Generaal Ludendorff
overleden
DE EEMLANDEü
JAPANSCHE AANVAL OP
KIAUTSJAU GEVREESD
Voortgaande
BOVO"
Roem gevestigd
bij Luik
en Tannenberg
Terautsji richt
genezing van
Prins Bernhard
Delbos brengt
verslag uit
Voor Bleyle Kleeding
Reis van Hitier
naar Rome
ABONNEMENTSPRIJS I** 3 maanden »oor Amersfoort 1.95; per maand 0.65; per
PRIJS OER ADVERTENTIEN w«f.'/„f»"'
Maandag 20 December 1937 Uitgave: VALKH0FF Co.
Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
36e Jaargang No. 148
De vermaarde veldheer uit den wereld
oorlog heengegaan
Met Hitier gevangen in
November 1923
POLITIEKE CRISIS
IN EGYPTE
Om verwoesting van 8 groote textiel
fabrieken te bestraffen
proclamatie tot het
Chineesche volk
Het onderzoek naar de
incidenten
Psychische toestand als
steeds voortreffelijk
Burckhardt te Warschau
op andere pagina's
Dit nummer bestaat
uit 3 bladen
LEYTAX
Oudste en betrouw
baarste adres in
BINNEN- EN
BUITENLAND
PASSAGIERS VERZEKERD
Tel. 1788
W eerverwachting
4 uur 16 min.
TAXIDIENST
BINNEN- en BUITENLAND
Passagiers verzekerd
Tel. 1093-1830
„President Hoover" met
ondergang bedreigd
AMGRSFOORTSCfi DAGBLAD
met {ratte reraekerlnS tegen ongelukken) f 0.15
Binnenland franco per post per 3 maanden 2.85. Afzonderlijke nummers f 0.05
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC. 513
elke regel meer f 0.25. Llefdadighcids-advcrtcntien voor de
helft van den prijs. - Kleine Adverientiên „KEITJES" bij vooruitbetalinjJ 1—5 regel®
50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.—Bewijsnummer extra f 0.05
Duitsche weermacht en nog dit
jaar ook Hitier erkenden zijn
groote verdiensten
MUNCHEN, 20 December.
(D.N.B.). Hedenmorgen is
generaal Ludendorff, wiens
gezondheidstoestand den laat-
sten tijd sterk achteruit was
gegaan, overleden in den leef
tijd van 72 jaar.
De behandelende geneesheeren
hadden hedenochtend vroeg
het volgende communiqué uit
gegeven over zijn gezond
heidstoestand: „Nadat gene
raal Ludendorff in de afge-
loopen weken reeds geruimen
tijd het bed kon verlaten is
sedert gisteren geconstateerd,
dat de krachten opnieuw af
nemen. Vannacht is een plot
selinge hartzwakte opgetre
den, welke den toestand van
den zieke zeer bedenkelijk
maakt/'
HET overlijden van <len uit den
wereldoorlog vermaarden veld
heer, die de Duitsche legers tot tal
van overwinningen voerde, zelfs per
soonlijk, zooal6 bij de verovering
van Luik, aan de spits zijner troepen
gaand, beteekent het einde van een
even roemvol als tragisch leven. Lu-
dendorff's natuur was die van een
strijder, die volhield tot het uiterste;
na den wereldoorlog, zocht hij zijn
vijanden in het eigen land, in het re-
geeringssysteem, tenslotte op meta-
physisch gebied. De laatste jaren
brachten hem de huldigende eerbied
van de vernieuwde Duitsche weer
macht en in Maart van dit jaar de
persoonlijke verzoening met Hitier,
met wien hij in November 1923 te
Muenchen bij de mislukte nationaal-
socialistische staatsgreep gevangen
was genomen*
Erich Ludendorff werd in 1865 te
Kurszewina nabij Posen geboren en be
zocht de kadettenschool te Plön. Reeds
op 17-jarigen leeftijd werd hij luitenant
en kwam in 1890 op de hoogere krijgs
school om vervolgens als kapitein bij
den grooten generalen staf te worden
ingelijfd.
Ludendorff was dertig jaar, toen hij bij
genoemden staf zijn intrede deed en
hier bleef hij tot het midden van 1913,
slechts met een korte onderbreking.
