Geweldig succes voor
Chautemps
Weg naar kalmeering
DE ËEMLANDER
Alfoaoië 25 jaar on,
Wrijvinginde
roode gelederen
Twee kinderen
plotseling
Fatale brand te
Heerlen
VRIENDSCHAP
met
Duitschland
e
Voor Bleyle Kleeding
BOMMEN OP
twee steden
COURANTENRECLAME
ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden voor Amersfoort 1.95; per maand 0.65; per
Vrijdag 26 November 1937
Uitgave: VALKHOFF Co.
Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
36e Jaargang No. 128
Ambtenarenwet door de Kamer aanvaard
met 521 tegen 4 stemmen
DE PREMIER KON
NIET VERDER
GAAN
overleden
De Times juicht het bezoek van lord
Halifax aan Berlijn ten zeerste toe
VOORWAARDEN
GESCHAPEN
VOOR VREDE
TACHTIG DOODEN
OP JAMAICA
Dit nummer bestaat
uit 3 bladen
op andere pagina's
Weerverwachting
Op
4 uur 23 min.
De ruggegraat van elk reclame-plan
AMERSFOORTSCK DAGBLAD
week met gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.15
Binnenland franco per post per 3 maanden 2.85. Afzonderlijke nummers f 0.05
^POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERG 513
PRIJS DER ADVERTENTIEN vao regels f 1.05 met inbegrip van een bewijsnummer,
elke regel meer f 0.25. Liefdadigbcids-advertentiSn voor do
helft van den prijs. Kleine Advertentiën „KEITJES" bij vooruitbetaling 15 regels
50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.Bewijsnummer extra f 0.05
Evenwicht der begrooting
was een dringende
noodzaak
Linksehe groepen zwichtten
voor zijn betoog
PARIJS, 26 Nov. (Havas).
De Kamer heeft met 521 te
gen 14 stemmen het wetsont
werp inzake de ambtenaren,
gepensionneerden en kleine
renteniers in haar geheel aan
genomen.
Tevoren had de socialisti
sche Kamerfractie met 90
I tegen 3 stemmen besloten
vóór het regeeringsontwerp te
stemmen.
De financieele commissie
der Kamer had met 26 stem
men en 17 onthoudingen het
regeeringsontwerp aanvaard,
na een resolutie te hebben
aangenomen, waarbij beslo
ten werd geen enkel amende
ment te aanvaarden.
De communisten onthielden
zich beide malen van stem
ming.
Tijdens een bijeenkomst van de radi-
caal-aoeiaüstische Kamerfractie, die aan
de parlementaire zitting vooraf ging.
Verklaarde Cbautemps, de premier:
Ik begrijp niet. dal men meer vraagt
van een regeering onder radicale leiding
'dan van een socialistisch geleide regee-
ring. Ik heb strenge woorden gesproken
tot de socialisten en communisten. Wat
ik voor de ambtenaren heb gedaan, is
rechtvaardig. Men kan niet verder
gaan.
Voor niets ter wereld wil ik het
evenwioht in de begrooting en de
valuta in gevaar brengen. Wanneer
er zijn. die daar anders over den
ken, moeten zij de verantwoordelijk
heid op zich nemen de regeering
ten val te brengen. Het schijnt, dat
sommigen door manoeuvres mij
willen beletten naar Londen te
gaan De kwestie komt dan van
financieel op politiek terrein.
In de wandelgangen zou Chau
temps tegenover de communisten
nog hebben verklaard, dat hij de
vertrouwenskwestie wilde stellen
om iedere partij in de gelegenheid
te stellen haar verantwoordelijk
heid voor het land op zich te nemen.
Direct bij de opening van de Kamer
vroeg de regeering de beraadslaging
over het wetsontwerp, dat beoogt de
positie der ambtenaren, gepensionneer
den en kleine renteniers te verbeteren.
De algemeene rapporteur der finan
cieele commissie herinnerde eraan, dat
het wetsontwerp op de begrooting met
een bedrag van 1700 millioen zal voor
komen, te weten 1300 millioen voor de
ambtenaren en kleine renteniers en 400
millioen voor oorlogspensioenen.
De uitbreiding van den maatregel tot
het personeel der spoorwegen zou een
supplementaire uitgave van 800 millioen
vergen. Daarbij zouden dan nog uitga
ven komen voor het gemeentepersoneel
van Parijs e d.
