Japan zal de schade
vergoeden
DELBOS OP WEG NAAR
PRAAG
DÉ EEMLANDEU
Scherpe Britsche
eischen
Voor Bleyle Kleeding
Oorlogsschulden
TOTALITAIRE
ABONNEMENTSPRIJS P" 3 madden voor Amersfoort 1.95; per maand 0.65; per
PRIJS OER ADVERTENTIEN va,n 1—4 rc*c,s 1 1 05 mct inbe*riP van ccn bewijsnummer*
Woensdag 15 December 1937
Uitgave: VALKHOFF Co.
Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
36e Jaargang No. 144
Verontschuldigingen aan Amerika
en Engeland
w»S\dft laatste ontwikkeling
«wij la,er de Pers ontvangen,
NA DEN VAL VAN
NANKING
DE VERKIEZINGEN
IN RUSLAND
VERKLARING VAN
FLANDIN
DE ONLUSTEN IN
PALESTINA
Nog steeds:
DUITSCHLANDS
BEWAPENING
TER ZEE
Dit nummer bestaat
uit 2 bladen
LEYTAX
Oudste en betrouw
baarste adres in
BINNEN- EN
BUITENLAND
PASSAGIERS VERZEKERD
Tel. 1788
BERICHT
Nieuws
4 uur 15 min.
STAAT IN
JAPAN?
PROGRAMMA NOG
VAAG
AMEPSFGORTSCH DAGBLAD
week met gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.15
Binnenland franco per post per 3 maanden 2.85. Afzonderlijke nummers f 0.05
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC. 513
elke regel meer f0 25. Licfdadighcids-advertenfien voord*
helft van den prijs. Kleine Adverientiên „KEITJES" bij vooruitbetaling 15 regels
50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.Bewijsnummer extra f 0.05
Washington beschouwt het
incident als uiterst
ernstig
Da tekst van de officieele Japansche
nota, die Hirota den Amerikaanschen
ambassadeur heeft doen toekomen,
wordt gepubliceerd.
Hij vermeldt o.m.: wegens hat slechte
zicht hebben de Japansche vliegtuigen,
hoewel zij tamelijk laag vlogen, geen
enkel kenteeken kunnen onderscheiden,
dat aangaf of het Amarikaansche sche
pen of oorlogsschepen waren. Daarom
zijn de Panay en de schepen der Stan
dard Oil Company aangezien voor Chi-
neesche schepen, welke vluchtande Chi-
neesche troepen aan boord hadden. Zij
werden gebombardeordd en tot zinken
gebracht. Aangezien het in het licht van
het bovenstaande duidelijk is, dat bat
incident geheel moet worden toege
schreven aan een misverstand, betreurt
de Japansche regeering levendig, dat
6chade is toegebracht aan een oorlogs-
Niet-officieel kan evenwel worden
medegedeeld, dat een zeer nauw con
tact tusschen de Amerikaansche en de
Britsche regeering wordt onderhouden.
In politieke kringen is opgemerkt,
dat in het congres een verrassende ge
dweeheid is betoond tegenover de Ja
pansche aanvallen op Amerikaansche
schepen. Er werd ternauwernood iets te
berde gebracht tegen de actie van Roo
sevelt.
Roosevelis protest
Men meent te Washington te weten,
dat president Roosevelt, door persoon
lijk de verantwoordelijkheid voor het
protest tegen het tot zinken brengen
van de „Panay" op zich te nemen, in de
eerste plaats de Japansche regeering
wil doen begrijpen, dat Washington het
voorval als uiterst ernstig beschouwt,
en in de tweede plaats het Congre9 en
het Amerikaansche volk wil toonen, dat
de president metterdaad de leider der
buitenlandsche politiek is.
Naar men verwacht zal de Britsche
regeering morgen een krachtig gestelde
nota over de incidenten op de Jangtse
aan de Japansche regeering zenden.
Men meent, dat de tekst in de kabi
netszitting van morgen zal worden
goedgekeurd. Chamberlain en Eden
hebben vanavond overleg gepleegd, ter-
wij ook de andere ministers van al
les op de hoogte worden gehouden.
