25-JARIG BESTAAN VAN .MERCURIUS" [Wordt Zaterdag herdacht St. Nicolaas in dqsmjdja MACHIEL BRANDENBURG uati jtcuxltb VAN DE POLITIE Grand-Théatre FEESTVIERING IN „DE WITTE" EXPOSITIE IN SIERKUNST 2e BLAD PAG. 1 *1 AMERSFOORTSCH DAGBLAD MAANDAG 6 DECEMBER 19S7 Streven naar verbetering van den maatschappelijken toe stand van Handels- en Kantoorbedienden ZATERDAG 11 Decem ber herdenkt de afdee- ling Amersfoort van den Na - tionalen Bond van Handels- en Kantoorbedienden „Mer curius" haar 25-jarig bestaan. Al snuffelend in het archief, blijkt ons Dagblad het navolgende bericht omtrent ide oprichting in zijn uitgave van 13 De cember 1912 te hebben gepubliceerd: „Op den door den Bond van Handels- en Kantoorbedienden „Mercurius" uitge schreven vergadering op 12 December in de „Keizerskroon" werd besloten tot oprichting van de Afd. Amersfoort van bo vengenoemden Bond, waar aanvanke lijk 9 leden toetraden. Als voorloopig be stuur treden op: Voorzitter: J. C. Eek, Secretaris J. H. in 't Veld, Penningmees ter: G. A. Lodder". In een onderhoud, dat wij dezer dagen met de heeren Lodder, van Meten en de Meulder (voorzitter) hadden, deeldo eerstgenoemde ons mede, dat het initia tief tot de oprichting van een afdeeling hier uitging van de afdeeling Utrecht, tvier voorzitter, de heer Dorec, een pro- pagandawoord kwam spreken. „Mercu rius" begon met een klein aantal leden onder voorzitterschap van den heer G. A. Lodder. In 1918 bereikte men een hoogtepunt en telde de afdeeling 79 le den. In 1922 kreeg men een gevoelige klap met de kwestie N.V.V. en A.N.V., waardoor het ledental bijkans gehal veerd werd. De heer Lodder herinnerde verder nog aan de groote protest-verga dering in gebouw „De Arend", waaruit contact met de maatschappij voor Nij verheid en Handel voortvloeide, dat tot een soort van georganiseerd overleg leid de In zekeren zin werd hierdoor „Mer curius" erkend. De afdeeling nam o.m. het initiatief tot stichting van den eer sten Bestuurdershond Amersfoort, welke later weer van het tooneel verdween. Met welk doel werd ook in Amers foort een afdeeling dezer neutrale vak organisatie gesticht? Voornamelijk om dat de bond zich de verhooging van wel vaart en verbetering van den maat schappelijken toestand der handels- en kantoorbedienden ten doel stelt, met ter zijde-stelling van vraagstukken op het gebied van godsdienst en partij-politiek. Als zoodanig presteert Mercurius heel wat, o.a. noemen wij. de groote aandacht, 'die hier geschonken wordt aan de ver dere ontwikkeling van de handels- en kantoorbedienden door cursussen in boekhouden, talen, stenografie enz. Door de verbeterde vak-opleiding bestond dan ook weldra behoefte een bewijs te bezitten, waaruit kon blijken, dat men bedreven was in het daar voor opgeleide vak met het gevolg, dat de Mercurius-diploma's kwamen; aan vankelijk eerst alleen, later in samen werking met de andere vak-organisa ties, vinden nog steeds tweemaal 's jaars examens plaats, waaraan meer dere duizenden deelnemen; de naam Merc.urius-diploma bleef behouden en heeft een naam, die hoog in den han del staat aangeschreven. Vermeldenswaardig is ook dat een lid, dat werkloos wordt en minstens 1 jaar het lidmaatschap bezit, recht heeft op 15 weken uitkeering ad 70 van zijn laatst verdiende 6alaris, ter wijl in afwijking met andere