Chineesch beroep op de
geheele wereld
Couranten-reclame
GEVECHTEN DUREN AL
EEN MAAND
„BOVO"
DË EËMLANDEB
Herziening van
het handvest
TERRORISME
in Frankrijk
GEEN GROOTE
successen van
Japan
DOODELIJKE
aanrijding
bij Kinswerd
BURGOS NAAR
GENEVE
Verzetpleging
op Borneo
ASSEMBLEE
GEOPEND
Licht op
Auto tegen een
boom gereden
Maandag 13 September 1937
Uitgave; VALKHOFF Co.
Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
36e Jaargang No. 64
BUITENLANDSCHE
SYMPATHIE
NOODZAAK
DE STRIJD IN CHINA
I JEH0L
Twee passagiers het
slachtoffer
3ronnenontsluiting in
Lybië's woestijn
Dit nummer bestaat
uit 2 bladen
BERICHT
LEYTAX
Tel. 1788
Oudste en betrouw
baarste adres in
BINNEN- EN
BUITENLAND
7 uur 50 min.
TAXIDIENST
BINNEN en BUITENLAND
Passagiers verzekerd
Tel. 1093- 1830
AMER SFQORTStH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS pei j maanden voor Amersfoort 1.95; per maanc C.65; pei
week met gratis verzekering tegen ongelukken) t 0.15.
Binnenland irancc per pos' per 3 maanden 2.85. Afzonderlijke nummers I 0.05
POSTREKENING 47910 TELEFOON 1NTERC. 513
PRIJS DER ADVERTENTIEN an l4 regels i 1.05 met inbegrip >ai. een L.evv.,snumnv
elke regel meer f 0.25 Liefdadigheids-advcrtenticn voor de
helft van den prijs. Kleine Advertentiën „KEITJES" bij vooruitbetaling 15 regels
50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen 1.—. Pewijsnummer extra f 0.05
Mevrouw Tsjang Kai Tsjek
wendt zich in een radio
rede speciaal tot
Amerika
Genève wordt gewezen op
ernst der situatie
NEW YORK. 13 Sept. (Havas). In
een voor het Amerikaansche publiek be
stemde radiotoespraak heeft mevrouw
Tsjang Kal Tsjek verklaard, dat China
hoewel het slecht voorbereid is. vastbeslo
ten is de Japanneezen tot den dood toe te
bestrijden. Japan heeft volgens haar China
aangevallen om te voorkomen, dat de stel
selmatige hervorming van het land die
zooveel succes beloofde voltooid werd. Zb
uitte haar verwondering over het stilzwij
gen der Westersche mogendheden met be
trekking tot den Japansehen oorlog tegen
China.
Indien dc geheele Westersche wereld on
verschillig is en zijn verdragen prijs geeft
zullen wij. Chineezen. ons best doen om te
trachten te strijden tot de overwinning of
de volkomen nederlaag. Ondanks de mo
derne bewapening der Japanneezen hou
den onze soldaten goed stand. De sym
pathie van het buitenland is noodig. aldus
mevr. Tsjang Kal Tsjek. daar wij afhan
gen van de wijsheid en rechtvaardigheid
der naties, die de wereld en China kunnen
redden.
De Chineesche delegatie te Genève
heeft in verband met het beroep van
China op den Volkenbond een verkla
ring gepubliceerd, waarin wordt gewe
zen op den ernst van den toestand in
het Verre Oosten, waar Japan het be
staan van China als onafhankelijke
staat bedreigt en de veiligheid van de
Chineesche territoriale bezittingen, de
uit de verdragen voortvloeiende rechten
en de belangen der buitenlandsche mo
gendheden in gevaar brengt. De Chi
neesche delegatie stelt daarbij in het
licht, dat de veroveringspolitiek van
Japan in China aan den dag is getre
den door onophoudelijke provocaties en
invallen in China door de gewapende
strijdkrachten van Japan sedert 1931
Zij stelt de Japansche troepenzendin
gen, zoowel in Noord-China als in
Sjanghai, aan de kaak, de luchtbom
bardementen van open steden, met vol
strekte miskenning van het internatio
nale recht, de samentrekking van oor
logsschepen, de blokkade der Chinee
sche kusten en besluit:
De crisis in het Verre Oosten is thans
'definitief veranderd in een wereldcrisis
Kritiek op de Japansche
agressie
De Japansche agressie bedreigt
niet alleen de onafhankelijkheid en
territoriale onaantastbaarheid van
China, maar bedreigt tevens den al-
gemeenen wereldvrede. Daarom ge-
looven de Chinescho regeering en
het Chineesche volk, dat de Volken
bond, die een groote instelling is,
welke vreedzame staten groepeert,
onmiddellijke, doeltreffende maatre
gelen zou moeten overwegen en zou
moeten nemen om een einde te ma
ken aan de onduldbare voortzetting
van het agressieve optreden en de
wreedheden van Japan in China en
om de heiligheid der internationale
verdragen te verdedigen.
