Dreigende omsingeling
Gebrs. VALEWINK
II Wij brengen U in gabardine regenmantels het allerbeste
LEVENDIGE STRIJD IN
ASTURIE
EUROPA
4000
Fa. DUIM BURGER
DE EEMLANDEU
Arabieren zeer
ontstemd
DE BRAND IN
de rotonde
UIT MGD«
AfltftSKDRT
VLIEGTUIGEN
naar
ZUID-EUROPA
Zaterdag 18 September 1937
Uitgave: VALKHOFF Co.
Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
36e Jaargang No. 69
CHINEEZENIN EEN
moeilijke positie
Werkverschaffing in
Zweden
ENORME BRAND
TE TOPOTZ
Stalin's zoon zou zijn
ontvoerd
LINKS VERZET
ZICH
KRACHTIG
LEYTAX
Oudste en betrouw
baarste adres in
BINNEN- EN
BUITENLAND
Tel. 1788
ONTPLOFFING TE
ALGIERS
Dit nummer bestaat
uit 4 bladen
MUURHUIZEN 40
TEL. 454
BERICHT
op andere pagina's
HOUDT U VAN PAARDEN?
AMERSFGGRTSCE DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS P" 3 roaanden voo^ Amersfoort 1.95; per maand 0.65; per
week fmet gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.15.
innenland iranco per post per 3 maanden 2.85. Afzonderlijke nummers f 0.05
OSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC. 513
i« r
PRIJS OER ADVERTENTIEN van 14 regels f 1.05 met inbegrip van een Dcwtjsnumitw
gjke rcgci mcer f 0.25 Liefdadigheids-advertentiën voor de
helft van den prijs. - Kleine Advertentiën „KEITJES" bij vooruitbetaling 15 regels
50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.Bewijsnummer extra f 0.05
Sterke colonne snelt inmiddels
te hulp om de troepen
te ontzetten
Japanneezen ontmoeten
krachtig verzet
PEIPING, 18 Sept. (Reuter).
De Japansche nijptang schijnt zich
onverbiddelijk te sluiten om de
50.000 Chineesche soldaten, die
geïsoleerd zitten tusschen Liangh-
siang en Tsjetjau. De Japannee
zen beweren tijdens hun opmarsch
vanmorgen 1200 gesneuvelde Chi-
neezen op het terrein te hebben
gevonden.
De Japansche colonne, die van de ri
vier Tsjoema oprukt, is, na haar stel
lingen aan den spoorweg te hebben ver
sterkt, in Noordelijke richting gekeerd
om de terugtrekkende Chineezen te ach
tervolgen. Het Chineesche opperbevel
heeft zich klaarblijkelijk rekenschap ge
geven van de gevaarlijke situatie, waar
in de 50.000 Chineesche soldaten zich
bevinden, want Japansche vliegers mel
den, dat een sterke Chineesche hulp
colonne in allerijl in Noordelijke rich
ting optrekt van de Chineesche basis te
Pautingfoe en zich op een afstand van
slechts een dertigtal kilometers be
vindt. De Japansche troepen trachten
deze colonne op te vangen, maar zij
cvorden daarbij belemmerd door de dik
ke laag modder, die zich tengevolge
van nieuwe regens heeft gevormd.
Zuidelijker leveren de Chineezen een
hardnekkig achterhoedegevecht, dat den
Dpmarsch van den Japanschen linker
vleugel stuit en het succes in gevaar
hrengt van de andere Japansche om-
iingelingsbeweging en waardoor de
kern van de Chineesche troepen in staat
jesteld wordt ongedeerd te ontwijken en
Pautingfoe to bereiken. Een kleine af-
deeling Japanneezen heeft Haiyoean ge
nomen, op tachtig kilometer ten Noord
westen van Pautingfoe, na een omweg
van bijna 500 kilometer door de ber-
;;en.
Gisteren is een Japansch oorlogscor
respondent gedood aan het front van
Lianghsiang.
