NIEUWE BANDJIR
TEISTERT INDIE
NACHTELIJK DUEL
GISTING IN
MAROKKO
DER ARTILLERIE
HEVIGE VELDSLAG BIJ
SJANGHAI
KOLONIALE
EISCHEN
DE EEMLANDER
Een groot aantal
dooden
Goederentrein
rijdt door
stootblok
MIJNRAMP IN
ALASKA
„BOVO"
Voor BSeyle Kleeding
Donderdag 28 October 1937
Uitgave: VALKHOFF Co.
Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
36 e Jaargang No. 103
Vele huizen vernield
De strijd in China
STRIJD AAN DE
SOETSJAU
NIEUW ALCAZAR
IN TSJAPEI
TEGEN DE JODEN
Dreigend tekort aan
predikanten
Dit nummer bestaat
uit 2 bladen
TAXIDIENST
BINNEN en BUITENLAND
Passagiers verzekerd
Tel. 1093 - 1830
5 uur 8 min.
De ruggegraat van elk reclame-plan
COUR AN TENRE'C LAME
AMER SFOORTSCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden voor Amersfoort 1.95; per maand 0.65; per
week met gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.15
Binnenland franco per post per 3 maanden 2.85. Afzonderlijke nummers f 0.05
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC. 513
PRIJS OER ADVERTENTIEN van 14 regels f 1.05 met inbegrip van een bewijsnummer,
elke regel meer f 0.25. Liefdadighcids-advcrtcntiën voor de
helft van den prijs. - Kleine Advertcntiën „KEITJES" bij vooruitbetaling 15 regels
50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.Bewijsnummer extra f 0.05
Het hoofdverkeer tusschen
Padang en Medan
gestremd
V de bandjirs die reeds
in enkele dagen slacht
offers maakten, o.a. in de
Palembangsche bovenlan
den, komt thans uit Pa-
dangsidempoean liet be
richt eener nieuwe, thans
veel ernstigere, catastrofe.
Het luidt aldus:
Op 25 dezer te middernacht,
had een zware bandjir plaats
nabij Panjahoengan, gelegen
65 K.M. van Padangsidem-
poean in de richting van Pa
dang. Door deze bandjir werd
een brug weggeslagen, terwijl
het hoofdverkeer tusschen Pa
dang en Medan werd gestremd.
Vele huizen werden vernield.
Veertig personen vonden
den dood, terwijl vele andere
gewond raakten. Verscheidene
lijken zijn reeds aangespoeld.
#s*
Uit Buitenzorg wordt nader ge
joeld:
De resident van Tapanoeli, in
welke residentie de bandjir plaats
had, seinde het volgende, op gis
Locomotief weggezakt langs
den slootkant. Zes
wagens vernield
Spoorlijn van Best naar
Eindhoven versperd
BEST. 28 Oct. Vannacht om
streeks drie uur is de goederentrein
nummer 4230 van Eindhoven naar
Utrecht, nabij het spoorwegstation
Best, door een stootblok gereden.
Deze trein stopt gewoonlijk niet te
Best. doch dezen nacht moest zulks in
verband met werkzaamheden op het
station wel gebeuren. Hierbij was liet
noodig, dat do trein op een ander sprtor
geleid werd. Bij het rangeeren is. door
dat een wissel niet in den goeden stand
Was gebracht, de trein op een dood spoor
geraakt en donr het stootblok gereden.
Daar de trein weer zou moeten stoppen,
was de vaart niet groot.
Desniettemin reed de locomotief
door het blok heen en zakte langs
den slootkant weg in het zand. Een
zestal wagens werd in elkaar ge
drukt. en geheel of gedeeltelijk ver
nield.
De machinist en de stoker van den
trein konden zonder letsel van de lo
comotief stappen.
De materieele schade is echter zeer
aanzienlijk. De lijn in de richting Eind
hoven is versperd. In tegenovergestelde
richting is het spoor erhter vrij. zoodat
het spoorwegverkeer voortoopig over
44n lijn wordt geleid Hierdoor ontstaat
'•enige vertraging in den treinenloop.
Men hoopt met het opruimingswerk.
