Japanneezen bezetten
de stad Taijoean
BLOEDIG INCIDENT IN
WEST-INDIE
„BOVO"
DE EEMLANDEU
CONFLICT MEI
VERSTERKING
DER VLOOT
ITALIAANSCH
IMPERIUM
STRIJD BIJ DE
WANGPOE
BOTSINGEN IN
PALESTINA
DeK.L.M.-dienst
op Batavia
Belangrijkste
Nieuws
Licht
Voor Bleyle Kleeding
Maandag 8 November 1937
Uitgave: VALKHÜFF Co.
Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
36 e Jaargang No. 112
Een duizendtal Haitiaansche planters
zou zijn gedood
SANTO DOMINGO
Duitsche predikanten
in arrest
MATSJEK DREIGT
Szentgyoergyi pleit
voor den vrede
SCHACHT'S
HEENGAAN
ALS MINISTER
ROME'S SAMENGAAN MET
BERLIJN
Dit nummer bestaat
uit 2 bladen
LEYTAX
Oudste en betrouw
baarste adres in
BINNEN- EN
BUITENLAND
Tel. 1788
4 uur 50 min.
TAXIDIENST
BINNEN en BUITENLAND
Passagiers verzekerd
Tel. 1093- 1830
DE WINDSORS NIET
NAAR AMERIKA
Het universeele reclamemiddel
COURANTENRECLA ME
ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden voor Amersfoort 1.95; per maand 0.65; per
week met gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.15
Binnenland franco per post per 3 maanden 2.85. Afzonderlijke nummers f 0.05
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC. 513
FRIJS DER ADVERTENTIEN van 14 regels f 1.05 met inbegrip van een bewijsnui.
1elke regel meer f 0.25. Liefdadighcids-advcrtcntiën voor c
helft van den prijs. - Kleine Advertentiën „KEITJES" bij vooruitbetaling 15 regels
50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.Bewijsnummer extra f 0.05
Amerika is nog niet tusschen-
beide gekomen
Diplomatieke regeling van
het geschil?
NEW YORK, 8 November. (Havas.)
De minister van buitenlandsche zaken van
Haiti, Georges Leger, die eerst tegenover
den vertegenwoordiger van Havas ver
klaard bad, nog geen bijzonderheden te
hebben ontvangen over een bloedbad, deel
de dien journalist later mede. dat de slach
tingen zich op 9 en 10 October hebben af
gespeeld, toen een talrijke menigte boeren
en landbouwarbeiders naar Haiti wilde re-
patrieeren. Het werd een ongelukkig en
betreurenswaardig incident. De vrouwen,
kinderen en mannen, die niet gewapend wa
ren, werden, zonder daartoe aanleiding te
hebben gegeven, door Dominicaansche
grensbewakers afgeslacht.
Leger voegde aan zijn mededeelingen toe,
dat deze Haïtianen sedert vele jaren in de
Dominicaansche republiek gevestigd wa
ren.
De minister zei de nog, dat de regee
ring van zijn land na het bloedbad de
repraftieering van ongeveer 15000 Haïtia
nen heeft verzekerd. Hij wees er op, dat
de Haïtianen tot geen enkele répresaille
zijn overgegaan.
Hij sprak opnieuw de hoop uit, dat
het inciden langs diplomatieken weg
zal kunnen worden geregeld-
Volgens Leger zouden minstens een
duizendtal Haitiaansche planters zijn
gedood- De minister voegde hieraan toe,
dat geen botsing tusschen de troepen
van heide landen is ontstaan, doch wel
schijnt de politie van Santo Domingo
er bij betrokken te zijn.
De regeering van Haiti heeft geprotes
teerd en de regeering van Santa Domin
go heeft beloofd een onderzoek te zullen
instellen cn de schuldigen te straffen.
Zij zal verder schadeloosstelling betalen.
Volgens de inlichtingen, welke te Was-
h-ngiton zijn ontvangen, heb'ben de on
geregeldheden zich voorgedaan in het
N.W. van de Dominicaansche republiek,
waar de grens niet goed is afgebakend.
Sedert lange jaren gaan de bewoners
van dit gebied werken op het grondge
bied van Santo Domingo, zoodat reeds
verscheidene malen incidenten zijn
voorgekomen. Men heeft te Washington
geen offieieele gegevens inzake het aan-
lal slachtoffers De gezant van de Ver.