organisa ties bij voortdurende werkloosheid ook in het volgende jaar opnieuw eenzelf de uitkeering wordt verstrekt. Al6 recent voorbeeld kan dienen, dat van 1 Januari 1937 tot/met 30 Septem ber 1937 ondanks de afgenomen crisis, waardoor ook het werkloozen-cijfer der kantoorbedienden daalde, nog een totaal-bedrag van f 60.528,88 aan werk- loozensteun werd uitgekeerd. Naast de traditioneele Kerstgave is een ondersteuningsfonds in het leven geroepen, waarop leden, die financieel achteruit zijn gegaan, een beroep kun nen doen. Ook organiseert Mercurius al eenige jaren voor haar werklooze leden een internaat, dat steeds gehouden wordt op éénige der mooiste plekjes van ons land; daar kunnen werklooze leden, met hun echtgenoote, gratis 1 week vertoeven, om de dagelijk6che zorgen der werkloosheid, althans voor een veek in een jaar opzij te zetten. Een herstellingsoord en sanatorium voor zieke leden zijn gevestigd in Os- sendrecht en Renkum. Mercurius bezit in Nederland 61 af- deelingen met in totaal bijna 9000 le den. Dat het Mercurius ernst is met de wil het ontwikkelingspeil te vergroo- ten, kan blijken uit het feit, dat ook een Curatorium is gevormd, waaraan medewerking verleenen Prof. R. Casi- mir, Prof. Mr. C. W. de Vries. Prof. G. Gonggrijp, Dr. W. E. v. Wijk en Jhr. Dr. J. C. Mollerus. Daarnaast organiseert Mercurius zg. week-ends tweemaal per jaar, is aan den Bond verbonden het Bureau van Arbeidsrecht en verschijnt iederen Za terdag een orgaan. Ook aan de jeugd wordt gedacht: zoodra meerdere jeug dige vakgenootën bijeen gebracht kun nen worden, wordt een plaatselijke jeugd-groep opgericht, welke door het verspreiden van een eigen jeugd-orgaan ®ok van haar hestaan blijk geeft. Al met al heeft ook Mercurius hier ter pede bewezen, dat ze er zijn mag. Geen donder dat het 25-jarig jubileum niet Onopgemerkt voorbij zal gaan. Zaterdag 11 December a.s. zal in „Amicitia" een Tcceptie plaats vinden met een cabaret avond in De Valk, welke door den bondsvoorzitter zal worden bijgewoond; rrof, Ben Ali Bibi zal optreden, verder de Ripken-band met het traditioneele bal na. Wij wenschen de Amersfoortsche Mer- curianen van harte geluk met het zilve ren jubileum hunner afdeeling en ho pen, dat ook deze vereeniging in het Amersfoortsche leven een blijvende plaats zal innemen. Vermelden wij nog, dat het huidige bestuur bestaat uit: F. J. P. M. de Meul der, voorzitter; mej. S. Rodricgus, secre taresse; J. C. N. W. van Woudenberg, penningmeester: J. Bezemer, 2e secre taris; A. van Olst en C. M. van Mourik, (toegevoegd). Aanrijdingen Doordat een auto in de Langestraat ter hoogte van de Scherbierstraat bij het inhalen niet voldoende naar links uitweek, kwam een wielrijder te vallen. Een wielrijdster, die voor hem reed, raakte eveneens de macht over haar stuur kwijt en viel. Een en ander be perkte zich tot materieele schade- Omstreeks 8 uur gisteravond is in de Langestraat hoek Zevenhuizen een autobus uit IJmuiden, welke in de rich ting Varkensmarkt reed, in botsing ge komen met een luxe auto. waaraan geen voorrang verleend werd. Materieele schade was het gevolg. Een automobilist uit Zeist kreeg gis teravond omstreeks 11 uur een proces verbaal wegens zoodanig rijd'en, dat de veiligheid van het verkeer in gevaar gebracht werd- Hij reed op den Leusder- weg met een