Verwoede tegenstand
der Chineezen
Barcelona
bestookt
Gevecht bij het licht
der maan
DELBOS TE
Boekarest
„BOVO"
DE ÊEMLANDEQ
Worsteling om
Nanking's
bezit
BREUK MET
GENEVE?
Tegenaanvallen
der
Chineezen
ARRESTATIES
TE
HAMBURG
Voortdurende
onrust
Belangrijkste
Licht op
Donderdag 9 December 1937 Uitgave: VALKHOFF Co.
Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
36e Jaargang No. 139
Voorsteden der hoofdstad
plat gebrand
MINSTENS 8000
HAITIANEN
vermoord?
NEGENTAL MENSCHEN
VERBRAND
Nieuwe strijd ten Noorden
van Brunete
DE KOPTISCHE KERK
IN ABESSYNIE
HEVIGE BRAND TE
ROCHDALE
Chineesch pleidooi voor het
boycotten van Japan
ZOET WINSTJE
KONING LEOPOLD UIT
LONDEN
VERTROKKEN
Dit nummer bestaat
uit 2 bladen
BINNEN en BUITENLAND
BERICHT
op andere pagina's
We er verwachting
4 uur 15 min.
Voor BSsyle Kleeding
DE UNIVERSITEIT VAN
COIMBRA
De talenkwestie in
België
AMER SFGGRTSGH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden voor Amersfoort 1.95; per maand 0.65; per
week met gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.15
Binnenland franco per post per 3 maanden 2.85. Afzonderlijke nummers f 0.05
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC. 513
PRIJS OER AOVERTENTIEN van 14 regels f 1.05 met inbegrip van een bewijsnummer,
elke regel meer f 0.25. Liefdadighcids-advcrtenticn voor do
helft van den prijs. Kleine AdverientiÊn „KEITJES" bij vooruitbetaling 15 regels
50 cent. elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.Bcwiisnummer extra f 0.05
Japansche opmarsch in
belangrijke mate
opgehouden
SJANGHAI, 9 December (Reu-
Ier). Een Japansche afdeeling
is erin geslaagd door de Chinee
sche verdediging heen te breken
en den Lioesjoesjan-heuvel, vijf
tien kilometer ten Zuiden van
Nanking, te bezetten. De Japan
sche troepen ontmoeten krachti
gen tegenstand van de Chineezen.
Het schijnt, dat de eerste teeke
nen van een ineenstorting hebben
plaats gemaakt voor den vasten
wil de verovering van Nanking
voor de Japansche troepen zoo
duur mogelijk te maken.
Volgens nog niet bevestigde ge
ruchten is de Japansche voorhoe
de door een van de poorten van
den buitenmuur binnengedrongen.
De woordvoerder van het Japansche
leger heeft aan de pers verklaard, dat
de omsingeling van Nanking thans een
feit is. In werkelijkheid bestaat deze
omsingeling uit een halven cirkel ten
Zuiden van de stad, aangezien deze in
ihet Noorden begrensd wordt door de
Jangtse, waarvan de linkeroever nog
door de Cihineesche troepen bezet
.wordt.
De Japansche militaire autoriteiten
hebben een nota gepubliceerd, waarin
zij de buitenlandsche autoriteiten ver
zoeken alle schepen en voertuigen, wel
ke aan hun onderdanen toehehooren.
uit de gevechtszone te verwijderen. De
Japansche autoriteiten weigeren eenige
schadeloosstelling »oe te kennen, wan
neer eventueel schade aan buitenland
sche eigendommen wordt toegebracht
welke, tegen hun waarschuwing in. in
de gevechtszone worden achtergelaten.
De Chineesche autoriteiten te
Hankau hebben van het front van
Nanking vernomen, dat sedert giste
ren niets is gewijzigd. De Chinee
sche troepen hebben den Japan-
6chen opmarsch ten Oosten en ten
Zuiden van de stad opgehouden en
de Chineezen gaan door de voorste
den plat te branden om de Japan
sche soldaten van dekking te beroo-
ven.
