GEDENKTEEKEN OP DE
MOERDIJKBRU G
B-STEUN ZAL WORDEN
VERHOOGD
'sWerelds
draaiboek
Door minister
Van Buuren
onthuld
Geschenk van Kamers van
Koophandel
Diefstallen bij de N.S.
opgehelderd
Geruimen tijd geknoeid
SPAARREGELING
OPGEZET
Actie der Vakcentrales
FAMILIEDRAMA
BIJ DE BELGISCHE
GRENS
In het wilde weg gestoken
Haar stiefkinderen
deerlijk
mishandeld
Een gemeene kwelgeest
GEVEL INGESTORT
TE ROTTERDAM
Persmuskieten
3e BLAD PAG. 1
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
VRIJDAG 17 SEPTEMBER 1937
MOERDIJK, 16 Sept. Nop geen jaar
ie het geleden, dat H. M. de Koningin
de nieuwe Moerdijkbrug over het Hol
landsch Diep plechtig opende en daar
mee de zoo lang gewensohte en vurig
bepleite verbinding tu6sch^n Noord- en
Zuid-Nederland tot stand bracht en nu
reeds beschouwen de meesten vooral
zij, die dikwijls van deze verbinding ge
bruik maken haar bestaan als de
gewoonste zaak ter wereld.
Het „Comité van Actie voor de over
brugging van het Holland6ch Diep" had
het voornemen om op 12 December van
het vorig jaar. toen de brug voor het
publiek werd opengesteld, als dankbare
herinnering, dien dag op de brug een
monument te onthullen, aangeboden
door de twaalf Kamers van Koophandel,
die jaren lang voor de tot stand ko
ming van deze verbinding hebben ge
ijverd. Onvoorziene omstandigheden in
de vervaardiging van dit monument
echter zijn oorzaak geweest, dat dit tot
heden moest worden uitgesteld.
Het gedenkteeken, dat de minister
van Waterstaat, mr. dr. ir. J. A. M. van
Buuren heeft, onthuld, is een bronzen
reliefstuk, geschapen door den beeld
houwer F. J. van Hall. Het is geplaatst
tusschen de spijlen in het midden van
de "brug, waardoor de symbolische betee-
kenis van het beeld zoo voortreffelijk
tot haar recht komt.
Het monument bestaat n.l. uit een
groote vrouwenfiguur met uitgespreide
armen, voorstollendé de totstandgeko
men verbinding tusschen Noord en Zuid
terwijl men onder de vrouwenfiguur wa
ter met. visschen, er boven lufch't en wol
ken ziet. Het geheel personifieert het
bouwwerk, waarop het is geplaatst.
De inscriptie onderhet monument
luidt: Bij de voltooiing door den Rijks
waterstaat van deze verbinding tus
schen Noord en Zuid hebben de 12
daarbij naast betrokken Kamers van
Koophandel dit gedenkteeken opge
richt.
12 December 1936.
Onder deze inscriptie zijn de wapens
aangebracht van de plaatsen van de be
trokken Kamers van Koophandel.
Tegen drie uur verzamelden zich tal
rijke genoodigden op het gereserveerde
gedeelte van de brug om de onthulling
van het monument bij te wonen.
Rede van den heer
W. G. A. A van der
Lugt
De heer W. G. A. M. van der Lugt,
voorzitter van het comité van actie voor
de overbrugging van het Hollandsch
Diep uit de kamers van koophandel in
de omgeving hield een redevoering,
waarbij hij o.m. als volgt sprak:
„Zelden zal' er een vraagstuk van
algemeen nationaal en economisch
belang zijn geweest, waarvoor zqp-
veel kamers van koophandel zijn
warm geloopen in een gemeenschappe
lijk optreden, als de spoedige totstand
koming van de gewichtigste verbinding
tusschen Noord en Zuid, de opheffing
der natuurlijke scheiding tusschen twee
'deelen van één vaderland, de overbrug
ging van het Hollandsch Diep bij Moer
dijk.
Dat hier inderdaad van een snellen
bouw kan gesproken worden, moge blij
ken, als men nagaat, dat 28 Mei 1934
met den onderbouw van dit kolossale
kunstwerk werd begonnen, terwijl op
29 Augustus 1936 het brugdek geheel
werd opgeleverd, d.i. in VA jaar, waar
voor vroeger 5 jaren werd gerekend.
