IN ONZE BIOSCOPEN
DE BEGROOTING GOED
GEKEURD
U belt 1357
KROON-TAX
I MASSA-HAVIK 41 ZEGT U EENS WAT WIJ MOGEN STUREN?
Belangrijke vermindering van de uitgaven
voor den luchtbeschermingsdienst
ONDERWIJS TER
SPRAKE
PUROL^:
Kerstmis zonder f eestdranken ?l
Wij halen en brengen Uw
Gasten
Wij komen direct!
3e BLAD PAG. 2
VMERSFOORTSCH DAGBLAD
VRIJDAG 24 DECEMBER 1937
Uitbreidingsplan Berg-Kop
en Berg-Noord
Gistermiddag werd de behan
deling van de begrooting voort
gezet. Voorzitter was de burge
meester, mr. J. C. Graaf van
Randwijck. Met kennisgeving was
afwezig de beer W. van Gent
(V.B.). Aan de orde zijn de bijla
gen van de gemeentebegrooting.
Dc heer Benninua (C.H.) is van
meening, dat de toestand van het grond
bedrijf ongunstiger is, dan wordt voorge
steld. Spr. zegt. dat er te veel lasten op
rusten en daarvan worden er teveel naai
de toekomst verschoven. Met cenige cij
fers licht spr. dit toe.
De Voorzitter zegt, dat er met de
opmerkingen van den heer Benninga re
kening zal worden gehouden.
De lieer Bakker (V.B.)) vraagt
enkele inlichtingen omtrent het onder
hond van het wegdek.
Wel houder Noordewier (S.D.A.P.
antwoordt, dat verbeteringen van wegen,
waarvan de aanleg uit den kapitaal-
dienst is betaald, op de post onderhoud
geboekt worden.
De heer van Galen Last (C.H.)
maakt enkele aanmerkingen op de
hooge uitgaven voor benzine, olie en on
derhoud van drie auto's bij openbare
.werken.
Wethouder Noordewier (S.D.A.P.)
antwoordt, dat de onkostenpost heel
goed te verdedigen is. Vergeleken bij
particuliere bedrijven zijn de onkosten
niet hoog als men rekening houdt met
slechte wegen waarop gereden wordt en
eveneens de korte afstanden.
De heer Polder (S.D.A.P.) consta
teert, dat het aaptal slachtingen te hoog
is geraamd. Spr. dringt er op aan de va
cature van keuringsveearts niet meer te
.doen vervullen.
Deze bezuiniging zal het bedrijf onge
twijfeld ten goede komen.
r De heer Luycx (R.K.) onderstreept
5de woorden van den heer Polder.
De heer Van Nieuw enhüïzen
'(C.H.) kan zich met de zienswijze van
'den lieer Polder vereenigen. Spr. is bo
vendien van oordeel, dat een mindere
personeelsformatie lagere slachttarieven
ten gevolge zal hebben.
Wethouder Stadig (A.R.) wil gaar
ne medewerken aan personeelsvermin
dering, doch merkt op, dat de dienst
geen keuringsveearts kan missen.
De heer Polder (S.D.A.P.) stelt dc
Vraag of de raad over het vervullen van
Ideze vacature zal worden gehoord.
De Voorzitter antwoordt bevesti
gend.
De heer Kroon (S.D.A.P.) merkt op,
'dat Maatschappelijk Hulpbetoon niets te
maken heeft met begrafenispalissen.
Spr. dringt er op aan het leven van de
zwaarst getroffenen zoo dragelijk moge
lijk te maken.
De heer Polder (S.D.A.P.) verdedigt
bet instituut van vrijwillige armbezoe
kers.
De heer Smit (S.D.A.P.) bepleit meer
dere vrije Zondagen voor het politieper
soneel. Spr. dringt aan op den houw van
een tunnel bij het Soesterkwartier. Deze
tunnel zal in de toekomst de beste en
.vooral de snelste verbinding zijn.