snelheid van ongeveer 30 K.M. per uur en bemerkte te laat, dat de boomen van den spoorwegovergang neergelaten waren- Op het allerlaatst gooide de automobilist, het stuur naar links om, waarna de auto tegen een hek botste. Hek en auto werden be schadigd. Op het Stationsplein kwam heden morgen in de vroegte een vrachtauto tengevolge van de gladheid van den weg in botsing met een electrischen ver lichtingspaal op den vluchtheuvel, wel ke daardoor verbogen werd. Processen-verbaal werden opgemaakt tegen een bloemist wegens overtreding van de arbeidswet en "tegen een kapper wegens overtreding van de arbeidswet en de winkelsluitingswet- Aangifte werd gedaan van diefstal van 'een rijwiel. OECUMENISCHE VEREENIGING Als uitgave der Oecumenische Ver eeniging is verschenen „Oproep aan de Christenheid" bevattend den volledigen tekst van de „Boodschap aan de chris telijke kerken" en de „Betuiging onzer eenheid" der wereldconferenties der kerken dit jaar te Oxford en Edin- burg gehouden. Een korte inleiding be schrijft voorts het ontstaan en den groei der oecumenische beweging. Het is een oriénteerend werkje, dat bedoelt groo- tere bekendheid aan de oecumenische beweging te ge\en- 8e ABONNEMENTSCONCERT U S.O. Woensdagavond heeft in Tivoli te Utrecht hef achtste abonnementscon cert door het U.S-O. plaats onder leiding van Willem van Otterloo met medewer king van Olly Folge Fonden, viool. Het programma luidt: 1. „Don Juan", Tondichtung, Opus 20 Richard Strauss- 2. Concert voor viool en orkest, Henk Badings. 3. Symphonie IV in e kl- t., Opus 98- Johannes Brahms. DIAKENWIJDING IN DE OUD- KATHOLIEKE KERK Zondag 12 December, op den 3en Zon dag van den advent, hoopt Z.D.H- Mgr. Andreas Rinkel, Aartsbisschop van Utrecht in de kapel van het seminari de diakenwijding toe te dienen aan den Eerwaarden heer Petrus Johannes Maan, sub-diaken van het Aartsbisdom. De pontificale H- Dienst zal om 10 uur aanvangen, terwijl des namiddags om 4 uur de vesper zal worden gehouden. Volop hebben de kinderen vanochtend en van middag genoten VOLOP hebben de kinderen der openbare scholen vanochtend en vanmiddag in het Grand Thédtre genoten van de prettige uren, welke hun gegeven waren door de commissie belast met het organiseeren van een St. Nicolaasfeest. In vier groepen hebben de kinderen het moeten vieren, want het aantal leerlingen was zoo groot, dat de zaal van het theater hiervoor niet toereikend was- Enthousiast werd St. Nicolaas met Zwarte Piet ontvangen en de groote kindervriend met Zijn knecht moesten menige zanghulde in ontvangst nemen. „Piet heeft aan vele schoorsteenen der scholen geluisterd, zoo zeide de Sint, en hij heeft rapport uitgebracht over zijn informaties. En nu wil ik jullie hiervoor beloonen, doch helaas is er een jongen, die in het afgeloopen jaar nu niet bepaald goed zijn best heeft ge daan." De schrik sloeg velen om het hart, toen St- Nicolaas zijn groote boek voor zich nam en de namen der kinderen opnoemde, die ten tooneele moesten verschijnen. Ook de jongen, die niet goed had opgepast werd bij Sinterklaas ontboden en hij kreeg een reprimande en moest Hem beloven het volgend jaar beier zijn best te doen. Onder het zingen van nog enkele lie deren verliet de Sint de zaal en beloofde Zijn vele vriendjes bij het naar huis gaan nog te zullen laten tracteeren, waarop