De delegatie hoopt voorts, dat de Ver-
eenigdc Staten en de andere landen, die
geen lid zijn van den Volkenbond en
die belangen hebben in het Verre Oos
ten, zich zullen laten betrekken bij een
algemeen streven tot het herstel van
den vrede in het Verre Oosten.
Nader seint Havas uit Genève, dat
het beroep der Chineezen op den Vol
kenbond als voornaamste doel beeft de
wederinstelling te verkrijgen van de
commissie van drie-en-twintig, welke
op 2-1 Februari 1933 in het leven werd
geroepen. Het groote voordeel van deze
commissie is, dat de Vereenigde Staten
aan baar werkzaamheden deelnemen.
De juristen hebben aangeraden op
nieuw een beroep op den Bond te doen,
omdat Japan sinds het eerste beroep uit
den Volkenbond is getreden en liet du*
noodig is geworden een beroep te doen
op art. 17, handelende over een conflict
tusschen een staat-lid en een staat-niet-
lid.
Communisten achter
Chineesche regeering
Volgens "door het Japansche 'departe
ment van oorlog ontvangen berichten
heeft de Nankingregeering Zaterdag de
benoeming bekend gemaakt van den
communistischen generaal Tsjoe Teh
tot bevelhebber van het achtste veldle
ger en van Pene Tsoei tot onderbevel
hebber van rlit corps Beiden hebhen
hun functie aanvaard.
Uit Sjanghai wordt nader aan het Ja
pansche tplpgrinfagentschap Domei ee-
meld, dat her leger, waarover Tsjoe Teh
tot bevelhebber is benoemd, het vroe
gere communistische leger is.
Japans onderbande
lingen met China
Het Japansche ministerie van buiten
landsche zaken deelt mede, dat de ge
ruchten over een anti-Kominternver
drag tusschen Japan en, Italië onjuist
zijn. Zij hebben wellicht hun oorsprong
in het feit. dat op het oogenblik econo
mische onderhandelingen tusschen bei
de landen worden gevoerd.
Chineesche soldaten
geprezen
De Sjoegai schrijft, dat de Chineesche
soldaten van thans niet to vergelijken
zijn met die van 1932. Zij zijn thans
niet minder moedig dan de Japannee
zen, Te Sjanghai toonen zij zich zeer
vasthoudend. Wanneer zij verslagen
worden, komen zij voor een tegenaan
val terug Terwijl zij den naam hadden
des nachts niet te vechten, onderschei
den zij zich nu door nachtelijke aanval
len. De jonge Chineezen zijn soms kor
dater dan de Japanneezen.
NAZI'S VEROORDEELD
IN OOSTENRIJK
WEENEN, 13 Sept. (D.N.B.) Twee Oos-
tenrijksche nationaal-socialisten, die to
Weenen een propagandabureau hadden
geleid, zijn veroordeeld tot l'/« jaar
tuchthuisstraf en 1 jaar gevangenisstraf.
HORE BELISHA NAAR
FRANKRIJK
LONDEN, 13 Sept. (Reu+er) De mi
nister van oorlog, Hore Belisha, is per
vliegtuig naar ©eauville vertrokken.
Alen wil het Volkenbondspact
los maken van de
vredesverdragen
Een commissie van 2S te Genève
vertegenwoordigde staten heeft,
naar Havas uit Genève seint, be
sloten. dat een afzonderlijke studie
zal worden gemaakt van:
(1) de scheiding van pact en vre
desverdragen. Deze technische
kwestie zal ter behandeling worden
opgedragen aan een commissie van
juristen, die heden bijeen komt;
(2) de kwestie der universaliteit
op den grondslag van het verslag
van lord Cranborne.
De bespreking van dit punt zou
voor het einde der Volkenbondsver
gadering geschieden.
Fransche regeering zal een
krachtige houding
aannemen
Na den aanslag te Parijs
De Parijsche bladen geven eenstem
mig -uiting aan hun verontwaardiging
over den aanslag. Terwijl de bladen van
rechts van terrorisme spreken, zijn de
linksche kranten van meening, dat hier
fascistische provocatie in het spel is.
