Opstand der
vrouwen
1936: HET JAAR DER
MUNTDEPRECIA TIE
Wat is toch
een
stewardess
Zelfs het eenige man-
neliik beroep moet
tenslotte zwichten
DE OPLEVING IN
NED. INDIE
3c BLAD PAG. 3
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
DONDERDAG 31 DECEMBER 1936
TgENlCiE dagen geleden stond
*--* ik voor het Carlton Theater
op Trafalgarsquare. In stond daar
niet alléén. Honderden verdrons
gen zich voor de loketten van het
picturehouse waar de wereldpre
mière gind van A woman rebels"
En toen ik twee uren later naar
mijn hotel wandelde begreep ik
het waaróm van de nieuwste
functie in de Nederlandsche
luchtvaart, de stewardess.
Mag ik tusschen twee haakles
even vooruitloopen op alle moge
lijke persbeoordeelingen en U op
het hart drukken deze film te
gaan zien?
Want dèn alleen zult gi] de ges
moedsstemming van eenige dozij'
nen 1ndië:vliegers kunnen begriis
pen. En ook dèn alleen verstaan,
waarom ik voor deze overpeinzin
gen het onderwerp vrouw koos.
Het is een moelliik onderwerp.
Omdat ik het wellicht met tien
vrouwen aan den stok zal krijgen
En daar zitten wij nu op Schiphol
plotseling, zonder te beseffen
waarom dèf nu juist gebeuren
moest, met tien stewardessen in
'één beroep, dat ten leste ook ge
zwicht is voor den opstand der
vrouwen. Wij vormden met ons
allen nog zoo het eenige manner
lijke op aarde.
We vormdenhelaas.
„Wat is een stewardess?" vroeg Smir
noff.
„Behoort zoo een stewardess tot de
bemanning?" Informeerde Van Dijk.
Duimelaar meende dat alles er gezel
liger op zon worden en Virolv ver
klaarde zich spontaan voor innige sa
menwerking.
We werden het er niet over eene.
Wij zullen het er nooit over eens wor
den, vermits een stewardess géén man
is. Maar wat is ze dan wel?
Néén zij is ook géén dikke kellne-
rin uit de Relersche bierhuizen: zii loopt
niet de gansche luchtreis door de ca
bine met „Wtirstchen eeféllig" en een
ronde strik in het haar!
Ta zij wellicht een Weslersrlie geisha?
Heeft zij een opleiding genoten, welke
haar bekwaam maakte om met de veel
vuldigheid van kleine gebaartjes haar
mannelijke gasten het knp|e thee toe
te reiken, dat de inleiding beoogt te
zijn van een hoogstaand en tintelend
discours?
Neen. Odk is zii niet de gastvrouwe
uit de hetere kringen, die baar gastpn
bezig houdt met alle mogelijke rcest fl
inke attenties, terwiil manlief daar hii
het koude buffet net bezig is de mop
te vertellen, welke hij heden nog hoor
de op de beurs.
Een analyse
Daarover zijn wij het eens.
Maar wij willen een analyse van haar
beroep. En wij mannen uit de manne
lijke luchtvaart hebben daar recht op.
Zal de goede onderlinge verstandhou
ding, welke op een paar kleinigheden
na, zoo stimuleerde tot vriendschap en
waarde erin?, plaats moeten maken
voor de onrust en het schichtige van
elk gemened bedrijf?
F.en gezelschap mannen is ongevaar
lijk. Géén kecelavond leidt tot ruzies
of onderling krakeel. Een stierenge
vecht of een bokswedstrijd, een zes-
daagsche of epn voetbalwedstrijd
kortom alle door en vóór mannen be
oefende sporten vervlakten tot nerveu
ze gebeurtenissen, van den dag af dat
de vrouw, de geëmaneineerde vrouw,
zieh er voor in 1 presseerde.
Ik heb eens een vrouw in de oogen
gekeken toen ertrens in Berlin Schme-
iine een compatriot over de touwen
jongleerde en doffe mokerslagen klon
ken als ver geschut.
Ik ben toen iele gaan beeriipen van
die emancipatie „Geef iedere vrouw
oen haar passenden man die ze bemin
nen en verzorgen kan en bet vrouwen
vraagstuk is opgelost" heeft Weiss eens
oreens gezegd
Hiermede kan ik volstaan. Fn nu
volgt niet mijn analvse van bet stewar
dessen beroep en niet mijn beschrijving
van dc Nedprlandsche nir-hoste«s maar
die van de meesten mijner collega's te
zamen
Ik heb ze geobserveerd als ze daar bij
de deur met een beleefd maar beslikt
lachje het pour-boire weigerden en een
vóór een beur gasten een vriendelijk
„goede reis verder" wenechte.
