De uitbreiding van onze
weermacht
BIJ KLEIN
NIEUWSPAARJAAR
ÜEUGDSPAARBANK
Uttjabü
Zij haalden een baggermolen
uit Buenos Aires!
Groot tekort
aan kader
Dan
Gewaagde sleep
over den
oceaan
ULSTERS
JEKKERS
Muziekschool
GRAND-THEATRE Tel. 366
Frank's Lunchroom
EEN
BEGINT!
IN HET LEUSDERKWARTIER
MINSTE INLEG 5 CENTS PER WEEK
Dezer dagen te IJmuiden
Waarom 32000 man?
Geschenk aan het
Prinselijk paar
AMERSFOORT II KAN
ZICH HERSTELLEN
Schermwedstrijden
E.M.M.A.
Advertentiën
c. A. KOK
TE KOOP AANGEBODEN
op den Hof
vanaf f 7.90
vanaf f6.90
EEN VROUWELIJKE
KANTOORBEDIENDE
A. J. C. M00Y
Julianafaan 13
HERFST VACANTIE
DE AVONTUREN VAN OYO
H.v. GALEN LAST
3 randstoff en
Houdt Uw avond vrij!
Zondag 7 Nov. komen „TheMelody Makers
om 8 uur in ConcertzaalDe Valk
Ie BLAD PAG. 3
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
ZATERDAG 30 OCTOBER 1937
BINNENLAND
Kranige prestatie van drie
ondernemende Holland-
sche jongens
COWES, (eiland Wight), 29
October. (A.N.P.) Vanmid
dag te ruim vier uur is van de
reede van Cowes bij het eiland
Wight naar IJmuiden ver
trokken de Nederlandsche
baggermolen „Beverwijk 16".
gesleept door de slechts 35
Meter lange Nederlandsche
sleepboot „Beverwijk 20" ten
einde het laatste traject af te
leggen van een sleepreis, die
zelfs voor ons land. waar men
op het gebied van sleepvaar-
ten over langen afstand toch
heel wat gewend is en dat op
dit gebied een internationalen
faam heeft, van bijzonderen
aard mag worden geacht.
Omstreeks 1922 zond de Hollandsche
Maatschappij voor Aannemingen te Ba
verwijk een hoeveelheid materiaal naar
Argentinië voor het verrichten van
■werkzaamheden voor het aanleggen en
verbeteren van havens. Het werk werd
na eenigen til'd gestaakt en de genoem
de maatschappij ging in andere handen
over. Aan het in Argentinië achterge
bleven materiaal schreef men. aange
zien het sedert het staken der werk
zaamheden ongebruikt was gebleven,
geen al te groote waarde meer toe. ze
ker niet voldoende om de kosten voor
het vervoer naar Nederland er aan te
spendeeren.
Verwaarloosde schepen
aan eenzaam strand
In het vroege voorjaar van dit jaar
vertrokken echter drie jongelui uit Ne
derland naar Argentinië om een9 na
te gaan, of er aan de achtergebleven
goederen niet toch nog iets kon wor
den gedaan om althans een deel van de
verloren waarde te redden. Het waren
de 26-jarige H van Giffen, die in het
bezit is van zijn stuurmanscertificaat,
de 23-jarige S Jongeling en de 19-jarige
W H Mellema.
Zij wisten, dat in Argentinië waren
achtergebleven de in 1914 gebouwde
Nederlandsche baggermolen „Beverwijk
16" lang 53 Meter breed 9 35 Meter en
hol 3.50 Meter, alsmede de Nederland
sche sleepboot „Beverwijk 20" lang 35
Meter, breed 8 Meter en hol 3.80 Meter,
voorzien van een machine van 850 p k.
