Regeling in korten tijd
niet mogelijk
JAPANSCHE SCHEPEN
IN DE BIAS-BAAI
Brand in een
School
Huil geeft geen
commentaar
Hongarije en de
monarchie
Na Ludendorff s
dood
Vele branden in
Kiautsjau
Amerikaansche
vloot-
beweging
tloorBleyle Kleeding
ABONNEMENTSPRIJS P« 3 "aanden voor Amersfoort 1.95: per maand 0.65: per PRIJS OER ADVERTENTIEN van 1_jJ rc|!c,s 1 05 mcl inbe«riP van ecn bc"">snumn,«'«
Dinsdag 21 December 1937 Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a 36e Jaargang No. 149
Het Panay-incident
Hetzelfde incident
besproken
Veiligheidszone te Hankau?
Overal groote rouw
Dit nummer bestaat
uit 2 bladen
Een Kerstboom voor
Prinses en Prins
78 Japansche kinderen
omgekomen
Vliegtuig-escadrilles in
gereedheid gebracht
W eerverwachting
Licht op
4 uur 16 min.
AMERSF0GR15CH DAGBLAD
week me. gr. tl. verzekering Wen on£elukken| .0,5 TXtf P P MI A NnFn elke refiel meer f 0.25. UeMad^eids-advertenhen voor d.
Binnenland franco per post per 3 maanden 2.85. Afzonderlijk® nummers f 0.05 1^1/ 1 I ILMi I helft van den prijs. - Kleine Adverienlicn „KEITJES hij vooruitbetaling 5 regels
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC. 513 50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.Bewiisnummcr extra f 0.05
Merkwaardige resultaten van
het Japansche onderzoek
naar de toedracht
WASHINGTON, 21 Dec. (Ha-
vas). In olficieuze kringen
krijgt men den indruk, dat de
spanning, ontstaan door het inci
dent met de Panay, nog steeds
even ernstig is, ondanks de kalm
te der Amerikaansche pers en de
geduldige houding der verant
woordelijke autoriteiten. In af
wachting van een volledig rapport
over deze aangelegenheid weigert
Huil nog steeds ieder commen
taar.
Het verslag der commissi© van on
derzoek te Sjanghai wordt pas over
twee dagen verwacht. Waarschijnlijk
zal Japan wachten totdat deze aanvul
lende inlichtingen zullen zijn verstrekt
eer het op de nota van Huil zal ant
woorden. De toestand, zooals die ont
staan is tengevolge van het incident
mtt de Panay, kan niet in drie of vier
dagen of zelfs in een langer tijdsbestek
geregeld worden, naar staatssecretaris
Hull in een persconferentie heeft mede
gedeeld.
Staatssecretaris Huil heeft be
kend gemaakt, dat de Amerikaan
sche regeering reeds lang het plan
had de Amerikaansche schepen en
onderdanen uit het .Verre Oosten te
rug te trekken, wanneer hun func
tie aldaar niet meer noodig zou zijn,
maar. dat het voor het oogenhlik
niet het geschiktste moment lijkt
om daartoe over te gaan. In een toe
stand als den tegen woord igen kan
de Amerikaansche regeering niet
plotseling haar verplichtingen en
verantwoordelijkheden desavouee-
ren.
In een brief aan senator W. H.
Smathers, democraat uit New-Jersey,
zeide Huil (klaarblijkelijk doelende op
eischen van congresleden of van vredes-
genootschappen. dat de Amerikaanscne
gewapende macht en de Amerikaansche
burgers het tooneel van den Chineesch-
Japanschen strijd zouden verlaten), dat
in een toestand als daar thans heerscht,
velen der Amerikaansche burgers zich
niet plotseling van het verleden kun
nen losmaken, terwijl evenmin de Ame
rikaansche regeering zich plotseling
kan losmaken van haar verplichtingen
en verantwoordelijkheden. Huil voegde
hieraan toe, dat de Amerikaansche
schepen en troepen in het Verre Oosten
nooit een agressieve taak hebben gehad,
en dat het sinds geruimen tijd de
wensch en verwachting is van zijn re
geering, dat de oorlogsbodems en troe
pen zullen kunnen worden teruggetrok
ken, hetgeen geschieden zal, zoodra er
voor hen geen reden meer bestaat al
daar langer te vertoeven.
