschap steunde dan
ook op groote schaal op 't Spaansche le
ger bij diens belegering van Haarlem
en Leiden. De Spanjaarden, die wel be
grepen van hoe 'n groot belang de steun
van Amsterdam was, waren dan ook de
voorkomendheid zelve en daarvan wist
Buyck heel handig gebruik te maken,
door gedaan te krijgen dat de inning
van de 10e penning werd uitgesteld.
Zelfs, hoewel vurig monarchaal gezind,
durfde hij zijn Spaansche vrienden te
trotseeren, door tot tweemaal toe den
Spaanschen soldaten, die de Spaansche
overheid in de stad wilde legeren, de
toegang te weigeren. Vreemde soldaten
dulde Buyck evenmin als de andere
stedelijke besturen dezer streken en
daarom had hij stads vendels opgericht,
die niet alleen een vertrouwde leger
macht vormden, doch die bovendien
uit werkloozen werden gerecrutcerd,
die anders „uit desolatlo tot rebellie"
zouden kunnen komen. Inderdaad was
dc kans daarop niet gering, daar dc
economische toestand voor Amsterdam
verre van gunstig was. Afgesneden als
de stad was van het omliggende land,
dat meer en meer in handen der Geu
zen was gekomen van den aanvoer van
koren over zee, daar sedert den neder
laag van Bossu tegen Cornells Dircksz,
den aanvoerder der Geuzenvloot in het
Iloornsche Hop, de laatsten de zeegaten
volkomen beheerschten, was het gebrek
onder de bevolking bijna nijpend ge
worden. Het is dan ook te begrijpen, dat
Buyck en de zijnen vurig hoopten dat
Leiden door de Spanjaarden ingenomen
zou worden, daar Amsterdam dan nog
meer steun zou kunnen krijgen tegen
de Geuzen, die zich zelfs, zij het tever-
geefsch, verstout hadden om de Amstel-
stad te belegeren, wat slechts tot ge
volg had gehad dat Buyck de Spaan
sche troepen nu wel binnen de stads
muren had moeten toelaten. Het zal
dan ook niemand verwonderen, dat de
heeren burgemeesteren bij de tijding
van het ontzet van Leiden dusdanig
van hun tramontane waren, dat zij een
brief, die zij bezig waren op te stellen,
niet. konden voltooien „overmits de tur-
bafie ons opcomen deur 't ontset van
Levden". Zelfs rieden zij den Konink
lijken Stadhouder aan om liet beleg te
hervatten, wel advies gelukkig niet
werd opgevolgd!
Hoewel Amsterdam's positie met den
dag slechter werd, waardoor de stads-
reeeering vurig naar vrede begon te
verlangen, vond zii de In 1576 gesloten
Pacificatie van Gent toch verre van aan
genaam.
De Pacificatie
Daar was immers niet Alleen vrede en
vriendschap tusschen de zuidelijke pro
vincies en Holland en Zeeland gesloten,
doch was tevens bepaald, dat do gods-
dienstquaestie geregeld zou worden
door een vergadering van de Staten-Ge-
nefaal, wanneer eenmaal de Spaansche
troepen uit het land verdwenen zouden
zijn. Tot zoolang zouden de plakkaten
geschorst worden, doch zij zouden bui-
ton Holland en Zeeland gehandhaafd
blijven. Aan de steden, die zich zooals
Amsterdam, nog niet aan liet gezag
van den Stadhouder, Oranje, onderwor
pen hadden, zou dit bij satisfactie mo
gelijk gemaakt worden. Dit laatste was
voor de Amsterdamsche regenten 'n
uiterst teer punt, want niet alleen be-
teekende de ondertcekoning van de Pa
cificatie algeheele amnestie en dus een
mogelijke terugkeer van alle ballingen,
doch bovendien zou door de satisfactie
een volkomen gelijkstelling van den ge
reformeerden godsdienst met den
Roomsch Katholieken er op volgen. Dat
bet regcei ingscollege van Holland's
grootste koopstad zich dan ook tot hef
uiterste hiertegen verzette, is niet meer
dan natuurlijk.
