DE EEMLANDEU
VER. STATEN WACHTEN
nader onderzoek af
Ontzettende botsing van
twee vrachtwagens
uit mooi
Amersfoort
Versterking der
Voor Bleyle Kleeding
Overval te Rijen
Geen devaluatie
van de lire
Twee dooden te
betreuren
Sneeuwstormen
in Letland
LESTOESTEL
over den kop
Strijd om Teruel
duurt voort
I| CROWN - COAT- en STANDAARD - COAT p,
II DAMES- en KINDERREGENMANTELS I
Zaterdag 18 December 1937
Uitgave: VALKHOFF Co.
Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
36e Jaargang No. 147
Het Panay-incident
Aziatische vloot
overwogen
GEEN ERKENNING
DE JURE
Dit nummer bestaat
uit 3 bladen
LEYTAX
Oudste en betrouw
baarste adres in
BINNEN- EN
BUITENLAND
Tel. 1788
4 uur 15 min.
AUF DEM RüCKEN DES PFERDES
LIEGT DAS GLüCK!
Medische Hulp
ANERSFOORTSCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS P» 3 maanden voor Amersfoort 1.95; per maand 0.65; per
week met gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.15
Binnenland franco per post per 3 maanden 2.85. Afzonderlijke nummers f 0.05
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC 513
PRIJS DER ADVERTENTIEN vafl 14 regels f 1.05 met inbegrip van een bewijsnummer,
elke regel meer f 0.25. Licfdadigheids-advcrtentiên voor do
helft van den prijs. Kleine Advcricntiên „KEITJES" bij vooruitbetaling 15 regels
50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.Bewijsnummer extra f 0.05
Derde divisie der Japansche
vloot niet als een straf, maar
voor herstellingen terug
geroepen
Hongkong in staat van
verdediging gebracht
WASHINGTON. 18 Dec. (Havas.l -
De Japansche ambassadeur Saito heeft
een bezoek gebracht. aan staatssecreta
ris Huil. Voor het onderhoud verklaar
de de ambassadeur, dat hij niet het ant
woord van Tokio op de eischen van Roo
eevelt kwam hreneen. maar een zuiver
informatief cesprek met Huil wenschte
te hebben, Huil verklaarde later, dat
de eedachfenwissplinir hetrekkinc had
gehad op een detailpunt. De staatsse
cretaris is nipt op do hnnete gestold van
den datum, waarop Japan op da pro
testnota zal antwoorden.
Hot staatsdepartement is nog in af
wachting van het ranport van de com
mis«ie van onderznpk tp Siansrhni die
onder leiding van marine-offirjprpn alle
verklaringen van ooggetuigen van he*
bombardempnt der Panay bijeenge
bracht heeft.
Admiraal Yarnell, de bevelhebber
van de Aziatische vloot van de Ver-
eenigde Staten, heeft geseind, dat
vijf opvarenden van de Panay zeer
ernstig gewond zijn. Voorts heeft hij
den Britschen opperbevelhebber ad
miraal Little gedankt voor de snelle
en dappere hulp. welke de Brit-
sche marine heeft verleend bij het
incident van de Panay.
V er sterking der Aziati
sche vloot overwogen
Admiraal Leahv, de opperbevelheb
ber van de Amerikaansche vloot, heeft
met president Roosevelt het incident
van de Panav besproken In vlootkrin-
gen is men vol vertrouwen in de voor
bereidende maatregelen van de vloot
en men is van meening. dat in eeval
van nood binnen enkele uren de Stille
Oceaan-vloot met voldoende voorraden
naar Ch'na kan vertrekken. Een der
gelijke demonstratie behoudt een indi
vidneel karakter want de openhar*
meenine beschouwt een gemeenschap
pelijk optreden met Engeland, voora'
wanneer het initiatief van Engeland
uitgaat, als een bewijs voor de veron
derstelling dat de Vereenigde Staten
een pion zijn in het schaakspel van En
geland, temeer omdat de Rrifsche han
delsbelangen in China meer bedreigd
worden dan de Amerikaansche.