De Amerikaansche kanonneerboot Panaydie door de Japan
ners is gebombardeerd en daarna zonk
6chip der Vereenigde Staten en aan an
dere schepen en slachtoffers te betrau-
ren zijn.
Zij biedt hierbij haar oprechte ver
ontschuldigingen aan. De Japansche
regaering zal alle aangerichte scha
de vergoeden en tegenover degenen,
die verantwoordelijk zijn voor het
incident, passende maatregelen ne
men.
Voorts heeft zij reeds strenge be
velen doen toekomen aan de auto
riteiten ter plaatse, met het doel een
herhaling van dargelijke incidenten
te voorkomen.
De Japansche regeering hoopt in
nig, dat de zeer vriendschappelijke
betrekkingen tusschen Japan en de
Vereenigde Staten door deze onge
lukkige aangelegenheid niet zullen
worden geschaad.
In de nota van Hirota, overhandigd
aan den Britschen ambassadeur, wordt
het volgende gezegd:
„Ik heb de eer Uwe Excellentie het
diepgevoelde leedwezen mijner regee
ring in verband met het incident, waar
bij de Britsche oorlogsschepen „Bee",
„Cricket" en „Searabee" bij vergissing
door de Japansche luchtmacht gebom
bardeerd zijn. te betuigen
Ik stel er prijs op Uwe Excellentie me
de te deelen, dat de Japansche regee
ring zonder aarzelen de noodzakelijke
maatregelen heeft genomen om herha
ling van dergelijke voorvallen te voor
komen en, nadat zij het resultaat van
het onderzoek zal hebben vernomen, de
verantwoordelijken de behandeling zal
doen ondergaan, die zij verdienen. De
regeering blijft bereid schadevergoeding
te betalen voor de door Engeland ge
leden verliezen."
Hirota geeft tenslotte uiting aan de
'hoop. dat de incidenten geen invloed op
de vriendschappelijke betrekkingen tus
schen Japan en Engeland zullen heb
ben.
Door de overhandiging van een for-
meele Amerikaansche nota te Tokio is
ting ^ans *e Washington in afwach-
Ï5;1^ beeft een bezoek aan Roosevelt
f acht om hem op de hoogte te stel-
gaf feitelijk geen inlichtingen.
Naar alle waarschijnlijkheid zal de
nota eischen, dat volledige schadever
goeding betaald wordt, dat onmiddellijk
doeltreffende maatregelen worden geno
men om verdere voorvallen van dezen
aard te voorkomen, dat algemeene
waarborgen zullen worden gegeven
voor de veiligheid van Bntsche onder
danen, schepen en andere eigendom
men.
Volgens mededeeüng van de autori
teiten van het departement van buiten
landsche zaken, is de boudin r van de
Vereenigde Staten in het Panay-inc1
dent als volgt: eerst het antwoord van
Tokio afwachten op de nota, welke cis
teren is overhandigd. De spontane nota
van minister Hirota ging vooraf aan
het overhandigen van de Amerikaan
sche nota en is derhalve geen antwoord
op de Amerikaansche vragen.
De nota van Hirota behandelt even
wel dezelfde punten en is in Ameri
kaansche diplomatieke kringen gunstiv
ontvangen, men acht de verontschul
digingen en het aanbod van schade
loosstelling te aanvaarden.
Japanneezen willen Ame
rika nieuwe kanonneer
boot aanbieden
Een delegatie van meisjesstudenten
heeft een bezoek gebracht aan den Ame
rikaanschen ambassadeur te Tokio om
namens de Japansche vrouwen en meis
jes uiting te geven aan het leedwezen
over hef incident met de „Panay".
Er is hier voort9 een beweging gaan
de de inschrijving open te stellen op
een fonds voor don bouw van een ka
nnnneerboot. welke aan de Vereenigde
Staten zou worden aangeboden in de
plaats van de „Panay".
Japan zal binnenkort een
„onveranderlijke politiek"
vaststellen
„Stabiliseerende
mogendheid"
TOKIO, 15 Dee. (Havas-A.N.P.).
Konoye, Hirota en andere ministers
hebben geconfereerd met leden van den
Oppersten Keizerlijken Raad over de in
China na den val van Nanking te volgen
politiek.