Volgens Chineesche berichten zijn
voor Lioeho aan de Jangtse twee Ja
pansche linieschepen verschenen. Voorts
zouden de Japanneezen zestig nieuwe
lichte bombardementsvliegtuigen in het
gebied van Sjanghai in den strijd heb
ben geworpen. Chineesche vliegtuigen
hebben de Japansche stellingen bij Ta-
toeng aangevallen. De Chineesche kust
verdediging heeft wegens de acties der
Japansche oorlogsschepen in de bocht
van Haitsjau (Noord-Oost-Kiangsoe) de
blokkade van de haven van Lienjoeng
afgekondigd.
Naar van Chineesche zijde gemeld
wordt, is een landingspoging, die ge
daan werd onder bescherming van de
Japansche oorlogsschepen en waarbij
2000 man ontscheept zouden worden,
door de Chineezen verhinderd. De Ja
panneezen hebben het rotseiland Tsjcn-
joesjan bezet.
Strijd om Loiien
Volgens een door de Chineesche am
bassade te Londen ontvangen telegram
verklaren de Chineezen gisteren bijna
een kilometer te zijn opgerukt van hun
nieuwe linie ten Noorden van Sjanghai
na een hevigen tegenaanval. Deze vorde-
STOCKHOLM, 18 Sept. Een door de
regeering benoemde commissie is juist
gereed gekomen met het opstellen van
een lijst van openbare en andere wer
ken, welke zullen worden uitgevoerd in
werkverschaffing, indien in de komen
de tien jaar een nieuwe crisis zou ont
staan.
Van rijkswege is voor de komende vijf
jaar werk in uitvoering gegeven voor
naar schatting 714 millioen kronen,
waarvan voor een 'bedrag van 524 mil
lioen kronen in ieder geval ter hand
moet worden genomen. Van gemeentelij
ke zijde is voor de komende tien jaar
werk opgegeven voor naar schatting 56;
millioen kronen.
De commissie deelt in haar verslag
nog mede, dat in tijden van voorspoed
voorzichtigheid in het uitvoeren van
openbare werken moet worden betradiï.
In gunstige tijden moeten plannen wor
den voorbereid, zoodat in geval van nood
deze onmiddellijk ter hand kunnen wor
den genomen.
ringen werden ten Oosten van Lotien en
Lioehang gemaakt. In de nabijheid van
Lotien zouden duizend Japanneezen
door mijnen zijn gedood.
De woordvoerder van het Japansche
leger heeft verklaard, dat de Japansche
strijdkrachten sedert acht uur gister
ochtend 2V2 km. Westelijk van Lotien
zijn opgerukt langs den weg van Lotien
naar Kiating. Zij bevinden zich op 500
meter van den rand van Ljoehang, waar
van het radiostation nog in handen der
Chineezen is. De renbaan van Kjangwan
ligt nog in het niemandsland-
Generaal Matsoei. opperbebelhebber
der Japansche troepen, en vice-admi-
raai Hasegiwa, commandant van het
Japansche eskader, hebben een geza
menlijke actie ingezet, die ten doel heeft
de Chineezen uit de buurt van Sjanghai
te verdrijven. De Japanneezen hebben
nieuwe versterkingen ontvangen. De
voorhoede heeft, gesteund door andere
detachementen, Matsjiau ten Noorden
van Sjanghai na een strijd van twee
uur genomen. Aan het Oostelijk front
is een hevige aanval geopend op de
Chineezen, die zich nog te Kiangjant-
sjen bevinden.
Japansche verliezen
Volgens mededeeling van de Japan
sche admiraliteit zijn tot 16 September
in het geheel 1.014 man der Japansche
marine gesneuveld, terwijl 23 vliegtui
gen verloren gingen. De Japansche ma
rinevliegtuigen vernielden 205 Chinee
sche vliegtuigen en 34 vliegtuigloodsen.
In het communiqué wordt toegegeven,
dat Donderdag ten Z.W. van Jangsjant-
sjen, aan het Oostelijk front van Sjang
hai, een Japansch marinevliegtuig door
de Chineesche artillerie is neergehaald.