Hankau wordt op het oogenblik
gereed gemaakt om het hoofd te bieden
aan Japansche vliegtuigaanvallen Den
geheelen dag cirkelden Chineesche
vliegtuigen boven de stad. De interna
tionale Kamer van Koophandel heeft
het vertrek van de vreemdelingen voor
bereid
Japansche vliegtuigen hebben op
nieuw Oehoe bestookt, waardoor vele
slaohtoffers zijn gevallen.
Bij het Tai-meer hebben de Chineezen
een plaatselijk succes behaald en de
Japansche aanvallers teruggeslagen in
de richting van Oesing.
Te Sjanghai is de gemeenteraad van
de internationale nederzetting voorne
mens een vrijwilligerscorps op te rich
ten. Dit corps moet iederen nacht
driehonderd man leveren om in samen
werking met de politie te patrouillee
ren. Het doel hiervan is aan de golf van
diefstallen en gewapende overvallen,
welke verontrustende vormen heeft
aangenomen, het (hoofd te bieden. Bo
vendien wordt hierdoor den Japanschen
autoriteiten het voorwendsel ontnomen
in de internationale nederzetting in te
grijpen. Men weet. dat de Japansche
autoriteiten den gemeenteraad verwe
ten hebben, dat de tegenwoordige
politiemacht niet voldoende was.
Men rekent erop, dat Italië deze
week zal aankondigen, dat
het den Volkenbond
verlaat
ROME, 9 Dec. (Havas).
Hoewel het gerucht, dat Italië
voornemens zou zijn uit den
Volkenbond te treden, nog
niet bevestigd is, wordt het
toch in diplomatieke kringen
met grooten ernst opgenomen.
Het schijnt, dat Italië, na
met Duitschland en Japan van
gedachten te hebben gewis
seld, besloten heeft het voor
beeld van deze mogendheden
te volgen. Het besluit zal ver
moedelijk nog voor het einde
van deze week openbaar wor
den gemaakt.
De voornaamste oorzaak
schijnt te liggen in het aarze
len van den Volkenbond om
het Italiaansch-Ethiopische
keizerrijk te erkennen.
PORT AU PRINCE. 9 Dcc. (Havas).
In een interview met een vertegenwoor
diger der Associated Press heeft de pre
sident der republiek Haiti verklaard
dat minstens 8000 Haitianen op Domini-
caansch grondgebied gedood zijn sedert
October. Hij voegde er aan toe. dat men
deze moorden niet als grensincidenten
kan beschouwen, doch als ver van de
grenzen en op Dominicaansch erondge-
bied begane moorden. De president ver
klaarde verder geen sensationeel karak
ter aan deze zaak te hebben willen ge
ven. Hij had zeer veel moeilijkheden
ondervonden bij het doen schatten van
het aantal donden daar alle moorden in
1 de Dominicaansche republiek zijn ge-
pleegd.
VOOR HEROPENING DER WERELD
EXPOSITIE
v?aïr Havas uit Parijs meldt, heeft
«ok de financieele commissie der Ka
mer (met 27 tegen 9 stemmen) het re
erin gsont werp tot heropening der
tentoonstelling aangenomen.
NEW YORK, 0 Dec. (D.N.B.). - Bij
een brand in een woonhuis te Knox-
ville (Tennessee) zijn negen perso
nen, onder wie een vrouw met vier
kinderen, om het leven gekomen.
Verscheidene personen worden nog
vermist.
De brand, die in den nacht was
uitgebroken, kon zulke groote afme
tingen aannemen, doordat de brand-
pompen tengevolge van de groote
koude bevroren waren, zoodat de
brandweer geen water kon geven.
MOND- EN KLAUWZEER IN
DUITSCHLAND
BERLIJN, 9 December (D.NB.).
Ten einde bef gevaar van een verdere
uitbreiding der mond- en klauwzeer-
epidemie tegen te gaan, is het noodig
gebleken de tentoonstelling „Grüne
Woche" in 1938 te laten vervallen. Te
vens zullen met de tentoonstelling ver
band houdende congressen enz. niet
doorgaan.
Palma de Mallorca eveneens
van de lucht uit gebom
bardeerd
SALAMANCA, 9 December (Havas).