Na een nieuwe conferentie, die mor
gen gehouden zal worden, zal de groote
raad in tegenwoordigheid van den Kei
zer binnenkort een „onveranderlijke
politiek" vaststellen, welke Japan als
stabiliseerende mogendheid in het verre
Oosten zal volgen.
De Japansche minister-president prins
Konoje heeft in de pers een verklaring
gepubliceerd, waarn hij het land geluk
wenscht met do verovering van Nan
king. Japan zal niet falen in zijn politiek
een duurzamen vrede in het verre Oos
ten te grondvesten De verantwoorde
lijkheid voor het conflict ligt bij Nan
king. Deze plaats is thans teruggevallen
tot een gewone provinciale hoofdplaats.
Japan zal gaarne meewerken aan de
welvaart van het onschuldige Chineo-
sche volk en de Japansche regeering
zal met de nieuwe Chineesche regeering
samenwerken.
Konoje bracht verder hulde aan de
dappere Chineesche soldaten, die voor
een kwade zaak strijden. Hij betreurde
de schade, welke aan de buitenlandsche
belangen is toegebracht en bevestigde,
dat de nieuwe Ohineesche regeering deze
belangen zal weten te beschermen. Hij
verklaarde verder te hopen, dat de
buitenlandsche mogendheden de positie
van Japan in het Verre Oosten zullen
begrijpen. Japan is hier de stabiliseeren
de macht.
Tenslotte zeide prins Konoj'e, dat de
val van Nanking slechts een voorspel is
en het begin van langdurige vijandelijk
heden.
Japansche vliegtuigen hebben Sjoemts-
joen gebombardeerd. Hun doel was
blijkbaar het Chineesche radiostation en
do brug, welke den Chineeschen oever
verbindt met den Britschen oever. De
schade is niet bekend.
70.000 Chineezen te Nan
king gesneuveld
Het aantal gesneuvelde Chineezen te
Nanking wordt van Japansche zijde op
zeventigduizend geschat. Officieele ge
gevens zijn niet verkrijgbaar.
Zal bij Kantor China's
tegenstand eindigen?
De Nitsji Nitsji Sjimboen kondigt aan.
dat het Japansche leger thans op zal
rukken naar Hankau en Kanton Het
blad bericht verder, dat de toestand ge
spannen is Maarschalk Tsjang Kai Sjek
verzamelt hier een leger van meer dan
driehonderdduizend man. Volgens het
blad zal de tegenstand van China ein
digen met de bezetting van Kanton door
de Japansche troepen.
FLANDIN BIJ GOERING
BERLIJN, 15 December. In een
eigen bericht meldt het Duitsche
Nieuwsbureau, dat de Fransche expre-
mier, Flandin, die voor een particulier
bezoek in Berlijn vertoeft, vandaag een
bezoek gebracht heeft aan Goering.
Alle gekozenen zijn commu
nisten of par*ijloozen
MOSKOU. 15 Decembei (Tass/A.N.F.)
Naar de centrale kiescommissie mede
deelt, zijn thans alle 1.1-13 afgevaardig
den voor den oppersten sovjet der Sov
jet Unie gekozen. Alle gekozenen zijn
candidaten van het blok der commu
nisten met de partijloozen.
Van de 93.639.478 stemgerechtigden
in de Sovjet Unie hebben 90.319.346, d.i.
96,5 procent hun stem uitgebracht.
Behalve de leden der regeering be-
hooren tot de gekozenen o. a de maar
schalken Boedjonny. Bluecher. en Ja-
gorof, de secretaris-generaal van de
Komintern Dimitrof, verscheidene „he.-
den" der Sovjet Unie", alsmede ver
scheidene geleerden, stachanof-arbei
ders en -arbeidsters, enz.
Over zijn reis naar
Duitschland
PARIJS, 15 December (Havas/A.N.P.).
Na zijn terugkeer van een bezoek aan
Kopenhagen en Berlijn verklaarde oud
ministerpresident Flandin, dat hij niet
naar Berlijn is gegaan met een opdracht
van de regeering. Ieder man, die in het
openbare leven staat heeft het recht en
de plicht zich op de hoogte te stellen
van de internationale vraagstukken.