een luid hoera volgde. Hierna had de vertooning plaats van d'e film Sneeuwwitje, het bekende sprookje, dat wel ieder kind kent en nu nog eens door middel van het witte doek in beeld werd gebracht. De gooche laar bezorgde de jeugd ook nog enkele prettige oogenblikken met zijn kunstjes- De jongens en meisjes staken hun goed- of afkeuring geenszins onder stoelen of banken, want toen de goochelaar zich eens een paar maal „vergiste", ging er een oorverdoovend lawaai op en het leek veel op een uitfluiting. Des middags van half twee tot vier uur werd het Sinterklaasfeest voort- gezel voor de kinderen van het vierde, vijfde en zesde leerjaar, terwijl ook de school voor het centraal zevende en achtste leerjaar des namiddags nog in de gelegenheid gesteld werd, dit feest te vieren. Ook des middags hebben de kinde ren genoten van goochelaar, film en tractatie, terwijl de hoofdschotel hier bestond uit de opvoering van „Voetbal Henkie", een tooneelstuk met een voor- en naspel, geschreven door den heer J. W- van der Gang. De kinderen hebben er volop van ge noten - De hoofdfiguur. Voetbal Henkie, in zijn dol komische scène's heeft groot eryklein doen schateren van het lachen. De revue der operetten in htf voorspel deed de kinderen in gedachten genieten van Droomelaar, Zonnekind, Jantje in Droomenland en Sneeuwwitje. Het klei ne kokkie van St. Nicolaas met het daar opvolgende ballet waarin de kinderen de tractatie aangekondigd werd, was een welkome afwisseling tusschen de bedrijven. Het tableau, waarin verschil lende soorten van sport ten tooneele werden gebracht, was een waardig slot, waarin „De Plicht" de kinderen waar schuwde, dat overdrijving der 6port na- deelig is- Het geheel werd vlot gespeeld en de jeugd heeft zich kostelijk geamuseerd. De heer J. W. van der Gang en zijn helpers alsmede de kinderen, kunnen met voldoening op hun werk terugzien. KOSTELOOZE VACCINATIE B- en W. maken bekend, dat op Woensdag, "8 December om 2 uur n.m. gelegenheid zal worden gegeven tot kostelooze inenting in het gebouw Westsingel 45- Gewenscht is trouwboekje of geboor tebewijs mede te brengen. P. VAN ZADELHOFF f In den ouderdom van bijna 50 jaar is gisleren in het Wilhelmina-Gasthuis te Amsterdam overleden, de heer P van Zadelhoff, in leven Hoofdopzichter der Ned. Heide Mij. De begrafenis heeft Woensdag plaats op „Rusthof". Grand Thé&thre. Van Vrijdag 3 t. m. Donderdag 9 December ver tooning van de films „Mary Tu dor" en „Rijksmuseum". Zondae 1.45. 4.— 6-15 en 8.30 uur Avondvoorstelling overige dagen 8-10 uur n.m- Woensdag en Zaterdag 2.30 ïur n.m matinée. City Theater. Van Vrijdag 3 t. m. Donderdag 9 December ver tooning van de films „Marineila" en Meisje overboord." Zondag 1-45 4 uur 6.15 en 8 30 uur fdoorloopend) Aanvang laat ste voorstelling 8.30 uur- Zaterdag 6.15 en 8-30 uur Overige dagen 8.10 uur. Zaterdag en Woensdag mati nee 230 uur. Gildehuis A-K.G- t.o. Zuidsingel 16 Tentoonstelling bloemstillevens en kunstnijverheid. Museum Fléhlte, Westsingel- Geopend dagelijks van 10—12 en 1—4 uur uitgezonderd Zondags, 's Zaterdags 1012 en 1-303 uur. (Stadgpnooten hebben 's Zaterdags vrijen toegang). Sterhuis Beekenst.-laan 6. lede ren avond geopend en Zondagsmid dags voor alle meisjes. R.K. Leeszaal, Nieuwst raat 24. Filiaal uitleen-bibliotheek Edison- straat 35- Openbare Leeszaal met Jeugdlees zaal. Muurhuizen 9. 