Krachtig verzet tegen de
verdeeling van Palestina
JERUZALEM, 18 Sept. (Reuter) Het
te Jaffa verschijnende blad Falastin be
vat thans de eerste aanwijzing, dat de
Arabieren de nieuwe Britsche commis
sie, die naar Palestina zal worden ge
zonden, wellicht zullen boycotten en zul
len weigeren te onderhandelen op den
grondslag van een vcrdeeling van Pa-
iestina. Het blad schrijft o.m., dat de
rede, die Eden op 14 dezer voor den
Volkenbondsraad heeft gehouden, hepft
aangetoond, dat Engeland de voorkeur
geeft aan de Joden, zoodat medewerking
der Arabieren onmogelijk is.
Nog steeds wordt hier en daar
aangenomen, dat moedwil
in het spel was
WEENEN, IS Sept. (D.N.B.) Om-
streeks middernacht woedde nog steeds
het vuur in de puinhoopen van de
rotonde. De brandweer bepaalt zich er
toe de omgeving te beschermen.
Het onderzoek naar de oorzaken van
den brand duurt voort. Drie dagen ge
leden werd reeds een begin van brand
vastgesteld en men vraagt zich af of
het vuur niet eenige dagen heeft ge
broeid.
Toch schijnt het volgens een verkla
ring van de Weensche jaarbeurs, welke
is gepubliceerd in een extra-editie van
het Neue Wiener Tageblatt, niet aan
twijfel onderhevig, dat de brand is aan
gestoken. De politie, van haar kant,
verklaart, dat op het oogenblik niets
een dergelijke bewering staaft.
Men wacht thans op de publicatie
van het rapport van den commandant
der Weensche brandweer.
PRAAG, 18 Sept. (D.N.B.) Te To-
potz is gisterochtend vroeg een brand
uitgebroken, welke door den krachtigen
wind met razende snelheid om zich heen
greep. Om 10 uur 's ochtends waren
reeds 1200 woonhuizen in de asch ge
legd en nog had men het vuur niet kun
nen bedwingen. Niet minder dan dertig
brandweren nemen aan het blusschings-
werk deel. alsmede militairen.
Een Poolsch blad brengt het
opzienbarende bericht
WARSCHAU, 17 Sept. (D.N.B.) Het
regeeringsgezinde blad Kurjer Czerwony
publiceert een bericht, waarbij het zich
beroept op welingelichte kringen te Mos
kou, volgens hetwelk de eenige, twaalf
jaar oude, zoon van Stalin door onbe
kende daders zou zijn ontvoerd, toen hij
in gezelschap van zijn vriend uit school
kwam en het Kremlin binnenging. De
ontvoering van den knaap. Wasil gehee-
ten, zou vergemakkelijkt zijn, doordat
hij deelnam aan den dag der jeugd, bij
welke gelegenheid zijn portret in alle
Moskousche bladen afgedrukt was. Het
geheimzinnige verdwijnen van zijn zoon
zou op Statlin een verpletterenden in
druk hebben gemaakt. Ofschoon het ge-
Iieele politieapparaat van de Gepoe, al
dus het bericht verder, in beweging is
gebracht, is het tot dusverre niet gelukt
een spoor van den knaap te vinden.
DOODEN EN GEWONDEN
BIJ ONTPLOFFING
BOLOGNA, 18 Sept. (Stefani) In
een graanopslagplaats in Castel Maggio-
re heeft zich een ontploffing voorge
daan, tengevolge waarvan het geheele
gebouw instortte. Twee arbeiders wer
den gedood, drie zwaar gewond.
VAN AMANIETEN
rwOOALS men de vorige week in
f. ons blad heeft kunnen lezen,
heeft zich in Utrecht een bijzon-
der tragisch geval van vergiftiging
door het eten van paddenstoelen voor
gedaan.
Een onbezonnen oogenblik heeft zelfs
twee menschen het leven gekost. Het
gevolg hiervan is, dat men den eersten
tijd nog meer dan voorheen de schoone
herfstkinderen met een zekere huive
ring zal tegemoet treden. Natuurlijk
heeft het aan de noodige waarschu
wingen niet ontbroken, zoodat, zooal
niet voor goed, dan toch geruimen
tijd, de schrik erin zit.