Dankbaar zijn het geheele Zuiden en
'de Noord-Oostelijke provincies voor
deze verbinding, die zoozeer in een
dringende behoefte voorziet, en geju
beld heeft een groot deel van Neder
land op dien gedenkwaardigen I2den
December 1936.
Is het dan wonder, dat de twaalf ka
mers van koophandel, die jaren lang
voor de totstandkoming der brug heb
ben geijverd, behoefte gevoelen hare
blijdschap en hare dankbaarheid tegen
over de regeering voor het nageslacht
vast te. leggen in het de eeuwen trot-
eeerende brons?
Den beeldhouwer F. J. van Hall gaf
het aanschijn aan een fraaie en origi
neel e schepping.
En zoo staat daar dan de symboli-
sche figuur opgerezen, die de één-wor
ding van de beide gebiedsdeelen ver
persoonlijkt, die met een blij gebaar
de armen uitstrekt naar het Noorden
en naar het Zuiden, door deze brug
meer dan ooit verbonden.
Met blijdschap en dankbaarheid bie-
'den wij dit monument de Neder-
landsche Regeering aan, waarbij wij
gaarne een woord voegen van hul
de aan Waterstaat en zijn kundige in
genieurs voor aller onvolprezen ar
beid",
'Spr. verzocht daarop den minister
het monument te willen onthullen en
namens de Nederlandsche Regeering te
aanvaarden.
Onthulling door den
minister
De minister van waterstaat, mr. dr.
ir. J. A. M. van Buuren sprak daarop
een rede uit,- waaraan het volgende is
ontleend.
Mijnheer de Voorzitter,
Toen het comité van actie uit 12 ka
mers van koophandel voor de over
brugging van het Hollandsch diep, mij
vroeg om het op zijn initiatief gestichte
gedenkteeken voor den bouw van de
Moerdijkbrug te onthullen, heb ik deze
uitnoodiging zeer gaarne aanvaard.
U heeft er zoo terecht den nadruk
op gelegd, dat de overbrugging van den
Moerdijk een werk is, dat, wat zijn be-
teekenis betreft, een zeer uitzonderlijke
positie inneemt onder de groote wer
ken, welke in de laatste jaren in ons
land tot stand zijn gebracht. Vormde
toch de Moerdijk niet sinds eeuwen de
groote hinderpaal, welke moest worden
overwonnen, wanneer men van de pro
\incie Holland de Zuidelijke gewesten
van Nederland wilde bereiken en om
gekeerd? Zelfs toen de voortreffelijke
stoomponten geregeld op en neer voe
ren werd de Moerdijk, vooral op druk
ke dagen, als een hinderlijk obstakel
gevoeld.
En thans staan wij hier op het mid
den van een machtig kunstwerk door
den rijkswaterstaat op voorbeeldig kor
ten termijn tot stand gebracht, dat de
beide oevers van den Moerdijk op zeer
ruime wijze verbindt.
Toch is door dc voltooiing van de
brug aan den Moerdijk nog niet volle
dig bereikt datgene, wat de regeering
zich hier tot taak heeft gesteld, n.l. het
tot stand brengen van cm aan hooge
eischen voldoende verbinding tusschen
het middenwesten en het zuiden van
ons land. De toegangswegen naar den
Moerdijkschen overgang laten nog
helaas veel te wenschen over.
Aan dezen onvoldoenden toestand zal
thans zoo spoedig mogelijk een einde
worden gemaakt.
Als de nog uit te voeren werken ge
reed zijn, zal de Moerdijkbrug al het
nut kunnen afwerpen, waartoe zij door
haar ligging is voorbestemd en dank
zij haar ruime afmetingen in staat is.
De minister onthulde daarop het mo
nument en aanvaardde het namens de
Nederlandsche. Regeering.
DE TWEE DADERS
GARRESTEERD
Voor ettelijke honderden gul
den aan vrachtgoed gesto
len en verkocht
Reeds geruimen tijd was het bij de
Nederlandsche Spopnvegen opgevallen,
dat telkens zendingen vrachtgoed, die
verschillende artikelen, als sigaren, si
garetten, schoenen, manufacturen en
dergelijke bevatten op onverklaarbare
wijze verdwenen. De spoorweg-recherche
stelde overal onderzoeken in, doch het
gelukte niet het „lek" op te sporen. In
tusschen verdwenen geregeld en in de
maand Augustus in toenemende mate
tal van inzendingen, die 6oms zeer aan
zienlijke bedragen vertegenwoordigden.