De heer Benninga (C.H.) acht uit
breiding van het politiecorps noodzake
lijk. Spr. ondersteunt hetgeen door den
heer Smit gezegd is over den bouw van
een tunnel.
De hoer van derLinde (R.K.) acht
bet aanbrengen van automatische stop
lichten bij de Kamperbinnenpoort nood
zakelijk.
De heer Huslage (S.D.A.P.) dient
een voorstel in om de kosten voor de
luchtbescherming met ƒ5200 te verlagen.
Dit voorstel wordt aangenomen.
De heer F re mouw (S.D.)) betoogt,
dat het onderwijs sterk onder de crisis
heeft geleden. Vooral de jonge onder
wijskrachten zijn er slecht aan toe. Om
alle klassen te bezetten bij het openb.
lager onderwijs zijn 11 kweekelingen
noodig en hij het U.L.O. 2. De gemeente
kan de kosten daarvan niet dragen
maar dient deze zaak ernstig onder de
Dogen te zien.
De heer van Galen Last (C.H.)
bestrijdt het aftrekken van het vergoe
dingsbedrag per leerling van de beloo
ning voor verrichte werkzaamheden in
verband met het gebruik van schoollo
kalen door derden.
De heer v. d. Linden (R.K.) vraagt
of een circulaire is ontvangen inzake
het plaatsen van werklooze onderwij
zers in gemeentebetrekkingen.
De hoer F r e m o u w (S.D vraagt nog
piet te schromen het bedrag per leer
ling voor leermiddelen te overschrijden.
De heer van Galen L s t (C H.)
vraagt de inschrijving voor leermidde
len publiek te maken.
Wethouder S p i e k e r m a n n (R.K
zal een betere organisatie der scholen
hespreken. Frn circulaire overplaatsing
der werklooze onderwijzers is niel geko
men. Met de leermiddelen zullen we. een
paar iaar zuinig moeten ziin. De aanbe
steding der leermiddelen is niet onen-
baar. overlegd zal worden of do cijfers
publiek kunnen worden gemaakt. De
pelden welke afgetrokken worden van
de vprgoedingssom. ziin huren van gym-
nastiekver. dus van lokalen die in ge
bruik ziin.
De heer F rem o u w (S.D T benleif
suhsidipering van het voorbereidend on
clerwiis Fen subsidie van f2 ppt leer
ling zou voor het neutraal voorberei
dend onderwijs de dood zijn.
Dp heer van Galen L a s t (C.H.)
verdedigt een voorstel om ƒ2 per leer
ling subsidie te geven aan alle voorbe
reidend onderwijs.
De heer Waterloo (K-Ü.P.) be
toogt, dat de Katholieken evengoed
recht op subsidie hebben.
De heer Luycx (R.K.) zal voor het
voorstel stemmen.
De beer Fremouw (S.D.) verdedigt
bet standpunt, dat de neutrale voorbe
reidende school meer rechten heeft. Het
bedrag in het voorstel-van Galen Last
moet in ieder geval verhoogd worden
lot een minimum van ƒ500.
De heeren Bakker (V.B. en Rui
tenberg (V.D.) bepleiten verlaging
van de huur der schoollokalen.
De heer van Galen Last (C.H.)
meent, dat daarmee de zaak vertroebeld
wordt; de kwestie der huren moet men
aan B. en W. overlaten.
Wethouder Spiekermann (R.K.)
wijst er op, dat voor al de scholen geen
schoollokalen kunnen beschikbaar wor
den gesteld.
Wethouder Stadig (A.R.) neemt het
standpunt in: allen wat en dan gelijk of
geen van allen wat.
De heer H u s 1 a g e (S.D.) wil aan de
bestaande scholen minstens een school
lokaal in gebruik geven.
Het voorstel van Galen Last om ƒ2
per leerling te geven wordt aangeno
men met 16 tegen 8 stemmen.