Men heeft uit dit treurige geval kun
nen leeren, dat men geen paddenstoe
len moet gaan zoeken voor het ge
bruik als men niet is toegerust met de
noodige kennis van de soort, die men
wil eten en van de gevaarlijke hierop
gelijkende paddenstoelen. Men zal dus
eerst moeten weten, waar op dit gebied
de voet angers en klemmen liggen.
Het is onjuist, dat bij giftige soor
ten een meegekookt zilveren voorwerp
of een ui van kleur zou veranderen.
B\>eneens is het een foutieve gedachte,
dat paddenstoelen, die bij het door
snijden verkleuren of hel gekleurd zijn,
giftig zouden zijn. Ook is het in hel
algemeen niet waar, dat degenen, die
door slakken worden aangevreten, zou
den kunnen worden genuttigd. „Eerst
weten en dan eten" is het parool.
Het is een bekend feit. dat bijvoor
beeld in Duitschland paddenstoelen
worden gezocht voor het gebruik door
menschen en zelfs door kinderen, die
nu niet bepaald paddenstoelcnkenners
zijn, maar zij vergissen zich nooit, om
dat zij de soort, die zij zoeken, door
en door kennen. Zij zullen ook geen
andere exemplaren nemen en bij twij
fel wordt de zwam weggegooid. In
ieder geval hebben ze omgang gehad
met bepaalde soorten, wat meer waard
is, dan alle boekenwijsheid. Dit wil
niet zeggen, dat het boek geen goede
ondersteuning kan zijn bij het vaststel
len der soorten en hun kenmerken.
In ons land komen ruim 800 ver
schillende soorten van paddestoelen
voor; 250 zijn er eetbaar. Van de rest
zijn de meeste soorten oneetbaa/ en
toch niet schadelijk. Een 50-tal is
eenigszins vergiftig en een 10-tal is
bepaald gevaarlijk en zelfs doodelijk.
Vooral de Groene- en de Gele Knol-
amaniet zijn gevaarlijke klanten, die
ook de vergiftiging van eenige men
schen te Utrecht op hun geweten heb
ben. Met een variant op een ander ge
zegde kan men beweren: „Eet nooit
champignons met wille plaatjes". Maar
hierover de volgende maal.
Het is niet beslist noodzakelijk, dat
men paddenstoelen gaat zoeken om ze
te eten. Men kan ook kennis met hen
willen maken om hun schoonheid van
vorm en kleur. In ieder geval is het
verzamelen van deze merkwaardige
verschijningen in een mooi herfst-
bosch een romantisch werk.
VIRIDIS.
Regeeringsluchtmacht verloor
een groot aantal toestellen
Gijzelaars uitgewisseld
SANTANDER, 18 Sept. (Havas)
De rechtsche afdeelingen hebben
haar druk aan de kust verminderd
om des te meer pressie te kunnen
oefenen op het centrum van het
front in het gebergte. Sedert
Woensdag vallen de rechtschen de
stellingen in de Cordillera de
Cuera aan, die met de Sierra de
Covadonga de grootste natuur
lijke belemmering in dit gebied
vormt. De aanvallers zijn aan
weerszijden van de rivier gevor
derd, aan den rechteroever tot
La Vega de Masdola, aan den lin
keroever tot de grens tusschen
Asturië en Leon. De Asturische
miliciens, die Donderdag bij Ca-
brales, dat genomen werd, weinig
tegenstand boden, verdedigden
zich gisteren hardnekkig.
