Opmarsch van Franco
Gebrs. VALEWINK
Japanneezen schieten
niet bijster op
4000
DE EEMLANDEU
Verkiezingen
uitgesteld
uit modi
Amersfoort
IN BERLIJN IS
men verstoord
Indiëvliegtuigen
doen Medan
niet aan
Voor Bleyle Kleeding
ZOUDT
U GAAN PAARDRIJDEN
ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden voor Amersfoort 1.95; per maand 0.65; per
PRIJS DER ADVERTENTIEN van 14 regels f 1.05 met inbegrip van oen bewijsnummer,
Zaterdag 23 October 1937
Uitgave: VALKHOFF Co.
Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
36e Jaargang No. 99
HIJ ONDERVINDT
NAUWELIJKS
VERZET
Brit in Spanje gearresteerd
r X
EEN GELUKKIG
DORP
TREIN GRIJPT BUS:
ZEVEN DOODEN
Geld bespaart U
als U rijdt bij
MUURHUIZEN 40
TEL. 454
Zoolang de draineerings-
werkzaamheden niet
voltooid zijn
HERTOG VAN WINDSOR
BEZOEKT HITLER
TEGENSLAG BIJ
SJANGHAI
ANTI-SEMIETISME
IN DANZIG
Dit nummer bestaat
uit 4 bladen
LEYTAX
Tel. 1788
Oudste en betrouw
baarste adres in
BINNEN- EN
BUITENLAND
PASSAGIERS VERZEKERD
Weerver wachting
5 uur 18 min.
BELANGRIJK CONTACT
TE ISTANBOEL
VIJF DOODEN BIJ
VLIEGRAMP
SLACHTOFFER VAN
EEN DUEL
Nieuwe zending
KINDERMANTELS
Jeugdige Stoffen
Japonnen
Bijzonder mooie
MANTELCOLLECTIE
Uitgebreide collectie Fü. DUIM BURGER
TRICOT
AMER SF00R1SCH DAGBLAD
week met gratis verzekering tegen ongelukkon) f 0.15
Binnenland franco per post per 3 maanden 2.85. Afzonderlijke nummers f 0.05
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC. 513
elke regel meer f 0.25. Liefdadigheids-advcrtcnticn voor de
helft van den prijs. - Kleine Advortentiën „KEITJES" bij vooruitbetaling 15 regels
50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.Bewijsnummer extra f 0.05
Groot aantal vluchtelingen
uit Asturië in Frank
rijk aangekomen
FRONT VAN MADRID. 23 Oct. (Havas.)
De rechtsche radiozender A.Z. heeft mede
gedeeld, dat volgens de laatste berichten
de troepen van Franco in het mijn gebied
van Asturië oprukken zonder tegenstand te
ondervinden.
Aan het front van Leon hebben de recht
sche troepen den geheelen Sierra bezet.
Gisteravond zijn twee schepen met ze
ven honderd vluchtelingen uit Gijon te La
Pallice aangekomen. Verder zijn twee
Britsche schepen met vluchtelingen en een
Spaansch schip met drie honderd vluchte
lingen bij Pointe Grave gezien.
Bovendien is een torpedoboot van de
Spaansche regeering met zware averij
door een Franschen torpedojager gesleept,
te Leverdon aangekomen. Bet Spaansche
schip kwam eveneens uit Gijon.
Bet l.V.V. en de S.A.I. hebben te Lon
den, Parijs en Brussel een gemeenschap
pelijke resolutie gepubliceerd, waarin ge
zegd wordt, dat de mogendheden zonder
verwijl moeten helpen bij de evacuatie
van tienduizenden mannen, vrouwen en
kinderen, „die aan de verschrikkelijkste
slachting bloot staan."
Havas verna»nit. dat de voorzitter
<3er rekenkamer te Gibraltar, Merrick,
door de rechtsche Spaansche autoritei
ten te Malaga is gearresteerd. De rede
nen zijn niet bekend. Merrick is één
der belangrijkste functionarissen te
Gibraltar. Hij was onlangs per auto
naar Torremolinos gegaan om daar
een korte vacantie door te brengen
Het bericht van zijn arrestatie heeft
te Gibraltar veel opzien gebaard.