Pakken van tien, twintig of dertig gul
den werden vermist, doch er waren ook
zendingen bij, welke een waarde van
honderdzesüg gulden en meer bevatten.
Wel kwam vast te staan, dat de dief
stallen want dat hiervan sprake was
stond spoedig'vast vooral plaats had
den bij de goederenloods te Amsterdam-
Oostenburgergracht.
Tenslotte is het aan de
Spoorwegrecherche, in samen
werking met de Centrale re
cherche te Amsterdam giste
ren gelukt de daders, beiden
Amsterdammers, te arrestee
ren. Het zijn de spoorweg
beambte H. E. B., die de goe
deren wist te ontvreemden en
de particulier J. H. B., die als
heler optrad.
Beide mannen zijn te Amsterdam in
verzekerde bewaring gesteld en naar
we vernamen heeft een van hen reeds
een-gedeeltelijke bekentenis afgelegd.
De totale waarde van de goederen, die
het tweetal heeft weten machtig te wor
den belpopt verscheidene honderden gul
den, doch als resultaat van het onder
zoek kon reeds een doel van het gesto-
lene, dat intusschen reeds door verschil
lende banden was gegaan, worden ach
terhaald.
In hinderlaag. Een mitrailleur-af-
deeling in stelling tijdens de Fransche
leger manoeuvres in Normandië
De filmacteur William Powell werd bij zijn aankomst met de „Statendam"
te Rotterdam bestormd om liandtceheningen
De minister zal een beroep doen
op het geheele Neder
landsche volk
's-GRAVENHAGE, 16 Sept. De drie
vakcentralen, de Roomsch-Katholieke,
de moderie en de Christelijke, hebben
reeds kort na het optreden van het
nieuwe kabinet een aantal wenschen ter
zake van de werkloozenzorg ter kennis
van de regeering gebracht.
De Regeeringspersdienst deelt thans
hieromtrent het volgende mede:
Alle drie vakcentralen betoogden in
hun brieven in verband met de stijging
van de kosten van levensonderhoud^se-
dert September 1936 de wenschelijkheid
van een algemeene verhooging van de
steunnormen en werkverschaffingsloo-
nen, met dien verstande, da* het N.V.V.
bepleitte deze verhooging in den vorm
van een duurtetoeslag toe te kennen.
Aan dit verlangen heeft do minister
van .Sociale Zaken, prof. Romme, niet
kunnen voldoen, al reeds hierom niet,
omdat van een zoodanige verhooging
der steunnormen in het algemeen al
leen die gezinnen zouden profiteeren,
die daaraan, althans relatieflgenomen,
het minst behoefte hebben, daar zij, die
het het hardst noodig hebben, t, w. de
groote gezinnen, reeds veelal de door
het loon begrensde maximum-uitkecring
ontvangen.
Deze personen, die het relatief j'uist
het meest noodig hebben, zouden dus
van een algemeene verhooging van den
steun toch geen of slechts gering profijt
hebben.
Wat de stijging van de kosten van het
levensonderhoud betreft, is voorts op
te merken* aan de hand der dienaan
gaande gepubliceerde cijfers, dat het
kostenpeil iets ligt beneden Juli 1934,
den datum, waarop de geldende steun
normen (ongeacht de daarna in de rege
ling successievelijk aangebrachte ver
beteringen) zijn ingevoerd.
Ook een algemeene verhooging van
de werkverschaffingsloonen acht de mi
nister niet mogelijk, al reeds omdat de
mai»ge tusschen het loon van de werk
verschaffing en dat van het vrije be
drijf hetwelk in het algemeen zonder
inachtneming van verschil in zwaarte
van gezinslasten tot stand komt als
dan in vele gevallen te klein zou wor
den en zelfs in verschillende gevallen
geheel zou verdwijnen. De noodzakelijke
prikkel om werk in het vrije bedrijf te
zoeken, zou dan in vele gevallen geheel
worden weggenomen.
Hot R.K.W.V., heseffende, dat een al
gemeene verhooging van de steunnor
men alleen dan tot haar recht zou kun-
nen komen, indien de maximum-uitkee-
ringen konden worden verhoogd, ver
zocht den Minister tevens om den maxi
mum-steun niet meer te doen berekenen
naar het Joon van het gezinshoofd al
leen, doch naar dat van alle gezinsleden
tezamen.