Wij dat waren drie, vier Indië-vlie-
gers op de Furoneecrhe liinen voor een
week of viif hebben daar in bet Be>>-
taurant m"n'<r kopie koffie gc'irnnkpr»
on achterdochtig naar de stewardess van
den rlnnz n»nt<eWpn. die de 'aak beeft aan
gekomen en vertrekkende passagiers op
hun gemak te stellen en rle inlichtingen
te geven welke zij mochten wenschen.
Wij hebben ze medegemaakt in de
cockpit als zij ons bet gebruikelijke be
kertje bouillon kwamen brengen en
weer direct verdwenen omdat de in
structie gebiedt dat de tijd, welke zij in
de cockpit, doorbrengen zoo kort moge
lijk dient te wezen.
„Wilt U nog een bisquitje?"
Neen. we wilden ceen bisquitje. We
wenschten slechts wat beter zicht in
Berlijn omdat de schoorsteenen daar
zoo hoog zijn en wat minder tegenwind.
Wij hebben ze gezien in dagen van
voorspoed, op oocrenblikken dat een
droeve mare hinoenkwam. Fn daarom
vliegers der vcrkeersluchtvaart: cha-
peau basl
Een vraag
Zoo'n stewardess leert véél menschen
kennen. Veelal kent ze de reizigers die
een abonnement op de luchtlijnen heb
ben bij naam en niet zelden zal zij kun
nen constateeren dat er een groot ver
schil bestaat of liever gezegd bestaan
kan. tusechen een naam en een mensch.
Zij hadden op Schiphol hun naam vast
cn zeker afgegeven want de twintig
jarige air hostess was 't opgevallen dat
zij bij elke kleine deining van bet toe
stel zich vastklampten aan rle leuning
van bun stoel en suggereerden dat het
wel wat te warm werd in de cabine.
Dan was er geen sprake van overver
hitting in de cabine maar dat zei zij
dan maar niet want heel dikwijls dul
den menschen in zekere omstandighe
den geen tegenspraak en zoo straks zou
op den grond de mensch zich weer in
zijn naam bullen pn met dien behcersch-
ten tred op de douanebeambten toestap
pen welke den geroutineerden wereld
reiziger verried.
Nu ben -ik alvorens aan het
schrijven van deze regelen Ie be-
ginnen, zeer onbescheiden ge-
weest. Wellicht heb ik het ven
keerd aangepakt en indien zulks
het geval geweest zou zijn, zal de
redactie mij wel willen vergeven.
Ik heb lien stewardessen bout
portanf de vraag gesteld: „Hebt
U juffrouw van Leeuwen
Boomkamp" „hebt U in Uw
loopbaan al eens een huwelijks-
aanzoek gehad?"
„Een huwelijksaanzoek
„Een huwelijksaanzoek van
een passagier of wellicht van een
dezer geuniformde helden die
nog niei gebonden zijn door een
verknochte echl vliegers of
ietegrafislen of werkluigkun-
digen?"
Juffrouw van Leeuwen Boomkamp
haalde onvenaaaarl haar schouders op
en einc haar thermosflesschen met
warm wafer vullen want re vertrok
over tien minuten naar Parijs
Het antwoord
En In het kort komt het antwoord
van al die stewardessen hierop neer dat
zij vooralsnog te véél in beur moderne
beroep opgingen om reeds nu, bestond
het beroep niet twee iaar nog nas. te
versagen en zich voor heur verdere le
ven tevreden te stellen met het herois-
me van den man.
Hadden zij wel eens aangezeten aan
een licht souper in een dc»- hoofdsteden
van Europa daartoe zeer vriendelijk uit-
genoodigd door vriendelijke passagiers?
Want was het wellicht de bedoe
ling der luchtvaartmaatschappijen
om van al die boot- en treinreizigers
luchtpelgrims te maken door mid
del van de vrouw, die in dat «reval
misschien de opdracht bad dPze lie
den via haftr netten in die der lucht
vaartmaatschappij te strikken?