Tegen de sociaal democraten.
De heer v. d. Linden (R.K.) maakt
nog een opmerking op steun aan intel-
lectueele werkloozen, waarna wethou
der Stadig (A.R.) een uiteenzetting
geeft van de vermoedelijke opbrengst
der belastingen in volgende jaren.
Daarna wordt de vergadering ver
daagd tot 7 uur.
De avondzitfing
Aan de orde zijn de post onvoorzien
en de voorstellen genoemd in den aan
biedingsbrief.
Aangehouden wordt het. afwijzend ad
vies inzake het Borgstellingsfonds, de
andere voorstellen van B. en W. worden
aangenomen.
De heer Bakker (V.B.) dient met de
heeren Huslage en Ruitenberg een
voorstel in om aan die kleuterscholen,
die over een vrij leslokaal beschikken
een huur te berekenen niet hooger dan
de te verleenen subsidie.
Dit voorstel wordt aangenomen met
13 tegen 12 stemmen.
In principe wordt besloten een politie
bureau te bouwen met een bureau voor
Maatsch. Hulpbetoon.
De heer Luycx (R.K.) wil geen voor
stel doen om in deze begrooting een be
drag uit te trekken voor kindertoeslag
maar hij stelt voor, dat bij de samenstel-
ling der begrooting voor 1939 daarin deze
toeslag wordt opgenomen.
De Voorzitter vreest een onzuive
re stemming, het voorstel is voorbarig.
Het voorstel wordt verworpen met 18
tegen 7 stemmen.
Alleen de roomsch katholieken stem
men voor en de heer Waterloo (K.D.P.)
De post, onvoorzien komt op 31.064.05.
De begrooting wordt zonder hoofde
lijke stemming aangenomen.
4. Voorstel van B. en W. tot ingebruik-
geving van het sportterrein aan de Ru
bensstraat aan den Amersfoortschen
Bond voor Lichamelijke Opvoeding en
het verleenen van een crediet voor het
stichten van een gebouwtje op dat ter
rein.
De heer van Tellingen (Amersf.
Belang) vindt de beoordeeling van het
sportterrein niet van dien aard, dat hij
het toe kan juichen. Er zijn verschil
lende aanmerkingen, maar als oefenter
rein zal het wel goed zijn. Maar waar
moeten we met al de vereenigingen
heen, die gebruik maken van het ter
rein op den Leusderweg? Is het niet
mogelijk een terrein beschikbaar te stel
len voor wedstrijden en voor onze volks
feesten.
De lieer Van Galen Last (C.H.)
vindt, dat. er niet zoo'n geweldig ge
juich noodig is. Het terrein is geschikt
voor het beoogde doel. De grasmat is te
zacht, het terrein is niet ongunstig, de
sloot moet dieper worden, er moet een
gemaal komen, zeggen de deskundigen.
Spr. kan zijn stem aan het voorstel
niet geven.
Wethouder Noordewier (S.D.)
zet uiteen, dat B. en W. drie deskundi
gen hebben uitgenoodigd, menschen die
hooge eischen stellen aan de hoedanig
heid van een sportterrein. Wie het rap
port duidelijk heeft gelezen, zal er uit
lezen, dat het terrein voor het doel uit
stekend geschikt is. De A. B. v. L. O.
vindt, het terrein geschikt en heeft het
terrein aanvaard. De wedstrijdsport zal
er niet worden beoefend, deze zal ver
huizen naar Birkhoven. Het terrein is
alleen oefenterrein.
Het voorstel van B. en W. wordt aan
genomen. Het crediet van ƒ5000 voor
het gebouwtje wordt aangenomen met
18 tegen 7 stemmen.
5. Voorstel van B. en W. tot afwij
zing van het verzoek van eenige school
besturen om afkoop der vergoeding ex
Ruwe huid
Ruwe handen
verzacht en geneest
Doos 30 60 e» Bij Apoth »n DrogltUn
artikel 205, le lid der L.O. wet 1920
zulks ingevolge het bepaalde in arti
kel 205 dier wet.