De rapporteur, Jammy Schmidt, ves-
ligde vervolgens de aandacht óp het
besluit der commissie van financien,
alle amendementen af te wijzen. De
regeering. aldus Schmidt, zal zich bij de
redactie der decreten voor de toepas
sing der wet. naar deze amendementen
kunnen richten.
Nadat een voorstel tot verdaging der
beraadslagingen werd verworpen met
394 tegen 183 stemmen en nog verschil
lende sprekers het woord hadden ge
voerd, vond de stemming over het
wetsontwerp plaats met het in den
aanhef vermelde resultaat.
Fransche socialisten ten
hevigste ontstemd op
de communisten
PARIJS, 26 Nov. (Havas"). De perma-
nente administratieve commissie van de
socialistische partij heeft gisteravond
met één stem tegen besloten te ant
woorden op de jongste brieven van de
communistische partij, waarin werd ge
vraagd „den marsch naar de eenheid te
.versnellen." De commissie herinnert er
aan, dat de communisten overal op last
Van Moskou scheuringen hebben ver
oorzaakt in de proletarische organisaties
Tevens wordt herinnerd aan een artikel
van Dimitrow, dat kort geleden in de
Humanité werd opgenomen, en dat ge
richt was tegen de sociaal-democrati
sche actie. Hierin werd gezegd, dat de
goede trouw van de arbeiders-organisa
ties moet worden beoordeeld naar haar
houding ten aanzien van Moskou. De
socialistische partij weigert haar onaf
hankelijkheid prijs te geven ten voor-
deele van de regeering van welk land
ook. Aangezien Dimitrow heeft ver
klaard, dat de eenheid tot stand moet
worden gebracht door 't aanpassen van
het socialisme aan het bolsjewisme,
zegt thans de commissie, dat de een
heid alleen tot stand kan komen door
1 een fusie van beide partijen en dit
stuit op het artikel van Dimitrow als
op een onoverkomelijken hinderpaal. De
socialisten hopen, dat de communisti
sche Internationale het standpunt van
Dimitrow zal herzien, doch tot zoo
lang ziet de commissie zich genood
zaakt te verklaren dat zij, zonder het
zoeken naar eenheid prijs te willen ge
ven, gelooft toch niet te voldoen aan
ka ar opdracht, indien zij niet voorloo-
|ig de besprekingen in de unificatie-
Jbmmissie zou staken.
De resolutie besluit met 'de verkla
ring, dat het socialisme krachtig vast
houdt aan de eenheid van handelen,
doch het verzet zich tevens tegen de
pogingen van de communisten om,
niettegenstaande de overeenkomsten,
den socialisten nadeel toe te brengen^
Vermoedelijk een geval van
voedselvergiftiging
te Dordrecht
DORDRECHT, 26 Nov.
In het uit acht kinderen be
staande gezin van den koop
man J. van der Hoek aan de
Kolfstraat te Dordrecht heb
ben zich gisteren plotseling
twee sterfgevallen voorge
daan. Het vierjarige dochter
tje Wilhelmina en de tienja
rige zoon Jan zijn kort na
elkaar overleden. Men heeft
hier vermoedelijk met voed
selvergiftiging te doen. Bij
den zesjarigen Nico doen zich
eveneens dezelfde verschijn
selen voor, doch men heeft
hem tot nu toe in het leven
kunnen houden.
Hoewel aanvankelijk de wildste ge
ruohten de ronde deden, wees het
politie-onderzoek direct uit, dat van
misdaad geen sprake ië. De kinderen
hebben waarschijnlijk iets gegeten dat
beschimmeld of bedorven was, waar
door zij een ernstige voedselvergiftiging
hebben opgeloopen.
Dokter Hulst uit Leiden zal vanmid
dag 6ectie op de lijkjes verrichten.
ENGELANDS SCHULDEN
AAN AMERIKA
LONDEN. 26 Nov. Op het ministe
rie van fianciën wordt verklaard, dat
de geruchten, welke in de Daily Ex
press zijn gepubliceerd over een aan
staande regeling van de oorlogsschul
den tusschen Engeland en de Vereenig-
de Staten, geheel ongegrond ziin. Op
het oogenblik worden geen onderhan
delingen dienaangaande gevoerd en
men beschouwt de geruchten als zuive
re speculatie t.a.v. hetgeen eens in deze
kwestie zal moeten geschieden.