Al werd, zij het schoorvoetend, in Fe
bruari 1577 door de Amsterdamsche
overheid de Pacificatie geteekend, de
bepalingen van dc satisfactie onder
schreef zij niet zoo gauw, daar dit luin
eigen politieke doodvonnis zou betecke-
nen. Bij de besprekingen met de afge
zanten van den Prins van Oranje stel
den Buyck c.s. dan ook de xolgende
eischen: lc. het behoud van dc stads-
vendels, wat begrijpelijk is, daar hierop
hun macht voor het grootste gedcelto
rustte; 2e. een verbod van uitoefening
van don gereformeerden godsdienst bin
nen de stadswallen, wat immers een te
rugkeer van dc hun uiterst vijandige
bepalingen ten zeerste zou belemmeren.
Steeds moeilijker werd echter de positie
der regcntencóterie, mede ten gevolge
van een nauwe insluiting door dc Geu
zen. Het gevolg was, dat dan ook den
Ssten Februari 1578 de satisfactie
eindelijk onderteekend werd. Doch nog
gaven Buyck en zijn aanhangers zich
niet geheel gewonnen. Zij bleven vol
harden in bun verzet tegen de toeloting
van de ketters. Maar bijna dagelijks
wordt er aan bun macht getornd. Als
gevolg van de satisfactie moeten zij in
Maart hun stadsvcndels afdanken en
eenige compagnieën Staatsche troepen
toelaten, waardoor hun ruggesteun nu
bijna geheel verloren gaat. Gelukkig
voor hen berkregen zij echter bun trou
we steunpilaren: de schutterijen, die
juist als gevolg van de satisfactie weer
opgericht moesten worden.
Kunnen zij gedaan krijgen, dat de
commandant der schutterij een der
hunnen is. dan is alles nog niet ver
loren. In April 1578 hadden hierover
besprekingen plaats met de commissa
rissen van de Staten van Holland, die
voor de tenuitvoerlegging van de satis
factie zorg moesten dragen. Beide par
tijen stonden op hun stuk, daar de hee
ren commissarissen zeer wel begrepen,
waar het bij de burgemeesters en vroed
schap om ging. Het lag dus voor de
hand dat de onderhandelingen moesten
stranden, wat dan ook inderdaad op den
25en Mei van hetzelfde jaar gebeurde.
Intusschen waren de leiders van de
tegenpartij van het stadsbestuur, dus
de gereformeerden, maar ook een aantal
R. K. notabelen, die niet tot de echte
regenten kliek behoorden, in den Haag
bezig om vooraf beraamde onwente-
lingsplannen voor te bereiden. Wanneer
dan ook de vroedschap op 23 Mei het
Haagsche ontwerp over dc inrichting
van de schutterij definitief verwerpt,
stellen de genoemde Commissarissen in
een samenkomst te Amsterdam met Mr.
Baerdescn cn eenige zijner aanhangers
de bijzonderheden van de Alteratie vast.
De uitvoering van de omwenteling
wordt opgedragen aan Dr. M. Coster,
Mr. Baerdescn, Adriaen Reynertsz
Cspmhout, Adriaen Pauw cn Guillaume
du Gardijn.
Niadat dan den 25sten Mei de burge-
imeebteren het vroedschapsbesluit aan
(de heeren Commissarissen hebben me
degedeeld. verschijnt den 26cn het
Comité in de burgemeesterskamer. Hoe
wel dei vroede vaderen het vuur nu wel
heel na aan de schenen wordt gelegd,
blijven zij weigerachtig om in zake het
commando over de schutterij toe te
geven. Wanneer het zich op den Dam
verzameJdo volk ziet, dat er blijkbaar
met het. stadsbestuur niet meer tc pra
ten valt, komt het in beroering, doch
wordt in bedwang gehouden door het
Staatsche garnizoen, dat de overheid,
zeer tegen liaar zin. eenigen tijd ge
leden had moeten innemen, cn door
de burgervendels. Het Comité laat in
tusschen alle Spaansch-gezinde régen
ten en geestelijken aanhouden en naar
den Waag op den Dam brengen, waar
na zij naar schuiten worden geleid en
zonder eeuig letsel te water uit de stad
gebracht worden.
En zoo verlieten o.a. op den 26en
Mei 1578 Joost Buyck. pastoor Mr. Ja-
rob Buyck, C. J. Brouwer. Sybrant
Occo. ook een familielid van Buyck,
Sybrant Buyck en Hendrick Dircksz
de stad. wier wel en wee sinds vele
jaren in hun hebgrage handen gelegen
had.
Dr. B. D. E. KRAFT.