Voor zijn vertrek heef! Flandin een
bezoek gebracht aan den minister-presi
dent, die ad-interim belast is met het
ministerie van buitenlandsche zaken om
hem van zijn plannen op de hoogte te
stellen.
Flandin is de Duitsche staatslieden
zeer dankbaar, dat zij hem hebben wil
len ontvangen en zoo duidelijk mogelijk
hebben geantwoord op zijn vragen.
Aangezien hij geen officieele functie
bekleedt, heeft Flandin geen voorstel
len gedaan.
Tenslotte is hij tot het inzicht geko
men, dc' men in Duitschland even vu
rig der: .Jo met Frankrijk wenscht als
in Frankrijk zelf, zij het dan, dat men
hier den vrede wil op anderen grond
slag en met andere middelen.
SPECULANTEN NAAR CONCEN
TRATIEKAMPEN
WARSCHAU. 15 Dec. (P.A.T.) In
Polen zal voortaan krachtig worden op
getreden tegen personen, die zich schul
dig maken aan activiteit welke
nad'eelig is voor de belangen van den
staat, zooals het smokkelen van goud m
deviezen en het speculeeren tegen de
valuta. Reeds zijn in verband hiermede
meer dan honderd personen gearresteerd
en opgesloten in concentratiekampen.
Onder de gearresteerden bevinden zich
ook eenige rijke speculanten.
JERUZALEM. 14 Dec. (Rputer) -
Twee Arabische dorpelingen zijn wegens
moord op een jood ter dood veroordeeld
In den afgeloopen nacht zijn te Haifa
schoten gelost op het huis van Teufik
Bcv Khalil, den broeder van den on
langs vermoorden Ibrahim Rev Khalil.
De politie snelde toe en wisselde scho
ten met de aanvallers, een Britsch poli
tieman kreeg een schot in den arm.
NIEUWE VERDRAGEN
GESLOTEN TE
BELGRADO
Zuid-Slavië blijft trouw
aan den Volkenbond
BELGRADO, 15 Dec. (Havas).
Gistei-middag heeft Minister Delbos een
drietal economische verdragen tusschen
Frankrijk en Zuid-Slavië onderteekend,
n.l. een aanvulling op het handelsver
drag van 1929, een overeenkomst inzake
de handelsbetalingen en een overeen
komst inzake contingenteering.
In den loop van den ochtend heeft
Minister Delbos de Fransche kolonie en
leden van de Vereeniging Frankrijk-
Zuid Slavië ontvangen. In deze bijeen
komst dankte de Minister voor de har
telijke ontvangst.
Ne de besprekingen tusschen Delbos
en Stojadinowitsj is een communiqué
uitgegeven van den volgenden inhoud:
„Ter gelegenheid van het officieele be
zoek van Delbos aan de Joegoslavische
regeering op 12, 13 en 14 December te
Belgrado, hebben de Fransche minister
van buitenlandsche zaken en de Joego
slavische premier en minister van bui
tenlandsche zaken verscheidene bespre
kingen gevoerd. Tijdens deze gedachten-
wisselingen hebben Del hos en Sto jadi
nowitsj alle problemen besproken be
treffende de onderlinge Fransch-Joego
Slavische belangen en den algemeenen
Dolitieken toestand. De besprekineen
tusschen de heide ministers verlieppn
in volstrekte harmonie en in een geest
van traditioneele vriendschap tusschen
beide landen, welke bevestigd is in de
recente verlenging van het vriend
schapspact tusschen Frankrijk en Toego-
slavië. tijdens het officieele bezoek van
Stojadinowitsj aan Parijs. De beide mi
nisters waren eensgezind in de erken
ning, dat het nuttig en noodig is voor
de belangen van de beide staten, die lid
zijn van den Volkenbond, zoowel als
voor de zaak van den algemeenen vrede
in Europa de samenwerking voort te
zetten in denzelfden geest van vriend
schap en vertrouwen. Terzei Idertijd con
stateerden Delbos en Stojadinowtsi met
voldoening, dat de heden te Belgrado
onderteekende handelsovereenkomst bé
tere voorwaarden verzekert voor de ont
wikkeling van den ruilhandel tusschen
l.eide landen".