Beschieting met mitrail
leurs ontkend
Generaal Harada, de Japansche mili
taire attaché, heeft aldus meldt Ha-
vas uit Sjanghai krachtig ontkend,
dat uit Japansche gewapende sloepen
mitrailleurvuur is geopend op de zin
kende kanonneerboot Panay.
Het resultaat van het Japansche
onderzoek naar het Panay-inci
dent, zooals dit door generaal
Harada in een persconferentie uit
een werd gezet, verschilde zoo
zeer van de mededeelingen van de
opvarenden, dat een der dagblad
correspondenten, die zich aan
boord van de Panav had bevon
den, vroeg of Harada en de over
levenden hetzelfde incident be
spraken.
Zooals reeds gemeld, ontkende Hara
da, dat Japansche gewapende sloepen
het vuur op het schip hebben geopend
en verder verklaarde hij. dat het schip
zich in beweging bevond tijdens het
bombardement, terwijl de officieren
van de Panav hebben verklaard, dat
het schip reeds twee uur voor anker
lag vóór het homha'-dpment begon.
Dp overlpvpnde journalisten van de
hanonneprhoot Panav, die aanwezig
waren op de persconferentie, hebben
verklaard dat de monddeksels nooit
van rle kanonnen van de Panay zijn af
genomen tot het oogenblik waarop hét
schip zonk.
Desge'vraagd verklaarde de woord
voerder van het Japansche leger, dat
een Japansche infanterie-officier „maat
regelen genomen had" toen het nog on
mogelijk was. de natievlag van het
schip te onderscheiden.
Toen den woordvoerder gevraagd
werd of de Japansche commissie van
onderzoek buitenlandsche getuigen zou
hooren, verklaarde deze: „Het is niet
de gewoonte dei Japansche marine,
buitenlandsche getuigen te hooren." Hij
voegde hieraan toe, dat dit zou geschie
den indien Tokio het noodig mocht oor-
deelen.
Nog meer tegenstrijdige
verklaringen
In een hedenochtend gehouden pers-
conferentie heeft de Japansche luite
nant-kolonel Yoshiki Mishi, die te
Hohsien een onderzoek heeft ingesteld
naar het incident met de Panay, het
rapport van generaal Harada op ver
scheidene punten tegengesproken. Over
ste Mishi is tot de slotsom gekomen,
dat het onwaarschijnlijk is, dat de be
manning van de Panay geschoten
heeft.
Generaal Harada, die zelf deze confe
rentie bijwoonde, verklaarde, dat hij op
grond van nadere inlichtingen op zijn
verklaring moest terugkomen. Hij twij
felt thans zelf ook of de Panay het
vuur heeft geopend.
Overste Mishi verklaarde tenslotte,
dat de Japansche troepen niet met mi
trailleurs op de Panay hebben gescho
ten.
Horthy verzoekt het instituut
der monarchie geen aan
leiding tot tweedracht
te doen zijn
BOEDAPEST, 21 Dec. (D.N.B.) Naar
aanleiding van een onthulling van een
portret van den overleden generaal der
cavallerie Stephan Horthy, een broervan
den rijksbestuurder Horthy, heeft deze
een rede uitgesproken, waarin hij o.m.
zeide:
„Wij moeten- meer dan ooit te voren
er naar streven alles te vermijden, wat
kan leiden tot tweedracht onder de Hon
garen. Ik acht het mijn plicht de in de
voorbije, schitterende eeuwen met hèt
leven der natie saamgesmede oeroude
instellingen van de monarchie te behou
den. Een republikeinsche staatsvorm i6
bij ons, naar mijn meening. ondenkbaar.
Ik wil echter thans wederom in het licht
stellen, dat alleen mat de grondwet in
overeenstemming zijnde instanties be
voegd zijn de actualiteit der regeling
van de op dit gebied hangende kwesties
vast te stellen op een tijdstip, waarop de
natie het juist zal achten haar wil tot
uiting te brengen te brengen door de
daartoe bevoegde organen.