Hiertegen heeft de minister echtei
dit bezwaar, dat, bij toepassing van een
dergelijk systeem, het kan voorkomen,
dat het gezinshoofd nagenoeg evenveel,
zelfs soms nog meer aan steun ontvangt
dan hij met werken zou kunnen verdie
nen.
De Minister heeft de desbetreffende
verzoeken derhalve moeten afwijzen,
doch Z. E. vond bij de overweging er
van reden te meer tot voortzetting van
het reeds eerder doo"r hem ter hand
genomen onderzoek naar de vraag, in
welke gevallen er de grootste behoefte
aan eenige meerdere hulp bestaat en
in hoeverre het mogelijk zou zijn daar
aan tegemoet te komen, zonder dat
daaruit de bovenbedoelde nadeelige ge
volgen met betrekking tot het zoeken
van arbeid zouden ontstaan.
Dit heeft ertoe geleid, dat de Mi
nister thans heeft besloten om een
extra bijslag toe te kennen aan de
bij ondersteunden inwonende werk
loos geworden kinderen van 21 jaar
en ouder, die voorheen zelf reeds
zooveel loon verdiend hebben, dat
hun inkomsten van eenigszins be
hoorlijke beteekenis voor het gezin
zijn geweest. De kosten van levens
onderhoud toch van deze grootere
kinderen drukken vanzelfsprekend
relatief het zwaarst, terwijl die ge
zinnen, die voorheen leefden van
gezamenlijk gezinsloon, hij werk
loosheid, doordat zij dan op den
steun van het gezinshoofd alleen
zijn aangewezen, den grootsten te
rugval hebben,
Voorts heeft de regeering, in de over
weging, dat. door den langen duur der
werkloosheid de behoefte aan kleeding,
dekking en schoeisel zich sterker doet
gevoelen, besloten zulks1 in aanslui
ting aan een der kenbaar gemaakte
wenschen om, althans voor zooveel
de grootere gezinnen betreft, den zgn.
B-steun te verhoogen. Dit betreft de
extra hulp, welke wordt verleend in
den vorm van verstrekking van klee
ding, dekking en schoeisel. Tot dus
verre geschiedde deze verstrekking ge
heel zonder eenige financieele opoffe
ring van de zijde der betrokkenen.
Deze regeling blijft bestaan, doch
daarnaast'wordt nu de gelegenheid ge
opend voor een extra B-stéun. Dezo
is als een spaarregeling opgezet, indien
zin, dat, als de betrokkenen 25 cent
per week reserveeren, de overheid dat
bedrag suppleert met 25 cent voor ge
zinnen vaji J2, 3 en 4 kinderen en met
40 cent voqr gezinnen van 5 en meer
kinderen. Het aldus gespaarde bedrag
mag uitsluitend voor de verkrijging
va^i kleeding, schoeisel en dekking wor
den aangewend.
Waar de betrokkenen uiteraard eenl-
gen tijd zullen moeteji sparen, alvorens
zij op grond van deze spaarregeling
eenige meerdere extra hulp zullen be
komen, zal de regeling voor hen eerst
in het begin van het volgende jaar prac-
tisch nut kunnen afwerpen, indien de
samenwerking ten deze wordt beperkt
tusschen hen en de overheid.
Wil echter ook in de eerste winter
maanden de regeling effectief zijn, dan
is nog noodig de medewerking van een
derde, met name van het geheele Ne
derlandsche volk. Wanneer ook van die
zijde wordt bijgedragen, zal door samen
werking van overheid en volk een werk-
looze met een gezin van twee of meer
kinderen tijdig: aan het noodige beddc-
goed, schoeisel en kleeding geholpon
kunnen worden.
De Minister van Sociale Zaken i9
voornemens, zeer binnenkort een beroep
ten deze op het Nederlandsche volk te
doen.
Dronken man verwondt
drie personen
NISPEN (N.B.), 16 September. Even
over de Nederlandsche grens beeft zicb
vanavond een familiedrama afgespeeld,
dat zeer ernstige gevolgen heeft gehad.
Terwijl het gezin van den heer
L. Gabriëls, te E6schen, den avond
maaltijd gebruikte, stormde plotse
ling de broer van Gabriëls binnen.