•waarmede onmiddellijk een aanvang is
gpmaakt. zoo snel te vorderen, dat het
hoofdspoor hedenmiddag tusschen 1 en
2 uur op beide lijnen weer vrij is,
teren gedateerde en ontvangen
telegram:
Blijkens een op 26 October van
den Assistent-resident van Pa-
dangsidempoean ontvangen tele
foonbericht, is Woensdagnacht
de kampong Mompang-Djoeloe,
nabij Panjaboengan, onderafdee-
ling Mandailing door een bandjir
geteisterd. Veertien personen zijn
gedood, hetzij door verdrinking,
hetzij doordat zij bedolven raak
ten onder ingestorte huizen.
Voorts worden no| vier personen
vermist, terwijl vijf anderen niet
ernstig gewond raakten.
Een ijzeren brug is weggeslagen.
In de nabijgelegen kampong Goe-
noengtoea is het brughoofd van
een ijzeren brug weggeslagen.
In een nabij gelegen kampong
had eveneens een bandjir plaats,
waarbij ècn kind verdronk. De
sawahs en wegen zijn met zand
bedekt. Ook bij Moearasipongi,
bezuiden Hoeta Nopan, eveneens
in de residentie Tapanoeli, deden
zich vele afschuivingen voor. Het
asverkeer op den grooten weg
Padangsidempoean Padang is
volkomen gestremd.
In de moskeeën mogen niet
langer politieke beraad
slagingen worden
gehouden
RABAT, 2S Oct. (Havas). De dap
van pisteren werd te Fez pekenmerkt
door bijeenkomsten in de moskeeën,
waar heftipe redevoerinpen door dui
zenden inboorlinpen werden aanpe-
hoord. Er werden optochten pevurmd,
die door de straten der benedenstad
trokken.
Om één uur pingen de betoopers uit
een, doch de winkelzaken blijven on
der de bedreiging cler agitatoren geslo
ten. De ordedienst, bevindt zich nop
steeds op de been. Te Rabat en in de
andere steden is de toestand kalm.
De groot-vizier heeft den pasja's en
caïds van alle Marokkaansche steden
bevolen er op te letten, dat de mos
keeën niet veranderd zullen worden in
plaatsen, waar politieke beraadslagin
gen worden gehouden. Zij zullen iedere
overtreding van deze richtlijnen moe
ten onderdrukken.
Te Port Lyautey zijn op grond van
deze bepalingen reeds eenige arresta
ties verricht. O.m. is een gewezen lid
van de commissie der-Marokkaansche
sectie gearesteerd, terwijl Hadsji Mo-
hamed Dioeri. een agitator, die verant
woordelijk is gesteld voor een te Port
Lyautey gehouden betooging, tot twee
jaren gevangenisstraf is veroordeeld.
Er zijn dertig bctoogers gearresteerd.
Tc Port Lyautey trachten gistermid
dag bij bet uitgaan der moskee bonder
den inboorlingen te betoogen tegen de
arrestatie van eenige leden van het
bestuur der nationalistische beweging
Toen de politie den stoet wilde leiden,
ontstond er een handgemeen, waarbij
zes menschen gewond werden. De po
litie moest toen van de wapenen ge
bruik maken, ten gevolge waarvan
twee inboorlingen gedood en drie ge
wond werden.
Intusschen zou de rust in Port Lyau
tey zijn weergekeerd.
De Chineezen spreken niet
van een nederlaag, maar
van een strategischen
terugtocht
Millioenenschade in
Tsjapei
SJANGHAI. 28 Oct. (Havas.) Den
geheelen nacht is ten Westen van Sjanghai
verwoed gestreden aan de oevers van de
Soelsjau. waar de Chineesche en Japansche
artillerie elkander zwaar bestookten.
De brand in Tsjapei is in hevigheid af
genomen. In de meeste wijken, waar lage
huizen slaan, zijn de woningen als stroo
verbrand en rest er niets meer dan roo-
kende puinhoopen. Hel is onmogelijk een
raming te maken van de schade, maar het
is waarschijnlijk, dat deze honderden mil-
lioen Chineesche dollars zal bedragen.