Het was een aaneenschakeling
van vreugden, zoo een luchtreis
naar Budapest: de luchtvaartperio-
dieken maakten in de advertenties
weliswaar gewag van verwarmde.
cabines en meermotorige vliegtui
gen, van ervaren vliegers met tien
tallen TnrJip-reizen achter den rug
(„en voor den boeg" sprak Hondong
FINANCIEEL OVER7.1CHT
Stewardessen voor ,een Douglas
en slaakte een zucht die niet ge
meend was) en geweldige snelhe
den moar dit was slechts een hors
d'oeuvre want dikgedrukt annon
ceerde de luchtvaart maatschappij
het pièce de resistance: Ver
zorgd op Uw gemak ge
steld door een lieftallige
stewardess!
En verbazend goed is het gegaan dit
jaar, met die Budapestlijn
Wij mogen dus vaststellen dat een
stewardess haar gewicht in goud waard
is. Daar loopt zij M.elle Zus en M.elle
Zoo.
Zij is op weg naar de cabine van de
Douglas welke volgeboekt is en zoo
straks vertrekken zal naar een verver-
wijderd oord.
Allereerst zal zij haar pantry verzor
gen en de reizigers bij het plaats ne
men behulpzaam zijn en de zware bont
jassen der dames, do pelzen der hee-
ren ophangen aan een rij gelakte han
gers in het achterste gedeelte van de
romp. Zij verricht een menigvuldigheid
van handelingen, welke rechtstreeks te
maken hebben met de hierboven ver
melde lieftalligheid.
En na de landing gaat zij in het klei
ne hotelkamertje zitten en werkt daar
aan het dagélijksche rapport, in dezelf
de uren dat. het mannelijke gedeelte
van de „bemanning" zich onledig houdt
met bet leveren van commentaar op
haar beroep.
Zij weet haar weetje
Nu is zij klaar en met tevreden
heid heeft zij vandaag haar werk
zaamheden verricht. Haar machine
vervoerde dezen dag zeven natio
naliteiten en allen zou zii hebben
kunnen inlichten over de attracties
der Europeesche hoofdsteden, indien
zij slechts den wensch daartoe had
den te kennen gegeven. Want is zij
bovendien niet op de hoogte van de
eetgelegenheden in gansch dit we
relddeel? Kent zij niet op haar
duimpje „Le Perroquet" op Leices-
ter Square, Pagani's Restaurant in
Portlandstrcet en in Swallowstreet
het Spaansche Restaurant van
„Martinez", het Duitsche van Kem-
pinöki en het Hongaarsche „Chez
Joseph" in Greekstreet?
De dames krijgen les
Zij weet haar weetje. Chineesch
„Maxim" in Wardourstreet natuurlijk.
En dan de grill-room van „Monseig
neur" in Jermynstreet en verder die ge
zellige bars van het Trocadero, het
Carlton cn The Captains Captain
Gij wenscht u in Budapest te verpoo-
zen? Vraag uw stewardess en wellicht
zal zij slechts luttele seconden weifelen
tusschen de Parisian Grill en de Ari
zona Berlin? Venezia voor een
etentje en de Kakadu of de Dschungel
voor een dansje? In Parijs naar Prunicr
of Korniloff, of wel de Tour d'argent?
Bars Cintra en Le Scribe en
's avonds naar Shéhérazade of de Melo
dy's bar
Maar wij, vliegers der verkeersmaat-
schappijen op deze wereld, wij laten ons
niet in slaap sussen door de verzeke
ring van onze directies, dat de stewar
dess géén vrouw is. maar een lid der
„bemanning", dat op duidelijk omschre
ven instructies haar taak als een man
verricht
Het is niet do perfectie van onze
zacht zoemende motoren en het nog
nooit geëvenaard morsetempo van den
marconist dat do passagierscijfers zoo
omhoog dreef. Het zijn niet de vliegers
en werktuigkundigen op iedere Indië-
vlucht, die hun eigen stoelen beschik
baar stelden voor nóg meer betalende
passagiers
Deze verkeersevolutie in de
luchtvaart dateert van den dag
dat de vrouw zich met dit man
nelijke beroep ging bemoeien.
Hier past ons, mannen, stechts
zwijgen. En in het allerlaatste
stamelen waarmede wij allen nog
een flauw protest willen laten
hooren schrijft de Vrouw hóóg in
de lucht, in dezelfde lucht waar
„Neêrlands vlag door mannen zoo
hoog gehouden werd", met krach
tige hand een spreekwoord neer.
Wij vliegers van alle landen
kijken naar hoven terwijl een ge-
voel van onmacht onze harten
bekruipt. En dan lezen wij de lel-,
ters die één voor één verschij'
nen: Een vrouwenhaar trekt meer
dan een marszeil.