Naar uit Burgos wordt geseind, is in
het rechtsche Spanje het aanzijn ge
geven aan een nationalen raad. Hier
in heeft de door Franco gewenschte
samensmelting van de twee voornaam
ste partijen in het rechtsche Spanje,
de phalanxi6ten en de tradionalisten,
haar beslag gekregen. Deze raad, die
uit ten hoogste vijftig leden zal be
staan. telt thans bij de oprichting 48
leden. Het aantal phalanxisten en tra
ditionalisten in den raad is ongeveer
gelijk.
Voorts zijn er drie voormalige lei
ders van de Accion Popular, de partij
van Gil Robles, in vertegenwoordigd
Men kent Franco het voornemen toe
binnenkort ministers te benoemen, die
het eerste kabinet van den nieuwen
Spaanschen staat zullen vormen. Het
is zeker, dat hieronder de persoonlijk
heden zullen voorkomen, die deel uit
maken van den nationalen raad. Het
kabinet zou tien portefeuilles omvat
ten.
Company's en Aregrin
rekenen op de overwinning
De Spaansche minister-president Ne-
grin en de president van de Catalaan-
sche generaliteit. Companys, zijn gis
terochtend te Madrid aangekomen,
waar zij verschillende persoonlijkhe
den, oa. generaal Miaja, ontvingen
Zii verlieten later de hoofdstad om een
bezoek aan het centrale front te bren
gen.
Companys heeft gisteravond voor
de radio te Madrid een redevoering
uitgesproken, waarin hij tot geheel
Spanje den broederlijken groet
richtte van Catalonië.
Zij, die tegenover ons staan, zoo
zeide hij verder, trachten ons te
doen verdwijnen als onafhankelijk
land. De vijanden dragen op het
voorhoofd het teeken van de neder
laag. Wij hebben geloof en hoop,
want wij beschikken over een mach
tig leger, de noodzakelijke middelen
en een moreel, dat niet kan worden
aangetast.
Buitenlandsche invasie"
Na Companys sprak Negrin, die even
eens zijn vertrouwen in de overwinning
uitsprak. De noodzakelijkheid van de
overwinning, zoo zeide hij, bezielt ons.
Het bewustzijn van onze kracht geeft
ons steun. Het uiteindelijk resultaat kan
niet in twijfel worden getrokken. Ne
grin wees er op, dat zekere buitenland
sche naties trachten de Europeesche
meening te misleiden en tijd trachten
te winnen.
Wat de oprichting van een eenheids
partij voor Spanje betreft, verklaarde
Negrin, dat de regeering een zoodanige
oprichting niet opportuun achtte, noch
onontbeerlijk, „omdat dit te veel gelijkt
op de formaties van de regimes, die
in eere gebracht zijn door de fascisti
sche partijen" Het is volstrekt noodza
kelijk alle energieën des lands te mo-
biliseeren met het oog op de uiteinde
lijke overwinning, zelfs wanneer de te
nemen maatregelen in strijd komen
met zekere programma's en eischen der
vakvereenigingen. Sprekende over de
buitenlandsche politiek, zeide Negrin
ten slotte, dat Valencia geen behoefte
heeft aan humanitaire hulp of troost.
Het vraagt slechts de bevestiging der
legaliteit van zijn strijd tegen de bui
tenlandsche invasie.
MASON CITY (Iowa), 23 Oct. (Havas)
Een autobus met schoolkinderen ls
op een spoorwegovergang gegrepen door
een trein van de lijn Desmoines—St.
Paul. De chauffeur, een onderwijzeres
en vijf kinderen werden gedood. Twee
en twintig kinderen werden ernstig ge
wond.