Over de besprekingen van DeUios
wordt nog medegedeeld dat Sto'adi
nowitsj den Franschen minister
heeft medegedeeld, dat Zuid-Slavië
er in het geheel niet aan denkt zich
van den Volkenbond te verwijderen
en ook niet tot het anticommunis
tische verdrag zal toetreden. Ten
aanzien van Spanje neemt 7ui.i-
Slavië geen andere houding aan dan
Frankrijk. Dat een har dpisagert
naar Salamanca is gezonden vinrb
zijn verklaring in de behartiging der
Zuid-Slavische belangen, te meer.
omdat men daar geen consul heeft
Delbos en de leden van zijn gevolg
zijn gisteravond om tien voor elven naar
Praag vertrokken.
Aan het station werd hun uitgeleid
gedaan door Stoyadinowitsj. verschei
den ministers en de vertegenwoordigers
van Groot-Brittannië, Polen. Roemenië.
Tsjecho Slowakije en een groot aantal
andere autoriteiten.
DE KERSTROOS
f J JANNEER de natuur in diepe
1/1/ rust is verzonken, ontwikkelt
luist de Kerstroos of Hellebo
rus Niger ccn bijzondere groeikracht
om in het hartje van den winter haar
teer en blocmenschat ten toon te sprei
den
Het wonderlijke van deze toch reeds
zoo merkwaardige plant is. dat zij
zóó uit den winlerschen tuin gehaald
kan worden, om in huis haar bloe
men te ontplooien, zonder dat liet
haar eenige schade doetWanneer we
ccn Kerstroos in den tuin hebben, dan
moeten xve wel eenige weken van te
voren beslissen, wat we met de plant
willen doen. Willen we er onzen dood-
schen tuin mee opfleuren, dan laten we
haar rustig staan, zij zal dan in Ja
nnari haar bloemenweelde ten toon
spreidenn Is het echter de bedoeling
om haar tijdens de Kerstdagen bloeiend
in huis te hebben, dan moet de bloei
ecnigszins geforceerd worden. Door
een bodemloos kistje, bedekt met een
glazen plaat over de plant te zetten,
zullen we het gewenschte resultaat be
reiken. Vlak voor den bloei potten we
haar dan op en brengen de plant
binnen.
Als we eenmaal ccn bloeiende plant
in huls hebben, hetzij uit den tuin,
hetzij van den bloemist, dan trach
ten we natuurlijk den bloei zoo lang
mogelijk te rekken, waartoe we de
plant een plaatsje in het volle licht ge
ven, terwijl we rijkelijk gieten. Wan
neer we na eenlgcn tijd bemerken dat
de bloei vermindert, geven we ook
minder water tot tenslotte alle blade
ren afvallen, hetgeen absoluut niet
verontrustend is. als we de plant dan
maar verder In een koele kamer bren
gen. Zij heeft dan toch als sierplant
afgedaan, en wanneer zij in dat koele
vertrek een plaatsje voor een venster
krijgt, liefst op het Zuiden, kan zij
daar rustig tot Maart of April blijven
staan, waarna we de plant verder in
den tuin zetten. Zelfs in het kleinste
ongunstig gelegen stadstuintje zal zij
kunnen tieren, mits zii maar een voch
tig humusrijk plekje krijgt.
Nu mogen we Van een geforceerd
exemplaar, dat we door den bloemist
in ons bezit kregen, 't eerste jaar geen
rijken bloei verwachten, doch als onze
Kerstroos het naar haar zin heeft, zal
zij zeker het jaar daarop in allen luis
ter pronken.
Italië en Zuid-Slavië kunnen
niet betalen, Hongarije
de helft
WASHINGTON. 15 Dec. Italië en
Zuid Slavië hebben de regeering der
Vereenigde Staten medegedeeld, dat zij
niet in staat zijn, den op 15 December
vervallendcn termijn der oorlogsschul
den te betalen. Daarentegen heeft Hon
garije doen welen, dat het de helft van
zijn schuld voor de na den wereldoor
log op crediet ontvangen meelleveran-
ties zal betalen.
HAMBURG, 15 December (Havas).
Volgen6 het marine-jaarboek dat te
Hamburg is verschenen, bedroeg het
vloothouw-prograrnma voor 1937: in to
taal 335.297 ton, tegen 290.540 ton in
1936.