Niet als straf terug
geroepen
Naar aanleiding van de geruchten in
de buitenlandsrhe pers. dat de derde Ja
pansche vlootdivisie terug zou worden
geroepen, aangezien zij verantwoorde
lijk is voor de incidenten, en vervaneei
zou worden door de tweede divisie,
wordt in welingelichte kringen te To
kio medegedeeld, dat de imperiale raad
reeds op 27 November heeft aangekon
digd, dat de Japansche vloot onder com
mando van admiraal Nagano, welke
sedert het begin van het Chineesch-Ja-
pansche incident in de Chineesche wate
ren vertoeft, naar zijn bases zal terug-
keeren voor het verrichten van de nood
zakelijke herstellingen en aanvulling
van personeel.
De operaties in de Chineesche wateren
Iersche Vrijstaat blijft krachtig
voorstander van de Volken-
bondspolitiek
DUBLIN, 18 Dec. (Reuter) Men ver
klaart, dat de gezant van den lerschen
Vrijstaat te Rome zijn functie op 1 Fe
bruari zal aanvaarden. Reuter verneemt
van gezaghebbende zijnde, dat men door
de benoeming van een gezant niet met
de Volkensbondspolitiek wil breken. De
regeering blijft krachtig voorstandster
van deze politiek en van de gemeen
schappelijke veiligheid. De erkenning
de facto van den Ttaliaanschen koning
als keizer van Ahessinië houdt geen
erkenning de jure in.
zullen worden voortgezet door onlangs
georganiseerde vloot-afdeelingen.
De anti-Japansche
boycotbeweging
Havas seint uit Londen:
Het bestuur der volkenbondsvereeni-
ging heeft in zijn bijeenkomst van giste-
den een reeks moties, strekkende tot een
boycot van Japansche goederen aange
nomen. Des avonds trok een aantal ge
studeerde en studeerende vrouwen door
de voornaamste straten van Westend
Zij deelden vlugschriften uit, waarin tot
den boycot werd aangespoord.
Japansche opmarsch
naar het Zuiden verwacht
Uit Amoy wordt gemeld, dat bij
Kimoi dertig Japansche oorlogssche
pen van alle typen zijn waargeno
men. De spanning is zeer groot. Hon
derden vluchtelingen uit de provin
cie Kwantoeng trekken reeds Hong
kong binnen.
De militaire autoriteiten te Hong
kong hebben medegedeeld, dat de
verdedigingswerken van Hongkong
langs de 32 km. lange grens ten doel
hebben door een paniek getroffen ge
wapende troepen buiten te houden.
Uit de koortsachtige haast waar
mede de troepen en honderden koe
lies werken, valt op te maken, dat de
autoriteiten overtuigd zijn van de
mogelijkheid, dat de vijandelijkhe
den naar het Zuiden kunnen worden
verplaatst.
Nieuwe leening gemeente
Groningen
GRONINGEN, 17 Dec. Bij de in
schrijving op 4.553.000 3 pet. obligatien,
ten laste van de gemeente Groningen,
tot den koers van 100 pet., met recht
van voorkeur voor houders van 3V£ pet.
obligatien der eerste leening 1937, ward
op zeer ruime wijze van het voorkeurs
recht gebruik gemaakt.
Daarenboven werd voor zoodanige be
dragen vrij ingeschreven, dat op deze
vrije inschrijving een belangrijke reduc
tie moest plaats vinden.
Zooals bekend, was de af te lossen SVo
pet. leening in dat jaar gesloten, pro
resto even groot als de bedragen der
nieuwe leening.
Bejaard man met bijl
slagen verwond
GILZE, 18 Dec. Gisteravond is
te Rijen de 70-jarige voerman, A.
Snoeren, werkzaam bij de leder-
fabriek Noord-Brabant te Rijen, toen
hij zich, komende van zijn werk,
door het veld naar huis begaf, door
een onbekend persoon aangevallen.
Deze bracht hem met een kleine
hakbijl eenige forsche slagen toe,
waardoor de man ernstig aan het
hoofd werd gewond. S. verweerde
zich krachtig en riep luidkeels om
hulp, waarna de dader het op een
loopen zette.
Niettegenstaande zijn verwondingen
zag S., nog kans zijn woning te berei
ken. Dokter A. A. van Glabbeek heeft de
wonden verbonden. Do politie stelde
direct een uitgebreid onderzoek in, maa*
de dader is tot dusver niet opgespoord.