ENGELAND KRIJGT WEER
EEN MAURETANIA
LONDEN 23 Oct. (Havas). Het
mailschip 1029, waarvan de kiel op 24
Mei j.l werd gelegd en dat een water-
verplaatsing van 40.000 ton zal hebben,
zal den naam Mauretania ontvangen,
Verlaging van alle
belastingen te
Goirle
GOIRLE. 23 October. Beden
werd de begrooting 193S aan den raad
aangeboden, waaruit blijkt, dat de fi-
nancicele toestand zeer gunstig ver
loopt. Door den drukken villabouw
langs den Ouden Goirleschcwcg is de
opbrengst der belastingen plotseling
zeer gestegen, terwijl door conversie
van alle geldlceningen tot op 31/pet.
en door verlaging der bijdragen aan
de wcrkloozenkassen, de uitgaven
blijvend een flinke vermindering heb
ben ondergaan. De opcenten op de ver
mogensbelasting worden terug gebracht
van 40 op nul. de opcenten op de per-
soneele belasting, die vorig jaar ver
minderd zijn van 200 op f50 worden
thans gebracht op 125, terwijl de op
centen op de gemeentefondsbelasting
verlaagd worden van 75 op 55.
De werkloosheid in de textielin
dustrie neemt langzaam iets af
7
Omdat Litauen aan een aantal
Duitschers geen gratie
verleent
BERLIJN, 23 October. (Havas). De
verklaroingen, door minister-president
Tubelis in het Litausche parlement af
gelegd, waarin hij weigerde 25 perso
nen, die in het politieke Memelproces
van 1935 veroordeeld waren, onder de
amnestiebepalingen te doen vallen, heb
ben te Berlijn een zekere ontevreden
heid opgewekt Het Duit6che Nieuws
bureau maakt melding van een door
den minister-president gegeven verze
kering. volgens welke de Litausche re
geering zou 6treven naar verbetering
van de betrekkingen met bet Memelge-
bied en verwondert zich er over, dat op
hetzelfde oogenblik de Litausche ont
eigeningswet wordt toegepast op terrei
nen in dat gebied Het bureau ver*
klaart, dat de betrekkingen tusschen
Memel en de regeering te Kaunas pas
op normalen lee6t kunnen worden ge
schoeid, wanneer de kwestie der poli
tieke veroordeelden definitief zal zijn
opgelost.
Van Duitsche zijde, aldus het D.N.B.,
volgt men de ontwikkeling met belang
stelling, omdat Duitschland natuurlijk
belang beeft bij het lot van het Ger-
manendom in het buitenland. De
Duitsch-Litausche betrekkingen zullen
steeds den invloed daarvan ondervin
den.
's-GRAVENHAGE, 23 October In
Mei 1937 is het nieuwe gedeelte van
het vliegveld Medan in gebruik geno
men en kort daarop heeft men het oude
gedeelte gesloten, teneinde door het
aanbrengen van drainage dit te verbete
ren.
Nu bij het invallen van den regen
tijd het nieuwe gedeelte nog niet ge
schikt blijkt voor landen en vertrek
ken van zware vliegtuigen, omdat
het nog niet geheel is ingeklonken,
terwijl de draineeringswerkzaamhe-
den op het oude gedeelte nog niet
zijn voltooid, heeft do K. L .M. moe
ten besluiten voorloopig Medan over
te slaan, totdat bedoelde werkzaam
heden zijn uitgevoerd.
In overleg met do P. T. T. in Neder
land en in Nederlandcch-Indië zijn
maatregelen genomen om de nadeelige
gevolgen van dit besluit zooveel moge
lijk te beperken.
Deze maatregelen bestaan daarin, dat
de K. N. I. L. M. in aansluiting op de
vliegtuigen der K. L. M. een dienst tus
schen Penang en Medan zal inleggen,
gedurende het geheele tijdperk waarin
de vliegtuigen der K. L. M. Medan moe
ten overslaan.
BERCHTESGADEN 22 Oct. (DNB).
De hertog van Windsor en zijn
echtgenoote hebben heden tot be
sluit van hun studiereis door
Duitschland. een bezoek gebracht
aan den Fuehrer in diens buiten
verblijf Ober-Sa Izberg.
S.IANGBAI. 23 October. (Bavas.)
A'aar het schijnt, hebben de krijgsverrich
tingen aan het front van Sjanghai in den
afgcloopen nacht geen wijziging van be-
teekenis gebracht in de stelling der beide
legers. Bet Chineesche telegraaf agentschap
Central News verklaart, dat in Sjansi de
Japanneezen gebruik hebben gemaakt van
gifgassen tijdens een gevecht in den sector
van Sinkau ten Zuiden van Joeanping.