Het programma omvat 152.000 ton
aan slagschepen, 38.500 ton aan zware
kruisers, 52.400 ton aan lichte kruisers,
36.866 ton torpedojagers en 25.531 ton
onderzeeërs.
Van de Linieschepen staan twee een
heden op de werf te Hamburg. Deze
schepen zullen bewapend worden met
acht kanonnen van 38 centimeter en
twaalf stukken van vijftien centimeter
Te Kiel staan twee vliegtuigrnoeder
schepen op stapel. Verder staan op het
programma twee lichte kruisers van
zevenduizend ton en vijftien torpedo
jagers met totaal 11.400 ton Ook aan
de onderzeevloot wordt krachtig ge
werkt tien onderzeeërs van 500 ton
twee van zevenhonderd twaalf ton en
24 van 250 ton werden in dLenst ge
6leld. Verder staan op stapel twaalf
torpedoboofen van tezamen 9600 ton en
twaalf andere die een waterverplaat
sing van 600 ton elk hebben.
ZIJ, die zich met ingang:
van 1 Januari a.s. op
geven als kwartaalabonné,
ontvangen de tot dien da
tum verschijnende num
mers gratis.
op andere pagina's
S*AIISNIhUWS
Alnetybo '37 geopend.
(Tweede blad, pag.
Chris Lanooy demonstreert.
(Tweede blad, pag. 2),
Wat de afdeelingen bespraken.
(Tweede blad, pag. 1),
SPURT
De 29e partij Eu weAljechin afgebro
ken met winstkansen voor Euwe.
(Eerste blad. pag. 2)*
W eerverwachting
Medegedeeld door het K.N.M.I.
te De Bilt.
Matige tijdelijk toenemende Z.-
W. tot N.-W. wind, zwaar be
wolkt met tijdelijke opklarin
gen, kans op regen of Datte
sneeuwbuien, iets kouder.
Het schijnt dat de groote
partijen zich willen
ontbinden
TOKIO 15 Dec. iDomei). Mitsoe.ro
Toyama, de beschermheer van het ge
nootschap van den Zwarten Draak, die
bij verscheidene belangrijke gebeurte
nissen der laatste vijftig jaren achter
de6chernien een geheimzinnige rol heeft
gespeeld, heeft tezamen met Prins Sane-
taki Ttsjio en Admiraal Eisoeko Yama-
moto over het geheele land eon mani
fest doen verspreiden, waarin gewezen
wordt op de noodzakelijkheid, onver
wijld oen nationale partij te vormen en
de politieke partijen te ontbinden.
Tegelijkertijd bestaat onder leden van
de Minseito en de Seijpekai d'e neiging,
deze twee groote partijen te ontbinden,
ten behoeve van de vorming van een to-
ralitairen staat.
DE BUITENLANDSCHE BETREKKIN
GEN VAN DEN IFRSCHEN VRIJ
STAAT
DUBLIN. 14 Dec De Valera heeft
in zijn hoodanigheid van minister van
buitenlandsche zaken in den Dail me
"lecpdeeld. dat dp Tersrhp vertegpnv\inir
digor hit de reueoring van Valencia nou
geaccrediteerd is F.r bestaat eohter ook
'liplnmatiek contact met generaal Fran
co. Verder maakt de Valera bekend dat
de geloofsbrieven van den toekomstigen
Terschen gezant te Rome aan den ko
ning van Ttalië en keizer van Abessinië
gericht zullen zijn.
De nieuwe Chineesche
regeering
PEKING, 15 December (Havas/A. N.
P.). De woordvoerder van de nieuwe
Chineesche regeering heeft toegegeven,
dat het programma van deze regeering
nog vaag is. De regcering verlangt alle
deelen van China onder haar macht te
brengen., welke aan de autoriteit van
de Kwomintang zijn ontsnapt. Men wil
dp elementen, welke zich tegen de
Kwomintang verzetten verzamelen en
het denkbeeld van de eerste Chinee
sche republiek weer in het leven roe
pen.
De geïnspireerde Chineesche pera
verklaart, dat de val van Nanking het
begin beteékent voor een nieuw China,
dat bevrijd zal rijn van de Amerikaan^
sche en Europeesche invloeden, ;'j