Vijf en twintig laar geleden wist het tegenwoordige Albanië zich van de Turk-
sche heerschappij te bevrijden. Op 2SNov1912 werd zijn onafhankelijkheid en
zelfstandigheid geproclameerd. De toto toont een deel der hoofdstad Tirana, de
residentie van Achmed Zogoe I. die in 1925 tot president werd gekozen en
in 192S tot koning uitgeroepen
Reis naar Berlijn en Berchtes-
gaden aangeduid als een
hausse-factor op de beurs
der internationale
politiek
Verbetering der sfeer zeer
wel mogelijk
N een artikel, „De weg naar kalmee
ring", houdt de Times zich bezig met
de reis van lord Halifax naar Duitsch-
land en de gevolgen, die zij hebben kan
voor de Europeesche politiek in het alge
meen en voor de BritschDuitsche betrek
kingen in het bijzonder.
Het blad begint met de vermoedens en
commentaren, die de laatste dagen zijn ge
publiceerd. van de hand te wijzen.
Zij, die den vrede willen aldus de Ti
mes kunnen den vrede thans het best
dienen door zichzelf en anderen niet ian
ger in opwinding te brengen door zieke
lijke fantasieën over corrupte onderons-
fes. onderdrukte Oostenrijkers en ver
kwanselde Tsjechen en andere vermeende
triomfen van cynische of realistische po
litiek. al naar het standpunt, waarvan men
ze bekijkt.
Het zal nog tijd genoeg zijn om te pro
testeeren tegen de oneerlijke of misda
dige plannen der regeering, wanneer
blijkt, dat zij die inderdaad koestert.
Voor het oogenblik kan het toch wel af
doend duidelijk worden geacht zelfs
voor hen, die niet geneigd zijn iets
goeds te veronderstellen van de regee
ring of van Duitschland dat het
doel van lord Halifax' reis alleen is
geweest den vrede in Europa te bevor
deren door de mogelijkheden na te gaan
van een betere verstandhouding tus
schen Engeland en Duitschland in de
eerste plaats.
Alles wijst er op, dat de regecring
bij deze nieuwe poging een onmisken
bare volksopdracht heeft vertolkt. Het
gezonde verstand van het Britsche volk
zegt het, dat door werkloosheid een im
passe alleen nog maar erger kan wor
den. Er is alles te winnen en niets te
verliezen door tijdige en vriendschappe
lijke contacten en informaties.
een oogenblik nadenken, alle reden om
het bezoek aan Berlijn en Berchtesga-
den eerder als een hausse-factor dan
als een baisse-factor te beschouwen op
de beurs der internationale politiek.
Zeker, de regeering moet er voor
zorgen, dat geen verkeerde stappen
worden gedaan en zij blijkt goed te
beseffen, dat het verzoeningswerk
met behoedzaamheid en geduld en
zonder overhaasting moet worden
verricht. De eerstvolgende stap
een zeer verstandige en noodzake
lijke 6tap is geweest, den Fran-
schen premier en den minister van
buitenlandsche zaken naar Londen
ta nooden en 't verdient vermelding,
dat die uitnoodiging met instem
ming is begroet, niet alleen in Pa
rijs en Londen, maar ook in Ber
lijn. Het bezoek zal, alvorens Del-
bos op reis gaat naar Midden- en
Z.O.-Europa, gelegenheid bieden
tot een zeer nuttige raadpleging
tusschen twee regeeringen, die beide
evenzeer belang hebben bij een af
nemen van de spanning in Europa.
AAN den anderen kant vormen de
opgewonden commentaren in de
pers en de bezorgde vragen in het
Lagerhuis, zoo merkt de Times op, dui
delijke aanwijzingen van die onzekernc-
den, waaraan de regeering juist een
eind wil maken. De verklaring voor
vele speculatieve beschouwingen is stel
lig te vinden in de schrikachtigheid,
die zich niet alleen van sommige jour
nalisten en politici, maar ook van de
City heeft meester gemaakt. Die stem
ming is ongetwijfeld voor een deel te
wijten aan de „coup de main"-metho-
den, die Duitschland, zij het ook niet
geheel zonder reden, in de afgeloopen
paar jaar verscheiden malen heeft toe
gepast. Hoe krijgshaftig echter sommige
aspecten van Nazi-Duitschland ook mo
gen zijn, zij beantwoorden aan de be
hoeften en den aard van het volk, en
zij beteekenen niet, dat Duitschland
zich immuun acht voor de gevolgen van
avonturenzucht en rustverstoring in de
hedendaagsche wereld. Veeleer het te>
gendeel.