Berusting: mijne heeren, vieux
rouliers van vijf werelddeelen
Amsterdam. 31 December
W. VAN VEENENDAAL,
Gezagvoerder K.L.M.
ONGELUK MET DOODELIJKEN
AFLOOP
BOTTERDAM. 30 Dec Het elfjarige
meisje M L. uit de Neltenboeterstraai
is vanavond op den Malhenesserweg,
toen zij plotseling achter een stilstaan
den tramwagen overstak, gegrepen door
een van tie Mathenesserbrug komende
auto. bestuurd door den 19-jarigen J. S.
uit Den Haag.
De bestuurder trachtte door sterk
remmen een aanrijding te voorkomen
doch de afstand was reeds te klein. De
wagen sloeg het kind tegen den grond.
Het meisje was op slag dood.
Tusschen 'n half uur na zonsonder
gang en 10 uur 's avonds hebt u voor
waarschuwlngsselnen de keus tus
schen den hoorn en 't knipperen met
de koplampen.
HET jaar 1936 zal in de geschiedenis
geboekstaafd blijven als het jaar,
waarin Nederland zijn goudanker
heeft ingehaald en zich mot zijn „zwe-
venden" gulden in 't ongewisse begeven
beeft. Zij. die na ons komen, zullen
zich kunnen overgeven aan theoreti
sche bespiegelingen over het al of niet
gemotiveerde van deze ingrijpende wij
ziging in onze monetaire politiek; wij
moeten er ons toe bepalen, om na te
gaan, óf en in hoeverre de voor- en
nadoelen van de munt-deprociatie, die
door voor-, resp. tegenstanders werden
verwacht, in werkelijkheid zijn inge
treden.
Nu moet hierbij worden vooropge
steld, dat de periode van 'drie maanden
welke sinds de opheffing van den
gouden standaard is verloopcn, nog te
kort is, om definitieve conclusies te
dien aanzien te trekken. Ook wordteen
beoordeeling van den invloed der
munt-dcpreciatie op het bedrijfsleven
hier te lande daardoor vertroebeld, om
dat deze gekomen is op een tijdstip,
waarop het economische herstel in de
geheele wereld reeds vrij ver was ge
vorderd. Deze verbetering der wereld
conjunctuur had ook Nederland geens
zins onberoerd gelaten en aan den an
deren kant beeft het aanpassingspro
ces in onze volkshuishouding den
grondslag gelegd voor een periode van
opgang.
De zwakke ondernemingen, welker
voortbestaan onder de gewijzigde w-e-
reldverhoudingen economisch niet
meer gerechtvaardigd was, zijn gelei
delijk uit het productie-proces uitge
schakeld. Door rationalisatie cn andere
kosten besparende maatregelen zijn de
produel ie-kosten sterk omlaag ge
schroefd. Verschillende ondernemingen
hebben haar financieele positie her
zien door het afschrijven van oude
verliezen en reductie van baar aan-
deelpn en/of ohligatiën-kapitaal.
Hoewel de toestand der verschillen
de deelen van ons bedrijfsleven nog
sterk uiteenloopt, mag toch wel wor
den aangenomen, dat men in verre
weg de meeste gevallen boven het
diepste punt van de crisis is uitgeko
men, geheel buiten de uitwerking van
de depreciatie om. Het kan echter niet
worden ontkend, dat deze laatste een
verdere stoot in de goede richting ge
geven heeft, doordien zij een aantal
ondernemingen, die tot dusverre uiterst
moeilijk met het buitenland konden
concurreercn, in staat heeft gesteld,
buitenlandsche opdrachten met een
meer of mindere groote winstmarge te
boeken, terwijl aan den anderen kant
ook de afzetverhoudingen voor de bin-
nenlandsche industrie op de eigen
markt verbeterd zijn.
Het is thans maar de vraag, of het
zal gelukken de productie-kosten in
Nederland binnen zoodanige grenzen
te houden, dat de thans verkregen
voorsprong niet weder te niet zal wor
den gedaan. Het Centraal Bureau voor
de Statistiek heeft onlangs een becij
fering gemaakt van de kosten van het
levensonderhoud in Nederland en in
andere landen voor October, op goud
basis, waarbij het prijsniveau in 1929
op 100 was aangenomen. Hieruit bleek
dat het cijfer voor Nederland (reke
ning houdend met een depreciatie van
den gulden van 20 ad 65 nog altijd
belangrijk hooger is dan het cijfer voor
Engeland ad 53 en voor België ad 61.