Vermoedelijk is roof de drijfveer voor
den aanslag geweest. Snoeren droeg n.l
zijn weekloon, dat hij op Vrijdag ont
vangt, bij zich.
Italië sluit handelsverdragen met
de Vereenigde Staten
en Denemarken
ROME. IS Dcc. De minister van
financiën heeft in den senaat de ge
ruchte.. over een devaluatie \an de lire.
welke in liet buitenland de ronde doen,
tegengesproken. In antwoord op vragen
van sommige leden verklaarde de mi
nister, dat de schatkistbiljettpn tezamen
oen waarde hadden van 7.800 millioen
lire. Hij verzekerde, dat de goudreserve
sedert 5 October 1936, d.w.z. na de de
valuatie, niet is afgenomen.
De minister van Imitenlandsche zaken
Cijino en de gezant van Denemarken te
Rome hebben gisteren een handelsover
eenkomst tusschen beide landen onder
teekend.
De Vereenigde Staten en Italië hebben
te Rome een voorloopige handelsovereen
komst gesloten, welke van kracht zal
zijn tot het nieuwe handelsverdrag,
wno,v> pr onderhandeld wordt, tot stand
zal zijn gekomen. Bij de voorloopige
overeenkomst worden wederkeerig de
voorrechten van meest begunstigde mo
gendheden verleend. Italië wordt verder
gemachtigd bijzondere voorrechten te
verleenen aan Hongarije. Zuid-Slavië,
Albanië en Bulgarije tot 31 December
van dit jaar en aan Oostenrijk zelfs nog
langer, terwijl de Vereenigde Staten dit
recht heben voor Cuba.
Mussolini heeft twaalf admiraals en
den inspecteur-generaal van de marine-
eenie in audiëntie ontvangen en heeft
met hen langdurig de technische en po
litieke vlootkwesties van het land be
sproken.
Aan boord van het stoomschip Tosca-
na zijn drie bataljons zwarthemden. in
totaal 20 man, naar Massaoea in Ahessi
nië vertrokken.
Nachtelijk ongeval op den
Amersfoortschen straat
weg bij Apeldoorn
APELDOORN, 18 December. In
den afgeloopen nacht omstreeks 12
uur zijn op den Amersfoortschen
straatweg twee personen bij een auto
ongeluk om het leven gekomen.
Op genoemden weg. aan den voet van
den Langenberg. is een vrachtauto van
de Amsterdamsche Droogdok Maat
schappij. welke met twee ijzerconstruc
ties van vierduizend kilo van Amster
dam op weg was naar Stork in Hengelo,
aangereden door een trailer van de ex-
neditieonderneming Rietveld t? Amster
dam. De schok, waarmede laatstgenoem
de wagen, die in volle vaart den Langen-
herg afreed, tegen de vrachtauto opbot
ste. was zoo hevig, dat de ijzerconstruc-
ties, met een gewicht van duizenden ki
lo's. van den wagen geworpen werden,
terwijl het linkerachterwiel van de auto
werd afgerukt. Vervolgens schoot de vol
geladen trailer enkele tientallen meters
door en kwam toen in botsing met de
langs den weg staande boomen. Hierna
schoot hij over het rechts van den weg
achter de boomenrij gelegen rijwielpad,
waarna hij omsloeg. Verscheidene zwa
re boomen werden hierbij ontworteld
Van de cabine bleef slecht6 een ruïne
over.
De beide inzittenden, de 24-jarige M.
Engel, gehuwd en vader van één kind, en
de 20-jarige gehuwde van Elburg, beiden
uit Amsterdam, konden, ondanks het
feit dat op den ontzettenden slag direct
hulp aanwezig was. niet direct bevrijd
worden. Zwaar gewond lagen de beide
slachtoffers onder een boom welke in de
cabine gedrongen was. Daarop is 'n stuk
uit het dak en den voorwand van den
oplegger gezaagd waarna men de ach
terzijde van de cabine kon bereiken.