In een officieel communiqué wordt me
degedeeld, dat verschillende regeerings-
vliegtuigen Palma dc Mallorca hebben
gebombardeerd, waarbij enkele slacht
offers zijn gevallen. Jachtvliegtuigen der
rechtsche troepen, aldus het communi
qué, hebben acht vijandelijke vliegtui
gen neergehaald, terwijl het afweerge
schut er drie neerschoot. Rechtsche
vliegtuigen hebben volgens hetzelfde
communiqué gisteren met succes mili
taire doelen te Barcelona gebombar
deerd.
Uit Barcelona wordt dienaangaande
gemeld, dat gistermiddag een escadrille
rechtsche vliegtuigen, begunstigd door
den minst, plotseling boven Barcelona
is verschenen. Het vuur der luchtafweer-
batterijen noodzaakte de aanvallende
vliegtuigen zich in de richting van de
zee te verwijderen, doch niet dan nadat
zij op één der buitenwijken eenige hom
men, hadden geworpen. Jachtvliegtuigen
der regeering stegen daarna op om de
aanvallers te achtervolgen.
Woensdagochtend vroeg hebben vol
gens een bericht van Havas uit Madrid
de troepen van Franco een hevigen aan
val gedaan bij Villa Nueva de la Ca
nada, twee kilometer ten Noorden van
Brunete. Bij het offensief van de recht-
schen in Juli van dit jaar, waarbii de
regeeringstroepen Brunete moesten prijs
geven, werden de troepen van Franco op
ongeveer drie kilometer ten Zuiden van
Villa Nueva de la Canada tegengehou
den.
De regeeringstroepen slaagden erin
den aanval van de rechtschen af te
slaan.
Uit Perpignan meldt Havas, dat de
familie van den jongen boer Jiumola,
die door Spaansche karabiniers werd
doodgeschoten, schadeloosstelling heeft
geëischt.
De prefect heeft den Spaanschen
grens-inspecteur ontvangen, die ziin ver
ontschuldiging aanbood en mededeelde,
dat de Spaansche regeeriner in beginsel
bereid is een schadeloosstelling te beta
len.
In verband met de opwinding, welke
in de streek is ontstaan, wordt in som
mige kringen verlangd, dat dp Spaan
sche regeering de grensposten tot drie
honderd meter van de grens zal terug
trekken.
CAIRO, 9 December (Reuter). Vol
gens berichten uit Addis Abeba hebben
de Italiaansche autoriteiten den aboe-
na niet alleen tot aartsbisschop der
Koptische kerk in Abessynië, maar ook
tot patriarch benoemd, waarbij men de
Egyptische moederkerk geheel heeft
genegeerd. De onderkoning en hooze
militairen hebben de installatie van
den aboena in de kathedraal te Addis
Abeba bijgewoond. Nadat nog drie
aartsbisschoppen en drie bisschoppen
geïnstalleerd waren, werd een proces
sie door de straten gehouden onder
strenge bewaking van met machinege
weren gewapende Italiaansche troepen.
Naar verluidt, beschouwt de Eevp-
tische regeering deze aangelegenheid
als een nationale kwestie.
Roemeensch-Fransche ziens
wijzen stemmen met
elkaar overeen
BOEKABEST, 9 December (Havas).
De protocolaire bezoeken, die Delbos
gisteren, den eersten dag van zijn ver
blijf te Boekarest, heeft gebracht, zijn
politieke besprekingen geworden,
's Ochtends heeft hij drie kwartier ge
confereerd met zijn ambtgenoot Anto
nescoe, met wien hij in den namiddag
nog een onderhoud heeft gehad, dat
anderhalf uur heeft geduurd.
Ook heeft hij een half uur gesproken
met Tatarescoe. den premier, waarna
hij vijf kwartier lang op de Fransche
legatie heeft vertoefd.
Tijdens een door den koning aange
boden noenmaal heeft Delbo* voorts
nog gelegenheid gehad met de Roe-
meensche ministers van gedachten te
wisselen. De koning heeft met Delbos
een bespreking gehad, die anderhalf
uur heeft geduurd. Dit onderhoud was
zc-er hartelijk.