4 t.m. 25 December. Sierkunst. Tentoonstelling werken van Machiel Brandenburg, dag. 10—5 uur. 8 December. De Valk. Vocaal- »n Instrumentaal concert door het dameskoor Bel Canto. 8 December. Ambachtsschool. Al gemeen© vergadering Vereen, van Nijverheidsonderwijs. 8.30 uur. 9 December. Amicitia. Vereeniging van Huisvrouwen. Filmvoordracht over wintersport door den heer Au- kee. 2.30 uur. 9 December. Gildehuis. Winter sportavond N". R. V. 8.15 uur. 10 December. De Valk. Spelregel avond van de S.V.D.A. 8 uur. 11 December. Amicitia Vijfde lus trum van Mercurius. Receptie 35 uur. 11 December. De Valk. Feestavond Mercurius. 8 uur. 11 December. .Amicitia Uitvoering Kunst na Arbeid. 8 uur. 17 December. Amicitia. Abonne mentsvoorstelling Hofstad Tooneel. „Een Lentedag." 7uur. ZEIST 10 December. Figi. Hofetad-Tooneel voert op „Hilariteit in de Rechts zaal." 8 uur. Viertal jubilea Zaterdag herdacht OP het gebied van recepties en feestviering is men in „De Witte" toch wel een en ander ge woon, maar zoowel directie als per soneel deden Zaterdagmiddag toch wat onwennig, nu het een eigen feestviering gold. „De Witte" bestond 12V2 jaar, Chris herdacht zijn 25-jarige kell- nersloopbaan. de chefkok werd ge huldigd voor zijn tienjarig meester schap in de keuken en Dolf, de plichtsgetrouwe keukenknecht, vier de zjjn tweede lustrum. De groote dinerzaal leek een bloemen hof. Nadat de jubilarissen met hun dames hadden plaats genomen en de genoo- digden en het talrijk personeel zich ver zameld hadden, gaf de leider dezer feestelijkheden, de heer J. N. ten Vel den, van den wijnhandel Jacobus Boe- let uit Amt-tordam, het woord aan den heer Hastrich. In kernachtige bewoordingen bracht de heer Hastrich, mede namens zijn echtgenoote en kinderen, dank voor de verrassende hulde hem 's morgens te zijnen huize gebracht. Na gewezen te hebben op de goede verhouding tusschen directie en perso neel, welke noodzakelijk is voor een be drijf als „de Witte", deed spreker eenige mededeelingen over de groei van de zaak. Begonnen werd met 3 man per soneel, terwijl thans 27 personen in „de Witte" werkzaam zijn. De totale omzet van het bedrijf is 6lA maal zoo groot als bij dc oprichting. „Chris" van de Witte, die Zaterdag jubileerde (Foto Wecrs) Zichtbaar aangedaan sprak de heer Hastrich zijn trouwen medewerker ter Wolbeek toe; 9000 dagen hebben zij sa mengewerkt, reeds bij de stationsrestau ratie leerden zij elkaar waardeeren en nog dagelijks groeit de vriendschaps band. Namens het geheele personeel bood spr. „Chris" een fraai radiotoestel aan en een album met tal van handteeke- ningen van gasten der zaak waarin Jo Spier met een enkele teekening eigen lijk „Chris" als de hotelkellner bij uit nemendheid schetste. Vervolgens hechtte de heer Hastrich den jubilaris de gouden Horecaf-medail- le op de borst. Te zijner tijd zal nog door een hooge onderscheiding, uiting gegeven worden aan de waardeering welke de heer ter Wolbeek in den lande geniet. Vervolgens richtte de heer Hastrich zich tot den chefkok den heer S. K. Ouds hoorn. welke hij schetste als een hoog gewaardeerde kracht, die door zijn eenvoud en zijn beminnelijke persoon lijkheid zich een vriend van de zaak heeft getoond. Een fraai gouden horloge was het stoffelijk bewijs, terwijl