De heer v. d. Linden (R.K.) vraagt
dit punt aan te houden.
Het voorstel wordt aangehouden.
6. Voorstel van B. en W. tot vaststel
ling van het uitbreidingsplan met be
bouwingsvoorschriften voor Berg-Koo
et. Berv Noord.
Ook dit punt wil de heer v. d. Linden
aanhouden.
Wethouder Noor de wier (S.D.)
meent dat het punt gemakkelijk is te
overzien, zoodat het niet behoeft te wor
den aangehouden.
De heer van Gent (V.B.) wijst er
op, dat het voornamelijk gaat over dc
moeilijkheden welke gerezen zijn van
wege het Departement van Defensie.
We moeten niet te veel de baas spelen
over hoogere besturen, anders zouden
we wel eens geen uitbreiding van het
garnizoen krijgen. Wij doen beter op
goeden voet te blijven met het Depar
tement van Defensie.
De Voorzitter wijst er op, dat
ons uitbreidingsplan het niet toeliet en
toen hebben we besprekingen gehad met
de betrokken officieren en toen is het
uitbreidingsplan gewijzigd. Er is niet de
minste moeilijkheid geweest.
De heer Fremouw (S.D.) zegt, dat
het hem ten zeerste spijt, dat door het
bouwen van een kazerne op de Vlas
akkers een mooi stuk natuurschoon zal
worden bedorven.
Wethouder Noordewier (S.D.) ge
looft, dat de heer Fremouw uitspreekt
wat vele leden denken. Maar als het
Departement hier een kazerne wil bou
wen moet er een terrein voor worden
gevonden. B. en W. hebben getracht de
schade voor de omgeving tot een .mini
mum te beperken.
Het voorstel wordt aangenomen.
De heeren Fremouw en v. d. Linden
zijn tegen.
7. Voorstel van B. en W. betreffende
de heffing van rechten voor het woon
wagenkamp.
Aangenomen.
8. Voorstel van B. en W. tot verlen
ging van de crisisregeling betreffende
betaling van de contributie voor het
ziekenfonds door werkloozen.
Aangenomen.
9. Voorstel van B. en W. om de ge
meente Amersfoort te doen toetreden
als lid der Vereeniging voor Ziekeu-
geldverzekering van Nederlandsche ge
meenten, zulks voor de verzekering
volgens de Ziektewet van het daar
voor in aanmerkinf komend gemeen
tepersoneel.
De heer Ruitenberg (V.D.) weet
niet of het wel verstandig is bij de Ned.
Gemeenten te gaan. Het risico is bij de
Centrale Onderlinge gunstiger. Wat
heeft den doorslag gegeven bij B. en W.
Het voorstel van B. en W. wordt aan
genomen met 18 tegen 7 stemmen.
Tegen: van Galen Last, \an Gent, van
Lonkhuyzen, Luycx, van Nieuwenhui-
zen, Ruitenberg en v. Tellingen.
10. Voorstel van B. en W. tot voor-
loopige vaststelling van de gemeente
rekening dienst 1936.
De heer Huslage (S.D). had het
reeeier gevonden als B. en W. hun waar
schuwing aan het adres der commissie
hadden teruggenomen. Bij de onder
houdskosten van enkele boerderijtjes
had de commissie het beter gevonden,
dat het werk was uitgevoerd onder toe
zicht van Openbare Werken.
Wethouder Stadig (A.R.) wijst er
op, dat het gaat over kleine werkjes en
dan is het in vele gevallen ondoenlijk
den Dienst er in te halen. Zooals het nu
gaat is bet de eenvoudigste oplossing,
voor verandering van systeem is geen
aanleiding.
De heer Huslage (S.D.) wijst er op,
dat het ook gaat om grootere bedragen.
Het voorstel wordt aangenomen.