Radio Espana 'deelt mede, 'dat vol
gens te Santander gevonden documen
ten de verliezen der regeeringslucht
macht aan het Noordelijk front tijdens
de campagne bij Santander hebben be
dragen: 63 jachtvliegtuigen, 28 bommen-
worpers, 5 watervliegtuigen en 11 vlieg
tuigen van verschillende andere typen,'
in het geheel 107 toestellen. De regee
ringsluchtmacht in het Noorden heeft
in het geheel 137 toestellen verloren,
d.i. 76 procenL
Radio Nacional he^ft medegedeeld,
dat op grond van een besluit van ge
neraal Franc®, een aantaj Spanjaarden,
die zich in vrijheid bevinden in het
aan Franco's regiem onderworpen ge
deelte van Spanje, dit gebied mogen
verlaten, om zich naar het nog in han
den der regeering bevindende gedeelto
des lands te begeven. Zij zullen wor
den uitgewisseld tegen een overeenkom
stig aantal Spanjaarden, die een toe
vlucht hebben gezocht in de ambassa
des, consulaten cn andere diplomatieke
plaatsen in het regeeringsgebied.
De Engelsche ki>uiser Galatea is gis
terochtend m Gibraltar aangekomen,
waar de dochter en de zes kleinkin
deren van den rechtschen generaal Lo
pez Pinto aan land werden gebracht. De
kinderen waren eerst door de regee
ring van Valencia gevangen gehouden
en zijn thans tegen gijzelaars, die in
rechtsche handen waren, uitgewisseld.
Gisteravond heeft radio Barcelona
de berichten tegengesproken over on
derhandelingen, die zouden zijn ge
voerd tusschen Catalonië en de Franco-
regeering over de onderwerping van
Catalonië.
De „blauwe sultan" die het bewind
voert over het onder Spaansch protec
toraat staande Ifni aan dc Westkust
Amersfoortsche Huisartsen-
Vereeniqinq
Zondag hebben dienst de volgende
burgergeneesheeren
Breedveid, Kon. Wilhelminastraat 5;
tel. 547.
Stokvis, Leusderweg 276; tel 2081.
Hendriks, Berkenweg 25; tel 1384.
Zondag heeft dienst de apotheek van
Jos Haan, Julianaplein 13; tel. 1150.
Zondag hebben dienst de vroed
vrouwen:
Mevr. de Leeuw, St. Ansfridusstraat 5;
tel. 2079.
Mej. Vernhout, Soesterweg 232; tel.
2270.
PASSAGIERS VERZEKERD
van Marokko, is te Burgos aapgekomen.
Hij is plechtig door generaal Franco in
audiëntie ontvangen. De sultan gaf
uiting aan zijn toegowijdheid aan het
rechtsche Spanje. Hij en zijn mannen
zijn te allen tijde bereid dit te verde
digen.
Ualiaansche schepen
blijven Russische havens
aandoen
In verband met het gerucht, dat
een Italiaansche scheepvaartmaat
schappij order zou hebben gekregen
haar schepen niet naar Sovjet-Rus
sische Middellandsche zeehavens te
laten vertrekken, heeft deze te Ve
netië gevestigde maatschappij ver
klaard, dat zij gisterochtend nog
niets van deze%order had geoord.
De diensten dezer maatschappij
worden op de normale wijze onder
houden.
Bovenvermeld gerucht vindt waar
schijnlijk zijn oorsprong in de omstan
digheid, dat een kleine Italiaansche
maatschappij machtiging zou hebben ge
vraagd voor één harer schepen, om bij
wijze van uitzondering Sovjethavens te
mogen aanloopen. Deze machtiging zou
zijn geweigerd te Rome „om technische
redenen". De reeds gevestigde lijnen
echter functioneeren normaal en in het
bijzonder 'is het benzine-transport door
Italiaansche tankschepen normaal,
Van welingelichte zijde wordt vol
gens het Duitsche Nieuwsbureau beves
tigd, dat de regeering van Franco do
niet-inmengingscomimssio in kennis zal
stellen van het resultaat van haar on
derzoek in verband met de torpedo-
aanvallen in de Middellandsche Z'ee.