Toen in 1914 de wereldoorlog uitbrak,
werd Ludendorff generaal-majoor en
commandant van de 85e infanterie-bri-
gade te Straatsburg. Zijn mobilisatie-be
vel riep hem als ohef van den staf van
het tweede legercorps naar Aken. Dit
corps begeleidde hij tot. Luik; kort
daarop nam hij deel aan de bestorming
der fortenlinie in de omgeving van de
6tad. Bij den dood van den commandant
van het legercorps nam Ludendorff het
bevel over en voerde de troepen in zwa
re straatgevechten in de stad.
In Augustus 1914 volgde zijn benoe
ming tot chef van den staf van het leger
in het Oosten. Het einde der Russische
invasie in Oost-Duitschland ls groot en
deels te danken aan de voortreffelijke
samenwerking tusschen Von Hinden
burg en den generaal, want deze samen
werking bracht den driedaagschen om
singelingsslag nabij Tannenberg tot
stand. In het tweede jaar van den oor
log liet Ludendorff meermalen van zich
spreken door zijn krachtige leiding in
de verschillende oorlogslinies, zooals bij
de overrompeling van de krachtig ver
dedigde Narewlinie en de inneming van
de Russische Weichsel- en Njemenves
tingen.
In den zomer van 1916 werd Luden
dorff, met gelijktijdige bevordering tot
generaal der infanterie, tot eerste gene-
raal-kwartiermeester benoemd en had
hij een werkzaam aandeel in de ontwik
keling van de veldtochtplannen tegen
Roemenië. Hij wijdde zich aan de oplos
sing van het nieuwe vraagstuk omtrent
den stijgenden druk tegen het Duitsche
Westfront. In zijn strijd tegen de Rus
sische en Italiaansche vijanden slaag
de hij er in door een nieuwe tactiek zijn
tegenstanders om den tuin te leiden,
waardoor hij de Russen en Italianen op
beslissende wijze wist te verslaan. Dit
had tot rer.ultaat het sluiten van den
vrede met Rusland en daarna ook met
Roemenië. De consolideering van het
front in Frankrijk was het gevolg van
do uitschakeling van het ontzaglijk uit
gestrekte Oostfront, welke in begin 1918
geschiedde. Deze con6olideering opende
de mogelijkheid van het bekende voor
jaarsoffensief aan de Somme, welk of
fensief Duitschland een groot voordeel
bezorgde, daar het een groote terrein
winst opleverde.
Nadat de generaal voer de tweede
maal succes mocht boeken met een der
gelijk offensief in West-Europa, faalde
zijn derde poging in den tweeden Mar-
neslag. Deze mislukking wordt door ve
len beschouwd als de aanleiding tot de
daarna uitgebroken revolutionnaire be
weging in Duitschland. Ludendorff was
één der voorstanders van een wapen
stilstand, welke volgde in het najaar
van 1918. De generaal nam zijn ontslag
uit het leger en vestigde zich korten
tijd later in Zweden, daar hij oorlogs-
herineringen publiceerde, waarvan wij
noemen „Mcine Kriegserinnerungen"
(1919) en „Urkunden der Obersten Hee
resleitung".
Toen Duitschlands woelige dagen
achter den rug waren, keerde Luden
dorff naar zijn vaderland terug en sloot
zich aan bij de „Völkische Partei". Velen
zullen zich nog wel herinneren zijn
deelname aan de Münöhener Hitlerbewe-
ging in 1923. Na deze actie werd Luden
dorff samen met Hitier gevangen geno
men en voor de Rechtbank gebracht.
Langen tijd trad Ludendorff niet op
den voorgrond, tot hij weer de algemee-
ne opmerkzaamheid trok door zijn felle
bestrijding van het Christendom, vooral
de Roomsch-Katholieke kerk, van het
Jodendom en van de vrijmetselarij. Vele
publicaties versohenen van zijn hand,
sommige met dusdanig scherpen in
houd,, dat inbeslagneming noodzakelijk
werd geoordeeld.
Sinds Hitler in Duitschland aan het
Een der laatste foto's van generaal
Ludendorff
bewind was gekomen, heeft Ludendorff
zich afzijdig gehouden van alle officiee-
le betoogingen. Hoewel hij «en der eer
ste nationaal-socialistisrhe afgevaardig
den was geweest, behoorde hij niet tot
de candidaten der verkiezingen in 1933.
Bij zijn 70sten verjaardag in 1935 hul
digde hem de Duitsche weermacht, on
der leiding van generaal von Blomberg,
een verzoening met Hitier kwam echter
eerst in Maart van dit jaar tot 6tand.