Eerst toen konden de zwaar gewonden
uit hun hachelijke positie bevrijd wor
den. Per ziekenauto zijn zij naar het Ju-
lianaziekenhuis overgebracht, waar zij
enkele uren na aankomst, zonder bij
kenni6 te zijn gekomen zijn overleden
Als door een wonder bleef de bestuur
der van de vrachtauto van de Amster
damsche Droogdok Maatschappij W. A.
Folter, ongedeerd.
Vliegongevallen door slechte
weersomstandigheden in
Italië en Algiers
Overstroomingen in Italië
RIGA, 18 Dec. (D. N. B Zware
sneeuwstormen hebben de laatste da
gen in Letland ernstige schade aange
richt. Te Lettgallen is een vrouw dood
gevroren, nadat zij urenlang rondge
dwaald had, hoewel zij zich op 6lechts
150 pas afstand van haar woning be
vond. Ook een 50-jarige man is dood
gevroren. Van de 75 autobusdiensten
zijn er nog 6lechts acht in bedrijf. De
steden ondervinden de gevolgen der
sneeuwstormen doordat de aanvoer van
melk is gestaakt.
Uit Algiers meldt Havas, dat gister
ochtend een ambulance-vliegtuig, dat
van Fort-Allemand terugkeerde, waar
het een gewonden soldaat had gehaald,
in een sneeuwstorm is verdwaald en
tegen een berg opgevlogen. Drie leden
van de bemanning werden ernstig ge
wond en zijn in het ziekenhuis overle
den. De gewone militair, die vervoerd
werd, bekwam verder geen letsel.
Een vliegtuig van het Italiaansche
vliegkamp Ronchi is tengevolge van
den mist nabij Spilimbergo in de pro
vincie Udine tegen een heuvel gevlo
gen. Drie inzittenden kwamen om het
leven.
Tiber blijft stationair
De was van de Tiber, die ernstige
overstroomingen heeft veroorzaakt, is
tot staan gekomen, de waarnemings
posten te Orte en Passo, resp. honderd
en veertig kilometer' stroomopwaarts
van Rome. meldden gisteren, dat de wa
terstand gelijk bleef.
Te Rome zelf was de waterstand nog
iets stijgend De nieuwe wijk Portuense
bij de Sint Paulus-basiliek is door het
instorten van een kademuur over
stroomd. Afdeelingen genie werden de
brandweer van Rome te hulp gezonden.
De militaire autoriteiten hebben op ver
scheidene plaatsen in de Romeinsche
Campagna hulpposten geplaatst.
Het aantal dakloozen wordt op een
duizendtal geraamd, men weet nog niet
hoeveel pereonen om het leven zijn ge
komen door de overstroomingen.
De koning, de koningin en de gouver
neur van Rome hebben de overstroom
de wijken bezocht. De Tiber heeft een
hoogte bereikt van bijna 17 M.. d. i. een
peil, dat iets lager is dan in 1900. Het
verkeer met Sabine is geheel onderbro
ken. De treinen komen met groote ver
traging binnen. De hulpwerkzaamheden
zijn in vollen gang.
Koolhoven-vierpersoonstoestel
bij vliegveld te Eelde
vernield
Kajuit nagenoeg intact
gebleven
EELDE, IT Dec. Vanmorgen onge
veer half twaalf geraakte een militair
lesvliegtuig van Soesterberg bemand
met de heeren H. Plesman jr., en de
Laat, bij het starten in een sloot ten
westen van het Vliegveld Eelde.
Het vliegtuig sloeg daarbij over den
kop en werd ernstig beschadigd.
De inzittenden kwamen er goed af.
Zij liepen geen letsel op.
Nader word» gemeld:
Het verongelukte vliegtuig, de Citroen
vlinder, PH—A.K.C., een Koolhoventoe-
stel, was hedenochtend van Schiphol
vertrokken voor een oefenvlucht naar
Eelde. Het toestel landde normaal en
nadat de beide inzittenden, de heer H.
Plesman Jr. en A. de Laat in het restau
rant hadden geluncht, startten zij om
11.33 uur .oor de terugreis naar Schip
hol.
De start had een normaal verloop
Toen hot vliegtuig zich op ongeveer vijf
tig meter hoogte bevond, begaf de waar
nemend havenmeester, de heer J. Vogel
zang, zich naar zijn bureau om het
starttelegram te verzenden, doch voor
dat hij gelegenheid had dit te doen,
werd hij door een der omstanders ee-
waarschuwd. dat het toestel buiten het
terrein was gedaald.