Premier Chautemps heeft tegenover een
vertegenwoordiger van L'Epoque ver
klaard, dat hij het onmogelijke zal doen
om de daders in handen te krijgen en
te straffen. Men kan op een krachtige
houding der regeering rekenen, aldus
de minister-president.
Den geheelen dag zijn arbeiders gis
teren in de weer geweest om den ver
nielden gevel van 't gebouw der werkge
versvereniging te stutten. Alle stukken
Door onafgebroken bombarde
menten wordt getracht de
Chineezen te demo-
raliseeren
Chineesche pers adviseert
oorlog te verklaren
SJANGHAI, 13 Sept. (Reuter).
De vijandelijkheden in de buurt
van Sjanghai duren thans reeds
een maand. De Japanneezen pro-
beeren een bres te slaan in de
Chineesche linies bij Yanglong.
De stellingen in de sectoren bij
Sjanghai zijn vrijwel ongewijzigd.
De Japanneezen hebben nog geen
verbinding tot stand kunnen bren
gen tusschen Woesoeng en Jang-
tsepoe. De Japanneezen zijn er
evenmin in geslaagd ergens verder
dan vijf mijl van de kust door te
dringen.
De Japansche woordvoerder heeft
gezegd, dat de Chineesche strijd
krachten te Sjanghai thans dertig
divisies sterk zijn, terwijl de Ja
pansche troepenconcentratie nog
niet geëindigd is.
Japansche bommenwerpers probeeren
de Chineesche troepen te Kiangvvan te
demoraliseeren. Gisteren waren deze
vliegtuigen al bijzonder actief, vooral te
Poetoeng. waar zij op geringe hoogte
vlogen en de Chineesche stellingen be
schoten. De vliegers hebben foto's ge
maakt. om na te kunnen gaan, waar de
Chineesche batterijen opgesteld staan.
De Chineezen beweren, dat zij op-
Poetoeng, om troepen aan land te zet
ten, hebben verijdeld. Ondanks het on
afgebroken bombardement der, Japan
sche vliegtuigen zijn alle verbindings
wegen tusschen Nanking en Sjanghai,
alsmede tusschen Sjanghai en Hang-
sjau, nog vrij.
Venscheiden groote Chineesche bla
den raden de regeering aan Japan for
meel den oorlog te verklaren wegens de
instelling van een Japansche blokkade
en de afslachting van niet-strijders. Een
oorlogsverklaring, aldus deze bladen,
zou de verbeurdverklaring van Japan
sche goederen en de opheffing van on
gelijke Ohineesch-Japansche verdragen
mogelijk maken.
Volgens mededeelingen uit Japansche
marinekringen is de Chineesche Zuid
kust opnieuw door Japansche oorlogs
schepen beschoten De Chineesche
scheepvaart tusschen Hongkong en
Kanton is onmogelijk gemaakt. De Ja
panneezen hebben verder luchtaanval
len gedaan op den spoorweg Kanton—
ouin zijn van het trottoir verwijderd. Men
heeft thans de zekerheid, dat er niet nog
meer slachtoffers te betreuren zijn da
men reeds weet.
Den geheelen middag hebben tallooze
wandelaars zich naar de buurt van do
Rue Presbourg begeven, doch de straten
rijn afgezet. Het publiek keurt in het
algemeen het optreden der daders af.
Gisteravond was veel politie op de
heen, o. m. bij de Etoile en op de voor
naamste punten der Champs Elysóes,
doch zij behoefde niet op i? t?cden
vT
MONOOLIC
(MANDSJOEKWO)
;imv#ua^NG TIENTSIN
DSJINGAIS
JAP. AANVAL
Hankau en op de Kauloenglijn. Volgens
zekere berichten is een ernstige bena
deeling der Britsche economische fcte-
langen tengevolge van al deze krijgs
verrichtingen onvermij delijk.
Japanners veroveren
Tatoeng
D.N.B. meldt uit Tokio, dat de Japan
sche troepen Tatoeng in het Noorden
van Sjansi hebben ingenomen. In mili
taire kringen wordt deze bezetting zeer
gewichtig geacht, omdat Tatoeng de
operatiebasis van het Chineesche leger
in Sjansi' is geweest.
Een andere afdeeling is, aldus de Ja-
nieuw een poging eter Japanneezen tepansche berichten, doorgedrongen Jot
Botsing tusschen twee
vrachtauto's
WITMARSUM, 13 Sept. Hedennacht
te ongeveer half drie is op den weg Har-
lingenZurig een ernstig ongeluk ge
beurd, dat aan een tweetal personen het
leven heeft gekost.