de heer. Ouds hoorn de zilveren Horecaf-medaille ont ving. Dolf, de keukenknecht werd door zijn directeur geprezen om zijn groote plichtsbetrachting en accurate behande ling van het hem toevertrouwde werk Ook hij kreeg de zilveren Horecaf- medaille en een zilveren cigaretten- koker met een papiertje erin, dat ge wisseld kan worden en overal gangbaar Toen volgde een 6troom van geluk- wenschen en cadeaux. Het bestuur van „De Ooievaar", een club ter bevordering der onderlinge ge zelligheid, was vertegenwoordigd door den Hagenaren mr. Court en Pierson. Met een rede. doorspekt met buiten gewonen humor, richtte mr. Court zich tot Chris. Tenslotte bood hij den jubila ris een fauteuil aan. De heer Jos. Haan sprak namens de kegelclub „Acht om den Koning" en memoreerde de verdiensten van „Chris" en overhandigde een theeservies. Namens de stamgasten sprak de heer H. van Rupprecht den jubilarissen toe en gaf Chris een passend geschenk. In de late avonduren bood de heer Hastrich het volledig personeel en hun ne dames een souper aan. De stemming was uitstekend. De heer Stoel filmde lies en allen. De muziek van den heer Wilschut noodigde tot dansen en Henk Stuurop zong in een speciaal vervaar digd lied de jubilarissen op humoristi sche wijze lof toe. Lang, zeer lang, werd het feest voortgezet, totdat een triestige ochtendstond de feestgangers huis waarts leidde. Een krachtige persoonlijkheid mei aanleg voor het groote Opening C. A. Schilp /N tegenwoordigheid van een aantal kunstcollega s en andere belangstellenden uit Amersfoort en het Gooi is Zaterdagmiddag in Sierkunst een tentoonstelling geopend van het werk van Machiel Brandenburgvoornamelijk schilderijen, aangevuld met enkele teekeningen. Zooals de inleiderde heer C. A. Schilp, medewerker voor beeldende kunst aan ons blad, meedeel de, is dit de eerste maal, dat Brandenburg, een Rotterdam- sche jongere, op zijn eentje exposeert. Door het deelnemen aan allerlei groepstentoonstellingen, o.a. van de On- afhankelijken, St. Lucas, Haagsche Kunstkring en 't Amer6f. Kunstenaars- gilde, waar hij thans- voorzitter is van dc eerste afdeeling. en waar hij zeer dank baar is voor de onderlinge collegialiteit en vriendschap die hij in Rotterdam pijnlijk miste, heeft zijn naam reeds een bekenden klank. Den 4en Mei 1907 te Rotterdam gebo ren bezocht Brandenburg gedurende ne gen jaar de Academie aldaar, studeerde eenigen tijd op het atelier van Jaap Gidding en werkte in 1930 ettelijke maanden in Antwerpen. Hij vestigde zich 1933 in Hilversum, wegens gezondheidsredenen. Toen hij datzelfde jaar voor de eerste maal in zond naar de Commissie voor Kon. Sub sidie kreeg hij een gratificatie. Toen hij in 1934 opnieuw inzond bad zijn werk het academische en schoolsche ge heel verloren, maar gewonnen aan per soonlijkheid. met het gevolg dat hij het Kon. subsidie niet meer ontving, zonder daar een oogenblik rouwig om te zijn. In Rotterdam was hij zeer bevriend met Wim Chabot (die onlangs voor de eer ste maal deelnam aan de expositie in het Gildehuis) en kwam met hem vaak op het atelier van diens ouderen broer Henk Chabot, aan wiens krachtige per soonlijkheid Brandenburg veel gehad heeft. De heer Schilp divageerde in verband met een 'kroniekje van Cornelis Vcth over de begrippen werk en kunst. Spre ker gaf Veth gelijk in