Hij verkeerde in verren staat van
dronkenschap en liep met een mes
op zijn broer, diens vrouw en zoon
toe. Hij stak in het wilde weg, waar
bij hij vooral zijn broer eenige ern
stige wonden toebracht. Vervolgens
maakte hij zich snel uit de voeten
na eerst nog het paard van zijn
broer, dat voor de woning stond, te
hebben gestoken.
Met de grootste moeite is het den zoon
gelukt zijn vader en moeder in den wa
gen, die voor het huis stond, te dragen,
waarna hij naar het op drie kilometer
afstand gelegen St. Joseph-ziekenhuis
reed. Allen zijn hier opgenomen. De toe-'
stand van Gabriëls, die 52 jaar oud is, is
hoogst bedenkelijk. Zijn vrouw en zoon
zijn eveneens ernstig gewond, doch hun
toestand is niet levensgevaarlijk.
Niemand is getuige geweest van de
steekpartij, doch op weg naar het zie
kenhuis heeft de familie bloedsporen
achtergelaten, welke door buurtbewo
ners werden opgemerkt, waarna men op
onderzoek uitging en alarm maakte.
De rijkswacht te Esschen kon dan ook
korten tijd na het gebeurde tot de ar
restatie van den dader overgaan, die is
ingesloten in de kazerne te Esschen.
De motieven, welke den dader tot
deze daad hebben geleid, moeten ge
zocht worden in een reeds lang bestaan
de familietwist.
GERAAMTE GEVONDEN
BUREN (Gld.), 16 Sept. Bij graaf
werk ten behoeve van de automatisee
ring der telefoon is op de markt te
Buren (Gld.) tegenover het stadhuis op
V/2 meter diepte een nog betrekkelijk
gaaf geraamte gevonden van vermoe
delijk een manspersoon van ruim vijf
tig jarigen leeftijd.
Zes maanden gevangenis
straf geëischt tegen een
36-jarige vrouw
ROTTERDAM, 16 September. Op de
heden gehouden zitting van de Rotter-
oameche arrondissementsrechtbank is
gebleken, dat zich in de afgeloopen ja
ren een geval van deerlijke kindermis
handeling heeft voorgedaan. Hiervoor
had zich te verantwoorden do 36-jarige
R, G., huisvrouw van T. D., die als
stiefmoeder het toezicht had over een
tweetal 'meisjes, dochtertjes van D. Ge
durende het verhoor bleek, dat de jong
ste van de twee. de li-jarige Pietje D.
in Januari van dit jaar op een derge
lijke wijze werd mishandeld, dat zij in
een ziekenhuis moest worden opgeno
men.
Uit de verklaringen v.an deze jeug
dige getuige bleek, dat toen zij haar
stiefmoeder vroeg of ze mocht gaan
leeren zwemmen, deze hierover zoo
kwaad werd. dat zij een matten
klopper greep en er het meisje mee
te lijf ging. Nadat zij het kind afge
ranseld had. schopte ze het. terwijl
het op den grond lag, via de voor
kamer. naar de al.coof, waar zij het
onder een bedstee trapte en de deu
ren dicht deed zoodat het meisje
bijna geen lucht kreeg.
Het kind, dat nu in een inrichting ie
opgenomen en zich daar overgelukkig
voelt na al de ellende, thpi6 ondervon
den, luchtte tegen den president, mr.
Marxc, haar hart. Zoo vertelde zij o.m.
dat zij met ha,ar zusje 's morgens reeds
om zeven uur de straat werd opgestuurd
om naar 6ohool te gaan. die pas om ne
gen uur afging. Kwamen zo dan
'smiddag6 om 4 uur uit school om
12 uur bleven ze over dan konden ze
nog zoo veel bellen en roepen als zo
wilden, maar zij werden niet eerder
dan 10 uur binnengelaten.
Den laatsten tijd gingen zij dan ook
maar meteen van school naar een tan
te. dio hen dan zoo lang onderdak ver
schafte.
Eten kregen zij nooit, 's Morgens
moesten de 6takkers met een leege
maag naar school, terwijl zij hun
twaalfuurtje van de school kregem
Wanneer zo dan 's avonds warm
eten vroegen, werd hen dat eenvou
dig geweigerd, zoodat zij van de
goedheid van do buren afhankelijk
waren. Liet mee6t weerzinwekkend
feit van de verwaarloozing, dat tij
dens doze zitting bekend gemaakt
werd, wa6 wel het feit, dat de beide
meisjes nooit gebruik van de W.C.
mochten maken.