Staten te Cindad Trujillo, die afwezig
was. is in verhand met de spanning
tussohen Haiti en Santo Domingo ommid-
dellnk naar de hoofdstad van Santo Do
mingo teruggekeerd. Op het oogenhlik
acht men het te Washington nog niet
de juiste tijd om het initiatief tot bemid
delen te nemen-
Van Dominicaansche zijde worden de
Haitiaansche mededeelingen inmiddels
gedementeerd.
(Het eiland Haïti, dat behoort tot de
Groote Antillen, West-Indië, heeft een
oppervlakte van 75000 vierkante km-
Staatkundig bestaat het eiland uit twee
gedeelten: de republiek Haïti en de
republiek Santo Domingo (Dominicaan-
«sclie republiek). De republiek Haïti be
slaat het Westelijk deel van het eiland
Haïti en heeft een oppervlakte van
26.410 vierkante km met 1.640.000 inwo
ners. De hoofdstad der republiek
Haïti is Port au Prince, een zeehaven
met 120.000 inwoners.
De republiek Santo Domingo beslaat
de rest van het eiland (48.577 vierkante
km), de bevolking bedraagt ongeveer
900.000 zielen- De hoofdstad der Domini
caansche republiek heet Cindad Tru
jillo en telt 31.000 inwoners.
Santo Domingo is een onafhankelij
ke republiek sedert 1841, Haïti sedert
1859).
Amerika's bouwprogram voor
vredestijd een record
Blijkens een telegram van Reuter
heeft de Amerikaansche minister van
marine Swanson president Roosevelt
verslag uitgebracht over het op 30 Juni
jl. afgeloopen begrootingsjaar. Het ver
slag bevat aanwijzingen, waaruit valt
op te maken, dat het marinebouwpro
gramma der Vereenigde Staten in het
nieuwe begrootingsjaar een record voor
vredestijd zal zijn. Swanson verzoekt ora
credieten voor den bouw van twee nieu
we slagschepen, t *i bedrage van 60 mil
lioen dollar elk, van twee kruisers, ten
bedrage van 16 millioen dollar elk en
van vier convooischepen. Voorts ver
zoekt Swanson uitbreiding van het aan
tal actieve officieren, uitbreiding van
het marinepersoneel en verhooging der
gages voor de marine over het alge
meen. Uit het rapport blijkt, dat de
marine in het afgeloopen begrootings
jaar opdracht heeft gegeven voor den
bquw van 38 nieuwe oorlogsschepen,
maar dat de vloot, wat torpedohootjagers
en duikbooten betreft, nog aanzienlijk
beneden de bij verdrag vastgestelde
sterkte blijft. Het vorige jaar zijn dertig
oorlogsschepen uit den dienst genomen.
Op 1 Juli 1931 waren 71 vaartuigen voor
de marine in bouw. De marinelucht
macht bestond op 30 Juni uit 927 vlieg-
vliegen in gebruik en §20 in bestelling.
BERLIJN, S Nov. (Reuter). Het aan
tal Protestantsche predikanten en leden
der Evangelische kerkelijke oppositie,
dat zich in arrest bevindt, ia gestegen
van 85 tot 95.
Het aantal predikanten, dat is afgo-
tet, bedraagt thans 37 Een en dertig
predikanten mogen nog steeds geen
predicatie houden, terwijl 26 uit hun
parochies zijn verbannen. Van deze 95
gearrestterde kerkelijke dienaren en
autorititen zijn 45 afkomstig uit Oost-
Pruisen.
Worden nog meer ambassa
deurs teruggeroepen?
ROME, 8 Nov. (Havas). Het gerucht
gaat, dat de Italiaansche regeering haar
vertegenwoordigers bij de mogendheden,
die het Italiaansche imperium na de
erovering van Abessynié niet hebben
erkend en te Rome slechts door een
zaakgelastigde zijn verteegemvoordigd,
zou terugroepen.
Deze maatregel is reeds toegepast ten
opzichte van Frankrijk en zou logischer
wijze ook toegepast moeten worden ten
aanzien van landen, die zich ten op
zichte van het Italiaansche imperium
in een soortgelijken toestand bevinden,
zooals Nederland, Zweden, Finland,
enz.