Op aandrang van Joost Buyck bief
Requesens in 1573 deze strengere bepa
lingen weer op.
3) De aanhanlingen, die in dit artikel
oorkomen. zijn ten deele uit Dr. H.
Brugman's: „Geschiedenis van Am
sterdam". Dl. I en II cn uit. Joh. Elias':
„Het Amsterdamsche patriciaat".
Zaterdagavond hebben we reeds een
voorproefje gehad van het „OranjeJbal-
masqué", dat 9 Januari in hotel „Birk-
hoven" zal worden gehouden. De gym
nasiasten verceniging „L.E.A." bad
voor haar leden en introducés in bo
vengenoemd hotel een bal-masqué ge
organiseerd, dat bijzonder geslaagd
mag genoemd worden.
Weliswaar waren er weinig originee-
le costuums maar daartegenover stond,
dat de meeste aanwezigen buitenge
woon veel zorg aan hun verschijning
hadden besteed. Natuurlijk waren cr
boerinnetjes en zigeunerinnen, cow
boys en kozakken, pierrots cn pierret-
tes, maar ook was aanwezig Herr Hitler
die geïnterviewd werd door Mr. News
paper.
Terecht werd een symbolische voor
stelling van de vier jaargetijden met 'n
eersten prijs bekroond, terwijl een vijf
tal spoken, die danig de schrik onder
de aanwezigen hadden gebracht, on
danks dit alles, zich nog een tweeden
prijs zagen toebedeeld.
Men schrijft ons:
Op Donderdag 24 Dec. des avonds van
9 lot 10 uur, wordt in de Geref. kerk in
H.V. (Appelweg 15), het kerstfeest in
geluid met een Kerstnachtliturgie.
Nadat de liturg de samenkomst ge
opend heeft in naam van den Drie-
eenigen God en de gemeente in oot
moed en dank genade ontvangen
heeft, wekt hij dc gemeente op om te
beluisteren en te bezingen de daden
Gods, die de Kerk in dezen nacht her
denkt. Deze inleiding wordt besloten
met een gebed uit dc oude kerk, waar
in gevraagd wordt om een zegen voor
lijd cn eeuwigheid.
Eerst worden nu enkele woorden uit
de Profeten gelezen. Het eerste spreekt
van het roepen van het schepsel om
zijn Schepper, bet. tweede is daarop het
antwoord: God komt, en het derde zegt,
boe Hij komt in den Vredevorst. De
liederen, die de gemeente zingt, sluiten
zich hierbij aan.
Dan luistert de gemeente naar bet
Kerstevangelie, zooals Lukas dit ver
haalt. De liederen wijzen er op, dat
het hier niet slechts gaat over oen his
torisch gebeuren, doch over een hoils-
feit voor alle eeuwen, over het komen
van Christus in ons eigen leven. Do
liturgie bereikt haar hoogtepunt in de
Kerstboodschap van Johannes; het
Woord is vleersch geworden. De ge
meente bezingt daarop dit mysterie,
waarna een gebed van dank en aan
bidding volgt.
Nadat de liturg dc opwekking heeft
doen hoeren, om tc wandelen als kin
deren des Lichts, en nog eenmaal in
het kort het Kerstevangelie heeft sa
mengevat eindigt de gemeente met een
lofpsalm.
„HARMONIA"
Dc afdeeling Amersfoort van de Ned.
Vereeniging van Spiritisten „Harmonia"
houdt Donderdagavond 24 December in
de toonzaal „Sierkunst" v*cn Kerstbijeen
komst. De heer Mac-Kenzie uit Utrecht
zal spreken over: „Hoe ik tot de Spiri
tistische overtuiging hen gekomen".
Men zie jroor bijzonderheden de keitjes.
Opvoering van de muziek*
revue „Voorheen en
Thans"
Het tëVs-jarig bestaan van de mu
ziekvereniging „Excelsior", direc
teur A. Bikkers, werd Zaterdag
avond in de groote zaal van „De
Valk" op feestelijke wijze herdacht,
o.a. door het opvoeren van de Excel-
sior-Muziekrevuc „Voorheen en
Thans".
Voordat, de revue voor het voetlicht
werd gebracht, sprak de voorzitter van
de jubilecrendc vereeniging, de heer M.
Peters, een kort openingswoord waarin
hij vooral de leden cn donateurs harte
lijk welkom heette, om vervolgens dank
te brengen aan de tooncelclub dezer
verceniging, alsmede aan één der op
richters den lieer M. Willemse, en aan
den tegen woordigen directeur A. Bik
kers.