Op dat uur reed een vrachtauto van
de firma Vlietstra in volle vaart over
den weg. In de cabine naast den chauf
feur bevond zich een matroos, terwijl i
den aanhangwagen een inwoner van
Amsterdam en zijn verloofde hadden
plaats genomen. Toen de auto ter hoog
te van Kinswerd kwam, heeft do be
stuurder blijkbaar in de duisternis niet
bemerkt, dat een andere vrachtauto,
welke bandenpech had gekregen, stil
aan den kant van den weg stond, zoo
dat hij met volle vaart op dezen auto,
eveneens een tractor met aanhangwa
gen, stiet.
De 6chok wae zoo hevig, idat deze
aanhangwagen omkantelde, terwijl
de cabine van den aanrijdenden wa
gen geheel verbrijzeld werd. Door
den schok werden de beide passa
giers, de bovengenoemd© inwoner
van Amsterdam n diens verloofde,
uit den wagen geslingerd. Beiden
werden zoo goed als op slag gedood.
De matroos bekwam eenige verwon
dingen van niet ernstigen aard en
ook de autobestuurder kwam er met
eenige lichte verwondingen af<
De inmiddels gewaarschuwde eersto
hulpdienst uit Harlingen arriveerde
spoedig met twee doktoren op de plaats
des onheils, waar ook dr. Kroon uit
Witmarsum hulp verleende.
De chauffeur en do matroos werden
verbonden.
Naar alle waarschijnlijkheid heeft de
stilstaande vrachtauto geen rood ach
terlicht gehad. De politie stelt thans een
onderzoek in naar de oorzaak van deze
aanrijding.
GENEVE, 13 Sopt. (Havas) Te Ge
nève is een officieuze delegatie der re
geering van Burgos aangekomen, wel
ke onder leiding staat van den Hertog
van Alva, oud-minister van Buiten
landsche zaken en vertegenwoordiger
van Generaal Franco te Londen. De de
legatie omvat verder den markies Luca
de Tena, den eigenaar van het monar
chistische blad A. B. C. en Teizidor, den
vroegeren consul-generaal van Spanje
in Zwitserland.
De delegatie zal onverwijld contact
zoeken, o.a. met de verschillende gede
legeerden der Latijnsch-Amrikaansche
Staten.
VOORBEREIDING VOOR
DEN POOLNACHT
MOSKOU, 13 Sept. (Tass). De over
winteraars op het station „Noordpool"
deelen mede, dat zij zich voorbereiden
voor den Poolnacht. Zij hebben hun tent
an donzen overtrekken voorzien en ver
volgens met sneeuw bedekt, om zich
tegen de koude te beschermen.
De temperatuur in de tent bedraagt
zeven graden boven het vriespunt, ter
wijl zij buiten acht graden beneden het
vriespunt ligt. Het pakijs drijft snel af
in Zuidelijke richting.
Kwiangling ten Zuid-Oosten van Ta
toeng. Deze moet de Chineezen in de
bergen ten Zuiden van Kalgan omsin
gelen. Volgens berichten uit Chineesche
bron zouden, de Chineezen Kalgan heb
ben genomen. Central News verklaart
echter, dat dat bericht niet juist i6.
Tsjapei gebombardeerd
Ui tSjanghai meldt Havas, dat door
het bombardement uit Japansche vlieg
tuigen brand is ontstaan in het Noorder
station te Tsjapei en aan den liriker-
over van. de -SoefsjaukrQek bij de inter
nationale concessie,,
Honderd-tal lieden slaags
met de veldpolitie
Drie dooden, twee zwaar
gewonden
BANDJERMASIN, 13 Sept. (Aneta).
In een kampong in de onderafdeeling
Amoentai, gelegen in de Zuider- en
Ooster afdeeling van Borneo, hadden
zich een honderd-tal lieden verzameld
met de bedoeling om verzet te plegen
Zij raakten hier 6laags met den contro
leur van Tandjong (onderafdeeling
Amoentai), den commandant van dc
veldpolitie, een districtshoofd, acht man
van de veldpolitie en twee rechercheurs.
Bij het verzet werd een agent
van de veldpolitie gedood, het
districtshoofd zeer zwaar ge
wond, de commandant van de
veldpolitie zwaar gewond en
de controleur licht gewond.
Een karabijn en patronen vie
len in handen der verzets
lieden.
De assistent-resident van Kandangan
(Z. en O. afdeeling van Borneo), de ge
westelijk militair commandant en een
commissaris van politie zijn vertrokken
naar de plaats van het verzet. Van
Amoentai uit is veldpolitie gezonden,
van Kandangan een brigade en van
Bandjerma6in drie brigades militairen,
welke het verzetsgebied afzetten.