Zij vonden dit materiaal echter niet te
Buenos Aires Het bleek geheel onbe-
honrd te ziin achtergelaten op het ver
wilderde Tigre-eiland waar men over
vrijwel geen hulpmiddelen, noch over
werkplaatsen beschikte. Het eerste on
derzoek wees reeds uit. dat van de
beide vaartuigen, die uit prima mate
riaal gebouwd zijn. voornamelijk het
houtwerk vee) had ereleden De jongens
besloten zelf de beide vaartuigen in
zoodanigen topstaad te brengen, dat zij
er mee naar Buenos Aires konden ko-
iripn, voor verdere reparatie Met Ijzeren
energie hebben zij gewerkt om het zoo
ver te krijgen Op een verlaten gedeel
te van het strand van Tigre eiland
waarachter hef bosch begint nabij een
verwaarloosde uit golfijzpren platen ere
bouwde loods, lagen de beide vaartui
gen aan een steiger, die geheel vergaan
was.
Het eerste werk. dat de drie Holland
sche jongens moesten doen. alvorens
zij het benoodigdp materiaal naar dp
beide schppen konden brengen, was dan
ook het houwen van een nieuwen stei
ger, waarvoor zij het benoodigde hout
uit het bosch haalden Daarna bpgon
bet picrenliikp reparatiewerk onder zeer
moeilijke omstandichpilpn tengevolge
van hef klimaat maar vooral door hot
ontbreken van allprlei gereedschappen
zoodat men poms ziin toevlucht tot zeer
primitieve middelen moest nemen.
En in het bpgin van Juli waren
zli zoo ver gevorderd, dat zij met de
beide vaartuigpn naar Buenos Aires
konden vertrekken, waar slpephoot
en baggermolen in hPt dok gingen
voor het verrichten van de noodige
werkzaamheden aan de onlerwater-
deelen Maar toen bleek ook welk
prachtig resultaat de jongens met
hun ijzeren doorzettingsvermogen
en hun taaien arbeid hadden be
reikt De twee vaartuigen, waarvan
men in Nederland reeds bad ge
loofd. dat zij als oud-roest afge
schreven moesten worden en nog
slechts geschikt zouden ziin voor
verkoop aan den slooper. bleken te
Toldoen aan alle eischpn. die gesteld
%ordpn voor het verkrijgen van de
Lloyds-attesten nadat gebleken was
dat alle door de scheepvaartinspec
tie te Amsterdam voorgeschreven
werkzaamheden, waarover een in-
6tructiebrief was meegegeven, wa
ren uitgevoerd. Baggermolen en
sleepboot waren meer ten volle zee
waardig Waarom zou men dit kost
bare materiaal, dat weer volkomen
bruikbaar was geworden, niet weer
terugbrengen naar Nederland?
Een gewaagd plan
Het plan. dat de jongelui misschien
tijdens het harde werk op Tigre-eiland
reeds voor oogen stond, nam vasten
vorm aan. Zij bepleitten het zoo vurig
dat men er in Nederland mee accoord
ging. en twee Nederlandsche machinis
ten en een Nederlandsche stuurman
werden naar Buenos Aires gezonden,
opdat er althans zes Nederlanders zou
den zijn die leiding konden geven om
het gewaagde transport uit te voeren
De 26-jarige Van Giffen zou daarbij als
gezagvoerder optreden.
Dat de sleepreis zelf een zware en
avontuurlijke onderneming zou worden,
stond van tevoren vast. Einde Juli ver
trok men uit Buenos Airps Reeds ter
stond nadat men buiten de la Plata-ri-
vier was. had mpn met zwaar weer te
kampen, dat zoodanig verergerde, dat
mpn na h 5 dagpn tijdens een hevigen
storm, den molen dreigde te verliezen.
Tn het hartje van den nacht brak de
sleeptros, alle hens aan dek om de
zaak te klaren Vrij spoedig ziet men de
lichten van de baggermolen op de gol
ven dansen en vindt men den molen
terug, waarna men begint de sleeptros
te hieuwen. Re zes Hollanders werkten
hPt hardst, omdat zij de eenige werke
lijke zeelui met ervaring blijken te zijn
Bij dat werk breekt de eerste machinist
een bpen en een matroos wordt zooda
nig over dek geslagen, dat hij blijft lig
gen. Terwijl eenerzijds de gewonden
moeten worden geholpen, moet men
anderzijds trachten bij den teruggevon
den molen te blijven, en de sleeptros
weer binnen te krijgen, wat ondanks de
duisternis en huizenhooge golven gelukt
Den volgenden morgen kan men weer
een normale verbinding tot stand bren
gen.