dien zin, dat kunst niet begint en ophoudt met de techniek, het ambacht. Zij wordt niet in de muffe broeikas, noch in do hersenen gekweekt, zij wordt gedragen onder het hart, en met strijd en pijn ter wereld gebracht. Haar diepste wezen is my sterie, en haar eigenlijke natuur genade. En toch met deze uitlegging is men er niet heelemaal. Iedere me daille heeft haar keerzijde. Naast de bezieling, de influistering der Muze of de gedrevenheid door een demon, staat het andere dat men moeilijk beter kan omschrijven dan met „werk." „Genie isf Fleisz". Het woord is van Goethe. Bid en werk is Bijbeltaal. Genade en vlijt hooren onverbrekelijk bijeen. De inspiratie is een machtig en onmisbaar iets, maar de techniek is het evenzoo. Weet een kunstenaar het evenwicht te vinden tusschen dat wat genade en wonder en dat wat werk en geploeter is, dan heeft hij alle mogelijkheden in zich om een groot publiek te bereiken. Zoo een is voor spreker de man wiens ten toonstelling hij inleidt. Ik behoef niet te zeggen, dat ik het met den inleider eens ben. Het spreekt vanzelf, dat Brandenburg ook de Schoonheid wil dienen, maar in de eerste plaats wil hij uitdruk king geven aan zijn levensbevindin gen. zijn verhouding tot de natuur, levend en dood, tot den mensch, diens sociale, psychologische, my stieke wezen. De natuur heeft voor hem een zekere heiligheid, hij heeft er eerbied voor, maar zijn verbeelding, laat zich door haar geen dwang opleggen. Hij is geen icalist, nog minder een traditionalist. Hij heeft bewondering voor andere kun stenaars, en ondergaat van hen bepaal de suggesties, maardwingc'nde invloeden zijn dat niet, en er is geen spoor van tamme navolging. Zijn kunst zou ik met alle erkenning van en waardeering voor de teedere accenten een mannelijke kunst willen noemen in den zin name lijk van een persoonlijk avontuur, een waagstuk, een telkens en bij herhaling vrij zich instellen tegenover zijn onder werp. Zij is de uiting van een kantige persoonlijkheid, maar te gul van gevoel, te breed van voordracht, te eenvoudig van visie, om het minder gewenschte stempel van individualisme te dragen. Zonder eenige opzettelijkheid voel ik zijn kunst daarvoor te zeer sociaal ge richt, of laat ik liever zeggen te men- schelijk. In Sierkunst hangt uitsluitend werk van de laatste drie jaar. Een volledig beeld van Brandenburg's persoonlijk heid krijgt men dus niet. maar repre sentatief is het beeld zeer zeker. De landschappen nemen een beperkte plaats in. De twee, die 't meest typee- rend zijn voor zijn werkwijze, de Boerde rij (1) en het land met de gebundelde korenschoven toonen hoe hij pleegt te werken: de eerste indrukken worden la ter, op het atelier, uitgewerkt en gosty- leerd. Er spreekt uit deze beide doeken een krachtige neiging tot romantiek; het laatstgenoemde, tevens het rijpste van de twee, lijkt mij ook vooral belang rijk om de dramatisch behandelde lucht en de suggestieve lichtwerking. Hij heeft intusschen zooals zoo menig schil der, gevoeld, dat deze wijze van werken hem op den duur eenzijdig zou maken. Hij voelt nu en dan behoefte zijn palet mee to nemen naar buiten en directe natuurimpressies te geven. Waarvan men do geslaagde, fleurige resultaten vindt op de middentafel. Het meerendcel dor overige schil derijen is stilleven, maar zoo breed, welhaast