De stiefmoeder trachtte zich te ver
ontschuldigen Moor te beweren dat zij
last van bedwateren hadden en op die
manier maar gehard moesten worden.
Het ie dan ook geen wonder, dat do
officier van justitie mr. F. M. Wilbren-
ninck een fel requisitoir hield, waarin
hij het gedrag van de vrouw hoogst
walgelijk noemde. Hij vond het hoog
tijd dat deze gemeene kwelgeest eens
geducht gestraft werd, te meer daar zij
naast deze beide stiefkinderen nog een
paar kinderen van haar zelf verzorgde,
die het veel boter hadden. Een bewijs
te meer, dat het niet aan een ziekte ligt,
die verd. beweerde te hebben,
Spr. eischte derhalve een gevan
genisstraf voor. den tijd van zes
maanden.
De raadsman van verd,. mr.'D. van
Oosten Slingeland Jr.. vroeg in verband
met den toestand waarin de vrouw
momenteel verkeerde, de uiterste cle
mentie.
Geen persoonlijke onge
lukken voorgekomen
ROTTERDAM, 16 Sept. Vanochtend
is een gedeelte van den achtergevel van
pand 87 aan het Hang te Rotterdam,
waarin gevestigd is dc kruidenierszaak
van de firma A. Burg en welk pand zicb
uitstrekt tot aan den steiger, over een
breedte van ongeveer acht meter ge
scheurd, gebroken en ingestort. Persoon
lijke ongelukken hebben zich daarbij
niet voorgedaan.
Op het oogenblik dat het onderstuk
van den gevel bet, begaf, voer er juist
een schip voorbij, dat wat water over
kreeg. Twee zich aan boord bevindende
vrouwen snelden naar het achterdek en
klommen in een roeiboot, maar dra za
gen zij dat haar vrees volkomen onge
grond was. Het schip had niet de min
ste 6chade opgeloopen.
De bouwpolitie lieeft een roode vlag
doen plaatsen als teeken dat de door
vaart bij den 6teiger lijdelijk gestremd
ONDER VALLEND GESTEENTE
BEDOLVEN
HEERLEN. 16 Sept. Terwijl de 27-
jarige mijnwerker M. Opgenorl uit
Hoensbroek vanmQrgen in de onder-
grondsche werken van de Oranje Nas-
saumijn 3 te Heerlerheide werkzaamhe
den verrichtte aan een betimmering,
'deed zich plotseling ter plaatse een in
storting voor. O. werd onder het val
lend gesteente bedolven. Onmiddellijk
heeft men een aanvang gemaakt met
het opruimingswerk. N.a korten tijd was
het slachtoffer uit zijn benarde positie
bevrijd. De levensgeesten waren toen
evenwel reeds "geweken. O. laat een
yrouw en één kind achter.
DE overwerkte persman, die tóch zijn
dagclijliscli kolommetje naar dc krant
moet kabelen, gaat voor eert dag of
tien gedurende een van de Volkerenbonds-
zittingen naar Genévc, het dorado der
journalisten. Niet alleen bestaat er daar
een Bureau d'Information, dat eiken dag
een keurig stapeltje doorgeslagen berich
ten op zijn tafel neerlegt, die zoo maar
naar de krant verzonden kunnen worden
maar ook wordt hem elk rapport, elke
Volkcnbondspublicjatie. dikwijls met uit
treksels er bij, op zijn hotelkamer gebracht.
Ook liggen er de „meeningen van welin
gelichte kringen" en „hoogst betrouwbare
bronnen" er zoo maar voor het oprapen.