Daarentegen zijn de Nederlandsche
groothandclsprijzen thans vrijwel aan
gepast bij het buitenlandsche prijsni
veau.
De zuiverste maatstaf van ons con
currentie-vermogen t o.v. het buiten
land zijn de loonkosten in de industrie
Echter zijn hieromtrent voor 1936 nog
geen cijfers beschikbaar Indien men
aanneemt, dat deze kosten gedurende
1936 niet veel verandering hebben on
dergaan. dan zou men aan dc hand
van de cijfers voor 1935 de gevolgtrek
king kunnen maken, dat er bij een de
preciatie van 20 in de loonkosten per
eenheid van product nog eenige dispa
riteit ten ongunste van Nederland is
blijven bestaan. Een verhooging der
loonen zou dus vermoedelijk de con-
currentie-hnlans onmiddellijk weder ten
nadeele van Nederland doen omslaan.
Het is juist op dit gebied, dat de „voet
angels en klemmen" van een munt-de-
preciatie verborgen liggen en het is nog
volkomen duister, wat de toekomst in
dit opzicht zal brengen.
Veel directer dan voor de meeste Ne
derlandsche ondernemingen is de gun
stige uitwerking der depreciatie te con
stateeren voor de Ned. Indische cultu
res. Deze waren, dank zij drastische be
zuinigingen op het gebied hunner be-
drijfshuishouding, op enkele uitzonde
ringen na aangeland op een punt, waar.
op weder met eenige winst gewerkt
wordt. De door hen voortgebrachte
grondstoffen worden op de wereldmarkt
verhandeld op Ponden- of Dollarbasis
De vrees, dat de.waardedaling van den
gulden, d. w. z. de mogelijkheid, om
Ned. Indische producten goedkooper dan
tot dusverre op de wereldmarkt te le
veren, fol een prijsdaling zou leiden,
is niet bewaarheid. Dit is eenerzijds te
danken aan het feit, dat Ned. Indië,
hoewel een belangrijke leverancier van
lal van artikelen, toch geen overheer-
schende plaats ter prijsbepaling op de
wereldmarkt inneemt, terwijl het te
vens vaak gaat om producten, welker
voortbrenging in onderlinge afspraak
van de verschillende produrtip-landen
geregeld is. Zoo had Ned. Indië door
prijs-onderhfedingen zijn rubherproduc
tie niet kunnen vergrooten, aangezien
het door de internationale restrictie
overeenkomst gebonden is aan het pro-
IIet aanpassi ngsproces had den grondslag ge
legd voor een herstel. De depreciatie gaf
een verderen sloot in de goede richting.
Ned. Indische cultures weer op loonende basis
duceercn van een beperkte hoeveelheid.
De Ned, Indische cultuurondernemin-
gen hebben nog den wind mcogehad,
doordien de laatste maanden van het
jaar een verdere aanmerkelijke prijs
verheffing gebracht hebben voor ver
schillende artikelen. De ruhberprijs Is
van een laagste noteering in dit jaar
van 6% d. per lb. gestegen tot meer
dan 10 d. Wanneer men bedenkt, dat
de notecring in 1933 een diepte-record
van 2 d. had bereikt, dan begrijpt men,
hoe de positie van de rubberonderne-
tningen in den tussohentijd moet zijn
verbeterd. Waarbij dan in hot oog moet
worden gehouden, dat er in laatstge
noemd jaar geen sprake meer was van
eenige rentabiliteit van een rubberplan-
tage. Dc prijzen van copra (ca. 21
per ton tegen een laagste punt van ca.
9 in 1933). van palmolie (25% sh. per
cwt. tegen 12% als dieptepunt in 1933)
cn van sisal (-L 2S per ton tegen 14.7.6
In 1933) alle artikelen, die voor Ned. In
dië van hefeekonis zijn. laten wederom
de mogelijkheid van een winstgevende
exploitatie.