De rechtsche Spaapsche regeering is
van meening bewijzen in handen te
hebben, dat op zijn minst twee dor pi-
ratenonderzeeërs tot do marine ,van
Rusland behoorenj
Het pamflet tegen Negrin
De Zwitsersche bondsraad heeft het
politiedepartement van het kanton Ge-
nève opgedragen den vier Spanjaarden,
dio verantwoordelijk gesteld worden
voor het verspreiden van het pamflet
tegen Negrin, mede to deelcn, dat zij
Zwitserland zoo spoedig mogelijk heb
ben te verlaten. Indien zij daaraan niet
gehoorzamen, zullen zij door de politie
naar de grens geleid worden. De schrij
ver van het pamflet heeft Zwitserland
reeds verlaten.
Ruim zestig personen
gewond
ALGIERS, 18 Sept. (Havas). Tenge
volge van een ontploffing, welke zich
in een banketbakkerij te Algiers heeft
voorgedaan zijn vier winkels geheel ver
woest. Er zijn meer dan zestig gewon
den, van wie elf in een ziekenhuis moes
ten worden opgenomen.
De oorzaak van dit ongeluk is nog
niet bekend, doch degenen, die met het
onderzoek belast zijn, hechten geloof
aan de veronderstelling, dat een cylin
der met samengeperst gas tot ontplof
fing is gekomen.
Bommen terecht gekomen
bij Britschen torpedojager
Zes zware bommen zijn gisteren
door een vliegtuig uitgeworpen in
de buurt van den Britschen torpedo
jager Peerless, die ter reede van
Gijon ligt.
Het vliegtuig keerde terug in de
richting van Gijon. Er zijn geen
slachtoffers te betreuren en er is
ook geen schade aangericht.
Geheel China herdacht vandaag den
zesden verjaardag van het incident van
Moekden, dat de inzet is geweest van
de verovering van Mandsjoekwo door
Japan. Sjanghai is met nationale vlag
gen en vlaggen van de Kwomintang
versierd. De Chineezen zullen vandaag
geen vleesch eten en 6lechts eenvoudige
maaltijden gebruiken.
DEENSCHE KONINGIN
GAAT VOORUIT
KOPENHAGEN, 17 Sept. (Havas)
Officieel wordt medegedeeld, dat de toe
stand der Deensche koningin gisteren
bevredigend was.
Ook het bulletin van hedenochtend ge
waagt van een aanzienlijke verbetering.
doorkruisdon onze wagens zonder één
enkol defect.
Zegt U dit niets?
ZIJ, die zich met ingang:
van 1 October" a.s. op
geven als kwartaalabonné,
ontvangen de tot dien da
tum verschijnende num
mers gratis.
HET AANTAL BETALENDE A BON Né'S
OP HET
AMERSFOORTSCH
DAGBLAD
STAAT ONDER GEREGELDE CON
TROLE VAN HET BUREAU VOOR
PUBLICITEITSW AARDE
TOU RN OOI VELD 4 - DEN HAAG
Dit blad heefteen dagelijk-
sche oplaag van
EXEMPLAREN
STADSNIEUWS
Het zilveren j'ubileum van de Han-
delsschooL (2e blad, pag 1)'
SPORT
Koning Voetbal houdt appèl.
(2e blad, pag. 3.)'
Weerver wachting
Krachtige tot matige Zuid
westelijke wind, zwaar bewolkt
met tijdelijke opklaringen
waarschijnlijk regenbuien, wei
nig verandering in tempera
tuur.
DAN KUNT U GERUST EENS
BINNENLOOPEN IN DE
RUITERSPORT SCHOOL
OUD LEUSDEN
Groote binnen- en buitenmanege met
kleedkamers en douche. Eigenaar:
P. J. J. A. DE JONG TEL. 1401
PLYMOUTH, 18 Sept. (Havas).
Het 209de escadrille watervliegtui
gen, bestaande uit vijf toestellen,
is vanochtend van Plymouth ver
trokken om deel te nemen aan den
Fransch-Britschcn patrouilledienst
op de Middellandsche Zee. Deze
toestellen kunnen een gemiddelde
uursnelheid van 168 km. bereiken.
Zij hebben een actieradius van 1600
km Het 210de escadrille wordt
thans te Pembroke gereedgemaakt
voor vertrek naar de Middelland
sche Zee.
Dames- en Kinderconfectie-Arnh. weg 26