Hitier en Ludendorff hadden op 30
Maart een langdurig onderhoud, waarin
zij uiting gaven aan hun wederzijdsche
waardeering. Zoo is het overlijden van
Ludendorff gekomen, terwijl hij in
Duitschland de algemeene erkenning
had herkregen van zijn vele groote ver
diensten voor hat land.
CAIRO. 20 Dec. (Reuter). Uit betrouw
bare bron verluidt, dat de politieke cri
sis in Egypte begin der week vermoede
lijk haar hoogtepunt zal bereiken en zal
leiden tot het ontslag der regeering van
Na has Pasja.
Koning Faroek heeft Ahmed Maher,
den president der Kamer van Afgevaar
digden nog niet gevraagd of hij een
nieuwe regeering zou willen vormen.
Hét is evenwel bekend, dat Ahmed
Maher een dergelijke uitnoodiging zou
aannemen, indien zij hem zou worden
gedaan.
Het ernstig auto-ongeluk onder Baxem. waarbij de naast den chauffeur zittende
heer Janssen uit Roggel om het leven kwam. Inzet: de portretten van het
slachtoffer en pastoor Tummers, die. in den nacht geroepen om assistentie te
verleenen, onderweg plotseling dood bleef
Landing van Japansche troepen
aan de Bias-baai nabij Hong
kong heden of morgen
verwacht
SJANGHAI, 20 Dec. (Reuter).
De Japansche troepen zijn voor
nemens heden of Dinsdag te
probeeren aan de Bias-baai bij
Hongkong een landing uit te voe
ren als eersten stap om Zuid-
China binnen te dringen. De
Bias-baai, die vele jaren lang een
rooversnest is geweest, wordt
thans krachtig verdedigd door het
beste deel der Kanton-troepen.
Men verwacht, dat de Japanners
zich grootendeels zullen verlaten
op de bommenwerpers, die van
Formosa uit kunnen opereeren.
Tot de Japansche eigendommen, die
te Kiautsjau zijn verwoest, behooren
acht textielfabrieken met in het geheel
416.000 getouwen. In deze fabrieken zijn
in het geheel 24.000 arbeiders te werk
gesteld. Men vreest, dat de Japanners
een aanval op deze 6tad zullen onder
nemen om het incident te wreken. In-
tusschen zijn twee Amerikaansche oor
logsbodems met spoed onderweg om
zich te voegen bij een Britschen kruiser
en een Amerikaansche kanonneerboot,
die reeds nabij Tsingtao gelegen zijn.
Britsch kabinet zal
maatregelen beramen
Parlementaire kringen te Londen
schrijven zeer groote beteekenis toe aan
den ministerraad, die Woensdag a.s. zal
worden gehouden. Deze kringen doen
uitkomen, dat de kabinetsraad de maat
regelen onder oogen zal moeten zien,
die eventueel genomen moeten worden
in geval' de toestand in het Verre Oosten
ernstiger zou worden. De voornaamste
ministers zullen met de Kerstdagen in
de buurt van Londen blijven, ten ein
de. indien zich het geval zou voordoen,
gehoor te kunnen geven aan den op
roep van den leider der regeering. Daar
de maatregelen, die door den toestand
worden vereischt, niet mogen worden
geïmproviseerd, vermoedt men dat deze
Woensdag in den kabinetsraad in bij
zonderheden zullen worden bestudeerd,
opdat, indien de minister-president het
noodig mocht oordeelen deze toe te
passen, hij tot de ten uitvoer legging
ervan zou kunnen overgaan. Deze maat
regelen zouden, indien men de Londen-
sche bladen mag geloven, bestaan uit
de zending van oorlogsschepen in een
voldoende aantal naar de wateren van
het Verre Oosten, opdat de Britsche
strijdkrachten in staat zullen zijn de
Britsche belangen te verdedigen tegen
welke bedreiging ook.
In gezaghebbende Britsche marine
kringen spreekt men de berichten te
gen, volgens welke het Britsche slag
schip van 42.000 ton, de Hood, opdracht
zou hebben gekregen zich gereed te
houden om naar China te vertrekken.
De admiraliteit voegt hieraan toe, dat
aan geen enkel vaartuig een dergelijke
opdracht is verstrekt. De Hood bevindt
zich op het oogenblik in de Middelland-
sohe £ee.