Men mag dan ook aannemen, dat de
financiëelo resultaten zoowel van de
rubbermijnen als van die mijen. welko
diverse cultuurhelangen hebben, over
1936 een heel wat gunstiger beeld zul
len vertoonen dan in het voorafgaande
jaar. Al te hoog zal men zijn verwach
tingen te dien aanzien echter nog niet
moeten spannen. In de eerste plaats
moet er rekening mede worden gehou
den, dat de prijsstijging in zijn vollen
omvang eerst in de laatste maanden
van het jaar heeft doorgewerkt, maar
bovendien hebben verschillende onder
nemingen de gewoonte, om hun pro
ductie geheel of gedeeltelijk voor latere
levering le verkoopen. Daarbij moet dan
weer een onderscheid worden gemaakt
tusschen de Mijen. die, op Sterlingbasis
verkocht hebbende, het provenu ln
Ponden hebben laten staan, en die dus
in elk geval de „depreciatie-winst" kon
den binnenhalen en de producenten, die
in Nederlandsch courant verkocht heb-
hen of de opbrengst in Ponden met een
in guldens hebben omgezet.
Het best zijn natuurlijk do onderne-
ingen er aan toe, die geheel „op zien
komen" hebben gespeeld en die thans
ten volle profijt trekken van de inge
treden verbetering. In elk geval zullen
de in het voorjaar te puhliceeren jaar
verslagen verrassingen kunnen opleve
ren, zoowel van aangenamen als van
minder prettigen aard voor aandeel
houders. De beurs, die altijd vooruit
ziet, verdisconteert in haar koersver
loop echter reeds de mogelijkheden,
welke het komende jaar, 1937, biedt,
wanneer de prijsstijging ten volle op de
financieele resultaten zal kunnen door
werken.
Voor Java-suikerindustrie zijn de
vooruitzichten nog altijd minder gun
stig dan voor de andere cultures, maar
toch is ook hier een geleidelijke verbe
tering ingetreden, zoowel in de afzet
verhoudingen als in hot prijsverloop. Do
Java-suikerprijzen, die in den loop van
het jaar scherp waren ingezakt, bewe
gen zich thans weer hoven het niveau
van ultimo 1935, zoodat op de aanwe
zige voorraden winst gehoekt kan wor
den. Van dividenduitkeering zal echter
over het geheel genomen nog geen spra
ke kunnen zijn, behalve dan door dio
Mijen die behalve bij suiker, in sterke
mate bij andere cultures zijn geïnteres
seerd, zooals met de Handelsver. „Am
sterdam" het geval is.
Daarentegen zullen aandeelhouders
der Sumatra-tahaksondernemingen reeds
met alleszins bevredigende dividenden
kunnen worden verblijd, dank zij de
aanmerkelijke hoogere opbrengst van
den Sumat ra-tabaksoogst 1935. welke in
1936 ten verkoop is gebracht, en bruto
f 30% millioen opleverde tegen f 25.3
millioen als bruto-provenu van oogst
1934. Wanneer men bedenkt, dat de Su-
matra-tabaksmijen. ook belang hehhen
bij rubber, een enkele tevens bij palm
olie en copra, dan is het begrijpelijk,
dat de verwachtingen der beurs, naar
uit de koersstijging der desbetreffende
aandeelen blijkt, ten aanzien van de
financieele resultaten over het loopen*
de jaar hooggespannen zijn.
De verbetering in den toestand van
de Indische cultures, en daarmede van
den algemeenen economischen toestand
in Ned. Indië, kan op den duur haar
invloed op de verhoudingen hier te lan
de niet missen. Wij denken hierbij nog
niet eens zoo zeer aan rle stijging der
inkomsten op de in Nederlandsch be
zit zijnde aandeelen der groote Mijen,
maar vooral ook aan de toeneming der
koopkracht in Indië zelf. de hierdoor
vermeerderende afzetmogelijkheden voor
Ned. producten, de kans op het plaat
sen van orders voor nieuwe installa
ties, de uitbreiding van het sch^epvaart
verkeer op Ned. Tndië en de daaruit
eventueel weer voortspruitende bestel
lingen voor den houw van nieuwe sche
pen aan onze scheepswerven.
Bij de heoordëeling van devooruit
zichten voor de economische ontwikke
ling van Nederland mag de opleving
in Ned. Tndië dan ook in aanmerking
worden genomen als een factor van niet
'e onderschatten beteekenis.
GESCHENK VAN EX-KEIZER AAN
VORSTELIJK BRUIDSPAAR
DOORN. 31 Dcc De vleugel-adju
dant van ex-keizer Wilhelm II majoor
von Tlsemann. zal hedenmiddag, na
mens den ex-keizer en zijn eehtgenooté.
een geschenk aan het vorstelijk bruids
paar aanbieden.
Dit geschenk zal bestaan uit een
fraaie slaande klok in empirestijl, uitge
voerd in goudbrons.