Schriftelijke gelukwenschcn waren
binnen gekomen van de Amersfoortsche
Politie Muziekvereeniging cn de Amers
foortsche Muziekvereeniging, terwijl het
pas benoemde eere-lid, de heer J. van
Schaik, eveneens bij verhindering zijn
felicitatie schriftelijk deed toekomen,
echter onder aanbieding van een bloe
menmand.
In de pauze vond de voorzitter ge
legenheid den directeur met een bloe
menmand te huldigen vóór het vele
werk wat hij voor Excelsior heeft ge
daan. Spreker hoopte, dat de heer Bik
kers nog vele jaren zijn krachten aan
de vereeniging zal mogen blijven geven.
Opvoering van de revue
„Voorheen en Thans"
De revue „Voorheen en Than6", welke
opgevoerd werd en samengesteld was
door de leden, sloeg, zooals te begrij
pen, geheel op het vereenigingsleven
van „Excelsior". Daarin zijn de samen
stel Iers volkomen geslaagd, omdat de
geschiedenis van deze vereeniging zich
er goed voor leent. Het. zal velen wel
licht bekend zijn, dat deze vereeniging
niet direct een fanfarecorps ds geweest.
Men begon als een monidaccordeonver-
eeniging. Hot eerste gedeelte van dc
revue sloeg dus volkomen op de mond-
accordeonverecniging, waarin men de
oprichting, de eerste repetitie in den
winkel van Willemse meemaakte on
waarin tevens de propagandistische
strekking niet vergeten was om lid of
donateur te worden van Excelsior. De
slot-finale van dit eerste gedeelte was
goed; daarin kreeg men een overzicht
van de vele prijzen, welke dc club in
deze periode behaalde.
Het „Thans" had betrekking op het
fanfarecorps. Dit tweecle gedeelte von
den wij beter gespeeld dan voor dc
pauze. Bijzonder goed geslaagd waren
de Boerenrepetitic, alsmede de Micro
foon-scène. Doch ook de andere scènes
kunnen met eere genoemd worden, al
waren er niettemin eenige bij, welke
niet op al te hoog peil stonden». Wat
evenwel prettig aandeed, was het vlug
achtereen spelen van de scènes. Inder
daad achter de coulissen is hard ge
werkt, om het geheel vlot te doen ver-
loopen, terwijl „de draad" in deze re
vue evenmin ontbrak. Het slot bracht
het geheele fanfarecorps op het tooneel,
dat -met eenige marschen etc. op waar
dige wijze de finale verzorgde.
De muzikale verzorging was in han
den van den heer D. van Doorn.
Tot slot van de feestelijkheden vond
een geanimeerd bal plaats.
A.B.C.-CABARET
Een Amersfoorter is in wezen een
tikje conservatief, ziet vele katten uit
evenveel boomen en eet ongaarne wat
hij niet kent.
Maar nu komt er een hier nog onbe
kende east, die wij toch wel met en
thousiasme mogen inhalen. Het is het
A.B.C.-Cabaret, dat in het Leidsche-
plein Theater te Amsterdam reeds hon
derden voorstellingen gaf en nu eens
op tournée gaat.
Leider van dit cabaret van goeden
naam en faam is de acteur Louis Gim-
berg, de teksten zijn hoofdzakelijk van
Jan Lemaire en 7ijn vrouw, Corry Vonk
is de voornaamste actrice.
Op 5 Januari zal het cabaret optre
den op de groote gala-avond tijdens dc
feesten in Den Haag, in het Gebouw-
voor Kunsten en Wetenschappen. Dc
Koninklijke familie zal dan aanwezig
zijn. Maar ook in Amersfoort komen ze
cn wel op Vrijdag 15 Januari in den
schouwburg Amicitia. Ze voeren dan
hun cabaret-revue: „Klanken-Parade"
op. We komen er nader op terug.
EIERVEILING
17 December
Aanvoer 22.000 stuks. Heneieren
3.00—f 3.50; witte éieren 4.00-/ 5.00;
bruine eieren -4.505.25; eendeieren
2.70.