Bij onderzoek bleek den haven
meester, dat het toestel ongeveer
twintig meter buiten het landings
terrein over den kop was geslagen,
waarbij de rechtervleugel in een
sloot lag, terwijl de linker vleugel
WILDh. ZWANEN
f-fOE dikwijls hebben we gehoopt
eens wilde zwanen te zien. Vaak
hebben we de kast van liet IJ seinteer
te Bunschoten en Nkerk hiervoor be
zocht. Wel konden we des winters
genieten van de aanwezigheid van
Toppereenden. Brilduikers. Slobeen
den. Nonnetjes. Grooteen Middelste
Zaagbokken en zells Parelduikers,
maar wilde zwanen zagen ut er nooit.
Men leest wel in boeken, dat zij veel
voorkomende wintergasten zlin. maar
dan toch niet in onzen omtrek
Totdat iemand ons vertelde, dat ge
durende den winter van liet vorige laar
een groot aantal wilde zwanen ver
toefde in het IJselmcer. waar de hel
dere Leiivenumsche beek en andere
boekles eenige kilometers voorbij Hier-
den uitmonden.
Nat uur Hik ziin we er eens een kijklr
gaan nemen. Bij Hoophuize zijn we de
beek gevolgd Men kun daar de kust
per auto of per fiets gcmakkelük be
reiken. Tot onze niet geringe verba
zing troffen wc er meer dan 70 wilde
zwanen aan
Zoo van verre was er aanvankelijk
niet veel te zien. De dieren waren in
rust en zii hadden daartoe hun kop
tusschen liet dikke witte vederpak ge
stoken. zoodat zü leken op drijvende
witte hoopjes.
Maar toen we zoo het grillige fan
tastische zandige strand, dat afgewis
seld wordt met weiden en aardige,
wellicht aan flora-rijke moerassige ge
deelten. in Noord-Oostclijke richting
volgden, reageerden de zeer waakza
me en schrandere zwanen op onze
aanwezigheid.
Onmiddellijk gingen de lange hal
zen omhoog en sloegen zii alarm. Het
leek wel alsof er een heeleboel klank
volle toeters bespeeld werden. De een
riep „kielklil en een ander weer ang
In ieder geval is het een prettige en
opwekkende gewaarwording om deze
musfeeerende zwanen te kunnen be
luisteren.
Nadat eerst eenige Bergeenden, hon
derden Zomertalingen en wit-gebleste
meerkoeten voor ons de vlucht had
den genomen, gingen er ook eenige
groepjes zwanen op de wieken. En
nu is er geen schooner gezicht dan
een groen achter elkander vliegende
zwanen. Men weet waarlijk niet wat
men het fraaist vindt: Hun sierlijke
vlucht langs een grillig loopende kust
met even grillige dennen of hun mooie
toeterende geluiden. Zü hebben dus
niet ten onrechte den wetenschappe-
Uiken naam Cygnus musicus gekre
gen.
Een goed kenmerk is wel de rechte
houding van hun hals bij het zwem
men. Ook de zwarte en aan den wor
tel geel gekleurde snavel geeft voor
het herkennen een goed houvast.
Zoolang het IJselmcer niet met iis
wordt bedekt, blüft te Hicrden (Har
derwijk) de schoone gestalte van den
Hoelzwaan den toeschouwer bekoren.
Anders trekken ze verder naar betere
gewesten zoowel naar Egypte als naar
de meren van Marokko. Dat zü zoo
gaarne voor de uitmonding tan die
beekjes toeven, zal wel verband hou
den met het zoete water en voedsel,
want de zwaan bewoont het liefst
zoetwaterpiassen, waar zü zich voe
den met plantaardige stoffen, die in
het wafer of op een moerassigen bo
den groeien, zooals wortels, bladen
en zaden. Ook insecten en hunne lar
ven. wormen, schelpdieren, kleine kik-
vorschen en visschen maken deel uit
van het voedsel der zwanen.
In Februari of Maart vertrekt de
Kloekswan naar de moerassen van
Finland. Noord-Rusland en Middel-Si-
berië.