Elk Volkcnbondstid. elk gezantschap bezit
zijn persattaché met een staf van tikfuf-
frouwen. die niets liever doen, dan U elke
gewenschte inlichting over hun eigen land
heelemaal voor niets cn tiptop in orde
aan te bicden. Alleen zit er natuurlijk een
beetje tendens in verscholen. Maar dat is
dan voor dc moeite
Als men dus een stel journalisten bij
elkaar wil zien, die nieuwsmoc zijn, zoo
zou men het kunneji uitdrukken, dan
is Genève, het oude s'tadje van Calvijn
aan het heerlijke meer, er do aangewe
zen plaats voor. Dc Europeesche corres
pondent van den New York Times zit
er de proeven van zijn laatste boek te
corrigeeren. De redacteur Buitenland
van de Neue Zürcher Zeitung schrijft
van daar zijn Buitenlandsch Overzicht
De Amerikaanschc sensatiejagers, die
een dik chèqueboek cn een vlotte pen
hebben, p.robeeren er hun geluk in de
speelzaal van hot Casino en plannen
vandaar hun Europarcizen. En waar
over zouden journalisten, die bij elkaar
zijn, het nu anders over hebben, dan
over den gemeenschappelijken vijand:
den censor?
Zoo tusschen twee telefonades cn een
volkenbondsvergadering door, komen
de verhalen'los. De Chicago Daily News
correspondent vertelde me, met de voe
ten op den lievelingsstoel van den se
cretaris-generaal Avenol, hoe hij op een
avond met een stapeltje telegrammen
bij den Spaanschen censor te Burgos
kwam, die er met een blauw potlood
doorheen vloog en in de gauwigheid er
ook de prachtige primeur uitgooide van
den dood van generaal Mola. De cor
respondent zuchtte maar eens. Toen hij
even later zijn berichten naar Parijs
doortelefoneerde, vanwaar ze dan via
Frjsco naar Chicago gingen, ontwikkel
de zich zoo een gesprekje tusschen
den Parijschen man en den Spaan6chcn
oorlogscorrespondent, waarin zoo ter
loops in het grofste Amerlkaansche
„slang" gezegd werd: „That old guy
was bumped off in his kite", wat we
vvij kunnen vertalen met: „Die hooge
Piet is vandaag in zijn vliegertje naar
beneden v gekikkerd". En we kunnen
ons best indenken, dat bijvoorbeeld een
Fransche censor, die Hollandsch kent,
daaruit niet zou opmaken, dat gene
raal Mola in een vliegtuig naar bene
den was gestort.
En ook in den Russisch-Japanschen
oorlog, toen Japansche troepen Moek-
den belegerden, waren de Engelscho
journalisten er fel op den val van
Moekden te kunnen telegrafeeren. Maar
de censuur was buitengewoon streng.
Een correspondent kabelde toen: „Wan
neer Moekden Valt Zend Homjerrl
Pond". Op de krant dachten ze dat hjj
gek was, maar toen twee weken later
een telegram kwam: „Zend Honderd
Pontf", herinnerde een redacteur zich
het eerste telegram, en die krant was
den volgenden dag de eenige ter we
reld, die met een artikel over den val
van Moekden voor den dag kwam.
De beroemde oorlogscorrespondent
van de Urtited Press, Web Miller, die
in Abessynie den van van Addis Abeba
beschreef en later alle journalisten ver
baasde door de vlotheid, waarmee zijn
Spaansche berichten den censor pas
seerden, en die nu weer in China is,
beleefde een korten tijd geleden weer
zoo iets. Hij had een knap verslag ge
stuurd over den toestand in Sjanghai,
waarvoor hij den volgenden dag gear
resteerd werd. Na verschillende verhoo-
ren liet men hem weer op vrije voeten.
Het werd hem niet toegestaan zijn ar
restatie aan zijn krant te laten weten.
Mij belde toen de Tokio correspondent
der United Press op en vertelde hem,
dat hij dien morgen even in Hotel de
Houten Lepel geweest was, waar hij nog
al last had gehad van ongedierte. De
censor vond daar niets geen kwaad in
steken. Maar de krant had het nieuws,
dat hun correspondent in China gear
resteerd was wegens zijn artikel van
den dag te voren en dat hij duchtig
door eenige hooggeplaatste officieren
aan den tand gevoeld was. Hetgeen
klopte.
Persmuskicten? Dat is eigenlijk nog
een zacht woord er voor. Als je een
muskiet in een j'ampotje zet, dan kan
hij niet meer steken, maar een journa
list? Die lapt drie censors en een heeie
regeering aan zijn laars, alleen om de
waarheid te kunnen zeggen. En maar
goed ook.
„Wat is het nuttigste dier?"
„De kip!"
„Hoezoo?"
„Omdat men het beest nd zün dood
en vóór zijn geboorte opeten kan!"
Politiken