De wethouders blijven buiten stem
ming.
11. Voorstel van B. en W. tot wijzi
ging van de gemeente-begrooting 1937.
Aangenomen.
12. Voorstel van B. en W. tot aanvul
ling van de lijst van straatnamen.
Aangenomen.
13. Voorstel van B. en W. tot ver
koop van diverse perceelen bouwter
rein aan de Ternatestraat, Madoera-
straat, Lombokstraat en Billitonstraat,
tezamen groot =t 9345 M2 aan de N.V.
de Kruiskamp voor t 72.000.
Aangenomen.
14. Voorstel van B. en W. tot verkoop
aan J. G. Overeem van twee perceel
tjes bouwterrein aan de Dollardstraat
tezamen groot 1246 Ma voor een to
tale koopsom van f 6850.
Aangenomen.
15. Voorstel van B. en W. tot verkoop
aan W. Trinks van een perceeltje
bouwterrein aan de Feithlaan hoek
Staringlaan groot =1= 695 M3 voor
f 4300.—.
Aangenomen.
16. Voorstel van B. en W. tot ver
koop van een perceeltje bouwterrein
aan de Van Marnixlaan groot =t 830 M3
aan F. J. Schager voor 1 6300.—,
Aangenomen*
Neen dan ontbreekt de ware gezellige
«temming. Wij kunnen U o.m. aanbieden
Cazeau Biaije 1919
Graves demi sec 1.40 p. fl.
Chianti roode italiaanscbe
landwijn 1.20 p. fl.
Diverse Champagnes van de bekende
merken o.a.
Piper Heidsieck Vi sec 4.50
Jules Fournier V2 sec 250
Asti Spumante 2.30
fl.
fl.
fl.
17. Voorstel van B. en W. om een
koopsom van grasgewas, gegroeid op
een terrein aan de Rubensëtraaf, ge
rechtelijk te doen invorderen.
De heer Bakker (V.B.) heeft in de
stukken gezien, dat B. en W. de koop
som van 145 buitengewoon hoog von
den. Daarbij is het een slecht jaar ge
weest voor het gras. Nu willen B. en W.
een rechtszaak aangaan voor de 145.
Dat moeten we niet doen. Beter is het
een schikking te treffen.
Mej. van Hamersveld (R.K.)
sluit zich hierbij aan.
De Voorzitter vindt de voorstel
ling van den heer Bakker zeer plausi
bel. Als de gemeente toegeeft wakkeren
we de speculatie aan en men schrijft
dan maar hoog aan.
De heer van Tellingen (Am. Be
lang) is ook voor een minnelijke schik
king. De onkosten die gemaakt zullen
moeten worden, zullen niet opwegen
tegen hetgeen de gemeente krijgt.
Wethouder Stadig (AR.) wijst er
op, dat indertijd een regeling is getrof
fen, dat hij ƒ20 per maand zou afbeta
len, maar die regeling is hij niet nage
komen. Dergelijke zaken moet men alge
meen als preventief zien, want het zou
funest zijn den indruk te wekken, dat
men met de gemeente wel een accoord
kan treffen.
Het voorstel-Bakker wordt verworpen
met 10 tegen 11 stemmen.
Het voorstel van B. en W. wordt aan
genomen.
18. Voorstel van curatoren van het
gymnasium om mevr. C. H. M. Simon
van der Aa een tijdelijke aanstelling
te geven als leerares in de Fransche
taal.
Aangenomen.
19. Voorstel van B. en W. tot wijzi
ging van de rekening-courant-overeen-
komet met de Bank voor Nederland
sche Gemeenten N.V.
Aangenomen.
20. Voorstel van B. en W. om aan
•Ie Speeltuinvereeniging Randenbroek-
kwartier een perceel grond aan den
Arnhemsrhewetr in gebruik te geven.
Aangenomen.