VIRIDIS
een greppel had geraakt. Het vier-
persoonstoestel was vrijwel geheel
vernield. Het landingsgestel was af
gebroken, terwijl een der wielen on
geveer honderd meter was wegge
slingerd en de schroef diep in den
grond was geboord.
Het mag een wonder heeten, dat de
kajuit nagenoeg intact is gebleven. Hier
aan hebben de beide inzittenden het
dan ook te danken, dat zij geen letsel
opliepen. Het toestel wordt door politie
en marechaussee bewaakt.
Vanmiddag zijn deskundigen van
Soesterberg aangekomen, om een nader
ondprzoek in te stellen. Morgen zal het
wrak gedemonteerd worden.
Het ongeluk is waarschijnlijk veroor
zaakt. doordat de bestuurder bij het op
tijgen de bocht te scherp heeft geno
men. waardoor het toestel afgegleden is.
REIS VAN TATARESCU AAN
GEKONDIGD
BOEKAREST, 18 Dec. (D.N.B.) Vol
gens berichten in de bladen zal minis
ter-president Tatarescu. die in .Januari
naar Parijs gaat, de reis over Warschau
maken. Hij zou ook Berlijn willen aan
doen.
PASSAGIERS VERZEKERD
Uit beide kampen wordt
succesvol optreden
gemeld
SALAMANCA. 18 Dec. (Hnvas). Hot
groote hoofdkwartier van Franco deelt
officieel mede, dat de rechtsche troepen
r)
met s";ces den vijand achtervolgen in
do buurt van Teruel. Zij zuiveren het
terrein van de regeeringstroepen, die er
zijn doorgedrongen.
De staf van de 26sto divisie der re-
geering^trnenen. welke aan het front in
Aragon staat, deelt mede. dat de regee
ringstroepen het offensief ondanks het
slechte weer voortzetten.
De regperinfstroepen hebben Teruel
geheel omsingeld en hebben vasten voet
gezet hii de muren van de begraafplaats.
Zij hebben overal de vijandelijke tegen
aanvallen afgeslagen.
Het ministerie van landsverdediging
te Barcelona verklaart van den com
mandant van Alicante bericht te hebben
ontvangen, dat een piloot van een Fran-
sche luchtliin. toen hii over de Colum-
bretes-eilanden vloog, een vrij groot
aantal Italiaansche oorlogsschepen met
eenheden dor opstandelingen vereeni^d
zag. De commandant heeft verder ge
mold. dat men op de kuststations waar
neemt. hoe een Italiaonsch eskader
voortdurend met de scheden van Franco
In verbindin" s'aat.
ONTSNAPT VAN HET DUIVELS
EILAND
SAN JUAN, 18 Dec. Te Yahucoa,
aan de Zn kust van Porto Hico, zijn
gisteren vijftien vluchtelingen van Dui
velseiland aangekomen, nadat zij 600
mul in pen open boot over de Carai-
hische zee hadden geroeid.
Weerver wachting
Medegedeeld door het. K.N.M.I
te De Bilt.
Matige wind uit W. richtingen,
zwaar bewolkt tot betrokken,
regen- of natte sneeuwbuien,
weinig verandering in tempera
tuur.
Dan zult U ondervinden, als U rijles
neemt bi) de
RUITERSPORT SCHOOL
OUD LEUSDEN
Groote binnen- en buitenmanèjre met
kleedkamers en douche. Eijjenaar;
P. J. J. A. DE JONG TEL. 1401
Amersfoortsche Huisartsen-
Vercenlging
Zondag hebben dienst de volgende
burgergeneesheeren:
Kok, Langegracht 11. Tel. 55.
Plomp, Regentesselaan 15 Tel. 1359.
Stokvis. Leusderweg 276 Tel. 2081.
Zondag heeft dienst de apotheek van
v. d. Bovenkamp, Utrechtschestraat 45a
Tel. 63.
Zondag hèbbën dienst de vroedvrou
wen:
Mej. de Leuw, Puntenburgerlaan 212,
Tel. 1852
Mej. v. d. Grient, Breestr. 8, Tel. 189.
18 I GUMMI KINDERCAPES Dames- en Kinderconfectie-Arnh. weg 26