De incidenten op de
Jangtse
De woordvoerder van het Japansche
leger heeft aan de pers verklaard, dat
de Japansche autoriteiten druk bezig
zijn met het onderzoek inzake de inci
denten op de Jangtse, doch dat zij hier
bij op moeilijkheden stuiten, doordat de
eenheden, die ten tijde van de inciden
ten aan de Jangtse gelegerd waren, snel
naar het Noorden oprukken. Waar
schijnlijk zal heden te Sjanghai een
volledig rapport inzake het gebeurde
met de Panay worden ingediend.
Met betrekking tot do kanonneerboot
Lady Bird zeide de woordvoerder, „dat
ten tijde van het incident de geheele
rivier tussohen Nanking en Woehoe
deel uitmaakte van het strijdgebied.
Het was zeer mistig en de rivier was
zeer breed. Het schip, dat een rookgor
dijn rond zich heen scheen te leggen,
werd voor een Chineesch schip gehou
den, dat troepen uit Nanking evacu
eerde."
De ambassadeur van Japan heeft in
een tot de bevolking der Vereenigde
Staten gehouden radioredevoering be
loofd, dat Japan 6tappen zou doen ter
bescherming van buitenlanders en bui-
tenlandsche belangen.
Proclamatie van Terautsji
Generaal Terautsji, opperbevelhebber
van de Japansche troepen in Noord-
China, heeft een proclamatie gericht tot
het Chineesche volk, waarin hij zegt,
dat de voorloopige regeering te Peiping
kan rekenen op den 6teun van het Ja
pansche leger, ter bevrijding van China
van den invloed der Kwomintang en
van het communisme en ter bescher
ming van het volk tegen de verwoes
tingen van oorlog en overstroomingen.
„Het Chineesche volk moet het
Japansche leger helpen, aldus de
proclamatie, in het bouwen van een
sterken muur tegen den grooten
vijand in het Verre Oosten: het
communisme. Het moet de vor
ming steunen van een blok tus
schen Japan, Mandsjoerije en Chi
na en leeren niet meer van het
Westen afhankelijk te zijn."
Het Japansche persbureau Domei
verneemt, dat de nieuwe Sovjet-Russi
sche ambassadeur bijde Chineesche
centrale regeering, Olerski, vergezeld
van negen leden van zijn staf te Han-
kau is aangekomen. Hij begaf zich on
middellijk naar Tsjang Kai Tsjek om
hem de hulp van de Sovjet-Unie aan te
bieden onder de volgende drie voor
waarden:
1. De nationale regeering moet wor
den omgevormd in een anti-Japansche
volksregeering.
2. De helft van de leden van deze
nieuwe regeering moet gekozen worden
uit de Chineesche communisten.
3. De officieren van den 6taf van de
Chineesche communistische legers moe
ten worden geplaatst in den staf van
maarschalk Tsjang Kai Tsjek.
Hieraan wordt door het Japansche
persbureau toegevoegd, dat 13 Decem
ber 120 Sovjet-Russische vliegtuigen
met 240 piloten en mecaniciens te Han-
kau zouden zijn aangekomen.
Verwonding der schedelbekleed-
selen genezen. Hersen
schudding heeft een
normaal beloop
HET volgende communiqué is
heden door de geneesheeren
van Prins Bernhard uitgegeven:
Omtrent de gevolgen van het
ongeval, dat Z.K.H. Prins Bern
hard den 29en November j.l. heeft
getroffen, kunnen wij het volgen
de mededeelen:
le. De verwonding van de sche-
delbekleedselen is genezen.
2e. De hersenschudding heeft
een normaal beloop. Verschijnse
len van schedelbreuk hebben zich
niet voorgedaan. Chirurgisch in
grijpen is op geen enkel tijdstip
in overweging genomen.
3e. Tengevolge van den stoot
in de streek van den linker boven
sten oogkasrand is een bewegings
beperking van een der oogspieren
veroorzaakt. Deze functie-stoornis
is thans geweken.
4e. De psychische toestand van
Z.K.H. is van den beginne af aan
voortreffelijk geweest.
w.g). C. L. de Jongh,
C. Knapper
C. T. van Valkenburg.
Mogelijkheid geopend tot
belangrijke besprekingen
met Frankrijks groote
nabuurstaten
PARIJS, 20 Dec. (Havas)'. President
Lebrun heeft Zondagavond Delbos ont
vangen, die hem verslag uitbracht over
zijn reis. Delbos heeft zich vervolgens
naar hotel Matignon begeven, waar hij
een tamelijk langdurig onderhoud heeft
gehad mat minister-president Chau-
temps.