21. Voorstel van B. en W. tot aan
koop van de provincie Utrecht van een
perceel opgehoogden grond onder
Hoogland.
De heer van Gent (V.B). vraagt of
het niet mogelijk is een uitweg te krij
gen naar den provincialen weg langs het
kanaal
Wethouder Stadie (A.R.) deelt
mede, dat we daar al een uitRanR heb
ben.
22. Reclames en ontheffingen school-
Bfcld.
23. Ontheffing baatbelasting dienst
1937.
24. Kohieren straat, en rioolbelas
ting.
De punten 22—24 worden aangeno
men.
De Voorzitter deelt mede, dat de heer
de Vries ontslag heeft gevraagd als keu
ringsveearts.
Het ontslag wordt verleend:
Dan is nog aan de orde het rapport
inzake de aanvraag tot bouwen van den
heer Arntzen.
De heer van Gent (V.B.) vindt geen
reden het verzoek af te wijzen.
De heer Ruitenberg (V.D.) wiist
er op. dat er niet aan getwijfeld is of er
gebouwd wordt aan den Vlasakkerweg
of den Bloemweg. De voorgevel komt
aan den Bloemweg en dat is nu een
maal een openbare weg.
De conclusie der commissie wordt
aangenomen.
De Voorzitter deelt mede, daf het
schuldrestant van ƒ822.500 rentende
kan worden afgelost. Nieuw te slui
ten geldloeningen zijn wellicht tegen
minder rente te krijgen. Daarom stellen
B. en W. voor uiterlijk 1 April dit restant
af te lossen.
Aldus besloten.
Daarna wordt de vergadering gesloten.
„LEVEN EN LATEN LEVEN"
Onder den titel „Leven en laten leven"
zendt de Ned. Vegetariërsbond ter ge
legenheid van Kerstmis ook dit jaar
weer zijn propagandablad in een oplaag
van 75000 exemplaren het land in.
Vooral in deze donkere dagen van het
jaar, nu allerwegen voorbereidingen ge
troffen worden tot het vieren van de
Kerstdagen, probeert het blad zijn lezers
duidelijk te maken, dat er zeer goed
een prettige Kerstmis met een heerlijk
kerstmaal mogelijk is, zonder dat hier
voor dieren behoeven gedood te worden.
Het wijst er op, dat de Kerstgedachte
en het veelvuldige dooden van kerst
ganzen, eenden, konijnen etc. niet met
elkaar harmoniëeren.
Diverse schrijvers toonen ln het blad
de waarde van de vegetarische voeding
aan. o.a. Felix Ortt, Martine Wittop en
dr. C. Kool.
Qrand-Theatre
Broadway Melody 1938
TOEN Metro Goldwyn Mayer in 1929
zijn eerste „Broadway Melody"
maakt, die tevens de eerste, groote
muzikale geluidsfilm in haar soort was,
schiep deze firma daarmee een soort tra
ditie. „Broadway", de beroemdste amu-
sements-straat van New York en daar
door misschien van de heelc wereld, is
een begrip: een schittering van licht,
onschuldig vertier en daarnaast, in de
schaduwen van de wereldstad, de jon
geren, zoekend naar werk, hopend op
roem. „Broadway Melody" werd niet
minder een begrip: het begrip eener vol
maakte, briljante revue-film, met zijn
groote shownummers en zijn tallooze af
zonderlijke „acts".
De Broadway Melody 1936 bracht ech
ter eensklaps vernieuwing, in elk op
zicht. Nieuwe gezichten, nieuwe kansen
voor jongeren, een geordende „story" en
met het volle behoud van alle uiter
lijke pracht en praal meer comedie,
meer pit en oorspronkelijkheid van dia
loog. Bracht 7936 niet Robert Taylor, to
voren een nog vrijwel onbekend acteur,
die nog slechts één of twee films op zijn
naam had staan; bracht zij niet tevens
Eleanor Powell, die met deze eene film
terstond de hoogste toppen van den we
reldroem bereikte als tapdanseres en als
charmante, geverseerde actrice? Bracht
zij niet tevens Buddy Ebsen met zijn
dooreengestrengelde beenen en zijn
Eleanor Powell en Robert Taylor In de
film „Broadway Melody 1938"
(Grand Théótre)
eigenlijk nogal melancholieken humor?