Voor België staat het geval anders,
daar de vertegenwoordiger van dat land
in Italië om persoonlijke redenen sinds
19 Mei 1936 „afwezig" is.
Open brief van den leider der
Kroatische oppositie aan
Stojadinowitsj wegens
de jongste onlusten
ZÜRICII. 8 Nov. (Havas). Naar uit
particuliere bron vernomen wordt, heb
ben zich op 1 November j.l. bloedige bot
singen voorgedaan te Novigradatsj in
ioego-Slavië tusschen gendarmen en
Kroatische boeren, ten gevolge waar
van Matejek, de leider der Kroatische
oppositie, een open brief heeft gericht
tot Stojadinowitsj, den eersten minis
ter, welke thans in den vorm van
brochures in omloop is. Matsjek zegt
daarin, dat er 5 en niet 4 doodon
waren, zooals de offieieele communi
que's deden voorkomen, dat de slacht
offers uitsluitend aan de zijde der boe
ren vielen en dat tijdens het vervoer
der slachtoffers schoten zijn gelost door
een kolonie van Servische oud-strijders.
Malsjek besluit, dat het Kroatische volk
geweld zal stellen tegenover geweld.
Tevens wordt vernomen, dat op den
zelfden dag de leider van een plaatse
lijke Kroatische organisatie door Servi
sche oud-strijders is vermoord.
Dc hertoz van Piemont was tegenwoordig bij de militaire plechtigheden bij het
monument, opgericht ter herinnering aan den llaliaanschen onbekenden soldaat
Chineezen ontkennen, dat de
vijand de rivier heeft
overschreden
Tsjang Kai Tsjek is vol
goeden moed
TOKIO. 8 Nov. (Havas.) Uit Tientsin
wordt aan Domei gemeld, dat het bombar
dement van Taijoean werd voorafgegaan
door een Japansche missie met een witte
vlag. Deze afgezanten kwamen vragen of
de stad zich wilde overgeven. Dc afgezan
ten werden: volgens het bericht, met scho
ten ontvangen, waarbij een Japansche offi
cier gewond werd.
Nader meldt Reuter uit Sjanghai, dat
volgens een bericht van Japansche zijde
Taijoean hedenochtend door de Japansche
troepen is bezet. In het N.O. deel der stad
woedt de strijd voort.
De woordvoerder van het Japansche le
ger heeft verklaard, dat de Japanneezen
alle vreemdelingen, die in Taijoean verbliji
houden, hebben uitgenoodigd de stad voor
Maandagmorgen zeven uur door de Zuidcr-
poort te verlaten. Zij, die zich tegen dit
bevel zullen verzetten, zullen beschouwd
worden als combattanten.
Het Japansche ministerie van oorlog heeft
medegedeeld, dat dc troepen, welke Vrijdag
ten Zuiden van Sjanghai aan land zijn ge
zet, Zaterdag de Wangpoe ten Zuiden van
Soengkiang zijn overgetrokken. In den
strijd werden duizend Chineezen gedood.
De woordvoerder van het Chineesche
hoofdkwartier heeft echter medegedeeld,
dat de Japansche troepen, welke bij
Hangtsjau zijn geland, worden opgehouden.
Enkele Japansche afdcelingen zijn vernie
tigd.
Verder heeft hij ontkend, dat Japansche
troepen zouden zijn aangekomen bij de
Wangpoe nabij Soengkiang.
Maarschalk Tsjang Kai Tsjek heeft
in een interview medegedeeld, clat Chi
na geen voorstander is van rechtstreek-
sche onderhandelingen met Japan voor
de regeling van bet. geschil in het Ver
re Oosten. De Chineesche veldheer gaf
uitdrukking aan zijn optimisme over
den militairen toestand en bevestigde,
dat China vastbesloten is den tegen-
woord igen strijd voort te zetten. Hij
verklaarde:
„Ik ben er van overtuigd, dat China
tenslotte de overwinning zal behalen."
Gevraagd wat hij dacht over de voor
uitzichten van de conferentie van Brus
sel, verklaarde Tsjang Kai Tsjek:
„Ik ben er vast van overtuigd, dat,
wanneer de krachten der rechtschapen
heid en rechtvaardigheid eenmaal in
beweging zullen komen, zij niet zullen
nalaten de gestelde doeleinden te be
reiken. Ik geloof, dat de conferentie
kostbare resultaten zal tot stand bren
gen."