Iedere macht behoort aan de heilige
kroon. Uit haar ontspringt ieder recht.
Er bestaat dus geen reden tot onge
rustheid. Mijn naam is tweemaal met
de oplossing van het koningsprobleem
in verband gebracht. Zeventien jaar ge
leden, naar aanleiding van de onthul
ling van bet gedenkteeken ter vereeu
wiging van bet nationale leger in Sze-
kesfehervar, heb ik reeds gezegd, dat ik
niet kan toelaten, dat de pensoon van
den rijksbestuurder in verband gebracht
wordt met den koninklijken troon. Die
overtuiging sprak ik toen uit en in dien
zin vat ik mijn plicht ook thans op. rk
richt Jerhalve tot de geheele
openbare meening het verzoek het oer
oude instituut van de monarchie niet
tot den speelhal van politieke twee
dracht te maken."
De wieg. welke indertijd bij de geboorte van H. K. H. Prinses
Juliana door de Zuid-Hollandsche vrouwen aan H.M. de Koningin
ten geschenke werd gegeven, is te Baarn gerestaureerd en zal
ook voor de(n) te verwachten Oranje-telg gebruikt worden
Nieuw Britsch ambassadeur
bij de centrale Chineesche
regeering benoemd
HONGKONG. 21 Dec. (Reu-
ter). Volgens betrouwbare mili
taire inlichtingen bevinden zich
twee Japansche transportschepen
in de Biasbaai. Naar te Hankau
verluidt hebben de Chineesche
troepen zich ingevolge den aan
houdenden Japanschen druk bij
Tsjinkiang verder moeten terug
trekken. De Japansche troepen
zouden langs de spoorlijn Tien
tsinPoekau reeds tot nabij
Kiasjan (80 k.m. ten Noordwesten
van Poekau) zijn doorgedrongen.
Volgens Chineesche berichten ma
ken de Japanners toebereidselen
de Gele rivier op twee plaatsen
over te steken, en wel op 200 k.m.
boven en op 100 k.m. beneden
Tsinanfoe.
Voorts méldt het D.N.B. uit Hankau,
dat Kiautsjau brandt op veertien plaat
sen. Het vuur is als gevolg van den
krachtigen wind ook overgeslagen naar
de arbeiderswijken. Japansche verken
ningsvliegtuigen vlogen gisteren den
geheelen dag over Tsingtao, doch hom
men werden niet geworpen. In de omge
ving van het eiland Takoeng kruisen
verscheidene Japansche oorlogsschepen
De woordvoerder van het Japansche
leger te Sjanghai heeft aan de.pers me
degedeeld, dat de Chineesche regeering
einde November heeft gelast, alle mijnen
tusschen Tsinan en Tsingtao welke door
Japan worden geëxploiteerd, te vernie
len. De schade hiervan zou ongeveer
twaalf millioen dollar bedragen.
De diplomatieke correspondent van
Reuter deèlt mede, dat door Enge
land en andere mogendheden (naar
men meent te weten de Vereenigde
Staten en Frankrijk) afzonderlijk te
Tokio stappen zijn gedaan, teneinde
te wijzen op de wen6chelijkheid. te
Hankau een veiligheidszone te vor
men. Dit wordt van groot belang
geacht, in verband mét de sterke
concentratie der internationale
scheepvaart op de Jangtse, de aan
zienlijke internationale eigendom
men te Hankau zelf en de aanwezig
heid, van eenige honderden buitên-
landers.
Officieel wordt te Londen hekend ge
maakt, dat sir Hugh Knatchbull-Huges
sen niet als ambassadeur naar China zal
lerugkeeren. Sir Archibald Kerr, thans
ambassadeur te Bagdad, is in zijn plaats
benoemd.