Het departement van oorlog ontving
bevestiging van het bericht, dat gister
nacht verzet is voorgekomen op de
grens van de onderafdeelingen Amoen
tai en Tandjong. Een districtshoofd zou
zwaar gewond zijn en drie veldpolitie-
agenten zouden zijn gedood.
,Vier brigades zijn onder commando
van den gewestelijk militair comman
dant naar de plaats van het verzet ver
trokken.
GENEVE, 13 Sept. (Havas). De
achttiende zitting der Volkenbonds
vergadering is vanmorgen geopend
in tegenwoordigheid van de verte
genwoordigers van 54 staten. Italië
en Abessynië hebben geen delegatie
gezonden. Te 11.25 uur werd de zit
ting geopend door Juan Negrin, mi
nister-president van Spanje.
Alle afgevaardigden hadden een
schrijven van de „groep van Spaan-
sche patriotten" ontvangen, waarin
geprotesteerd werd tegen het voor
zitterschap van Negrin, die er van
beschuldigd wordt aanstichter van
het terrorisme in Spanje te zijn ge
weest.
De vergadering benoemde een
commissie voor de verificatie der
volmachten.
MASARYK'S ERNSTIGE
ZIEKTE
PRAAG, 13 Sept. (Havas). Om half
tien gisteravond werd het volgende com
muniqué gepubliceerd:
In den loop van den avond bleef de
toestand van Masaryk zonder merkbare
verandering. De verbetering van zijn
ademhalingsorganen duurt voort, hoe
wel de toestand ernstig blijft.
Volgens het bulletin, dat vanmorgen
om tien uur omtrent den toestand van
oud-president Masaryk is gepubliceerd,
houdt de verbetering in het ademha-
lingsrythme aan. De pols is regelmatig.
De hoogste temperatuur van 38.4 toont
neiging tot afneming. De indruk is over
het geheel genomen beter dan gisteren.
CAIRO, 13 September. (D.N.B.) De mi
nisteries van openbare werken en van
landbouw hebben besloten een grootsch
plan op te stellen om door ontsluiting
van de 1800 meerendeels ingestorte bron
nen in de Lybische woestijn aldaar een
vaste verblijfplaats in te richten voor de
nomadenstammen.
Deze bronnen dateeren voor een deel
nog uit den tijd der Romeinen. De ne
derzettingen. welke men wil vestigen,
zullen tevens dienen tot verzorging van
de grensgarnizoenen aldaar.
ZIJ, die zich met ingang
van 1 October a.s. op
geven als kwartaalabonné,
ontvangen de tot dien da
tum verschijnende num
mers gratis.
PASSAGIERS VERZEKERD
op andere pagina's
SPORT
Wolhoff-beker voor E.A.P.S.V.
(Tweede Blad, pag. 2)
Pesie's abonné's zwemmen.
(Tweede Blad, pag. 2)
W eerver wachting
Zwakke tot matige zuidwes
telijke tot noordwestelijke wind,
zwaar bewolkt tot betrokken
met waarschijnlijk regen, wei
nig verandering in temperatuur
OUDSTE- en BETROUWBAARSTE ADRES
VOOR
Zeven inzittenden
gewond
HOORN, 13 Sept. In den afgeloo-
pen nacht is een Ford-auto met zeven
inzittenden in een bocht van den Hul-
kerweg, nabij Hoorn, tegen een boom
gereden. In dezen kleinen wagen zaten
zeven jongens uit Alkmaar, die de
Beemsterfeesten met meisjes uit Hoorn
gevierd hadden.
De jongelui hadden de meisjes juist
thuis gebracht toen het ongeluk ge
beurde.
Dc wagen werd geheel vernield. De
inzittenden werden allen gewond. Per
auto zijn zij naar het stadsziekenhuis te
Hoorn overgebracht, waar dokter Ro
mein geneeskundige hulp verleende.
Vijf jongens konden na' verbonden te
zijn naar huis worden vervoerd, de
twee anderen zijn in het ziekenhuis op
genomen; hun toestand is echter niet
levensgevaarlijk.
GESCHENK IN DEN VORM
VAN VLIEGTUIGEN
WARSCHAU, 13 Sept. (D.N.B.) Op 26
September a.s. zullen 130 vliegtuigen
aan de bevoegde Poolsche autoriteiten
worden overgedragen. Deze toestellen
zijn door in het buitenland levende
Polen aan hun land geschonken.
Concentreer op het krachtigste recla-ne-middel