FRUIT- EN GROENTENVEILING
18 December
Goudreinet 1726 ct.; Bellefleur 17
21 ct.; Groninger kroon 1516 ct.; Ster
appel 2123 ct.; Louwtjcs 10—14 ct.;
Bramley Seedling 17—18 ct.; Lof 67
ct.; Spruiten 69 ct.; Wortelen 1543
ct.; Bieten 1518 ct.; Rapen 4244 ct.;
Prei 59 ct.; Andijvie 819 ct.; Sla
2333 ct.; Selderij 13—15 ct.; Peterselie
1417 ct.; Knolselderij 25—28 ct.; Bloem
kool 5—9 ct.; Boerenkool 711 ct.; Gele
kool 2325 c<.; Roode kool 1835 ct.;
Groene kool 16—22 ct.
BAL-MASQUÉ AMICITIA
Een traditie van jaren her werd het
vorige jaar onderbroken, het jaarlijk-
schc bal-masqué in Amicitia ging toen
niet door.
Mogen wij het als een nieuw bewijs
voor het aanbreken van betere tijden
beschouwen, dat dit bal in 1937 weer
zal plaats vinden. Zaterdag 6 Februari
is er weer bal masqué van de Sociëteit
Amicitia, in alle zalen. Een évenement
voor uitgaand Amersfoort,
Tentoonstelling in Sierkunst
van de afdeeling Amers»
foort van den Ned.
Vegetariersbond
De afdeeling Amersfoort van den
Nederlandschen Vegetariersbond heeft
Zaterdag en Zondag j.l. in „Sierkunst"
een tentoonstelling gehouden, die in
alle opzichten het bezichtigen waard
was.
Op zeer overzichtelijke wijze waren
door tal van platen en schema's de
ethische zijden en de voordeelen van
het vegetarisme voor dc mcnschheid
gedemonstreerd. Wat het laatste be
treft, lieten de schema's van den Deen-
schen specialist Dr. Hindhede niets te
denken over, die door stelselmatig en
practisch onderzoek tot belangrijke re
sultaten gekomen is. Vergelijkt men 't
aantal caloriên dat men van de ver
schillende voedingsmiddelen voor een
cent kan verkrijgen, dan blijkt het
vleesch hierbij een zeer slecht figuur
te maken. Voor eenzelfde bedrag kan
men in erwten en boonen minstens 8
a 9 maal zooveel voedingsvleesch ont
vangen als in rundvleesch en meer
dan 25 maal zooveel als in kalfsvleesch.
Naast dit relatief duur zijn van.vleesch-
gebruik, werd op bet feit gewezen, dat
dc werkgelegenheid in ons land een
beperking van de agrarische productie
en een uitbouw' van dc industrie eco
nomisch noodzaakt. De beperking van
dc agrarische productie dient inzonder
heid op de veeteelt betrekking te heb
ben. Wat dc ethische zijde betreft,
bracht deze expositie, waarop „Porno-
na" alhier vertegenwoordigd was door
een mooicn stand, de wreedheid van
slachten naar voren, het lijden van die
ren en het ruwe vervoer, dat daaraan
voorafgaat.
Vooral nu het kerstfeest nadert, dat
de menschen zoo hij uitstek vergezeld
doen gaan van vleeschgebruik, heeft
deze tentoonsteling haar waarde bewe
zen en gedemonstreerd, dat feestvieren
en gewoon leven niet ten koste van het
leven van dieren behoeft te gaan.
HERINNERINGSBORDEN VAN
„DE PORCELEIJNE FLES"
De N.V. Koninklijke Delftsch-Aarde-
werkfabriek „De Porceleyne Fles" to
Delft., heeft, in verhand met het huwe
lijk van H.K.H. Prinses Juliana en Z.D.
H. Prins Bernhard, een drietal borden
vervaardigd naar ontwerp van den kun
stenaar Leon Senf. De schotel, in blauw
Delftsch, heeft een diameter van pl.in.
35 c.M. brengt de wapens van Oranje en
Lippe in beeld. De twee andere borden
zijn kleiner cn hebben resp. een diame
ter van plm. 25 c.M. en plm. 18 c.M. Ook
daarin zijn de wapens opgenomen. De
zeer fraaie herinncringsborden zijn tot
31 Maart verkrijgbaar bij do firma J. W.
van Achterbergh op de Wostsingel
alhier.