Een aanzienlijke menigte dakloozen ver
dringt zich aan de Westgrens van de in
ternationale nederzetting.
De Chineesche dagbladen schrijven in
hun commentaren op de gebeurtenissen
van gisteren eensgezind, dat hier niet van
een nederlaag gesproken kan worden. Het
betreft een strategischen terugtocht, die
reeds langen tijd voorbereid was. naar de
nieuwe verdedigingslinie.
De woordvoerder van het Japansche le
ger heeft verklaard, dat de Japansche
troepen het contact met hel Chineesche le
ger. dat zich naar het Zuiden terugtrekt en
de rivier Soetsiau verlaat, verloren heb
ben. Slechts de rechteroever is nog door
de Chineesche achterhoede bezet De Ja-
panneezen. die zich genesteld hebben aan
den linkeroever, maken zich gereed de ri
vier over te steken.
De woordvoerder verklaarde verder non.
dat hij uit Nanking had vernomen, dat de
officieele Chineesche woordvoerder tegen
over de pers had verklaard, dal de Chinee
sche verliezen 10.000 man bedragen Vol
gens de Japansche autoriteiten zou dit ge
tal echter de helft lager zijn dan in wer
kelijkheid het geval is.
Het Chineesche nieuwsagentschap
Central News bericht, dat de Japansche
vliegtuigen Woensdag tweemaal een
aanval hebben gedaan op de hoofdstad
van Sjansi, Taijoean. Zij lieten een der
tigtal bommen vallen, waardoor ver
scheidene huizen werden vernield
Central News meldt uit Taijoean, dat
mobiele eenbeden der Chineesche troe
pen een aanval hebben gedaan op den
spoorweg PeipingHankau op 50 K.M.
ten Zuiden van Panting en na een kort
gevecht twee stations hebben bezet Ren
andere vliegende colonne uit Noord-
Sjansi heeft Weisien in het Zuiden van
Tsjahar bezet.
De Japansche woordvoerder beeft me
degedeeld, dat een afdeeling in den loop
van den slag bij Niangtsekwan Simen-
kau aan de' grens van de vlakte van
Pingting heeft bereikt. Bij den Niang-
tsekwanpas duurt de strijd voort; de
Chineezen verdedigen zich hardnekkig
en lijden zware verliezen. De Japannee-
zen verzekeren 13.000 lijken van Chinee
zen geteld te hebben.
Japan biedt Amerika
verontschuldigingen aan
Het Amerikaansche staatsdeparte-
ment heeft van den ambasadeur te To
kio een nota van de Japansche regee
ring ontvangen, waarin deze uitdruk
king geeft aan baar spijt over het feit,
dat op 24 Oct, Japansche vliegtuigen bij
vergissing Amerikaansche onderdanen
onder mitrailleurvuur hebben genomen
nabij den Keswickroad en de Great Wes
tern Road in Sjanghai. Het incident deed
zich voor, toen een groep van tien per
sonen, onder wie vijf Amerikanen, een
rit te paard maakten nabij de interna
tionale zóne, die bewaakt werd door
Britsche soldaten. Geen enkel lid van
de paardrijdende groep werd getroffen.
Wel werd een Britsch soldaat gedood.
De Noorsche -minister van buitenland-
scbe zaken, Koht, die zich op het oogen-
blik te Washington bevindt, beeft ver
klaard, dat Noorwegen gekant is tegen
het toepassen van sancties op Japan en
tegen iederen anderen maatregel, die
het gebruik van geweld door den Vol
kenbond in het conflict, dat de facto
een oorlog is geworden, met zich mede
brengt.
Er zouden veertien personen
zijn omgekomen
LONDEN. 28 Oct. (D.N.B.) Uit
Anchorage in Alaska wordt gemeld,
dat tangevole van een ontploffing
in een kolenmijn veertien arbeiders
om het leven zouden zijn gekomen.
METEOORSTEEN BOVEN
ROME
ROME. 28 October (Havas). In den
nacht van "26 op 27 October beeft het
observatorium van Monte Mario een me
teoorsteen boven Rome waargenomen.
Deze verspreidde een helder licht, en
was gedurende vyf seconden zichtbaar.