De vele Woensdag gehoudpn bespre
kingen hebben de gelegenheid gegeven
kwesties der algemeene politiek te be
handelen. De besprekingen, welke he
den zullen worden gehouden, zullen
betrekking hebben op de oeconomische,
commercieele, militaire en intellectuee-
le betrekkingen der beide landen.
Reeds gisteren heeft Delbos kunnen
vaststellen, dat de diplomatieke opvat
tingen der beide regeeringen geheel
overeenkomen.
LONDEN, 9 December (Havas).
Gisteravond is een felle brand uitge
broken in de markthallen van Roch
dale. Een groote hoeveelheid goederen,
welke hier voor de komende Kerstda
gen lag opgeslagen, is een prooi der
vlammen geworden.
De brandweer van Rochdale, gehol
pen door de brandweren van de omlig
gende plaatsen, slaagde er na drie uur
in het vuur meester te worden.
STOJADINOWITSJ NAAR MILAAN
ROME. 9 December (Havas). Kort
na middernacht is Stojadinowitsj, uit
geleide gedaan door Mussolini, in ge
zeischap van Ciano en Alfieri naar Mi
laan vertrokken. De gezanten hij het
Quirinaal en den Heiligen Stoel, het
hoogere personeel der Joego-Slavische
legatie, de secretaris der fascistische
partij en andere autoriteiten warén
mede bij het vertrek aanwezig.
Japanneezen steeds dichter bij
de poorten van Nanking
TOKIO, 9 December. (Reuter.) De
Japansche oorlogscorrespondenten be
richten. dat de Japansche voorhoede van
nacht in het maanlicht heelt doorgestre
den. Een tegenaanval van de Chineezen is
afgeslagen en twee Chineesche veclitwa-
gens werden buit gemaakt. Bovendien heb
ben de Japansche troepen zich meester
gemaakt van de Chineesche infanterie-
school te Tautsjau en van het vliegveld,
dat op ruim een kilometer afstand van
den Oostelijken muur van Nanking ligt.
Zij rukken thans op naar de Tsjoengsjan-
poort bij de graven van de Ming-dynastic.
Reuter meldt nog uit Slangliai, dat vijl
maunden na het leggen van de versper
ring in de Jangtse zij vanochtend door de
Japansche troepen uit den weg is ge
ruimd. Een flotille Japansche torpedoja
gers is de rivier op gestoomd.
De Chineesche vakvereenigingsverte-
genwoordiger Tsjoe, die enkele dagen
in Nederland heeft vertoefd, heeft in
een door hem afgelegde verklaring wel-
is-waar het militaire overwicht van Ja
pan erkend, maar hij toonde zich
geenszins pessimistisch.
Telkens opnieuw zoo zeide hij
moeten de Chineesche troepen voor de
Japansche aanvallen wijken. Zij doen
dit zoodanig, dat hun organisatie en
zelfs alle mechanismen in het verover
de gebied intact blijven. Het Chinee
sche volk strijdt met ontembaren moed
Als de Japanneezen ru6ten, volgt een
tegenaanval der Chineezen. tot dat de
Japansche troepen opnieuw aanval|pn
Zoo komen de Japanneezen voortdurend
verder het binnenland in. Steeds moei
lijker wordt het voor hen het bezette
gebied met een hun vijandige bevol
king in bedwang te houden. Hulpbron
nen levert dit gebied hun niet op. want
de landbouw is er stop gezet, fabrieken
en mijnen zijn er vernield en de Ja
pansche legerleiding zal zoowel eigen
troepen als de bevolking van het be
zette gebied van levensmiddelen moe
ten voorzien. Wanneer de Chineezen
voortdurend tegenstand zullen kunnen
blijven bieden, kunnen de Japanneezen
op den duur noch vóór-, noch achteruit
De Chineezen zullen hun verzet echter
slechts kunnen volhouden, wanneer zij
den steun krijgen van de vredesgezinde
Wegens overtreding der deviezen-
maatregelen
De speciale correspondent van de
Daily Telegraph meldt, dat de Ham-
burgsche zakenwereld zeer onaange
naam verrast is door een aantal arres
taties, die de laatste drie maanden on
der leidende Hamburgsche kooplieden
werden verricht. Een aantal directeu
ren en ondergeschikten van vooraan
staande firma's worden er van beschul
digd de ingewikkelde deviezenmaatrege-
len te hebben overtreden. Men spreekt
van een S0 aanhoudingen, hoewel de
autoriteiten er slechts 12 toegeven.