Men lipp Rio de Janeiro binnen met
de voorpiek van de sleepboot vol water.
De geleden schade werd hersteld en
twee dagen later was men weer onder
weg, naar Pernambuco om te bunke
ren. De jongens konden hun ongeduld
nauwelijks bedwingen. Na één dag be
gon men de lange reis naar het Anti 1
ïen-eiland St. Vincent. Het was eer
moeilijk traject, voortdurend tegen der
wind in en met een beperkten voorraad
kolen aan boord Veelal liep men niet
harder dan 3 mijl per uur
Slechts twee dagen bleef men in St.
Vincent Toen begon de overtocht o\ei
"len Atlantischen Ocpaan met als doel
Madeira. Dagen lang zag men slechts
lucht en water en had men te worste
len met tal van moeilijkheden, zonals
men die dikwijls ook in oude scheeps
journalen leest Door harden tegenwind
haalde men Madpira niet en met het
laatste beetje kolen kwam men te Las
Palmas op de Kanarische eilanden aan
Eenige leden van de bemanning leden
aan scheurbuik en moesten aan wal
wordpn gebracht Groote hoeveelheden
vruchten en versche groeniöu werden
ingeslagen, opnipuw gebunkerd, en na
twee dagen vertrok men. in de hoop,
in één ruk IJmuiden te kunnen halen.
Dat dit niet gplukt is moet geweten
worden aan het zepr zware weer in de
golf van Biscave en in het Engelsche
Kanaal. Men had de grootste moeite
om van de Fransche kust te komen.
Van de sleepboot sloeg een reddinerboot,
die op de brug stond. stuk. terwijl het
dekhuis van den baggermolen afsloeg
en de molen bovendien lek raakte.
Niettemin bracht kapitein
Van Giffen vier dagen gele
den het transport veilig op de
reede van Cowes. Het lek
werd gevonden en alles ge
klaard. Na een reisduur van
meer dan negentig dagen is
thans het laatste gedeelte be
gonnen. Nog slechts eenige
dagen en het transport, dat
den overtocht over den Atlan
tischen Oceaan heeft volbracht
zal de Noordzee zijn overge
stoken en te IJmuiden aanko
men.
Het zal een mooie dag zijn
voor deze Hollandsche jon
gens, die op kranige wijze ge
toond hebben, dat ondanks de
vervanging van het zeilschip
door het stoom- en het motor
schip, de geest der oude zee
vaarders ook bij de jongere
generaties van ons volk nog
altijd levend is.
Bezwaren tegen een eersten
oefeningstijd van elf
maanden
Wij ontleenen aan het voorloopig ver
slag van het wetsontwerp tot wijziging
der dienstplichtwet:
Vrij algemeen erkende men, dat
de huidige internationale omstandig
heden en verhoudingen er toe lei
den, dat ook het Nederlandsche volk
zwaardere lasten moet dragen ten
behoeve van de personeelsvoorzie
ning van de weermacht. Verschei
dene leden merkten evenw op, dat
de onderhavige voorstellen tech
nisch onuitvoerbaar zijn, aangezien
zij worden gedaan in een tijd, waar
in een zeer groot tekort is aan ka
der. Deze leden bel-burden, dat de
militaire overheid in gebreke is ge
bleven om maatregelen te treffen
ter aanvulling van het beroepska
der.
Enkele leden achtten het ontworpen
stelsel niet doelmatig. Zonder loting,
zonder vrijstelling wegens broeder-
dienst. zonder wettelijke regeling van
dv overige aanspraken op vrijstelling
komt men tot willekeur.
Enkele leden, die zich stelden op het
standpunt, dal oorlog en oorlogstoerus
ting ongeoorloofd zijn, doch tevens van
meening waren. dat. indien wij nu een
maal een weermacht bezitten, de man
schappen zoo goed mogelijk dienen 'e
zijn geoefend, twijfelden wegens de uit-
oenloopende meeningen van do deskun
digen sterk aan de juistheid van een
eersten oefeningstiid van 11 maanden.