monumentaal gedaan, dat men iedere gedachte aan klein, fijn geschilder opzij moet zetten. Een pit tige, haast zou men schrijven, pooti- ge evolutie, is hier duidelijk te onderkennen. Men vergelijke b.v. de Schelvisch (7) eens met de Poontjes (4) of Paprika (12) van den laatsten tijd, de Roode Kool van 1935 (17) met de Rnodo Kool van vorig jaar, om vast te stellen, dat het werk hechter van compositie en samenhang, warmer van kleur en dieper van toon is geworden, terwijl meer aandacht go- schonken wordt aan de. finesses. Dc eerste maal dat ik Poontjes zag, vrees de ik dat Brandenbrug teveel den kant van Schuhmachcr zou opgaan en daar mee wellicht subtieler, maar ook ste rieler zou worden Ofschoon die naam niet ten onrechte genoemd \^erd zijn bewondering voor Schuhmachcr is groot geloof ik toch, nu ik het ocuvro in vollediger collectie bijeen zie, dat voor die vrees niet al te veel grond aanwezig is. Vooralsnog is er te veel „oer", te veel dramatiek in dit werkelijk veelbelovend talent. Als alle schilders met den aanleg tot het groote, verdiept Brandenburg zich ook gaarne in den mcnsch en de menschclijko figuur. Het kleine liggend naakt een recent naakt van groot formaat kon hier be zwaarlijk hangen is van een Breit- neriaansche sonoritei t, al is er een enkel détail, dat irriteert. Dc vrouw (16), een portret waar het groen van de kleedij overheerscht. heeft edele finesses, maar neigt ook weer ietwat naar Schuhmachcr (de handen!). Forsch vari voordracht, merkwaardig op diagonalen gebouwd en met enkele tonen toch doorwerkt en volklinkcnd, is de Arbeider (3). Dan de Volksmenner (11) een felle, heftige charge la Daumier, merkwaar dig niet 'alleen om dc expressie, maar ook om de kleur. Op enkele stillevens moet ik nog terugkomen. Niet op no. 15 (Vetplani), dat mij een zwak werk lijkt, maar wel op no. 5 en no. 13, waar het ruimtelijke naast de kleur en de stofweergeving prachtig meespreekt; voorts op no. 9, een voornaam bouquet asters, waar Brandenburg den vorm, zooals bij zelden doet. goeddeels heeft opgelost in de kleur en den toon, en tenslotte op het stilleven met planten (5), dat om het evenredig aanwezig zijn ,v van zijn beste kwaliteiten, in het geheel t van 't hier aanwezige werk, een klas sieken indruk mankt Tenslotte noem ik nog enkele teeke ningen. waar Brandenburg zonder pre cieus te worden, een verfijnd realisme geeft. C. A. SCHILP. Afd. Stoffen Wij étaleeren een nieuwe serie Voorjaars stoffen in moderne tinten 130 c.m. breed, 2.25 p. meter i Onkreukbare Velour Chiffon uitsluitend in zwart t 2.45 per meter In de afd. Bonneterie Wollen Tricot Japonnen l 8.75 9.75 10.75 y j Zoo juist aangekomen t Nieuw Voorjaars Assortiment Suède Handschoenen in pracht tinten L f-f- Officierskruis uitgereikt Hedenmorgen werd door den Direc teur der Militaire Rijschool. Luitenant- Kolonel D. A. Camerling Helmolt, het officierskruis voor 15-jarigen dienst als officier uitgereikt aan den len Luite nant Chr. Tónnet, instructeur der Rij school. BURGERLIJKE STAND AMERSFOORT Geboren: 6 December Johanna Maria, d. v. J. B. Heideveld en M. Bassier; Willem, z. v. C. K. Schuin en M. van de Pol. „Roe zit mijn nieuwe las?" „Men zou niet zeggen, dat hij reeds tweemaal gestolen is!" („Tidcns Tegn")

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1937 | | pagina 5