Al deze sterren treden in, de Broad
way Melody 1938 andermaal en in het
zelfde soort jonge, frissche, charmante
verhaal op. Maar Metro Goldwyn Mayer
zou haar traditie ontrouw geworden zijn
als zij daarnaast niet tevens aan thans
nieuwe, althans op de film internatio
naal nog onbekende krachten hun groo
te kans had gegeven: dat zijn voor de
Broadway Melody 1938 het duo Sophie
Tucker, Amerika's „red hot Mamma",
samen met de 14-jarige zangeres Judy
Garland, die in Amerika zoo kenschet
send de „Tucker in her Teens" genoemd
wordt. Van, haar is het thans reeds be
roemd geworden liedje „Dear Mr.
Gable", een soort ode aan Clark Gable,
die zij in deze film zingt. En voorts
George Murphy, een veelzijdig zanger,
tapdanser, komisch acteur en tevens
goed karakterspeler.
Overigens volgt deze Broadway Melo
dy het nieuwe principe om veel humor
in den dialoog te leggen en ook de va
riété-nummers soms op eenvoudige en
harmonische wijze in het gegeven in te
lasschen. zoo worden de reeds van gra-
mofoonplaten en jazzmuziek bekend ge
worden nieuwe songs van Nacio Herb
Brown en Arthur Freed in deze film
grootendeels als onderdeelen van de
charmante handeling en in hetzelfde
décor gebracht. De bekendste nummers
zijn wel „I'm feeling like a million", die
Eleanor Powell en George Murphy in
het park in den regen dansen en zingen,
cn „Yours and Mine", een prachtige
nieuwe song van Eleanor Powell en Ro
bert Taylor,
De grootste verrassing blijft echter
terecht voor de grandioze revue-finale
bewaard, waar een negen ton zware
glasplaat langzaam achterover zinkt en
een eeretrap voor Eleanor Powell vormt
en waar dc verrukkelijke muziek van
„Your Broadway and My Broadway"
dit typische amusement voor den bios
coopbezoeker op prachtige wijze besluit.
City Theater
Stormduivels
MET de verfilming van Rudyard
Kipling's roman Captains Coura
geous heeft Metro-Goldwyn-Mayer
een onderwerp aangeroerd, dat wel zeer
nauw aan Holland's hart ligt: het leven
op de visscherstrawiërs, die soms we
kenlang in den mist op de zandbanken
voor de kust liggen, de strijd van deze
eenzame, harde mannen tegen de ele
menten, het vechten om het dagelijksch
brood, hun geloof, hun vreugde cn hun
verbetenheid wanneer de zee zich tegen
hen keert... kortom, al die elementen,
die juist ook ons volk gestaald en groot
gemaakt hebben.
Het mogen Amerikaansche visschers
zijn voor de kust van New England en
New Foundland, de hoofdrol Manuel
mag zelfs die van een kinderlijk-naieven
en toch in zijn simpele ruwheid grooten
Portugees zijn, de zee maakt alle vis
schers gemeen, de zee kent geen natio
naliteiten, geen verschil van ras en ge
loof, zij vraagt den menschen en dien
ten volle, en overal ter wereld wordt
„de visch duur betaald".