PRINS BERNHARD MARSCH
Met bovenstaanden titel is door den
heer Fred, de Goeij een marsch gecom
poneerd. Deze marsch zal door de
Amersfoortsche Muziekvereeniging wor
den uitgevoerd bij de te houden opvoe
ring van het Historisch spel door de
„Princevlag" op 21, 22 December.
BLAUWE REGENJAS ONTVREEMD
Een winkelier in heeren-confectie al
hier heeft op het politiebureau aangif
te gedaan van het feit, dat te zij non
nadeele een blauwe regenjas ontvreemd
is.
VRIJZ. CHR. JEUGDGEMEENSCHAP
Men schrijft ons:
Zondagavond vierde de Vrijzinnig
Christelijke Jeugdgemeenschap in de
Remonstrantsche Kerk haar Kerstfeest.
Na een openingswoord van den voor
zitter hield de hoofdleider Ds. F. Oort
een Kerstinleiding, waarna door een
der leden een verhaal werd voorgele
zen waarin de Kerstgedachte goed naar
voren werd gebracht, en dat door de
goede voordracht zeker indruk op de
aanwezigen gemaakt, heeft. Daarna
werd het Kerstspel opgevoerd. Door het
eenvoudige spel, rle ongekunstelde wij
ze van zeggen en het devote gezang
hebben allen meegewerkt in de over
volle kerk een zuivere Kerstsfeer tc
brengen.
REMONSTRANTSCHE GEMEENTE
In de godsdienstoefening van de Re
monstrantsche Gemeente op len Kerst
dag zal het kanselklecd in gebruik
worden genomen, dat door dc jonge
leden van dit jaar hij hun toetreding
tot de gemeente als geschenk aan hun
predikant is aangeboden.
Ilct is ontworpen en vervaardigd
door onzen stadgenoot, Dirk dc Leeuw.
Kansclkleeden voor Paschen en Pink
steren zijn nog in voorbereiding.
Op Zondag 27 December zal de gewo
ne godsdienstoefening vervangen wor
den door en wjjdingsuur, waarvan de
heer J. Camerling Helmolt zijn mede
werking zal verlccncn.
BURGERLIJKE STAND
19 December
GEBOREN: Adriana Hendrika, doch
ter van Antonius van der Pluijm en
Hendrika Stahli Herwine Andrea Cor
ry, dochter van Willem Kruse en Frc-
derika Hillegina Pastoor.
GEHUWD: Adrianus Slijp en Wilhel.
mina Lena I-Iubregtse.
KERSTAVOND OP DEN TOREN
Donderdagavond van 8 tot 9 uur
speelt de beiaardier van Kal veen de
volgende liederen op den O, L. Vrouwe-
toren:
Hoort, de feestklokken luiden.
Morgen, kinderen, zal 't Vreugde we
zen.
't Is een dag van vroolijkhcid.
Een rijs is ons gesproten.
Kerstnacht Adam.
Herders, hoe ontwaakt ge niet?
Stille, nacht, heilige nacht.
De Boodschap aan Maria.
Ik bidde de macht der liefde.
Kerstmis Louis Noiret.
De herdertjes lagen bij nachte.
Aan U, o Koning der eeuwen.
Eere zij God in den hooge.
Grand Théêlre. Van Vrijdag 18
Lm. Donderdag 24 Dec. vertooning
van de film „Een avond in de ope
ra." Tevens vanaf Zaterdag vertoo
ning van de Oranje-vreugdefilm.
Voorstellingen: eiken avond 8.15
uur.
Zondag: 1.45 4 6.15 en 8.30
uur (doorloopend).
Zaterdag en Woensdag 2.30 uur
n.m.
City-Theater. Vanaf Vrijdag 18
Dec. vertooning van de film: „Met
verzegelde orders" en „Eiken avond
8 uur."
Zondag doorloopend 1.45, 4.6.15
en 8.30 uur. Zaterdag 2.30 uur, 6.15
en 8.30 uur.
Andere dagen avondvoorstelling
8.10 uur. Woensdag 2.30 uur en
8.10 uur n.m.
Cinema Amicitia. Geen filmver-
tooning.
Voorstellingen: Zondag 2,30, 5.00
cn 8.10 uur n.m.
Mnsenm Fléhlte. Westsingel.
(Uitgezonderd des Zondags).
Theosofische Bibliotheek. Ge-
houw Theosofische Vereeniging,
Regentesselaan. Iederen dag van
68 uur.
R.K. Leeszaal, Nieuwetraat 24.