Twintigduizend vluchtelingen
in de internationale
concessie
China geeft den moed nog
geenszins op
SJANGHAI. 28 Oct. (Reuter.) De Ja-
panneezen dringen voorhoede-af deelingen
over den spoorweg Sfanghai— Nanking in
de richting van de Soetsjaukreek. ten
Zuiden waarvan de Chineezen den aanval
afwachten. De Chineezen hebben de
spoorbrug van de lijn Sjanghai— Hangtslau
onbruikbaar gemaakt voor gemechani
seerde eenhedenBurgers echter trekken
er nog met levensgevaar haastig overheen.
Het Chineesche bataillon. dat zijn stellin
gen in Tsjapei niet heeft willen verlaten,
houdt heldhaftig stand in een groep gebou
wen tegenover den Noordelijken oever van
de Soetsjaukreek. De Japansche autoritei
ten hebben de Britsche en Amerikaansche
buitenste wachtposten aan de andere zijde
van de kreek in de internationale nederzet
ting gewaarschuwd, dat zij zullen trachten
dit nieuwe Alcazar in de lucht te laten
vliegen.
De Japansche troepen beweren, dat zij
gestadig Nansiang in hun greep krijgen.
Een communiqué van de autoriteiten der
internationale concessie meldt, dat 20.000
vluchtelingen in den loop van gisteren in
de concessie zijn toegelaten.
Havas meldt nader, dat een hevige
veldslag woedt op den linkeroever van
de Soetjsau nabij het dorp Sjcnjoe, waar
drie Japansche regimenten er in ge
slaagd zijn het Chineesche front te door
boren. De Chineesche troepen zijn in het
begin van den middag tot den tegenaan
val overgegaan. Sjenjoe, dat bijna geheel
door het Japansche bombardement ver
woest is, blijft in handen der Chineezen.
De Kwominlang te Sjanghai Jieeft een
proclamatie uitgevaardigd van den vol
genden inhoud:
„Wij zetten den strijd voort, geens
zins geschokt door de tijdelijke tegensla
gen. Wij spiegelen ons aan de Madrilee-
rien, die sinds een jaar belegerd worden
en er niet aan denken den strijd te sta
ken, maar met alle middelen de verdedi
gers der stad helpen. De strijd zal lang
en moeilijk zijn, maar ten slotte zullen
wij overwinnen."
Te Tokio wordt bevestigd, dat Japan
sche oorlogsschepen en vliegtuigen een
aanval hebben gedaan op het eiland
Quemoy en daar de militaire instellin
gen hebben vernield. Er zijn marine-
troepen akn 'and gezet.
De strijd nog lang niet
ten einde
De Japansche ministeries van oor
log en marine hebben een verklaring
afgelegd ter gelegenheid van „de Ja
pansche overwinning bij Sjanghai".
In deze verklaring richten zij een
waarschuwing tot het Japansche
volk, zeggend, dat „het feit, dat do
Chineesche troepen zijn teruggesla
gen uit het gebied van Sjanghai,
niet beteekent, dat het einde van de
vijandelijkheden nabij is. Integen
deel: er zijn nog vele moeilijkheden
te overwinnen en men moet nog lang
wachten, alvorens te komen tot een
volledige regeling van den toestand."
Japan wil een dictator
I-Iet nationalistische blad Kokoemin
publiceert onder het opschrift: „Japan
wil een dictator" een artikel, waarin het
prins Konoje verwijt geneigd te zijn de
rnacht in handen te geven van een
kleine oligarchie, terwijl „het volk zien
niet verzetten zou tegen „een krachtige
hand, die den goeden gang van het lot
van het rijk zou verzekeren."
Het blad verwacht een zeer belang
rijke politieke hervorming en een bin-
nenlandsche reorganisatie van Japan.