In een verklaring nn het departement
van buitenlandsche zaken te Londêrt
betreffende de opvolging van sir Hugh
Knatchbull-Hiigessen wordt uiteengezet
dat de receente gehenrtenissen, gepaard
gaande, rnet de onzekerheid omtrent den
datum, waarop Hugessen weer in staat
z.ou zijn om metterdaad zijn functies te
hervatten, het noodzakelijk hebben ge
maakt de zaak opnieuw te bestudeeren
Men acht hel thans van essentiéel be
lang vóór Groot-Brittannië in China ver
tegenwoordigd te worden door een di
nlomaat van den rang van ambassadeur
De niéuw- benoemde ambassadeur zal
zoo =poedig mogelijk naar China ver
trekken.
Op bovenstaande kaart van Zuid-Oost- China ziet men nabij de Britsche haven
plaats Hongkong de Bios-baai aangegeven, waar de Japanners, naar gemeld
wordt, pogen te landen om een offensief tegen Kanton in te zetten
BEVOLKING DER. VER. STATEN
NEW YORK. 21 Dec. (D.N.B.). Vol
gens de opga en van het bévolkings
register bedroeg het aantal inwoners
der Vereenigde Staten zonder de pro
lectoraten op den len Juli j.l. rond
129 257.000. In doorsnede hét eekent dat
eèn bevolkingsaanwas van 828.000 se
dert den len Juli 1936.
Woensdagmorgen vindt bij
zetting plaats in zijn
geboortestad
MÜNCHEN, 20 Dec. (Havas).
Het stoffelijk overschot van gene
raai Ludendorff zal waarschijnlijk
op staatskosten worden bijgezet in
het Tannenberg-monument, in Oost
Pruisen, waar ook het stoffelijk
overschot van Hindenburg rust.
Woensdagmorgen vroeg zal het hij de
Siegestor op de baar gelegd worden.
Waarschijnlijk zullen de ministers van
rijks weer en wellicht ook rijkskanselier
Hitier zich hierheen begeven om van
den grooten veldheer afscheid te nemen.
De kist zal dan naar de Feldh^rrn-Halle
te München gebracht worden, waar de
staatsplechtigheid wordt gehouden. Op
een affuit wordt het stoffelijk overschot
vervolgens naar het station vervoerd
Het zal te Tutzing, de laatste woon
plaats van den generaal of in het Tan
nenberg-monument worden bijgezet.
Dinsdag worden te Tutzing 460 man
schappen en 15 officieren der rijksweer
macht verwacht, die voorbereidingen
voor de militaire rouwplechtigheden
zullen treffen.
Havas meldt nader uit Berlijn:
Het schijnt, dat het stoffelijk over
schot van generaal Ludendorff niet
naar het mausoleum van Tannen-
berg zal worden overgebracht, hoe
wel dat aanvankelijk overwogen
werd. De D.A.Z. herinnert eraan,
dat Ludendorff de bijzettingsplech
tigheden na het overlijden van Hin
denburg niet heeft bijgewoond en
het mausoleum van Tannenberg als
een symbool der vrijmetselarij be
schouwde.
Naar aanleiding van het overlijden
van Ludendorff hebben de officieele ge
bouwen order gekregen vandaag en op
den dag der begrafenis halfstok te vlag
gen. De bevolking is uitgenoodigd dit
voorbeeld te volgen. De dag der begra
fenis zal nog bekend gemaakt worden
BERLIJN, 21 Dec. (D.N.B.) De rijks
minister van oorlog en opperbevel heb
ber der weermacht, generaal-veldmaar-
schalk von Blomberg, heeft tot de sol
daten der weermacht -een proclamatie
gericht, waarin hij verklaart:
„Als schepper van de weermacht, or
ganisator en mede-verantwoordelijk
veldheer heeft Ludendorff een essentieel
aandeel aan den in- en uitwendigen op
bouw van het beste leger der wereldge
schiedenis. Met Hindenburg voerde hij
dit leger naar overwinningen van klas
sieke grootte. In de laatste moeilijke ja
ren van den oorlog was hij de ziel en de
wil van alle eerlievende Duitschers. Ook
in de nederlaag hield hij de eigen eer
en de wapeneer van het leger zuiver.