Oponbare leeszaal met Jeugdlees
zaal en Bibliotheek, Muurhuizen 9.
21 Dec. De Valk. Jaarvergadering.
Ver. v. Slechthoorenden. 8 uur.
21 en 22 Dec. Amicitia. „De Prin
cevlag" voert op „Zonsopgang" 8 u.
22 December. Amicitia. 't Nut.
Jeugdconcert. 10 uur v.m.
23 Doe. Eben Haëzer. Chr. Dein.
Unie. De heer J. Gorselink spreekt
over: „Vrede op aarde". 8 uur.
23 Dec. t.m. 10 Januari. De Poth.
Amersf. Kunstkring. Tentoonstel
ling schilderijen van Permeke.
23 Dec. Amicitia. Uitvoering van
Toonkunst. 8 uur.
24 Dec. Sierkunst. Ned. Ver. v.
Spiritisten „Harmonia." Kerstbijeen
komst. De heer Mac-Kenzie houdt
een lezing. 8.15 uur.
28 Dec.—6 Jan. Sierkunst. Por-
tret.tententoonstelling van het A.
K. G.
Langestraat 8 Tel. 129
Slechts f 3.25 per Liter
Een rallye waarvoor groote
belangstelling bestond
Het Oranje-zonnetje dat Zaterdag zoo
veel vroolijkheid gaf aan de feestelijke
stemming door het geheele land ter ge
legenheid van de „aanleekening" van
ons Prinsenpaar, bezorgde ook den leden
van do A.C.V., die deelnamen aan dc
rallye, een kostelijke en sportieven mid
dag.
Aanvangende te klokke 1 u. 10 startte
mevr. van Reede met lusschenpoozen
van precies 10 minuten de deelnemende
paren.
De opgave omvatte het paarsgewijze
(amazone met ruiter) rijden van een ter-
reiririt vanaf de manége „Oud-Leusden"
van den heer dc Jong naar markante
punten van post tot post werden aange
geven. Dit 16 K.M. lange traject moest,
in een bepaald tempo, doch niet sneller
dan 1 uur 30 min. worden gereden, van
post tot post in rechten lijn zonder de
paarden af te jagen, waarbij het dus
voornamelijk op het oriëntatie-vermo
gen van de ruiters aankwam.
Het parcours, uitgezet door movr. Van
Reede met den oud-adjudant der caval-
lcric, den heer J. J. Jansen, was prach
tig, niet al te gemakkelijk, b.v. in de
huurt van het kamp van Zeist, waar het
terrein door geslachten van militairen
is omgewoeld, en leidde over de halte
VlasakkersReservoir Utr. Waterlei
dingObservatiehuisje aan den Zuide
lijken rand van de Leusdcrheide terug
naar de manége.
In afwachting van het laatst binnen
komend rui terpaar cn van de vaststel
ling der behaalde prijzen, konden de
ruiters zich vergasten aan een heerlij
ken „lea", aangericht en aangeboden
door mevr. Van Ommering in dc con-
versatickamer van de manege.
De prijzen en strikken werden als
volgt toegekend:
1. Ie prijs (ziheren medailles aange
boden door den heer Matveld, uitgever
van „Rijden en Jagen" te Den Haag) en
de oranjes!rikken aan E. freule van
Haersolto en den heer D. Amorison,
resp. op „N.N." en Hans, tijd 1 uur 26
min.
2. 2e prijs (luxe laarzenknecht met
laarzentrekkers, aangeboden door de-
firma J. Bottinga, alhier) en de roode
strikken aan mej. Jo Meyer op Malou
en den heer J. Maat op Athos, 1 uur
29 min.
3. de witte strikken aan mevr. Te
Leuken op Moortje en den heer W.
Kroes op Gitta Alpar, 1 uur 37 min.
4. de blauwe strikken aan mevr. en
den heer M. Ramselaar, resp. op
Augusta en Bob, 1 uur 45 min., en ten
slotte
5. de groene strikken aan mej. S.
Amorison en den heer D. Gast, resp. op
Pollux en Willy, 1 uur 39 min.
Na afloop van de rallye vervoegde
zich nog een heer N. N. aan de manége,
die toevallig de rallye had gezien en met
belangstelling gevolgd. Hij stelde alsnog
een medaille (zilver) ter beschikking
voor de beste prestatie, welke medaille
door de jury werd toegekend aan mevr.
Te Leuken.