Men acht het mogelijk dat een oplos
sing wordt gevonden zonder ingrijpen
van de rechtbank. De Hamburgsche Ka
mer van Koophandel heeft een protest
ingediend. Goering schijnt getroffen te
zijn door het feit, dat deze arrestaties
een groot gevaar voor het crediet van
de Hamburgsche export- en importfir
ma's kunnen vormen.
Hoewel het grootste stilzwijgen wordt
bewaard en hizonderheden moeilnk zijn
te verkrijgen, schijnen de overtredingen
in de meeste gevallen slechts van tech-
nischen aard te ziin en te wijten aan
het algemeene gebrek aan inzicht in
de niet te overziene hoeveelheid Duit-
sche deviezenmaatregelen Men schijnt
kleine bedragen in vreemde valuta in
het buitenland gelntpn te hehhen. zon
der de autoriteiten hiervan op de hoog
te te stellen Het is technisch mogelijk
dat de gearresteerden hun hoofd ver
liezen wegens „oeconomische sabotage"
volgens Goering's eigen wet van Dec.
1936
De correspondent heeft voorts verno
men. dat een der meest geachte koop
lieden uit Hamburg. Lademann. in de
gevangenis zelfmoord heeft gepleegd.
democratische mogendheden, die door
afzijdigheid Japan slechts aanmoedigen
voort te gaan, niet alleen in China,
maar ook daarbuiten.
Het Chinoeesche volk verwacht
niet, dat hot militairen steun van
deze mogendheden zal krijgen,
vooral niet na de teleurstelling, die
de Brusselsche conferentie heeft ge
bracht. Het koesterde de verwach
ting, dat deze mogendheden uitslui
tend in haar eigen belang paal en
perk aan de Japansche veroverings
zucht zouden stellen. Door gedu
rende drie maanden geen Japan
sche producten te koopen en voor
al geen petroleum aan Japan te
leveren, zou men do toch al zoo
zwakke economische positie van
Japan zoodanig bedreigen, dat Ja
pan wel rekening met de wenschen
der betrokken mogendheden zou
moeten houden.
De Japansche begrooting 1937 be
draagt li.000 millioen yen, of meer dan
het totale nationale inkomen in 1936.
In Mandsjoekwo is gebleken, dat de
toegezegde opendeur-politiek door de
Japanneezen niet gehandhaafd is. Tsjoe
verwachtte dan ook zoowel voor Europa
als voor Amerika groote economische
nadeelcn van een definitieve onderwer
ping van China door Japan.
Daden van terreur in Palestina
nemen toe
JERUZALEM, 9 Dec. (Havas). De
daden van terreur nemen in aantal toe.
Op het huis van Sjeik Ansari is een
bomaanslag gepleegd. Eén der personen,
die bij den aanslag betrokken is, is ge
arresteerd. Onbekend gebleven personen
hebben den spoorweg tusschen Jaffa en
Jeruzalem versperd. Het verkeer moest
gestaakt worden.
In de buurt van Nabloes zijn tal van
arrestaties verricht van personen, die in
het bezit van wapenen werden bevon
den.
Te Tel Aviv is een door 5000 personen
bijgewoonde vergadering gehouden,
welke een onderdeel vormde van een
campagne tegen het plan tot verdeeling
van Palestina.
Gematigde Arabische kringen probee-
ren een organisatie in het leven te roe-
non. die de taak van het hooge Arabi
sche comité zou moeten overnemen. Zij
zonden voornemens zijn binnenkort het
achtste congres van Arabische Palestij-
nen bijeen te roepen. De autoriteiten zou
den aan dit voornemen geen moeilijk
heden in den weg leggen.
Te danken aan atmosferische
storingen
Een atmosferische 6toring, welke de
vertraging van een tPlegram tengevol
ge had, heeft een Weensch bediende
twee duziend pond sterling opgebracht.