Toen hem tenslotte gevraagd werd
naar de sinds den aanvang der con
ferentie van Brussel in omloop
zijnde geruchten, dat buiten de
conferentie om bemiddelingspogin
gen zouden worden aangewend, zei-
de Tsjang Kai Tsjek, dat deze vol
komen ongegrond zijn.
Japan tegen, China voor
Brussels bemiddeling
De woordvoerder van het Japansche
departement van buitenlandsche zaken
hepft verklaard, dat het antwoord op
de tweede uitnoodiging van Brussel
nauwgezette studie vereischt. Hij zag
echter geen reden, waarom de Japan
sche regeering haar opvatting zou wij
zigen. Voorts zinspeelde hij er op, dat
Japan bezwaren heeft tegen de aan
wezigheid van Sovjet-Rusland op de
conferentie. In het vervolg zijner ver
klaringen ontkende de woordvoerder,
dat Japan zijn vredesvoorwaarden ter
kennis zou hebben gebracht van Ber
lijn. Hij voegde hieraan toe, dat Japan
zelfs niet in verbinding had gestaan met
Berlijn betreffende do aanhoudende
geruchten omtrent vredesvoorwaarden,
den.
Ten aanzien van de conferentie van
Brussel verklaarde Hirota, dat z.i. het
geschil tusschen China en Japan niet te
Brussel kan worden opgelost. Volgens
hem kan deze oplossing alleen gevon
den worden door rechtstreeksche bespre
kingen tusschen China en Japan.
De verliezen der Japan
sche troepen
Het Japansche hoofdkwartier pu
bliceert een lijst van de door de Ja
pansche troepen in China geleden
verliezen sedert 22 October: aan het
Noord-Chineesche front 4467 dooden,
aan het front van Sjanghai 5173
dooden. Het aantal dooden aan Chi
neesche zijde zou aan het Noorde
lijk front bedragen 44.270 en aan het
front van Sjanghai 61.700.
Provinciale regeering van
Sjansi verplaatst
De zetel der provinciale regeering van
Sjansi is van Taijoean naar Lingfen, op
ongeveer 350 K.M. ten Z.W. van
Taijoean, verplaatst. Generaal Foet So
Yi, dc vroegere gouverneur der provin
cie, leidt de krijgsverrichtingen tegen
de Japanneezen.
De woordvoerder van het Japansche
leger verklaarde, dat de Chineesche
troepen zich stevig genesteld hadden
aan den Zuidelijken oever van de
Wangpoe.
Een Zondag, die door onrust
werd gekenmerkt
JERUZALEM, 8 November. (Ha-
vas)« Gisteren hebben zich ver
schillende incidenten voorgedaan,
met name in het dorp Siloan, waar
het onderzoek naar de moordenaars
der twee Britsche soldaten tot een
bloedige botsing heeft geleid, waar
bij twee Arabieren zijn gedood en
17 gewond. Een groot deel der be
woners is in de bergen gevlucht. Ook
in Transjordanië was het onrustig.
Er zijn bomaanslagen gepleegd op
verscheidene openbare gebouwen.
In verschillende plaatsen zijn de te
lefoonlijnen doorgesneden.
Vreemdelingen maken er meer
gebruik van dan onze eigen
handelsmenschcn
De handel wordt aan
geschreven
AMSTERDAM. 8 Nov. Het gebruik,
dat vreemdelingen van onzen bij uit
stek nationalcn dienst tusschen Amster
dam en Batavia maken, is naar de
K.L.M. ons mededeelt groot er dan het
vervoor op deze lijn, dat afkomstig i6
van onze eigen handel, industrie en
cultuurmaatschappijen.
Daarom heeft de directie van de
K.L.M. zich dezer dagen met een uit
voerig schrijven gericht tot alle Kamers
van Koophandel cn Fabrieken in Neder
land en tot de directies van op Neder-
landsch-Indië georiënteerde handels
huizen en fabrieken.
In dit schrijven wordt de beteekenis
van den luchtdienst op Indic, welke
thans driemaal per week in beide rich
tingen wordt onderhouden, uiteengezet
en worden de belanghebbenden uitge
noodigd zich persoonlijk omtrent de
mogelijkheden van den Indië-dienst
door de K.L.M. te laten voorlichten.
BOEDAPEST. 8 Nov. (Havas) Prof.