De Nitsji Nitsji verwacht, dat een
groot hoofdkwartier of „ongeveer gelijk
soortig organisme" in het leven zal wor
den geroepen onder rechtstreekse!) bevel
van den keizer. Dit rijksorganisme zou
belast zijn met het nemen van de hoog
ste beslissingen betreffende de militaire
operaties en de toekomstige politiek
van Japan in China. De oppositie van
zekere leden van het leger en de recoe-
ring tegen zoo'n organisme zou geleide
lijk verdwijnen. De instelling van een
dergelijk organisme zou echter slechts
s-eschieden in geval van noodzaak, wan
neer de oorlog langer zou duren en
wanneer dp Chineezen de vijandelijkhe
den zouden voortzetten, ondanks hun
nederlagen in Noord-China en bij
Sjanghai.
Blücher plotseling
vertrokken
De Völkischer Beobachter meldt:
Naar uit Moskou verluidt, heeft maar
schalk Blücher. de hevelhebber van het
leger in het Verre Oosten, plotseling
zijn standplaats verlaten. Het doel van
zijn reis wordt streng geheim gehouden.
Dit plotseling vertrek van Blücher
terstond na de jongste nederlaag der
Chineesche troepen, heeft in Moskou
groote belangstelling gewekt. Daar in
Oelan-Bator. dc hoofdstad van Buiten-
Mongolië, sinds eenige dagen een ver
tegenwoordiger van den Chineeschen
generaalen staf vertoeft, acht men het
niet uitgesloten, dat Blücher voor recht-
streeksche besprekingen derwaarts is
vertrokken. Voorts merkt men op. dat
het opperbevel van het roode leger in
het Verre Oosten de laatste dagen tot
een intensieve inspectie der uitrusting
van de troepen is overgegaan. De voor
bereidingen der kaders, voor het ge
val het ergste zou gebeuren schijnen
voltooid te zijn. 1-Iet heeft verder de aan
dacht getrokken, dat verschillende offi
cieren van leger en vloot, alsmede eeni
ge militaire ingenieurs, een moreeion
ruggesteun hebben gekregen, doordat
102 hunner dezer dagen met de hoogste
ordeteekemen der Sovjet-Unie zijn on
derscheiden.
Anti-semietisme te Danzig
en in Polen
DANZIG, 28 October (P.A.T.). Na te
hebben bepaald op welke dagen der
week de Joden de gemeentelijke hadhui
zen kunnen bezoeken, heeft de nationaal-
socialistische partij ccn oproep gericht
tot de leden van den hond van hotel- en
café-eigenaren om Joden den toegang tot
hun zaken te verbieden.
Reeds gisteravond waren aan den in
gang van een aantal restaurants bordjes
aangebracht met het opschrift:
„Verboden toegang voor Joden".
Zes personen, die Zaterdag hebben
deelgenomen aan do relletjes, waarhij
Joodsche winkels werden vernield, zijn
gisteren wegens diefstal en beschadiging
van eigendommen veroordeeld tot straf
fen van een week tot zes maanden ge
vangenis.
Antisemietische incidenten hebben
zich voorgedaan aan de polytechnische
school te Lwow (Lembcrg), waar vijf
Joodsche studenten gewond zijn en te
Wilna, waar de ruiten van verscheidene
Joodsche winkels werden venield.
In de streek van Koejawy wordt een
„Jodenlooze week" gehouden; de natio
nalisten zijn voornemens voor alle win
kels van joodsche eigenaars do wacht
te betrekken.
Dc advocatenvereeniging te Lodz heeft
in haar statuten de „Ariërparagraaf" in
gevoerd
ALLEEN DE STERKEN
WORDEN ONTZIEN
BOSTON, 28 October (Reuter) In
een rede tijdens de feestelijkheden van
den vlootdag heeft de oudste zoon van
president Roosevelt, James Roosevelt,
verklaard, dat een vloot van den twee
den rang niets kan beschermen. Zii. die
den vrede trachten te verkrijgen door
ontwapening, zijn doodgeloopen tegen
de harde feiten der werkelijkheid. Al
leen de sterken worden nog geëerbie
digd.
Duitsche Belijdeniskerk in
een moeilijke positie
BERLIJN, 27 October (Reuter). In
verband met de groote verminderine
van het aantal Evangelische theolo
gische studenten aan de verschillende
universiteiten dreigt over zekeren tijd
voor de Duitsche Belijdeniskerk een
ernstig tekort aan predikanten te ont
staan.