Het is dit motief dat vooral het twee
de deel van deze groote, strak en toch
romantisch-grootsch opgezette film,
waarin overigens geen vrouw meespeelt,
beheerscht. De inleiding behelst slechts
het milieu, waarin de jonge I-Iarvey (een
werkelijk ontstellend rijp en volmaakt
gespeelde rol van den jongen Freddie
Bartholomew) verkeerd opgroeit, tot het
toeval hem aan boord van den Glouces
ter schoener „We're here" brengt. En
van dat oogenblik af staat achter elk
beeld, elk woord, dat gesproken wordt,
dat machtig wonder van de zee, waar
op de schepen varen: de schoonheid van
de zee en haar verschrikking, de macht
van dc kleine boot en zijn hulpeloos
heid, als de elementen den strijd schij
nen te zullen winnen.
Dc film is geheel gehouden in dien
boeienden, rijken toon van eenvoudig en
overal verantwoord pathos in den besten
zin van het woord. Het is een film, die
episch en dramatisch tegelijk is en
waarin de schoonheid der werkelijkheid
leeft. Boot. golven, vischvangst. mist,
zon en wind zijn de motieven, die van
dit voortdurend rijke beeld afkomen.
En temidden van hen leven die kern
achtige, levensgroot uitgehouwen figu
ren, die tesamen wel dc meest volmaak
te bezetting van een film vormen, die
men ooit bijeengebracht heeft: Spencer
Tracy's rol van den Portugeeschen Ma
nuel, een rol die grooter, dieper, edeler
en oorspronkelijker is dan zelfs ziin
wereldberoemde priester uit San Fran
cisco, doet hier een dier s-chier Bijbel-
sche figuren leven, die men nimmer
zal vergeten en in vele landen is de film
dan ook om hem alleen Manuel ge
noemd. Freddie Bartholomew als Har
vey, Lionel Barrymore als een pracht
van een ouden zeerob, Mickey Rooney
als de stille, maar in het leven reed*
geharde scheepsjongen Dan, Charles
Grapewin, John Carradine zij allen
aan boord van den schoener vormen
een bemanning, die als een eenheid leeft
in deze film, die naar het einde toe een
steeds grootschere allure krijgt. Zij ein
digt rondom het beroemde beeld, dat
in Gloucester in Amerika staat, het
beeld van den „onbekenden zeeman"
aan het roer met. den ontróerenden op
dracht: „They that go down to the sea
in ships". Van de kade, waarop dit
beeld staat, worden elk jaar in Novem
ber met het uitgaand getij de kransen
en bloemen van alle nabestaanden in
zee geworpen, als eeuwigdurend aan
denken aan hen, die nimmer op hun
booten terugkeerden. En het is met deze
ceremonie en met de prachtige toe
spraak van den dorpsdominee dat da
film besluit
KALENDERS
De AVRO-kalender al jaren een ge
waardeerde gast in onze huiskamers
verscheen ook dit. jaar weer. De samen
stelling is vrijwel als vorige jaren. Men
kent het kloeke schild, waaraan behal
ve het kalenderblok een twaalftal re
producties gehecht zijn. Dit jaar niet
uitsluitend naar schilderijen, maar ook
naar litho's, etsen, houtsneden en aqua
rellen, die zich dikwijls beter voor re
productie leenen dan schilderstukken.
Er is door bet gebruik van verschillen
de technieken een aangename afwisse
ling bereikt en de reproductie is als
steeds bijzonder goed.
Het blok bevat vele afbeeldingen in
foto-montage van het werk van de AV,
RO in alle afdeelingen. Beelden uit het
omroepbedrijf, foto's van de prominen
ten en als afwisseling maand voor
maand voorlichting over bloemen in
huis en tuin.
Deze AVRO-kalender doet niet onder j
voor zijn broertjes uit vergangen jaren,
Er is ook weer een nieuw tiental kin
derliedjes bij de AVRO verschenen, in
1937 gezongen door Jacob Hamel's
AVRO-kinderkoor. Het is het vijfde bun
deltje van deze populaire uitgaven. De i
verzorging van Piet Marée met de kloe
ke foto-montages maakt het weer een
fleurig modern boekje.
Stormduivels: Een film van wind en
water en vriendschap tot ln den dood'-
(City Theater)