Naar hun meening loopen wij ook bij
dit we sontwerp het gevaar, dat toege
geven wordt aan overdreven eischen
uit militaire kringen.
Zeer vele leden verklaarden
zich met een eersten oefe
ningstijd van 11 maanden voor
de onberedenen niet te kun
nen vereenigen. Hierbij ging
men er van uit. dat een langer
verblijf in de kazerne dan noo-
dig is voor eigen opleiding en
oefening bef gehalte en den
geest van den troep bederft
en de geoefendheid doet af
nemen.
Bij de behandeling van dit onderwerp
lieten de hier aan het woord zijnde le-
de.n zich leiden door drie overwegingen:
a. een lange oefeningstijd is schade
lijk voor den geest en de tucht;
b. de wintermaanden zijn ongunstig
voor de oefening;
c. de eerste opleiding moet haar be
kroning en einde vinden in de groote
manoeuvres, bij een daarna voortgezet
te opleiding gaat d, belangstelling er
bij het kader en de dienstplichtigen
uit.
Voorshands waren deze van oordee',
dat de eerste oefeningstijd tot ten hoog
ste 7 maanden zou kunnen worden ver
lengd.
Tegenover de verschillende groepen
van leden, die alle een eersten oefening9
tijd van 11 maanden voor de onberede
nen te lang achtten, stonden vele leden,
die óf dit voorstel van de regeering
goedkeurden, óf zich hun oordeel voor
behielden, omdat de regeering niet vol
doende toelicht, waarom de diensttijd
van 5Va maand juist met 100 pet. moet
worden verlengd.
Met een aanzienlijke verhooging van
het contingent kon men zich algemeen
vereenigen. Tegen de voorgestelde ver
hooging tot 32.000 man rezen echter van
verschillende zijden bezwaren. Vele le
den betoogden, dat het uiterst moeilijk
to bcoordcelen is of de voorgestelde uit
breiding in haar vollen omvang nood
zakelijk is. Zij zouden het op prijs stel
len, indien de regeering nader wil mo-
tiveeren, waarom de lichting aanstonds
32.000 man sterk moet zij.n, hoewel toch
vaststaat, dat de bewapening nog niet
voldoende is en het aantal beroepsoffi
cieren en onderofficieren ook te gering
is.
Algemeen erkende men, dat bij e?n
zeer sterke vergrooting van het contin
gent de loting behoort te vervallen en
de bestaande regeling van de vrijstel
ling wegens broederdienst niet onge
wijzigd kan worden gehandhaafd.
Zeer vele leden meenden evenwel, dat
de wijze, waarop het overschot aan g°-
wone dienstplichtigen wordt wegge
werkt, in de wet moet zijn geregeld.
Vanwege de Koninklijke
landmacht
Het huwelijksgeschenk, dat door de
Koninklijke Landmacht aan het Prin
selijk Paar zal worden aangeboden, n.l.
een zeer fraai bewerkt kamerscherm, is
thans gereed gekomen. Zooalr bekend
werd het ontwerp voor dit scherm sa
mengesteld door den architect A. J.
KropholImt uit Wassenaar en vervaar
digd in de afdeeling houtbewerking van
het luchtvaartbedrijf te Soesterberg.
Vooida' de officieele aanbieding zal
plaats hebben, zal het scherm in de
kunstzaal Klevkamp te 's Gravenhage
worden tentoongesteld.
Het ki merscherm. dat vervaardigd is
van eikenhout met coromandel panee-
len, bestaat uit vijf deelen, n.l. een groot
middenpaneel met aan weerszijden
twee kleinere paneeien. De scharnieren
en de voeten, waarop het scherm rust,
zijn vervaardigd door de artillerie in
richtingen aan de Hembrug uit oude
bronzen kanonnen. Het middenstuk van
het scherm bevat een schilderstuk van
den schilder D Nijland, voorstellende
het paleis Noordeinde, waarvoor een en
thousiaste menigte het op het balcon
staande Prinselijk Paar toejuicht.