Op aanraden van een vriend besloot
hij zijn spaarpenningen in Engeland te
beleggen en telegrafeerde naar Londen
om vijftig aandeelen van vier pond het
stuk, te nemen in een gezond „indus
trieel" concern. Tot zijn ontsteltenis
ontving hij den volgenden dag een te
legram uit Londen met het bericht,
dat vijfduizend aandeelen voor hem
waren aangekocht en hij gedebiteerd
stond voor een bedrag van 20.000 pond.
Zelfs een uiteenzetting van het hoofd
kantoor der posterijen, dat de oorzaak
der verandering van het getal 50 in
5,000 zeer waarschijnlijk gezocht moest
worden in luchtstoringen, konden hem
niet geruststellen.
Toen hij zijn vriend, die op een bank
werkte, om raad ging vragen, vernam
hij. dat de betreffende aandeelen dien
zelfden dag acht shilling omhoog wa
ren gegaan en hij zoodoende een winst
van tweeduizend pond sterling had ge
maakt.
LONDEN, 9 December (Havas).
Koning Leopold III van België is gis
tera.vond in gezelschap van zijn moe
der, koningin Elisabeth, en de hertO'
gin van Portland van Kines Cross Sta
lion vertrokken. Men weet niet waar
heen.
SPOORWEGTARIEVEN
VERHOOGD
PARIJS, 9 Dec. (Havas) Minister
Queuille heeft bevestigd, dat van 1 Ja
nuari af de spoorwegtarieven verhoogd
zullen worden zoowel voor reizigers als
goederen.
TAXIDIENST
JUDSTE- en BETROUWBAARSTE ADRES
V0JR
Passagiers verzekerd
Tel. 1 093 - 1 830
ZIJ, die zich met ingang
van 1 Januari a.s. op
geven als kwartaalabonné,
ontvangen de tot dien da
tum verschijnende num
mers gratis.
S7 ADSMkUWS
Brand in de St Anfridusstraat.
(Tweede blad, pag. 1)<
Sleepret.
(Tweede blad, pag. 1).
SPOR1
26ste partij tusschen Dr. Euwe en Dr,
Aljechin remise.
(Tweede blad, pag. 2).
St. Nicolaas op bezoek bij Neptunus.
(Tweede blad, pag. 2).
Medegedeeld door het K.N.M.I.
te De Bilt.
Matige tijdelijk toenemende O.
tot N. wind, betrokken tot zwaar
of half bewolkt, tijdelijk regen
of sneeuw vooral in het Z. en
O. In het N. temperatuur om
het vriespunt, weinig verande
ring in temperatuur in het Z.
Hoogste barometerstand 771.9 te Abis-
ko.
Laagste barometerstand 742.9 te Lyon.
Stormwaarschuwlngsdienst.
Geseind van De Bilt vanochtend om
7.45 uur aan de posten van Delfzijl tot
Hoek van Holland: „Weest op uw hoe
de".
Het vierhonderdjarig bestaan
wordt herdacht
LISSABON, 9 Dec. De vlaggen van
vele naties wapperen van de gebouwen
der prachtige universiteit van het oude
Coimbra. welke met vijf feestdagen het
feit zal herdenken van de vestiging der
universiteit in 1537, die voordien, van
1377 af, haar zetel had in Lissabon.
Ter gelegenheid van dit vierhonderd-
jarig bestaan zijn vertegenwoordigers
\an Groot-Briftannië, Frankrijk, Span
je, Brazilië, Duitschland, Italië. Zuid-
Af ri ka, Zwitserland, Canada. België,
Estland, Roemenië en de Vereenigde
Staten herwaarts gekomen.
BRUSSEL, 9 Dec. Het algemeen
bestuur van het Willemsfonds heeft
zich tot ministerpresident Janson ge
wend, teneinde er bij hem op aan te
dringen, dat de regeering de door het
kabinet-Van Zeeland gevolgde talenpo-
litiek voortzet.
De premier heeft hierop geantwoord,
dat de regeering vastbesloten is de
taal- en cultureele vraagstukken defini
tief op te lossen in het kader der na
tionale eenheid.