De 6peciale verslaggever van de Paris
Soir te Praag, Jules Sauerwein, schrijft
in dit blad:
Als men aandachtig het Vrijdag te
Praag gepubliceerde communiqué leest,
zal men bemerken, dat het aansluit op
dat van Londen, en dat het de moge
lijkheid opent tot hoogst belangrijke, zij
het ook moeilijke besprekingen, waar
omtrent Delbos met de vier bevriende
regeeringen van gedachten heeft gewis
seld. Zoodat, als Frankrijk over enkele
weken in onderhandeling zal zijn met
de drie groote nabuurstaten, het de ze
kerheid heeft, dat het dit in alle ge
moedsrust kan doen, en zonder te hoe
ven vreezen voor eenig misverstand met
Polen en de drie landen der Kleine En
tente.
De Temps schrijft omtrent de bezoe
ken van Delbos, dat deze geen ander
cloel hadden dan de versteviging van
de banden, die bestaan tusschen Frank
rijk en Polen en tuöschen Frankrijk en
de Kleine Entente, en door zich ter
plaatse op de hoogte te 6tellen, de mo
gelijkheid na te gaan om door middel
van vrije onderhandelingen bevredigen
de regelingen tot stand ta brengen. Het
blad is van oordeel, dat de reis resul
taten heeft opgeleverd, die zeker niet
te verwaarloozen zijn.
WARSCHAU, 20 Dec. (Havas). De
hooge commissaris van den Volkenbond
te Dantzig, Burckhardt, is hier aange
komen. Hij heeft een onderhoud gehad
met minister Beck over den toestand in
de vrije stad.
ACHT WERKLIEDEN OMGEKOMEN
PORT STANLEY, (Ontario), 20 Dec.
('Reuter) Tengevolge van het instor
ten van een kistdam in de haven van
Port Stanley zijn acht werklieden om
het leven gékomen, terwijl vier ernstig
werden gekwetst*
STADSNIEUWS
Expositie van athletcn der lucht
(Tweede Blad, pag. 1)]
26ste Jaarfeest „De Luchtpost"*
(Tweede Blad, png. 1)]
Teruggekeerde ruiters gehuldigd.
(Tweede Blad, pag. 1)]
Arrestatie van inbrekers.
(Tweede Blad, pag. 1)1
SPOR1]
Voetbal-, hockey- en korfbahvedstrij*
den.
(Derde Blad, pag. 1 en 2)]
Medegedeeld door het K.N.M.I.
te De Bilt.
Zwakke tot matige N.-O. tot Z.-
O. wind, nevelig tot zwaar be
wolkt, aanvankelijk weinig of
geen neerslag, temperatuur om
het vriespunt tot lichte vorst
des nacht6, overdag tempera
tuur om het vriespunt.
OUDSTE- en BETROUWBAARSTE ADRES
VOOR
Geruchten over een bezoek
aan Italië in Februari of
Maart volgend jaar
WEENEN, 20 Dec. (Reuter). To
Weenen wordt gesproken over de mo
gelijkheid dat Hitler in het begin van
1938 een bezoek zal brengen aan Musso
lini. Er is reden om aan te nemen dat
de Oostenrijksche spoorwegautoriteiten
bericht hebben ontvangen, dat de
Fuehrer voornemens is in zijn specialèn
trein over Oostenrijksch gebied naar
Italië te reizen.
De reis van Mussolini werd drie maan
den tevoren aangekondigd, opdat de
autoriteiten de noodige maatregelen
konden nemen. Men zou dus kunnen
aannemen, dat de reis van Hitler eind
Februari of begin Maart kan worden
verwacht.
MANILA, 20 Dec. (Reuter). Het ge
deelte der bemanning, dat nog aan
boord van de „President Hoover" was
gebleven, is genoodzaakt geweest dit
schip te verlaten, dat door zware zeeën
wordt gèbeukt en door de stormwinden
wordt gèteisterd. De „President Hoover"
wordt met volledige ondergang be
dreigd. Volgens Japansche berichten zou
het Amerikaansche schip reeds door
midden zijn gebroken ,doch dit is nog
niet bevestigd,