De Japansche bedreiging van Tatsang is.
volgens de Chineesche militaire autoritei
ten, na een ononderbroken strijd gedurende
zeventig uur opgegeven. Deze autoriteiten
geven toe. dat de Chineezon lichtelijk te
ruggetrokken zijn in den sector van
Kwungfoe. De groote Chineesche tegenaan
val loopt echter goed van stapel en
Kwanzfoc zelf bevindt zich nog in Chi
neesche handen
Men veronderstelt te Slanghal aldus
Reuter dat de lapanneezen binnenkort
wel eens zouden kunnen veranderen van
laktiek en hun poging, om Tatsang in te
nemen zullen laten varen aangezien dit
te kostbaar wordt en in plaats daarvan in
de richting van Nansiang zullen trachten
door te breken.
Aan den spoorweg Tientsin-Poekau
worden de gevechten, volgens Havas,
voortgezet tusschen Joetsjeng en Pin-
joeang. De woordvoerder van het Ja-
panache leger heeft verklaard, dat alle
Chineésche aanvallen, welke in de
laatste dagen ondernomen zijn in de
rectoren van Kwangfoe. Kctsjau en Pai
Uitvloeisel van de spannin
gen in Tsjecho-Slowakije
PRAAG. 23 Oct. (Havas), Een lei
der van de Sudeten-Duitsche partij te
Pilsen, Krunes-, is gearresteerd wegens
financieels malversaties in zijn functie
van directeur van het bijkantoor van
een Duitsche bankinstelling te Dobra-
ny in de buurt van Pilsen.
De procureur van de republiek heeft
een aanklacht ingediend tegen Jen Su-
deten-Duitschen afgevaardigde Vranck,
in verband met de ongeregeldneden
te Teplitz.
De rechtbank heeft de commissie
van de Kamer gevraagd de paC'emen-
taire immuniteit voor Franck op te
heffen.
De ministerraad heeft besloten de
verkiezingen voor de kantonnale raden,
welke 14 November a.s. in een honderd
tal Sudenten-Duitsche en ongeveer
vierhonderd Tsjechische gemeenten
zouden worden gehouden, niet te laten
doorgaan. De raad was van oordeel,
dat het in verhand met dc incidenten
van Teplitz beter was de verkiezingen
uit te stellen en tot nader order alle
politieke betoogingen te verbieden.
loe, afgeslagen zijn en dat de Japansche
troepen gisteren Tsjesji hebben bezet
evenals Wangkoe, twee gehuchten ten
Zuiden van Ketsjau en Pailoe. De Ja
pansche luchtstrijdkrachten hebben
gisteren den spoorweg Kanton-Hankau
gebombardeerd. De toestellen richtten
mitrailleurvuur op een trein en dood
den daarbij tien reizigers. Tevens heb
ben zij den spoorweg Kanton-Kauloeng
gebombardeerd.
De Japanneezen verklaren voorts
Lingsien te hebben bereikt, op 14 mijl
ten Zuiden van Tentsjau, aan den weg
naar Tsinan.
China en de Brussel-
sche conferentie
Havas meldt uit Genève. dat de Chi
neesche Volkenbondsvereeniging aan de
internationale unie voor den Volken
bond een telegram heeft doen toekomen,
waarin zij uiting geeft aan baar dank
baarheid voor de internationale pogin
gen tot herstel van den vrede e*n aan
alle zusterverenigingen vraagt er bij
baar receeringen op aan te dringen,
dat de conferentie te Brussel snel ver
werkelijkt wordt. Voor deze conferentie
stelt zij de volgende punten voor:
1. Een terugtrekken van de invallen
de troepen.
2. Wederzijdsche niet-aanvalvërbin-
tenissen.
3. Bemiddeling om te komen tot een
epcpntieele regeling van het geschil.