Szentgyoergyi, de winnaar van den No
belprijs voor geneeskunde, heeft in een
radiorede de hoop uitgesproken, dat de
krachten van den vrede zullen zegevie
ren.
Al ons werken, aldus zeide hij, zou
nutteloos zijn, indien onze uitvindingen
misbruikt zouden worden voor vernie
tigingsdoeleinden. Er is op aarde plaats
en brood genoeg voor allen. Wij moeten
slechts meer achting en begrip voor
elkander hebben en meer in de macht
van de opbouwende vriendschap dan
in die van de afbrekende wapenen ge-
looven.
Hij ontkent meeningsverschillcn
in den boezem der Duitsche
regeering
Dr. Schacht, de president van de
Duitsche Rijksbank, die de zitting van
de Bank voor Internationale Betalin
gen te Bazel bijwoont, heeft aan een
vertegenwoordiger van het Zwitsersche
Telegraaf-Agontschap verklaard, dat hij
de geruchten, die in het buitenland de
ronde doen over principicele mcenings-
verschillen in den boezem der Duitsche
regering, moest tegenspreken. Deze ge-
Dr. Schacht
ruchten zijn volgens Schacht onge
grond. Hij voegde hier nog aan toe, dat
hij geen andere economische ^n finan-
cieele politiek volgt dan die "van den
Führer en dat hij dat in de toekomst
zal blijven doen.
Mijn wensch, rnij ontheven te zien
van het ambt van rijksminister van eco
nomische zaken, dat ik drie jaren voor-
loopig heb waargenomen, houdt, aldus
Schacht, uitsluitend verband met de
eischen inzake de organisatie van het
vierjarenplan, waarvan de uitvoering
absoluut een eenhoofdige leiding van
het economische leven eischt.
Gezamenlijke schietoefeningen
in de Middellandsche Zee
ROME, S Nov. (Havas) De Duitsche
oorlogsbodems, welke sedert enkele
dagen in de haven van Gaeta liggen,
zijn de oorlogschepen, welke Duitsch-
land in de Middellandsche Zee heeft
achtergelaten, nadat het t. a. v. de ni?t-
inmengingscontróle een afzijdige hou
ding is gaan aannemen, n.l. de kruiser
Deutschland en vier torpedojagers. De
oorlogsschepen zullen in de Italiaansche
wateren schietoefeningen honden, mis
schien met deelneming van de Italiaan
sche marine. Dit schijnt een bewijs te
moeten zijn van de nauwe samenwer
king tusschen de Duitsche en Italiaan
sche marine.
PASSAGIERS VERZEKERD
op andere pagina's
SPURT
Voetbal- en hockeywedstrijden.
(Tweede Blad, pag. 2 en 3).
Euwe verliest de veertiende partij.
(Tweede Blad, pag. 3.)
Weerverwachting
Medegedeeld door. het K.N.M.I.
te Dc Bilt.
Meest zwakke wind uit O. rioh-
tingen, nevelig tot half of zwaar
bewolkt, weinig of geen neer
slag, weinig verandering in tem
peratuur.
Hoogste barometerstand 768.5 to Mün-<
chen.
Laagste barometerstand 742.8 te IngÖ.
OUDSTE- en BETROUWBAARSTE ADRES
VOOR
Commentaar op het afgezegde
bezoek
WASHINGTON, 7 Nov. (Havas). De
onderstaatssecretaris Welles heeft de
regeering verdedigd tegen de beschul
diging van „lauwheid", welke tegen
haar was ingebracht naar aanleiding
van het voorgenomen, maar later afge
zegde, bezoek van den hertog van Wind
sor. Welles wees er op, dat de hertog
niet officieel door de regeering was uit
genoodigd, doch dat aan den hertog en
de hertogin van Windsor hij hun aan
komst op het grondgebied der Vereenig
de Staten alle eer zou zijn bewezen,
verschuldigd aan leden van de Britsche
koninklijke familie.
De president van de American Fede
ration of Labour, Green, heeft een com
muniqué gepubliceerd, waarin gezegd
wordt:
Indien de hertog en hertogin van
Windsor naar de Vereenigde Staten
komen, zullen zij door de arbeiders op
de meest oprechte en hartelijke wijze
worden ontvangen. Verder wordt ver
klaard, dat de door de A.F.O.L. gefor
muleerde kritiek uitsluitend betrekking
had op Sédeaux en niet op den hertog