De vreesachtigen hebben, wanneer zij
Een dienstbode in de vlammen
omgekomen, vrouw des
huizes ernstig verwond
HEERLEN, 26 Nov. Vannacht om half
twee is te Heerlen op het Wilhelmina-
plein door onbekende oorzaak brand
ontstaan in een manufacturenzaak, be
woond door het gezin van den heer
Huyten.
Toen het echtpaar, dat op de eerste
verdieping slaapt, den brand bemerkte,
had deze reeds zoo'n grooten omvang
aangenomen, dat mevrouw Huyten, die
naar de tweede verdieping was gesneld
om de kinderen te halen, zich den weg
langs het trappenhuis zag afgesneden.
In haar hevigen angst is do vrouw
van de tweede verdieping op strsat
gesprongen, waar zij met ernstige
verwondingen bleef liggen.
Inmiddels waren eenige agenten en
burgers toegesneld. Z;i slaagden er in
den heer Huyten en de kinderen via
het dak van een aangrenzend huis in
eiligheid te brengen. Mevr. Huyten
werd naar het St. Josephziekenhuis ver
voerd. Zij heeft bij den sprong een knie
fractuur, een armbreuk en een kaak-
fractuur bekomen.
Eerst later kwam men tot de ont
dekking, dat de dienstbode van de
familie, de 16-jarige mej. Bloem uit
Schaesberg, niet was gezien. Direct
werd in het fel brandende perceel
een onderzoek Ingesteld. Op de be
nedenverdieping heeft men het ge
deeltelij k verkoolde lijk van het
meisje, dat door het plafond gezakt
was, gevonden.
De heer Huyten en de kinderen zijn
tijdelijk bij buren ondergebracht. Het
huis is vrijwel geheel uitgebrand. De
brandweer van Heerlen heeft den brand
gebluscht.
EEN veel voorkomende fout der mili
tante vredestichters is volgens de
Times hun veronderstelling, dat
een verzoening slechts bilateraal
kan zijn en dat de prijs voor betere
betrekkingen met het eene land moet
bestaan in het prijsgeven van goede be
trekkingen met het andere. Wanneer
dit zoo was, zou Engeland nooit de
rol kunnen spelen, die het instinctief
spelen wil. Maar het is allerminst
waar. De besprekingen in Duitschland
zullen, als alles goed gaat, Parijs even
zeer als Londen en Berlijn laten mee
doen aan het streven naar kalmeering.
En zij zijn ook volstrekt niet onver-
eenighaar met besprekingen te Rome,
Slot op pag. 2. eerste kolom onderaan).
De Britsche politiek zal stellig geen
voet geven aan de bewering, dat zij
Rome en Berlijn togen elkaar trachl
uit te spelen of dat zij er op uit is, de
„spil" te ondermijnen. Dat zou volko
men dwaas zijn en gedoemd tot mis
lukking Het ia de taak der Britsche
regeering. die goed beseft, dat geen en
kele regeling kan worden gebaseerd
op een prijëgeven van grondbeginselen,
naar vrede te streven overal waar zij
zeker is van eenzelfde streven bij de
andere partij.
Den grondslag van deze politiek acht
de Times geenszins een zwakke en on
noozele hoop, dat „samenkomen" en een
verbetering in sfeer de politiek van
b.v. Engeland en Duitschland tot een
oort gevoelssamengaan zal brengen
De moeilijkheden, die moeten worden
overwonnen, vereischen zoowel zwaren
^nspannenden arbeid als goede trouw
*en goede bedoelingen De vaste wil, om
aan die taak te beginnen, kan door een
bestudeering der feiten echter slechte
worden geschraagd.
DEN laatsten tijd heeft men lord
Halifax* missie vaak vergeleken
met Haldane's bezoek aan Duitsch
land in 1912. Die vergelijking is bij
zonder leerzaam. De werkelijke reden
van Haldane's falen was de vlootpoli-
tiek van den keizer en admiraal von
Tirpitz. Die politiek hield aanvalsdrei
gingen in en toch wilde men haar niet
stopzetten door een vergelijk.