In geval de pogingen door Japan ver
lamd mochten worden, ziet zij geen an
der doeltreffende procedure dan „het
nemen van volledige economische sanc
ties
Er zal een politieke amnestie
worden afgekondigd
DANZIG. 23 Oct. (P.A.TOp de
markt te Zoppot werd gisteren den
Jood6chen handelaars een afzonderlijke
plaats aangewezen. Naar verluidt, zijn
tijdens de markt Joden mishandeld. De
Pool6che commissarisigeneraal heeft bij
den senaat van Danzig geprotesteerd
tegen de incidenten van Woensdag,
toen op de markt in Danzig Joden wer
den mishandeld. De senaat verzekerde
den commiesari6-generaal. dat dergelij
ke incidenten zich niet meer zullen
voordoen.
De nationaal-socialistische autoritei
ten te Danzig hebben naar aanleiding
van de ontbinding van de centrumpar
tij besloten tot het afkondigen van een
politiek en godsvrede Er zal een
nestiewet van kracht worden. De am
nestie zal van toepassing zijn op alle
politieke veroordeelden, met inbegrip
van de solialieten en communisten en
leden van de Katholieke en Protestant
sche kerken, bij elkaaar ongeveer hon
derd pprsonen.
DE TOCHT VAN JF.AN
BATTEN
DAMASCUS, 23 Oct (Havas). Jean
Batten is opgestegen rpet bestemming
naar Brindisi.
WAARNEMEN' VAN VOGELTREK
Vormden aanvankelijk vinken en kee
pen het grootste aantal van de door
trekkende vogels, nu de nachten kou
der beginnen te worden, wordt de
drang om zich tc verplaatsen bij de
vogels, die nog vertoeven in de Noor
delijke streken van Europa, grooter.
Bet aantal groepjes bonte kraaien,
dat doorkomt, neemt zienderoogen
toe. Zeker, de grijze kraaien zijn niet
zulke gerenommeerde trekkers als bij
voorbeeld spreeuw en vink.
Bun trek is tc onbestemd en te on
samenhangend. Bet Hikt wel of de vrij
langzaam vliegende bontjassen zich
iederen dag op hun eentje of met
drieën of vieren een eindje verplaat
sen. Toch moet deze trek niet ver
ward worden met den zoogenaamden
slaaptrek, die juist in tegenovergestel
de richting gaat. Neen, de trek op deze
dagen gaat rechtstreeks in Zuidelijke
en Westelijke richtingen, hoewel er
ook bonte kraaien zijn, die hier reeds
blijven rondzwerven. Bet beste kan
men dit zien op de terreinen bij de rei
niging.
Van verre lijken de bonte kraaien
groote donkere vogels, die nogal een
breede vlucht hebben; van dichtbij ge
zien sluiten natuurlijk hun grijze man
tel en onderzijde verwarring met de
roeken uit, wier roep klankvoller cn
geheel verschillend van dien der bonte
kraaien is. Deze roepen schor „spaar"
en de roeken „kööö".
Trouwens, de roeken vertooncn zich
in grootcrc groepen, meestal 30—40
stuks. Bun geheel zwarte veerenpak en
hun kale witte streek om den snavel
vormen goede kenmerken. Boewei de
grootte der beide vogels weinig ver
schilt, is de vlucht van de roeken slan
ker en scheever en zijn hun vleugels
duidelijker gevingerd.
Wie meerdere morgens den trek
volgt, zal bemerken, dat den eenen
dag de Vink overheerscht, terwijl een
andere maal de Kauw de overhand
heeft. Om het eens uit te drukken: Op
een gegeven oogenblik is er een spe
ciale spreeuwen-, vinhen-, roeken-,
kauwen- of leeuwerikkentrek, maar er
zijn ook dagen, dat er in het geheel
geen trek plaats vindt. Men moet dit
sportief dragen.
Dit bleek in het begin van deze
week. J.l. Zondag was er zoo goed als
geen trek, terwijl er Maandag verschil
lende groepjes bonte kraaien cn vin
ken doorkwamen. Daarentegen waren
op Dinsdag de kauwen sterk in dc
meerderheid. In een oogenblik kwamen
drie groepen door, die tezamen wel
1000 vogels telden.