De laatste twee jaren is het aantal
Evangelische studenten in de theolo
gische faculteit aan de universiteit van
Berlijn verminderd van 403 Int 172, aan
die van Bonn van 184 tot 32, terwijl
aan die van Tübingen het aantal de
laatste vier jaren van 940 tot 3S7 is
verminderd.
F,en onlangs door de regeerinc afge
kondigd decreet verbiedt de Belijdenis
kerk, die weigert zich bij de nationaal-
socialistische bepalingen inzake gods
dienstkwesties neer te leggen en wel
ker hoofd, ds. Niemoeller. zich .in af
wachting van zijn berechting nog
steeds in de gevangenis bevindt, theo
logische studenten op te leiden.
OUDSTE- cn BETROUWBAARSTE ADRES
UOvR
Weerverwachting
Medegedeeld door het K.N.M.L
te De Bilt.
Zwakke lot malige Z, tot Z.-W.
wind, licht tot half bewolkt, la
ter waarschijnlijk toenemende
bewolking, aanvankelijk weinig
of geen regen, later toenemende
regenkans, aanvankelijk weinig
verandering in temperatuur, la
ter koeler.
Pleidooi van de Times voor
een vreedzame regeling
van het probleem
„Internationaal gebaar"
voorgesteld
De Times behandelt in zijn uitgave
van heden in een hoofdartikel de Duit
sche koloniale eischen cn schrijft hier
over o.m. het volgende, na er op gewe
zen te hebben, dat „do reeks ingezonden
stukken, die laatstelijk verschenen zijn,
het zeer algemeene verlangen hebben
doen zien, te komen tot een vreedzame
regeling vain dit probleem":
De openbare Engelschc mcening al
dus het blad steunt zeker niet de the
se, volgons welke de wereldvrede ver
zekerd zou zijn, wanneer men eenvoudig
dat gedeelte van het verdrag van Ver
sailles vernietigde, hetwelk dc koloniën
betreft. Zij steunt echter evenmin de
stelling, volgens welke het verdrag van
Versailles in alle bijzonderheden ge
handhaafd cn nooit herzien pioet wor
den, gelijk de verdragsclausules dit be
palen. I-Iet gaat er dus niet om Duitsch-
land zijn koloniën terug te geven, maar
er oprecht naar te streven voor Duitsch
land ccn terrein te vinden, dat voor ont
wikkeling aanvaardbaar is: erkennen
dat het „capax imperii" is, zou te meer
bevredigend zijn, wanneer een zoodanig
terrein voor Duitschland geopend kon
vvorden door, de drie of vier groote kolo
niale mogendheden, die aaneensluitende
gebieden bezitten in Afrika. Vervolgens
verklaart de Times:
Men zou niets goeds tot stand bren
gen, wanneer men de expansiekracht
van Duitschland wilde breken door het
binnen de twintig jaar geleden gevestig
de grenzen te houden en door het te om-
"ii als olifanten een tijger in don
jungle. Het hangt echter niet alleen van
Engeland af concessies tc doen „zoo
lang liet nog tijd is". liet moet een in
ternationaal gebaar zijn, want wanneer
het een geïsoleerde geslc is, bestaat eer
der lipf gevaar, dat de expansielust van
Duitschland wordt geprikkeld dan be
vredigd.
Het blad eindigt zijn beschouwingen
met te herinneren aan de twee voor
waarden, die noodzakelijk zijn voor een
bevredigende regeling: de onderhande
lingen moeten gevoerd worden langs di-
plomatieken weg en niet „door redevoe
ringen op openbare pleinen" en ton
tweede moet de Spaansche kwestie ge
regeld worden, voor zoover zij Duitsch
land betreft Nu heeft Duitschland, zoo
merkt het blad op, „voorzichtig gewei
gerd zich in Span ie te laten meesleepen
in den omvang, waarin andere mogend
heden dit hebben gedaan. Engeland
heeft zieh er niet in la Ion meesleepen
dan alleen als bemiddelaar. Er is dus
geen reden, waarom Spanje een perma
nent rotsblok zou zijn. dat den weg ver
spert, die leidt naar hetere betrekkingen
tusschen de heide landen."