Voorts zijn op het scherm de symbo
len van de verschillende afdeelingen
van de Koninklijke Landmacht geheeld
houwd Dit beeldhouwwerk is vervaar
digd door den heer Tjipke Visser uit
Amsterdam
De datum, waarop de officieele aan
bieding zal plaats vinden, is nog niet
vastgesteld.
STEUN VOOR TUINBOUWGEWASSEN
VGRAVENHAGE. 29 October. De
minister van Economische Zaken heeft
bepaald, dat uit het Landbouw-crisi9-
fonds aan hen. die als teler van gewas
sen van den tuinbouw zijn aangesloten
bU de stichting Nederlandsche groen
ten- en fruitcentrale. en op den dag der
uitkeerig geacht kunnen worden hun
bedrijf alsnog uit te oefenen, steun zal
worden verleend tot een bedrag van
ten hoogste f 2.650.000.
BEGROOTING VAN NEDERHORST
DEN BERG
NEDERHORST DEN BERG. Do
begrooting van inkomsten en uitgaven
voor het dienstjaar 1937 is door Gede
puteerde Staten van Noord-Holland
goedgekeurd. De bijdragen uit het
werkloosheidssubsidiefonds zijn vastge
steld op respectievelijk f 5S61,50.als ge
wone bijdrage, f 3543,50 als extra-bij
drage en op 1156.23 als belastinebij-
drage, nadat de begrooting overeen
komstig den wensch van Gedeputeerde
Staten was gewijzigd.
SPORT EN SPEL
Amersfoort II krijgt Olvmpia II uit
Buesum op bezoek. Beide clubs hebben
momenteel 2 winstpunten.
Na de twee opeenvolgende nederla
gen van Amersfoort II, venvachten wij,
dat zij zich zal herstellen. Een punten
verdeling ligt in de venvachting,
De stand in deze afdeeling is als volgt:
Billhovan 2
5
4
0 1
9
31—5
Vogel 2
4
2
t 1
5
15—6
Altius 1
3
1
0 2
4
12—9
Samoa 3
4
2
2 0
4
9—8
Olympia 2
2
1
1 0
2
3-9
Amersfoort 2
4
1
3 0
2
2—23
Excelsior 3
4
0
4 0
0
4—19
SCHERMEN
De resultaten van personeel
Degen II en I
De uitslag van den wedstrijd op de
gen II werd als volgt;
1 van Luin (13 p.); 2 Mas Soepardji
(12 p.); 3 Bouterse (11 p.); 4 Kafka Deng
ier (9 p.); 5 Niemeyer (9 p.) na barrage-
met Kaf ka; 6. 7, 8 en 9 werden ten
Cate, te Rollert. Kluvers en Asma met
S p.; 10 Van Asselt met 4 p.
De uitslag Degen I werd:
1 Wabeke (14 p.), 2 Los (13 p.). 3 Van
Hulzen (12 p.) na barrage met Vincent,
4 Vincent (12), 5 Buitenhuis (10), 6 Uf-
fen (8), 7 v. Linden (6.)
Afd. stoffen:
Crêpe Satin
voor Japonnen
in moderne kleuren 1.45
per meier
Satin Ramage
voor avond-japonnen 2.25
per meier
Ecorce
Wol met zijde
voor middag-japon 1.95
per meier
Velour-chiffon
in niet kreukende
qualiteiten
Zeer aparte najaars kleuren
3.50 4.25 4.75
Vêlvet-cords
voor meisjesjurken 1.75
per meier
WATERPOLO
INTERNATIONALE WEDSTRIJDEN
VAN NEDERLAND
AMSTERDAM, 29 October Naar
wij vernemen zal hel Nederlandsch
waterpolozevental in het aanslaand
seizoen een tweetal landenwedstriiden
spelen. Op 10 Juli zal de ontmoeting
Nederland—België worden georgani
seerd, terwijl op 24 Juli de wedstrijd
Duitschland—Nederland zal plaats vin
den.
diorenarts
Soest Tol. 2037
houdt spreekuur te Amers
foort. Dinsdag- en Vrijdags
middags van 1.302.30 uur;
Havik no. 24.
Voor 20 ct. met Uw duo
engel naar Amsterdam!.
maar dat gaat alleen op een
D. K. W. van
HUIB HOLSTEIJN.