Voor Luik evenwel en bij den marsch
naar de Feklherrnhalle op 9 November
1923 vareenden zich gedachte en daad,
houding en persoonlijke opoffering tot
heldhaftig voorbeeld. Zoolang er Duit-
sche soldaten zullen zijn, zal Ludendorff
voortleven als een der grootste figuren
van den Pruisisch-Duitschen soldaten
stand."
H.M. de Koningin heeft hem
zelf gebracht
ZOOALS gemeld, heelt H. M. de
Koningin Maandag weer een be-
zoek gebracht aan het Prlnseliik paar
in het Burgerziekenhuis te Amster
dam
In een open auto fyid H. M- den
tocht van Den Haag uit gemaaktIn
de auto had Zij een Kerstboom en
enkele doozen met versieringen mee
gebracht. om die in of bü de kamer
van den Prins te plaatsen.
Torpedojagers met verzegelde
orders van San Diego naar
San Pedro vertrokken
TOKIO, 21 Dec. (D.N.B.-
A.N.P.). In de ten Zuiden
van Osaka gelegen provincie
Makayama is een volksschool
door brand geheel vernield.
Naar tot nu toe werd bericht
zijn 78 schoolkinderen hierbij
om het leven gekomen.
Omtrent den brand in de school te
Minami Tomita, in de provincie Ma
kayama, wordt nader gemeld, dat de
brand is te wijten aan onvoorzichtig
heid. Een film over den strijd in China
vatte vlam en het gebouw ging geheel
in vlammen op. De school was voorna
melijk gevuld met leerlingen en hun fa
milie. Tot nu toe zijn 7S lijken herkend.
SAN DIEGO, 21 Dec. (Reuter).
In den afgeloopen nacht zijn plot
seling negen torpedojagers met
verzegelde orders naar de hoofd
basis van de Amerikaansche Stille
Oceaan-vloot, San Pedro, ver
trokken. In marinekringen wordt
verder vernomen, dat vijf esca
drilles der marine-luchtmacht te
San Diego opdracht hebben ont
vangen zich gereed te maken voor
een vlucht met onbekende bestem
ming.
Omtrent de opdrachten van de
torpedojagers wordt de grootste ge
heimhouding betracht. De schepen
2ouden in het begin van het vol
gend jaar een kruistocht gaan ma
ken. De bemanning was voor een
groot deel aan den wal aan het
passagieren, toen zij in allerijl aan
boord moesten terugkeeren.
Het marine-departement te Washing
ton verklaart, dat de vlootbeweging aajl
de Westkust onder leiding staat van
den plaatselijken bevelvoerenden admi
raal. die hierin kan handelen zonder
opdracht van Washington. In marine-
kringen te San Diego wordt de veron
derstelling geuit, dat deze mobilisatie
een proef is om le zien hoe snel de
vloot gereed is.
San Pedro ligt tweehonderd kiloma
ten Noorden van San Diego en is een
van de voornaamste havens van Call-
fornië.
De begrooting voor marine
Volgens officieuze mededeelingen zal
de marinebegrooting der Ver. Staten
voor het volgend jaar 576 millioen dol
lar bedragen. Deze zullen dienen voor
den bouw van twee nieuwe slagschepen
en andere eenheden, waardoor het ton
nage van de Amerikaansche vloot boe
ven het hij het verdrag van Washing
ton vastgestelde tonnage zal stijgen.
De voornaamste reden voor het
versnellen van den bouw van de
Amerikaansche vloot zou da toestand
in het Verre Oosten en de vergroo
ting van de Britsche vloot zijn.
PROF. BUITENDIJK KATHOLIEK
GEWORDEN
Maandagmiddag werd in de Lieve
Vrouwe-kerk te Groningen dr. F. J
Buytendijk, hoogleeraar in de physiolo
gic en histologie aan de Rijksuniversi
teit aldaar, opgenomen in de katholie
ke kerk.
Medegedeeld door het K.N.M.I.
te De Bilt.
Matige meest Z.-O. wind, neve
lig tot zwaar bewolkt of betrok
ken. weinig of geen neerslag,
lichte vorst.