Gezellige dieren zijn dit. Bun vroo-
lijk helder en metalliek klinkend „ka-
ka"-geroep was niet van de lucht. In
breed front van eenige tientallen me
ters lang vlogen zij, sneller dan de
roeken en bonte kraaien. Zij zijn ook
kleiner dan deze, maar veel grooter
dan dc spreeuwen.
De komende week zijn er dagen te
verwachten, waarop men groote cn
zeer gemengden trek kan aantreffen.
Dan is het niet onmogelijk, dat op een
morgen 50.000 vogels onze stad pas-
seeren. Vooral de Veldleeuwerik kan on
gelooflijk groote troepen vormen, in
breed front vliegend, waarbij zij tel
kens „tjerrw" of „trie-iel" roepen. Van
de koperwieken cn kransvogefs zijn
ze te onderscheiden door hun vlinder
achtige vlucht. De koperwieken roe
pen sjrieen de kransvogels „tjak.
tjak".
En dan niet te vergeten de trek van
de Vlaamsche gaaien. Bierop komen
we nog wel eens terug.
VIRIDIS
HET AANTAL BETALENDE ABONNó'S
OP HET
AMERSFOORTSCH
DAGBLAD
STAAT ONDER GEREGELDE CON
TROLE VAN HET BUREAU VOOR
PU BLICITEITSW AARDE
TOURNOOIVELD 4 - DEN HAAG
Dit blad heefteen dagelijk-
sche oplaag van
EXEMPLAREN
Medegedeeld door het K.N.MJ.
te De Bilt.
Krachtige tot stormachtige, la
ter tijdelijk afnemende Z.-O. tot
Z.-W- wind, zwaar bewolkt tot
betrokken met regenbuien, la
ter kouder.
ISTANBOEL, 22 Oct. (Havas.) Ge-
leidelijk komen hier de delegaties van
de generale staven der landen van den
Balkanbond aan, die de feesten der re
publiek zullen bijwonen. Zij zullen ver
volgens tot 8 November verscheidene
bijeenkomsten houden ter bespreking
van den algemeenen toestand en meer
in het hijz.onder die in de Balkansta
ten. Men acht deze bijeenkomsten van
zeer veel hetpekenis.
Men verwacht, dat direct na de fees
ten der republiek het nieuwe kabinet
zal worden samengesteld.
Tafarescoe. de Rnemeensche minister,
president, wordt met een Roemeehsch
oorlogsschip te Tsfanhoel verwacht
ALS U WAT JONGER WAS?
Leeftijd is geen bezwaar, als U het leert
op de rustige paardon van do
RUITERSPORT SCHOOL
OUD LEUSDEN
Groote binnen- en buitenmanége met
kleedkamers en douche. Eigenaar:
P. J. J. A. DE JONG TEL. 1401
Amersfoortsche Huisartsen-
Vereoniglng
Zondag hebben dienst de volgende
burgergenee6heeren:
Stokvis, Leusderweg 276; tel. 20S1
Breedveld, Kon. Wilhelminastraat 5;
tel. 547 Hendriks, Berkenweg 25; tel,
1384.
Zondag heeft dien6t de apotheek
van Jos. Haan, Julianaplein 3; tel. 1150
Zondag hebben dienst de vroedvrou
wen mej. v. d. Grient, Breestraat 8b, tel.
189; mej. de Leuw, Puntenburgerlaan
21», tel. 1852.
ANKARA, 23 October. (Havas).
Een vliegtuig van de luchtvaart-
school, dat proefvluchten zou gaan
maken, is neergestort- De inzitten
den, drie parachutisten en twee in
structeurs, kwamen om het leven.
BERLIJN, 23 Oct. (Havas) Thans
wordt vernomen, dat de chef van de af-
deeling buitenland aan den Völkischen
Beobachter. Roland Strunk, die gisteren
is overleden, in een duel is gedood. De
Völkischer Beobachter kondigt heden
morgen aan, dat Strunk na zijn terug
keer van de groote manoeuvres belee-
digd werd door een tegenstander, die
tegelijkertijd de eer van zijn familie aan
tastte.
Ill
JUIST ONTVANGEN
vanaf f 11.50
Dames- en Kinderconfectie- Arnh. weg 26
III