Vraagt inlichtingen.
BELANGRIJKE VEILING
L. HAMMELBURG Make
laar zal op Dinsdag 2 No
vember 'e namiddags half 2
uur, in de Nieuwstraat 9 te
Amersfoort publiek om con
tant geld verkopen in hoofd
zaak de volgende goed on
derhouden goederen w.o. 2
Duitse piano's, orgel, 6 ma
honie, 5 eiken kasten, 4
naaimachines, 6chrijf- en
snijmachine, 2 waschmachi-
nes, vitrine, 3 pathéfoons,
fornuizen, kachels, halbank,
ameublementen, ledikanten
m. toebehoren, was- en
nachtkastjes, trumeau, buf
fetten, dressoirs, 5 kantoor-
kasten. 6 schrijfbureux, ta
fels, stoelen, spiegels, bon-
lieur, uurwerken, 2 ant. la
dekasten, 3 dito dekenkis
ten, ant. kast, divans 4 em.
badkuipen en geyser, spira
len, bedden, vloerkleeden le
ren crapaud, brandkastje,
fauteuils, enz. Bezichtiging
Maandag 1 Nov. 2—5 en 79
uur en Dinsdag 2 Nov. van
911 uur. Goederen kunnen
nog worden bijgevoegd.
Venduhouder
L. HAMMELBURG.
WEGENS OPHEFFING
VAN PENSION
Ingaande 9 Nov. a.s.
wordt do geheele goed onder
houden inventaris in z'n go-
heel óf bij gedeelten
tegen nader overeen
te komen prijs
Te bezichtigen: Maandag,
1 November a.s. n.m. 2
uur. Adres: Van Lenneplaan
t4 Amersfoort.
Gevraagd
FLINKE HUISHOUDSTER.
Br. met inl. onder No. K 5247
hur. Amersf. Doeblad.
JONGSTE BEDIENDE
(manl. of \r.T gevr. op
kantoor van jurist. Pers.
sollicitaties Maandae-
avond tusschen 6 en 9
uur Korte gracht 15.
Aanvang salaris f 2.50
ner week.
MIJ. ZIEKENFONDS
AMERSFOORT EN
OMSTREXEN
Met ingang van 1 Dec. a.s
wordt gevraagd
Middelb. onderwijs en ty
pen vereischt, terwijl be
kendheid met. administra
tieve werkzaamheden tot
aanbeveling strekt.
Soil., alleen eohriftelijk,
te richten aan het dage-
lijksch bestuur, p. a. Helle
straat 49.
AMERSF00RTSCHE
Einddiploma
Conservatorium
JEUGDVOORSTELLINGEN
MAANDAG EN DINSDAG 1 en 2 NOVEMBER
's middags half drie.
OP HET TOONEEL
Persoonlijk optreden ven MICKEY MOUSE
gepresenteerd door OOM MAX.
De beste zanger of zangeres ontvangt eon Mickey
Mouse speldje.
Verdor het prachtige sprookje
Komlsohe films, Teekenfilms enz.
PRIJZEN: 20, 30, 40 en 50 cent.
WOENSDAG 3 NOVEMBER HALF 3
Het zelfde programma in het CITY-THEATER,
zelfdo entréeprijzen.
Groot- en kleinhandel in
alle aoorten
Utr. weg 67a 79
fOOR WEINIG GELD
IETS FIJNS BESTELD
2 wanna kallaoroqootten
0-25 thnla bezorgd.
f. L O. STATION.
Telef. 41.
Ruim TWEEHONDERD kinderen sparen eiken Woensdagmiddag
tusschen half 4 en half 5 op de
Aan de 27 trouwste spaarders van het afgeloopen jaar is een leesboek
als premie uitgereikt.
Woensdag 3 November begint een nieuw spaarjaar.
Alle kinderen, die dien dag komen sparen, ook die
voor 't eerst komen krijgen het prentenboek „de
Gelukscent" of een spaarlegkaart.
De Jeugdspaarbank van de Nutsspaarbank is gevestigd in het Club
gebouw van de Speeltuinvereeniging aan de Marconistraat.