Wat is thans echter het gewichtige
feit in de Engelsch—Duitsche betrekkin
gen? Dat is het vlootaccoord van 1935,
waaraan Engeland over het geheel ge
nomen minder aandacht heeft geschon
ken dan het verdient Men kan zich
moeilijk een nadrukkelijker prijsgeven
van vijandige bedoelingen jegens En
geland indenken, of een practischer en
duurzamer uiting van het verlangen cle
Verklaringen van den
Hongaarschen premier
te Berlijn
De Hongaarsche premier Daranyi
heeft aan de Duitsche pers verklaard,
dat Duitschland en Hongarije in den
harden strijd om een betere toekomst el
kaar gevonden hebben in een samen
werking vol goed begrip, die in het tee-
ken van den vrede, de gerechtigheid en
de internationale rechtsgelijkheid staat.
Hongarije is steeds bereid mede te wer
ken aan een vredespolitiek in positieven
zin, die rekening houdt met de levens
belangen der verschillende volken, acht
slaat op de wederzijdsche eischen en
het herstel der normale betrekkingen op
den grondslag eener werkelijkheidspoli
tiek tracht te hereiken.
Een dergelijke vredespolitiek past
Hongarije toe, steunende op zijn oprech
te vrendschap met Duitschland en op de
nauwe samenwerking, in het kader der
protocollen van Rome, met Italië én
Oostenrijk. De besprekingen te Berlijn
hebben de vriendschappelijke betrekkin
gen tusschen beide landen ook op het
gebied van handelspolitiek en economie
bevestigd. Deze vrendschap komt de
zaak van den Europeeschen vrede en de
samenwerking ten goede.
NEW YORK, 26 Nov. (D.N.B.)
Het noodweer dat, zooals gemeld,
de laatste dagen Jamaica hééft ge
teisterd. heeft aanzienlijke mate-
rieele schade aangericht. Door den
hoogen waterstand werden brug
gen weggeslagen en spoordijken on
dermijnd. Er zijn 80 dooden te be
treuren.
oorzaken van tegenstellingen uit den
weg te ruimen. Wij mogen het veelal
uit het oog verliezen, maar het geheelë
bouwsel der EngelschDuitsche be
trekkingen zou in hachelijken toestand
verkeeren zonder dezen grondslag en
wij hebben dien te danken aan het
verstandige besluit van Hitier zelf.
Aan het meening6verschil van 1912,
zoo besluit het blad, was niets te ver
anderen en het was noodlottig. De
spanning in 1937 spruit grootendeels
voort uit het hartstochtelijk verzoek om
erkenning van Duitschlands rechtsge
lijkheid, een verzoek, dat in Londen
zeer wel begrepen wordt en waarover,
als allerwegen redelijkheid en geduld
worden betracht, zeer wel kan wor
den onderhandeld.
Mr. P. J. OUD
Zaterdagavond
voor de Radio!
Stemt Zaterdag 27 November, om
half negen af op Hilversum I
(1875 M). Oud-Minister Mr. P. J.
OUD houdt dan ter gelegenheid
van de Alg. Verg. van de Vrijzinnig
Democratische Bond een rede
over de politieke toestand.
Stelt U op de hoogte, van wat d«
Vrijzinnig Demoeraten willen en zendt
ons deze bon in! (Open enveloppe ge
frankeerd met 1'/a cent.)
STADSNIFUWS
Ge«n bandaripeeh m«er onderwe*
(2e Blad. pa*. 1.)
SPURT
Euwe verliest wederom.
T MOOISTE WAT MEN GEVEN KAN
is'n Parupluie van SPIEKERMANN
Ljngestraal 31* Telefoon 321
Zwakke tot matige W. tot N.-W.
wind, nevelig tot half of zwaar
bewolkt, weinig of geen regen,
iets kouder.
Medegedeeld door het K.N.M.I.
te De Bilt.
■35
MADRID, 26 Nov. (Havas). De
rechtsche luchtmacht heeft de stad
Guadalajara gisteren gebombardeerd.
Bij het bombardement zijn twaalf
inwoners gedood en een groot aantal
gewond.
Bij het bombardement van Madrid
zijn Woensdag vijftien dooden en der
tig gewonden gevallen. Een der projec
tielen trof het Zwitsersche legatiege
bouw, tengevolge waarvan de auto van
den gezant werd vernield.
TWAALF PERSONEN
VERDRONKEN
HELSINKI, 26 Nov. (D.N.B.).
Tijdens een hevigen storm is op het
Samaai-meer een stoomschip gezon
ken. Twaalf personen zijn verdron
ken. Ongeveer twintig opvarenden
konden worden gered.
